بررسی خواص میکروسکوپی و ماکروسکوپی گونه عناب

بررسی خواص میکروسکوپی و ماکروسکوپی گونه عناب

اسلاید 1: بررسي خواص میکروسکوپی و ماکروسکوپی گونه ی عُناب 

اسلاید 2: تقديم نامه :   هر چند این وجیزه را قابل تقدیم به کسی نمی دانم؛   اما اوست که قبول یا رد می کند و فرموده است: ((و وصینا الانسان بوالدیه ........... ان اشکر لی والدیک الی المصیر))   اول به مادرم ، که امید زندگی ام و گفته هایش همیشه نور هدایتم بوده است؛ او که همچو شمعی سوخت تا روشن کند تیرگی های زندگی ام را. دوم به پدرم ، که صبر را به من آموخت ؛ او که بوسه زدن بر دستان پینه بسته اش لذتی کبریائی دارد. شیرینی سخنانش هیچ گاه از یاد این حقیر نخواهد رفت.  

اسلاید 3: تقدير نامه : ((همتم بدرقه راه کن ای طایر قدس که دراز است ره مقصد و من نو سفرم)) بیش از هرچیز خداوند را برای توفیقی که در این راه فرمود سپاسگزاریم. از اصول ادب است که دراین آستانه از تمامی عزیزانی که در تألیف این پروژه از همکاری و راهنمایی های ایشان بهره فراوان بردیم تشکر و قدر دانی کنیم. همچنین مراتب قدردانی خود را از کلیه اساتید بزرگواری که در طول تحصیل همواره از آن ها آموخته ایم را اعلام میداریم. به امید آنکه توانسته باشیم ذره ای از زحمات این عزیزان را پاسخ داده باشیم. هر چند به قول آن بزرگ: این آن چیزی نیست که میخواستیم، بلکه آن چیزی است که توانستیم.

اسلاید 4: پیش گفتار فصل اول : مشخصات ماکروسکوی چوب عناب مشخصات تیره عناب گونه ی چوب عناب مشخصات گیاه شناسی zizyphus گونه های مختلف پرورش درخت عناب برای تولید چوب شناسایی ارقام مختلف عناب مناطق پراکنش مشخصات مناطق پراکنش عناب در ایران کاربرد تجاری عناب ترکیب شیمیایی عناب خواص دارویی عناب فصل دوم: خواص میکروسکوپی گونه ی عُناب فهرست مطالب

اسلاید 5: مقطع عرضی مقطع مماسی مقطع شعاعی خصوصیات میکروسکوپی عناب فصل سوم: روش های تکثیر گونه ی عناب روش های تکثیر گیاه عناب جابجایی پا جوش ها قلمه زدن خوابانیدن کشت بذر عناب فواصل کاشت آفت های درخت عناب منابع فهرست مطالب

اسلاید 6: پيش گفتار: سخن نویسنده مکاتب الهی و در رأس آنها ، اسلام انسان ساز ، انسان را موجودی پویا و کمال طلب می دانند . از نظر اسلام ، انسان در حال تکامل است و جهت گیری او به سوی خدای تبارک و تعالی است . یکی از راه های تقرب به ذات اقدسش ، علم است . علمی که (به تعبیر علامه شهید مطهری) زیبائی عقل است ،علمی که انسان خداپرست در ذره ذره اش نشانی از آفریدگار می یابد و هر چه علمش افزون گردد ، تقربش به خدای تعالی بیشتر می شود. و هم از این روست که اسلام عزیز ، توجهی بی نظیر به علم اندوزی و دانش آموزی مبذول داشته است. توجهی که در هیچ مکتب دیگری ، نظیر ندارد. توصیه به علم آموزی در تعالیم بزرگ دین ، جایگاه ویژه ای دارد تا آنجا که امام علی علیه السلام می فرمایند: ((علم پایه هر خوبی است )). اما علم و علم آموزی محتاج ابزاری است که مهمترینشان تحقیق و مطالعه و ارائه نتایج بدست آمده به دیگران است. باشد که این اثر بتواند سطح آگاهی های دانشجویان علاقه مند را در ایران ،که از اینگونه صنایع آنچنان هم غنی نیست ، در زمینه علوم صنایع چوب ارتقا بخشد.

