اهمیت و ضرورت برنامه ریزی

صفحه 1:
‎as‏ و ل ‎ 

صفحه 2:
[ نيوست مقدمه اهمیت و ضرورت برنامه ریزی تعریف برنامه ریزی هدف برنامه ریزی اولویت برنامه ریزی انواع برنامه ریزی رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی مراحل عمده برنامه ریزی آثربخشی برنامه ریزی محاسن برنامه ریزی محدودیت های برنامه ریزی کاهش محدودیت های برنامه ریزی 

صفحه 3:
| فبرست ۰اصدامه دامهای مهم در مسیر برنامه ریزی موفق انواع و سلسله مراتب برنامه ها برنامه های عملیاتی (تاکتیکی) طول مدت اجرای برنامه واصل تعهدات اهمیت انعطاف پذیری برنامه مدیریت و برنامه ریزی پروژه فنون برنامه ریزی ابعاد و جنبه های گوناگون برنامه ریزی در سازمانها 

صفحه 4:
۹ | انسانها با حرکت در متیر فکمل ور ند عفلونی با ضرورت برنامه ریزی و نقش آن به منزله ابزاری در خدمت مدیریت و رهبری نظامهای پیچیده واقف شدند. * برنامه ریزی مستلزم آگاهی ازفرصتها وتهدیدهای آتی و پیش بینی شیوه مواجه با آنهاست. 

صفحه 5:
اهمیت و ضرورت برنامه ریزی نگرش مبتنی بر برنامه ریزی نوعی تعهد به عمل بر مبنای تعفل وتفکر آینده نگر و عزم راسخ بر استمرار آن را ایجاد می شود. _تحقق اهداف فردی و سازمانی حتی در مسائل جزئی و زود گذرمستلزم برنامه ریزی است. تلاش سازمان ها برای صرف منابع محدود برای رفع نیاز های متنوع خود در محیطی پویا نیاز به برنامه ریزی را آشکار می سازد. "1 بيتر دراكر دو مفهوم اثر بخشی((سسسسرهسخبه معنای تحقق اهداف و انجام کارهای درست و کار آیی((,بسست۳سبه معنای درست انجام دادن کارها را متفاوت از یکدیگر می داند اگر چه درهدف گذاری وتحقق اهداف هر دوی آنها مد نظر قرار می گيرند. 

صفحه 6:
Se ‏تعریف برنامه ریزی‎ ‎ *‏ برنامه عبارت است از تعیین هدف کوتاه و پیش بینی راه ‏رسيدن به آن. ‏۴ دیگر تعاریف: ۱ ‎Gas 2.‏ و یافتن یا پیش بینی کردن راه تحقق آن. ‏6 تصمیم گیری در مورد اينکه چه کارهایی باید انجام گیرد. ‏9 تصور و طراحی وضعیت مطلوب وپیش بینی راه ها و وسايل نيل به آن. ‏. طراحى عمليات براى تغييريك موضوع طبق الكوى بيش بينى شده. 

صفحه 7:
© ‏تعريف برنامه ريزى‎ ١ اصل برنامه ریزی ۴ برای تحثق هدف فبل از اقدام به استفاده ازتوان فیزیکی باید بوسیله برنامه ریزی به حد کافی از تواناییهای ذهنی استفاده شود. 

صفحه 8:
هدف برنامه ریزی افزایش احتمال رسیدن به اهداف با تنظیم فعالیتها, افر ايش متفعت افتصادی از طریقرمقرون به صرفه ساختن متمرکز شدن بر طرق دستیابی به مقاصد و اهداف به منظور عدم انحراف از مسیر. مهیا ساختن ابزاری برای کنترل. 

صفحه 9:
اولویت برنامه ریزی برنامه ریزی بر دیگر فعالیتهای مدیران تقدم دارد. برنامه ریزی بخشی عمده ای از کار مدیران را تشکیل میدهد. بدون برنامه ریزی امکان کنترل وجود ندارد...زیرا کنترل یعنی ارزیابی فعاليتها به منظور حفظ آنها در مسیر رشد تعیین شده و اصلاح انحرافات احتمالی با توجه به برنامه. برنامه ریزی , یفه اصلی و شالوده مدیریت است. برنامه ریزی نحوه دستیابی به اهداف را طرح ریزی میکند تا مدیر بهترین ساختار سازمانی را به کار برد. 

صفحه 10:


صفحه 11:


صفحه 12:
ِ انواع برنامه ریزی 0. برنامه ریزی راهبردی(استراتژیک) ©. برنامه ريزى عملياتى(اجرايى) 9 برنامه ريزى تخصصى 

صفحه 13:
برنامه ريزى را هبردی ‎i planning‏ " اين نوع برنامه ريزى با دور انديشى و در جريان فراككردى نظام يافته انجام مى كيرد: ),تعیین ماموریت و هدفهاى دور برد و رسالت سازمان. ).تفكيك و تجزيه اهداف بلند مدت در قالب هدفهاى كمى وكيفى كوتاه مدت( هدفكذار ىح اد ادص ). ات ی هار ل ك0 طرح ریزی و تنظیم برنامه های عملیاتی(تاکتیکی). 

صفحه 14:
برنامه ریزی راهبردی لاه برنامه ریزی راهبردی وضعیت آینده پیش بینی نمی شود اما در موارد زیربه مدیران کمک می کند: )فائق آمدن بر مسائل ناشی از مقتضیات آتی. 2.ایجاد فرصت کافی برای تصحیح خطا های اجتناب ناپذیر. 9.اتخاذ تصمیمهای صحیح در زمان مناسب. “6.تمركز بر انجام فعالیت های ضروری برای رسیدن به آینده مطلوب تر. 

صفحه 15:
برنامه ریزی عملیاتی * مراحل ی عبارتند از: ),تدوین برنامه های کوتاه مدت. 7.تعیین معیارهای کمی وکیفی سنجش عملکرد و ارزیابی هزینه های اجرای عملیات. 9.ارزیابی برنامه ها و تعیین موارد انحراف عملکرد از آنها. .نجدید نظر در برنامه ها و تهیه برنامه های جدید. 

صفحه 16:
8 گاهی با توجه به ماهیت تخصصی برخی از وظایف مدیریت برای انجام انها برنامه ریزی میشود. الف)برنامه ریزی و کنترل تولید: " در کنترل تولید از طریق نعیین نیاز هاء‌تامین ابزار تسهیلات و پرورش نیروی انسانی برای تولید محصولات و کالاها با توجه به تقاضای موجود در بازار برنامه ریزی می شود. اهداف: * ایجادهماهنگی میان ظرفیت تولید و زمان تولید محصول در سازمان با موعد تحویل محصول 

صفحه 17:
برنامه ریزی تخصصی ‎ist.‏ " مهیا ساختن مواد اولیه و ابزار و قطعات مورد نیازدر زمان مناسب. " یکنواخت کردن و همسان سازی ساخت محصول در کلیه کارگاه ها. ب)برنامه ریزی نیروی انسانی: تعیین تعداد افراد مورد نیاز سازمان برای برنامه ریزی انتخاب» آموزش, ترفیع وبازنشستگی آنان در آینده. این برنامه ریزی با تهیه نمودار سازمانی اغاز می شودو مواردی نظیرتدوین آيين نامه استخدامی را به دنبال دارد. 

صفحه 18:
برنامه ريزى تخصصى 559 " ج)برنامه ريزى مالى و تنظيم بودجه: " دراين روش نحوه مصرف منابع مالى براى نيل به اهداف سازمان بوسيله برآورد هزينه ها و درآمدها برنامه ريزى شده ومنابع مالى تعيين مى شود. 

صفحه 19:
۱ رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی ‎J‏ برنامه ریزی از" دا خل به خارج"و"خارج به داخل” در برنامه ریزی از داخل به خارج تمرکز بر فعالیت های حال حاضر سازمان و تلاش برای انجام آنهابه بهترین ‏صورت می باشد. ‏" در برنامه ریزی از خارج به داخل ابتدا محیط خارجی بررسی می شود که برای استفاده از فرصنها و به حداقل رساندن مسائل ناشی از ان مناسب می باشد. 

صفحه 20:
ِ رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی_..ادامه [ ‎ey ol LO‏ از" بالا به پایین" و" پایین به بالا* در برنامه ریزی از بالا به پایین ابتدا مدیر عالی اهداف کلان را تعیین میکند و براین مبنا مدیران دیگر سطوح برنامه های خود را تدوین می کنند. ‏در برنامه ریزی از پایین به بالا ابتدا برنامه در سطوح عملیاتی شکل می گیردو سپس از طریق سلسله مراتب به بالاترین سطح مدیریت ارائه می گردد. 

