تجزیه و تحلیل مسیر بحرانی و نمودارهای PERT Critical Path Analysis and PERT Charts
اسلاید 1: تجزیه و تحلیل مسیر بحرانی و نمودارهای PERTCritical Path Analysis and PERT Charts
اسلاید 2: عنوانتجزیه و تحلیل مسیر بحرانی و نمودارهای PERTنوعابزارمراحل استفادهتجزیه و تحلیل / برنامه ریزی / اجرا / بازنگریموضوعمدیریت پروژهسطحسازمانیپیچیدگیزیاد
اسلاید 3: برنامه ریزی و زمان بندی پروژه های پیچیدهتحلیل مسیر بحرانی و تکنیک پرت، ابزارهای قدرتمندی برای برنامه ریزی و مدیریت پروژه های پیچیده به شمار می آیند. این دو ابزار در دهه 50 میلادی و با هدف کنترل پروژه های بزرگ دفاعی، طراحی شدند و امروزه نیز کاربرد گسترده ای دارند.همانند نمودار گانت ، روش تحلیل مسیر بحرانی یا روش مسیر بحرانی نیز شما را در برنامه-ریزی کارهایی که باید در یک پروژه به انجام برسند، یاری خواهند کرد. آن ها، هم در تدوین زمانبندی انجام پروژه و هم در برنامه ریزی منابع مورد نیاز، کاربرد فراوانی دارند. همچنین این امکان را برای شما فراهم می کنند که میزان دستیابی به اهداف پروژه را ارزیابی نموده و فعالیت های اصلاحی لازم را برای حفظ مسیر صحیح انجام پروژه، درنظر گرفته و انجام دهید. معمولاً شما در هر پروژه، برنامه نهایی خود را در قالب نمودار گانت به تصویر می کشید (یا با استفاده از نرم افزار مایکروسافت پراجکت ؛ برای پروژه هایی با سطح پیچیدگی متوسط، یا با استفاده از یک صفحه‌گسترده معمولی در نرم افزار اکسل ؛ برای پروژه هایی با سطح پیچیدگی پایین). اگر شما در فرآیند برنامه ریزی خود، از روش مسیر بحرانی استفاده کنید؛ هم برنامه ی دقیق تری را طراحی خواهید کرد و هم میتوانید دقت و پایداری این برنامه را ارزیابی نمایید. با این روش، تمامی فعالیتها طوری تنظیم خواهند شد که علاوه بر به‌موقع انجام شدن یکایک آنها، کل پروژه نیز در زمان مقرر به پایان برسد. همچنین می توانید فعالیت هایی را که امکان به تأخیر افتادن آنها (با هدف تغییر در چگونگی تخصیص منابع به فعالیتهایی که یا به درستی انجام نشده اند یا اینکه نادیده گرفته شده اند) وجود دارد؛ شناسایی کنید.یکی دیگر از مزایای ابزار مسیر بحرانی، امکان برآورد حداقل زمان مورد نیاز برای انجام یک پروژه می باشد. بنابراین با شناسایی گام هایی از پروژه که امکان سریعتر انجام شدن آن ها وجود داشته باشد؛ می توانید به فرآیند انجام پروژه سرعت ببخشید. نقطه ضعف این ابزار، آن است که اگر از ابزار مسیر بحرانی برای پروژه ای که دارای برنامه های مرتبط و وابسته به یکدیگر باشد، استفاده کنید ؛ این ارتباط زمانی همچون نمودار گانت به سرعت نمایان نخواهد شد.