اسلاید 7: فصل اول: مشخصات ماکروسکوپی چوب عُناب

اسلاید 8: مشخصات تيره عناب Rhamnaceae ََََگياهان تيره عناب به صورت درخت يا درختچه هاي غالبا خاردار و به ندرت علفي مي‌باشند . در بين آنها انواعي با ساقه بالا رونده نيز يافت ميشود . مجموعا شامل 50 جنس و600 گونه اند كه بيشتر در اروپا و نواحي استوايي مي رويند . از اختصاصات آنها اين است كه برگهاي ساده ، غالبا متناوب و گلهاي منظم ، نرماده يا بر دو نوع نر و ماده ، پلي گام – دوپايه و يا يك پايه دارند ، كاسه گل آنها مركب از 4 تقسيم ( زود افت ) و جام گل آنها شامل 4 يا 5 گلبرگ ( به ندرت فاقد گلبرگ ) است . پرچم هاي آنها معمولا به تعداد قطعات جام گل و تخمدان آنها آزاد يا كم و بيش متصل به كاسه گل و غالبا داراي سه خانه مي باشد ، ميوه آنها به صور مختلف خشك شكوفا يا نا شكوفا و يا گوشت دار و به صورت شفت و محتوي يك يا چند دانه است . عده زيادي از گياهان به علت دارا بودن گلوكوزيد هاي آنترا كينونيك ، داراي مصارف دارويي مهم هستند . غالبا آنها داراي دستگاه ترشحي مواد موسيلاژ و صمغ مي باشند كه از سلولهاي منفرد و عريض يا مجتمع و فراهم و يا كيسه هاي ترشحي تشكيل مي يابند اين سلولها و كيسه ها در پوست و مغز ساقه ، در پارانشيم دسته هاي آوندي اطراف رگبرگ ها و دمبرگ و همچنين در برون بر ميوه ها ديده مي شوند.

اسلاید 9: عُناب : به فارسي عناب و در كتب مختلف فارسي و طب سنتي با نام هاي عناب ، تبرخون ، شيلانه ،سيلانه ، شيلانك و در گيلان ( اون ناف دار) ، آلمه آغاجي ، عناب آغاجي ، سيب كوهي، سنجد جيلان شناخته مي شود .به فرانسوي ميوه آن را Jujube و درخت آن را Jujubier و به انگليسي Jujube tree وchinese date گويند .گياهي است از خانواده Rhamnaceae نام علمي آن Zizyphus jujube mill مترادف آن Zizyphus vulgaris lam و Rhamnus zizyphus l. و Zizyphus sativa Gaert مي باشد. گونه Z.vulgaris درراي دو واريته مي باشديكي Z.vulgaris lam V.inermis Bge و ديگري Z.vulgaris lam.var spinosus Bge .

اسلاید 10: مشخصات گياه شناسي : عناب درختي است كوتاه ، بلندي آن 2 تا 8 متر كه گاهي تا 12 متر هم مي رسد و بسيار مقاوم به خشكي مي باشد . واريته اي از آن تيغ دار و واريته اي از آن بدون تيغ مي باشد . برگهاي آن زيبا ، كوچك ، بي كرك ، شفاف متناوب و واقع در دو طرف شاخه ها ، دندانه دار ، شامل سه رگبر گ طوري است در دو طرف هر دمبرگ در روي هر ساقه ، زايده هايي به شكل خارهاي محكم و تيزي ميرويد ، سپس چوبي شده و به طور دائمي در روي شاخه ها باقي مي ماند . گلهاي كوچك با دمگل كوتاه به رنگ سبز مايل به زرد و مجتمع به صورت دسته هايي كوچك در كنار برگها دارد ، داراي 5 گلبرگ ريز ، جدا و 5 پرچم و مادگي دو برچه اي است. ميوه اش كه عناب ناميده مي شود به صورت شفت به رنگ مايل به قرمز ، شفاف (پس از رسيدن) به بزرگي يك زيتون و خوراكي است بوي آن ضعيف و طعمش لعابي و كمي شيرين و مطبوع است . ميوه واريته وحشي و تيغ دار آن خيلي ترش و قابض است و ميوه بي تيغ اهلي آن كمي قايض و ترش است ولي از هر دو نوع در موارد مشابه دارويي استفاده مي شود. حدود 40 نوع ازجنس Zizyphus وجود دارد كه همگي ديپلوئيد بوده و داراي 24 كروموزوم مي باشند .

اسلاید 11: پوست تنه درخت عناب ناصاف ، چوب آن محكم و به رنگ قهوه اي است . شاخه هاي جوان آن در ابتدا سبز تيره هستندو بعد به رنگ قرمز تيره تبديل مي شوند . هسته ميوه عناب سخت واستخواني مي باشد. به ميوه خشك عناب، خرماي چيني نيز مي گويند. تنه درخت جوان سرخ مايل به زرد مي باشد، در بهار و تابستان با رنگ برگها كه سبز روشن است به ويژه هنگامي كه ميوه اش مي رسد چشم انداز بسيار زيبايي دارد .

اسلاید 12: گونه هاي مختلف Zizyphus :   1- Zizyphus jujube عناب معمولي كه درخت آن آسيا و آفريقا كشت مي شود . بلنديش ميانه است و براي تهيه ميوه آن را كشت مي كنند. 2- Z.lotus اين درخت در آفريقا مي رويد و كمي كوچكتر از درخت عناب معمولي است . 3-Z.mistol درختي است كه در آرژانتين ديده مي شود. 4- Z.joazeiro درخت عناب بومي سرزمين برزيل است . 5-Z.sativa درخت عنابي است كه تا 8 متر بلندي دارد بيشتر براي توليد چوب پرورش داده مي شود . ميوه اش استفاده هاي غذايي و دارويي دارد . هسته ميوه سخت و مانند هسته زيتون است از ميوه آن مربا و كمپوت مي سازند كه همان خواص شربت و جوشانده آن را داراست . 6- Z.calophylla موطن اين درخت كشور مالزي است .