صفحه 21:
برنامه ریزی و مدیریت بر مبنای ‎re‏ " در این روش ابتدا مهمترین مسائل سازمان مشخص می شود كه با تلاش برای ترکیب اهداف فردی وسازمانی میتوان برای همه و احدها ومتعاقبا افراد شاغل درسازمانبه صورت منظم هدف گذاری نمود. این رهیافت به مشارکت مدیران و کارکنان در امر تعریف اهداف سازمانی در قالب اهداف فردی به منظور ایجاد اثار مثبت بر روحیه و عملکرد کارکنان اعتقاد دارد. 

صفحه 22:
برنامه ریزی بر مبنای استثناء تخصیص منابع و تعیین شاخص های عملیاتی و نحوه انجام امورمسئولان واحدها پس از تعیین اهداف. ابزاررهای مورد استفاده برای کنترل و نظارت بر جریان عملکرد واحدها: بودجه حسابداری مدیریت و نظارت بر عملکرد مراکز هزینه کننده مراکز کسب در امد و سرمایه گذاری 

صفحه 23:
ْ برنامه ریزی اضطراری * از این روش برنامه ریزی هنگام پیش بینی حوادث و شرايط جدید و به منظورانتخاب پاسخهای مناسب استفاده می شود. 

صفحه 24:
برنامه ریزی اقتضایی ontingency planning اين نوع برنامه ریزی مبتنی بر اندیشیدن پیش از عمل و شناسایی گزینه های گوناگون قابل اجرا و اجرای ‎cal‏ ‏گزینه ها در صورت کاهش اعتبار برنامه اصلی به دلیل تغییرات محیطی می باشد. رمز موفقیت اين نوع برنامه ریزی در شناسایی تغییر جهت های احتمالی در رخدادهای اتی از طریق تفکر و انديشه کافی و در صورت لزوم استفاده از روش تحریک آمیز و ترسیم ناگوارترین حالت رخدادهای آتی ونحوه مواجه با این حالات ناگوار می باشد. 

صفحه 25:
‎١‏ مراحل عمده برنامه ریزی ‏كلتاسايئ مقتضبيات موجود تعيين اهداف كوتاه مدت ‏كسب اطلاع كامل درباره فعاليتهاى ضرورى ‏طبقه بندى و تحليل اطلاعات ‏ارائه فرضيه هايى بر مبناى يشيش بينى وضعيت آينده ‏جستجوى بديل ها و برنامه هاى جايكزين ‏ارزيابى بديل هاى كوناكون ‏انتخاب بديل مناسب ‏تدوين برنامه هاى فرعى و يشتيبانى ‏تنظيم توالى فعاليتها و جداول زمان بندى ‏بيان كردن برنامه در قالب ارقام بودجه و برنامه تخصيص منابع مالى بيكيرى ييشرفت كار 

صفحه 26:
آثر بخشی برنامه ریزی ).تدم زمانی فعالیتها 9.هماهنگی و ارتباطات 3.تشریک مساعی .اماده سازی شرایط برای اجرای برنامه: * _ ترسیم نمودار مطلوبی برای هر بخش از سازمان. * هماهنگ ساختن فعالیتهای گروهی. ‎٠‏ مشخص کردن وظایف افراد. ‏* ایجاد جو مناسب برای افزایش کارآیی گروهی. ‏۰ _ ایجاد زمینه برای دریافت اطلاعات و پذیرش تغییرات سازمانی. 

صفحه 27:
ْ محاسن برنامه ریزی »,کمک به تحفق اهداف سازمان. .کمک به ایجاد فرصت ها برای اجرای تصمیم ها. .کمک به اجرای منظم طرحها, .کمک به تطبیق سازمان با رشد سریع فن آوری در محیط. .کمک به بهره وری بهینه از عوامل تولید و تسزیع رشد اقتصادی در سطح کلان. 9.کنترل فعاليتها بوسیله برنامه ریزی مالی و بودجه بندی, .کمک به تقویت روحیه گروهی و در نتیجه افزايش کارآیی سازمان 

صفحه 28:
ْ محدودیت های برنامه ریزی ).على رغم صرف هزینه و وقت تضمین کننده تحقق اهداف 9.عدم توانایی سازمانهای کوچک در طرح برنامه های مطلوب به دلیل فقدان توان مالی و فرصت کافی. 9 مشکل شدن حرکت در کوتاه مدت در سطوح متعدد سازمان. عدم وجود اطلاعات قطعی برنامه ریزی بر مبنای احتمالات. 

صفحه 29:
کاهش محدودیتهای برنامه ریزی ).اجتناب از برنامه های وابسته به هم پرهیز از برنامه های موازی وتدوین ضوابط خاص برای موارد استثنائی. 0.سعی در هماهنگ ساختن برنامه ها و اجرای یکنواخت انها. <6.سعى در اجراى منظم و مرحله به مرحله برنامه ها. 

صفحه 30:
دامهای مهم در مسیر برنامه ریزی موفق ipitfall.in.successful planning ). تفویض وظیفه برنامه ریزی توسط مدیریت عالی به ديكران. 0 درگیر شدن مدیریت عالی در مسائل جاری, 9 کوتاهی در امر تدوین و تعریف اهداف به منزله مبنای تنظیم برنامه ها. .کوتاهی درامر درگیر ساختن مدیران اجرایی مهم درفراگرد برنامه ریزی. 0.کوتاهی در امر ایجاد تقویت وجوموافق و حامی برنامه ریزی. 0.مجزا پنداشتن فراگرد برنامه ریزی جامع از سایر جنبه های مدیریتی. .استفاده از طرحها و برنامه های انعطلف پذیر. 9.عدم بازنگری و ارزیابی برنامه های بلند مدت روسا توسط مدیریت عالی. (.تمایل مدیریت عالی به اخذ تصمیم بر مبنای احساسات و بینش خود. 

صفحه 31:
انواع و سلسله مراتب برنامه ها ).برنامه های راهبردی: * _ به منظور کسب اهداف جامع سازمان طراحی می شوند که متضمن اجرای ماموریت سازمان یعنی علت ایجاد سازمان و دلیل تداوم حیات آن نامه های عملیاتی: 8 بزنامه هایی که حزئات نجوه آجوای بزنافه هاى اسك ایک را شان میدهند ومشتمل برتصمیمهای کوتاه مدت جهت استفاده بهینه از موجود در مقاطع زمانی معین میباشند. الف)برنامه های یکبار مصرف ب )برنامه های دائمی 

صفحه 32:
پریتها واهداف بلند | ۲ y ‏اهداف کوتاه مدت‎ لرنامه های راهبردع] ۲ لرنامه های عملیانی| فعالیتهای تکرارل برنامه های دائمی “خط مشى ها *روشها ورویه ها *قوانین و مقررات 

صفحه 33:
ماموریت ها و اهداف بلند مدت سازمانها اهدافی دارند که به خاطر دستیابی به انها تشکیل می شوند و در واقع ‎glial Sle‏ ایجاد سازمان میباشند.اين اهذاف را ماموریت ها یا اهذاف بلند مدت می نامند. ویژگی ها: ).بیان واضح و بدون ابهام ماموریت. اد انگیزه وتعهد وفرهنگ ایثار گری دربین مدیران و کارکنان. اد رابطه هم نیروزایی و در نتیجه افزایش کارآیی اجرای ترکیبی ماموریت نسبت به اجرای انفرادی آن. .تدوین ماموریت ها و ارائه راه حلهای بدیل بر مبنای بکارگیری خلاقیت ونواورى. ©.منشا تدوين اصول كلى و ضوابط اصلى سازمان در اجراى برنامه ها. 

