تغذیه تکمیلی نوزادان

تغذیه تکمیلی نوزادان

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2: اضافه كردن موادي غير از شير به رژيم شيرخوار يكي از پديده هاي مهمي است كه در نيمه سال اول رخ مي‌دهد.اين تغيير لازم است 1- در موقع مناسب 2- با مواد غذائي متناسب 3- و به تدريج انجام شود.1- ذخائر آهن بدن شيرخوار در حوالي 6 ماهگي به حداقل مي رسد2- شير به تنهائي قادر به رفع نيازهاي غذائي بدن پس از 6 ماهگي نيست.3- براي دندان در آوردن جويدن امري مفيد است.

اسلاید 3: 4- شيرخوار در حوالي 6 ماهگي براي پذيرش غذاهاي نيمه جامد آمادگي دارد.5- تكامل تغذيه اي بخشي از تكامل عمومي بدن است. (سوء تغذيه، كوتاه قدي و عواقب ذهني نامطلوب).6- اگر تغذيه تكميلي ديرتر از موعد مقرر شروع شود پذيرش آن توسط شيرخوار مشكل تر خواهد شد. 7- تغذيه نامناسب موجب كاهش مقاومت نسبت به عفونت، افزايش شدت و طول مدت بيماري و افزايش دفعات ابتلاء به بيماريهاي عفوني.

اسلاید 4: زندگي شيرخوار سه دوره دارد:Nursing period 1- دوره شيرخوارگي يا 6 ماه اول عمر كه تنها منبع تامين مواد غذائي او شير مادر است. Transitional period2- دوره انتقالي)12-6 ماهگي ) كه به تدريج مواد ديگري به برنامه غذائي كودك اضافه مي شود. Modified adult period3- دوره تعديلي بالغين (بعد از يكسالگي) كه اكثر نيازهاي غذائي كودك با خوردن غذاهاي خانواده تامين مي شود.  سن مناسب براي شروع غذاي تكميلي بين 4-6 ماهگي است.

اسلاید 5: خطرات زود شروع كردن غذاي كمكي:1- هنوز گردن گرفتن و قدرت بلعيدن كامل نيست.2- غذا دادن به كودك در حال خوابيده خطرناك است. 3- احتمال ابتلاء شيرخوار به اسهال (به دليل عدم تكامل دستگاه گوارش و يا عدم رعايت بهداشت در تهيه و نگهداري غذاي كمكي).

اسلاید 6: 4- ابتلاء به سوء تغذيه و عدم رشد كافي (چون با دادن غذاي كمكي كه در مقايسه با شير مادر از انرژي كمتري برخوردار است كودك از يك وعده شير مادر محروم مي شود و امكان ابتلاء او به تاخير رشد و سوء تغذيه افزايش مي يابد). 5- كاهش زمان مكيدن پستان مادر توسط كودك و در نتيجه كاهش توليد و ترشح شير مادر.6- احتمال بروز حساسيت در كودك، خانواده هاي با ريسك الرژي در خطر بيشتري هستند.

اسلاید 7: خطرات دير شروع كردن غذاي كمكي:1- كندي يا توقف رشد كودك ( زيرا معمولاً شير مادر به تنهائي قادر به تامين نيازهاي تغذيه اي كودك از پايان 6 ماهگي به بعد نيست). 2- مشكل پذيرش غذا توسط كودك (در صورت تاخير در شروع غذاي كمكي، شيرخوار معمولاً از 9 ماهگي به بعد تمايل خود را به خوردن غذاهاي ديگر و امتحان كردن مزه و طعمهاي جديد از دست مي دهد). 3- به تعويق افتادن عمل جويدن در كودك ( در نتيجه تا پايان يكسالگي كودك غذاي ديگري جز شير مادر يا مايعات نمي خورد و اين مسئله باعث سوء تغذيه كودك خواهد شد).

اسلاید 8: غذاهائي براي شروع تغذيه تكميلي مناسبند كه:1- با حجم كم، انرژي كافي داشته باشند. (مواد چربي، شكر، غلات).2- نرم بوده و هضم آنها آسان باشد.3- تازه و بدون آلودگي بوده، پاكيزه و بهداشتي باشند. 4- در دسترس، ارزان و مناسب عادات غذائي خانواده باشند.5- امكان استفاده از آنها در حجم كم و به دفعات، وجود داشته باشد.