اسلاید 13: 7- Z.spina – Christi بيشتر در نواحي جنوبي ايران از ايران شهر تا خوزستان ، كرمان ، بندر عباس و خرم آباد مي رويد . ميوه اش خوراكي ، به اندازه زالزالك ، نارنجي رنگ است و شيرين مزه مي باشد .سر شوي صدر ساييده برگ آن مي باشد و در جنوب ايران به درخت كنار موسوم است . 8-Z.cyaneus داراي برگهاي تيره و براق است گلهاي آن به رنگ آبي سير ، سرخ يا سفيد است و خوشه هاي ياس مانند دارد . 9-Z.island myrtle گونه اي ديگر از عناب است كه برگهايش خاكستري سبز و بخش زيرين برگ مخملي سفيد است . انواع دو رگه اين گياه كه گاهي بسيار زيباست شناخته شده است . 10-Z.nummularia كه در فارسي به آن دره مي گويند ، براي برگهاي تخم مرغي و نوك تيز و ميوه اش اشتها آور و مقوي معده است .  

اسلاید 14: پرورش درخت عناب براي توليد چوب :  بعضي درختان عناب كه تا 8 متر قد مي كشند براي بدست آوردن چوب قشنگي كه دارند پرورش داد. مي شوند اين درختان را معمولا در دره ها، نزديك به هم مي نشانند . نزديكي درختان به يكديگر موجب مي شود كه به جاي شاخ و برگ فراوان و ميوه دهي، فقط مانند درختان تبريزي قد بكشند . اين درختان در چنين وضعي داراي تنه اي صاف ، راست و بدون گره خواهند بود در نتيجه چوب مرغوبي حاصل مي شود. چوب درخت عناب سپس از برش، سرخ رنگ و خال دار، مايل به زرد و رگه دار مي باشد ، چون بسيار محكم و زيباست، براي ساختن اشياء زينتي مانند مجسمه، عصا، و تسبيح به كار مي رود و در منبت كاريها و همچنين در ساختن ميز و صندلي و در و پنجره از آن استفاده مي شود. داخل تنه درخت برخلاف گردو و چنار پوك نمي شود . در گذشته دسته چيق را از چوب عناب مي ساختند كه جنبه زينتي نيز داشت، هم اكنون براي ساختن دسته پيپ از چوب عناب بهره گيري مي شود. زيرا چوب درخت عناب بدون رنگ آميزي فقط با اندود روغن جلد، زيبايي لازم را داراست. پيشنهاد : با ايحاد كلكسيون هاي تحقيقات عناب ،ذخاير ژنتيكي اين گونه كه به دلايل مختلف در معرض تهديد است حفظ خواهد شد .

اسلاید 15:

اسلاید 16: شناسايي ارقام مختلف عناب : در ارتباط با شناسايي ارقام مختلف عناب در داخل و خارج ا ز كشور تحقيقات زبادي انجام نشده است و اغلب مقالات و كتب انتشار يافته در ارتباط با عناب در مورد خصوصيات گياه شناختي و خواص دارويي و در ماني اين گياه مي باشد . Bal(1992) : طي 10 سال مطالعه و بررسي در بخش باغباني دانشگاه كشاورزي هند كليد شناسايي ارقام مختلف كنار موريتاني Z.mauritiana كه از خانواده عناب است را تهيه كرده وي در ميان ويژگي هاي رويشي ، شكل نوك برگ را قابل اطمينان ترين ويژگي براي طبقه بندي ارقام ذكركرد . از ميان ارقام مورد مطالعه وي 24 رقم نيمه نوك تيز تا نوك تيز و 18 رقم با نوك غير تيز بودند . عادت شاخه دهي يكي ديگر از عوامل مناسب به شمار مي رفت . 21 رقم با شاخه دهي گسترده و 21 رقم با شاخه دهي عمودي گروه بندي شده اند . پس از آن شكل برگ ، قاعده برگ ، رنگ برگ و طول دم برگ در درجه سوم اهميت قرار داشت . ميوه هاي ارقام مختلف از نظر شكل به 4 گروه شامل : ميوه با نوك كاملا برجسته ، ميوه با نوك تقريبا برجسته ، ميوه با نوك گرد و ميوه با نوك فرو رفته تقسيم شدند .