صفحه 34:
اهداف کوتاه مد مد سازمانها بايد هدفهاى كوتاه مدت خود را در قالب بيانيه اى روشن معرفى كنند به طورى كه بتوان اهداف مذكور را به منزله زير بناى ساير برنامه ريزيها در سازمان مدنظر قرار داد. اهداف کوتاه مدت باید تعیین کننده موارد زیر باشد: 1.نتیجه مورد انتظار 2.تجوه انجام کاز 3.محدوده زمانی انجام کار 4.هزینه وبودجه مورد نیاز برای انجام کار 

صفحه 35:
المداف کوتاه مدت - ادامه هدفكذارى عبارت است از تجزيه ماموريتها واهداف بلند مدت در قالب اهداف كمى وكيفى كوتاه مدت. هدفگذاری باید با ویژگی های ذیل انجام پذیرد: 1-:ساذکی و دقت 2- اجتناب از پرداختن به موارد جزئی و پراکنده 3- تضمین اصول اهداف 

صفحه 36:
[ ‏تحر کین اهداف کوگام مد‎ ١ ابتدا جمع اورى اطلاعات در مورد وضعيت موجود ووضعيت روند حصول: الف) بيمايش در مورد وضعيت توليد كالا ها و خدمات (حالت موجود) ب) بيمايش براى توسعه وبهبود هنكام جمع اورى اطلاعات وييمايش در زمينه هاى مذكوربايد موارد ذيل رامد نظر قرار داد: 1. بررسى ميزان بازده كارهاى عادى 2. بررسى امكان بهبود اين ميزان 3. بررسى امكان توسعه تواناييهاى فردى وسازمانى 

صفحه 37:
نوع خدمات و کالاهای توا امعیارهایی برای اندازه گیر: تعداد کالا یا خدمات قابل در زمان بیش بینی شده نوع خدمات و کالاهای توا میزان بهبود و توسعه فا در زمان پیش بینین شده اتابيهاى فردى و سازمانى] ‎TA‏ برآورد ميزان نياز به بهبود تکصی| میزان بهبود و توسعه قابژ |“ ‏در زمان پیش بیتی شده ‏وضعیت موجود مهارتها ۱ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 38:
ْ راهبردها (استرا تژیها) [ راهبرد عبارت است از برنامه جامع منسجم وکاملی که برای تحقق اهداف اساسی .سازمان تدوین میگردد راهبرد نوعی برنامه است که برای نیل به مقاصد واهداف .اصلی سازمان تدوین مى شود راهبرد تعیین کننده نوع خدماتی است که سازمان به جامعه عرضه میکنند و الگوی نحوه پاسخ گویی سازمان به محیط را .شكل میدهد در سلسله مراتب برنامه ریزی در سازمانها هر برنامه دو نقش متفاوت را در برابر سطوح بالاترو پایین ایفا .مى کنند اولا ابزار تحقق اهداف 'تعيين'نث ‎HU cole gle aaly‏ را فراهم می اه وتا اقا اد ‎She hice is alia lain ete ae sel ails‏ 

صفحه 39:
خط ملیوا مشخص کننده محدوده ای است 2 -تضععمهای ‎gal‏ باید در داخل ‎Gl‏ اتخاد شود خط مشی یک برنامه عمومی است که به منزله ی راهنمای عمل مد نظر مدیران قرار می گیرد و نحوه اجرای برنامه را برای مسیولان اجرای سازمان معین حی کند-ضصی آن که:ویلم موتری برای کنیر[ مترباطیا مت وجصوفتمار می اید ‎Lael?‏ ای راز ویژگیهای زیر بر خور دار باشد انعطاف پذیر: ‏جامعینته ‏هماهنگی 5 ‏خشتدال بودن6) ‏معمارژه ججوان وان ۱3 ‏کتبیی ودر6 

صفحه 40:
آنواع خط مشى :خط مشى ها را ميتوان به سه دسته تقسيم كرد خط مشرها وا تاسی 1 خط مشو‌هایک لی2 خط مشىهاوخرد_3 خط مشى هاى خرد يا خط مشى هاى خاص واحد ها بر مبنای خط مشی های کلی شکل می گیرند خط مشی های کلی نیز بر مبنای خط مشی های .اساسی تنظیم می شوند 

صفحه 41:


صفحه 42:
رویه ها ومقررات .رویه ها مشخص کننده ی شیوه ی عملیات و نحوه انجام کار هستند رویه ها در قالب یک بر نامه ی زمان بندی شده نحوه ی انجام ‎by elles‏ .ی آتی را مشخص می در واقع رویه ها فقط تعیین کننده سطوح مختلف سازمانند .ممکن است هر سطح از سازمان رویه ای خاص خود داشته باشد معمولا در ساز مان های بزرگ دفترچه ‎sl‏ با عنوان دفترچه راهنمای عملیات تهیه می شود که مشتمل بر فهرست کلیه رویه های جاری سازمان است 

صفحه 43:
ادامه برای مشخص شدن رابطه ی رویه ها مقررات روشها توضیح مفهوم :روشها ومقررات ضرورت دارد .روش _روشها نحوه ی اجرای جدول زمان بندی رویه ها را معین می کنند مقررات_مقررات بدون ذکر قاطع و تفاوت زمانی انجام امور اعمال و .فعالیت ها را هدایت می کنند در صورت مقایسه ی خط مشی ها مقررات نیز میتوان گفت که خط ای قارع تا وتات ی ده دلق ف رات ابر اون .دقيقاجرا شوند و به اين ترتيب از ازادى عمل مدير می کاهند 

صفحه 44:
| بودجه .قالب اعدادوارقام ارایه می شود .بودجه انواع متعددی دارد 

صفحه 45:
طإل مدت اجرای برنامه و اصل تم ل كه هنكام برنامه ریزی مطرح می شود ان است كه برنامه بايد براى جه مدتى تنظيم شود. .البته انتخاب مدت برنامه بايد مبنايى منطقى داشته باشد رمز انتخاب مدت برنامه توجه به اصل تعهدات است مبنى بر اينكه برنامه ريزى منطقى بايد براى مدت زمانى تنظيم شود كه انجام تعهدات ناشى از تصميمهاى اتخاذ شده در ان .مدت امكانيذير باشد ‎ail‏ به غير از هزينه بيش بينى عوامل ديكرى نيز در تعيين طول مدت برنامه دخالت دارند برای مثال می توان به نگرش مدیران و فوریت برنامه ها و مسایل مورد نظر ار كرد عه 

صفحه 46:
loge? Jol op, به هیچ وجه نمی توان یک دوره زمانی معین را به منزله بهترین مدت .زمانی برای برنامه ریزی توصیه کرد در واقع تعین دوره زمانی مطلوب برای برنامه ریزی به زمینه ای بستگی .دارد که برای آن برنامه ریزی میشود توجه به گستره فعالیت میزان سرمایه گذاری واهداف سازمان برای تعیین دوره زمانی مطلوب برای برنامه ریزی .مفید خواهد بود 

صفحه 47:
مدت زمان برنامه ریزی جر حسب سال) تامين تامين تامين استخدام تامين طراحى انتخاب مواد بودجه بودجه نیروی اعتبارو کالای و اولیه جاری عمرانی انسانی سرمایه جدید استقرا 2 ماشین ۳ 2 

صفحه 48:
| ادامه بنابراین مدت زمان برنامه ریزی برایند تعامل عوامل گوناگونی است که با توجه به تعهد زمانی اجرای مراحل مختلف طرح تعیین می .شود البته برای هماهنگ کردن مدت زمان برنامه ریزی با سال مالی سازمان برنامه های کوتاه مدت را در دوره های سه ماهه شش ماهه نه .ماهه و یک ساله در نظر می گيرند 

صفحه 49:
مدت وكوتاه مدت همه برنامه ها ى كوتاه مدت بايد در جهت نيل به اهداف .برنامه بلند مدت شكل بكيرند و به موفقيت ان كمك كنند در واقع اگر برنامه های کو تاه مدت بدون در نظر گرفتن برنامه بلند مدت تنظیم شدند یک خطای حدی رخ داده است زیرا در چنین اوضاع و احوالی احتمال اتلاف منایع وکاهش .کارابی سازمان افزایش میابد البته گاهی برخی از تصمیمهای مقطعی وکوتاه مدت اجرای برنامه های بلند مدت را با مشکل مى سازند يا به تغيير انها . می انجامند 

صفحه 50:
هرچه انعطاف پذیری برنامه بسشتر باشد احتمال اتلاف زمان و تحمل خسارت وضرر ناشی از وقوع .حوادث غير مترقبه کمتر خواهد شد البته انعطاف پذیر ساختن برنامه نیز خود نیاز به ‎po.‏ 9 هزینه ای اضافی دارد برنامه ريزان بايد با مقايسه ى اميد ریاضی(هزینه اتعطاف بذير ساختن برنامه) وامتد زیاضی (هزینه ناشی از تاخیر وخسارنهای ناشی از اجرای بززنامه های انعطاف تاپدیر) حدءسامیت از ابعطاف پذیزی .را انتخاب نمایند 8۳8 

صفحه 51:
أديريت وبرنامه ریزی پروژه هر يروزه مشتمل بر مجموعه كارها يى است كه براى نيل به یک هدف کوتاه مدت و تک موردی انجام می شوند و زمان اغاز و پایان مشخصی .دارند مدیر پروژه با تنظیم یک برنامه کلی مراحل تفصیلی اجرای پروژه میزان هزینه زمان اجرا و روش کنترل .پیشرفت کار را معین می کند 

