اکوپارک

اکوپارک

اسلاید 1: اکوپارکگلنار بقایی پورالهه میرابی

اسلاید 2: مشخصه بارز شهرها درهزاره سوم میلادی، برنامه ریزی وطراحی برمبنای همگامی با طبیعت و رعایت اصول توسعه پایدار میباشد.ازاین رو ضرورت مطرح کردن مباحث اکولوژیکی نظیر اکو پارک در شهرهای امروزی امری محسوس تلقی میگردد. چكيدهانديشة اكولوژيكي در مفاهيمي مانند توسعة پايدار، شهر اكولوژيكي و پاركهاي اكولوژيكي متجلي ميشود، نماد توسعة شهري پايداراكولوژيكي، احداث پارك هاي شهري منطبق با شاخصهاي اكولوژيكي است.

اسلاید 3: در هر زمان و هر نسلی همواره این سوال مطرح بوده که چگونه پارک می تواند به هویت شهر کمک کند؟ در سال 1982 در کتاب “ The Politices of Park Design Galen Granz تغییرات پارک های شهری در طی 150 سال اخیر با 4 ایده و نقطه نظر بیان کرده است که عبارتند از:1. Pleasure Ground (1850-1900) 2. Reform Park (1900-1930) 3. The Recreation Facility (1930-1965) 4. The Open Space System (1965)هدف های متغیر اجتماعی که در این پارک ها به تصویر کشیده شده اند به این منظور است تا تغییرات همسان در فرم های طراحی شده را نشان دهند. ارزیابی مجدد برخی از ایده ها، ما را از طراحی مدل های مخالف طبیعت و فرهنگ به سوی مدل هایی می کشاند که بشر را به عنوان جزیی از اکولوژی می داند. تاریخچه

اسلاید 4: مدل های گذشته پارک ها:تاریخچه در طراحی پارک های شهری جدید سعی شد تا اصول لنداسکیپ را به نوعی دیگر اجرا کنند تا این قشر از جامعه نیز از آن استفاده کنند. نتیجه آن طراحی نوع جدیدی از پارک ها به نام Reform Park شد.در پی این تغییرات، پارک ها به صورت فضاهایی با شبکه ای غیر متجانس، خدماتی - عمومی و با امکانات مشارکتی در آمدند.

اسلاید 5: به لحاظ تاریخی مدل پارک های شهری آمریکایی در طی 35 سال تغییر به طول انجامید و بیشتر از30 سال گذشت تا اینکه دسته پنجم از پارک ها به نام Ecological Park به روی کار آمد. نخستین فعالیت دراین رابطه درGraham Foundation اتفاق افتاد. این سمینار علمی دردانشگاه کالیفرنیا با شعار پارک های پایدار برگزار شد. در این سمینار به آنالیز پارک ها در طی 20 سال گذشته پرداختند. این آنالیز به منظوراین بود تا که روشن شود که آیا تغییر قابل ملاحظه ای در اساس فلسفی، اهداف ایدئولوژیک و حل مسائل برنامه ریزان پارک رخ داده است؟ پارکها از گذشته تا امروزبیشتر پارک هایی که بعد از سال 1991 ساخته شدند دارای خصوصیاتی شبیه دسته پنجم از پارک ها یعنی Ecological park” بودند و این پارک ها 26 سال بعد از پارک های Open System ساخته شدند. میزان تاثیر انواع پارکها

اسلاید 6: همزمان با ناپایداری زیست محیطی، ناپایداری های اجتماعی و اقتصادی در آخرین دهه های قرن بیستم، باعث شکل گیری جنبش جهانی توسعه پایدار شد که بدنبال توسعه درحوزه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی وطبیعی بود. توسعه پایدار شهری نیازمند شناسایی محدودیتهای محیطی برای فعالیتهای انسانی درارتباط با شهرها و تطبیق روشهای طراحی در این محدودیتهاست. حفاظت ومدیریت بهتر اکوسیستم ها بعنوان یکی ازاهداف اساسی توسعه پایدار از طریق ایجاد فضاهای سبز شهری تامین میشود و دراین میان با تکیه برقابلیتهای موجود وکاربریهای متنوع ومفید اکوپارک، تاسیس اینگونه فضاهای تفرجی- زیست محیطی شهری برای رسیدن و سوق به توسعه پایدار شهری لازم است. شکل گیری اکوپارکها