اسلاید 17: Kumar (1995) : درمورد برگ 42 رقم از گونه كنار موريتاني Z.mauritiana مطالعات آنزيمي انجام داده در اين تحقيق مشخص شد كه 15 رقم در مورد پراكسيداز، 18 رقم درمورد آميلاز و 18 رقم در مورد فسفاتاز ، فنوتيپ آنزيمي مشخص دارند . با كمك آزمايشهاي آنزيمي مختلف تعداد 40 رقم از 42 رقم قابل شناسايي بودند.  ثابتي ( 1353) : خصوصيات گياه شناختي و پراكنش عناب را در ايران بيان مي كند . در خت عناب بومي نواحي مديترانه و آسياي معتدله است در ايران در سواحل درياي خزر ، دامنه نيل كوه در مينو دشت ، كردستان ، سردشت ، لرستان ، بختياري ، الموت به حالت خودرو مي‌رويد و در بعضي مناطق مانند همدان، مشهد، بابل و ساير نقاط كشت مي شود .  زرگري ( 1371): در ضمن معرفي خصوصيات گياه شناختي و مشخصات عناب ، تركيبهاي شيميايي آنرا به شرح ذيل عنوان ميدارد . عناب داراي لعاب فراوان و مواد قندي مختلف ، 72/2 تا 43/6 درصد پروتئين ، املاح عالي و ويتامين c است .  

اسلاید 18: مير حيدر ( 1375) : اطلاعات جامعي از مشخصات گياه شناختي ، تركيبهاي شيميايي ، خواص دارويي و كاربرد درماني عناب ارائه مي نمايند . اميد بيگي ( 1376) : به معرفي گياهان تيره عناب مي پردازد ماده موثر گياهان دارويي متعلق به خانواده مذكور آنتراگليكوزيدي مي باشند و قند منوز در ميوه هاي اين گياها ن وجود دارد. مناطق پراكنش : درخت عناب بومي مناطق گرمسير است . در شمال آفريقا ، جنوب اروپا ، نواحي مديترانه اي و مناطق معتدل آسيا مي رويد . اين گياه بومي آسياي جنوبي ، شرقي ، ميانه و قفقاز است كه از چند هزار سال قبل در كشورهايي مانند چين ، هندوستان ، افغانستان و پاكستان و ايران كشت مي شده و بعد به كشورهاي اطراف مديترانه از جمله سوريه ، ايتاليا ، فرانسه ، اسپانيا سپس به كشورهاي شمال آفريقا منتقل شده است . در سال 1873 ميلادي از جنوب فرانسه به آمريكا منتقل شده و امروزه در ايالات مختلف آمريكا اغلب به صورت زينتي كشت مي شود . عناب از گياهان بومي فلات ايران است و به طور عمده در استان هاي خراسان ، گلستان ، مازندران ، فارس ، اصفهان ، يزد ، همدان ، قزوين و قم وجود دارد .

اسلاید 19: در سال 1374 ، مقدار 140 تن از ميوه عناب به خارج از كشور صادر شده است . درخت عناب به حالت نيمه خودرو و پرورش يافته در نواحي شمالي ايران ، گرگان ، گيلان ، خراسان ، كاشمر ، زيرك آباد ، بلوچستان ، بندر عباس و كرمان در ارتفاعات 2000 متري ، شيراز و اطراف آن ، سيستان وزابل مي رويد .  مشخصات مناطق پراكنش عناب در ايران :  1- استان اصفهان : در اكثر نواحي اين استان درخت عناب كم و بيش مشاهده شده عمده ترين آن در كوهپايه بين نايين و اصفهان به صورت باغهاي ميوه همره با درخت عناب به تعداد زياد يادر حاشيه اراضي زراعي وجود داشت ، اين باغها از نظر ميوه دهي و توليد نهال محل درآمد باغداران مي باشد . در روستاي پوده از توابع شهر رضا در قسمت غربي استان اصفهان هم مقدار زيادي درخت عناب وجود داشت كه از آنهامقدار زيادي ميوه برداشت مي شد . در روستاي كچومثقال از توابع اردستان در قسمت هاي شرقي استان نيز تعداد زيادي درخت عناب در حاشيه باغها ، زمين هاي زراعي و كنار جاد ه و حياط منازل مشاهده گرديد ضمن اينكه تك درختان عناب در شهر ها و روستاهاي اصفهان از جمله شهر رضا ،كاشان ، نياسر ، اردستان ،نطنز نايين در حياط منازل و باغها وجود دارد .

