توسعه اقتصادی و برنامه ریزی

توسعه اقتصادی و برنامه ریزی

اسلاید 1: 1

اسلاید 2: توسعه اقتصادي و برنامه ريزي واحد تهران جنوب دانشكده حسابداري و مديريت نيمسال اول 94-93 دكتر درويش amaliran.blog.ir

اسلاید 3: شرطهاي اخذ درس1- اخلاق 2- ورزش3- خط” قُلْ هلْ یستوِي الَّذینَ یعلَمونَ والَّذینَ لَا یعلَمونَ إِنَّما یتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ“بگو آیا کسانى که مى دانند و کسانى که نمى دانند با هم برابرند؟ تنها خردمندان هستند که متذکر می شوند « سوره مبارکه زمر: آیه شریفه 9»3

اسلاید 4: نحوه ارزيابي كلاس وشيوه تدريسحضور وغياب در كلاس : طبق مقررات آموزشي در خصوص حضور در كلاس تاكيد مي شود و سه جلسه غيبت منجر به حذف درس مي شود .نظمحل تمرينات و مسايل سركلاسسوالات و پرسشهاي سركلاس (اختياري و اجباري)انتخاب يك موضوع بمنظور انجام تحقيق (اختياري)نمره نهاييكارهاي كلاسي ، تحقيق وارائه مقاله: ... نمرهامتحان پايان ترم: ... نمره

اسلاید 5: نظم1- قبل از استاد وارد كلاس شويد .2- سكوت را مراعات فرموده وهنگاميكه سوالي داشتيد فقط دست بلند كنيد .3- در زمان كلاس درس از موبايل استفاده نكنيد . با تشكر5

اسلاید 6: منابع درس1- شاخصهاي توسعه اقتصادي از ديدگاه اسلام ، تاليف : محمد جمال خليليان .2- توسعه و مباني تمدن غرب : شهيد مهندس سيد مرتضي آويني ( سيد اهل قلم ) .3- کتاب توسعه اقتصادي و برنامه ریزي، تالیف دکتر يگانه موسوي جهرمي ، انتشارات: دانشگاه پیام نور. * با تشكر از دكتر لشكري عضو هيات علمي دانشگاه پيام نور6

اسلاید 7: فهرست مقدمهفصل اول : کلیات مفهوم رشد و توسعه اقتصاديفصل دوم : تاريخ فرآيند توسعهفصل سوم : كشورهاي در حال توسعهفصل چهارم : نظريه هاي رشد و توسعه اقتصاديفصل پنجم : مدلهاي رشد فصل ششم : روشهاي دستيابي به توسعه اقتصاديفصل هفتم :‌ نقش دولت در توسعه اقتصاديفصل هشتم : توزيع درآمد و توسعه اقتصاديفصل نهم : نقش آموزش در توسعه اقتصاديفصل دهم : فن آوري و توسعه اقتصاديفصل يازدهم : برنامه ريزي اقتصاديفصل دوازدهم : فرآيند توسعه در ايران

اسلاید 8: هدف هاي آموزشی درس:1. آشنایی با مفاهیم، روش هاي اندازه گیري، نظریه ها و الگوهاي مختلف رشد و توسعه اقتصادي در دنیا2. آشنایی با نحوه مقایسه سطح توسعه کشورها و فرایند برنامه ریزي اقتصادي3. آشنایی با مفهوم و مباحث الگوي اسلامی-ایرانی پیشرفت و اقتصاد مقاومتي

