بررسی و تحلیل انقلاب اسلامی ایران

بررسی و تحلیل انقلاب اسلامی ایران

اسلاید 1: بررسی وتحلیل انقلاب اسلامی ایران

اسلاید 2: واژه ها واصطلاحات انقلابدر زبان فارسى، انقلاب يعنى حالى به حالى شدن، دگرگون شدن، برگشتن، تغيير و تحوّل و تقلّب و تبدّل است.واژه‏ى انقلاب در قرآن نيز به معناى لغوى آن يعنى، زير و رو شدن ، حالى به حالى شدن، برگشتن آمده است. از جمله: و من ینقلب علی عقیبه فلن یضرا… شیئا … و ما محمد رسول قدخلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم علی اعقابکم (144-آل عمران)

اسلاید 3: فلاسفه، انقلاب را به جایی می گویند که ذات و ماهیت یک شئی لزوما عوض شده باشد. عرب‏ها براى انقلاب از واژه‏ى «ثور» استفاده مى‏كنند و در اصطلاح انگلیسی « Revolution» است.واژه(( Revolution)) ازاصطلاحات علم اختر شناسی بوده که به معنای چرخش دورانی افلاک و بازگشت سیارگان به جای اول به کار می رفته اما امروزه در موردمسائل‌گوناگونی‌مانند‌انقلاب صنعتی،اجتماعی،سیاسی فکری و... به کار می رود.

اسلاید 4: انقلاب‌اجتماعي وسیاسی تعاريف گوناگونى از اصطلاح انقلاب شده است كه به چند نمونه آن اشاره مى‏شود.

اسلاید 5: مفهوم انقلاب ازدیدگاه اندیشمندان مسلمان: استاد شهيد مرتضى مطهّرى:«انقلاب عبارتست از طغيان و عصيان مردم يك ناحيه و يا يك سرزمين، عليه نظم حاكم موجود براى ايجاد نظمى مطلوب». مقام معظم رهبری:«انقلاب یک دگرگونی بنیادی است که پایه های غلطی برچیده‌‌ می شود وپایه های درستی به جای آن گذاشته می شود» ( بیانات مقام معظم رهبری 1379/12/9 )

اسلاید 6: آیت ا...مصباح یزدی:«انقلاب نوعی تحول تدریجی وهدفمنداجتماعی است که درمرحله خاصی به انقلاب منجرمی شود...ارزش ها وآرمان ها به ویژه اگربه صورت یک مکتب جامع تعریف شده باشند در دگرگونی های اجتماعی دخیل هستند.» منوچهر محمّدى: انقلاب «يك حركت مردمى در جهت تغيير سريع و بنيادى ارزش‏ها و باورهاى مسلط جامعه، نهادهاى سياسى، ساختارهاى اجتماعى، رهبرى، روش‏ها و فعّاليت‏هاى حكومتى يك جامعه توأم با خشونت داخلى است»

اسلاید 7: مفهوم انقلاب ازدیدگاه اندیشمندان غربی:ساموئل هانتينگتون :انقلاب را «تحوّلى‌سريع،‌اساسى و خشونت بار در ارزش‏ها و اسطوره‏هاى حاكم جامعه و در نهادهاى سياسى، ساختارهاى اجتماعى، رهبرى و فعّاليت و سياست‏هاى حكومتى» مى‏داند. و آن را از ديگر انواع بى‏ثباتى سياسى نظير كودتا، شورش و جنگ‏هاى استقلال، متمايز مى‏سازد.

اسلاید 8: تدا اسكاچپل : براى تعريف و تحديد انقلاب، ميان انقلاب سياسى، انقلاب نوسازى و انقلاب‏هاى اجتماعى تمايز قايل مى‏شود. به نظر وى در انقلاب‏هاى سياسى حكومت تغيير مى‏كند ولى ساختارهاى اجتماعى همچنان باقى مى‏ماند. در انقلاب نوسازى عكس اين جريان رخ مى‏دهد در حالى كه انقلاب‏هاى اجتماعى به نظر وى عبارتند از:«تحوّلات سريع واساسى در حكومت و ساختارهاى طبقاتى يك جامعه كه همراه با شورش‏هاى طبقاتى، از پايين و به وسيله‏ى اين شورش‏ها به تحقق مى‏رسند».

اسلاید 9: چالمرزجانسون : معتقداست انقلاب وقتی روی می دهدکه دولت به ارزش های اجتماعی حاکم درمیان مردم توجه نکند وپاره ای ارزش‏های جدید ونامتناسب را واردجامعه کند.درچنین حالتی دولت،مشروعیت واعتبارخودرا نزدملت ازدست می دهد وفرآیند انقلاب آغازمی شود. آنگاه این جریان توسط عوامل شتاب بخش تقویت می شود.مهم ترین عوامل شتاب بخش عبارتنداز:1 - ظهوریک رهبرقوی2 - تشکیل یک سازمان نظامی انقلابی مخفی3- شکست ارتش دریک جنگ که موجب تضعیف روحیه وسازمان آن شود

اسلاید 10: ويژگى‏هاى انقلاب1. يكى از مهم‏ترين ويژگى‏هاى انقلاب، مردمى بودن آن است. در انقلاب يك بسيج سياسى و مشاركت توده‏اى شكل مى‏گيرد كه ازهمه‏ى طبقات و اقشار در آن حضور دارند.2. انقلاب با خشونت همراه است واين خشونت در انقلاب، دو جانبه است؛به اين معنا كه در منازعه انقلاب نه حكومت بدون مقاومت تسليم انقلابيون مى‏شود ونه انقلابيون در صورت لزوم از اعمال خشونت پرهيز مى‏كنند.

اسلاید 11: 3. وقوع آن سريع و ناگهانى است و روند شكل‏گيرى آن طولانى. از زمان شروع نهضت و تحقق شرايط انقلابى و سرنگونى نظام پيشين و جايگزينى نظام جديد مدّت زيادى طول مى‏كشد.4. در انقلاب تغيير و تحوّل همه جانبه و بنيادى است و همه شؤون جامعه تحت تأثير انقلاب قرار مى‏گيرد و ارزش‏هاى جديد جايگزين ارزش‏هاى پيشين مى‏شوند. به عبارت ديگر انقلاب تغيير نظام است نه تغيير در نظام و از اين رو همه ارزش‏هاى مسلّط و ساختار اجتماعى وسيستم سياسى حاكم را تغيير مى‏دهد.

اسلاید 12: 5. از آنجايى كه انقلاب يك مشاركت توده‏اى است بنابراين مستلزم نوعى سازمان‏دهى، رهبرى و ايدئولوژى براى بسيج مردم مى‏باشد. ايدئولوژى به منازعه انقلابى جهت و معنا مى‏بخشد و كار اساسى آن در چنين منازعه‏اى انتقال معنايى مشترك به گروه‏هاى مختلف براى بسيج آن‏ها مى‏باشد. ايدئولوژى‏هاى انقلابى اصولاً خود را به طور مطلق بر حق مى‏دانند و همين تصوّر به فعّاليت انقلابيون يقين و قطعيّت لازم مى‏بخشد. نقش رهبرى در انقلاب در زمينه بسيج سياسى معنا پيدا مى‏كند. در چنين زمينه‏اى رهبران مسايلى را مورد تأكيد قرار مى‏دهند كه در ميان گروه‏ها و طبقات گوناگون جامعه مشترك هستند.

اسلاید 13: اهميّتِ عامل سازمان، در منازعه‏ى انقلابى نيز در زمينه‏ى بسيج مردم روشن‏تر مى‏گردد كه از جمله كار ويژه و اصلى آن، حفظ ارتباط ميان رهبران بسيج گر و پيروان است. برروى هم، رهبرى، ايدئولوژى و سازمان عناصر همبسته‏اى هستند كه اين همبستگى به ويژه در درون مفهوم بسيج سياسى كه از ويژگى‏هاى اساسى انقلاب است آشكارتر مى‏شود.

اسلاید 14: انقلاب رنگي ومخملی ايجاد تغيير بنيادين درون يك كشور از طريق مديريت اعتراض مدني«نافرماني‌مدني»در قالب فرآيند اجراي دموكراسي ”مورد نظر

اسلاید 15: انقلاب رنگي بر يك مفروض بنيادين استوار است و آن اين كه : مرجعيت دموكراسي، پيشاپيش ( وطي امواج پيشين ) از سوي نظام سياسي و مردم پذيرفته شده است و لذا ظهور پاره اي از پديده ها ، قبلا قابل نفي و يا اثبات است . براي مثال اعتراض مدني بدليل ساختار دموكراتيك پذيرفته شده ، قابل تكوين و رشد ارزيابي مي شود

اسلاید 16: علت ناميدن اين گونه تغييرات به انقلاب‌هاي رنگي آن است كه در تمام حالات ، يك رنگ يا گل خاص به عنوان نماد توسط مخالفان رژيم حاكم مورد استفاده قرار مي‌گرفته است. به عنوان نمونه، اين حركات با وقوع «انقلاب مخملي» در دوره ۶ هفته‌اي ۱۷ نوامبر تا ۲۹ دسامبر ۱۹۸۹ در چكسلواكي آغاز ‌شده و در صربستان و منتنگرو در سال (2000)‌، گرجستان (2003) ،‌اوكراين (2004و2014)،‌ و قرقيزستان (‌2005) رخ نموده است.

اسلاید 17: در انقلاب‌هاي رنگي ، مخالفان به طور كلي از دموكراسي و آزادي دفاع نموده‌اند،همچنين رسانه ها و سازمانهاي غیردولتي و NGOها نقش زياي در مديريت و رهبري اين انقلاب‌ها بازي كرده و رژیم هایی وابسته به غرب وآمریکا ایجاد کرده اند.

اسلاید 18: رفرم:رفرم به تغییرات تدریجی وجزئی که از سوی حاکمان به صورت قانونی ومسالمت آمیزانجام پذیرد گفته می شود.رفرم بر خلاف انقلاب از سوی رژِیم سیاسی حاکم تحقق می پذیرد واموری‌مانند بسیج توده‌ای،تغییر رژیم سیاسی وخشونت در آن راه ندارد .

اسلاید 19: نهضت نهضت (جنبش)حرکتی معمولاً دراز مدت است که ممکن است انقلاب فقط بخشی از آن به شمار آید.وممکن است به شکل تلاشهای‌فکری فرهنگی‌آغاز‌شده،سپس‌دراثر گسترش افکارجدید،رنگ‌سیاسی وانقلابی به خود گیرد وحتی به انقلاب منجر شود.

اسلاید 20: کودتا كودتا يك حركت توطئه‏آميز، غير قانونى و توسط گروه اقلّيت و در عين حال صاحب ابزار قدرت مادّى بر عليه نظام حاكم به منظور سرنگونى آن و به دست آوردن قدرت سياسى مى‏باشد. اين گروه اقلّيت، معمولاً نظامى هستند. از ویژگی های انقلاب بی بهره است. نتایج آن یکسان نیست زمانی تنها به تغییرات سیاسی و گاهی نیز سبب تغییرات عمیق اجتماعی و اقتصادی و...می گردد.

اسلاید 21: شورش حرکتی مقطعی یاواکنشی با ماهیت ودامنه های متفاوت است که گاه مقدمه حرکتی انقلابی است.بسیاری از مواقع از همراهی مردم،ایدئولوژی جدید و برنامه ای برای تغییر نهادهای سیاسی و اجتماعی برخوردار نیست.وبسیاری از آنها در مدت کوتاهی سرکوب می شود یا فرومی نشیند.