اسلاید 4: نحوه استفاده از ابزارهمانند نمودار گانت، تکنیک مسیر بحرانی نیز بر پایه مفهوم انجام هر فعالیت، پس از به اتمام رساندن فعالیت های پیش نیاز آن عمل می کند. بنابراین، فعالیت ها بایستی در یک توالی مشخص انجام شوند؛ به گونه ای که هرگاه یک گام بسته به شرایط خود، کم و بیش تکمیل شده بود، شما می توانید گام بعدی را آغاز کنید. این فعالیت ها را فعالیت های متوالی می نامند.در مقابل، برخی فعالیت ها هستند که بدون وابستگی به انجام فعالیت های دیگر، در هر زمانی قابل انجام هستند. این فعالیت ها را فعالیت های موازی می نامند.ترسیم یک نمودار مسیر بحرانیبرای اینکار، گام های زیر را دنبال کنید:گام نخست؛ تمام فعالیت های موجود در برنامه را در یک لیست یادداشت کنید.برای هر فعالیت، زودترین زمان آغاز، برآورد بازه زمانی انجام آن و متوالی یا موازی بودن آنرا مشخص کنید. در نهایت مشخص کنید که به کدام فعالیت وابسته می باشد. در این مبحث، برای نمونه از همان نمونه ی ابزار نمودار گانت استفاده می کنیم تا امکان مقایسه دو ابزار وجود داشته باشد. گام دوم؛ فعالیتها را در قالب علامتهای دایره و پیکان ترسیم کنید.در تحلیل مسیر بحرانی، از علامت های دایره و پیکان برای ترسیم نمودار فعالیت ها استفاده میشود. دایره ها، وقایع موجود در پروژه را نمایش میدهند (برای نمونه؛ آغاز یا پایان وظایف). اعداد ثبت شده در نیمه سمت چپ هر دایره، امکان شناسایی راحت تر آنها را فراهم می کنند. لازم به ذکر است که گاهی این دایره ها را گِرِه نیز می نامند.پیکان های رسم شده بین دو دایره ی وقایع، فعالیتی را نشان می دهند که در طی آن، واقعه انجام خواهد شد. در قسمت بالای هر پیکان، مدت زمان انجام فعالیت و در قسمت پایین آن، شرح فعالیت مربوطه، یادداشت می شود. معمولاً پیکان ها به صورت قراردادی از چپ به راست رسم می شوند. گاهی اوقات نیز این پیکان ها را کمان نیز می نامند.در نمونه بالای شکل 5، دایره شماره 1، آغاز فعالیت (نام فعالیت: تجزیه وتحلیل سطح بالا)، دایره شماره 2، پایان فعالیت، پیکان بین دو دایره، خود فعالیت (تجزیه وتحلیل سطح بالا) و عبارت بالای پیکان، مدت زمان انجام فعالیت (1هفته) را نمایش می دهد.هرگاه آغاز فعالیت ب به پایان فعالیت الف وابسته باشد؛ پیکان نشان دهنده فعالیت ب، از دایره نشان دهنده پایان فعالیت الف رسم می شود.
اسلاید 5: در نمونه بالای شکل 6، فعالیت های انتخاب سخت افزار و تحلیل ماژول های کلیدی تا زمان پایان یافتن فعالیت تجزیه وتحلیل سطح بالا، آغاز نخواهند شد. همچنین در این نمودار، نکات دیگری نیز نمایش داده شده است:•در این ابزار، برای اشاره به هر فعالیت، از شماره دایره ی پایانی آن فعالیت استفاده میشود. برای نمونه؛ در مورد فعالیت تحلیل ماژول های کلیدی، گفته می شود فعالیت 2 به 3. همچنین برای فعالیت انتخاب سخت افزار گفته می شود فعالیت 2 به 9.•طول هر پیکان، بدون توجه به مدت زمان انجام هر فعالیت، مساوی خواهد بود (خواه یک فعالیت یک هفته به طول بیانجامد و خواه 1 ماه یا 1 روز).•در هر دایره، عدد دیگری در یک چهارم سمت راست و بالای آن یادداشت شده است. این عدد زودترین زمان آغاز فعالیت مربوطه را نشان میدهد. این عدد به صورت قراردادی از صفر آغاز میشود و در این نمونه، واحد اندازه گیری؛ یک هفته کامل در نظر گرفته¬شده است.در نمونه بالای شکل 7، فعالیت 6 به 7 تا زمانیکه تمامی 4 فعالیت قبلی (8 به 6، 4 به 6، 5 به 6، 11 به 6) به اتمام نرسند؛ آغاز نخواهد شد. نمودار مربوط به نمونه پروژه کامپیوتری در ادامه به صورت کامل و در قالب شکل شماره 8 نمایش داده شده است. این نمودار تمامی فعالیت های پروژه را دربرمی گیرد. در این نمودار، هر دایره عدد دیگری را در یک چهارم سمت راست و پایین خود جای داده است. این عدد بیانگر دیرترین زمان ممکن برای اتمام فعالیت مربوطه می باشد؛ بدون آنکه به اتمام پروژه در حداقل زمان ممکن، لطمه ای بزند. محاسبه این مقدارها از آخرین واقعه (دایره) آغاز شده و به صورت معکوس انجام می شود.مشاهده می کنید که واقعه شماره 4 می تواند در هر زمانی بین هفته های اول و دوم و یا هفته های هفتم و هشتم، به اتمام برسد؛ زیرا زمان انجام این فعالیت حیاتی (بحرانی) نیست. برای اتمام پروژه در 10 هفته، فعالیت های 1به2، 2به3، 3به4، 4به5، 5به6 و 6به7؛ همگی باید دقیقا در زمان های مقرر، آغاز شده و به پایان برسند. این مسیر، همان مسیر بحرانی به شمار می آید؛ بنابراین تمامی کارها و فعالیت های موجود در این مسیر باید با دقت و نظم بالا مدیریت شده و در زمان مقرر به انجام برسند. اگر کارها در مسیر بحرانی، از نظم خود خارج شوند باید به سرعت اقدامات اصلاحی انجام شود تا کارها طبق برنامه پیش بروند. در غیر اینصورت کل پروژه دچار بی نظمی می شود و در زمان معین به اتمام نخواهد رسید.
