برنامه ریزی فرهنگی در حوزه عفاف و حجاب، آسیب ها و راهکارها

صفحه 1:
| بدا یش رنه ا السلام علیک با اباعبداللّه الحسین(ع) 

صفحه 2:
"پرنامه ریزی فرهنگی در حوزه عفاف و حجاب آسیب ها و راهکارها"* محصولی از مدیریت تعالی فرهنگی * تهیه وتنظیم:منیژه و حدانی کار شناس فرهنگی © ۶ آبان ‎٩۴‏ مصادف با محرم ۱۳۳۷ 

صفحه 3:
حجاب #حجاب اسلامی اصطلاحی است به معنای مجموعه رفتار های پرهیز کارلنه که باید میان دو نامحرم برقرار شود. كه مانع از به وجود آمدن هر نوع تمایل نا مشروع یا غیر الهی می شود. ‎lic ®‏ 6 ملکه > تفای و صفت راسج در جان اسان است که‌با ديل 5 ‎y=‏ قوه ی یوت 1 از افراط و تفریط حاصل می شود. 

صفحه 4:
آثار فردی حجاب ؟ الف: ارزش ومنزلت زن: * اسلام بوسیله ی تشریع حکم حجاب. برای زنان ارزش و منزلت وییُه ای قلئل شده است. و سعی در مصون نگه دا این کجینه از دسترد دزدان ناموس می کند. ؟ امنیت ناموسی. بزرگترین و ضروری ترین امنیتی است که در جهان باید باشد و مسلما رعلیت پوشش و حجاب 11 3 و نارنده براى ايجاد و حفظ این امتیت خواهد بود. ۶ آثار اجتماعی حجاب : حفظ و ثبات خانواده ها # حجاب. موجب بروز عفاف وبه دنبال آن ازدواج های مشروع به وجود می آید. و در نتيجه کانون خانواده گرم تر 

صفحه 5:
آثار و پیامدهای بدحجابی oo Ve ۱-۴ بدآموزی * فرزندان» رفتار خود را از بزرگ ترها می آموزند. اگر زنان و دختران بللغ جامعه. از شرم و عفاف به دور باشند و در پوشش مناسب دقت نکنند. الگوی نامناسبی برای فرزندان جامعه خواهند بود. ۲-۹ افت تحصیلی و آموزشی 7 #هر قدر. آمورش 2 از ‎Gee‏ بیشتری برخوردار باشند» فرهنگ آن جامعه بالاتر خواهد بود و پیشرفت هر جامعه ای درگرو آموزش آن است. 

صفحه 6:
۲ احتماعی ‎۲-۶٩۴‏ ترویج رذایل اخلاقی ‏* بدحجلبی علاوه بر لین که خود یک ناهنجار اجتماعی به شمار می آید و جامعه رابه بی بند و باری مى کشاند. وقتی به پوشش و متانت بی اعتنایی می شود. مسائل اخلاقی دیگر هم از جامعه رخ برمی بندد. ۴ ۲-۲ دشوار شدن زندگی موّمنانه ‎Fle eee ‏سا در مقلیل لین شولیط غير ارزشى و کناه آلود زندگی آسوده ای تبارند از مین‎ ge ‏غیر مخفیلنه در صحن جامعه متأثر و متاسف می شهند و در عين حالء امیدها و علاقه هایشان برای‎ ‏اقدام جدی دولت مکتبی بر باد رفته می بینند‎ 1 ‎ ‎ 

صفحه 7:
عوامل تضعیف فرهنگ حجاب و پوشش در جامعه * ۱ عوامل فردی ۱-۱ هوس رانی برخی برای رسیدن به تمایلات خود.به تنوع پوشش بسیار اهمیت می دهند و بهترین اوقات خود رابه حضور در محیط های تجارتی و تفریحی و مفسده انگیز می ند ۲ص سا پوشش و حیا تفکیک ناپذیرند. تا جلوه ای از حیا در فرد وجود نداشته باشد. پوشش را هم به صورت جدی رعایت نخواهد کرد ۲ عوامل خانوادگی ۲-۱ ضعف خانواده در هدایت و پیشگیری خانواده هليى كه از تعاليم دينى فاصله مى كيرند به يك فرهنگ برزخی بین اسلام و خواسته های نفسانی خود می رسند. عقلید آنهارنگ دارد .اما حقیقت دینی ندارد. زیرا دین را در محدوده ای می پذیرند که با تمایلات و باور های غیر دینی آنها تضادی نداشته باشد وما كمترين سختى يا تضاد با تمايلاتشان از دين خدا و ی ی ۲-۲ نقش مادر (به طور اخص) 

صفحه 8:
۳ عوامل اجتماعی - نقش سازمان های آموزشی ۲-۶ عدم تعهد برخی معلمان و مربیان *معمولاً انش آموزان معلم خود را الكو و سر مشق اخلاق و رفتار خود قرار مى دهند و در موارد زيادى از وی تقلید می كنند. لذاء یکی از علل عمدی عدم رعليت ضولبط اخلاقى و استفاده ى دلنش آموزان از لباس هاى نامناسب و مبتذل در مدارس را بليد در طرز تفكر و رفتار مربيان و معلمان آن مدارس جستجو کرد. ۴ عم دفت در برگزاری مراسم مذهبی در مدارس *از جمله برنامه هایی که بعد از پیروزی انقلاب در مدارس مرسوم و معمول گردیده استه برگزاری مراسم و برنامه های مذهبی: سخنرانی؛ نماز جماعت و ... می باشد که اگر بدون دقت کامل و برنامه ریزی انجام گیرد و یا متناسب با استمرار و موقعیت سنی و علاقه جوانان و نوجوانان نباشد نه تنها در هدایت و ارشاد آنان نقش مثبت و مژثری نخواهد داشت. بلکه موجب دلزدگی و کم توجهی نسل نو نسبت به لين كونه برنامه ها و مراسم شده. و در نتیجه طرز پوششء سخن گفتن و طرز رفتار آنان را به ابتذال می کشاند. ۲-۶ عدم وضع و اجرای مقررات خاص در محیط های آموزشی و علمی *هم اکنون مدارس راهتملیی و دبیرستان هاء نسبت به سهل انگاری و تخلفات دانش آموزان. درست در سنین نظم پذیری و شکل گیری شخصیت. با 

صفحه 9:
ا- نقش ‎col fol‏ سازمان ها و دستگاه های اجرایی | - عدم رعایت ضوابط گزینشی در انتخاب کارمندان زن #دولت با اختیاری که دارد می تواند با به کارگیری بانوان با حجاب در اداره ها ضمن منتفی ساختن گسترش لین ناهنجاری فرهنگی در بخش گسترده ای از عرصه های فعالیت های اجتماعی زنان, الگوی نیکویی از چهره ی زن با حجاب و کارکرد حجاب اسلامی به جامعه معرفی کند. ادس تاكافى مد يران در انجاد محيط سالم اجتماعى *ساختن جامعه سالم از نظر اقتصادی. سیاسی و اجتماعی, اداری و ارزشی حاکم. شرط ضروری در تربیت است. ‎ca‏ 

صفحه 10:
نقش قوانین اجتماعی - عدم فعالیت موثر قوای سه كانه * نظارت جدی, دلسوزانه و از روی ایمان مسئولین دولتی برمحیط های تحت نظارت آنها از جمله عوامل مهم ترویج حجاب و پیشگیری از بدحجابی و ابتذال در ادارات است. *قوه ی قضائیه نیزبلید باجدیت وپرهیز ازهرگونه تسامح به قوانین مصوب عمل نمايد زيرا نسخه هرجه خوب باشد چنانچه عمل به آن نشود هرگز بهبودی حاصل نخواهد شد. ۲- کمی نظارت قوای سه گانه بر قوانین تصویب شده ۴ تصویب قوانین جامع و دقیق در این زمینه در مجلس شورای اسلامی و عمل کردن بدون تساهل و تسامح قوه قضائیه به قوانین یاد شده سبب می شود. فرهنگ حجاب ترویج یابد. قوه قضائیه سهمی مهم در حفظ سلامت حامعه دارد ه اوضاع اخلاقی حامعه_ کارنامه ی گهای این دستگاه است. 

صفحه 11:
۴ ضعف برنامه ریزی و نداشتن اهتمام جدی بر ترویج پوشش اسلامی *یکی از اشکال های مهم سیما در زمینه ی حجاب. ضعف برنامه ریزی دقیق و هماهنگ و نداشتن اهتمام جدی نسبت به ترویج فرهنگ عفاف و پوشش اسلامی است .با بررسی گذرای برنامه های شبکه های مختلف تلویزیهنی در می یابیم که تا کنون اقدام برجسته و مشخصی که نشان دهنده ی برنامه ریزی بویژه و گسترده ای برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف باشد انجام نشده است. ۴ ۲- تحقیر ضمنی جایگاه زن با حجاب و مترقی نشان دادن افراد بدحجاب * گاهی سیما در برنامه های نمایشی خود نسبت به بسیاری از نمادها و سنت های ارزشمند اسلامی و ملی بی توجه بوده و یا به تضعیف آنها پرداخته است. متأسفانه اين رویکرد را در برخی مجموعه های تلویزیونی می توان دید که در آنها. زنان چادری نقشی منفی پا دست کم عقب افتاده دارند ولی زنان 

صفحه 12:
- نقش امر به معروف * یکی دیگر از راه های عمومی ترویج پوشش دینی. امر به حجاب و نهی از بی حجلبی و جلوه گری است. اگر امر و نهی دینی. با گستردگی و شهامت در جامعه اجرا گردد و افراد خودنما همواره مورد امر به ‎erase ene‏ سای فرا کرند بش ریادی از مشک ال ی طرف ا ۱. امتیاز نهی از منکر بر آمر به معروف ‎Whee‏ زشتی انجام محرمات از قبح ترک واجبات بیشتر است. و به تعبیر دیگ تخریب بتخانه از ساختن مسجد بهتر است. ‎ ‎ 

صفحه 13:
اهکارهایی برای پیشگیری از ترویج فرهنگ بی حجابی ©. فردى *الف) تقویت ایمان و اعتقاد #در فرد بايد باور استوار. ایمان عمیق ایجاد شود. کسی که دل به حق داده و انديشه به خدا سپرده و فرجام زندگی دنیوی اش را پذیرفته. چطور حاضر می شود خودآرایی و خودنمایی کند #ب) اعتلای فرهنگ حجاب از طریق آگاهی بخشی #زنی که از مقام و ارزش های واقعی خود. آگاهی پابد و فلسفه ی حجاب را از دیدگاه اسلامی بداند درانتخاب ‎lee‏ ريشه ای برخورد می کند نه موروئی. 

صفحه 14:
۲- خانوادگی الف) تحمیل نکردن فرهنگ به نوجوانان: کات ممانید بسیاری از بدیده ها در حال تغییر و تحول است. بر این اساس از نسل بعد. نمی توان انتظار فرهنگ نسل قبل را داشت و فرهنگ قبل را به نسل بعد تحمیل نمود. به همین دلیل پدر و مادر نباید انتظار داشته باشند. رفتار و آداب معاشرت پسران و دختران آنان مانند زمان کودکی خودشان باشند. ب) تقویت فرهنگ غیرت ee ‏و مراد بر را‎ ee cae ‏ظاهری توجه می کنند. از این روه غیرت مندی مردان در نوع پوشش آنان» نقش بسزایی دارد.‎ 

صفحه 15:
۳ احتماعی #الف) روشنگری و عمومی کردن مطالعه در باب عفاف # عموم مردم. هنوز از اثرات فاجعه باربی عفتی مطلع نیستند و بیشتر ایشان, خود و خانواده خود را مصون ‎٠‏ در از این اترات می دانند. #ب) نظارت بر مراکز آموزشی e واقعیت های موجود و آمار منتشر شده بیان گر لین است که نیمی از دانش آموختگان و دانشجویان مراکز ارك اط از دإنشكاه ها و دوره هاى متوسطه را زنان تشكيل مى دهند. اگر فضای مرلک ‎ee peel‏ فضاى اسلامى باشدء از مدير تا دانشجو مى تواند عامل مهمى در بازدارندكى از بدحجابى باشد 

صفحه 16:
راه کارهای پیشنهادی برای گزارش و خبر ۴ تهیه ی گزارش از زنان خارجی مسلمان و با حجاب و به ویژه زنان جوان. © می توان تحلیلی گزارش گونه از ناهنجاری های اجتماعی و نقش بی حجلبی در پیدایش آن در تحلیل های بعد از خبر بیان کرد. *راه کارهای پیشنهادی برای برنامه های کودک و نوجوان 59 احکام بوشش به شیوه ی جذاب در قالب کارتون» نملیش عروسکی, سرودهای جذاب. داستان های شیرین و بازی های کودکانه آموزش داده شود. ۴ پیام های مربوط به حجاب را خود کودکان با زبان شیرین مطرح کنند. ۴ موضوع به تکلیف رسیدن دختران و ملزم شدن به حجاب اسلامی در قالبی زیبا سوه ی برنامه ها قرار گیرد. 

صفحه 17:
راه کارهای پیشنهادی برای برنامه های کارشناسی * ۱. بیان فلسفه ی فردی و اجتماعی حجاب و عفاف و آثار منفی بدحجابی یا بی حجابی ۶ ۲ بیان ربشه های تاریخی حجاب در ادیان و جوامع اصیل. * ۲ تبیین ارتباط حجاب و عفاف با اصول و باورهای اعتقادی.. * راه ‎cla,‏ پیشنهادی برای گروه فیلم و سریال ؟ الف: شخصیت پردازی * از آنجا که همه بی عفتی ها از نگاه های ناپاک و آغاز می شود. پیش از آموزش هر موضوعی حتی باید کنترل نگاه را به جوانان آموخت و همراه آموزش حجاب به دختران؛ غیرت را به پسران یاد داد. : پوشش و آرایش * ۱. از نمایش آرایش غلیظ و پوشش های نامناسب. به عنوان نشانه های پیشرفت. تمدن و امروزی بودن پرهیز شود. * ".از نمايش عروس با بوشش غير متعارف و غير اسلامی به ویژه در اماکن عمومی و انظار مردم خودداری شود. 

صفحه 18:
کار کردهای سیما در زمینه ی حجاب و عفاف * الف: الگو آفرینی * يكى از كاركردهاى مهم تلويزيون» طرح الكوهاى شخصيتى است. برنامه هاى تلو يونى به وبق نمايشى مانند فيلم و سريال هاى تلويزيونى يا انيميشن مى توانند با طراحی ن قهرمان فیلم. برای مخاطب الگوسازی کنند. # برنامه ساز تلویزیون می تولند با شگردهای هنری و ارتباطی به طور غیر مستقیم. موجب تقویت پا تضعیف مسئله ی حجاب و عفاف شود. * ج: اطلاع رسانی و آموزش *اطلاع رسانی درباره یک موضوع و جنبه های مختلف لن و آگاه کردن افکار عمومی از دیگر کارکردهای 

صفحه 19:
#د: معرفی و ترویج الگوهای مناسب #سیما می تواند به کمک طراحان لباس و کارشناسان مختلف در حوزه ی مذهبی. جامعه شناسی و روان شناسی,الگوهای مناسب پوشش اسلامی و ملی را طراحی و لن را به شکل مستقیم یا غیر مستقیم ترویج کند. * اهداف و سیاست های کلی سازمان صدا و سیما برای گروه های برنامه سازی در زمینه حجاب و عفاف این سیاست ها عبارتند از: .۳ ‏تکوهش ترویج رفتارهای غربی ۲. تشویق حفظ حریم های ارزشی در برخورد با نامحرم‎ ayo ‏تبیبن آثار زبان بار رولبط ناسالم دختران و پسران و معرفی الگوی رولبط سالم. . ۴. طرح و تقبیح نگاه‎ ‏ابزاری غرب به زن ۵. تبیین آثار مطلوب رعایت حدود اسلامی در ارتباط میان زن و مرد‎ 

صفحه 20:
تدوین نظام اداری» اجرایی کشور بر اساس مبانی ارزشی و دینی ۶ الف) تداوم و اصلاح طرح گشت اخلاقی ‎otal‏ و ورد | هد حجلبی »ملنی مقبول و منطفی است که دملت دسبت به کرش فرهنگ ححاب ‎Mery‏ ‏۰ اعتمام عملی فرهنگی و تربینی داشته باشد. ۴پی تدبیری فرهنگی و رویکرد جذب حداکثری فاقد منطق که می خواهد نه فقط مرزبندی های سیاسی که مرزبندی های فکری و اعتقادی را هم درنوردد. در اين اتفاق بی تأثیر نبوده است. ۴ب) تقسیم فضای کلی جامعه و حاکم کردن روحیه ی دینی بر فضاهای کوچک تر * اجتماع از فضاهای متکثر و متعددی تشکیل شده که حاکم کردن روحیه ی دینی بر کل فضا دشوار است. اما 0 | ی ما شاه و یزار و پاساز و محله و خیابان و کوجه و .. که جامعه را تشکیل میس فضاهای جداگانه و مرتبطی هستند که می توان روحیه ی دینی را بر آنها به صورت مستقل و منفرد حاکم کرد 

صفحه 21:
مسائلی که در سطح جامعه و در منظر عام مردم به وقوع می پیوندد *الف) ظاهر سازی #اموری که به ظاهر جامعه ی اسلامی خدشه وارد می نملید. بلید به سرعت نه به تدریج, لگام قانونی زد. مسائلی همچون گناهان علنی. فسق و فجور» دزدی, هتاکی و بی حجابی یا بدحجلبی که بر باطن جامعه ی اسلامی صدمه می زند و پیکره ی نظام اعتقادی را به لغزش جدی مبتلا می نماید. #ب) باطن سازی *منظور از باطن سازی» ترویج فکر و فرهنگ قرآنی و اسلامی است که نیاز به زمان دارد تا در قالب های گوناگون فرهنگی و علمی و هنری به ترویج مبانی اصیل اسلامی پرداخته شود و فکر اسلامی را در متن زندگی فردی و اجتماعی انسان ها وارد نماید. 

صفحه 22:
* اگر امکانات مالی و معنوی برای چاپ و پخش آار معنوی و مرتبط با فرهنگ دینی به ویژه فرهنگ سازی در ز حجاب و عفاف فراهم باشد و اهل اندیشه, قلم و هنر به حمایت دولت اطمینان داشته باشنده جهت گیری پژوهش ها و نمایشگاه های هنری به سمت فرهنگ دینی کشیده خواهد شد. نقش ها و برنامه های نظارتی دولت * الف) نظارت بر ورودی های فرهنگی و هنری 5 خاى فرهگی و هنرى و حتى انديشه هاى واردلتى؛ در موارد بسیاری؛ به قنها با باورهلی دی فناسب کار که كاه نوعى دين ستيزى يا دين كريزى در آنها دیده می شود. بنابرلین. نظارت بر واردات فرهنگی و تولید محصول هنری و 17 دست های آلوده می تواند به بهیود وضع فرهنگ دیتی در جامعه اسلامی کمک کند. ) نظارت بر بومی ساری تولید محصول فرهنگی و هنری » نكته مهم و قلبل توجه در بومی سازی تولید محصول فرهنگی متناسب با شآن و فرهنگ دینی» دقت در استفاده از شیوه ذاراست. بهره كيرى ازانويسندكان طراحان وكاركردانان باتجربه و آكاه براي این ‎aa‏ 

صفحه 23:
نقش ها و برنامه های حفاظتی دولت ل برای حفغظ فرهنگ حجاب که نهادینه شده بلید از راه کارهای حفاظتی بهره برد. بهره گیری از ثیروهای انتظامی, به کار بستن قوانین تدوین شده برای حفظ فرهنگ دینی. پیگیری اجرای آیین نامه ها و بخش نامه های مربوط و در نظرگرفتن مجازات برای متخلفان, از جمله نقش های حفاظتی دولت است. * ترویج امر به معروف و نهی از منکر 9 ايجاد ساحتار صحیح برای ‎yal‏ به معروف 05 هه ی اج به سبب این که روش صحبح امر به معروف بيان نشدء اين حكم اسلامى در حاشيه قرار كرفت ‎eI LIS 2‏ تفر ط شدنفت هفتی ادر سیب شداقا دمن از شوه ی نادرست احرای امر ده معروف ۰ نی از كر عله نیروهای متدیّن بهره گیرد و آنها را خشونت طلب و زورگو معرفی کند. ‏۶ اجاد راد و نظارت همکانی در جامعه ‏مراقبت و نظارت عمومی یا امربه معروف و نهی از منکر. که در اسلام به عنوان یک تکلیف مهم و مقدس و واجب عنوان شده از 8 تک تک افراد جامعه, در جهت سالم سازی محیط زندگی از آلود ‎ ‎ 

صفحه 24:
پیشنهادهایی برای نهادینه سازی و گسترش فرهنگ حجاب و عفاف ۶ دولت اسلامی در زمینه اجرایی می تواند با انجام امور زیربنلیی» زمینه گسترش عفت عمومی را در جامعه اسلامی فراهم سازد برخى از اين راه کارها عبارتند از: . ایجاد مرکزهای مشاوره و پاسخ گویی به شبهه هاء با هزینه کم و در صورت امکان به شکل رای ۶ ایجاد شرایط برای ازدواج جوانان ۴ جهت بخشی به غرلیز جوانان و جلوگیری از ورود و پخش عامل محرک. ایجاد تفریح گاه های سالم و اسب با شلن جامعه اسلامی که زمینه رشد فرهنگی در آنها فراهم بوده و غیرمستقیم و نامحسوس: زیرنظر باشند. ۶*۴ رفع مشکلات اقتصادی شهروندان و حل مشکل معیشت آنان که در برخی موارد. عامل اصلی بی عفتی است. 

صفحه 25:
۶ ایجاد فضای سالم رقابتی در زمینه ورزش. دلنش و هنر و گسترش ارتباطات بین المللی در زمینه های یاد شده برای متمرکز و هدف مند کردن نیروهای سرگردان جوانان. ‎٩‏ اجرای سیاست های بازدارنده به وسیله نیروهای انتظامی آموزش دیده و آشنا با دانش روان شناسی و جامعه شناسی. ‏0 رای سیاست های اصلاح گرایلنه در ساختارهایی که غیر کارشناسانه کار می کنند با اصول و ‏۴ راه اندازی انجمن های محلی یا ایجاد زمینه به وجود آمدن خرده سازمان های محلی با بهره گیری از افراد کارآمد و دارای انگیزه فرهنگی که در محله های ساکن هستند و نسبت به مسئله عفاف و حجاب در حکومت دینی احساس مسئولیت دارند. ‎ ‎ 

صفحه 26:
‎٩‏ معرفی الگوهای مناسب ارتباط زن و مرد مسلمان در سازمان های وابسته به دولت از سوی برنامه سازان فرهنگی دولت پس از هماهنگی با متولیان امور دینی هم چون حوزه های علمیه. ؟ ۰ معرفی الگوی جامع و متاسب حجاب و پوشش اسلامی و ایجاه زمینه دسترسی آسان به ابن نوع ‎Sir ‏حذف ضد ارزش ها و مظاهر ضد اخلاقی‎ © ‏۶ حفظ بخش عفیف و با حجاب جامعه هم زمان با مبارزه و هدایت بخش غير عفيف و براندازی مظاهر فساد. ‎ ‎ 

صفحه 27:


السالم علیک یا اباعبداهلل الحسین(ع) “برنامه ریزی فرهنگی در حوزه عفاف و حجاب آسیب ها و راهکارها”• محصولي از مديريت تعالي فرهنگي• تهيه وتنظيم:منيژه و حداني كار شناس فرهنگي • • آبان 94مصادف با محرم1337 حجاب • حجاب اسالمی اصطالحی است به معنای مجموعه رفتار های پرهیزکارانه که باید میان دو نامحرم برقرار شود ،که مانع از به وجود آمدن هر نوع تمایل نا مشروع یا غیر الهی می شود. • عفاف • عفت ،ملکه ی نفسانی و صفت راسخ در جان انسان است که با تعدیل و کنترل قوه ی شهوت از افراط و تفریط حاصل می شود. آثار فردی حجاب • • اسالم بوسیله ی تشریع حکم حجاب ،برای زنان ارزش و منزلت ویژه ای قائل شده است ،و سعی در مصون نگه الف :ارزش ومنزلت زن: داشتن این گنجینه از دستبرد دزدان ناموس می کند. • • امنیت ناموسی ،بزرگترین و ضروری ترین امنیتی است که در جهان باید باشد و مسلماً رعایت پوشش و حجاب ب :امنیت • • عامل قوی و سازنده برای ایجاد و حفظ این امنیت خواهد بود. آثار اجتماعی حجاب حفظ و ثبات خانواده ها حجاب ،موجب بروز عفاف و به دنبال آن ازدواج های مشروع به وجود می آید .و در نتیجه کانون خانواده گرم تر می شود. آثار و پیامدهای بدحجابی • .1فردی • 1-1بدآموزی • فرزندان ،رفتار خود را از بزرگ ترها می آموزند .اگر زنان و دختران بالغ جامعه ،از شرم و عفاف به دور باشند و در پوشش مناسب دقت نکنند ،الگوی نامناسبی برای فرزندان جامعه خواهند بود. • 2-1افت تحصیلی و آموزشی • هر قدر ،آمورش ها از غنای بیشتری برخوردار باشند ،فرهنگ آن جامعه باالتر خواهد بود و پیشرفت هر جامعه ای درگرو آموزش آن است.  .2اجتماعی • 2-1ترویج رذایل اخالقی • بدحجابی عالوه بر این که خود یک ناهنجار اجتماعی به شمار می آید و جامعه را به بی بند و باری می کشاند .وقتی به پوشش و متانت بی اعتنایی می شود ،مسائل اخالقی دیگر هم از جامعه رخ برمی بندد. • • مؤمنان جامعه در مقابل این شرایط غیر ارزشی و گناه آلود زندگی آسوده ای ندارند از دین صحنه های 2-2دشوار شدن زندگی مؤمنانه غیر مخفیانه در صحن جامعه متأثر و متاسف می شوند و در عین حال ،امیدها و عالقه هایشان برای اقدام جدی دولت مکتبی بر باد رفته می بینند عوامل تضعیف فرهنگ حجاب و پوشش در جامعه • • 1-1هوس رانی • برخی برای رسیدن به تمایالت خود ،به تنوع پوشش بسیار اهمیت می دهند و بهترین اوقات خود را به حضور در محیط های تجارتی و تفریحی و . 1عوامل فردی مفسده انگیز می گذرانند. • • پوشش و حیا تفکیک ناپذیرند ،تا جلوه ای از حیا در فرد وجود نداشته باشد ،پوشش را هم به صورت جدی رعایت نخواهد کرد. • .2عوامل خانوادگی • 2-1ضعف خانواده در هدایت و پیشگیری • خانواده هایی که از تعالیم دینی فاصله می گیرند به یک فرهنگ برزخی بین اسالم و خواسته های نفسانی خود می رسند .عقاید آنها رنگ دارد ،اما حقیقت دینی 1-2ضعف حیا ندارد ،زیرا دین را در محدوده ای می پذیرند که با تمایالت و باور های غیر دینی آنها تضادی نداشته باشد و با کمترین سختی یا تضاد با تمایالتشان از دین خدا چشم پوشی می کنند. • • بدون تردید مادر ،در مقایسه با سایر اعضای خانواده موثرترین نقش را در صالح و فساد جوانان (بویژه دختران) به عهده دارند ،چراکه زمینه های تربیت و پرورش 2-2نقش مادر (به طور اخص) طفل قبل از تولد آغاز می شود.  .3عوامل اجتماعی نقش سازمان های آموزشی• 3-1عدم تعهد برخی معلمان و مربیان •معموالً دانش آموزان معلم خود را الگو و سر مشق اخالق و رفتار خود قرار می دهند و در موارد زیادی از وی تقلید می کنند .لذا ،یکی از علل عمدی عدم رعایت ضوابط اخالقی و استفاده ی دانش آموزان از لباس های نامناسب و مبتذل در مدارس را باید در طرز تفکر و رفتار مربیان و معلمان آن مدارس جستجو کرد. • 3-2عدم دقت در برگزاری مراسم مذهبی در مدارس •از جمله برنامه هایی که بعد از پیروزی انقالب در مدارس مرسوم و معمول گردیده است ،برگزاری مراسم و برنامه های مذهبی ،سخنرانی ،نماز جماعت و ...می باشد که اگر بدون دقت کامل و برنامه ریزی انجام گیرد و یا متناسب با استمرار و موقعیت سنی و عالقه جوانان و نوجوانان نباشد نه تنها در هدایت و ارشاد آنان نقش مثبت و مؤثری نخواهد داشت ،بلکه موجب دلزدگی و کم توجهی نسل نو نسبت به این گونه برنامه ها و مراسم شده، و در نتیجه طرز پوشش ،سخن گفتن و طرز رفتار آنان را به ابتذال می کشاند. • 3-3عدم وضع و اجرای مقررات خاص در محیط های آموزشی و علمی •هم اکنون مدارس راهنمایی و دبیرستان ها ،نسبت به سهل انگاری و تخلفات دانش آموزان ،درست در سنین نظم پذیری و شکل گیری شخصیت ،با تسامح برخورد می کنند .برخی مدیران نیز از ترس عقاب و خطاب های والدین یا مسئوالن آموزش و پرورش ،خود را کنار کشیده اند.  نقش ادارات ،سازمان ها و دستگاه های اجرایی• -1عدم رعایت ضوابط گزینشی در انتخاب کارمندان زن • دولت با اختیاری که دارد می تواند با به کارگیری بانوان با حجاب در اداره ها ضمن منتفی ساختن گسترش این ناهنجاری فرهنگی در بخش گسترده ای از عرصه های فعالیت های اجتماعی زنان ،الگوی نیکوی ی از چهره ی زن ب ا حجاب و کارکرد حجاب اس المی ب ه جامع ه معرف ی کند. -2تالش ناکافی مدیران در ایجاد محیط سالم اجتماعی • ساختن جامعه سالم از نظر اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی ،اداری و ارزشی حاکم ،شرط ضروری در تربیت عمومی است. نقش قوانین اجتماعی • -1عدم فعالیت موثر قوای سه گانه • نظارت جدی ،دلسوزانه و از روی ایمان مسئولین دولتی برمحیط های تحت نظارت آنها از جمله عوامل مهم ترویج حجاب و پیشگیری از بدحجابی و ابتذال در ادارات است. • قوه ی قضائیه نیزباید باجدیت وپرهیز ازهرگونه تسامح به قوانین مصوب عمل نماید زیرا نسخه هرچه خوب باش د چنانچ ه عم ل ب ه آ ن نشود هرگ ز بهبودی حاص ل نخواه د شد. -2کمی نظارت قوای سه گانه بر قوانین تصویب شده • تصویب قوانین جامع و دقیق در این زمینه در مجلس شورای اسالمی و عمل کردن بدون تساهل و تسامح قوه قضائیه به قوانین یاد شده سبب می شود ،فرهنگ حجاب ترویج یابد .قوه قضائیه سهمی مهم در حفظ سالمت جامعه دارد و اوضاع اخالقی جامعه کارنامه ی گویای این دستگاه است.  نقش رسانه جمعی• -1ضعف برنامه ریزی و نداشتن اهتمام جدی بر ترویج پوشش اسالمی • یکی از اشکال های مهم سیما در زمینه ی حجاب ،ضعف برنامه ریزی دقیق و هماهنگ و نداشتن اهتمام جدی نسبت به ترویج فرهنگ عفاف و پوشش اسالمی است .با بررسی گذرای برنامه های شبکه های مختلف تلویزیونی در می یابیم که تا کنون اقدام برجسته و مشخصی که نشان دهنده ی برنامه ریزی بویژه و گسترده ای برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف باشد انجام نشده است. • • گاهی سیما در برنامه های نمایشی خود نسبت به بسیاری از نمادها و سنت های ارزشمند اسالمی و ملی -2تحقیر ضمنی جایگاه زن با حجاب و مترقی نشان دادن افراد بدحجاب بی توج ه بوده و ی ا به تضعی ف آنه ا پرداخت ه است .متأس فانه ای ن رویکرد را در برخ ی مجموعه های تلویزیونی می توان دید که در آنها ،زنان چادری نقشی منفی یا دست کم عقب افتاده دارند ولی زنان مانتویی تحصیل کرده ،موفق ،مؤثر و اجتماعی هستند.  -نقش امر به معروف • یکی دیگر از راه های عمومی ترویج پوشش دینی ،امر به حجاب و نهی از بی حجابی و جلوه گری است. اگر امر و نهی دینی ،با گستردگی و شهامت در جامعه اجرا گردد و افراد خودنما همواره مورد امر به معروف جامع ه ی اس المی قرار گیرن د ،بخ ش زیادی از مشک ل ابتذال جامع ه برطرف م ی شود. .1امتیاز نهی از منکر بر امر به معروف • غالباً زشتی انجام محرمات از قبح ترک واجبات بیشتر است ،و به تعبیر دیگر ،تخریب بتخانه از ساختن مسجد بهتر است. راهکارهایی برای پیشگیری از ترویج فرهنگ بی حجابی • .1فردی • الف) تقویت ایمان و اعتقاد • در فرد باید باور استوار ،ایمان عمیق ایجاد شود .کسی که دل به حق داده و اندیشه به خدا سپرده و فرجام زندگی دنیوی اش را پذیرفته ،چطور حاضر می شود خودآرایی و خودنمایی کند • ب‌) اعتالی فرهنگ حجاب از طریق آگاهی بخشی • زنی که از مقام و ارزش های واقعی خود ،آگاهی یابد و فلسفه ی حجاب را از دیدگاه اسالمی بداند درانتخاب حجاب ،ریشه ای برخورد می کند نه موروثی.  -2خانوادگی • الف) تحمیل نکردن فرهنگ به نوجوانان: • جامعه ،همانند بسیاری از پدیده ها در حال تغییر و تحول است. • بر این اساس از نسل بعد ،نمی توان انتظار فرهنگ نسل قبل را داشت و فرهنگ قبل را به نسل بعد تحمیل نمود .به همین دلیل پدر و مادر نباید انتظار داشته باشند ،رفتار و آداب معاشرت پسران و دختران آنان مانند زمان کودکی خودشان باشند. • ب) تقویت فرهنگ غیرت • زنان با هر تفکر وعقیده ای به نظر و سلیقه ی همسران خود در انتخاب های خویش ،از جمله لباس و وضع ظاهری توجه می کنند .از این رو ‌،غیرت مندی مردان در نوع پوشش آنان ،نقش بسزایی دارد.  .3اجتماعی • الف) روشنگری و عمومی کردن مطالعه در باب عفاف • عموم مردم ،هنوز از اثرات فاجعه بار بی عفتی مطلع نیستند و بیشتر ایشان ،خود و خانواده خود را مصون و محفوظ از این اثرات می دانند. • ب) نظارت بر مراکز آموزشی • واقعیت های موجود و آمار منتشر شده بیان گر این است که نیمی از دانش آموختگان و دانشجویان مراکز آموزشی ،اعم از دانشگاه ها و دوره های متوسطه را زنان تشکیل می دهند .اگر فضای مراکز آموزشی ما فضای اسالمی باشد ،از مدیر تا دانشجو می تواند عامل مهمی در بازدارندگی از بدحجابی باشد راه کارهای پیشنهادی برای گزارش و خبر • .1تهیه ی گزارش از زنان خارجی مسلمان و با حجاب و به ویژه زنان جوان. • .2می توان تحلیلی گزارش گونه از ناهنجاری های اجتماعی و نقش بی حجابی در پیدایش آن در تحلیل های بعد از خبر بیان کرد. • راه کارهای پیشنهادی برای برنامه های کودک و نوجوان • .1احکام پوشش به شیوه ی جذاب در قالب کارتون ،نمایش عروسکی ،سرودهای جذاب ،داستان های شیرین و بازی های کودکانه آموزش داده شود. • .2پیام های مربوط به حجاب را خود کودکان با زبان شیرین مطرح کنند. • .3موضوع به تکلیف رسیدن دختران و ملزم شدن به حجاب اسالمی در قالبی زیبا سوژه ی برنامه ها قرار گیرد. راه کارهای پیشنهادی برای برنامه های کارشناسی • • .2بیان ریشه های تاریخی حجاب در ادیان و جوامع اصیل. • .3تبیین ارتباط حجاب و عفاف با اصول و باورهای اعتقادی. • راه کارهای پیشنهادی برای گروه فیلم و سریال • الف‌:شخصیت پردازی • از آنجا که همه بی عفتی ها از نگاه های ناپاک و آغاز می شود ،پیش از آموزش هر موضوعی حتی باید کنترل نگاه را به جوانان آموخت .1بیان فلسفه ی فردی و اجتماعی حجاب و عفاف و آثار منفی بدحجابی یا بی حجابی و همراه آموزش حجاب به دختران ،غیرت را به پسران یاد داد. • • . 1از نمایش آرایش غلیظ و پوشش های نامناسب ،به عنوان نشانه های پیشرفت ،تمدن و امروزی بودن پرهیز شود. • . 2از نمایش عروس با پوشش غیر متعارف و غیر اسالمی به ویژه در اماکن عمومی و انظار مردم خودداری شود. ب‌:پوشش و آرایش کارکردهای سیما در زمینه ی حجاب و عفاف • • • • • • الف :الگو آفرینی یکی از کارکردهای مه م تلویزیون ،طرح الگوهای شخصیتی است .برنامه های تلویزیونی به ویژه برنامه های نمایشی مانند فیلم و سریال های تلویزیونی یا انیمیشن می توانند با طراحی شخصیت های جذّ اب به عنوان قهرمان فیلم ،برای مخاطب الگوسازی کنند. ب :تجلیل یا تضعیف غیر مستقیم برنامه ساز تلویزیون می تواند با شگردهای هنری و ارتباطی به طور غیر مستقیم ،موجب تقویت یا تضعیف مسئله ی حجاب و عفاف شود. ج :اطالع رسانی و آموزش اطالع رس انی درباره ی ک موضوع و جنب ه های مختل ف آ ن و آگاه کردن افکار عموم ی ،از دیگر کارکردهای سیماست. • د :معرفی و ترویج الگوهای مناسب • سیما می تواند به کمک طراحان لباس و کارشناسان مختلف در حوزه ی مذهبی ،جامعه شناسی و روان شناسی،الگوهای مناسب پوشش اسالمی و ملی را طراحی و آن را به شکل مستقیم یا غیر مستقیم ترویج کند. • اهداف و سیاست های کلی سازمان صدا و سیما برای گروه های برنامه سازی در زمینه حجاب و عفاف • این سیاست ها عبارتند از: • .1نکوهش ترویج رفتارهای غربی .2تشویق حفظ حریم های ارزشی در برخورد با نامحرم .3 تبیین آثار زیان بار روابط ناسالم دختران و پسران و معرفی الگوی روابط سالم .4 .طرح و تقبیح نگاه ابزاری غرب به زن .5تبیین آثار مطلوب رعایت حدود اسالمی در ارتباط میان زن و مرد تدوین نظام اداری‌،اجرایی کشور بر اساس مبانی ارزشی و دینی • • انتقاد از برخورد الف) تداوم و اصالح طرح گشت اخالقی با «بدحجابی»‌زمانی مقبول و منطقی است که دولت نسبت به گسترش فرهنگ حجاب و حیا در جامعه اهتمام عملی فرهنگی و تربیتی داشته باشد. • بی تدبیری فرهنگی و رویکرد جذب حداکثری فاقد منطق که می خواهد نه فقط مرزبندی های سیاسی که مرزبندی های فکری و اعتقادی را هم درنوردد ،در این اتفاق بی تأثیر نبوده است. • • اجتماع از فضاهای متکثر و متعددی تشکیل شده که حاکم کردن روحیه ی دینی بر کل فضا دشوار است .اما ب) تقسیم فضای کلی جامعه و حاکم کردن روحیه ی دینی بر فضاهای کوچک تر این مدرسه و دانشگاه و بازار و پاساژ و محله و خیابان و کوچه و ...که جامعه را تشکیل می دهند ،فضاهای جداگانه و مرتبطی هستند که می توان روحیه ی دینی را بر آنها به صورت مستقل و منفرد حاکم کرد ‌مسائلی که در سطح جامعه و در منظر عام مردم به وقوع می پیوندد • الف) ظاهر سازی • اموری که به ظاهر جامعه ی اسالمی خدشه وارد می نماید ،باید به سرعت نه به تدریج ،لگام قانونی زد. مسائلی همچون گناهان علنی ،فسق و فجور ،دزدی ،هتاکی و بی حجابی یا بدحجابی که بر باطن جامعه ی اسالمی صدمه می زند و پیکره ی نظام اعتقادی را به لغزش جدی مبتال می نماید. • ب) باطن سازی • منظور از باطن سازی ،ترویج فکر و فرهنگ قرآنی و اسالمی است که نیاز به زمان دارد تا در قالب های گوناگون فرهنگی و علمی و هنری به ترویج مبانی اصیل اسالمی پرداخته شود و فکر اسالمی را در متن زندگی فردی و اجتماعی انسان ها وارد نماید. نقش ها و برنامه های حمایتی دولت • اگر امکانات مالی و معنوی برای چاپ و پخش آثار معنوی و مرتبط با فرهنگ دینی به ویژه فرهنگ سازی در زمینه حجاب و عفاف فراهم باشد و اهل اندیشه ،قلم و هنر به حمایت دولت اطمینان داشته باشند ،جهت گیری پژوهش ها و نمایشگاه های هنری به سمت فرهنگ دینی کشیده خواهد شد. نقش ها و برنامه های نظارتی دولت • الف) نظارت بر ورودی های فرهنگی و هنری • ورودی های فرهنگی و هنری و حتی اندیشه های وارداتی ،در موارد بسیاری ،نه تنها با باورهای دینی تناسب ندارد بلکه گاه نوعی دین ستیزی یا دین گریزی در آنها دیده می شود .بنابراین ،نظارت بر واردات فرهنگی و تولید محصول هنری و یافتن دست های آلوده می تواند به بهبود وضع فرهنگ دینی در جامعه اسالمی کمک کند. • ب) نظارت بر بومی ساری تولید محصول فرهنگی و هنری • نکته مهم و قابل توجه در بومی سازی تولید محصول فرهنگی متناسب با شأن و فرهنگ دینی ،دقت در استفاده از شیوه های جذاب و اثرگذار است .بهره گیری از نویسندگان ،طراحان و کارگردانان باتجربه و آگاه برای این حرکت فرهنگی الزم است. نقش ها و برنامه های حفاظتی دولت • در واقع ،برای حفظ فرهنگ حجاب که نهادینه شده باید از راه کارهای حفاظتی بهره برد .بهره گیری از نیروهای انتظامی ،به کار بستن قوانین تدوین شده برای حفظ فرهنگ دینی ،پیگیری اجرای آیین نامه ها و بخش نامه های مربوط و در نظرگرفتن مجازات برای متخلفان ،از جمله نقش های حفاظتی دولت است. • • الف) ایجاد ساختار صحیح برای امر به معروف • در سه دهه ی اخیر ،به سبب این که روش صحیح امر به معروف بیان نشد ،این حکم اسالمی در حاشیه قرار گرفت. • افراد دچار افراط و تفریط شدند .همین امر سبب شد تا دشمن از شیوه ی نادرست اجرای امر به معروف و نهی از منکر ،علیه ترویج امر به معروف و نهی از منکر نیروهای متدیّن بهره گیرد و آنها را خشونت طلب و زورگو معرفی کند. • • مراقبت و نظارت عمومی یا امر به معروف و نهی از منکر ،که در اسالم به عنوان یک تکلیف مهم و مقدس و واجب عنوان شده از ب) ایجاد مراقبت و نظارت همگانی در جامعه حقوق مسلم و حتمی تک تک افراد جامعه ،در جهت سالم سازی محیط زندگی از آلودگی ها و مفاسد اخالقی و اجتماعی به شمار می آید. پیشنهادهایی برای نهادینه سازی و گسترش فرهنگ حجاب و عفاف • دولت اسالمی در زمینه اجرایی می تواند با انجام امور زیربنایی ،زمینه گسترش عفت عمومی را در جامعه اسالمی فراهم سازد برخی از این راه کارها عبارتند از: • .1ایجاد مرکزهای مشاوره و پاسخ گویی به شبهه ها ،با هزینه کم و در صورت امکان به شکل رایگان • .2ایجاد شرایط برای ازدواج جوانان • .3جهت بخشی به غرایز جوانان و جلوگیری از ورود و پخش عامل محرک .ایجاد تفریح گاه های سالم و متناسب با شأن جامعه اسالمی که زمینه رشد فرهنگی در آنها فراهم بوده و غیرمستقیم و نامحسوس، زیرنظر باشند. • .4رفع مشکالت اقتصادی شهروندان و حل مشکل معیشت آنان که در برخی موارد ،عامل اصلی بی عفتی است. • .5ایجاد فضای سالم رقابتی در زمینه ورزش ،دانش و هنر و گسترش ارتباطات بین المللی در زمینه های یاد شده برای متمرکز و هدف مند کردن نیروهای سرگردان جوانان. • .6اجرای سیاست های بازدارنده به وسیله نیروهای انتظامی آموزش دیده و آشنا با دانش روان شناسی و جامعه شناسی. • .7اجرای سیاست های اصالح گرایانه در ساختارهایی که غیر کارشناسانه کار می کنند با اصول و مبانی تربیت اسالمی هماهنگ نیستند. • .8راه اندازی انجمن های محلی یا ایجاد زمینه به وجود آمدن خرده سازمان های محلی با بهره گیری از افراد کارآمد و دارای انگیزه فرهنگی که در محله های ساکن هستند و نسبت به مسئله عفاف و حجاب در حکومت دینی احساس مسئولیت دارند. • .9معرفی الگوهای مناسب ارتباط زن و مرد مسلمان در سازمان های وابسته به دولت از سوی برنامه سازان فرهنگی دولت پس از هماهنگی با متولیان امور دینی هم چون حوزه های علمیه. • .10معرفی الگوی جامع و مناسب حجاب و پوشش اسالمی و ایجاد زمینه دسترسی آسان به این نوع پوشش. • .11حذف ضد ارزش ها و مظاهر ضد اخالقی • .12حفظ بخش عفیف و با حجاب جامعه هم زمان با مبارزه و هدایت بخش غیر عفیف و براندازی مظاهر فساد.