اسلاید 22: جنگ داخلی مبارزه مسلحانه برای کسب قدرت میان طرفهای درگیر در یک کشوراست که به سبب طغیان بخشی از قدرت علیه بخش دیگر ویا درخواست تجزیه ارضی، خود مختاری و...از سوی گروهی از ساکنان کشور میان گروههای مسلحانه خواستار قدرت صورت می گیرد

اسلاید 23: جهانی شدن و جهانی سازی ترجمه واژه globalization در فارسی:1-جهانی شدن :با پروسه یا فرایند بودن همراه است، براین اساس جهانی شدن پدیده ای غیر ارادی وجریانی طبیعی است. 2-جهانی سازی:به پروژه و طرح بودن آن نظر دارد. بر این اساس امری ارادی ومتاثراز سیاست های کشورهای غربی است.

اسلاید 24: جهانی شدن و دین اسلام فلسفه انتظار و ظهور امام غایب(ع)در مذهب تشیع مستلزم جهان شمولی اسلام در سرتاسر کره زمین است.جهانی شدن با جهان شمولی تفاوت دارد

اسلاید 25: عوامل انقلاب 1.نارضایتی عمیق از وضع موجود در هر انقلابی دو طرف درگیر ـ نیروی اجتماعی (انقلابی) و نظام سیاسی ـ وجود دارد و انقلاب به دلیل ویژگیها، برنامه ها و رفتارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دولت و ویژگیها و اقدامات مخالفان به وقوع می پیوندد. نارضایتی انقلابی كه باید دست كم در بخشی از نخبگان و توده ها ظهور كند و در جنبه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی یا تعدادی از آنها دیده شودو به حد ناامیدی از بهبود شرایط و تنفر از شرایط موجود برسد.

اسلاید 26: 2.ظهور وگسترش ایدئولوژی جدید جایگزینهر اندیشه ای شامل دو عنصر جهان بینی و ایدئولوژی است. در روسیه، به دلیل نبود یك ایدئولوژی واحد و نبود پیوند بلشویسم با تاریخ و فرهنگ روسیه، انقلاب به كشتارهای وسیع در زمان استالین برخورد كرد.انقلاب فرانسه ابتدا فرانسه را به مشروطه سلطنتی تبدیل كرد، سپس به زودی جمهوریخواهان بورژوازی به رهبری دانتون و پس از آن جمهوریخواهان مساوات طلب پیرو افكار روسو انقلاب را در اختیار گرفتند. اندكی بعد حكومت هیئت مدیره و سپس ناپلئون بر اوضاع چیره شدند و سپس نوبت به بازگشت سلطنت رسید.

اسلاید 27: 3.گسترش روحیه انقلابی روحیه انقلابی یك پدیده روان شناختی و مرحله ای بالاتر از نارضایتی از وضع موجود است و منظور از آن یك روحیه طرفداری از عمل و اقدام علیه نظام حاكم است كه با چنین روحیه ای فرد دارای اعتماد به نفس قوی است و در مقابل اقدامات اصلاحی (رفرمیستی) یا سركوبگرانه حكومت ایستادگی می كند.

اسلاید 28: 4. رهبری ونهادهای بسیج گر . هرچه رهبری انقلاب دارای وحدت بیشتر باشد و هر قدر از نظر فرهنگی و تاریخی اصیل تر و ریشه دارتر باشد و هر قدر بیشتر و به صورت روزمره در امور عادی با مردم در ارتباط باشد، در پیشبرد حركت انقلابی موفق تر و كارآمدتر خواهد بود. رهبری انقلاب گاهی در یك شخص خاص متجلی می شود؛ مانند نقش امام خمینی ره .

اسلاید 29: عناصر انقلاب 1.شرکت توده ها (مردمی بودن)وقوع انقلاب بر نقش و حركت مستقیم توده ها متكی است و در واقع «انقلاب از بالا» نداریم. در انقلاب اسلامی ایران اكثر قریب به اتفاق توده ها (شهری و روستایی) شركت كردند؛ اما در انقلاب روسیه تنها بخشی از كارگران و سربازان را شامل می شد و دهقانان كه اكثریت جمعیت را تشكیل می دادند، عموما ساكت بودند و به تحولات رضایت دادند. درانقلاب فرانسه اكثريت مردم فرانسه همان طبقه‏ى سوم كه 98 درصد جمعيّت را تشكيل مى‏دادند منهاى بورژواها نقش قابل توجّهى در حركت 1789 ميلادى، يعنى تصرّف پاريس و سقوط زندان باستيل و تشكيل حكومت مشروطه نداشتند.نكته‏ى ديگراینکه انقلاب فرانسه خاستگاه انقلاب شهر پاريس بود و مردم ساير شهرهاى آن كشور و روستاها بعد از پيروزى انقلاب به صحنه آمده، تحوّلات مهمّ بعد از آن را شكل دادند. 

اسلاید 30: 2.وجود عنصر خشونت همه انقلابها با میزانی از خشونت همراه بوده اند و در حقیقت انقلاب بدون خشونت یا «سفید» وجود ندارد. منظور از خشونت، مجموعه اقدامات غیرقانونی انقلابیان مانند اعتصابات و تظاهرات غیرقانونی، ترور، زدوخورد با گاردهای حكومتی و دربرابرآن، اقدامات حكومت در سركوبی اعتصابیان و انقلابیان است. در انقلابهایی كه مردم با بیگانگان درگیر می شوند، میزان كشته ها معمولاً بالاست. در انقلاب الجزایر (1962) كه فرانسویان مردم را بی رحمانه مورد هجوم قرار می دادند، حدود 1 میلیون نفر از مردم كشته شدند.

اسلاید 31: 3.تغییر ساختارهای اجتماعی – سیاسی جامعه انقلابها را به انقلاب سیاسی و انقلاب اجتماعی تقسیم كرده اند. در انقلاب سیاسی، حداكثر، نوع نظام سیاسی تغییر می كند. در این انقلابها هدف انقلابیان گاه تنها تغییر حاكمان استاما در انقلابهای اجتماعی، علاوه بر تغییر حكومت، در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیز تغییرات اساسی روی می دهد. بنابراین در انقلابهای اجتماعی، انقلاب با پیروزی بر حكومت پایان نمی یابد

اسلاید 32:

اسلاید 33: فصل اول مفهوم وابعاد انقلاب اسلامی و نظریه ها

اسلاید 34: مفهوم انقلاب اسلامیامام خمینی(ره): انقلاب اسلامی یعنی تحول یک مملکت طاغوتی .. به یک مملکت اسلامی که درآن روی موازین اسلامی عمل می شود. شهیدمطهری : انقلاب اسلامی یعنی انقلابی که ماهیت اسلامی وراه اسلامی وهدف اسلامی دارد.برخی خصوصیات انقلاب اسلامی ازدیدگاه شهیدمطهری عبارتنداز:1 - ازهویتی الهی واسلامی برخورداراست2 - به تاریخ وآینده بشریت خوش بین است وحق راهمواره برباطل پیروز وآینده را نیزمتعلق به انسان های باتقوا می داند3 - درانقلاب اسلامی،اصل،اخلاق است نه مبارزه

اسلاید 35: ارکان انقلاب اسلامی مکتب الهی مردم مسلمان رهبری دینیشبکه ارتباطی مردمی پشتوانه مالی سالم

اسلاید 36: ابعاد وزوایای مهم انقلاب اسلامی احیای ارزش های الهی دراوج مادی گرایی ودوری انسان ها ازخدا ومعنویتطرح وارائه نگرشی نوبه انسان وجامعه (خدامحوری به جای انسان محوری) مبتنی برالگوی الهی واسلامی وطرد الگوهای اومانیستی،سوسیالیستی ولیبرالیستیزمینه سازی برای ظهورمنجی موعود بشریت وبرقراری حکومت جهانی اسلامحضورومشارکت فعال توده مردم بویژه زنان در دوران مبارزه وپیروزی انقلاب استکبارستیزی ومقابله باخشونت وستمگری ابرقدرت هاتأثیرگذاری گسترده برجهان اسلام وکشورهای مستقل وملت های آزاده تأثیرگذاری عمیق برنظریه پردازان انقلابتفاوت وتمایز انقلاب اسلامی با انقلاب های بزرگ جهان(درزمینه های وضعیت اقتصادی وآمادگی ارتش، نوع مکتب وانگیزه مردم درانقلاب، میزان مشارکت مردم )

اسلاید 37: اهداف انقلاب اسلامی 1 - اهداف فرهنگی 2 - اهداف سیاسی3 - اهداف اجتماعی4 - اهداف اقتصادی

اسلاید 38: اهداف فرهنگی انقلاب اسلامی 1 - احیای اسلام واجرای قوانین اسلامی2 - نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت(عج)3 - خدامحوری وتقرب به خدا4 - تزکیه ورشد فضایل اخلاقی وتقوا5 - پیوند سیاست بامعنویت6 - افزایش سطح آگاهی های مردم7 - بازگرداندن عزت وشکوه انسانی به مسلمانان8 - رشدتولیدعلم

اسلاید 39: اهداف سیاسی انقلاب اسلامی 1 - حفظ استقلال درتصمیم سازی وتصمیم گیری درامور اساسی کشور(نه شرقی نه غربی)2 - گسترش مشارکت وحضورمردم وتکیه برآرای عمومی درعرصه های مهم کشور3 - آزادی وطردخودکامگی 4 - ستم ستیزی ودفاع ازمستضعفان ونفی هرگونه ستمگری وستم کشی5 - تأمین امنیت درزمینه های مختلف 6 - براندازی نظام سلطنتی وتشکیل نظام توحیدی اسلامی

اسلاید 40: مسئولان ما بايد بدانند كه انقلاب ما محدود به ايران نيست. انقلاب مردم ايران نقطه‌ي شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداري حضرت حجت (ارواحنا فداه) است ... مسائل اقتصادي و مادي اگر لحظه‌اي مسئولين را از وظيفه‌اي كه بر عهده دارند، منصرف كند، خطري بزرگ و خيانتي سهمگين را بدنبال دارد. بايد دولت جمهوري اسلامي تمامي سعي و توان خود را در اداره‌ي هر چه بهتر مردم بنمايد ولي اين بدان معنا نيست كه آنها را از اهداف عظيم انقلاب كه ايجاد حكومت جهاني اسلام است، منصرف كند. حضرت امام خميني (ره)، صحيفه نور ـ جلد 21 ـ صفحه‌ي 108‌

اسلاید 41: اهداف اجتماعی انقلاب اسلامی1 - برپایی وگسترش عدالت اجتماعی2 - اجرای احکام وموازین اسلامی درجامعه 3 - برقراری نظام اداری صحیح4 - تحکیم تعاون وبرادری اسلامی5 - گسترش خدمات وتأمین اجتماعی6 - مبارزه با مظاهرفساد وتباهی

اسلاید 42: اهداف اقتصادی انقلاب اسلامی 1 -استقلال وخودکفایی اقتصادی درتأمین کالاهای اساسی واستراتژیک2 - پیشرفت صنعتی3 - اجرای احکام اقتصادی اسلام4 - تأمین نیازهای اساسی مردم5 - ریشه کن کردن فقرومحرومیت ورسیدگی به مناطق محروم6 - کاهش فاصله طبقاتی7 - جلوگیری ازغارت وچپاول اموال عمومی8 - رفع سلطه اقتصادی بیگانگان برکشور

اسلاید 43: ما مأمور به ادای تکلیف و وظیفه ایم نه مامور به نتیجه؛ نباید نگران باشیم که مبادا شکست بخوریم، باید نگران باشیم که مبادا به تکلیف عمل نکنیم. ص.ا. ج21 -284؛ ص.ا. ج15- 70

اسلاید 44: دسته بندی نظریه ها و رهیافتها در مورد انقلاب اسلامی ایرانتاکید بر عوامل اقتصادی و اجتماعی تاکید بر عوامل روانشناختی تاکید بر عوامل سیاسی تاکید بر عوامل فرهنگی رهیافت چند علیتی به انقلاب

اسلاید 45: بررسی چندنظریه 1- نظریه آيت ا...سيد محمّد باقر صدرايشان منشأ و مدار حركت تاريخى را محتواى درونى انسان مى‏داند ومى‏گويد:«محتواى درونى انسان سازنده‏ى حركت تاريخ است. با آميزش فكر و اراده مى‏توان هدف‏هاى انسان را تحقق بخشيد » «رابطه‏ى بين محتواى باطنى انسان و روبناى اجتماعى و تاريخى جامعه، يك رابطه‏ى تابع و متبوع يا علّت و معلول است. اين رابطه ما را به ياد سنّت تاريخى مى‏اندازد كه «ان‏اللّه‏ لايغيّر ما بقومٍ حتّى يغيّروا مابأنفسهم» تغيير اوضاع و شؤون اجتماعى هر قومى روبناى آن قوم است، تغيير بنيادى تغييرى است كه در خود قوم پديد آمده باشد و هر تغيير ديگر، از اين تغيير بنيادى سرچشمه مى‏گيرد. مقصود از تعبير «ما بانفسهم» تغيير در درون توده‏هاى ملّت است طورى كه محتواى باطنى جامعه، به عنوان يك ملّت عوض مى‏شود .

اسلاید 46: 2. نظریه استادشهيد مطهّرى انقلاب از ديدگاه شهيد مطهّرى عبارتست از:طغيان و عصيان مردم يك ناحيه و يا يك سرزمين، عليه نظام حاكم موجود براى ايجاد نظمى مطلوب. انقلاب از مقوله‏ى عصيان و طغيان است عليه وضع حاكم، به منظور استقرار وضعى ديگر. بنابر اين تئورى انقلاب چنين مى‏باشد: نارضايتى از وضع موجود + آرمان وضع مطلوب + حسّ پرخاشگرى و ظلم‏ستيزى = انقلاب

اسلاید 47: علل و عوامل انقلاب ها ازنگاه شهيد مطهّرى 1 - عامل اقتصادى و مادّى 2 - عامل وجود خصلت‏هاى آزاديخواهانه در بشر 3 - عامل آرمانخواهى و عقيده‏طلبىشهيد مطهّرى؛ در تطبيق اين سه عامل نسبت به انقلاب اسلامى مى‏گويد:« انقلاب تك عاملى نبوده بلكه در تكوين و ايجاد اين انقلاب هر سه عامل به صورت مستقل دخالت داشته‏اند و در آينده، اين انقلاب با همكارى و ائتلاف اين سه عامل است كه تداوم پيدا مى‏كند و به ثمر مى‏رسد.»

اسلاید 48: 3-نظریه تدا اسکاچپل: اسکاچپل، منكر نقش انقلابيون در گسترش ايدئولوژي خود و موفقيت آنها در اين زمينه شده است. او معتقد بود انقلاب ها ساخته نمي شوند، بلكه به وجود مي آيند. انقلاب اسلامی ایران ، نظریه اسکاچپل و به صورت عام ، همه نظریات ساخت گرا را که بر غیر ارادی بودن وقوع انقلاب تاکید دارند را با چالش اساسی مواجه کرد .وی بادیدن انقلاب ایران از نظریه خود که نقش اراده را در وقوع انقلاب نفی می کرد برگشت وگفت ((اگر در دنیا تنها یک انقلاب،آگاهانه ساخته شده باشد آن انقلاب ایران است.))

اسلاید 49: 4-نظریه ماروین زونیسوی در تحلیل انقلاب ایران به بررسی روانشناسی شاه پرداخته ومعتقداست تا زمانی که عواملی(مانندارنست براون،اسدا...علم) قدرت روانی لازم را به شاه تجویز می کردند خللی وارد نمی شد.اما در زمان وقوع انقلاب همه آن عوامل از دست رفته بودند. وي كه در كتاب خود با عنوان شكست شاهانه، محمدرضا پهلوی را شخصي مردد و فاقد اعتماد به نفس دانسته و معتقد است اين عامل، موجب شد كه وي نتواند در جريان انقلاب اسلامي ايستادگي كرده و انقلاب را سركوب كند. به نظر زونيس، شاه در حكومت ايران، نقش محوري و تعيين كننده داشت و تصميمات فردي او اثرگذار بود.

اسلاید 50: 5-نظریه نيكي آر. كدي وي انقلاب اسلامي ايران را يك انقلاب مذهبي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و... مي داند و اعتقاد دارد كه نمي توان انقلاب ايران را در يكي از اين موارد منحصر كرد. انقلاب ايران، پديده اي بود كه حتي با الگوها و انتظارات كساني كه از اوضاع ايران بخوبي مطلع بودند نيز سازگار نبود. براي اولين بار بود كه يك رهبر مذهبي جاافتاده، سردمدار پرشور يك انقلاب عليه يك حكومت سلطنتي مدعاي حقانيت شد. وي در كتاب مقايسه تطبيقي انقلاب ايران مي نويسد: ... احساسات ضد غربي، باعث تمايل به بازگشت به پايگاه هاي قديمي، يعني هويت اصيل ايراني و اسلام ناب شد. . سرانجام، وجود اين احساسات، همراه با اعتقادات شيعي، ... اقدامات ضد رژيم نيروهاي مذهبي و غير مذهبي و سركوب نيروهاي غير مذهبي و در نهايت، نقش ويژه امام خميني، موجب وقوع انقلاب اسلامي ايران شد.

اسلاید 51: 6- نظریه جیمز دیویسطبق این نظریه اگر جامعه ای برای مدتی نسبتاً طولانی وضعیت اقتصادی بهتری داشته باشد وسپس،کسب آنها با رکوردی سریع مواجه شود دچار اغتشاش خواهد شد که ممکن است موجب شورش یا انقلاب شود. چهار عامل توسعه وابسته، دولت وابسته و سركوب گر، گشايش در نظام جهانى و افول اقتصادى باعث ظهور بحران شد و وجود فرهنگهاى سياسى مخالف، بازيگران مختلف را به سمت و سوى ائتلاف انقلاب و ضددولت هدايت كرد و درنهايت به پيروزى انقلاب اسلامى منجرشد.دوران طولانی رشد و شکوفایی + دوران کوتاه از رکود= شروع انقلاب

اسلاید 52: 7-نظریه مارکسیستیاین نظریه که پایه تحلیل‌های مارکسیستی درباره انقلاب اسلامی قرار گرفته بر تحلیل طبقاتی انقلاب و تأکید برنقش مسلط عامل اقتصاد مبتنی است. کسانیکه براساس نظریه مارکسیستی به تحلیل انقلاب اسلامی ایران پرداخته‌اند دو گروه‌اند: 1- گروهی انقلاب اسلامی را انقلاب ندانسته، قیام، حرکت و رخداد می‌خوانند زیرا اگر آن را انقلاب بنامند مجبورند در مورد آن تحلیل اقتصادی و طبقاتی که به روشنی با آن سازگار است ارائه دهند. 2- گروه دیگر انقلاب اسلامی را انقلاب می‌دانند و می‌کوشند کلیشه‌های خود را بر آن تطبیق دهند اینان به پیروی از مارکس چنان باور دارند که هر کشور پس از دوره فئودالی ابتدا یک انقلاب بورژوای دمکراتیک را تجربه می‌کند و سپس با تکامل ابزار تولید پس از مدتی نسبتاً طولانی شاهد انقلاب سوسیالیستی خواهد بود.

اسلاید 53: 8 -نظریه چالمرزجانسون این نظریه جامعه را ماهیتاً مبتنی بر رضایت می‌داند و بر این باور است که تغییر و تحول یک امر طبیعی است و لزوماً انقلابی و خشونت آمیز نیست و انقلاب تنها یکی از مشکل‌های تغییر اجتماعی است. ارزشها الگوی پیدایش انتظارات مشترک و معیار هدایت و تنظیم رفتارند. همچنین تعیین کننده وقایع اجتماعی و معیاری برای تعیین عکس‌العمل مناسب در برابر آنها به شمار می روند. مهمترین کارکرد نظام ارزشی مشروعیت بخشی به بهره‌برداری از قدرت است. براساس این دیدگاه، انقلاب در اثر سه عامل متوالی به وقوع می پیوندد: عدم تعادل (رکود قدرت) + انعطاف ناپذیری نخبگان حکومتی + عوامل شتاب‌زا= انقلاب

اسلاید 54: 9-نظریه میشل فوکو ميشل فوكوانقلاب ايران را انقلابي فرامدرن قلمداد كرده كه بر اساس معنويت گرايي سياسي به تحليل آن دست زده است.همچنين، انقلاب اسلامي ايران را به لحاظ نمايش اقتدار ملت در مقابل قدرت رسمي دولت، انقلابي منحصر بفرد دانسته و مهم ترين بخش نمايش قدرت ملت در برابر تمامي قدرت هاي رسمي؛ را ظهور و تجسم نوعي اراده كاملاً جمعي دانسته كه به لحاظ سياسي، كاملاً مستحكم شده است.ميشل فوكو در تحقيقات خود راجع به انقلاب اسلامي ايران ،شيفتگي قابل توجهي نسبت به دو مفهوم “مهدويت”و”شهادت “پيدا مي كند و می گوید: انقلاب اسلامي ايران نمي تواند با انگيزه هاي اقتصادي و مادي صورت گرفته باشد.به زعم فوكو، ايراني ها در پي ايجاد تحول در تجربه و نحوه زيستن خود بودند و پيش از هر چيز، خود را هدف قرار داده بودند؛ چرا كه آنها مي دانستند راه اصلاح در اسلام و آموزه هاي آن است. در ارتباط با نقش برجسته و ممتاز رهبري انقلاب مي نويسد: شخصيت آيت الله خميني، پهلو به افسانه مي زند. هيچ رئيس دولتي و هيچ رهبر سياسي، حتي به پشتيباني همه رسانه هاي كشورش نمي تواند ادعا كند كه مردمش با او پيوندي چنين شخصي و چنين نيرومند دارند.

