اگزیستانسیالیسم

اگزیستانسیالیسم

اسلاید 1: دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید رجایی قزوین کلاس 104 پرویز چراغواره استاد آقای ناصری درس اصول فلسفه آموزش و پرورش آذر92

اسلاید 2:

اسلاید 3: اگزیستانسیالیسم مـــــــــقــــــــــــــــدمــــــــــــــــــــــــه:در اواخر جنگ جهانی دوم دنیا با یکسری دگرگونی هایی در فلسفه اروپا آشنا شد.منادی این دگرگونی ها داستان ها و نمایشنامه ها و کارهای ادبی بعصی از فیلسوفانو نویسندگان فرانسه بود.این نوشته ها که غالباً بویی از بیگانگی و طعمی از سرگشتگی داشتند،آنها را شگفت انگیز و مقبول طبع در عین حال از نظر فهم مشکل میکرد.این حرکت جدید تحت عنوان اگزیستانسیالیسم یا فلسفه اصالت وجود مطرح شد.رنه لافراژ می گوید:((در سال 1946در تمام دنیا،از خود فرانسه گرفته تا آرژانتین وآمریکا مردم می پرسیدند که این مکتب جدید چیست و چه می خواهد بگوید؟))زمینه های اساسی مورد بحث نویسندگان اگزیستانسیالیسم تیره و مبهم بود و بیشتر در مورد اضطراب ها،نا امیدی ها،مرگ و از خودبیگانگی بود.

اسلاید 4: پیشینه تاریخی اگزیستانسیالیسم گرایشی است که در قرن نوزدهم مطرح و در قرن بیستم توسعه یافت.اما این که این فلسفه از چه تاریخی شروع شده مورد اختلاف نظر محققان است.اگزیستانسیالیسم جدید با کارهای ((کیر کی گارد))شروع می شود ولی موضوعات اگزیستانسیالیستی در نوشته های پیش از او نیز یافت می شود.قسمت های خاصی از کتاب مقدس تورات مثلاٌ سفر جامعه مطالبی را عنوان کرده است که قابل مقایسه با نوشته های اگزیستانسیالیستی است،همچنین می توان در مورد برخی از نوشته های قدیس ((اگوستین و پاسگال)) فیلسوف و ریاضیدان فرانسوی نیز چنین قضاوتی نمود.در میان رباعیات پر حلاوت خیام شاعر فیلسوف و ریاضیدان پرآوازه ایران و نیز درمیان آثار متصوفه اسلامی می توان مشابهاتی را در برخی از زمینه های اگزیستانسیالیستی یافت.داستایفسکی نویسنده صاحب نام روسی نیز گاه بعنوان یکی از پیشتازان اگزیستانسیالیسم است؛یاداشتهای زیرزمینی او از نظر بسیاری از محققین فلسفه و منتقدین ادبی سرشار از افکار اگزیستانسیالیستی است.

اسلاید 5: تعریف اگزیستانسیالیسماگزیستانسیالیسم فلسفه ای است که به وجود حقیقی انسان توجه دارد و هنرش بررسی عمیق این پدیده و توجه دادن انسان به آزادی ذاتی خویش لست.اگر در فلسفه های دیگر توجه بیشتر به امور عالم است تا آدم،آن هم به صورت انتزاعی،این فلسفه می خواهد انسان را به گونه ای انضمامی مورد بحث و بررسی قرار دهد.این فلسفه واکنشی است در مقابل وحدت گرایی،جمع گرایی و جبر گرایی است.فیلسوفان اگزیستانسیالیسم بیشتر به آزادی انسان توجه دارند تا عقل و خودآگاهی وی.اگزیستانسیالیسم با ایده آلیسم به ویژه ازنوع هگلی آن به شدت مخالف است.

اسلاید 6: مساله وجودمتفکران اگزیستانسیالیستی بیشتر با وجود انسان سر و کار دارند.نباید وجود داشتن را به معنای متعارف آن در نظر گرفت و آن را معادل ((بودن))دانست. وجود داشتن در اصل به معنای برون جستن و برون ایستادن است.این واژه بیشتر در مورد هستی انسان صادق است تا موجودات دیگر،چرا که هستی انسان از ویژگی برخوردار است که هیچ موجود دیگری واجد آنها نیست.