اسلاید 7: The Ecological Park اکو پارک محیطی است که در آن فعالیت های تفریحی، همگام با شناسایی و چگونگی برخورد با مسائلزیست محیطی از جنبه های گوناگون آموزشی همگانی صورت می گیرد. فرضیه اصلی طراحی اکو پارک: فراهم آوردن پشتوانه های اقتصادی، علمی و زیست محیطی مناسب برای آموزشی عمومی و ایجاد فرهنگ صحیح محیط زیستاکو پارک

اسلاید 8: 1- از لحاظ منابعی که برای مصالح ساخت آن استفاده شده بود، کارآمدتر و شایسته تر بودند 2- با ساخته های شهری اطرافشان یکپارچه شده و می توانند نقش مهمی را در جهت حل مسائل شهری ایفا کنند3- می توانند استانداردهای جدیدی را در مباحث زیبایی گرایی و مدیریت بومی مطرح کنند 4- می توانند برای کیفیت های زیبایی شناسی و فرمال در موضوعات منظر و معماری و شهری مطرح شوند و به کار رونداکو پارک3- اجزای فضای بیرونی را به نحوی به هم مرتبط و متصل می کند که شبکه ای قابل فهم برای موجودات زنده و سیستم های طبیعی فراهم شود Ecological ویژگی های پارک های با پارک های قبل خود: Ecological فرق پارک های 1- می تواند هر جایی باشد و با هر شکل، سایز و اندازه ای ساخته شود2- می تواند دارای هندسه ای مستقیم الخط، منحنی وار یا موافق با طبیعت داشته باشد4- تلاش دارد تا دیدی قدیمی از شهر به عنوان یک باغ را ارائه دهد

اسلاید 9: 5- از گوسفندان برای چیدن و کوتاه کردن علف ها استفاده می شود. . 6- می تواند در کاهش اثرات نامطلوب شهری نظیر آلودگی هوا و سر و صدای ترافیک و ... موثر باشد. پارک هایEcological هدفشان خود اکتفایی است. بهترین گونه های مناسب گیاهی، گونه های بومی و منطقه ای است. از کاشت گونه های خارجی خودداری می شود. 7- گلها اغلب مصرف دارویی دارند و برای پرندگان ساکن منطقه دانه تولید می کنند. همچنین جنبه زینتی برای استفاده کنندگان و مخاطبانشان نیز دارند. 8- کودهای آلی و مخلوط مواد مقوی یکی از اجزای تولیدی اکو پارک می باشد. کود های آلی به دست آمده ازاین پارک ها باعث بهبود خاکهای شهری شده که به مصارف باغها وزمینهای کشاورزی می رسند. 9- سیلابها، روان آبها و آبهای حاصل ازریزش جمع آوری، ذخیره و تصفیه می شوند تا در پارک به صورت جریانی یا استخری مورد استفاده قرار گیرند. به این طریق گیاهان آب دوست زندگی جانوران و همچنین زندگی حیوانات دوزیستی چون قورباغه را تامین می کنند. اکو پارک10- بناها و ساختمان ها در اکو پارک ها به نحوی قرار می گیرند تا به راه ها و گذرها و مسیرهای دوچرخه ای و سواری نزدیک باشند. این ساختمان ها به نحوی طراحی می شوند که ازانرژی گرمایی خورشید و تهویه طبیعی و نورطبیعی روز و همچنین مصالح less energy-intensive استفاده کنند.11- رستوران های چنین پارکی غذاهایی ارگانیک را که از سبزیجات موجود در پارک می باشند را سرو می کنند