اسلاید 55: 10- نظریه توسعه نامتوازن ساموئل هانتیگتون انقلاب یک جنبه از نوسازی به شمار می‌آید. انقلاب پدیده‌ای نیست که در هر جامعه بسیار نوین نیز پیش نمی‌آید. انقلاب بیشتر در جوامعی رخ می‌دهد که نوعی تحول اجتماعی و اقتصادی را تجربه کرده باشند از سوی دیگر وی دو الگو برای انقلابها سراغ دارد: در الگوی غربی مانند انقلاب فرانسه نخست نهادهای سیاسی رژیم پیشین برچیده می‌شود سپس گروههای جدید وارد عرصه سیاست می‌گردند و در نهایت نهادهای سیاسی جدید پدید می‌آید. اما در الگوی شرقی مانند انقلاب ویتنام ابتدا گروههای تازه وارد صحنه سیاست می‌شوند سپس نهادهای سیاسی جدید ایجاد می‌شود و در پایان نهادهای سیاسی نظام پیشین با خشونت سرنگون می‌شود. در الگوی غربی بعد از فروپاشیده شدن دولت سه گروه اجتماعی میانه‌روها، ضد انقلابها و تندورها بوجود می آید که در تحرک سیاسی نقش عمده دارد. در الگوی شرقی وجود قدرت دوگانه اجتناب ناپذیر است یعنی هم حکومت و هم انقلابیها در مناطقی دارای قدرتند. انقلاب اسلامی ایران با هیچیک از دو الگوی غربی و شرقی انطباق ندارد

اسلاید 56:

اسلاید 57: فصل دوم زمينه‏هاى فکری وتاریخی انقلاب اسلامى

اسلاید 58: زمينه‏هاى فكرى و عقيدتى انقلاب اسلامى 1 - ريشه‏هاى عقيدتى انقلاب اسلامى در قرآن الف) اصل ظلم‏زدايى (نفى ظلم و ستم)ب) اصل خلافت اللّهىج) اصل نفى سبيلد) اقامه و توسعه عدل و قسطه) تشكيل امت واحده و حكومت واحد جهانىو) مبارزه‏ى مداوم بين حق و باطلز) اصل حاكميت الهىح) اصل جهاد و مبارزه در راه خداط) حمايت از مستضعفان و مبارزه با مستكبرانی) اصل نظارت همگانى

اسلاید 59: 2. ريشه‏هاى عقيدتى انقلاب اسلامى در مكتب تشيّع 1. اصل امامت2. اصل تقيه و رازدارى3. انتظار فرج4. قيام امام حسين عليه‏السلام و مكتب عاشورا 5 . اصل ولايت فقيه و مرجعيتمهم‏ترين خصوصيات و ويژگى‏هاى تشيّع

اسلاید 60: فوکویاما وتحلیل او ازشیعه و مهدویت شیعه پرنده ایست که افق پروازش خیلی بالاتراز تیرهای ماست،.پرنده ای که دوبال دارد: یک بال سبزویک بال سرخ.او می گوید:« بال سبز این پرنده همان مهدویت و عدالتخواهی اوست.چون شیعه در انتظار عدالت به سرمی برد،امیدوار است و انسان امیدوارهم شکست ناپذیر است.» و می گوید:« بال سرخ شیعه شهادت طلبی است که ریشه درکربلا دارد وشیعه را فناناپذیر کرده است.» آن نقطه ای که بسیاراهمیت دارد بُعد سوم شیعه است ، می گوید:« این پرنده زرهی به نام ولایت پذیری برتن دارد.دربین کلیه مذاهب اسلامی، شیعه تنها مذهبی است که نگاهش به ولایتِ فقهی است.یعنی فقیه می تواند ولایت داشته باشد.این نگاه، برتر از نظریه نخبگان افلاطون است.»

اسلاید 61: زمينه‏هاى تاريخى انقلاب اسلامىجنبش اندیشه‌های سیاسی اصلاحى سيد جمال‏الدين اسد آبادى جنبش تنباكوجنبش مشروطيتمبارزات شهیدمدرسنهضت ملّى شدن صنعت نفت

اسلاید 62: 1. انديشه‏هاى سياسى و اصلاحى سيّد جمال الدين اسد آبادى

اسلاید 63: مشكلات جوامع اسلامى و علل انحطاط مسلمانان ازنظر سیدجمال 1. ترك فضايل اخلاقى و رسوخ اوصاف رذيله.2. فاصله گرفتن از اسلام اصيل و اوليه و نفوذ خرافات و بدعت‏ها در عقايد مسلمانان.3. استبداد داخلى 4. استعمار خارجى5. جهل و بى‏خبرى و عقب ماندگى در علوم و فنون.6. از خود بيگانى و خود باختگى در برابر غرب و غربزدگى.7. فرقه گرايى، تفرقه و جدايى ميان مسلمانان و مذاهب اسلامى و همچنين ميان علما و زمامداران.

اسلاید 64: راه حل مشکل از نظر سيّد جمال الدین اسدآبادی 1. كسب فضايل اخلاقى و تحكيم مبانى تربيتى و فرهنگى جامعه اسلامى2. مبارزه با استبداد داخلى و خودكامگى مستبدان؛3. مجهّز شدن به علوم و فنون جديد؛4. بازگشت به اسلام نخستين و دور ريختن خرافات و پيرايه‏ها و ساز و برگ‏هايى كه به اسلام در طول تاريخ بسته شده است.5. مبارزه با استعمار خارجى اعم از استعمار سياسى و استعمار اقتصادى و استعمار فرهنگى 6. اتّحاد اسلام؛ ظاهرا نداى اتّحاد اسلام را در برابر غرب اوّلين بار سيّدجمال بلند كرد. منظور از اتّحاد اسلام، اتّحاد مذهبى كه امرى غير عملى است نبود. منظور اتّحاد جبهه‏اى و سياسى بود يعنى تشكيل صف واحد در مقابل دشمن غارتگر7. دميدن روح پرخاشگرى و مبارزه و جهاد به كالبد نيمه جان جامعه‏ى اسلامى.8. مبارزه با خود باختگى در برابر غرب.

اسلاید 65: 2 - جنبش تنباكو

اسلاید 66: پیامد های قیام تنباکونمایانگر قدرت مردم در مقابل حاکمان خود کامه قاجار واولین مقاومت همگانی علیه استعمار خارجیظهور سیاسی روحانیت به عنوان رهبران جنبش اجتماعی دمیده شدن روحی تازه در کالبد مردمسست شدن مشروعیت سلطنت قاجاری

اسلاید 67: عوامل رشد اعتراضات پس از قیام تنباکو 1.ضعف دولت 2.اعطای امتیاز به بیگانگان وعقد قرارداد های استعماری3.ظلم وستم حکام4.بحران اقتصادی 5.رشد آگاهی سیاسی مردم6.ضعف وبیماری مظفر الدین شاه

اسلاید 68: 3 - جنبش مشروطيت

اسلاید 69: الف) زمينه‏ها و علل آغاز نهضت مشروطه‏ 1. زمينه‏ها و علل فكرى ـ فرهنگى2. زمينه‏ها و علل سياسى3. زمينه‏ها و علل اقتصادى

اسلاید 70: ب) عوامل شتابزا يا جرقه‏هاى نهضت مشروطه‏ 1. ماجراى موسيو نوز بلژيكى2. حادثه‏ى كرمان3. حادثه‏ى بانك استقراضى4. حادثه‏ى بازار

اسلاید 71: ج) روند حوادث مشروطه‏خواهى لجاجت عين الدوله در مقابل اعتراض‏ها، به مهاجرت علما به حرم حضرت عبدالعظيم انجاميد كه در تاريخ به مهاجرت صغرى معروف است.دولت ناگزير خواست علما را پذيرفت و مهاجران با استقبال بى نظير مردم به تهران بازگشتند. بعد از پذيرش خواسته‏هاى مهاجران صغرى از سوى شاه و اجراى برخى از آن‏ها توسّط عين الدوله و عدم پايبندى به ساير تعهدات، ايشان همچنان به اعمال خشونت‏آميز خود ادامه داده و اقدام به تبعيد روحانى مبارز سيد جمال‏واعظ تهرانى و سركوب اعتراض طلاّب جوان و كشته شدن طلبه‏ى جوان به نام سيّدعبدالحميد نمود. شهادت اين طلبه‏ى جوان بر احساسات مردم افزود و آن‏ها به اتّفاق علماى تهران در مسجد جامع اجتماع كردند. سربازان حكومتى به دستور عين‏الدوله اجتماع كنندگان در مسجد را به خاك و خون كشيدند كه صد نفر كشته شدند. علما در واكنش به اين مسأله، در 20 تير ماه 1285 با حضور سه هزار نفر مردم از تهران به قم مهاجرت نمودند كه اين حركت به مهاجرت كبرى مشهور گشت.

اسلاید 72: ویژگیهای روشنفکران ایران در قرن 19نگاه به غرب باحسرت وحیرت و برخورد غیر نقادانه باآن جذب شدن در سازمان های فراماسونریگسترش مفاهیم غربی وبی اعتنایی به سنت های مذهبیاعتماد بیش از اندازه به دولتهای غربینبود پایگاه مردمی

اسلاید 73: علل شكست مشروطه 1. ناکامی در ایجاد یک دولت مرکزی کارآمد وريشه کن نکردن استبداد.2. نفوذ عناصر مستبد و وابسته وخيانت روشنفكران غربزده . 3. استعمار انگليس توانست ميان مشروطه خواهان تفرقه ايجاد كنند و روحانيّت را به دست خود مشروطه خواهان كنار بزنند.4. فقدان رهبرى منسجم و متمركز در رأس مبارزات مردمى.5. نداشتن استراتژى مشخص و برنامه‏ى از پيش تعيين شده براى اداره‏ى كشور.6. سوء استفاده از آزادى به دست آمده و اهانت به ارزش‏هاى اسلامى توسّط برخى از نشريات، اشاعه‏ى فساد و بى بندوبارى و غارت اموال و ايجاد هرج و مرج و ترور شخصيت‏هاى برجسته.7. تفرقه و تشتت ميان انقلابيون و مشروطه خواهان

اسلاید 74: پيامدهاى مشروطه الف ـ مفاهيمى چون قانون اساسى، مجلس، آزادى، انتخاب و... مطرح شده و رسميّت يافت. البتّه مجلس به زودى مورد هجوم قرارگرفت و در قالب نهادى وابسته به كارش ادامه داد، ولى اصل وجود قانون اساسى و مجلس ـ كه در سخت‏ترين دوره‏ها نيز برقرار ماند ـ و در مقاطع خاصّى نيز تعدادى از نمايندگان مخالف دولت به آن راه يافت با آثار سياسى مهمّى همراه بود.ب ـ تجربيات ارزشمند انقلاب مشروطه در زمان وقوع انقلاب اسلامى مورد توجّه واقع شد. از يك سو نابودى نظام سلطنتى و قطع كامل سلطه بيگانگان بر كشور و توجّه به فرهنگ و ارزش‏هاى خودى مورد توجّه قرارگرفت و از ديگر سو، رخنه عناصر بيگانه و فرصت طلب در مشروطه، هوشيارى انقلابيان مذهبى را براى جلوگيرى از تكرار اين امر در انقلاب اسلامى بر انگيخت.

اسلاید 75: روی کار آمدن رضا خان انگلستان برای تثبیت وضعیت سیاسی و منافع خود رضاخان میرپنج را برای کودتای سوم اسفند 1299 انتخاب کرد. وی با سازماندهی ارتش وبرقراری حكومت نظامی وایجاد امنیت ، مقدّمات سلطنت و دیكتاتوری وابسته خود را فراهم نمود. او سپس در نهم آبان 1304، احمدشاه قاجار را به كمك مجلسی كه اكثر عناصرش از ماموران اجنبی بودند از سلطنت، خلع نمود و در بیست و چهارم آذرماه همان سال سلطنت خود را آغاز كرد. یکی ازتحلیلگران انگلیسی گفته است: رضاشاه همه یاغیان وراهزنان راسرکوب کرد تابه همه بفهماند که ایران فقط یک راهزن بزرگ دارد.

اسلاید 76: مهمترین جنبش های مردمی پس از جنگ جهانی 1304-1299 میرزاکوچک خان قیام مسلحانه ای را درجنگلهای گیلان در واکنش به فساد حاکم بر کشور سازمان داد.قیام شیخ محمد خیابانی برای ریشه کنی هرج ومرج درآذربایجان.قیام تنگستانیها با حمایت علمای فارس علیه نفوذ انگلستان در جنوب.