اسلاید 9: * از 9-6 ماهگي غذاها بايد نيمه جامد، به صورت پوره و نرم باشد.* از 12-9 ماهگي كودك قادر به جويدن قطعات كوچك مواد غذائي است.در سال دوم با تكميل دندانها كودك قادر به جويدن كليه غذاهاي موجود در سفره خانواده است.

اسلاید 10: نحوه شروع و ادامه غذاي كمكي:1- ابتدا مادر، كودك را با شير خود تغذيه مي كند و در پايان شيردادن به او غذا بدهد.2 هفته اول يا ماه هفتم:- غلات پخته مخصوصاً برنج به عنوان اولين غذاي جامد براي كودك پيشنهاد مي شود. - طعم مشابه شير دارد. - منبع انرژي و بعضي مواد معدني.- هضم آسان و بدون ايجاد حساسيت.

اسلاید 11: 3- هفته دوم: شير برنج يا حريره بادام استفاده شود.4- هفته سوم: پوره انواع سبزيها (سيب زميني، هويج، كدو حلوائي، نخود فرنگي، لوبيا سبز، كدو سبز).5- از هفته چهارم انواع سوپها (با استفاده از گوشت و مرغ همراه با سبزيها و مواد نشاسته اي مانند برنج، ماكاروني آردها و كمي حبوبات سهل الهضم مانند عدس له شده داده مي شود. 6- از هفته پنجم يا ماه هشتم از زرده تخم مرغ آب پز مي‌توان استفاده كرد.

اسلاید 12: 7- انواع حبوبات را مي توان در سوپها اضافه كرد (يكي از انواع حبوبات و يا حبوبات خيس شده و پوست كنده كه كاملاً پخته و نرم شده باشد مانند عدس، ماش و يا جوانه آنها استفاده نمود). 8- از هفته هفتم يا نيمه دوم هشت ماهگي: به تدريج ماست و آب ميوه هاي مختلف (سيب، هويج و ليموشيرين) وبعد از 2 هفته تكه هاي ميوه را مي‌توان به صورت پخته يا تازه به دست كودك داد.مصرف مركبات (غير از ليموشيرين) توت فرنگي، گيلاس، آلبالو خربزه، كيوي تا پيش از يكسالگي توصيه نمي شود.

اسلاید 13: 9- اگر كودك مبتلا به يبوست است در تهيه سوپ و غذاهاي نرم بايد از برگه هلو، زردآلو، آلو به مقدار كم استفاده شود.10- با افزايش سن و پذيرش بيشتر كودك سوپ و غذاهاي نرم بايد تبديل به غذاهاي سفت تر شود كته نرم همراه با گوشت مرغ، ماهي، تكه هاي كوچك هويج و سيب زميني پخته، نان برشته، بيسكويت را مي توان به دست كودك داد. 11- شيرخواران از يكسالگي به بعد به خوبي مي توانند از غذاهاي خانواده استفاده كنند.

اسلاید 14: 12- غذاي روزانه كودك بايد متنوع، كم حجم و در دفعات در اختيار شيرخوار قرار داده شود.13- كودكان در سنين 1-3 سالگي به علت رشد و فعاليت زياد نياز به 5-6 بار تغذيه در شبانه روز دارند.14- با شروع مصرف غذاهاي كمكي به شيرخوار آب سالم نيز بايد داده شود.15- كودكان زير يكسال نبايد از غذاي سرخ شده استفاده كنند و از افزودن شكر، نمك و هر گونه چاشني و ادويه به غذاهاي كمكي پرهيز نمود.

اسلاید 15: 16- غذا خوردن بايد به صورت يك تجربه لذت بخش باشد نبايد كودك به زور وادار به خوردن كرد. 17- استفاده از مواد شيرين و تنقلات خصوصاً قبل از غدا باعث كم شدن اشتهاي كودك مي شود و از مصرف آن بايد خودداري كرد. 18- خستگي مفرط، كم خوابي و عدم تحرك كافي در شيرخواران بزرگتر بر اشتهاي آنان تاثير مي گذارد و بايد به ساعات خواب و استراحت آنها توجه داشت.