اسلاید 6: اقدام ناگهانی گاهی نیاز می شود که پروژه را زودتر از زمان برآورد شده (در تحلیل مسیر بحرانی) به پایان برسانید؛ بنابراین بایستی در برنامه ریزی خود بازنگری کنید. در این حالت گزینه های گوناگونی پیش روی شما خواهد بود که باید تأثیر هر کدام را بر روی هزینه، کیفیت و زمان اتمام پروژه بررسی کنید. برای نمونه؛ شما می توانید برای کاهش زمان، منابع مصرفی در هر فعالیت را افزایش دهید. اما ممکن است این کار تأثیر چندانی نداشته‌باشد، پس بهتر است تنها به فعالیت هایی که در مسیر بحرانی قرار دارند؛ منابع بیشتری اختصاص دهید.به عنوان یک نمونه کاربردی، فرض کنید در نمونه پروژه کامپیوتری باید کار را در هفته هشتم به پایان برسانید. شاید شما برای این کار، در فعالیت های 2به3 و 3به4 از دو تحلیلگر استفاده کنید تا زمان انجام پروژه را به اندازه 2 هفته کاهش دهید؛ اما این کار هزینه را افزایش خواهد داد. زیرا دو برابر کردن منابع در هر مرحله، تنها ممکن است بهره وری را به اندازه 50 درصد افزایش دهد؛ درحالیکه با این کار باید زمان بیشتری برای هماهنگ کردن اعضای تیم با سرعت عمل مورد نظر، هماهنگی فعالیت های اختصاص یافته به هرکدام و یکپارچه کردن خروجی کارهای آن ها صرف کنید.در برخی مواقع، کاهش زمان انجام فعالیت های مسیر بحرانی اولیه، منجر به ایجاد یک مسیر بحرانی جدید خواهد شد. در نمونه بالا اگر فعالیت 4به5 در یک هفته انجام شود؛ فعالیت های 4به8 و 8به6 به مسیر بحرانی اضافه می شوند.مدیران پروژه، همانند نمودار گانت، در مورد رسم نمودار مسیر بحرانی نیز از نرم افزارهایی همچون مایکروسافت پراجکت استفاده می کنند. این کار نه تنها رسم نمودار را برای آنها آسانتر می کند، بلکه با این کار، ایجاد تغییرات و ارزیابی پیشرفت پروژه نسبت به برنامه های تعیین شده نیز در زمان کمتر و با دقت بیشتری انجام خواهد شد. تکنیکPERT (تکنیک ارزیابی و بازنگری در برنامه )تکنیکPERT، همان روش مسیر بحرانی را با ایجاد برخی تغییرات، اجرا می کند. این تکنیک نگاه دقیق تری نسبت به برآورد زمان مورد نیاز برای انجام هر مرحله، دارد. برای استفاده از این تکنیک؛ کمترین زمان ممکن برای انجام هر فعالیت، محتملترین بازه زمانی انجام پروژه و طولانی ترین زمان انجام پروژه، در صورتی که فعالیت ها بیشتر از زمان مورد انتظار به طول بیانجامند، محاسبه می‌گردد. برای محاسبه زمان انجام هر مرحله، از فرمول زیر استفاده کنید:6/(کمترین زمان + 4برابر زمان احتمالی + بیشترین زمان)این کار به شما کمک می کند تا برآورد زمانی خود را از مفروضات موجود که معمولاً کوتاه مدت و غیرواقع بینانه هستند؛ دور سازید.