اسلاید 9: تعاريف پايه در ارتباط با انسان حق امری است ثابت و پایدار که علت ثباتش تطابق با هستی هدفداری است که اتکاء آن هستی هدفدار هم جز به هستی آفرین نیست.حقوق مجموعه قواعد، نظام ها و مقرراتي است كه براي تنظيم روابط افراد و استقرار نظم وضع گرديده و داراي ضمانت اجرايي كافي و مؤثر است .حقوق بشر آن امور ثابت و پایدار و مشترک در همه انسان‌هاست که هر انسانی به جهت انسان بودن و فارغ از رنگ، نژاد، زبان، مليت، جغرافيا، اوضاع و احوال متغير اجتماعي يا ميزان قابليت و صلاحيت ممتاز و فردي باید آن را دارا باشد و این حق را خالق انسان در آغاز تولد برای او قرار داده است.نظم يک نوع رابطه ي هماهنگ ميان اجزاي يک مجموعه، براي تحقق يافتن هدف مشخصي است. به گونه اي که هر جزيي از اجزاي مجموعه، مکمّل ديگري بوده و فقدان هر يک سبب مي شود که مجموعه، هدف خاص و اثر مطلوب را از دست بدهد. 9

اسلاید 10: تعاريف پايه در ارتباط با انسانآزادي،‌ حق ناشي از ميل افراد و تمايلات آنها عدالت :قرار گرفتن هر چیز در جای خود و حق هر صاحب حقی را به او اعطا نمودن است » عدل چه بود آب ده اشجار را ظلم چه بود آب دادن خار راعدل وضع نعمتی در موضعش نه بهر بیخی که باشد آبکش دموكراسي واژه ای است برگرفته از واژه های یونانی دموس ( demos ) به معنی مردم و کراسیا ( cratia یا krato ) به معنی قدرت (یا، حکومت، حاکمیت) ؛‌ در مجموع يعني حكومت مردم . عزت نفس یا حرمت نفس ( self regard)، باور و اعتقادی است که فرد، درباره ارزش و اهمیت خود دارد. فردی که حرمت نفس دارد معتقد است که انسان مقدّس است و به دلیل این تقدس نمی‌توان او را قربانی اعتقادات و ارزش‌های دیگران کرد.10

اسلاید 11: مقدمهاصول پايه تحليل اقتصادي انسان موضوع اقتصاد است نه اشياء زير بناي هر نظريه اقتصادي فرهنگ مربوطه قرار دارد . تحليل اقتصادي كوتاه مدت و دراز مدت متفاوت است .اندازه اقتصاد در تحليل اقتصادي موثر است . مهمترين موضوع اقتصاداشتغالتورم11

اسلاید 12: اصول زيربنايي هر نظام اقتصادي امنيت ملي و سياست خارجي قوه قضائيه ( حقوق مالكيت ) نظام مردمسالار كارآمدقوانين و مقررات قوي قرآن مجید نازله‌ی مقام علمی پروردگار و عصاره‌ی عالم وجود است ؛‌ و بدون تردید مطلبی نیست که در آن قابل جست و جو و تحقیق نباشد؛ منتها برداشت از قرآن نیاز به مقدمات و شرایطی دارد که بدون این شرایط و مقدمات هرگز نمی‌توان در آن دریای بی‌کرانه قدم گذاشت.إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّى يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم سوره مبارکه الرعد آیه ۱۱خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!*محور تمام تحول ها همان جهش نفسانى و تغيير درونى است .12مقدمه

اسلاید 13: 1- خواسته ها و نيازهاي انسان فراوان و رو به افزايش ( نه نامحدود ) 1-1- نيازهاي معقول و متعارف 1-2- آرزوها و اميال فرهنگ جامعه ( فرهنگ كار و نه مصرف گرايي ) تربيت انسان ( بعد مادي و بعد معنوي )2- منابع موجود محدود : منابع شناخته شده و آماده در هرزمان در همان مقطع كافي نيست .از همه امكانات طبيعي و انساني كره زمين استفاده نمي شود . اراضي قابل كشت كشور و معادن و افزايش توليد نفت صيانتي از امكانات طبيعي و انساني كره زمين به صورت بهينه استفاده نمي شود . دانش فني ، نوآوري و بهره وري ( دانش هسته اي )13مقدمه

اسلاید 14: جهانجَهان نامی رایج برای مجموعه تمدن انسان، به ویژه تجربه بشر، تاریخ، یا به طور کلّی وضعیّت بشر است.واژه جهان هم در معنی زمین و هم در مورد کیهان و همچنین کلّ هستی کاربرد دارد.از واژه جهان برای اشاره به هر مجموعه بزرگ نیز استفاده می‌شود ، برای نمونه جهان ایرانی، جهان عرب، جهان ادبیّات و غیره. از نظر ریشه، واژه جهان دگرگون‌شده واژه گیهان پهلوی است. واژه‌های کیهان و گیتی نیز از همان ریشه آمده‌اند.عمر جهان برابر با ۰٫۱۷ ± ۱۳٫۷۵ ميليارد سال است.14

اسلاید 15: جهانجهان هستیجهان سازمانی کاملاً پویا است. این جهان روزی آغاز شد. شاید با یک انبساط بزرگ ناگهانی مادّه. و ممکن است روزی پایان یابد. در همین زمان (بین آغاز و پایان) با انبساط بیشتر جهان کهکشان‌ها از یکدیگر دورتر و دورتر می‌شوند. جهان با فعّالیّت و حرکت در حال بزرگ‌شدن است. ستاره‌ها در تمام طول زندگیشان منقبض، منبسط، و منفجر می‌شوند.سیّارات به دور ستاره‌ها در حال گردشند. کهکشان‌ها می‌چرخند و دنباله‌دارها و سیّارک‌ها در منظومه شمسی در حال حرکت بر روی مدار خود هستند. عناصر، اتم‌ها، مولکول‌ها و ذرّات پیوسته بر یکدیگر اثر می‌گذارند و تغییر می‌کنند. موج‌های الکترومغناطیسی همه جا هستند (ما برای دیدن آن‌ها باید بیرون از محوّطه وجودیشان باشیم) ممکن است همه جهان از ماده سیاه ساخته شده باشد که ما در این مورد مطمئن نیستیم. رایج‌ترین نظریّه در مورد خلق جهان تئوری مهبانگ یا انفجار بزرگ است. این تئوری عقیده بسیاری از دانشمندان بویژه ادوین هابل اخترشناس مشهور قرن بیستم است. مهبانگ می‌گوید که جهان بوسیله یک موج سنگین انرژی و ماده ۱۰ تا ۲۰ میلیارد سال پیش بوجود آمده‌است. مهبانگ شکل گیری گازها و ذرّات موجود در آسمان و هر چیز دیگری که در آن یافت می‌شود را نشان می‌دهد. این نظریّه همچنین انبساط جهان در آینده را بیان می‌کند و نیز دور شدن همه اجزای آسمان، کهکشانها، ستاره‌ها و سیّارات و هر چه در آن است. در نتیجه انفجار نخستین واکنش سریع آغاز شد و ذرات بسیار کوچک تشکیل شدند (دانشمندان می‌گویند که انفجار بزرگ یک انفجار نبود بلکه یک موج عظیم بود) و بعد بلافاصله جز اتمی ذرات بوجود آمد (برای خلق پروتون ونوترون) ،‌ هیدروژن و هلیوم اولین اتم‌ها بودند. از تأثیر این دو عنصر اساسی بر یکدیگر همه موادّ دیگر بو جود آمدند.15

اسلاید 16: جهاناندازه جهانمادّه قابل مشاهده در فضایی به وسعت حدّاقل ۹۳۰۰۰ میلیون سال نوری گسترده شده‌است. احتمالاً بیش از ۱۰۰ هزار میلیون کهکشان وجود دارد که کوچکترین آن‌ها ده میلیون ستاره و بزرگترین آن‌ها هزار میلیارد ستاره دارد. قطر یک کهکشان نوعی ۳۰۰۰۰ سال نوری و فاصله نوعی دو کهکشان مجاور ۳ میلیون سال نوری است. تاریخچه زمین History of the Earth) توصیف مهم ترین وقایع و مراحل اساسی در توسعه سیاره زمین از شکل گیری خود تا به امروز است.تقریباً تمام شاخه‌های علوم طبیعی به درک درستی از رویدادهای مهم از گذشته زمین کمک کرده است.سن زمین در حدود یک سوم از عمر جهان است. زمین حدود ۴٫۵۴ میلیارد سال پیش از اتحاد سحابی‌های خورشیدی شکل گرفته است.16

