تغییرات جسمی دوران بلوغ

تغییرات جسمی دوران بلوغ

اسلاید 1: تغییرات جسمی دوران بلوغارائه کننده: دکتر عبداله ديدبانفوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان و نوجواناندانشگاه علوم پزشکی قزوینمرکز آموزشی و درمانی قدسwww.drdidban.ir

اسلاید 2: مقدمهانتقال از دوران كودكي به دوران بزرگسالي يك فرآيند همگاني است كه به ميزان زيادي بسته به فرد، منطقه، كشور و فرهنگ متفاوت است. شروع اين مرحله انتقالي معمولاً بعنوان شروع بلوغ محسوب مي شود كه در سنين مختلفي ظاهر مي گردد.

اسلاید 3: مقدمهبلوغ يك فرآيند در جهت رشد و تكامل جنسي و همچنين رشد و تكامل شناختي و روحي -رواني در نوجوانان مي باشد . بلوغ با تغييرات جسمي، رواني، شناختي، اجتماعي و حتی اقتصادي در فرد همراه است.

اسلاید 4: سن شروع بلوغتا سنين 8 تا 9 سالگي بين دختر و پسر از نظر جسمي بجز اختلاف در اندامهاي جنسي، تفاوت زيادي وجودندارد اما با شروع بلوغ و كامل شدن آن، يك نوجوان پسر شكل مردانه و يك نوجوان دختر شكل زنانه پيدا مي كند. در پسرها تغييرات جسمي بلوغ 2 سال ديرتر از دخترها شروع مي شود

اسلاید 5: سن شروع بلوغسن شروع بلوغ متغیر است و با سن استخوانی، بیشتر ارتباط دارد تا سن تقویمیمحدوده سنی نرمال شروع بلوغ در پسرها 9 تا 14 سالگي و در دخترها 8 تا 13 سالگي (اخیرا گفته می شود 7 تا 13 سالگی) است. از آنجائيكه طول مدت رشد پسرها طولاني تر از دخترها است، معمولاً قد مردان بلندتر از زنان مي شود.

اسلاید 6: سن شروع بلوغدر مطالعه آقای دکتر ربانی و همکاران در دانشگاه ع.پ. تهران، محدوده سنی نرمال شروع بلوغ در دختران ایرانی 6.96 - 13.23 (میانگین 10.1) سالگي به دست آمد

اسلاید 7: عوامل موثر بر زمان شروع بلوغعامل اصلي تعیین كننده زمان شروع بلوغ، وراثت است البته عوامل ديگری هم در شروع و روند آن موثرند؛ از جمله وضعيت تغذيه، سلامت كلي، محل جغرافيايي، میزان در معرض نور بودن، و وضعيت رواني.

اسلاید 8: عوامل موثر بر زمان شروع بلوغبلوغ در دختران چاق نسبتا زودتر شروع مي شود. در دختران دچار سوء تغذيه شديد ديرتر آغاز مي گردد . سكونت در روستاها و مناطق نزديك به استوا و ارتفاعات كم، بلوغ ر ا تسريع مي كند و دختران ساكن مناطق دور از استوا و ارتفاعات، بلوغ را ديرتر تجربه مي كنند

اسلاید 9: عوامل موثر بر زمان شروع بلوغدر مجموع، نسبت به چند دهه قبل سن بلوغ قدري كاهش يافته است، كه تصور مي شود به دليل بهبود وضعيت تغذيه و شرايط زندگي سالم تر و Sex information باشد. گاهي بلوغ در دختران خيلي چاق يا مبتلا به ديابت يا دختران ورزشكار ديرتر اتفاق مي افتد.

اسلاید 10: فیزیولوژی بلوغ دخترهاOVARIAN REGULATIONHypothalamus GnRH releasePituitary glandFSH LHOvaryEstrogenInhibin

اسلاید 11: فیزیولوژی بلوغ دخترهاEstrogens Produced By Ovaries Induce/ Maintain Secondary Sexual Characteristics And Sustain Germ Cell Production Breast developmentLibidoBody compositionBone mineralization

اسلاید 12: فیزیولوژی بلوغ دخترهاLH, FSH and E2 and PUBERTAL STAGE in GIRLS

اسلاید 13: فیزیولوژی بلوغ پسرها

اسلاید 14: فیزیولوژی بلوغ پسرهاTestosterone produced by Leydig cells induces/ maintains secondary sexual characteristics and sustain germ cell production Virilization of external genitaliaPhallus growthPubic, axillary, facial hair LibidoErections/ejaculateVoice changeBody compositionBone mineralization

اسلاید 15: فیزیولوژی بلوغ پسرهاLH, FSH and Testosterone and PUBERTAL STAGE in BOYS

اسلاید 16: تقسيم بندی مراحل بلوغمرحله اوليه بلوغEarly adolescenceمرحله ميانی بلوغمرحله آ خر بلوغMiddle adolescenceLate adolescence

اسلاید 17: تقسيم بندی مراحل بلوغمرحله آخر بلوغ مرحله مياني بلوغ مرحله اول بلوغ 16- 14 سالگی 14-12 سالگی 13- 10 سالگی سن شروع دختر رشد كامل سينه ها رشد كامل موهاي تناسلي و زير بغل نماي كامل زنانه بزرگي بيشتر سينه ها افزايش ميزان موهاي زهار و زير بغل شروع قاعد گي تغييرصدا - آكنهبزرگ شدن سينه ها شروع رويش موهاي زهار و زير بغل افزايش سرعت رشد قدي علائمدختر 17- 14 سالگی 15- 12.5 سالگی10.5 - 14 سالگی سن شروع پسررشد كامل تناسلي رشد كامل موها رشد موهاي صورت نماي كامل مردانه افزايش رشد بيضه ها و آلت تناسلي افزايش ميزان موهاي زهار و زير بغل توانايي توليد اسپرم تغيير صدا – آكنه افزایش سرعت رشد قدي شروع رويش موهاي صورتبزرگ شدن بيضه ها شروع رويش موهاي زهار و زير بغلشروع توليد اسپرمعلائم پسر

اسلاید 18: مراحل بلوغ

اسلاید 19: تغييرات جسمی بلوغ (پسرها)

اسلاید 20: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)رشد Testes (بيضه ها)شروع بلوغ پسرها با رشد قابل توجه Testesمشخص مي شود (اولین نشانه بلوغ در پسرها) طول testis قبل از بلوغ حدود 1.5 تا 2 سانتی‌متر است؛ ولی با شروع بلوغ اندازه و حجم آن افزایش می‌یابد و اين رشد از سن 9 تا 14 سالگي شروع مي شود testes، سلول زاياي مذكر (اسپرم) و هورمون مردانه (تستوستون) را توليد مي كنند.

اسلاید 21: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)بطورطبيعي بيضه راست كمي بالاترازبيضه چپ قرار داردآنچه مهم است، اينست كه بايد بیضه ها بخوبي قابل لمس باشند در صورتي كه يكي از آنها لمس نشوند و يا در لمس آنها علاوه بر بيضه ها توده ديگری هم لمس گردد، حتماً بايد به پزشك ارجاع شود.

اسلاید 22: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)رويش موهاي بدنرشد موها در هر قسمتی الگوی خاصی داردموها ابتدا در زیر بغل رشد می‌کنند و بعد در ناحیه عانه، لب فوقانی، سینه و در نهایت در صورت انتشار می‌یابد.البته بعضی از مردان تا ده سال بعد از بلوغ هنوز رویش موهای صورت‌شان کامل نمی‌شود؛ ولی اغلب اوقات با گذشت زمان موهای صورت تیره و ضخیم‌تر می‌شوند

اسلاید 23: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)کمی و زیادی موی بدن نشانه مشکل در بلوغ جنسی نیستتستوسترون در بعضی از مردان ممکن است باعث طاسی سر شود. افزایش هورمونهای آندروژنی در زنان نیز باعث رشد زیاد موی بدن و ریزش موی سر خواهد شد.

