انواع میکروسکوپ های نوری

انواع میکروسکوپ های نوری

اسلاید 1: میکروسکوپ نوریOptical Microscope

اسلاید 2: تعریف میکروسکوپ ها در ابتدا به عنوان وسیله ای برای دیدن اجسام کوجک ساخته شده بودند ولی در عصر حاضر از آن ها برای بررسی ویژگی های ریزساختاری مواد نیز استفاده می شود. امروزه میکروسکوپ های نوری به طور گسترده ای برای مشاهده نمونه های زیستی، برش بافت های سلولی، مقطع نازک سنگ ها، ذرات خاک و ماسه، سطح صیقلی فلزات و سرامیک ها و نیز رنگدانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. از این رو این میکروسکوپ فقط وسیله ای برای دستیابی به بزرگنمایی بیشتر نیست، بلکه متداول ترین وسیله برای آنالیز و شناسایی مواد به شمار می رود. در این مقاله ابتدا مفاهیم بنیادی و سپس انواع و ساختمان میکروسکوپ نوری معرفی می شوند. در پایان نیز به کاربردهای آن اشاره خواهد شد.

اسلاید 3: ساختمان میکروسکوپ نوریبسته به نوع کاربرد میکروسکوپ نوری، در آن از انواع عدسی ها، صافی ها، قطبشگر ها و نیز دستگاه های کمکی برای مشاهده و ثبت تصویر استفاده می شود. بسیاری از میکروسکوپ های نوری جدید به دوربین های سی سی دی ،کارت رابط الکترونیکی و پردازشگر رایانه مجهز هستند. فناوری های جدید الکترونیکی، امکان استفاده از بسته های نرم افزاری گوناگونی را نیز فراهم کرده است. به این ترتیب می توان به کمک آن ها و سخت افزارهای مناسب، اندازه گیری های دقیق، محاسبات آماری و حتی مقایسه ریزساختار مواد را با داده های موجود در بانک اطلاعاتی انجام داد و نسبت به شناسایی مواد و فازها به کمک نرم افزارهای پزدازشگر تصویری اقدام کرد. اجزای میکروسکوپ نوری به دو بخش مکانیکی و نوری تقسیم می شوند.

اسلاید 4: ساختمان میکروسکوپ نوریبه طور کلی قسمت‌ های مهم “بخش نوری” عبارنتد از:1. عدسی چشمی: این عدسی برای مطالعه و مشاهده تصویر است.2. عدسی شیئی: این عدسی تصویری بزرگتر از جسم، حقیقی و وارونه ایجاد می کند و شامل چهار عدسی زیر است:عدسی شماره ۴ (عدسی کوچک) عدسی شماره ۱۰ (عدسی خشک) عدسی شماره ۴۰ (عدسی خشک) عدسی شماره ۱۰۰ (عدسی روغنی)3. کندانسور: کندانسور نور را جمع کرده و آن را به‌طور مستقیم روی نمونه هدایت می‌کند.دیافراگم: مقدار نور ورودی را کم و زیاد می‌کند. .4ماکرومتر: ماکرومتر صفحه میکروسکوپ را بالا و پایین برده و برای پیدا کردن تصویر نمونه به کار می‌رود. .5میکرومتر: تصویر تنظیم شده را واضح تر کرده و آن را برای مشاهده مشخص تر می‌کند. .6بین عدسی شیئی (عدسی ۱۰۰) و نمونه فاصله ‌ای در حدود ۱/۸mm وجود دارد که این فاصله را فاصله کانونی گویند. معمولا با روغن این فاصله را پر می‌کنند. در غیر این صورت به علت وجود هوا و شکست نور عبوری از نمونه، تصویر ناواضح خواهد بود.

اسلاید 5: ساختمان میکروسکوپ نوریبخش “مکانیکی” میکروسکوپ نوری نیز شامل قسمت‌ هاییست که مستقیما در عبور و تشکیل تصویر نقشی به عهده ندارند و شامل کلیه بخش ‌های نگهدارنده، حرکت دهنده و ثابت‌کننده یک میکروسکوپ نوری است، مانند:1. پایه: معمولا به اَشکال نعلی، مدور، مکعب مستطیلی و مانند آن ساخته می‌ شود. جنس پایه معمولا از “فولاد سنگین” انتخاب می‌ گردد تا در زمان مطالعات میکروسکوپی و عکس‌ برداری از هر گونه لغزشی جلوگیری شود.2. بازو: برای جابجایی میکروسکوپ به کار می‌رود.3. صفحه میکروسکوپ: صفحه‌ای است فلزی یا کائوچویی که محل قرار دادن جسم مورد مطالعه است. نور از منفذ تعبیه شده در وسط صفحه پالتین عبور کرده و به نمونه مورد مطالعه می‌رسد.4. صفحه گردان یا متحرک: قطعه ای فلزی است تقریباً به شکل مخروط ناقص که در سطح پایین آن تعدادی سوراخ تعبیه شده‌ است. به هر یک از این سوراخ‌ها، یک لوله عدسی شیئی پیچ می‌شود. با چرخاندن صفحه گردان، عدسی شیئی مورد نیاز در میدان دید قرار می‌گیرد.5. پیچ‌های تنظیم ماکرومتر (سریع) و میکرومتر (دقیق): شامل پیچ تنظیم سریع یا ماکرومتر و پیچ تنظیم دقیق یا میکرومتر است که بر روی دسته میکروسکوپ قرار دارند.6. سیستم ورنیه: از دو قسمت خط‌ کش مانند درست شده ‌است که طول و عرض مختصاتی نمونه را مشخص می‌کند و می توان با یادداشت کردن این دو عدد پس از جابه جاشدن نمونه دوباره نقطه مورد نظر را به راحتی پیدا نمود.

اسلاید 6: ساختمان میکروسکوپ نوریدر شکل قسمت های مهم میکروسکوپ نوری روی شکل نشان داده شده است.

اسلاید 7: انواع میکروسکوپ نوری دو دسته اصلی میکروسکوپ نوری وجود دارد که عبارتند از میکروسکوپ ساده و مرکب. میکروسکوپ ساده میکروسکوپی است که از یک عدسی یا ترکیب به هم چسبیده عدسی ‌ها برای بزرگنمایی استفاده می‌کند. معروف ترین نوع میکروسکوپ ساده، ذره بین است که برای بزرگنمایی های کم استفاده می شود. درحالی که میکروسکوپ مرکب از چندین عدسی برای بزرگنمایی استفاده می‌کند. در این بخش به تعدادی از مهم ترین این میکروسکوپ ها اساره می کنیم: