تاریخچه کاربری کاشی

تاریخچه کاربری کاشی

اسلاید 1: به نام خدا استاد: دانشجو:

اسلاید 2: تاریخچه کاربری کاشیکاشی خشت پخته ای است که روی آن لعاب داده باشند. قدیمی ترین آجر لعابی متعلق به شهر اروک در کشور باستانی سومر است.صنعت کاشی سازی و کاشی کاری بیش از همه در آرایش معماری ایران به خصوص در بناهای مذهبی به کار گرفته شده و از ارزش و اعتبار ویژه ای برخوردار است. مدارک باستان شناسی نشان میدهد که در هزاره ی دوم ق.م هنرمندان ایران زمین به ذوب شیشه بر سطح سفالینه و نحوه ی ساخت آجر لعابدار آشنا بوده و از آن جهت آرایش بناها استفاده میکردند.مدارک به دست آمده از محوطه های باستانی نشان دهنده کاربرد کاشی در زیگورات چغازنبیل در 1265 ق.م است. در این معبد کاشی های زیبایی به رنگ های سفید، مشکی، قرمز و سبز به کار رفته است.این کاشی ها به شکل مربع قالب ریزی شده اند و در میان برخی از آن ها برجسته کاری به چشم میخورد.زیگورات چغازنبیل

اسلاید 3: موزائیکهم زمان با ساخت کاشی، هنر موزائیک سازی نیز آغاز گردید که از ترکیب سنگ های کوچک و رنگین، طرح ها و نقوش بسیار زیبایی پدید آمد. نمونه زیبای آن را میتوان در جام مارلیک متعلق به هزاره اول ق.م دید.هخامنشیان زیر با این هنر آشنایی کافی داشته و از آن جهت آرایش کاخ های شوش و تخت جمشید بهره بردند.نقوش به کار رفته در این دوره انسانی و حیوانی و به طور معمول در رنگ های سبز، زرد، قهوه ای بود.هنر و صنعت کاشی سازی عصر ساسانی شباهت بسیاری به دوره هخامنشی داشت. با این تفاوت که لعاب آن ها ضخیم تر بود. در کنار کاربرد آجرهای لعابدار هنر موزائیک سازی نیز متداول شد و هنرمندان و معماران از این دو شیوه جهت آرایش بنا استفاده میکردند.از زیباترین نمونه های به جا مانده میتوان به آثار فیروز آباد و بیشابور اشاره کرد.کاشی های دروره ی هخامنشیموزائیک کاری کاخ بیشاپور دوره ساسانی

اسلاید 4: کاشی در دوران اسلامیآغاز کاربرد کاشی در دوران اسلامی به درستی روشن نیست اما تحقیقات و آثار به دست آمده نشان میدهد که قرون اولیه اسلامی هنرمندان با رموز ساخت کاشی آشنا بوده اند.آنچه مسلم است کاشی به عنوان یکی از مهم ترین عنصر استحکام بخشی و آرایش ابنیه های مذهبی و غیر مذهبی در دوره اسلامی به شمار می آمد.اولین نشانه های کاشی کاری به حدود سال 450 ه.ق باز میگردد.در ابتدا رنگی که برای کاشی های این دوره به کار میرفت رنگ آرامش بخش فیروزه ای بود. زیباترین نمونه در مناره مسجد دامغان،گنبد سرخ مراغه و در شبستان گنبد دار مسجد جامع قزوین میتوان دید.در قرن ششم ه.ق کاربرد کاشی های فیروزه ای و لاجوردی رو به گسترش نهاد و از محبوبیت خاصی برخوردار گردید. هر چند که محور اصلی تزئینات بنا در عصر سلجوقی آجرکاری و تزئینات گچی بود.اما حمایت سلاطین سلجوقی از صنعت گران و هنرمندان در قرون 5و6 موجب رشد و ترقی این هنر ارزشمند شد.تا جایی که آغازگر انواع فنون کاشی سازی از قبیل کاشی های زرین فام، معرق و تک رنگ در شهرهای مهمی از قبیل کاشان، هرات، ری و اصفهان گردید.مناره مسجد دامغانگنبد سرخ مراغهشبستان مسجد جامع قزوین

اسلاید 5: به اعتقاد صاحب نظران، کاشان موطن اصلی کاشی سازی در ایران به شمار میرود(( با اینکه هیچگونه حفاری در کاشان صورت نگرفته، کتیبه های روی بعضی از کاشی ها همراه با شواهد ادبی تردیدی باقی نمیگذارد که همه این ها ( کاشی و سفالینه های زرین فام) از تولیدات کاشان هستند و نسبت کاشی هم به این نوع قطعات و یا ظروف از نام خود کاشان مایه گرفته است.))در پی حملات مغول به سرزمین ایران روند تولیدات کاشی نیز تحت تاثیر قرار گرفت و در واقع، هیچ نوع کاشی از حدود سال های 654-642 ه.ق بر جا نمانده است.پس از بازسازی ویرانی ها توسط مغولان، صنعت کاشی سازی نیز احیا گردید. از این دوره میتوان به عنوان پر بار ترین دوره تولید کاشی در ایران یاد کرد. کاشی زرین فام جای خود را به تکنیک (( لاجوردینه)) بصورت تک رنگ داد.در این تکنیک کاشی را به رنگ های سفید، لاجوردی و در مواردی فیروزه ای مهیا می ساختند و سپس رنگ های قرمز ، سیاه و یا قهوه ای را روی لعاب اضافه نموده و برای بار دوم به کوره می بردند و گاهی بر روی تعدادی از کاشی های طلا کاری نیز انجام می شد.