اسلاید 20: 2- استان خراسان : بيشترين سطح زير كشت عناب ايران در شهرستان بيرجند مي باشد . اكثر باغهاي عناب در حومه اين شهر واقع شده است كه ا ز طرف شرق تا مرز افغانستان نيز ادامه دارد . در اين منطقه باغهاي يك دست عناب مشاهده مي گردد كه در آمد غالب روستاييان به عناب بستگي دارد . نمونه هايي از درخت عناب در ديگر مناطق استان خراسان از جمله مشهد ، قائن ، بجنورد مشاهده شده است همچنين در اين استان روستاي عنابستان در بخش خوشاب از توابع شهرستان سبزوار با ارتفاع 1400 متر از سطح دريا با آب و هواي معتدل و خشك قرار دارد.   3- استان فارس: عمده ترين سطح زير كشت عناب در استان فارس در منطقه اي موسوم به دوسيران در نزديكي منطقه دست ارژن و كازرون با آب و هوايي نيمه خشك معتدل و كوهستاني مي باشد . اراضي منطقه با دامنه هاي مرتفع با شيب تند و خاك كم عمق و سنگلاخي به صورت باغ ميوه از جمله انجير ، گردو و انار مي باشد .كه مقدار زيادي از انواع ميوه از اين منطقه به داخل و خارج كشور صادر مي گردد . پاجوش هاي عناب در ميان باغ ها به وفور يافت مي شود . در اين منطقه قبل از باز شدن گلها و بعد از گل دهي هم زمان با آغاز تشكيل ميوه سم پاشي انجام مي گردد و بنابراين درختان عناب هم بازدهي خوبي دارند.

اسلاید 21: 4-استان قزوين:عمده ترين محل پراكنش عناب در اين استان، ايستگاه تحقيقات دارويي الموت مي باشد . پايه هاي عناب دور تا دور ايستگاه كاشته شده است . بعضي پايه ها از قم و بعضي از درختان مادري موجود در منطقه تهيه شده است . پايه هاي عناب به صورت درختچه هاي انبوه مشاهده مي شود كه تعداد فراواني پاجوش دارند . 5- استان قم : در اكثر مناطق اين استان درخت عناب مشاهده مي شود كه عمده ترين آن در بخش جعفر آباد و روستاهاي دولت آباد ، كلاغ نشين و كمچنار است ، در اين استان درختان عناب در اطراف مزارع و باغهابه وفور يافت مي شود . گاهي يه علت وجود پاجوشهايي كه در داخل مزرعه در محل نا مطلوب سربر مي آورند با آنها مبارزه مي شود . اين درختان اغلب به دليل قرار گرفتن در مرز باغها و مزارع تحت تيمار زراعي از جمله هرس و آبياري نيستند با اين حال مقدار زيادي ميوه هرچند ريز توليد مي نمايند علاوه بر اين در بخش هاي قاهان ، خلجستان و شهر قم درختان عناب به صورت تك درخت ياگروهي در داخل باغ ، باغچه و حياط منزل وجود دارد .

اسلاید 22: 6- استان گلستان : در مناطق مختلف اين استان وجود عناب گزارش شده است در مراجعه و بازديدها در حومه شهر كلاله توده وسيع عناب به صورت خودرو مشاهده گرديد اين توده از نظر وسعت پراكنش و خودرو بودن در ايران منحصر به فرد و در حال حاضر به عنوان تنها ذخيره گاه طبيعي عناب در ايران مطرح مي باشد. 7- استان لرستان: عمده ترين منطقه پراكنش اين گونه در استان لرستان ، منطقه بزنويد از توابع شهرستان اليگودرز مي باشد كه توده اي ازعناب در آنجا وجود دارد و مقدار بسيار زياد ي ميوه از آن برداشت مي شود. ضمن اينكه تك درختان عناب در حياط منازل در شهرهاي اليگودرز ، ازنا ، دورود و بروجرد وجود دارد كه اغلب ميوه خوبي توليد مي نمايند . 8- استان مازندران : شرايط اقليمي و اكولوژي اين استان براي توسعه عناب مناسب است و درختان بيش از 30 تا 40 ساله در مناطقي از استان مشاهده گرديد عمده ترين مناطق پراكنش عناب در اطراف روستاي مقام ساري است كه در آن چندين درخت عناب بزرگ و مسن با ارتفاع بيش از 8 متر و عمر بيش از 100 سال وجود دارد اين درختان ميوه زيادي توليد مي نمايند هرچند اين ميوه ها از نظر اندازه ريز مي باشند توده ديگر عناب در منطقه جويبار واقع است كه درختان حتي روي ماسه هاي كنار دريا استقرار دارند تك درختان عناب در نزديكي بهشهر و ساري وجود دارند .

اسلاید 23: 9- استان مركزي: تك درختان عناب كم و بيش در تمام قسمت هاي اين استان از جمله شهر ها و روستاهاي دليجان ، محلات ، خمين ، اراك ، تفرش و ساوه پراكنده هستند پايه‌هايي از آن در باغها و حاشيه مزارع و يا منازل مسكوني مناطق مذكور مشاهده شد اين درختان از نظر توليد پاجوش و ميوه دهي شرايط متفاوتي داشتند .   10- استان همدان : در اين استان رويشگاه عناب وجود ندارد و منطقه دارستان شهرستان تويسركان در يك باغ ميوه پايه هاي عناب مشاهده شده البته اين درختان از مناطق ديگر به كلكسيون گياهان دارويي منتقل شده اند . در شهر ها و روستاهاي ملاير ، نهاوند ، تويسركان و همدان تك درختان عناب در حياط منازل وجود دارد كه در ملاير ميوه دهي بسيار خوبي دارند . 11- استان يزد: در اين استان تك درختان عناب در اكثر شهرها و روستاها از جمله يزد ، مهريز ، تفت ، ميبد ، اردكان ،درباغ هاي ميوه و حياط منازل وجود دارد. كه اغلب از ديگر مناطق منتقل شده است.