صفحه 52:
آفنون برنامه ریزی در واقع هر برنامه ریزی مشتمل بر تصمیمهایی است که .برای اجرا در زمان اينده اتخاذ شده اند .فنون و روشهای متعددی برای تصمیم گیری ابداع شده اند برخی از این روشها برنامه ریزان راقادر میسازند که با تجسم موقعیت هر یک از عوامل موثر بر تصمیم برای نیل به ‎curios‏ مطلوب برنامه ریزی کنند برخی از اين ابزار ها : وفنون عبارتند از الف)نمودار میله ای(گانت) باتموذار شبکه ج)فن ارزشیابی و تجدید نظر در برنامه د)روش مسیر بحرانی 

صفحه 53:
[ نمودار ميله أى نمودار میله ای یکی از ساده ترین ابزارهای برنامه ریزی است که از مدتها پیش برای این منظور به کار گرفته شده .است این نمودار بر روی دو محور ترسیم می شود.محور افقی نشان دهنده زمان شروع و پایان هر فعالیت است.و محور .عمودی نشان دهنده مراحل انجام برنامه است 

صفحه 54:
مان 11111027 )5( انازک کاری تحويل عابنا 

صفحه 55:
نمودار شبکه یکی دیگر از ابزار‌های برنامه ریزی تمودار شیکه است هر مشتمل بر مجموعه ای فعالیت يا رویداد است که برای انجام یک روز مت ی ده اند خطوط ار ]طن آرن ها ليها شيكة | ار فعالتهای مربظ رافشان میدهفتا که برای ‎2a‏ اهداف زروزة اجام مى «شوند ‎yr rye fo‏ ارم ةسه مانم ‎Host‏ ‏علامت نام ‎Oo ©‏ گره جل | فعاليت واقعى ‎ce.‏ ‏حروف با نمها بن كد رو خط 5 023030303337 | فعاليت مجازى صم سه ال إنشانكر فعاليت 43 تشائكر مدت بزاى مثال 3 ‎Dil‏ 42 نشانگر گره 

صفحه 56:
سره فا لوا به وله يشاخط ودو کره دز و طرفانمتهرمی1 کنند هیچ ف عا توق بلاز لتمام کلیه ف عالتها ورویدادهاعق بلی‌شروع نمی2 .شود همه فعالتها ورويداد ها بجز فعالتهاواغازينو بايانىيايد حد اقل3 یک .ویکاف عا نما بعد) داشته باشند (فعالنما قبلا پساز وقوع هر فعالنبا رویداد ف عالنیا رویداد دیگرعاغاز می4 .شود تامرحله ایعکه شبکه به پایانب رسد فاد ار هایی کی 2 كسارره عتم هویج دا ده 5 تعداد ف عالتهاییاسنکه با تکمیل‌لنها امکان‌شروع فعالتبعدی .به وجود معلید 

صفحه 57:
توصیه ميشود كه هنكام رسم كر متقاتع اجتنابشود_) مك اود كله همة. خطوط يسة.ظور متستقيم سم شوند تا لور خطوط کرسیمی هی کانتازة ‎Biot pw‏ باید رلبطه اعمیان‌مدتومان‌لنجام ف عا لتوطول‌خط بردار وجود داشته باشد_ توا لمقدور کمتر از ب ردار ف عالتهاعمجازعاستفاده شود 6 

صفحه 58:
إن ارزشیابی و بازنگری برنامه در فن ارزشيابي.و تجديد نظر در برنامه يا برت با استفاده از نمودار ث برای به حد اقل رساندن تاخیر وقفه و نا هماهنگی در تولید یک کالا یا انجام یک پزوژه برنامه ریزی می شود .در روش پرت زمان و هزینه بسیار حایز اهمیت است :اهداف به کار گیری روش پرت عبارتند از محاسبة ميزلناحتمل ل اياكاز دز نما مدش ‎Trea stig‏ عیران‌دسته از # عالتها ی روری راخلنجام پ روم که حتماب این ب ۵ موقع لنجام شود پیش بنن روز -فییراسحتم لزدر روند اجراترنامه_ 3 

صفحه 59:
[tee وش مسیر بحرانی وفن ارشیابی وپازنگری برنامه شباهت زیادی به یکدیگر لی با توجه به قابلیتهایشان در وضعیتهای نسبتا متفاوت به سر می برند روش مسیر بحرانی برای برنامه ریزی فراگرد های تکراری که در انها کارها در محدوده زمانی معینی انجام می شوند وزمان پایان انها مشخص است به کار می رود در حالی که فن اررشيابى وباز تكرى برناقة براى فراكردهاى غير تكرارى که در آنهاً طول مدت انجام وزمان جاتمه كارها تشخص را و ار تقایل و 

صفحه 60:
[ aolol ‏مسير بحرانی‎ eal در روش مسیر بحرانی برای انجام هر فعالیت فقط یک محدوده زمانی در نظر گرفته می شودولی در ارزشیابی وبازنگری برنامه برای هر فعالیت چهار براورد زمانی مورد استفاده قرار می گیرد: براورد زمایی < شبینانه بد بینانه ‏ موببیناییه زیگری‌جا روش فوسير بحرانى كاهى از دايره ها براى نشان دادن فعاليت ها و از خطوط ۳ ‏فعاقت‎ aI els Steal ‏فعالیت ها استفاده‎ Gl. Lu! bass Shy ‏شود‎ eno. روش مسیر بحرانی و فن ارزشیابی وبازنگری برنامه هر دو کاربرد گسترده ای دارند ونقش عمده ای در تغییر روشهاتههوجنإيوه ریزی وکنترل برنامه ها 

صفحه 61:
کاربردهای روش مسیر بحرانی و فن ارزشیابی وبازنگری کارکوه اصلی هر دی برافزد مکتترل. زمان مورد نان برای اعام نک ‎rail BS.‏ متفعتت اضلی. حاسل از گازبرد آين فنون فراهم ساعتن آمگان سرقد جویی در زمان از طریق تنظیم جداول زمان بندی کارها وکنترل انها در :حین انجام پروژه:ها است البته با توجه به رابطه هزینه وزمان اجرای هر پروژه صرفه جویی در زمان "معمولابه صرفه جوبی در هزین هازمنجرخوآهد بلند را ‎OLS AS A‏ ا ر فا تیا ‎ae Sas‏ مقايسه كزينه ها (بديلها)_5 مقدور شدنامكانة مركز بر كارهاوعمده_6 لميجاد لنعطافبراىتغيير برنامه ها_7 

صفحه 62:
دودیّت های استفاده از فنون"روش مسیر بحرا: ارزشیابی و بازنگری برنامه* نزينه ايجاد سيستمهاى مناسب براى اتخاذ اين روشها در اس ن بويزه با توجه به زمانى كه صرف ايجاد انها مى شود. ين فنون نمى توانند همه مسائل مديران را حل كنند. .قت جداول زمانى مورد استفاده در اين فنون به توانایی وی انسانی برآورد کننده زمانها بستگی دارد. 

صفحه 63:
اد و جنبه های گوناگون برنامه ریزی در سازمانها [ ).موضوع برنامه ریزنی ©.عوامل موثر بر برنامه ریزی ©.طول دوره برنامه ريزنى “6.سطح برنامه ريزى در سازمان وویژگی های خاص برنامه. 

صفحه 64:


فهرست ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مقدمه اهمیت و ضرورت برنامه ریزی تعریف برنامه ریزی هدف برنامه ریزی اولویت برنامه ریزی انواع برنامه ریزی رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی مراحل عمده برنامه ریزی اثربخشی برنامه ریزی محاسن برنامه ریزی محدودیت های برنامه ریزی کاهش محدودیت های برنامه ریزی فهرست ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ دامهای مهم در مسیر برنامه ریزی موفق انواع و سلسله مراتب برنامه ها برنامه های عملیاتی (تاکتیکی) طول مدت اجرای برنامه واصل تعهدات اهمیت انعطاف پذیری برنامه مدیریت و برنامه ریزی پروژه فنون برنامه ریزی ابعاد و جنبه های گوناگون برنامه ریزی در سازمانها ...ادامه مقدمه ‏ ‏ انسانها با حر3کت در مسیر تکامل و رشد عقالنی با ضرورت برنامه ریزی و نقش آن به منزله ابزاری در3 خدمت مدیریت و رهبری نظامهای پیچیده واقف 3شدند. برنامه ریز3ی مستلزم آگاهی ازفرصتها وتهدیدهای آتی و پیش بینی شیوه مواجه با آنهاست. اهمیت و ضرورت برنامه ریزی ‏ ‏ ‏ نگرش مبتنی بر برنامه ریزی نوعی تعهد به عمل بر مبنای تعقل وتفکر آینده نگر و عزم راسخ بر استمرار ان را ایجاد می شود. تحقق اهداف فردی و سازمانی حتی در مسائل جزئی و زود گذرمستلزم برنامه ریزی است. تالش سازمان ها برای صرف منابع محدود برای رفع نیازهای متنوع خود در محیطی پویا نیاز به برنامه ریزی را آشکار می سازد. پیتر دراکر دو مفهوم اثر بخشی((effectivenessبه معنای تحقق اهداف و انجام کارهای درست و کار آیی((efficiencyبه معنای درست انجام دادن کارها را متفاوت از یکدیگر می داند اگر چه درهدف گذاری وتحقق اهداف هر دوی آنها مد نظر قرار می گیرند. تعریف برنامه ریزی برنامه عبارت است از تعیین هدف کوتاه و پیش بینی راه رسیدن به آن. ‏ دیگر3 .1 تعیین هدف و یافتن یا پیش بینی کردن راه تحقق آن. تصمیم گیری در مورد اینکه چه کارهایی باید انجام گیرد. تصور و طراحی وضعیت مطلوب وپیش بینی راه ها و وسایل نیل به آن. طراحی عملیات برای تغییریک موضوع طبق الگوی پیش بینی شده. .2 .3 .4 تعاریف: تعریف برنامه ریزی ...ادامه اصل برنامه ر3یز3ی ‏ برای تحقق هدف قبل از اقدام به استفاده ازتوان فیزیکی باید بوسیله برنامه ریزی به حد کافی از تواناییهای ذهنی استفاده شود. هدف برنامه ریزی .1 .2 .3 .4 افزایش احتمال رسیدن به اهداف با تنظیم فعالیتها. افزایش منفعت اقتصادی از طریق مقرون به صرفه ساختن فعالیتها. متمرکز شدن بر طرق دستیابی به مقاصد و اهداف به منظور عدم انحراف از مسیر. مهیا ساختن ابزاری برای کنترل. اولویت برنامه ریزی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ برنامه ریزی بر دیگر فعالیتهای مدیران تقدم دارد. برنامه ریزی بخشی عمده ای از کار مدیران را تشکیل میدهد. بدون برنامه ریزی امکان کنترل وجود ندارد...زیرا کنترل یعنی ارزیابی فعالیتها به منظور حفظ آنها در مسیر رشد تعیین شده و اصالح انحرافات احتمالی با توجه به برنامه. برنامه ریزی وظیفه اصلی و شالوده مدیریت است. برنامه ریزی نحوه دستیابی به اهداف را طرح ریزی میکند تا مدیر بهترین ساختار سازمانی را به کار برد. نظام ارزشی 1 برنامه ریزی 5 کنترل 2سازماندهی 4 3 هدایت و بسیج منابع سرپرستی برنامه ریزی سازماندهی تعیین شیوه سازماندهی کارگزینی رهبری کنترل تع1یین مع1یارها و نحوه کنترل عملیات تعیین سبک مٶثرو رهبری و هدایت انتخاب و کارگزینی افراد مناسب انواع برنامه ریزی .1 .2 .3 برنامه ر3یزی ر3اهبردی(استراتژیک) برنامه ریزی عملیاتی(اجرایی) بر3نامه ریزی تخصصی برنامه ریزی راهبردی ‏strategic planning این نوع برنامه ریزی با دور اندیشی و در جریان فراگردی نظام یافته انجام می گیرد: .1تعیین ماموریت و هدفهای دور برد و رسالت سازمان. .1تفکیک و تجزیه اهداف بلند مدت در قالب هدفهای کمی وکیفی کوتاه مدت(هدفگذاری=.)goal setting .3تدوین و تنظیم خط مشی ها و اتخاذ سیاست های کلی. .4طرح ریزی و تنظیم برنامه های عملیاتی(تاکتیکی). برنامه ریزی راهبردی ...ادامه برنامه ریزی راهبردی وضعیت آینده پیش بینی نمی شود اما در موارد زیربه مدیران کمک می کند: .1فائق آمدن بر مسائل ناشی از مقتضیات آتی. .2ایجاد فرصت کافی برای تصحیح خطا های اجتناب ناپذیر. .3اتخاذ تصمیمهای صحیح در زمان مناسب. .4تمرکز بر انجام فعالیت های ضروری برای رسیدن به آینده مطلوب تر. برنامه ریزی عملیاتی مراحل برنامه ریزی عملیاتی عبارتند از: .1تدوین برنامه های کوتاه مدت. .2تعیین معیارهای کمی وکیفی سنجش عملکرد و ارزیابی هزینه های اجرای عملیات. .3ارزیابی برنامه ها و تعیین موارد انحراف عملکرد از آنها. .4تجدید نظر در برنامه ها و تهیه برنامه های جدید. برنامه ریزی تخصصی ‏ گاهی با توجه به ماهیت تخصصی برخی از وظایف مدیریت برای انجام انها برنامه ریزی میشود. الف)برنامه ریزی و کنترل تولید: ‏ در کنترل تولید از طریق تعیین نیازها٬تامین ابزار تسهیالت و پرورش نیروی انسانی برای تولید محصوالت و کاالها با توجه به تقاضای موجود در بازار برنامه ریزی می شود. اهداف: ‏ ایجادهماهنگی میان ظرفیت تولید و زمان تولید محصول در سازمان با موعد تحویل محصول برنامه ریزی تخصصی ‏ ‏ ...ادامه مهیا ساختن مواد اولیه و ابزار و قطعات مورد نیازدر زمان مناسب. یکنواخت کردن و همسان سازی ساخت محصول در کلیه کارگاه ها. ب)برنامه ریزی نیروی انسانی: ‏ ‏ تعیین تعداد افراد مورد نیاز سازمان برای برنامه ریزی انتخاب ٬آموزش ٬ترفیع وبازنشستگی آنان در آینده. این برنامه ریزی با تهیه نمودار سازمانی اغاز می شودو مواردی نظیرتدوین آیین نامه استخدامی را به دنبال دارد. برنامه ریزی تخصصی ...ادامه ‏ ج)بر3نامه ر3یزی مالی و تنظیم بودجه: ‏ در این روش نحوه مصرف منابع مالی برای نیل به اهداف سازمان بوسیله برآورد هزینه ها و درآمدها برنامه ریزی شده ومنابع مالی تعیین می شود. رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی .1بر3نامه ریزی از” دا خل به خارج”و”خارج به داخل” ‏ ‏ در برنامه ریزی از داخل به خارج تمرکز بر فعالیت های حال حاضر سازمان و تالش برای انجام آنهابه بهترین صورت می باشد. در برنامه ریزی از خارج به داخل ابتدا محیط خارجی بررسی می شود که برای استفاده از فرصتها و به حداقل رساندن مسائل ناشی از ان مناسب می باشد. رهیافت های گوناگون به برنامه ریزی ...