اسلاید 10: 13- پارکینگ در اکو پارک به حداقل می رسد و در جاهایی که لازم به وجودشان باشد، از مصالح قابل نفوذ استفاده می شود. گاهی اوقات مصالح باز به کار می رود تا گیاهان و علف ها از خلال آن رشد کنند. این مصالح آب باران را جذب کرده و مانع از جاری شدن به روی سطح می شوند. در گذرها ترجیحاً شن و سنگ ریزه به کار می رود تا موادی چون بتن. 14- تامین روشنایی در شب به وسیله گردآورنده های خورشیدی و ژنراتورهای بادی می باشد. 15- حفظ و نگهداری حیات وحش یکی از اهداف اکو پارک ها می باشد. 16- در پارک های Ecological به تفکر و تعمق، ورزش، قدردانی از طبیعت، تجلیل از فرهنگ و هنر توجه زیادی می شود. این موارد دارای مزایای زیادی می باشند.اکو پارک12- استخرهای شنا از جدیدترین مواد شیمیایی ضدعفونی کننده غیرسمی استفاده می کنند. آب این استخرها با انرژی خورشیدی گرم می شود

اسلاید 11: شاخصه های اکو پارکشاخص های ارزيابی پارک های اكولوژيک:-1كالبدی و طراحی اكولوژيكی-2زيست محيطی-3فرهنگی – آموزشی

اسلاید 12: تحلیل اکوپارک داخلیا يده اوليه طراحي پاركهاي مورد مطالعه اكولوژي نبوده و فقط با كاركرد پارك شهري احداث شده اند، اما افزون بر تغييررويكردها با نگاه اكولوژي موارد ي كه ميتوان درراستاي تفكراكولوژيك معرفي شود ومقايسة وضع موجودآنها با شاخص هاي اكولوژيكي وبيان ميزان فاصله ازاين شاخص ها مي تواند سمت و سوي برنامه ريزي براي ارتقاي كيفيت ا ين پارك هارا فراهم كند.سه پارك كوهسنگي، ملت و وحدت به عنوان نمونه پارك هاي مشهد انتخاب شده اند.

اسلاید 13: مقايسة درصدهاي مربوط به ميزان انطباق پاركهاي مورد مطالعه با شاخصهاي تعريف شده نشان ميدهد كه حتي درپاركهايي كه اخيرا مورد بازپيرايي قرار گرفته اند وطراحي واجراي طرح توسعة آنها اخيرا توسط طراحان فضاي سبز صورت گرفته نيزاصول پايداري رعايت نشده است.اين در حاليست كه بحث طراحي پايدار فضاهاي سبز شهري و رعايت اصول اكولوژيك در شهرها نيزبخشي از آن است. تحلیل اکوپارک داخلی

اسلاید 14: پارك تجاري كه تمام مشخصه هاي ذكر شده رادرهم مي آميزد (تركيب طيف وسيعي از تجارت و صنعت اكولوژيكي). نمونه اکوپارک جهانی- آگاهي و بينش عمومي را بطور جامع در رابطه با مسائل محيطي ارتقاء مي دهد.- تحقيقات كاربردي تجانس و همزيستي روش ها و تكنيك هاي محيطي و صنعتي را ترويج مي دهد.- به الزامات اقتصاد ناحيه پاسخ ميدهد. بطور خلاصه اهداف اكوپارك هارتبرگ به يك سلسله نيازهاي متفاوت جوابگو است.- حفاظت از محيط و ترقي تكنولوژي هاي محيطي- ارائه اطلاعات و آموزش تكنيكي و محيطي براي عمومي به صورت توصيه به مشتريان و در همان زمان افزايش آگاهي محيط آنها- پيش بيني تجارت بيشتر و پايدار و فرصت هاي شغلي در هارتبرگ و بطور كلي در منطقه- ارائه تفريح و نمايششاخصهای توسعه پایداردرنظر گرفته شده در پارک:- طرق جديد اطلاع رساني به استفاده كنندگان در رابطه با مشكلات محيطي وراه حلهاي ممكن براي آن مشكلات را جستجومي كند.اكوپارك هارتبرگ:

اسلاید 15: نمونه اکوپارک جهانیايده اصلی طرح: بر مبنای عناصر اصلی اكولوژی (آب، خاك، گياه، جانور)تقسیم كل مجموعه به 4 بخش : نمايشگاه آب، نمايشگاه خاك، نمايشگاه وحش وبخش تامل انسان و طبيعت

اسلاید 16: به طور كلی می توان نمودار الگوهای تفكر برنامه ريزی و طراحی پارک اكولوژيک را به اين صورت ارايه نمود: الگوی طراحی اکوپارک

اسلاید 17: اکوپارک و صنعتامروزه آلودگیهای زیست محیطی دامنگیر جوامع بین المللی است و این امر معلول عدم شناخت و بهره گیری ازامکانات و نحوه ارتباط صحیح با طبیعت است. با روند صنعتی شدن، طبیعت بعنوان ایستگاه و بستر تامین کننده مواد اولیه صنایع، همواره دستخوش تحولات فراوانی بوده است. پیامدهای منفی توسعه صنعتی در قالب انواع آلودگیهای آب، خاک و هوا سبب بوجود آمدن معضلات زیست محیطی ازجمله گرمایش زمین، کاهش لایه ازون، تخریب زیستگاه ها و کاهش تنوع زیستی و نیز به مخاطره افتادن شرایط زیست بشر شده است.

اسلاید 18: اکوپارک و صنعتاحیای فضاهای صنعتی غیر فعال باعث رونق اقتصادی، بهسازی محیط، نوسازی مکانهای صنعتی آسیب دیده از طریق ایجاد منظر پایدار، فضاهای فرهنگی و ... با حفظ هویت صنعتی میشود.در اکوسیستم های صنعتی مصرف انرژی و مواد بهینه بوده و تولید زباله به حداقل میرسد و مواد خام زائد بعنوان مواد خام در فرآیند دیگر استفاده میشود. بدینوسیله مواد در چرخه های زیستی جریان داشته و متابولیسم صنعتی شکل میگیرد.

اسلاید 19: بهره گیری از طراحی اکولوژیک در اکوپارکهای صنعتی روش مطلوب برای کاهش اثرات مخرب صنعت بر روی طبیعت است که می کوشد مجموعه ای از شرکت ها یا کارخانه های تولیدی و مراکز تحقیقاتی وابسته به آنها را در یک محدوده جغرافیایی با زیرساخت ها و امکانات مشترک گردهم آورد و آنها را به نحوی که کمترین آسیب و خطر را متوجه زیست بوم نمایند، در ارتباطی سالم با محیط طبیعی و بیوسفر قرار دهد. در یک پارک صنعتی، کلیه زیرساختهای لازم برای حضور تعدادی واحد تولیدکننده فراهم شده تا فقط به تولید رقابتی و فناورانه، همراه با نوآوری و توسعه محصول بیندیشند و مسایل خدماتی، بازرگانی، تحقیق و توسعه، جذب منابع مالی و غیره را به کارگزاران حرفه ای که اعضای پارک انتخاب نموده اند، بسپارند . با طراحی اکولوژیک می توان آثار سوء ناشی از رشد صنعتی را بر محیط زیست کاهش داده و از طرف دیگر، استفاده ازتکنولوژی و فناوری های نو، آلودگی ها و تخریب های ایجاد شده توسط صنایع را از بین برده و یا تعدیل نمود تا بدین وسیله پیامدهای ناشی از رشد صنعتی بر ساختار و عملکرد محیط تا حد امکان تقلیل یافته و از تخریب آن جلوگیری به عمل آید.اکوپارک و صنعت

اسلاید 20: اکوپارک یک شبیه سازی از وضعیت سیستم صنعتی است که در طبیعت یافت میشود و آنچه بطور مشترک در تمامی تعاریف پیرامون آن بیان گردیده است، حفظ منابع و پیشرفت در زمینه های اقتصادی و زیست محیطی است.اکوپارک و صنعتپارکهای صنعتی و فراصنعتی در مبحث اکولوژی صنعتی به مثابه یک سیستم زنده در نظر گرفته میشوند که تقلید ازاکوسیستم ها و فرآیندهای زیستی را اساس کار خود قرار میدهد و مرتبط با طراحی منظر پایدار پیش میرود.