اسلاید 24: تصویر برگ درخت عُناب

اسلاید 25:

اسلاید 26: کاربرد تجاری چوب عُناب: عُناب چوب زیبا و باارزشی است اما چندان فراوان نیست و در مقادیر کم با کشتی به سایر نقاط صادر می گردد و برای مصارفی نظیر نجاری و مبلمان و همچنین هنر های سنتی از قبیل معرق و منبت کاربرد دارد.علاوه براین از چوب عُناب به دلیل خوش رنگ و نگار بودن و پرداخت عالیش برای مجسمه سازی و ساخت تسبیح مشهور است.

اسلاید 27:

اسلاید 28:

اسلاید 29: Common jujube Ziziphus jujuba Description: The common jujube is either a deciduous tree growing to a height of 12 meters (40 feet) or a large shrub, depending upon where it grows and how much water is available for growth. Its branches are usually spiny. Its reddish-brown to yellowish-green fruit is oblong to ovoid, 3 centimeters (1 inch) or less in diameter, smooth, and sweet in flavor, but with a rather dry pulp around a comparatively large stone. Its flowers are green. Habitat and Distribution: The jujube is found in forested areas of temperate regions and in desert scrub and waste areas worldwide. It is common in many of the tropical and subtropical areas of the Old World. مقاله انگلیسی در مورد خواص تجاری و ماکروسکوپی گونه ی عُناب

اسلاید 30: In Africa, it is found mainly bordering the Mediterranean. In Asia, it is especially common in the drier parts of India and China. The jujube is also found throughout the East Indies. It can be found bordering some desert areas. Edible Parts: The pulp, crushed in water, makes a refreshing beverage. If time permits, you can dry the ripe fruit in the sun like dates. Its fruit is high in vitamins A and C.

اسلاید 31: فصل دوم: خواص میکروسکوپی چوب عُناب

اسلاید 32: مقطع عرضی:چوبی همگن ، پراکنده آوند وبا چوب درون مشخص است .حفرات آوندی به تعداد زیاد دیده می شود غالبا مجزا از هم گاهی به تعداد 2 تا 3 تایی در جهت شعاعی به هم چسبیده و یا به صورت گروهی هستند. قطرشان کوچک و در تمام پهنی دایره سالانه هم اندازه اند. اثر تیل در آنها دیده می شود. اشعه چوبی ظریف، هم شکل و بین 6تا 9 اشعه در هر میلی متر وجود دارند. سلول های پارانشیمی کم ، همراه آوندی و یا پراکنده اند. حد دوایر سالانه کاملا واضح نیست و دارای یک تا دو لایه سلول های فشرده تر می باشند. 12

اسلاید 33: مقطع مماسی:اشعه چوبی نا همگن هستند. پهنی آنها از دو تا سه سلول و ارتفاع آنها به بیست سلول و یا بیشتر می رسد.384

اسلاید 34: مقطع شعاعی:عناصر آوندی دارای دریچه نردبانی شکل مجهز به 10 تا 15 دیواره (پله) اند. منافذ بین آوندی خیلی درشت و بیضی شکل و در جهت افی منظم گردیده اند. منافذ بین اشعه چوبی آوند ها دارای اندازه و تعداد متفاوت می باشند. اشعه چوبی نا همگن دارای سلول های حاشیه ای مستطیلی ایستاده هستند. بافت فیبری منحصرا از فیبر با دیواره ی ضخیم و منافذ درشت تشکیل شده است. سلول های پارانشیمی دارای منافذ متعدد و مجتمع به شکل آبکش می باشند.567

اسلاید 35: خصوصیات میکروسکوپی گونه عناب: جرم ویژه متوسط: 0/52 گرم بر سانتمتر مکعب رنگ چوب درون : قهوه ای متمایل به قرمز یا خاکستری و گاهی به صورت رنگارنگ می باشد. پراکندگی حفرات: پراکنده آوند حفرات آوندی : خیلی کوچکو فراوان و به صورت پراکنده و یا چند تایی شعاعی و خوشه های کوچک و اغلب به صورت زنجیرهای شعاعی متناوب میباشند. اشعه ها : بسیار ریز و حتی با ذره بین دستی نا مشخص می باشند. اشعه ها: دارای 3-2 (غالبا2)ردیف سلول در پهنا می باشند و از لحاظ سلولی ناهمگن هستند. دریچه ها: نردبانی با بیش از 20 میله می باشند منفذ گذاری بین آوندها: متقابل بوده و به صورت نردبانی نیز در می آید که 3-1 منفذ درعرض آوند وجود دارد.