اسلاید 16: نكات و توصيه هاي عملي در تغذيه تكميلي:1- بهتر است غذا با قاشق و مايعات را با ليوان به شيرخوار داد و از به كار بردن بطري و پستانك خودداري كرد. 2- برای مقوی کردن غذای کودک مي توان به غذاي كودك كمي كره يا روغن نيز اضافه كرد. 3- هنگام دادن غذاهاي جامد و نيمه جامد كودك بايد در وضعيت نشسته قرار گيرد. 4- در غذا دادن به كودك صبور باشيد و آرام آرام كودك را با غذا و شيوه جديد غذا خوردن آشنا كنيد و سعي كنيد در هنگام غذا خوردن توجه شيرخوار به كار ديگري جلب نگردد.

اسلاید 17: 5- بهتر است در ابتدا مادر شخصاً به كودك خود غذا دهد و به مرور و با تواناتر شدن كودك در تغذيه خودش (معمولاً حدود 9 ماهگي) او را در اين كار كمك كرده و تشويق نمايد. غذا دادن به كودك همراه با احساس مسئوليت از نكات بسيار ضروري است. 6- سعي شود از غذاهاي مورد علاقه شيرخوار در تغذيه تكميلي او استفاده گردد.

اسلاید 18: 7- در صورتي كه كودك از خوردن يك ماده غذائي جديد امتناع مي ورزد و يا آن را به بيرون مي اندازد ميتوان: *چند روزي از دادن آن ماده غذائي صرف نظر كرد و سپس دوباره آن را به برنامه غذائي كودك اضافه كرد.* مي توان با غذاي ديگري كه مورد علاقه كودك است مخلوط كرد. * يا كمي با شير مادر مخلوط كرد و به كودك داد. 8- اگر يك ماده غذائي جديد باعث ايجاد حساسيت در كودك گرديد، مي توان: *چند روزي آن ماده را از برنامه غذائي كودك حذف كرد و سپس دوباره امتحان كرد.

اسلاید 19: 9- با شيرخوار هنگام غذا خوردن صحبت كنيد و زمان غذا خوردن را برايش خوشايند كنيد تا كودك خاطره خوشي از غذا خوردن در ذهن خود داشته باشد و از اين كار لذت ببرد.10- محل مخصوص و ثابتي را براي غذا خوردن كودك و برا ساس يك برنامه منظم روزانه در نظر بگيريد.

اسلاید 20: 11- دفعات تغذيه تكميلي همزمان با افزايش سن كودك اضافه مي شود. سن كودك دفعات تغذيه تكميلي در روز 8-6 ماهگي 3-2 بار 11-9 ماهگي 4-3 بار 24-12 ماهگي 5-4 بار

اسلاید 21: 12- به تغذيه كودك در هنگام بيماري و دوران نقاهت بايد توجه بيشتري كرد.13- رعايت تنوع در غذاي كمكي باعث بهبود كيفيت و افزايش دريافت ريز مغذي ها در كودك مي گردد. در رژيم غذائي روزانه كودك از سبزي ها و ميوه هاي سرشار از ويتامين A (مانند سبزي هاي برگي تيره رنگ و نارنجي مثل جعفري، هويج، كدوحلوائي، زردك، ميوه هاي زرد، نارنجي رنگ (مثل زردآلو، قيسي، نارنگي، خرمالو) و ويتامين C (نظير مركبات) استفاده مي شود.

اسلاید 22: مقوي و مغذي كردن غذاي كودك:اضافه كردن موادي كه علاوه بر انرژي، پروتئين غذاي كودك را بيشتر مي كند. 1- گوشت 2- حبوبات تفت داده شده و يا پودر جوانه زده 3- تخم مرغ

اسلاید 23: مقوي كردن غذاي كودك:اضافه كردن موادي كه فقط انرژي غذاي كودك را بيشتر مي كند. 1- شكر2- روغن يا كره

اسلاید 24: اضافه كردن مواد غذائي كه ويتامين و املاح غذاي كودك را بيشتر مي كند (مغذي كردن):سبزيجات برگ سبزسبزيجات نارنجي رنگ