تغذیه و گوارش

تغذیه و گوارش

اسلاید 1: تغذیه و گوارشمحمدحسن آقاملایی

اسلاید 2: شکل کلی دستگاه گوارش

اسلاید 3: دهان،حلق،مریمعدهروده کوچکروده بزرگدستگاهعلف خواراناجزای دستگاه گوارش

اسلاید 4: دهان،حلق،مریبلع انتقال لقمه غذایی جویده شده از دهان به معده است که به وسیله مرکز عصبی آن انجام می شود.غذاپس از جویده شدن با بالاآمدن زبان وچسبیدن به کام،بسوی گلو رانده می شود و گیرنده های مکانیکی دیواره گلو را تحریک و انعکاس بلع را ایجادمی کند.در هنگام بلع زبان کوچک به سمت بالا می رود و دهانه راه بینی را می بندد.راه نای نیز با بالا آمدن حنجره وپایین رفتن اپی گلوت بسته وغذا وارد مری می شود.مرکزبلع با اثرخود برمرکز تنفس باعث قطع تنفس درهنگام بلع می شود.لقمه غذایی پس از ورود به مری با حرکات دودی مری حرکت می کند وبه معده می رسد.نیروی جاذبه در حرکت لقمه نقش مهمی ندارد.ماهیچه حلقوی بخش انتهایی مری(کاردیا)درحالت عادی منقبض است واز ورود محتویات معده به مری جلوگیری می کند;ولی با رسیدن هرموج دودی به این ناحیه، انقباض ماهیچه را ازبین می برد و ورود غذا به معده تسهیل می شود.همراه با بلع آب ومواد غذایی مقداری هوا نیز وارد معده می شود.

اسلاید 5: معدهمعده یا شکم یا دل عضو توخالی ، عضلانی و حجیمی از لوله گوارش است که به شکل لوبیا می باشد که در مرحله دوم گوارش عمل می‌کند.غذا پس از عبور از مری وارد معده می شود. معده عضوی است عضلانی. به خاطر تولید اسید کلریدریک در معده محدوده ph آن بین ۱ تا ۴ است که بستگی به نوع غذای درون معده، زمان آن در طول روز و مصرف دارو دارد. اسید معده توسط سلولهای جداری ترشح می شود. هورمون گاسترین و تحریک عصب سمپاتیک بر میزان ترشح اسید موثر هستند. برخی از سلولهای معده همچنین برای حفاظت مخاط آن موکوس ترشح می کنند. فاکتور داخلی نیز در معده ترشح می‌شود و با اتصال به وویتامین ب۱۲ نقش مهمی در جذب این ویتامین دارد. غذا در معده به ذرات کوچکی خرد می‌شود تا غذا بتواند در روده کوچک جذب شود. در طول روز حدود ۲ تا ۳ لیتر اسید در معده ترشح می‌شود که بیشترین مقدار ترشح در غروب است. معده اولین مکان ذخیره موقت غذاست که قابلیت منبسط شدن دارد به طوری که می‌تواند حدود ۲ تا ۴ لیتر غذا را در خود نگه دارد.

اسلاید 6: ارتباط مری و روده با معده

اسلاید 7: چرا زخم معده می گیریم؟در گذشته های نه چندان دور تصور می شد فاکتورهای مربوط به شیوه ی زندگی مانند علاقه ی زیاد به غذاهای پُرادویه یا شغل های استرس زا، ریشه ی اغلب زخم های پپتیک هستند؛ اما امروزه پزشکان دریافتند که علت اصلی زخم های معدوی، استرس یا رژیم غذایی نمی باشد بلکه عفونت های باکتریایی(هلیکو باکترپیلوری) و برخی از داروها هستند که سبب زخم های پپتیکی می گردند. زخم پپتیک بیماری شایعی است که بیش از 10 درصد بالغین را در جوامع مختلف تحت تاثیر قرار داده است. خبر خوب آن که درمان موفقیت آمیز زخم پپتیکی امکان پذیر است. علايم: بالا آوردن خون كه با رنگ قرمز يا سياه مشخص مي شود حالت تهوع و استفراغ كاهش وزن بدون دليل تغيير اشتها وجود خون تيره در مدفوع و يا قيري شدن مدفوع

اسلاید 8: روده کوچکگوارش شیمیایی مواد در روده با اثر آنزیم های قوی شیره پانکراس و با کمک صفرا وآنزیم های آزاد شده ازسلول های دیواره روده به پایان می رسد. دیواره داخلی روده باریک چین خوردگی های زیادی دارد که روی آن ها پرز های متعددی دیده می شود. این پرزها وچین خوردگی ها سطح تماس روده را با مواد غذایی افزایش می دهد.

اسلاید 9: شیره پانکراس:بخش برون ریز پانکراس، قوی ترین آنزیم های لوله گوارش را ترشح وبه ابتدای دوازده وارد می کند.صفرا نیز به همین ناحیه از دوازدهه می ریزد.درشیره پانکراس،علاوه برآنزیم ها مقدار زیادیبیکربنات سدیم برای از بین بردن اثر اسیدی کیموس(کیموس غذایی که در معده به صورت خمیری در آمده است)معده و قلیانی کردن محیط روده وجود داردکه بیش ترین قسمت آن در روده دوباره جذب می شود.آنزیم های این شیره به صورت غیر فعال اند وپس از ورود به روده به صورت فعال در می آیند.عمل صفرا:صفرا یک ماده قلیایی است که جگر آن را می سازد وترشح می کند.صفرا پس از ورود به روده باعث پراکنده شدن ذرات ریز چربی در آب وایجاد یک امولسیون پایدار می شود واثر لیپاز پانکراس را برآنها آسان تر می کند.املاح صفرا حرکات دودی روده را شدت می دهد وقلیایی بودن صفرا به خنثی کردن کیموس کمک می کند.در تر کیب صفرا،رنگ ها،املاح،کلسترول ولیستین(نوعی لیپید)وجود دارد.صفرا ابتدا به کیسه صفرا می رود ودر آنجا غلیظ تر می شود.ترشحات غده های دیواره روده:در دیواره روده باریک غده هایی وجود دارد که مایع نمکی بدون آنزیم ترشح می کنند وحرکات مواد در روده را آسان می کنند.منشأ آن گروه از آنزیم هایی که در روده وجود دارند،اما از پانکراس ترشح نشده اند،سلول های پوششی دیواره روده است.عمر این سلول کوتاه است و پس از کنده شدن از دیواره روده به درون روده می افتند وآنزیم های درونی آن ها آزاد می شود.

اسلاید 10: پانکراس و کبد(فیلم)ارتباط جگر وپانکراس با روده باریک

اسلاید 11: ابتدای روزه بزرگ روده کورنام دارد وبه زایده آپاندیس ختم می شود.روده بزرگ شامل سه قسمت تقریبا مستقیم به نام های کولون بالارو(در سمت راست)،کولون افقی وکولون پایین رو(درسمت چپ) است.کولون پایین رو به راست روده وماهیچه های حلقوی داخلی وخارجی مخرج ختم می شود که اولی از ماهیچه های غیر ارادی و دومی ازماهیچه های ارادی است.موادی که وارد روده بزرگ می شوند،شامل آب واملاح،مقدار کمی مواد گوارش نیافته مانند سلولز وبقایای ترشحات غده های گوارشی است.دیواره روده بزرگ آب واملاح را جذب می کند وبدین طریق باعث غلیظ تر شدن مدفوع می گردد.باکتری هایی که در روده بزرگ زندگی می کنند،برخی مواد مانند سلولز را تجزیه واز گلوکز ایجاد شده برای تغذیه استفاده می کنند.مقدار کمی ویتامین هایKوB نیز به وسیله این باکتری ها ساخته می شوند وجذب خون می گردند.بخشی از گازهای روده،مانند هیدروژن،متان وسولفید مربوط به عمل تجزیه ای باکتری هاست.مقدار کمی پتاسیم از غده های دیواره بزرگ ترشح و دفع می شود.روده بزرگ تحرک زیادی ندارد. روده بزرگ

اسلاید 12: روده بزرگ(فیلم)موقعیت روده بزرگ

اسلاید 13: دستگاه گوارش نشخوارکنندگان،مانند گاو وگوزن برای استفاده از سلولز موجود درمواد غذایی سازگاری پیدا کرده است.معده این جانوران4بخشی است.جانور ابتدا مواد گیاهی را نیمه جویده می بلعد و وارد سیرابی و نگاری خود می کند.باکتری های تجزیه کننده سلولز درسیرابی ونگاری جانور زندگی می کنند ومقدار قابل توجهی از سلولز موجود در مواد گیاهی را تجزیه می کنند.جانورهنگام استراحت غذای موجود درسیرابی ونگاری را باردیگر وارد دهان خود می کند وآن را دوباره می جود وبار دیگر می بلعد.غذا این بار وارد هزار لا می شود و آب آن جذب می شود.پس از آن غذا به شیردان وارد می شود.در شیردان آنزیم های گوارشی جانور،موجب گوارش شیمیایی غذا می شود.در این جا غذا همراه با باکتری هایی که با آن وارد شده اند گوارش میابد و مقدار زیادی از مواد غذایی آماده جذب می شوند.باکتری ها باسرعت بسیار تولید مثل می کنند و بنابراین مقدار آن ها تقریبا همیشه در لوله گوارشی جانور ثابت می ماند.دستگاه گوارش نشخوارکنندگان به علت سازگاری بیشتری که برای زندگی باکتری های تجزیه کننده ی سلولز وگوارش کامل غذا پییداکرده است،نسبت به علف خواران دیگر،مانند اسب فیل،کارایی بیشتری پیدا کرده است.دستگاه گوارش علف خواران

اسلاید 14: دستگاه گوارش علف خواران(فیلم)دستگاه گوارش گاو،یک نشخوار کننده