اسلاید 36: فصل سوم: روش های تکثیرگونه ی عُناب

اسلاید 37: روشهاي تكثير گياه عناب : براي ازدياد اين گياه 4 راه وجود دارد :   1- جابجايي پاجوشها : معمولي ترين و سريع ترين راه تكثير آن استفاده از پاجوش است كه رشد سريع تري نيز خواهد داشت . با پاجوش را در اوايل يا در اواخر پاييز بر حسب اقليم هاي مختلف مي توان كاشت . علاوه بر پاجوش ها كه از كنار درخت مي رويد درخت عناب در جستجوي آب شبكه وار ريشه هاي زيادي مي دواند و از ريشه هاي سطحي جوانه هايي مي رويد و از زمين بيرون مي آيند در سال اول به شكل تركه اي راست و صاف خود نمايي مي كند سال دوم در پايان فصل پاييز كه درخت نمو نسبي كرده است با بريدن ريشه درخت مادر نهال را با ريشه از زمين بيرون مي آورند و در جاي ديگر در گودال هايي كه قبلا آماده شده است مي نشانند خاك محل كشت اگر هوموس دار باشد درخت رشد بيشتري خواهد كرد در هر سال ، يك درخت بزرگ ( درخت مادر) دهها پاجوش قابل جابجايي دارد .  

اسلاید 38: 2- قلمه زدن : از درخت عناب مي توان در نيمه دوم اسفند ماه قلمه گرفت قلمه ها بايد از شاخه هاي جوان يك ساله باشد . زميني را كه براي خزانه كاري بر مي گزينند ، شخم عميق (30 cm) را كه به طور اريب بريده شده است در كنار پشته ها در زمين فرو مي برند به طوري كه فقط 5 ، cm سر قلمه از لبه پشته بيرون و 25 cm در خاك فرو رفته باشد. فاصله هر قلمه از يكديگر 5 cm خواهد بود . پس از كشت قلمه ها، جوي ها را پر از اب مي كنند و زمين قلمه كاري شده بايد هميشه مرطوب باشد و مرتب وجين نشود . در روش ديگر پس از بر گريزان پاييزي و آغاز فصل سرما، قلمه ها را آماده مي كنند و در جعبه هاي به از خاك اره و يا پاكتهايي پلاستيكي كه باريك و بلند است و براي همين منظور تهيه كرده اند، حلقه ها را در خاك اره مي نشانند و در گلخانه يا جاي گرم و مرطوبي مي گذارند .قلمه ها تا وقتي جوانه نزده است، نياز به آفتاب ندارد ولي به محض جوانه زدن بايد در همان هوا در معرض نور خورشيد قرار گيرد تا بتواند به رشد خود به طور طبيعي ادامه دهد.

اسلاید 39: قلمه ها در خاك اره مرطوب ريشه مي دواند و نيز قلمه نهايي مستقل خواهد بود، جدا كردن قلمه ها در خاك اره كاري بسيار آسان است و ريشه ها سالم مي مانند سپس از بر طرف شدن خطر سرما ، يعني حدود ارديبهشت ماه آنها را از گلخانه بيرون مي آورند و به زمين محل كشت انتقال مي دهند . قلمه زدن در پاييز يك سال نهال را جلو مي اندازد و زودتر ، درخت به بار خواهد نشست. 3- خوابانيدن : شاخه هاي دو سايه اي را كه از بخش پاييني تنه درخت مادر روييده است، مي توان خوابانيد . اين كار در فصل پاييز و اواخر زمستان انجام مي شود. براي خوابانيدن شاخه در خاك به اين ترتيب بايد اقدام كرد: آن بخش از شاخه كه در زير خاك قرار مي گيرد و به وسيله كارد تيزي قبلا پوست نيمي از شاخه به درازاي 5 سانتي متر بريده و بر داشته مي شود. سپس نزديك شاخه را گود مي كنند و آن را به آرامي مي خوابانند و گود را پر از خاك مي كنند. سر شاخه را كه از خاك بيرون مي ماند به يك تيم مي بندند تا راست بايستد. از همان محلي كه پوست برداري شده است در طول بهار و تابستان ريشه هاي نابجا مي رويد و اسفند سال بعد آن را از درخت مادر مي برند و با ريشه به محل اصلي انتقال مي دهند.