اسلاید 17: جهانزمین چگونه بوجود امد؟کشور ایران امروز بخشی از سرزمین بزرگتری به نام فلات ایران است. سرزمین مرتفعی که بین رشته کوه‌های زاگرس در غرب و فلات تبت و پامیر در شرق شکل گرفته است. فلات ایران بخشی از قاره بزرگ اوراسیا محسوب می‌شود. زمین میلیاردها سال قبل از ابر و گاز میان ستاره‌ای شکل گرفت. زمان گذشت و گذشتن آن ثابت کرد که زمین با بیشتر سیاره‌ها و شاید با همه آن‌ها فرق دارد. زندگی روی زمین شکل گرفت و سرانجام موجودات هوشمندی (انسانها) خلق شد که می‌توانند بیندیشند، به هستی نگاه و درباره آن سؤال کنند. 17

اسلاید 18: جهان غرب، کشورهای غربی و یا غرب در علوم جغرافیای سیاسی به مجموعه‌ای از کشورها و ملت‌های عموماً ساکن کشورهای واقع در اروپای مرکزی و غربی و کشورهای شمال قاره آمریکا گفته می‌شود. اگر چه این واژه در اصل معنی تحت‌الفظی جغرافیایی این ناحیه‌است که شامل کشورهای موجود در نیم‌کره غربی زمین می‌گردد، اما این واژه محدود به این مرزهای جغرافیایی نمی‌گردد و کشورهایی مانند استرالیا و نیوزلند که در نیمکره شرقی زمین قرار دارد نیز جز جهان غرب محسوب می‌گردد زیرا از لحاظ فرهنگی مشابه کشورهای غربی می‌باشند. این واژه به فلسفه غربی و فرهنگ کشورهای غربی نیز اشاره دارد.فرهنگ غرب از حوضه‌ی دریای مدیترانه و اطراف آن سرچشمه گرفته و آغاز شده است و غالب اوقات از یونان و رم به عنوان بنیانگذاران فرهنگ غربی یاد میشود. فرهنگ غربی ابتدا در شرق و غرب خود گسترش یافت و سواحل دریای سیاه را دربرگرفت و مناطق بیشتری از سواحل مدیترانه را شامل شد. در این بین فرهنگ غربی از فرهنگهای غنیِ خاورنزدیک باستان مانند فنیقی‌ها,کارتاژها, میان‌رودان و مصر باستان تاثیر پذیرفت. بعدها آنها به سمت شمال دریای مدیترانه نیز رفتند و غرب, مرکز, جنوب شرق, شرق و شمال اروپا را نیز تحت سلطه‌ی خود درآوردند. مسیحی‌سازی بلغارستان (قرن نهم میلادی), مسیحی‌سازی روس-کیف (قرن دهم میلادی), مسیحی‌سازی اسکاندیناوی (قرن داوزدهم میلادی) و مسیحی‌سازی لیتوانی ( قرن چهاردهم میلادی) باقی نواحی اروپا را نیز به تمدن غربی اضافه کرد. نقشه کشورهای غربیجهان غرب

اسلاید 19: فصل اولکلیات مفهوم رشد و توسعه اقتصادي

اسلاید 20: طرح درس1-1- پیدایش نظریه توسعه اقتصادي 2- 1- رشد اقتصادي 3-1-توسعه اقتصادي1-4- توسعه يا تكامل ؟

اسلاید 21: 1-1پیدایش نظریه توسعه اقتصادي:بعد از جنگ جهانی دوم (از سال 1939 تا 1945 میلادي معادل 1318 تا 1324 شمسی) براي جبران خسارت هاي وارد شده به کشورهاي درگیر در جنگ، نظریه توسعه اقتصادي کشورها مطرح شد.امروزه علم اقتصاد به شاخه هاي متعددي تقسیم میشود که یکی از آنها، شاخه اقتصاد توسعه است.

اسلاید 22: 2-1 تعريف رشد اقتصادي رشد ترجمه كلمه(Growth) به معني بزرگ شدن است رشد يك معني كمّي و عددي دارد و با يك معيار قابل قبول قابل اندازه گيري است. مثل قد، وزن، سن و جمعيت . رشد تغيير كمّي هر متغير طي يك دوره زماني معين است.رشد اقتصادي افزايش توليد ناخالص ملي يك كشور در يك دوره زماني معين مي باشد. (موسوي جهرمي ) در اثر رشد مثبت اقتصادي، یک کشور قادر خواهد بود نیازهاي مصرف کنندگان (مصرف واقعی و کاذب) را بیشتر برآورده نماید .

اسلاید 23: 2-1 تعريف رشد اقتصادي نرخ رشد اقتصادي به صورت زیر محاسبه می شود: تولید ناخالص ملی در دوره جاري :GNP1 تولید ناخالص ملی در دوره قبل :GNP0

اسلاید 24: تعريف رشد مدرن اقتصادي افزايش بلند مدت ظرفيت توليد به منظور افزايش عرضه كالاهاي هر چه متنوعتر به مردم را رشد مدرن اقتصادي مي گويند.

اسلاید 25: ويژگيهاي رشد مدرن اقتصادي 1- افزايش ذاتي در نرخ رشد جمعيت2- افزايش نرخ توليد سرانه3- تأثير نافذ تكنولوژي و تغييرات سازماني بر روي كارايي در كليه بخشها4- تحولات ساختاري در اقتصاد و در بخشهاي مختلف توليدي5- تغييرات تكنولوژيك مهمترين عامل تغييرات در توليد بخشهاي مختلف و توزيع نيروي كار بوده است.

اسلاید 26: عوامل موثر بر رشد اقتصادي:میزان رشد اقتصادي، تحت تاثیر دو گروه عوامل زیر افزایش می یابد:1. افزایش عوامل تولید از نظر کمی (نیروي کار، سرمایه، ماشین آلات، زمین، و سایر منابع طبیعی)2. تخصیص بهينه منابع و افزایش کیفیت عوامل تولید و ارتقاء بهره وري .

اسلاید 27: 3-1 تعريف توسعه اقتصادي لفظ توسعه از ریشه‌ی «و س ‌ع» و به معنای ایجاد وسع و فراخی و گسترش و بهبود است، خود این لفظ ترجمه‌ای است از یک کلمه‌ی فرنگی development) ) است . در تعاريفي كه از توسعه اقتصادي ارائه شده به طور ضمني به مفهوم بهبود و گسترش وضع اقتصادي كشورها اشاره شده است. توسعه اقتصادي فقط به رشد اقتصادي محدود نمي شود بلكه در بعد گسترده تري مسائل مربوط به فقر، عدالت، شهر نشيني، مهاجرت، بيكاري، توزيع درآمد و ساير شاخصهاي اجتماعي را نيز در بر مي گيرد.توسعه اقتصادي، افزايش مداوم {و درازمدت } ظرفيت توليد يك جامعه كه بر اساس تكنولوژي درون زا و پيشرونده (موسوي جهرمي )

اسلاید 28: 3-1 تعريف توسعه اقتصادي دادلی سیرز (Dudley Seers) رئیس مؤسسۀ اطلاعات توسعه اي دانشگاه ساسکس انگلیس می گوید در مورد توسعه هرکشور باید به سه سوال اساسی پاسخ دهیم:1. فقر چه تغییري کرده است؟2. بیکاري چه تغییري کرده است؟3. نابرابري چه تغییري کرده است؟پیامدهای توسعه اقتصادیافزایش سهم صنعت و کاهش سهم کشاورزی در تولید ملی.افزایش شمار شهرنشینان و کاهش جمعیت روستایی.افزایش ثروت و رفاه مردم جامعهافزایش اشتغال