اسلاید 77: وضعیت اقتصادی در دوران رضا شاه درآمدعمده کشورمصرف ارتش ونظامیگری می شد.کشاورزان بافقر روبرو بودند.دامداری با اسکان عشایرنابود شد.اگرچه اقتصاد رشد داشت اما عمدتاً به نفع رضا شاه وطرفدارانش صورت گرفت.

اسلاید 78: اقدامات سیاسی وفرهنگی دولت رضا شاهاستبدادوخشونت ستیزبامذهب ونهادهای مذهبی با هدف نابودی تشیع نابودی هرگونه نهاد اجتماعی ومجرای همبستگیباستانگرایی ناسیونالیستیسیاست یکپارچه سازی قومی وفرهنگی

اسلاید 79: 4. مبارزات شهيد مدرّس

اسلاید 80: مدرّس روحانى مبارز و خستگى‏ناپذير بود كه از سنگر مجلس براى دفاع از اسلام و حقوق ملّت با سياست ضدّ دينى رضاخان مبارزه مى‏نمود و از مجلس دوم تا مجلس ششم همواره در مقابل قراردادهاى ننگين و اعطاى امتيازات به بيگانگان مقابله مى‏كرد. رضاخان كه مدرّس را براى ادامه حكومت خود خطرى جدى به شمار مى‏آورد با فشار انگليس ، او را تبعيد کرد و پس از يازده سال زندانى در رمضان 1317 او را مسموم و به شهادت رساند.

اسلاید 81: 5 - نهضت ملّى شدن صنعت نفت و كودتاى 28 مرداد

اسلاید 82: زمينه‏ها و علل آغاز نهضتدر دهه‏ى 20 كه هنوز ايران در اشغال متّفقين بود، آمريكا و انگليس جهت كسب امتياز در مناطق جنوب ايران وارد مذاكره شدند و شوروى‏ها هم براى كسب امتياز نفت شمال، دولت ايران را تحت فشار گذاشتند. در جلسه‏ى تاريخ 1323/9/11مجلس شوراى ملّى طرح دو فوريتى دكتر مصدّق تصويب شد كه به موجب آن، دولت از هرگونه مذاكره با كشورهاى خارجى براى امتياز نفت ممنوع وموظّف شده بود كه نسبت به استيفاى حقوق ايران در ساير امتيازها به خصوص امتياز نفت جنوب اقدام کند.

اسلاید 83: شركت نفت ايران و انگليس هيچ گونه تجديد نظرى را نپذيرفت و فقط با افزايش بسيار كمى در سهم ايران موافقت نمود و دولت نيز قرارداد الحاقى نفت (گس ـ گلشائيان) تقديم مجلس نمود.در اين شرايط در 15 بهمن 1327 در دانشگاه تهران به شاه تيراندازى شد كه به نظر برخى نقشه انگليس براى برهم زدن اين شرايط بود و موجب شد كه شاه به بهانه‏ى آن به سركوبى آزاديخواهان و تبعيد آيت‏اللّه‏ كاشانى، غير قانونى كردن حزب توده، توقيف جرايد و تغيير قانون اساسى به نفع اختيارات خودش بپردازد. مجلس شانزدهم در چنين جوّى، ضمن رد لايحه‏ى الحاقى به تشكيل كميسيون مخصوص نفت مبادرت ورزيد. ناگاه در پنجم تير 1329 (با استعفاى ناگهانى منصور) رزم آرا به نخست وزيرى رسيد. آيت‏اللّه‏ كاشانى در مقام مخالفت و مقاومت بر آمد و رزم آرا را عامل بيگانه معرّفى كرد. با اين اعلاميه بازار تهران تعطيل و مردم دست به تظاهرات زدند و دراجنماع 8 ديماه 1329 كه به دعوت آيت‏اللّه‏ كاشانى تشكيل شده بود ملّى كردن صنعت نفت در تمام كشور به صورت يك خواست عمومى در قطعنامه ذكر شد.با وجودمخالفتهای بسیار داخلی وخارجی صنعت نفت ایران در اسفند ماه 1329ملی اعلام شد.

اسلاید 84: گام دوم نهضت ملّى:مجلس شانزدهم به منظور اجراى عملّى اصل ملّى شدن نفت، قانون 9 مادّه‏اى را در ارديبهشت 1330 به تصويب رساند، متعاقب آن دكتر مصدّق، نخست وزيرى را پذيرفت.آيت‏اللّه‏ كاشانى همچنان ملّت را به پشتيبانى از دولت بسيج مى‏كرد و با تهديد انگلستان به اعلان جهاد موجب عقب نشينى نظامى انگليس شد. دكتر مصدّق از مجلس هفدهم تقاضاى اختيارات فوق العاده‏ى شش ماهه نمود كه اكثريت مجلس آن را به بعد از معرفى كابينه و ارايه‏ى برنامه‏ى دولت موكول كردند. از سوى ديگر دكتر مصدّق خواستار تصدّى وزارت جنگ در كنار نخست وزيرى شد كه با مخالفت شاه، ناگهان استعفا كرد. شاه قوام‏السلطنه را به عنوان نخست وزير به مجلس معرّفى كرد. اقلّيتى از نمايندگان و آيت‏اللّه‏ كاشانى اصرار به بازگشت دكتر مصدّق داشتند و مردم را عليه قوام و به نفع دكتر مصدّق بسيج مى‏كردند.

اسلاید 85: اعلاميّه‏ى آيت‏اللّه‏ كاشانى (خطاب به افسران و سربازان) و اتمام حجّت با آنان و نيز مصاحبه مطبوعاتى (عليه آمريكا، شاه و قوام) موجب بسيج عمومى عليه قوام و تقاضاى بازگشت دكتر مصدّق شد.آيت‏اللّه‏ كاشانى در 29 / 4 / 31 با يك نامه به وزير دربار، از او خواست كه به شاه برساند: «اگر در بازگشت دولت دكتر مصدّق تا فردا اقدام نفرمايند دهانه تيز انقلاب را با جلودارى شخص خودم متوجّه دربار خواهم كرد».قاطبه‏ى مردم در قيام 30 تير 1331شركت جسته، كه به دنبال آن قوام مجبور به استعفا شد و دربار دكتر مصدّق را برگرداند. پس از قيام سى‏ام تير، دكتر مصدّق، هم وزارت جنگ را به دست آورد و هم مجلس اختيارات 6 ماهه‏ى قانونگذارى را به وى داد. امّا در اين مقطع حسّاس مصدّق مغرور از پيروزى، كابينه‏ى جديد خود را با حضور چهره‏هاى بدنامى چون سرلشگر وثوق از مسبّبان كشتار 30 تير معرّفى كرد كه اعتراضات بسيارى را برانگيخت.

اسلاید 86: با همه‏ى اختلافات، آيت‏اللّه‏ كاشانى در تاريخ 27 مرداد خطاب به مصدّق نامه‏اى مى‏نويسد و او را از خطر كودتاآگاه مى‏كند ولى مصدّق در پاسخ مى‏گويد: «اينجانب مستظهر به پشتيبانى ملّت ايران هستم» و هيچ اعتنايى نمى‏كند. در چنين اوضاعى، روز 28 مرداد 1332 كودتايى كه توسّط سازمان سيا سازماندهى شده بود صورت مى‏گيرد كه هم استعمارگران(اين بار آمريكا) را به كشور باز گرداند و هم استبداد شاهنشاهى را به مدّت 25 سال ديگر حاكم بر ايران كرد.

اسلاید 87: برخی از وقایع دوران محمد رضا پهلوی (1320-1357) اشغال ایراننهضت ملی شدن نفتکودتای 28مرداد 1332نهضت امام خمینیقیام 15خرداد 42تشدید وابستگی و استبداد (55-1343)آغاز مخالفت های علنی از سال 1355 به بعد

اسلاید 88: ساختار سیاسی دولت پهلوی 1- شاه ودربار 2- ارتش3- ساواک4- وابستگی به آمریکا5-نقش نفت در اقتصاد سیاسی6-باستانگرایی ناسیونالیستی7- احزاب وابسته

اسلاید 89: وضعیت اقتصادی ایران در سال های 1357-1332 فسادوسوء مدیریت افزایش بی رویه واردات اجرای اصلاحات آمریکایی تورم و افزایش قیمت هااجرای سلسله برنامه های عمرانیوابستگی به درآمد نفت

اسلاید 90: فصل سومعوامل و زمینه های تکوین انقلاب اسلامی

اسلاید 91: الف)زمینه های فرهنگی گسترش فرهنگ اسلامی باهمت روحانیت متعهد ودانشگاهیان متدینپخش گسترده نوارهای سخنرانی امام درتبعید وروشنگری مردم افزایش سطح آگاهی های عمومی مردم

اسلاید 92: ب)زمینه های سیاسی- اجتماعی فساداخلا قی ومالی حکومت پهلویگسترش شدید فساد وفحشا درجامعهتشدید شکاف طبقاتی نفوذگسترده بیگانگان درارکان رژیم پهلویترویج فرقه ضاله بهائیتجدایی حکومت ازمردم وبی اعتنایی به خواسته های آنهاخفقان وجوپلیسی

اسلاید 93: مخالفان دولت پهلوی 1-چپ گرایانالف:حزب تودهب:سازمان چریک های فدایی خلقج:سازمان مجاهدین خلق ایران 2-ملی گرایان مشروطه خواهالف:جبهه ملی دومب:نهضت آزادی

اسلاید 94: 3 - مخالفان مذهبیالف: آیت ا...مطهریب: آیت ا... طالقانی و...4 - سازمان ها واحزاب مذهبیالف:جمعیت فدائیان اسلامب:هیات های موتلفه اسلامیج:حزب ملل اسلامید:روحانیت

اسلاید 95: ویژگیهای گروههای چپ ودلایل عدم موفقیتعدم نفوذ درمیان مردم به دلایل اعتقادات مارکسیستی فعالیت مسلحانه درقالب سازمان های کوچک برعلیه رژیم شناسایی ودستگیری واعدام اغلب آنها.شدت عمل رژیم شاه در مقابله با آنها

اسلاید 96: ملی گرایان مشروطه خواه1-ویژگیها:ریشه داشتن در مدرنیسم مهمترین منادی آن؛ روشنفکری ایرانیاصراربرمشروطیت حمایت ازمبارزه مسالمت آمیزدربر گرفتن طیف وسیعی از روشنفکران سکولار تا روحانیون اصلاح طلب.عدم اصراربر نابودی سلطنت. فقدان رهبری متحد وانسجام گروهی.فقدان پایگاه اجتماعی گسترده وناتوانی در بسیج توده های مردمی.

اسلاید 97: 2-عوامل افول ملی گرایان مشروطه خواهتشدید استبداد استراتژی مبارزه مسالمت آمیز و قانونمند نیروهای ملی گرا.