ادامه • .2برنامه ریز3ی از ”3باال به پایین” و” پایین به باال” • در برنامه ریزی از باال به پایین ابتدا مدیر عالی اهداف کالن را تعیین میکند و براین مبنا مدیران دیگر سطوح برنامه های خود را تدوین می کنند. در برنامه ریزی از پایین به باال ابتدا برنامه در سطوح عملیاتی شکل می گیردو سپس از طریق سلسله مراتب به باالترین سطح مدیریت ارائه می گردد. • برنامه ریزی و مدیریت بر مبنای هدف و نتیجه ‏ ‏ در این روش ابتدا مهمترین مسائل سازمان مشخص می شود که با تالش برای ترکیب اهداف فردی وسازمانی میتوان برای همه واحدها ومتعاقبا افراد شاغل درسازمانبه صورت منظم هدف گذاری نمود. این رهیافت به مشارکت مدیران و کارکنان در امر تعریف اهداف سازمانی در قالب اهداف فردی به منظور ایجاد اثار مثبت بر روحیه و عملکرد کارکنان اعتقاد دارد. برنامه ریزی بر مبنای استثناء ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تخصیص منابع و تعیین شاخص های عملیاتی و نحوه انجام امورمسئوالن واحدها پس از تعیین اهداف. ابزارهای مورد استفاده برای کنترل و نظارت بر جریان عملکرد واحدها: بودجه حسابداری مدیریت و نظارت بر عملکرد مراکز هزینه کننده مراکز کسب در امد و سرمایه گذاری برنامه ریزی اضطراری ‏ از این روش برنامه ریز3ی هنگام پیش بینی حوادث و شر3ایط جدید و به منظورانتخاب پاسخهای مناسب استفاده می شود. برنامه ریزی اقتضایی ‏ ‏ ‏contingency planning این نوع برنامه ریزی مبتنی بر اندیشیدن پیش از عمل و شناسایی گزینه های گوناگون قابل اجرا و اجرای این گزینه ها در صورت کاهش اعتبار برنامه اصلی به دلیل تغییرات محیطی می باشد. رمز موفقیت این نوع برنامه ریزی در شناسایی تغییر جهت های احتمالی در رخدادهای اتی از طریق تفکر و اندیشه کافی و در صورت لزوم استفاده از روش تحریک آمیز و ترسیم ناگوارترین حالت رخدادهای آتی ونحوه مواجه با این حاالت ناگوار می باشد. مراحل عمده برنامه ریزی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ شناسایی مقتضیات موجود تعیین اهداف کوتاه مدت کسب اطالع کامل درباره فعالیتهای ضروری طبقه بندی و تحلیل اطالعات ارائه فرضیه هایی بر مبنای پشیش بینی وضعیت آینده جستجوی بدیل ها و برنامه های جایگزین ارزیابی بدیل های گوناگون انتخاب بدیل مناسب تدوین برنامه های فرعی و پشتیبانی تنظیم توالی فعالیتها و جداول زمان بندی بیان کردن برنامه در قالب ارقام بودجه و برنامه تخصیص منابع مالی پیگیری پیشرفت کار اثر بخشی برنامه ریزی .1تقدم زمانی فعالیتها .2هماهنگی و ارتباطات .3تشریک مساعی .4اماده سازی شرایط برای اجرای برنامه: ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ترسیم نمودار مطلوبی برای هر بخش از سازمان. هماهنگ ساختن فعالیتهای گروهی. مشخص کردن وظایف افراد. ایجاد جو مناسب برای افزایش کارآیی گروهی. ایجاد زمینه برای دریافت اطالعات و پذیرش تغییرات سازمانی. محاسن برنامه ریزی .1کمک به تحقق اهداف سازمان. .2کمک به ایجاد فرصت ها برای اجرای تصمیم ها. .3کمک به اجرای منظم طرحها. .4کمک به تطبیق سازمان با رشد سریع فن آوری در محیط. .5کمک به بهره وری بهینه از عوامل تولید و تسزیع رشد اقتصادی در سطح کالن. .6کنترل فعالیتها بوسیله برنامه ریزی مالی و بودجه بندی. .7کمک به تقویت روحیه گروهی و در نتیجه افزایش کارآیی سازمان محدودیت های برنامه ریزی .1علی رغم صرف هزینه و وقت تضمین کننده تحقق اهداف نمیباشد. .2عدم توانایی سازمانهای کوچک در طرح برنامه های مطلوب به دلیل فقدان توان مالی و فرصت کافی. .3مشکل شدن حرکت در کوتاه مدت در سطوح متعدد سازمان. .4عدم وجود اطالعات قطعی برنامه ریزی بر مبنای احتماالت. کاهش محدودیتهای برنامه ریزی .1اجتناب از برنامه های وابسته به هم .2پرهیز از برنامه های موازی وتدوین ضوابط خاص برای موارد استثنائی. .3سعی در هماهنگ ساختن برنامه ها و اجرای یکنواخت انها. .4سعی در اجرای منظم و مرحله به مرحله برنامه ها. دامهای مهم در مسیر برنامه ریزی موفق ‏pitfall in successful planning .1تفویض وظیفه برنامه ریزی توسط مدیریت عالی به دیگران. .2درگیر شدن مدیریت عالی در مسائل جاری. .3کوتاهی در امر تدوین و تعریف اهداف به منزله مبنای تنظیم برنامه ها. .4کوتاهی درامر درگیر ساختن مدیران اجرایی مهم درفراگرد برنامه ریزی. .5کوتاهی در امر ایجاد تقویت وجوموافق و حامی برنامه ریزی. .6مجزا پنداشتن فراگرد برنامه ریزی جامع از سایر جنبه های مدیریتی. .7استفاده از طرحها 3و برنامه های انعطا3ف پذیر. .8عدم بازنگری و ارزیابی برنامه های بلند مدت روسا توسط مدیریت عالی. .9تمایل مدیریت عالی به اخذ تصمیم بر مبنای احساسات و بینش خود. انواع و سلسله مراتب برنامه ها .1برنامه های راهبردی: ‏ به منظور کسب اهداف جامع سازمان طراحی می شوند که متضمن اجرای ماموریت سازمان یعنی علت ایجاد سازمان و دلیل تداوم حیات آن می بباشند. .2برنامه های عملیاتی: ‏ برنامه هایی که جزئیات نحوه اجرای برنامه های استراتژیک را نشان میدهند ومشتمل برتصمیمهای کوتاه مدت جهت استفاده بهینه از موجود در مقاطع زمانی معین میباشند. الف)برنامه های یکبار مصرف ب )برنامه های دائمی ماموریتها واهداف بلند مدت اهداف کوتاه مدت برنامه های راهبردی برنامه های عملیاتی فعالیتهای تکراری برنامه های دائمی •خط مشی ها •روشها ورویه ها •قوانین و مقررات فعالیتهای غیر تکراری برنامه های یکبار مصرف •بودجه •طرحها و پروژه ها •برنامه های زمان بندی مراحل انجام کارها ماموریت ها و اهداف بلند مدت سازمانها اهدافی دارند که به خاطر دستیابی به انها تشکیل می شوند و در واقع علل اصلی ایجاد سازمان میباشند.این اهداف را ماموریت ها یا اهداف بلند مدت می نامند. ویژگی ها: .1بیان واضح و بدون ابهام ماموریت. .2ایجاد انگیزه وتعهد وفرهنگ ایثار گری دربین مدیران و کارکنان. .3ایجاد رابطه هم نیروزایی و در نتیجه افزایش کارآیی اجرای ترکیبی ماموریت نسبت به اجرای انفرادی آن. .4تدوین ماموریت ها و ارائه راه حلهای بدیل بر مبنای بکارگیری خالقیت ونوآوری. .5منشا تدوین اصول کلی و ضوابط اصلی سازمان در اجرای برنامه ها. اهداف کوتاه مدت= سازمانها باید هدفهای کوتاه مدت خود را در قالب بیانیه ای روشن معرفی کنند به طوری که بتوان اهداف مذکور را به منزله زیر بنای سایر برنامه ریزیها در سازمان مدنظر قرار داد. اهداف کوتاه مدت باید تعیین کننده موارد زیر باشد: .1نتیجه مورد انتظار .2نحوه انجام ک1ار .3محدوده زمانی انجام کار .4هزینه وبودجه مورد نیاز برای انجام کار اهداف ک1وتاه مدت -ادامه هدفگذاری عبارت است از تجزیه ماموریتها واهداف بلند مدت در قالب اهداف کمی وکیفی کوتاه مدت. هدفگذاری باید با ویژگی های ذیل انجام پذیرد: -1سادگی و دقت -2اجتناب از پرداختن به موارد جزئی و پراکنده -3تضمین اصول اهداف نحوه تعیین اهداف کوتاه مدت ابتدا جمع اوری اطالعات در مورد وضعیت موجود ووضعیت مطلوب. روند حصول: الف) پیمایش در مورد وضعیت تولید کاال ها و خدمات (حالت موجود) ب) پیمایش برای توسعه وبهبود هنگام جمع اوری اطالعات وپیمایش در زمینه های مذکورباید موارد ذیل رامد نظر قرار داد: .1 .2 .3 بررسی میزان بازده کارهای عادی بررسی امکان بهبود این میزان بررسی امکان توسعه تواناییهای فردی وسازمانی فراگرد اهداف کوتاه مدت تعیین نوع خدمات و کاالهای تولیدی بررسی میزان بازده کارهای عادی تعیین معیارهایی برای اندازه گیری بازده تعیین تعداد کاال یا خدمات قابل ارائه در زمان پیش بینی شده پیمایش درمورد تولید کاالها و خدمات تعیین نوع خدمات و کاالهای تولیدی هداف بلند مدت و اموریتهای سازمان بررسی امکان بهبود بازده کارهای عادی تعیین زمینه هایی که نیاز به بهبود و توسعه دارند تعیین میزان بهبود و توسعه قابل ایجاد در زمان= پیش بینی شده پیمایش برای توسعه و بهبود بررسی امکان بهبود و توسعه تواناییهای فردی و سازمانی تعیین وضعیت موجود مهارتها و تواناییهای فردی و سازمانی برآورد میزان نیاز به بهبود تعیین میزان بهبود و توسعه قابل ایجاد در زمان پیش بینی شده تعیین هدف راهبردها (استرا تژیها) راهبرد عبارت است از برنامه جامع منسجم وکاملی که برای تحقق اهداف اساسی .سازمان تدوین میگردد راهبرد نوعی برنامه است که برای نیل به مقاصد واهداف .اصلی سازمان تدوین می شود راهبرد تعیین کننده نوع خدماتی است که سازمان به جامعه عرضه میکنند و الگوی نحوه پاسخ گویی سازمان به محیط را .شکل میدهد در سلسله مراتب برنامه ریزی در سازمانها هر برنامه دو نقش متفاوت را در برابر سطوح باالترو پایین ایفا .می کنند اوال ابزار تحقق اهداف تعیین شده در برنامه های سطوح باالتر را فراهم می .اورد وثانیا اهدافی را برای برنامه های سطوح پایین ترمعیین میکند خط مشیها خط مشیها مشخص کننده محدوده ای است که .تصمیمهای اتی باید در داخل ان اتخاذ شود خط مشی یک برنامه عمومی است که به منزله ی راهنمای عمل مد نظر مدیران قرار می گیرد و نحوه اجرای برنامه را برای مسیوالن اجرای سازمان معین می کند.ضمن ان که وسیله موثری برای کنترل ووضوح1 .صراحت شمار می اید عملیات به =لیتا :ق=اب =جرا2باید از ویژگیهای زیر بر خور دار باشد مشی خط انعطاف پذیری 3 4 جام=عیت هماهنگی5 مستدل بودن6 7 م=تمایز ب==ود=ناز ق=وا=ن=ین ک==تبیب==ود=ن8 انواع خط مشی :خط مشی ها را میتوان به سه دسته تقسیم کرد _1 خ1ط م1شیهایا1ساس1ی _2 خ1ط م1شیهایک11لی خ1ط م1شیهایخ1رد_3 خط مشی های خرد یا خط مشی های خاص واحد ها بر مبنای خط مشی های کلی شکل می گیرند خط مشی های کلی نیز بر مبنای خط مشی های .اساسی تنظیم می شوند رشد= و توسعه توسعه رشدهو سازمانی =ای فعالیت فعالیته=ای سازمانی رییس سازمان خط مشی اساسی معاون اداری -مالی معاون تولید معاون فروش خط مشی کلی خط مشی خاص واحد مدیر کارخانه الف بهبود هبود بکیفیت کیفیت افزای فزای ا ش ش تنوع تنوع مدیر کارخانه ب افزایش افزایش فعالیت فعالیت تولیدوو تولید بازاریاب بازاریاب ی ی مدیر واحد ساخت سرپرست واحد اتصال قطعات قطعات کارکنان واحد کارکنان واحد ساخت قطعات ساخت قطعات افزایش ساعات کار ساعات کار افزایش واستفاده کارکنان واستفاده کارکنان از کارکنان ماهرتر از کارکنان ماهرتر رویه ها ومقررات .رویه ها مشخص کننده ی شیوه ی عملیات و نحوه انجام کار هستند رویه ها در قالب یک بر نامه ی زمان بندی شده نحوه ی انجام فعالیت ها .ی اتی را مشخص می کند .در واقع رویه ها فقط تعیین کننده سطوح مختلف سازمانند .ممکن است هر سطح از سازمان رویه ای خاص خود داشته باشد معموال در ساز مان های بزرگ دفترچه ای با عنوان دفترچه راهنمای عملیات تهیه می شود ک1ه مشتمل بر فهرست کلیه رویه های جاری .سازمان است ادامه برای مشخص شدن رابطه ی رویه ها مقررات روشها توضیح مفهوم :روشها ومقررات ضرورت دارد _ روشها نحوه ی اجرای جدول زمان بندی رویه ها را معین می کنند .روش مقررات_مقررات بدون ذکر قاطع و تفاوت زمانی انجام امور اعمال و .فع1الیت ها را هدایت می کنند در صورت مقایسه ی خط مشی ها مقررات نیز میتوان گفت که خط مشی ها به مدیران حق انتخاب می دهند ولی مقررات باید به طور .دقیقاجرا شوند و به این ترتیب از ازادی عمل مدیر می کاهند بودجه بودجه یکی از ابزارهای مهم کنترل است که در .قالب اعدادوارقام ارایه می شود .بودجه انواع متعددی دارد طول مدت اجرای برنامه و اصل تعهدات یکی از مسایل مهمی که هنگام برنامه ریزی مطرح می شود ان است که برنامه باید برای چه مدتی تنظیم شود. .البته انتخاب مدت برنامه باید مبنایی منطقی داشته باشد رمز انتخاب مدت برنامه توجه به اصل تعهدات است مبنی بر اینکه برنامه ریزی منطقی باید برای مدت زمانی تنظیم شود که انجام تعهدات ناشی از تصمیمهای اتخاذ شده در ان .مدت امکانپذیر باشد البته به غیر از هزینه پیش بینی عوامل دیگری نیز در تعیین طول مدت برنامه دخالت دارند برای مثال می توان به نگرش مدیران و فوریت برنامه ها و مسایل مورد نظر .اشاره کرد کاربرد اصل تعهدات به هیچ وجه نمی توان یک دوره زمانی معین را به منزله بهترین مدت .زمانی برای برنامه ریزی توصیه کرد در واقع تع1ین دوره زمانی مطلوب برای برنامه ریزی به زمینه ای بستگی .دارد که برای ان برنامه ریزی میشود توجه به گستره فعالیت میزان سرمایه گذاری واهداف سازمان برای تعیین دوره زمانی مطلوب برای برنامه ریزی .مفید خواهد بود 5 4مدت زمان برنامه ریزی 3 (بر حسب سال) 2 1 تامین تامین تامین استخدام تامین طراحی انتخاب مواد بودجه بودجه نیروی اعتبارو کاالی و اولیه جاری عمرانی انسانی سرمایه جدید استقرا ر ماشین االت و ادامه بنابراین مدت زمان برنامه ریزی برایند تعامل عوامل گوناگونی است که با توجه به تعهد زمانی اجرای مراحل مختلف طرح تعیین می .شود البته برای هماهنگ کردن مدت زمان برنامه ریزی با سال مالی سازمان برنامه های کوتاه مدت را در دوره های سه ماهه شش ماهه نه .ماهه و یک ساله در نظر می گیرند ضرورت هماهنگی برنامه های بلند مدت وکوتاه مدت همه برنامه ها ی کوتاه مدت باید در جهت نیل به اهداف .برنامه بلند مدت شکل بگیرند و به موفقیت ان کمک کنند در واقع اگر برنامه های کو تاه مدت بدون در نظر گرفتن برنامه بلند مدت تنظیم شدند یک خطای جدی رخ داده است زیرا در چنین اوضاع و احوالی احتمال اتالف منابع وکاهش .کارایی سازمان افزایش میابد البته گاهی برخی از تصمیمهای مقطعی وکوتاه مدت اجرای برنامه های بلند مدت را با مشکل می سازند یا به تغییر انها .می انجامند اهمیت انعطاف پذیری برنامه هرچه انعطاف پذیری برنامه بیشتر باشد احتمال اتالف زمان و تحمل خسارت وضرر ناشی از وقوع .حوادث غیر مترقبه کمتر خواهد شد البته انعطاف پذیر ساختن برنامه نیز خود نیاز به .صرف هزینه ای اضافی دارد برنامه ریزان باید با مقایسه ی امید ریاضی(هزینه انعطاف پذیر ساختن برنامه) وامید ریاضی(هزینه ناشی از تاخیر وخسارتهای ناشی از اجرای برنامه های انعطاف ناپذیر) حد مناسبی از انعطاف پذیری .