اسلاید 29: 1. 3 . 1. معيارهاي اندازه گيري توسعه اقتصادي بسياري از اقتصاد دانان تلاش نموده اند تا معيارهاي كمّي و قابل اندازه گيري براي درجه توسعه يافتگي جوامع ارائه نمايند. برخي از اقتصاد دانان نيز شاخصهاي كيفي براي اندازه گيري درجه توسعه يافتگي ارائه نموده اند. شاخصهاي توسعه در طول زمان متكامل تر شده اند.

اسلاید 30: 1- توليد ناخالص ملي (GNP)2- توليد سرانه واقعي2. تولید سرانه واقعی3. توزیع درآمد4. وسعت فقر5. نرخ اشتغال6. تغییر ساختار اقتصادي7. تمرکززدایی و افزایش نرخ مشارکت8. دسترسی به امکانات بهداشتی9. دسترسی به امکانات آموزشی10 . شاخص توسعه انسانیشاخص برابری قدرت خرید (PPP)بدليل آنكه سطح قیمت محصولات و خدمات در کشورهای مختلف جهان یکسان نیست. مجموعه‌ای از قیمت‌های حاکم در یک کشور در نظر گرفته می‌شود و از آن برای ارزیابی قیمت تمام کالاهای تولید شده در سایر کشورها استفاده می‌شود. شاخص درآمد پایدار (GNA, SSI) : در این روش، هزینه‌های زیست‌محیطی که در جریان تولید و رشد اقتصادی ایجاد می‌گردد نیز در حساب‌های ملی منظور گردیده (چه به عنوان خسارت و چه به عنوان بهبود منابع و محیط زیست) و سپس میزان رشد و توسعه بدست می‌آید.استقلال ملی : سایر دولت ها نتوانند بر تصمیمات دولت ملی نفوذ و تأثیر به سزا داشته باشند.مهمترين شاخصهاي اندازه گيري توسعه عبارتند از:

اسلاید 31: 1. توليد ناخالص ملي اولين شاخص اندازه گيري توسعه اقتصادي است. ارزش تمام كالاها و خدمات نهايي توليد شده به قيمت جاري طي يك دوره مالي معين. معمولاً يك سال است. به نظر مي رسد كشوري كه توليد ناخالص ملي بالاتري داشته باشد از قدرت ، ثروت و امكانات بيشتري برخوردار است. اين شاخص تا حدي گمراه كننده است زيرا متغيرهاي اساسي نظير رشد قيمتها ، رشد جمعيت ، توزيع درآمد،آلودگي محيط زيست، اقتصاد زير زميني و توليد خود مصرفي انعكاس مناسبي در آن ندارند. به همين دليل شاخص ديگري به نام توليد ناخالص واقعي سرانه تعريف شده است كه تاحدي بعضي از متغيرهاي اساسي را منعكس مي كند.

اسلاید 32: 2. توليد سرانه واقعي توليد واقعي سرانه عبارت است از تقسيم توليد ناخالص ملي به قيمتهاي ثابت تقسيم بر كل جمعيت كشور. اين شاخص اثر رشد جمعيت و رشد قيمتها كه در توليد ناخالص ملي اسمي وجود داشت را تعديل مي كند ولي اثر توزيع درآمد ، توليد براي خود مصرفي ، اقتصاد زير زميني و آلودگي محيط زيست را منعكس نمي كند.

اسلاید 33: 3. توزیع درآمدشامل سهم دهک هاي گوناگون درآمدي است که نشان می دهد اقشار گوناگون از درآمد ملّی چه سهمی دارند.بیشتر بودن درآمد یا تولید ناخالص واقعی سرانه، الزاماً موجب برخورداري آحاد جامعه نیست و برخورداري و رفاه جامعه بستگی به توزیع مناسب درآمد دارد.براي اندازه گیري توزیع درآمد، ابزارهایی نظیر ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص تایل و معیار اتکینسون وجود دارد.