اسلاید 7: نکات کلیدیتحلیل مسیر بحرانی، برای تعیین موارد زیر، روشی قدرتمند و کارآمد به شمار می آید:•وظایفی که باید انجام شوند•جایی که فعالیت های موازی باید اجرا شوند•کمترین زمان ممکن برای اتمام پروژه•منابع لازم برای اجرای پروژه•پترتیب، زمان بندی و برنامه ریزی فعالیت ها•اولویت بندی فعالیت ها•اثربخش ترین راه برای کاهش زمان انجام کار در پروژه های حیاتییک تحلیل مسیر بحرانی خوب و کارآمد، شکست یا موفقیت یک پروژه پیچیده را رقم می زند. این ابزار برای شناسایی میزان اهمیت مشکلاتی که بر سر راه پیاده سازی پروژه بروز می کنند، کاربرد فرآوانی دارد. تکنیکPERT نیز، گونه ای تغییر یافته از تحلیل مسیر بحرانی به حساب می آید که نگاه دقیق تری به برآوردهای زمانی هر پروژه خواهد داشت.
اسلاید 8: ابزارهای مرتبطنمودار گانت Gantt Chartsمزایامی توانید فعالیت هایی را که امکان به تأخیر افتادن آن ها (با هدف تغییر در چگونگی تخصیص منابع به فعالیت هایی که یا به درستی انجام نشده اند یا اینکه نادیده گرفته شده اند) وجود دارد؛ شناسایی کنید.یکی دیگر از مزایای ابزار مسیر بحرانی، امکان برآورد حداقل زمان مورد نیاز برای انجام یک پروژه می باشد. بنابراین با شناسایی گام هایی از پروژه که امکان سریعتر انجام شدن آنها وجود داشته باشد؛ می توانید به فرآیند انجام پروژه سرعت ببخشید.چارت PERTبه صورت صریح وابستگی‌های بین عناصر ساختار تفکیک کار یا WBS را تعریف و قابل دیدن می‌کند (روابط اولویتی)PERT باعث سادگی در شناسایی مسیر بحرانی و مشخص شدن آن میشودPERT شناسایی شروع زود، شروع دیر و لقی هر فعالیت را ساده می‌کندبرای استفاده در تصمیم‌سازی، می‌توان حجم زیاد داده‌های پروژه را در دیاگرام سازمان‌دهی و ارائه نمود
اسلاید 9: کاربردهاروش بیشتر از این که یک تکنیک بر مبنای استارت و تکمیل باشد، رویداد محور است.بیشتر در پروژه‌هایی که زمان فاکتور اصلی‌تری نسبت به هزینه است به کار برده میشود.این روش برای پروژه‌های زیر ساختی و تحقیق و توسعه‌ای پیچیده در مقیاس بسیار بزرگ و زمان مشخص به کار می‌رود. هم در تدوین زمان بندی انجام پروژه و هم در برنامه ریزی منابع مورد نیاز، کاربرد فراوانی دارند. همچنین این امکان را برای شما فراهم می کنند که میزان دستیابی به اهداف پروژه را ارزیابی نموده و فعالیت¬های اصلاحی لازم را برای حفظ مسیر صحیح انجام پروژه، درنظر گرفته و انجام دهید. معایب. نقطه ضعف این ابزار، آن است که اگر از ابزار مسیر بحرانی برای پروژه¬¬ای که دارای برنامه¬های مرتبط و وابسته به یکدیگر باشد، استفاده کنید ؛ این ارتباط زمانی همچون نمودار گانت به سرعت نمایان نخواهد شد.PERT برای پروژه‌های ساده‌تر به سادگی قابل مقیاس شدن نیستنمودارهای شبکه می‌توانند به شدت بزرگ و سنگین شوند و نیاز به صفحات زیادی برای پرینت گرفتن و یا صفحات ویژه با سایز بسیار بزرگ دارندفقدان چارچوب زمانی در بیشتر نمودارهای PERT/CPM باعث سختی در نشان دادن حالت آن میشود، با این وجود می‌توان از رنگ‌ها استفاده کرد (مثلا رنگ‌های خاص برای گره‌های تکمیل شده)زمانی که نمودارهای PERT/CPM سنگین شوند، دیگر برای مدیریت پروژه کاربردی ندارند.
اسلاید 10: زماننیروی کاردانشهزینهمنابع مورد نیاز
اسلاید 11: برای کسب اطلاعات بیشتر به وب‌سایت ام‌جی‌تولز مراجعه نمایید...
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.