اسلاید 98: مخالفان مذهبی ظهورو گسترش در دهه 40.ریشه داشتن در سنت مذهبی جامعه ایرانیگسترش در واکنش به سیاستهای غربگرایانه دولت پهلوی‌و... رویکرد به مذهب عاملی بود برای اثبات شخصیت وهویت ایرانی

اسلاید 99: دلایل رشد گرایش مذهبی در سطوح مختلف 1 - خصلت های مذهبی جامعه ایران 2 - سیاست های ضد مذهبی رژیم پهلوی 3 - تفسیرهای انقلابی وسیاسی از اسلام 4 - رویکرد روحانیان مبارز و شا گردان امام به فعالیت های فرهنگی درکنار فعالیت های سیاسی بعد از پانزده خرداد42

اسلاید 100: روحانیت در دوره مشروطه و رضاخان حضور پر شوردرعرصه سیاسی قیام مشروطه کناررفتن پس از انحراف در مشروطه نظیراعدام شیخ فضل ا... نوری و...پایه گذاری حوزه علمیه قم در سال 1300 توسط آیت ا... حائریدوری ازصحنه سیاست وتقویت حوزه ها به جزتعداد اندکی چون آیت ا...مدرس

اسلاید 101: روحانیت بعد از رضاخان رشد گرایش سیاسی در حوزه ها بعد از رضا خان ظهورآیت ا... کاشانی به عنوان مشهورترین روحانی سیاست مداردراین دوره اقدامات برخی از مراجع نجف بر علیه رژیم پهلویتقابل روحانیت و حوزه بادولت در اوایل دهه40 پس ازرحلت آیت ا... بروجردی

اسلاید 102: عوامل سوق دادن روحانیت به فعالیت سیاسی از دهه 40 به بعد ظهور امام خمینی (ره) در حوزه های علمیهگسترش حوزه های علمیه افزایش تعداد طلاب وتمرکز و سازماندهی حوزه ها.نفوذ اجتماعی گسترده و توانایی بسیج مردمیسیاست فرهنگی ضداسلام رژیم پهلوی گرایش شاه به غرب واسرائیل

اسلاید 103: برخی از ویژگیهای اندیشه ای شهید مطهری به عنوان یکی ازچهره های شاخص روحانیان مبارز مهم ترین مفسر اسلام نابتفسیر دین ازمنظر فلسفه اسلامی دغدغه اصلی دفاع از حقانیت و جامعیت اسلام پاسخگویی منطقی وعقلانی به شبهات نقد ایدئولوژی مارکسیستی ولیبرالیستی.طرح پیوند ناگسستنی بین دین وسیاست تاکید بر نقش مهم مردم در اداره کشور

اسلاید 104: ویژگیهای علمی وسیاسی امام(ره) تا زمان رحلت آیت ا...بروجردی تحصیلات ابتدایی در خمین وهجرت در19سالگی به اراک وبعد به قم ملاقات با مدرس در مدرسه سپهسالارتالیف کتاب کشف الاسرار در سال 1323در رد شبهاتبرعهده گرفتن نمایندگی سیاسی آیت ا... بروجردی

اسلاید 105: فعاليت سياسي امام خمينی(ره) پس از رحلت آیت ا... بروجردیروی آوردن به مبارزه با رژیم پهلوی بعد از لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتیزندانی شدن امام در خرداد سال 42اعتراض به کاپیتولاسیون وشاه در سال 1343تبعید به ترکیه در 13 آبان 1343انتقال امام در سال1344از ترکیه به عراقادامه نهضت درتبعیدعزیمت از عراق به پاریس در13 مهر 1357بازگشت به ایران در 12بهمن1357

اسلاید 106: برخی از فعالیتهای علمی امام(ره) پس از رحلت آیت ا... بروجردیتالیف کتاب ارزشمند تحریر الوسیله در ترکیه درمدت نسبتا کوتاه ارائه نظریه ولایت فقیه در درس فقه خود در سال1348

اسلاید 107: جنبه های رهبری سیاسی امام(ره) در انقلاب اسلامی1-روش ها و استراتژی های سیاسی در روند مبارزه و فعالیت های انقلابی2-نفوذ بی نظیر در اذهان عمومی ومحبوبیت گسترده مردمی

اسلاید 108: راهبردها وشیوه های مبارزه سیاسی امام خمینی(ره) 1-مردمی کردن مبارزه 2-مذهبی کردن مبارزه3-پرهیز از مشی مسلحانه4-حفظ اتحاد وانسجام ومشخص کردن راه مبارزه وجلوگیری از انحطاط

اسلاید 109: عوامل محبوبیت و نفوذ مردمی امام خمینی(ره) شخصیت ویژه امام که رابطه او با مردم به صورت عادی جلوه نمی کرد بلکه رابطه مرید ومراد بود.جایگاه امام به عنوان مرجع تقلیدشرایط اجتماعی که زمینه ساز نفوذ گسترده امام گردید.گسترش شور انقلابی و هیجان مبارزه باهدایت امام

اسلاید 110: ویژگی های رهبری امام خمینی(ره) استفاده ازعامل قدرت روحانیت .تیزهوشی سیاسی،موقعیت شناسی و سازش ناپذیری به همراه شخصیت عرفانی ودینی امام او را به یک رهبر استثنایی تبدیل نموده بود.درآستانه انقلاب تقریبا تمامی گروههای مخالف رژیم رهبری امام را پذیرفته بودند.

اسلاید 111: اصول اساسی اندیشه امام خمینی(ره) تکلیف مداری وعمل به وظیفه دردوران مبارزه وحکومتنفی نظام سلطنتی وتأکید بر اصلاح ناپذیری آن جامعیت دین پیوند دین ومعنویت با سیاست وحکومتتبیین حق فقها دراعمال ولایت سیاسی در عصر غیبتباوربه نقش‌مردم در تعیین نوع نظام سیاسی ونظارت بر مسئولینبرپایی عدالت اجتماعی نگاه ورویکردجهانی ومخاطب قراردادن همه بشریت

اسلاید 112: مهمترین دلایل امام در نفی سلطنت 1-عدم اتکای سلطنت به آرای مردم2-متکی بودن بر زور وتوارث 3-عدم وجود نظارت بر سلطان4-مخالف با حقوق بشر وداشتن ماهیتی ظالمانه5- کهنه وارتجاعی بودن نظام سلطنتی

اسلاید 113: ابعاد نظریه حکومت اسلامی تاکید بر احکام اسلام و ولایت و نظارت علماتبیین وطرح ولایت فقیه ابتدا در کشف الاسراروبعد در درس فقه در نجف تضمین اسلامی بودن نظام توسط ولایت فقیه از یک سو و از سوی دیگر جلوگیری از استبداد با تقوای فقیه تبدیل نظریه ولایت فقیه از شکل فقهی به نظریه ای سیاسی

اسلاید 114: ویژگی های مهم انقلاب اسلامی 1 - برخاسته ازاصول وارزش های اسلامی2 - معنویت وخدامحوری3 - جوشیده ازعمق عقیده وایمان مردم4 - قدرت رهبری ونفوذکلمه او درعمق جان مردم5 - تشکل ویکپارچگی مردم درقیام6 - وجودمراکزآگاهی بخش وتحرک آفرین مسجد،حوزه علمیه ودانشگاه7 - ایثاروشهادت8 - پیشتازی روحانیت 9 - تکیه برطبقه مستضعف ومحروم

اسلاید 115: الوین تافلر می گوید :کار امام آثار صرفا سیاسی اقتصادی نداشت مفاهیم 200-300 ساله را زیر سوال برد قواعد و زمین تعیین شده غرب را تغییر دادنظریه انقلاب را تغییر داد بیداری و احیاگری را مطرح کرد منافع را تغییر داد116

اسلاید 116:

اسلاید 117: فصل چهارم بررسی نهضت امام خمينى قدس‏سره

اسلاید 118: عناصر مؤثّر بر رفتار سياسى امام پيش از آغاز نهضت1. اعتقاد به حركت از طريق مرجعيّت عامّه2. بيگانگى حوزه‏هاى علميّه با سياست3. ضرورت تربيت نيروهاى متفكّر و انقلابى

اسلاید 119: دوران چهارگانه رهبرى امامدوره‏ى اول: ظهور امام خمينى قدس‏سره به عنوان رهبر سياسى ـ مذهبى و كسب مقبوليت سريع از طرف توده‏هاى مردم.دوره‏ى دوم: رهبرى امام در اين مرحله يك دوره طولانى فترت پانزده ساله را گذراند. نطق آتشين او عليه قانون كاپيتولاسيون كه در حمايت از آمريكاييان مقيم ايران تصويب شده بود، منجر به تبعيد وى به تركيه گرديد.دوره‏ى سوم: اوّلين جرقه‏هاى انقلاب در دى ماه 1356 در قم موجب شعله‏ور شدن آتش زير خاكسترگرديد و ديرى نگذشت كه با شعله‏هاى خود خرمن هستى نظام حاكم بر ايران را سوزاند و براى هميشه به نظام طولانى 2500 ساله شاهنشاهى خط بطلان كشيد.دوره‏ى چهارم: به عنوان رهبر اجتماعى و هم به عنوان رئيس حكومت مى‏بايست كشتى هيجان زده‏ى انقلاب را به ساحل آرامش و سكون هدايت مى‏كرد .

اسلاید 120: دردوره اول از مبارزه، امام چهار اقدام اساسى انجام داد: 1. تحريم تقيّه2. كشاندن مبارزه به كانون اصلى فعّاليت‏هاى مذهبى3. متوجّه كردن لبه‏ى تيز حملات خود به كانون اصلى فساد، يعنى سلطنت و شخص شاه.4. حمله‏ى مستقيم به همه قدرت‏هاى بزرگ خارجى و در رأس آن‏ها آمريكا.

اسلاید 121: شيوه‏اى كه رهبرى امام را در دوره سوم به پيروزى رساند 1. از رخنه و نفوذ همه فرصت طلبانى كه با شامه قوى خود پيروزى قريب‏الوقوع را احساس كرده بودند و سعى در نزديك شدن به وى را داشتند، جلوگيرى كرد.2. برخورد قاطع ايشان با مسايل و سازش‏ناپذيرى در راه تحقق اهداف مبارزه. 3. در پاريس دسترسى به رسانه‏هاى جمعى دنيا آسان بود، امام از اين موقعيت براى رساندن پيام انقلاب به گوش مردم جهان حدّ اكثر استفاده را نمود

اسلاید 122: انديشه‏هاى فقهى، سياسى و حكومتى امام خمينى قدس‏سره1. انديشه‏ى امام قدس‏سره در كتاب كشف‏الاسرار2. انديشه‏ى امام در كتاب حكومت اسلامى يا ولايت فقيه

اسلاید 123: قيام پانزدهم خرداد 1342 ويژگى‏هاى قیام پانزده خرداد1. اسلامى شدن مبارزه. 2. اخلاص و قاطعيت در رهبرى.3. مردمى شدن مبارزه.4. مخالفت با اصل سلطنت .5. بيگانه‏ستيزى .6. محو جاذبه‏ى گروه‏هاى سياسى وانتقال رهبری مبارزه به روحانیت و امام خمینی(ره)7. تكامل مبارزات سياسى8. مذهب؛ راهنماى مبارزه9. برملا شدن چهره‏ى منافقانه شاه واز بین رفتن مشروعیت وتزلزل پایگاه اجتماعی رژیم‌پس از كشتار مردم.10. افزايش رشد و مشاركت سياسى روحانيت و مردم

اسلاید 124: لايحه‏ى كاپيتولاسيون و تبعيد امام خمينى قدس‏سرهبه نظاميان آمريكايى مأمور در ايران و وابستگانشان مصونيت سياسى اعطا مى‏شد كليه‏ى مستشاران آمريكايى در ارتش، از حيطه‏ى قانون ايران بركنار مى‏شدند. امام خمينى قدس‏سره تصميم گرفت اين توطئه‏ى بزرگ و ننگين را افشا كند..