اسلاید 34: 4. وسعت فقردر هر سطحی از درآمد ملّی سرانه، هرچه توزیع درآمد ناعادلانه تر باشد و یا هرچه سطح متوسط درآمد پایین تر باشد، میزان فقر بیشتر است.وسعت فقر به دو عامل بستگی دارد: 1. سطح متوسط درآمد ملّی2. درجه نابرابري در توزیع درآمد.

اسلاید 35: 5. نرخ اشتغالهرچه تعداد بیشتري از نیروي کار فعال جامعه به کار تمام وقت مشغول شوند و نسبت شاغلین به کل نیروي کار جامعه افزایش یابد، تولید ناخالص ملّی، درآمد واقعی سرانه و رفاه اقتصادي جامعه افزایش می یابد.نرخ اشتغال شاخص مناسبی براي اندازه گیري درجه توسعه یافتگی کشورها میباشد.Dr.Lashkari

اسلاید 36: 6. تغییر ساختار اقتصادياین شاخص نخستین بار توسط اقتصاددان مشهوري به نام کولین کلارك مطرح شده است. به معنی افزایش سهم نیروي کار و ارزش افزوده در بخش هاي خدمات و صنعت نسبت به بخش کشاورزي است که در فرایند طبیعی توسعه صورت می پذیرد.

اسلاید 37: 7. تمرکززدایی و افزایش نرخ مشارکتواگذار کردن امور اقتصادي به مناطق، استان ها، شهرها و روستاها و کاهش حجم فعالیت هاي اقتصادي دولت مرکزي و سپردن آن به مردم به منظور افزایش کارایی را تمرکز زدایی میگویند.هرچه میزان تمرکز زدایی بیشتر باشد، کشور توسعه یافته تر تلقی میشود.

اسلاید 38: 8. دسترسی به امکانات بهداشتینظیر بالا بودن امید به زندگی و متوسط طول عمر، پایین بودن نرخ مرگ و میر کودکان، دسترسی به آب آشامیدنی سالم و...است.

اسلاید 39: امید به زندگیامید به زندگی یک شاخص آماری است که نشان می‌دهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است و یا به عبارت دیگر هر عضو آن جامعه چند سال می‌تواند توقع داشته باشد. هر چه شاخص‌های بهداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید زندگی افزایش خواهد یافت و از این رو این شاخص یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست. امید زندگی زنان در همه جوامع چند سال (در کل جهان چهار و نیم سال) بیشتر از مردان است. مطابق آمار سازمان ملل کشورهای ژاپن، هنگ کنگ، ایسلند، سویس و استرالیا به ترتیب در جهان مقام‌های اول را دارند که با حدود ۸۲ سال از میانگین جهانی ۲۲ درصد بالاتر است. کشورهای سوازیلند، موزامبیک، زیمباوه، سیرالئون و لسوتو نیز به ترتیب در پایین ترین رده قراردارند. امید زندگی در این کشورها حدود ۴۲ سال است که ۳۸ درصد کمتر از میانگین جهانی و نصف کشورهای بالای جدول است.امید زندگی در ایران برای زنان ۷۲٫۶، برای مردان ۶۹٫۴ و در کل ۷۱ سال است که ۵٫۵ درصد از میانگین جهانی بالاتر است و ایران را در بین ۱۹۵ کشور در رتبه ۱۰۹ قرار می‌دهد.

اسلاید 40:

اسلاید 41: 9. دسترسی به امکانات آموزشیاز شاخصهایی که مورد تاکید سازمان ملل متحد قرار دارد، گسترش امکانات آموزشی و دسترسی سهل و رایگان تمامی افراد به امکانات آموزشی است.افزایش باسوادي تنها شرط لازم براي ارتقاء فرهنگی و علمی است، اما شرط کافی آن است که نظام آموزشی این کشورها به سطح بالاترین نظام هاي آموزشی در جهان ارتقاء یابند.