اسلاید 21: اکوپارک و صنعتاهداف طراحی اکوپارکهای صنعتی:1- حفاظت از منابع طبیعی و کاهش مواد زائد2-افزایش بهره وری منابع3- افزایش استفاده از مواد خام4- استفاده بهینه از انرژی5- کاهش حمل و نقل6- پایداری اقتصادی – زیست محیطی و اجتماعی7- بستن حلقه از طریق بازیافت و استفاده مجدد از مواد و جریان انرژیویژگیهای کلیدی اکوپارکها:1-ادغام با سیستم های طبیعی و به رسمیت شناختن محدودیت های اکوسیستم محلی بویژه ظرفیت جذب مواد زائد2- حداکثر صرفه جویی در مصرف انرژی از طریق طراحی، تولید همزمان و افزایش استفاده از منابع تجدیدپذیر3- طراحی جریان مواد و مدیریت مواد زائد، حداکثر استفاده مجدد و بازیافت مواد از جمله آب کاهش اتلاف مواد شیمیایی و سمی در محیط4- مناسب سازی ساخت و ساز و محوطه ها و حداکثر استفاده از شیوه های زیست محیطی5- مدیریت موثر بوسیله حفظ ترکیب مناسب از صنایع با ایجاد یک سیستم اطلاعات کامل و سیاست های تشویقی

اسلاید 22: فضای سبز بخشی از محیط زیست طبیعی و شهری و نقطه پیوند انسان و طبیعت است. پارک به عنوان محصول ساختار اجتماعی جامعه و بازنمودهای فیزیکی ایده ها و ذهنیات فلسفی معاصر، فراتر از قطعات چمن کاری و درختکاری شده است بطوری که نحوه ارتباط سه گانه جهان فرهنگی بناها، بیانهای متنوع هنری و مکان طبیعی فرآیند زیست محیطی را انعکاس می دهد.اکوپارک و شهر

اسلاید 23: بنابراین پارک بازنمودی از دیدگاه ایده آل ما نسبت به ترکیب، دو سطح منظرطبیعی و منظر فرهنگی است. پارک اکولوژیکی به عنوان ترکیبی از منظر طبیعی و منظر فرهنگی، مکانی است که درآن فضای جمعی با رویکرد اکولوژیکی طراحی می شود وبا فراهم آوردن زمینه پیوند میراث طبیعی و فرهنگ موجب پایداری آن میشود. پارک های شهری معاصر و بویژه اکو پارک ها در نتیجه توجه همزمان به بوم شناسی زیست محیطی و بوم شناسی فرهنگی ، می تواند موجب پایداری مکان شوند.اکوپارک و شهر

اسلاید 24: اکوپارک و توسعه پایدار شهریانديشه اكولوژيكی درمفاهيمي مانند توسعه پايدار، شهر اكولوژيكی و پارکهای اكولوژيكي متجلی می شود. نماد توسعه شهر پايدار اكولوژيكی، احداث پارک های شهری منطبق با شاخصهای اكولوژيكي است. از نظر كميسيون جهاني محيط زيست، توسعه پايدار فرايندی است در استفاده از منابع، هدايت سرمايه گذاری ها، سمت گيری توسعه تكنولوژی كه با نيازهای حال و آينده سازگار باشد.مشخصه متمايز برنامه ريزی و طراحي شهری در هزاره سوم ميلادی، برنامه ريزي بر مبنای همگامی با طبيعت و رعایت اصول توسعه زيست محيطي و پايدار در كليه فعاليت های مربوط به مسائل شهری است.بنابراين توسعه پايدار, توسعه ای است كه نيازهای فعلی خود را بدون خدشه دار كردن به توانايی نسل آينده برآورد ساخته ونيازهای خود را پاسخ گويد.