اسلاید 24: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)تغيير صدا (تغییر در تارهای صوتی حنجره)بم شدن صدا به علت بزرگ شدن حنجره و رشد طنابهاي صوتي است. اين امر بعد از ظاهر شدن موهاي زير بغل و جهش رشد اتفاق مي افتد و نوجوان پسر بتدريج صداي مردانه پيدا مي كند. ممكن است در ابتداي اين تغيير، صداي او ناهنجار و خشن باشد.

اسلاید 25: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)افزایش حجم طناب‌های صوتی در جنس زن نیز دیده می‌شود، ولی افزایش حجم در زن‌ها بسیار ناچیز است. بلوغ صدا معمولا قبل از تکمیل رشدی موهای صورت است.

اسلاید 26: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)افزايش فعاليت غدد عرق و چربي با شروع بلوغ، تغییراتی در عرق پسرها به وجود می‌آید. به علت افزايش فعاليت غددعرق، ممكن است بدن بوي خاصي بدهدهمچنین در هر دو جنس، شاهد فعالیت غدد چربی در پوست هستیم که در اثر افزايش فعاليت غدد چربي ممكن است جوشهايي روي صورت و گاهي دركمر و قسمتهاي فوقاني بازوها ظاهر شوند (آكنه).

اسلاید 27: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)جهش رشدی از مهمترين تغييراتي كه در اين دوران رخ مي دهد رشد ناگهاني است. بطوريكه قد، وزن و ابعاد بدن بسرعت افزايش مي يابند. جهش قدي در پسرها ديرتر از دخترها و در مرحله 3 تا 4 بلوغ استالبته اندامها بطور يكسان رشد نمي كنند؛ ابتدا اندامهای تحتانی به حداكثر رشد خود رسيده، كشيده تر مي شوند و تقريباً يكسال بعد طول و عرض تنه افزايش يافته، شانه ها پهن تر مي شوند

اسلاید 28: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها) قسمتهاي مختلف اندام تحتانی نيز همزمان رشد نمي كنند. ابتدا خود پا (تا مچ) سپس ساق و در آخر رانها رشد مي كنند. اين نوع رشد باعث مي شود درابتداي جهش رشدي، فرد ظاهري ناموزون داشته باشد و احياناً در انجام بعضي كارها به گونه اي دچارعدم تعادل و بي مهارتي شود كه اين امر مي تواند موجب نگراني او شود.در پسران بر خلاف دخترها شانه ها سريعتر از لگن رشد كرده و پهن تر و عريض تر از لگن مي شوند.

اسلاید 29: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)رشد آلت تناسليبطور طبيعي از سن 10.5 تا 14.5 سالگي شروع مي شود. بنابراين سن شروع آن در بين افراد مي تواند متفاوت باشد. يكي از نگراني هايي كه ممكن است در اين زمينه ايجاد شود اندازه آلت تناسلي است. اندازه آن مانند اندازه ساير اندامها از فردي به فرد ديگر متفاوت است. اين تفاوت هيچ تـاُثيري در قدرت باروري فرد ندارد.