را انتخاب نمایند مدیریت وبرنامه ریزی پروژه هر پروژه مشتمل بر مجموعه کارها یی است که برای نیل به یک هدف کوتاه مدت و تک موردی انجام می شوند و زمان اغاز و پایان مشخصی .دارند مدیر پروژه با تنظیم یک برنامه کلی مراحل تفصیلی اجرای پروژه میزان هزینه زمان اجرا و روش کنترل .پیشرفت کار را معین می کند فنون برنامه ریزی در واقع هر برنامه ریزی مشتمل بر تصمیمهایی است که .برای اجرا در زمان اینده اتخاذ شده اند .فنون و روشهای متعددی برای تصمیم گیری ابداع شده اند برخی از این روشها برنامه ریزان راقادر میسازند که با تجسم موقعیت هر یک از عوامل موثر بر تصمیم برای نیل به وضعیت مطلوب برنامه ریزی کنند برخی از این ابزار ها :وفنون عبارتند از الف)نمودار میله ای(گانت) ب)نمودار شبکه ج)فن ارزشیابی و تجدید نظر در برنامه د)روش مسیر بحرانی نمو1دار میله ای نمودار میله ای یکی از ساده ترین ابزارهای برنامه ریزی است که از مدتها پیش برای این منظور به کار گرفته شده .است این نمودار بر روی دو محور ترسیم می شود.محور افقی نشان دهنده زمان شروع و پایان هر فعالیت است.و محور .عمودی نشان دهنده مراحل انجام برنامه است مراحل انجام زمان(بر پروژه هفته) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1213141516171819202122 حسب 0 ()1 نقشه کشی ()2 پی ریزی ()3 اسکلت بندی ()4 آجر کشی ()5 نازک کاری و تحویل نهایی نمودار شبکه .یکی دیگر از ابزار های برنامه ریزی نمودار شبکه است هر مشتمل بر مجموعه ای فع1الیت یا رویداد است که برای انجام یک پروژه پیش بینی شده اند.خطوط ارتباطی این فعا لیتها شبکه ای از فعالیتهای مرتبط را نشان میدهند که برای تحقق اهداف پروژه انجام می .شوند :عالیم مورد استفاده در نمودار شبکه عبا رتند از نام عالمت گره فعالیت واقعی حروف یا نامها یی که روی خط فعالیت نوشته میشوند الف ف )3ا11ل ( 12 فعالیت مجازی نشانگر فعالیت نشانگر مدت برای مثال 3 روز نشانگر گره بدون نیاز به صرف زمان و هزینه قواعد ترسیم نمودار شبکه _1 هر ف11ع1ا1لیترا ب111ه و1س1یله ی11کخ1ط ودو گ11ره در دو ط1رفا1نم1شخصم1ی .ک11نند _2 ه1یچ ف11ع1ا1لیتیق11بلاز ا1ت1مام ک11لیه ف11ع1ا1لیته1ا ورو1یداد1هایق11بلیش11رو1ع ن11می .ش11ود ه1مه ف11ع1ا1لیته1ا ورو1یداد ها ب111جز ف11ع1ا1لیته1ایا1غاز1ی1نو پ111ایان1یب111اید ح1د ا1ق1ل_3 ی11ک ل .و1ی1ک(ف11ع1ا1لیتم1ا ب111ع1د) دا1ش1ته ب111اش1ند )ف11ع1ا1لیتم1ا ق11ب ( _4 پ111ساز و1قوع هر ف11ع1ا1لیتی11ا رو1یداد ف11ع1ا1لیتی11ا رو1یداد د1ی1گریا1غاز م1ی .ش11ود ت111ا م1رح1له ا1یک11ه ش11بکه ب111ه پ111ایانب111رسد ت111ع1داد ب111ردار های1یک11ه ب111ه ی11کدا1یره خ1تم م1یش11وند ن11شاندهنده_5 ت111ع1داد ف11ع1ا1لیته1ای1یا1س1تک11ه ب111ا ت111کمیلا1ن1ه1ا ا1م1کانش11رو1ع ف11ع1ا1لیتب111ع1دی .ب111ه و1جود م1یا1ید توصیه میشود که هنگام رسم شکل شبکه موارد ذیل رعایت شود ز ک11شیدنخ1طوط م1تقات1ع 1ا1ج1تنابش11ود_1 س11عیش11ود ک11ه ه1مه خ1طوط ب111ه ط1ور م1ستقیم ر1س1م ش11وند_2 ح1تیا11لمقدور خ1طوط ت111رس1یمیب111ه ی11کا1نداز1ه ر1س1م ش11وند_3 11باید را1ب1طه ا1یم1یانم1دتز1مانا1ن1جام ف11ع1ا1لیتو1طولخ1ط ب111ردار و1جود دا1ش1ته ب111اشد_4 ح1تیا11لمقدور ک11متر از ب111ردار ف11ع1ا1لیتهایم1جاز1یا1س1تفاد1ه ش11ود_5 فن ارزشیابی و بازنگری برنامه در فن ارزشیابی و تجدید نظر در برنامه یا پرت با استفاده از نمودار شبکه برای به حد اقل رساندن تاخیر وقفه و نا هماهنگی در تولید یک کاال یا انجام .یک پروژه برنامه ریزی می شود .در روش پرت زمان و هزینه بسیار حایز اهمیت است :اهداف به کار گیری روش پرت عبارتند از م1حاس1به م1یزا1نا1ح1تما1لپ111ایانک11ار در ز1مانپ111یشب111ینیش11ده_1 ت111عیینا1ند1س1ته از ف11ع1ا1لیتهایض11رور1یب111را1یا1ن1جام پ111روژ1ه ک11ه ح1تما ب111اید ب111ه_2 م1وق1ع 1ا1ن1جام ش11ود 1تح1تما11لیدر رو1ند ا1جرا1یب111رنام1ه_3 پ111یشب111ینیب111روز ت111غییرا ا1 روش مسیر بحرانی روش مسیر بحرانی وفن ارشیابی وبازنگری برنامه شباهت زیادی به یکدیگر لی با توجه به قابلیتهایشان در وضعیتهای نسبتا متفاوت به سر می برند روش مسیر بحرانی برای برنامه ریزی فراگرد های تکراری که در انها کارها در محدوده زمانی معینی انجام می شوند وزمان پایان انها مشخص است به کار می رود در حالی که فن ارزشیابی وبازنگری برنامه برای فراگردهای غیر تکراری که در انها طول مدت انجام وزمان خاتمه کارها مشخص .نیست وفقط به طور تقریب قابل براورد است روش مسیر بحرانی _ادامه در روش مسیر بحرانی برای انجام هر فعالیت فقط یک محدوده زمانی در نظر گرفته می شودولی در ارزشیابی وبازنگری برنامه برای هر فعالیت چهار براورد زمانی مورد استفاده قرار می گیرد :براورد زمانی خوشبینانه بد بینانه محتمل تر ویک براورد زمانی مورد انتظار که بر مبنای تحلیل مسیر بحرانی گاهی از میشود روش محاسبه ریزی با براورد دیگر سهبرنامه .در دایره ها برای نشان دادن فعالیت ها و از خطوط برای نشان دادن روابط میان فعالیت ها استفاده .می شود روش مسیر بحرانی و فن ارزشیابی وبازنگری برنامه هر دو کاربرد گسترده ای دارند ونقش عمده ای در تغییر روشهای برنامه ریزی وکنترل برنامه ها کاربردهای روش مسیر بحرانی و فن ارزشیابی وبازنگری برنامه کارکرد اصلی هر دو براورد وک1نترل زمان مورد نیاز برای اتمام یک .پروژه است منفعت اصلی حاصل از کاربرد این فنون فراهم ساختن امکان صرفه جویی در زمان از طریق تنظیم جداول زمان بندی کارها وکنترل انها در .حین انجام پروژه ها است البته با توجه به رابطه هزینه وزمان اجرای هر پروژه صرفه جویی در زمان .معموال به صرفه جویی در هزینه ها منجر خواهد شد ضمن انکه هر دو فن مذک1ور برای محاسبه ی هزینه ی انجام پروژه ها نیز ک11ار1ها_1 م1یان 1شروا1ب1ط ن11مای اند استفاده .قابل ا1م1کان1پذیر س11اخ1تنب111رنام1ه ر1یزیا1ثر ب111خش_2 :مزایای استفاده از این فنون عبارتند از ب111رر1س1یو1ت1شخیصد1ق1یقن11وا1ح1یم1سئله خ1یز_3 _4 ب111هبود ار1ت1باطات م1قای1سه گ11زی1نه ها (ب111دی1له1ا)_5 م1قدور ش11دنا1م1کانت111مرکز ب111ر ک11ار1هایعمده_6 ا1ی1جاد ا1ن1عطافب111را1یت111غییر ب111رنام1ه ها_7 حدودیت های استفاده از فنون“روش مسیر بحرانی“ ارزشیابی و بازنگری برنامه“ هزینه ایجاد سیستمهای مناسب برای اتخاذ این روشها در یاس ن بویژه با توجه به زمانی که صرف ایجاد انها می شود. ین فنون نمی توانند همه مسائل مدیران را حل کنند. دقت جداول زمانی مورد استفاده در این فنون به توانایی وی انسانی برآورد کننده زمانها بستگی دارد. ابعاد و جنبه های گوناگون بر3نامه ریزی در سازمانها .1موضوع برنامه ریز3ی .2عوامل موثر بر برنامه ریز3ی .3طول دوره برنامه ریز3ی .4سطح برنامه ر3یز3ی در سازمان .5ویژگی های خاص بر3نامه.