اسلاید 25: شهر اكولوژيكی (اكوسيتی) اصطلاح اكولوژی را نخستين بار ارنست هكل زیست شناس آلماني در سال 1869 به عنوان زمينه مطالعاتی نو در زيست شناسي مطرح كرد .منظوروی ازاكولوژی، شناخت روابط متقابل حاكم ميانموجودات زنده و محيط آنها بود.اكوسيتي يا شهراكولوژيكی پايدار برای اولين بار توسط ريچارد رجيستر در سال 1987 در كتابش به نام ساخت شهرها برای آينده ای سالم بيان شد.اكوسيتی، شهری است كه با توجه به تأثيرات محيطی برای به حداقل رساندن انرژی مورد نیاز، آب و غذا، گرمای اتلاف شده، آلودگی هوا و آب، دی اكسيد كربن و متان طراحی شده باشد.اكوسيتیشهر اكولوژی، يا شهرپايدار شهری است كه فرا يند های استفاده مجدد از منابع، بازيافت، كاهش مصرف وبازتوليد در مديريت و برنامه ريزی بخشهای مختلف آن لحاظ شود كه هدف ازاجرای اين فرايندها رسيدن به توسعه پايدار زيست محيطی در محيط شهری است.

اسلاید 26: نتايج تحقيقات حاكي از آن است كه در كشورهاي پيشرفته تأكيد طراحي شهري بروضع استانداردها تا دست يابي به اهداف پايداري است و نتايج حاصل از آن در مقررات و ضوابط طراحي پايدار شهري استفاده میشوددر حاليكه در كشور ما نه فقط نتا يج، بلكه استانداردها نيز مورد توجه نبوده و رعا يت نشده است. جمع بندی و نتیجهپایداری یک مفهوم مشترک برای تمام جوامع و فرهنگها نیست.درواقع هر جامعه ای باید با توجه به فرهنگ، سابقه تمدنی خود وشرایط خاص زیست محیطی که در آن جامعه وجود دارد به یک تعریف از پایداری دست پیدا کند.

اسلاید 27: جمع بندی و نتیجهبا توجه به پتانسيل هاي موجود زيست محيطي و استعدادهاي بالقوه موجود در كشوراميد است طراحان محيط و منظر با رعايت اصول اكولوژي و محيط زيست در برنامه ريزي و طراحي به حفظ و احياي اكوسيستم هاي طبيعي پرداخته و با بهره گيري از آنها وعدم تجاوز به طبيعت و فرهنگ طبيعت گرايي قدم بردارند. در طراحي پاركهاي شهري به مسائل كالبدي وعناصرسازنده بافت كالبدي پاركها مانند معابر، ساختمانها، فضاي بازي وپاركينگها توجه لازم نشده است . براين اساس مي توان گفت پاركهاي موجود در ایران نه فقط به لحاظ اقتصادي خودكفا نيستند بلكه به دليل عدم استفاده ازفناوريهاي نوين توليد و مصرف انرژي (خورشيدي) ، بازيافت آب و زباله و ... بسيار پرهزينه اند و منجر به مصرف سوء منابع آب و انرژي شهري شده و اغلب توانايي پالايش آلودگيهاي شهري را ندارند.

اسلاید 28: جمع بندی و نتیجهبروز نگرشهای جدید در طراحی مناظر صنعتی و در شهرها که اغلب فضاهای رهاشده و اکوسیستمهای تخریب شده درون شهری هستند علاوه بر آنکه زمینه ارتقای کیفیات زیستی شهرها و حذف آلودگیها را را در پی دارد قادر است با ادغام بستر محیطی ابن صنایع در ساختار طبیعی شهر ومناسب سازی بقایای ساخت و سازها ومحوطه های متروکه موجود وحداکثر استفاده از شیوه های زیست محیطی این فضاها را به فضاهای تفریحی و آموزشی صنایع قدیمی نیز تبدیل کنند. این مهم علاوه بر تعیین اولویتهای سرمایه گذاری و تلاش جهت جذب سرمایه ها، نیازمند برقراری ارتباط با پارکهای صنعتی موفق خارجی و همکاری با ایشان جهت استفاده از تجارب این پارک ها و ایجاد نیت و قصد اجرا در سطوح ملی و منطقه ای است.