اسلاید 30: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)عضلانی شدن بدنپسرها در پایان بلوغ بدنی، عضلانی می‌شوند و استخوان‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تری دارند. شانه‌ها، استخوان‌های آرواره و پیشانی بزرگ می‌شود. تکمیل رشد عضلانی در پایان دوره بلوغ است و با تقویت آن ادامه می‌یابد. عضلات مردان هم تحت تاثیر تستوسترون رشد می‌کنند

اسلاید 31: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)افزایش وزنافزایش وزن در هنگام بلوغ فقط مربوط به افزایش چربی نیست ، بلکه به رشد و تکامل استخوان و عضله نیز مربوط است در پسران حداکثر افزایش وزن غالباً یک یا دو سال دیرتر از دختران پیش می آید

اسلاید 32: تغييرات جسمي بلوغ (پسرها)برآمدگی در محل پستان (ژینکوماستی)برآمدگیهای مختصری در زیر نیپل در اغلب پسرها بین 12 تا 15 سالگی ظاهر می شود (پیک آن در 14-15 سالگی است) . این حالت چند هفته طول می کشد و سپس هم در تعداد و هم در اندازه کاهش می یابند (ناپدید شدن کامل طی 6 تا 24 ماه).

اسلاید 33: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)

اسلاید 34: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)جوانه‌زدن پستان‌هادر دخترها جوانه پستانی اولین علامت بلوغ است که به شکل توده‌ای کوچک در زیر نوک پستان استبه طورمعمول در ابتدا دردناك، و حساس استمی تواند بصورت غیرقرینه باشد. اگر یکی از سینه ها کوچکتر از دیگری باشد، جای نگرانی ندارد، زیرا بعد از مدتی هر دو سینه به یک اندازه خواهد شد

اسلاید 35: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)رشد موها در دخترهاعلامت بعدی صفات ثانویه جنسی در دخترها رویش موهای ناحیه زهار و زیربغل است. البته ممکن است این وضع قبل از رویش سینه‌‌ها رخ دهد که جای نگرانی ندارد.

اسلاید 36: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)جهش رشد قدیمعمولاً در دختران در مرحله 3-2 بلوغ، حداقل ۲ سال زودتر از پسران اتفاق می افتد و بسیار چشمگیر است استروژن سبب بسته شدن مراکز رشد استخوانی و کاهش و کند شدن رشد استخوان می شود. به همین دلیل است که بعد از شروع قاعدگی ، سرعت رشد قد بسیار کندتر می شود

اسلاید 37: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)شروع عادت ماهیانه (منارک)درواقع آخرين مرحله بلوغ است تقریبا دو سال بعد از بلوغ، اولین عادت ماهیانه رخ میدهد در 2-3‌سال اول، فواصل بین دو عادت ماهیانه و مقدار خونریزی متغیر است؛ ولی این نیز جای نگرانی ندارد. چون ابتدای کارِ تخمدانهاست و هنوز نظمی در کار آن وجود ندارد و ممکن است تخمک‌گذاری بموقع انجام نشود

اسلاید 38: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)سن متوسط منارک، حدود 13 سالگي (12.5 در دختران ایرانی) است و بروز آن از سن 9 تا 16 سالگي طبيعي مي باشد. اين سن با وراثت درارتباط است، يعني سن شروع خونريزي يك دختر با مادر يا خواهرهايش تشابه دارد. معمولاً دختراني كه در آب و هواي گرم زندگي مي كنند و يا چاق هستند و يا در شهر زندگي مي كنند در سنين پايين تري خونريزي قاعدگي شان شروع مي شود.

اسلاید 39: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)انباشت چربی در بدندرصد چربی در بدن دختران بیشتر از پسرهاست. انباشت چربی در بدن دخترها در لگن، ران‌ها، سینه‌ها، بازوها و ناحیه عانه است. تجمع چربی یا دیگر صفات ثانویه جنسی در بدن زنان با یکدیگر تفاوت دارد و تا حدود زیادی به ژنتیک، محیط، نحوه تغذیه و سبک زندگی و... آنها بستگی دارد

اسلاید 40: تغییرات جسمی بلوغ (دخترها)سایر تغییراترشد اجزای تناسلیتبديل شكل كودكي بدن به بزرگساليتبديل صداي كودكانه به زنانه تغييرات اسكلتيرشد و تحول در غدد عرق و چربي (آکنه و افزایش تعریق