اسلاید 125:

اسلاید 126: فصل پنجم تحوّلات 1343 تا 1357(از تبعيد امام تا پيروزى انقلاب اسلامی)

اسلاید 127: 1. واكنش در مقابل تبعيد امام2. انتقال امام از تركيه به عراق و اقدامات امام در اين مقطع3. عوامل شتابزاى انقلاب اسلامى

اسلاید 128: نظریه های عوامل شتابزاى انقلاب اسلامىنظريه‏ى اوّل : اجراى حقوق بشر كارتر(رییس جمهوروقت امریکا) در ايران منجر گرديد كه فشار لازم براى مهار مخالفان كاهش يابد .نظريه‏ى دوم :ظهور مرض سرطان شاه كه باعث ضعف تصميم‏گيرى و عدم قاطعيت وى در سركوب انقلابيون گرديد. نظريه‏ى سوم: تلاش شاه در مدرنيزاسيون سريع كشور. نظريه‏ى چهارم : شهادت حاج آقا مصطفى خمينى فرزند امام قدس‏سره در اوّل آبان 1356 و انتشار مقاله‏ى توهين‏آميز رشيدى مطلق در روزنامه اطلاعات نسبت به امام خمينى قدس‏سره در 17 دی 56.

اسلاید 129: عوامل شتابزاى انقلاب اسلامى1 - شهادت حاج آقا مصطفى خمينى قدس‏سره 2 - قيام 19 دى قم3 - اربعين‏های شهیدان و تداوم نهضت4 - فاجعه‏ى سينما ركس آبادان5 - نمازعيد فطر و شتاب انقلاب6 - حادثه‏ى 17 شهريور7 - موج اعتصابات و فاجعه‏ى مسجد جامع كرمان8 - هجرت امام به فرانسه9 - حادثه‏ى 13 آبان 10 - محرّم، ماه پيروزى خون بر شمشير11 - معرّفى دولت بختيار و فرار شاه 12 - ورود امام خمينى قدس‏سره به ايران

اسلاید 130:

اسلاید 131: فصل ششم عوامل تداوم و پویایی انقلاب اسلامی وبازتاب های آن

اسلاید 132: حفظ جهت گیری الهی انقلاب اسلامیدرک وفهم صحیح ازاسلام وپایبندی عملی به شعاراسلام خواهیشناخت اصل مترقی ولایت فقیه والتزام به پیروی ازآنحضورمستمرمردم درصحنه ومراقبت از جهت گیری صحیح انقلاب اسلامیایمان وعمل صالح واستقرار وگسترش اخلاق اسلامی بویژه درمیان مسئولانزنده نگهداشتن ارزش های انقلاباستقامت وپایداری درمسیرحرکت انقلاب اسلامی به سوی اهداف نهاییحفظ اتحاد ویکپارچگی وپرهیز ازتفرقهتسلیم ناپذیری دربرابردشمنبارورنمودن نسل جدید وپرورش آنها باهویت صحیح

اسلاید 133: تداوم انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمينى قدس‏سرهکلمه توحید : (معرفت عقلی، باورقلبی ورفتارعینی براساس ایمان وتوحیداسلامی)توحیدکلمه : (وحدت وانسجام وتمرکز مردم بر آرمان ها واهداف انقلاب اسلامی)

اسلاید 134: عوامل تداوم انقلاب اسلامی از دیدگاه شهید مطهری1. فرهنگ استعمار زدایی وساختن نهادهای جدید مطابق با آرمان های انقلاب وجلوگیری از تداوم روح رژیم گذشته در کالبد ساختار جدید. 2. حفظ ماهیّت اسلامی نظام و روحیه دینی انقلابیون( انقلاب جهاد اصغر است و حفظ تقوای الهی، جهاد اکبر)3. اهمیت دادن به تحلیل و شناخت انقلاب (مبانی، اصول، ارزش ها، اهداف و...) 4. عدالت خواهی وپر کردن شکاف های طبقاتی.

اسلاید 135: بازتاب انقلاب اسلامی بر مسائل راهبردی قدرتهای بزرگتغییر راهبردهای منطقه ای دوابرقدرت فروپاشی پیمان سنتوبا خروج ایران از آنمحاصره اقتصادی وحمله نظامی امریکا به طبس و...ترغیب آمریکا به تشکیل شورای همکاری خلیج فارس و تقویت بنیه نظامی آنها و...

اسلاید 136: انقلاب اسلامى و استراتژى‏هاى آمريكا در منطقه1 - از دست دادن پايگاه‏هاى استراق سمع و مراكز جاسوسى2 - انحلال پيمان سنتو3- انحلال دكترين دو ستونی نيكسون4- بى اعتبار شدن آمريكا در منطقه

اسلاید 137: انقلاب اسلامى و تحوّل سياست‏هاى منطقه ‏اى آمريكا 1. تئورى هلال بحران2. دكترين كارتر و شكل‏گيرى نيروى واكنش سريع3. توسعه‏ى پايگاه‏هاى نظامى در كشورهاى منطقه

اسلاید 138:

اسلاید 139: فصل هفتم مهم‏ترين تحوّلات بعد از انقلاب اسلامى

اسلاید 140: الف) دهه‏ى اوّل انقلاب ب) دهه‏ى دوم انقلاب ج) دهه‏ى سوم انقلاب

اسلاید 141: الف) دهه‏ى اوّل انقلابمرحله‏ى اوّل- حاكميت نيروهاى ليبرال (دولت موقّت)مرحله‏ى دوم- حاكميت مشتركمرحله‏ى سوم- حاكميّت نسبی نيروهاى خطّ اماممرحله‏ى چهارم- حاكميّت كامل نيروهاى خطّ امام

اسلاید 142: مرحله‏ى اوّل- حاكميت نيروهاى ليبرال (دولت موقّت) عللى كه موجب روى كار آمدن آنان گرديد، عبارتند از:1. رهبران انقلاب ايران شناخت درستى از نيروهاى جوان انقلابى كه قادر به اداره‏ى كشور باشند، نداشتند 2. رهبر انقلاب تمايل نداشت كه روحانيون، مسؤوليت‏هاى دولتى را مستقيماً بر عهده گيرند. 3. مهندس بازرگان و يارانش تنها چهره هايى بودند كه در ميان ملّى‏گرايان و ليبرال‏ها جنبه‏ى مذهبى داشتند و تا حدودى مورد قبول و وثوق جناح‏هاى مختلف بودند.4. بر اساس فرمان رهبر انقلاب و موقّت بودن اوّلين دولت بعد از انقلاب، مأموريت‏هاى اين دولت، موقّت بوده و در حقيقت براى يك دوره‏ى انتقالى در نظر گرفته شده بود.

اسلاید 143: اختلافات دولت موقّت وانقلابيون 1. در مورد انجام رفراندوم جمهورى اسلامى ليبرال‏ها مى‏خواستند برخلاف نظر رهبر انقلاب و مردم عمل كنند. 2. ليبرال‏ها نه تنها با اين تغيير شكل مجلس شديداً مخالف بودند، قدرت و اختياراتی را به رييس جمهور منتخب مردم اعطا كرده بودند، كنترل و نظارت کنند3. مورد اختلاف ديگر ميان ليبرال‏ها و انقلابيون در شيوه‏ى برخورد با ضدّ انقلاب بود. 4. مخالفت با تأسيس نهادهاى انقلابى يكى ديگر از موارد اختلاف بود. 5. مهم‏ترين اختلاف مسأله‏ى اهداف و شيوه‏هاى اعمال سياست خارجى نظام جمهورى اسلامى بود؛

اسلاید 144: مرحله‏ى دوم- حاكميت مشترك اشغال سفارت آمريكا توسّط دانشجويان در 13 آبان 58ملاقات نخست وزير بازرگان با برژينسكى، مشاور امنيت ملّى رييس جمهور آمريكا، مهم‏ترين حوادث و توطئه‏هادر دوره‏ى حاكميت شوراى انقلاب : الف) حادثه‏ى طبس؛ ب) كودتاى نوژه؛ ج) تخليه‏ى دانشگاه از نيروهاى چپ و آغاز انقلاب فرهنگى

اسلاید 145: مرحله‏ى سوم- حاكميّت نسبی نيروهاى خطّ امام 1. جنگ تحميلى عراق عليه ايران در 31 شهريور 1359 آغاز شد. 2. از مسايلی كه حلّ آن بر عهده‏ى دولت شهيد رجايى گذارده شده بود، مسأله‏ى گروگان‏هاى آمريكايى بود.3. تضاد ميان دو جناح مخالف در حاكميت هم چنان ادامه داشت.

اسلاید 146: مهم‏ترين اهداف آمريكا از تحريك عراق براى آغاز جنگ تحميلى1) جلوگيرى از صدور انقلاب اسلامى به كشورها و نهضت‏هاى ديگر2) تهديد نظام ايران و كشاندن آن به موضع انفعالى پس از نابود كردن منابع ارزى آن در جنگ3) مصون داشتن رژيم‏هاى وابسته‏ى منطقه؛4) جبران غرور ملّى تحقير شده‏ى آمريكا در مسأله‏ى گروگان‏گيرى؛5) فلج كردن اوپك و كنترل صدور نفت

اسلاید 147: مرحله‏ى چهارم- حاكميّت كامل نيروهاى خطّ امام با عزل بنى‏صدر از مقام رياست جمهورى آخرين سنگر اجرايى از دست نيروهاى ليبرال گرفته شد آيت اللّه‏ خامنه‏اى در 6 تيرماه 1360 در مسجد ابوذر با انفجار بمبى مجروح شد انفجار دفتر مركزى حزب جمهورى اسلامى و به شهادت رساندن 72 تن از مسؤولان طراز اوّل مملكت در هفتم تير 1360دوران رياست جمهورى حضرت آيت‏اللّه‏ خامنه‏اى و نخست وزيرى ميرحسين موسوى آغاز شد. بساط حزب توده برچيده شد.جريان انحرافى مهدى هاشمى كشف شد.دوران هشت ساله‏ى دفاع مقدّس كه كربلاى عصر ما بود .حضرت امام از پذيرش قطعنامه در27تیر1367 به تلخ كامى و به مثابه نوشيدن جام زهر ياد مى‏كند .

اسلاید 148: دهه‏ى دوم انقلاب الف) عزل ‏ منتظرىب) بازنگرى قانون اساسىپ) رحلت حضرت امام(ره) و انتخاب آيت اللّه‏ خامنه‏اى به عنوان رهبرت) دوره‏ى سازندگىث)حمله عراق به کویتج)تحليل هاي متفاوت دربرخورد با درگیری آمريكا و عراقچ)بازگشت اولین گروه آزادگان ح) حضورگسترده مردم درانتخابات دوم خرداد1376ودوره ی اصلاحاتخ) ماجرای دادگاه میکونوس وبازگشت سفراى اتّحاديه اروپا به ايران د) اختلاف درباره انتخابي يا انتصابي بودن ولی فقيه

اسلاید 149: بازنگرى قانون اساسى 1. در قانون اساسى 1358 شرط مرجعيت و اعلميت براى رهبرى در نظر گرفته شده بود 2. حذف مقام نخست وزير؛ 3. قوه قضاييه؛ در بازنگرى قانون اساسى اداره‏ى امور قضايى از شورايى مركّب از رييس ديوان عالى و دادستان كشور و سه نفر قضات، به يك نفر مجتهد به عنوان رئيس قوّه‏ى قضاييه كه منصوب رهبرى است، واگذار شد.4. اداره‏ى صدا و سيما تحت نظر مشترك سه قوّه قرار داشت و در بازنگرى، مديريت آن منصوب رهبرى بوده و هيأتى از سه قوّه بر آن نظارت دارند.5. در صورت اختلاف نظر بين شوراى نگهبان و مجلس شورا مرجعى در نظر گرفته نشده، حضرت امام به درخواست سران سه قوّه و موافقت مجلس شورا نهادى به نام مجمع تشخيص مصلحت نظام براى حلّ مشكل بين اين دو نهاد، تأسيس نمود 6. بازنگرى در قانون اساسى؛ اين موضوع در قانون اساسى 58 مسكوت مانده بود و اين بار امام آن را بر اساس ولايت مطلقه‏ى خود شكل دادند.7. تغيير نام مجلس شوراى ملّى به مجلس شوراى اسلامى؛