اسلاید 7: اصالت انسانزیستن با اصالت یعنی زیستن با آگاهی کلی در مورد آزادی و اختیار خود.چه بسا افراد که چنان در جمع یا گروهی که در آن هستند گم میشوند که دیگر نشانی از فردیت و شخصیت در آنان نمی ماند.چنین کسانی به راستی از هستی فردی تهی هستند یا برآنند که اینگونه بنمایانند.((اصیل بودن یعنی خود بودن،خود را برگزیدن و هماهنگ با ارزش هایی که بر گزیده ایم زندگی کردن))

اسلاید 8: اگزیستانسیالیسم و آموزش و پرورشآموزش و پرورش در فراگیر موجب اشتداد آگاهی میشود.این آگاهی بدان معناست که دانش آموزان باید تشخیص دهند در مقام فرد بطور پیگیر،آزادانه،مستقلانه و خلاقانه دست به انتخاب می زنند.آموزش و پرورش اگزیستانسیالیستی از سالهای مقطع راهنمایی آغاز و تا سالهای دبیرستان و چهار سال دانشگاه ادامه پیدا می کند.هدف آموزش و پرورش:هدف خدمت به انسان برای:1-رشد وگسترش آگاهی یا خود یابی2-فراهم آوردن فرصت برای انتخاب3-خودشناسی4-حس مسئولیت

اسلاید 9: برنامه درسی:از این دیدگاه برنامه درسی شامل مهارت ها و موضوعات است که واقعیت طبیعی و اجتماعی را تبیین میکنند و علوم انسانی است که مبین انتخاب انسان است.(مانند:تاریخ،ادبیات،زبان)

اسلاید 10: تدریس و یادگیری اگزیستانسیالیستی:محاوره سقراطی روش مناسبی برای معلمان اگزیستانسیالیست است.معلم اگزیستانسیالیست برخلاف مربی ایده آلیست پاسخ سوالات مطرح شده را نمی داند.بهترین نوع سوال فقط در معنی آفرینی خود دانش آموز قابل پاسخ است.کلاس های درسی سنتی اغلب انعطاف ناپذیر،خشک و بی تحرکند.اما کلاس های درسی باز اغلب انعطاف پذیر و پویا هستند.اساس بحث اگزیستانسیالیسم تحقق وجود است.

اسلاید 11: جایگاه دانش آموز:دانش آموز برای انتخاب موضوع و روش درس آزاد است.او در فرآیند یادگیری یک بازیگر است و نه یک تماشاچی یعنی به صورت خلاقانه درگیر فرآیند یادگیری است.هردانش آموزی بی همتاست و دانش آموز فقط یک ذهن نیست دانش آموز یک تخته سیاه نیست که هر چیزی بخواهیم روی آن بنویسیم.رابطه معلم و دانش آموز:یک رابطه ی شغلی نیست و به کلاس درس و مسائل برنامه آموزشی محدود نمی شود در وهله ی اول آنها دو انساناصیل در کنار هم هستند که هر یک دارای شخصیت جداگانه هست و هر کدام نیازمند توجه شخصی می باشند.بهترین رابطه،رابطه ای است شخصی و متقابل.معلم و شاگرد برای رسیدن به حقیقت دیالوگ می کنند معلم شاگرد را به شرکت در دیالوگ تشویق می کند دانش آموز می بیند که حقیقت در بشر است و به وسیله ی او انتخاب می شود.دانش آموز همانطور که گفتیم نقش یک بازیگر را دارد نه یک تماشاچی نلر میگوید:که نقش اول را معلم ایفا می کند.شاگردان و معلمان باید مدام به پرس و جو از یکدیگر بپردازند

اسلاید 12: آموزش و پرورش ایده آل:نلر با شور و هیجان فراوان آموزش و پرورش ایده آلش را اینگونه توصیف می کند:((آموزشگاه به شکل کنونی خود باید از میان برود.برخی از تسهیلات مثل:سالن ورزشی،سالن مطالعه،کتابخانه و...حفظ شود.جوانان میتوانند به منظور تحصیل و فعالیت های گروهی مانند بازی،تمرین،نمایش،کار و موسیقی از اینها استفاده کند.دانش آموز به جای مراجعه به آموزشگاه به یک معلم مراجعه میکند.دانش آموز و معلم در خانه ی معلم یا در خانه ی دانش آموز یا در صورت مناسب بودن در محل دیگری گرد می آیند دانشآموز گاهی تنها و گاهی با دوستان خود حاضر می شود.در این حالت دانش آموز کار بیشتری در مدت زمان کمتری انجام می دهد.زیرا معلم،دانش آموز را آنچنان که است ملاقات می کند.))

اسلاید 13: با بررسی ساختار آموزشی اسبق ایران و جوامع اسلامی می توان ادعا کرد که آن ساختار کاملا با دیدگاه اگزیستانسیالیست ها منطبق بوده است و میتوان بعنوان آموزش و پرورش ایده آل اگزیستانسیالیستی معرفی کرد.تعلیم و تربیت در گذشته ی کشورمان بدین صورت بوده است که تعدادی از اساتید در علوم مختلف در مدارس که بیشتر در مکان های مذهبی هم تشکیل میشده حصور داشتند و دانشجویان ویا به اصطلاح طالبان علم برای کسب دانش در کلاسهای آنان شرکت می کرده اند.نتیجه:بطور کلی ویژگی های تربیتی اگزیستانسیالیستی تاکید بر انتخاب آزادانه رشد،آگاهی فرد،ترغیب به خودشناسی،انتخاب همراه با مسئولیت و تعهد است.

اسلاید 14:

اسلاید 15:

اسلاید 16:

اسلاید 17:

اسلاید 18: پایان