اسلاید 40:   4- كشت بذر عناب : اگر به دليل بررسي هاي ژنتيكي براي تعيين انواع جديد و نه به قصد توليد زراعي نظر به كاشت هسته ميوه آن باشد بهتر است قشر سخت خارجي هسته را به طوري كه آسيبي به مغز ان نرسد شكسته و مغز آن را بكارند معمولا تخم تخم دو سال بعد از كاشت جوانه مي زند. براي كشت بذر عناب ، دانه هاي عناب را گرد آوري كرده سيلو مي كنند، سپس در بهار مي كارند. هسته هاي عناب رسيده هر كدام مي تواند نهالي توليد كند. روش كاشت بر اين صورت است كه در نيمه اسفند هسته ها را در طرفي پر از آب مي ريزند و در جاي گرمي مي گذارند. پس از چند روز كه خيس خورد آنها را در زميني كه بيشتر آماده شده است مي كارند، همه روزه روي آن را آب مي پاشند . بذرها در نيمه دوم فروردين مي رويند. نهالهاي دو ساله را پس از برگ ريزان از خزانه به زمين اصلي منتقل مي كنند. ولي بهترين راه زياد كردن درخت عناب همان جابجايي پا جوشهاي ريشه دار است زيرا مطمئن نر خواهد بود . درخت عناب را معمولا پيوند نمي زنند زيرا نوع مرغوبتري ندارد ولي در صورت پيوند زدن زودتر به بار مي نشيند.

اسلاید 41: فواصل كاشت: فاصله درخت عناب از يكديگر بسته بر اين كه درخت به چه منظوري كاشته مي شود فرق مي كند ، اگر هدف به دست آوردن ميوه باشد و بايد نهالها 4 تا 5 متر از يكديگر نشانده شوند، ولي اگر براي تهيه چوب مبادرت به درخت كار مي كنند ، حدود نيم متر تا 60 سانتي متر فاصله كفايت مي كند. چون رشد درخت عناب كند است در فواصل درخت عناب مي توان درختان ميوه سريع الرشد و با عمر كوتاه كاشت تا در چند سال اول كه هنوز عناب به سن بهره برداري نرسيده از ميوه هاي آن درختان استفاده نمود. بديهي است در اين قبيل موارد بايد درختاني انتخاب نمود كه از نظر مراقبتهاي زراعي با عناب تعارض نداشته باشد و موجب اختلال در رشد و نمو عنابها نشوند. چون درخت عناب تقريبا از آخرين درختهايي است كه شكوفه و برگ مي دهد (در خرداد و تير) بنابراين در مناطق سرفي از خطر سرما زدگي مصون است درخت عناب معمولا در سنين 20-15 سالگي به حداكثر باردهي مي رسد.

اسلاید 42: آفتهاي درخت عناب : آفت مهم درخت فقط مگس عناب نام برده شده است ، نام علمي آن carpomya vensuniana از خانواده Tephrit idea مي باشند. حشره كامل مگس كوچكي است كه روي ميوه عناب تخم ريزي مي كند. لارو پس از بيرون آمدن از تخم از گوشت ميوه تغذيه مي كند. شفيره اين حشره در فصل زمستان در خاك باقي مي ماند به همين علت براي مبارزه با آن يخ آب زمستاني و سم پاشي سپس از گل سفارش شده است.

اسلاید 43: اميد بيگي –ر.1376- رهيافت هاي توليد و فرآوري گياهان دارويي –جلد 1. صفحه 110-109 اميد بيگي –ر.و س .دقيقي .1379.تاثير سن پاجوش و زمان انتقال آن در تكثير عناب .صفحه 58-53 ثابتي ،ح-1373.جنگلها ،درختان و درختچه هاي ايران.چاپ دوم جانزاده،ع.اعجاز گلها و گياهان دارويي .صفحه 222-220 رضايي ،م وجايمند ،ك .تركيبهاي شيميايي در گياهان دارويي .جلد اول .صفحه 165-160 زرگري ،ع.1371 .گياهان دارويي .جلد اول .صفحه 603-601و588-587و605-603 قهرمان ،ا.فلور رنگي ايران .دانشكده علوم دانشگاه تهران مظفريان ،و .1375.فرهنگ نامهاي گياهان ايران .صفحه 591 مير حيدر ،ح.1372.معارف گياهي .جلد 6.صفحه 412-408 مير حيدر ،ح.1372.معارف گياهي .جلد 3.صفحه 132-130 منابع

اسلاید 44: _شناسایی چوب ، بروس هادلی، ترجمه: اختراع،پور طهماسبی، کریمی ،انتشارات آییژ _اطلس چوب های شمال ایران، دکتر پارسا پژوه ، انتشارات دانشگاه تهران _ساختمان چوب پهن برگان ، مجید فرضی ، انتشارات آییژ _اطلس چوب های تجاری جهان، دکتر علی نقی کریمی، طلایی، توتونجانیان،آییژ _جزوه چوبشناسی دانشکده فنی شهید صدوقی یزد، دکتر حمیدرضا زحمتکش _سایت صنایع چوب و کاغذ ایران _ سایت _ سایت _ سایتwww.Dalin.ir www. wood anatomy.comhttp://holool.parsiblog.comمنابع

اسلاید 45: پایان