اسلاید 150: دهه‏ى سوم انقلابالف) قتل هاي زنجيره ايب) محاكمه شهردار تهرانپ) حادثه كوي دانشگاه تهرانت) روزنامه هاي زنجيره اي، «شارلاتانیزم مطبوعاتی»ث)انفجارهاي 11 سپتامبر 2001 در آمريكا ج) پرونده متهمان نظرسنجي چ) عملكرد مجلس ششمح) مسأله انرژی هسته ایخ) انتخابات هفتمين دوره مجلس وپیروزی اصولگرایان د) انتخابات نهم ریاست جمهوری وپیروزی احمدی نژاد

اسلاید 151: عملكرد مجلس ششم 1 ) تبليغات انتخابات2 ) ردّ اعتبارنامه ها3 ) تشكيل كميسيون هاي ويژه نامتعارف4)تلاش برای اصلاح مجددقانون مطبوعات 5) اختلاف در مورد انتخاب حقوقدانان شوراي نگهبان6) مصونيت نمايندگان7) مذاكره با آمريكا8) لوايح دوقلو9)تحصن و استعفای برخی از نمایندگان مجلس ششم

اسلاید 152: عبور موفقيت آميزاز بحران ها با درایت ولی فقیهالف) دوره رهبری امام خمینی(ره)ب) دوره رهبری حضرت آیت ا...خامنه ای

اسلاید 153: فصل هشتم مقايسه انقلاب اسلامى با انقلاب‏هاى فرانسه و روسيه

اسلاید 154: مقايسه سه بُعد1 - شرايط اقتصادى . 2 - شرايط نظامى و حمايت‏هاى بين‏المللى . 3 – شرايط سياسى و اجتماعى .

اسلاید 155: شرايط اقتصادى الف) فرانسه 1 - اين كشور از 50 سال قبل از انقلاب، دچار مشكلات و بحران‏هاى مالى و اقتصادى فراوانى بود 2 - قرض‏هاى داخلى و خارجى آن، هر سال سير صعودى داشت.3 - افزايش ماليات‏ها، استبداد و خودكامگى پادشاه، ولخرجى‏ها، 4 - عيّاشى‏ها و جنگ‏هاى پى‏درپى با كشورهاى ديگر.ب) روسيهروسيه در وضعيّت نامطلوبى از نظر اقتصادى به سر مى‏برد. دو جنگ خارجى كه در اين دوره اتفاق افتاد، بر شدّت نابسامانى‏هاى اقتصادى افزود. ج) ايراندر ايران اواخر حكومت شاه در مطلوب‏ترين سطح از قدرت اقتصادى قرار داشت كالاهاى مصرفى و لوكس خارجى را با پرداخت يارانه فراوان در اختيار مردم قرار گرفت‏

اسلاید 156: شرايط نظامى و حمايت بين‏المللى الف) فرانسهشرايط نظامى:قبل از انقلاب فرانسه در زمانى كه لويى شانزدهم نياز به سركوبى مردم انقلابى داشت، نيروهاى نظامى اين كشور فاقد ابزارهاى لازم براى اعمال فشار بر مردم و حمايت از شاه بودند.حمايت‏هاى بين‏المللىپادشاهى فرانسه در قرن 18 با توجّه به جنگ‏هاى طولانى كه لويى پانزدهم و شانزدهم با كشورهاى همسايه‏ى خود از جمله اتريش، انگليس، روسيه و اسپانيا داشتند، نه تنها در شرايط بحرانى انقلاب از حمايت آن‏ها برخوردار نبود، بلكه همه‏ى اين دول در جهت تضعيف لويى شانزدهم تلاش مى‏كردند و حتّى بعضى از كشورها مثل انگلستان از انقلابيون فرانسه حمايت مى‏كرد.

اسلاید 157: ب) روسيهشرايط نظامىنيروهاى نظامى روسيه قبل از انقلاب، آن هم در زمانى كه رژيم تزارى آن كشور نياز به سركوب كارگران و دهقانان شورشى داشت نه تنها فاقد روحيه و ابزارهاى لازم براى سركوب مردم بودند، بلكه خود باعث تسريع در روند انقلاب شدند.شكست در جنگ‏هاى 1904 ـ 1905 در جزيره‏ى كريمه و در مقابل نيروهاى عثمانى، فرانسوى و انگليسى، شكست در مقابل ژاپن در سال‏هاى 1904 ـ 1905 ارتش روسيه در سال 1917 ميلادى به عنوان يك عامل شتابزا، در انقلاب عمل كرد نه به عنوان يك عامل بازدارنده، حمايت‏هاى بين‏المللىبر اين اساس دولت روسيه به رغم اين كه در يك اتّحاد نظامى جهانى قرار گرفته بود، در زمان انقلاب نتوانست از پشتيبانى دوستان و متّحدان خود برخوردار شود.

اسلاید 158: ج) ايرانشرايط نظامىارتش ايران برخلاف دو كشور مزبور، در طول حدّاقل 57 سال قبل از انقلاب، در هيچ جنگ خارجى مهمّى شركت نكرده بود. همچنين نه تنها هيچ عامل روحى و فيزيكى داخلى هم، باعث تضعيف و تزلزل روحيه‏ى آن نشده بود، بلكه نيروهاى نظامى ايران در زمان پهلوى‏ها به ويژه محمّدرضا از هر جهت تقويت شده بود، حمايت‏هاى بين‏المللى: از حمايت كامل دو ابرقدرت و قدرت‏هاى بزرگ و منطقه‏اى برخوردار بود و متقابلاً انقلابيون ايران از هيچ‏گونه حمايت بين‏المللى برخوردار نبودند.حمايت بين‏المللى و منطقه‏اى از شاه، منحصر به كشورهاى بلوك غرب در آغاز بحران نبود،

اسلاید 159: شرايط سياسى و اجتماعى .مشاركت مردمى الف) فرانسهدرانقلاب فرانسه اكثريت مردم فرانسه همان طبقه‏ى سوم كه 98 درصد جمعيّت را تشكيل مى‏دادند منهاى بورژواها نقش قابل توجّهى در حركت 1789 ميلادى، يعنى تصرّف پاريس و سقوط زندان باستيل و تشكيل حكومت مشروطه نداشتند.انقلاب بيشتر در شهر پاريس (پايتخت) تجلّى يافت و مردم ساير نقاط كشور چندان مشاركتى در حركت‏هاى اوّليه‏ى انقلاب نداشتند.ب) روسيهجامعه‏ى روسيه در طول دوران تزار به عنوان يك كشور كشاورزى و فئودالى شناخته شده بود اعتصاب‏ها و راهپيمايى‏هاى كارگران شهر (سن پترزبورگ) آغاز شد و با پيوستن عدّه‏ى كمى از گروه‏هاى ديگر به پيروزى رسيد.ج) ايران وجه تمايز انقلاب اسلامى ايران با ساير انقلاب‏هاى دنيا، حضور گسترده و يكپارچه مردم بود. به استثناى اقلّيتى محدود و بخش اعظم ارتش كه وابسته به نظام شاه بودند. همه‏ى اقشار مردم از همه طبقات و گروه‏هاى اجتماعى در سراسر كشور اعم از شهرها و روستاها از كشاورزان، كارگران، كارمندان، بازاريان، روشنفكران و دانشگاهيان، روحانياون، مردان، زنان يكپارچه عليه رژيم پهلوى دست به قيام زدند.

اسلاید 160: رهبرىالف) فرانسهدر این انقلاب، چهره‏ى شاخصى كه بتواند داراى همه ويژگى‏هاى مربوط به رهبر باشد و در تمام مراحل انقلاب را رهبرى كند و مورد قبول همه و داراى مشروعيّت لازم باشد، وجود ندارد.ب) روسيهتاريخ انقلاب اكتبر 1917 ميلادى روسيه، نشان دهنده‏ى اين است كه فاقد يك رهبرى واحد بوده است.ج) ايرانرهبرى در انقلاب اسلامى ايران منحصر به فرد بوده و هر سه نقش: ايدئولوگ يا بنيان‏گذار فكرى انقلاب، فرمانده كل عملیا‏ت انقلاب و به عنوان معمار و سازنده‏ى جامعه پس از انقلاب را در انقلاب به عهده داشت.

اسلاید 161: ايدئولوژىفرانسهحاكميّت مطلق در ايدئولوژى سياسى قبل از انقلاب فرانسه، از آن خدا بود كه به وسيله‏ى پاپ‏ها به پادشاهان واگذار مى‏شد. روسيهاز ميان همه‏ى اين گروه‏ها، سازمان ماركسيستى كه به وسيله پلخانف (پدر ماركسيسم روسيه) بنيانگذارى شده بود، مشهورتر بود.البتّه ماركسيسم يك ايدئولوژى وارداتى براى كشور روسيه محسوب مى‏شد، و پدران فكرى آن مانند ماركس و انگلس افراد غير روسى بودند. به همين دليل اين ايدئولوژى در آن كشور داراى سابقه‏ى طولانى، با نفوذ، عميق و ريشه‏اى نبود.ايرانمهم‏ترين وجه تمايز بين انقلاب ايران و انقلاب‏هاى روسيه و فرانسه، ريشه‏ى مذهبى آن است كه هيچ‏گونه شباهتى به دو انقلاب ديگر ندارد. در ايران مذهب قوّه‏ى محرّكه‏ى اصلى انقلاب به شمار مى‏رفت و آتش انقلاب از درون مساجد زبانه كشيد و سرانجام منجر به پيروزى انقلاب اسلامى ايران شد».

اسلاید 162:

اسلاید 163: فصل نهم آسيب‏شناسى انقلاب اسلامى

اسلاید 164: آسيب‏شناسى انقلاب اسلامى الف) آسيب‏شناسى فرهنگى و اجتماعىب) آسيب‏شناسى سياسىج) آسيب‏شناسى اقتصادى

اسلاید 165: الف) آسيب‏شناسى فرهنگى و اجتماعى1. نفوذ انديشه‏هاى بيگانه2. تجدّد گرايى افراطى3. تحجّر و مقدّس نمايى4. كم‏رنگ شدن ارزش‏ها و رو آوردن به ضدّ ارزش‏ ها

اسلاید 166: ب) آسيب‏شناسى سياسى1. رخنه‏ى فرصت طلبان2. تفرقه و درگير شدن در گرداب اختلافات داخلى3. عدم مواجهه صحيح با آزادى و سوء استفاده از آن4. سرپيچى از فرامين رهبرى و تضعيف آن5. خستگى نيروهاى انقلابى

اسلاید 167: ج) آسيب‏شناسى اقتصادى1 . وابستگى اقتصادى به قدرت‏هاى بيگانه . 2. نداشتن برنامه‏هاى بلند مدّت و كوتاه مدّت براى نيل به استقلال و توسعه‏ى اقتصادى. 3. عدم توجّه به بحران‏هاى اقتصادى يا عدم توجّه به اقشار كم درآمد در اجراى برنامه‏هاى سازندگى و توسعه اقتصادى.4. افزايش فاصله‏ى طبقاتى ، پيدايش ثروت‏هاى باد آورده و بى‏توجّهى به مستضعفان و عنايت به ثروتمندان، و فقدان عدالت اجتماعى ـ اقتصادى.