اسلاید 42: 10 . شاخص توسعه انسانی (Human Development Index)این شاخص میانگین وزنی ساده از سه شاخص امید به زندگی در بدو تولد، نرخ با سوادي بزرگسالان و قدرت خرید واقعی افراد بدست می آید.امید به زندگی ؛ وضعیت بهداشتی کشور، نرخ باسوادي وضعیت علمی کشور، و قدرت خرید واقعی وضعیت دسترسی به امکانات مادي لازم براي زندگی را نشان می دهد.

اسلاید 43: 10 . شاخص توسعه انسانی (Human Development Index)براي مثال، امید به زندگی در کشور ژاپن 78 سال و در کشورهاي در حال توسعه به طور متوسط 62 سال است (متوسلی، 26:1382 )

اسلاید 44: برنامه هاي توسعه سازمان ملل متحد بر مفهوم و اندازه گیري توسعه بر اساس شاخص توسعه انسانی (HDI: Human Development Index) تاکید دارد. این شاخص نه تنها بر پایه درآمد واقعی، بلکه بر اساس شاخصهاي اجتماعی مانند امید به زندگی، میزان باسوادي بزرگسالان و تحصیلات عالیه مبتنی است.* بر اساس تعريف غربي ؛‌ایران با شاخص توسعه انسانی 0/707 و رتبه 88 در سال 2011 از میانگین کشورهاي گروه شاخص بالا)0.741 (پایین تر اما از میانگین 0.548كشورهاي جنوب آسيا بالاتر است . در میان کشورهاي منطقه سري لانکا و هند با رتبه هاي 97 و 134 از نظر جمعیت و شاخص HDI به ایران نزدیک هستند.

اسلاید 45: 45نقشه جهان نشان‌دهنده شاخص توسعه انسانی برپایه کشور(2010)

اسلاید 46: ويژگيهاي توسعه اقتصادي1- تدريجي بودن2- خودگرداني و استمرار3- خود اتكايي4- خود كفايي

اسلاید 47: 1- تدريجي بودن تحول در ابعاد و ساختارهاي اجتماعي، بنيادهاي سازماني، نگرشها و باورهاي مردم در طي زمان صورت مي گيرد و ماهيتاً امري تدريجي است.

اسلاید 48: 2- خودگرداني و استمرار اگر نظام اقتصادي و همچنين ساختارهاي اجتماعي يك كشور طوري سازماندهي شده باشند كه در يك شبكه مرتبط و هماهنگ نيازهاي يكديگر را خود برآورده نمايند ، در صورت بروز بحران قادر خواهند بود كه به حركت خود به سوي توسعه ادامه دهند.

اسلاید 49: 3- خود اتكايي ضروري است كه كشور در جريان توليد كالاهاي استراتژيك و مورد نياز جامعه نظير بذر اصلاح شده، كود شيميايي ، آب و ماشين آلات كشاورزي به عوامل توليد خارجي وابستگي كلي نداشته باشد. همبستگي و ايجاد وابستگي متقابل نه تنها يك ضرورت بين المللي است بلكه موجب رشد و رونق اقتصادي جوامع مي شود.

اسلاید 50: 4- خود كفايي كشور بايد در توليد كالاهايي كه در تأمين نيازهاي اوليه كشور نقش اساسي دارند نظير گندم و برنج و همچنين در توليد كالاهايي كه داراي بيشترين پيوندهاي پيشين و پسين هستند نظير اتومبيل خود كفا باشد.

اسلاید 51: میردال شاخص های را برای ارزیابی توسعه که آنهارا آرمانهای نو شدن می نامد به شرح زیر بر می‌شمارد:خردگراییتوسعه دانش و اجرای موثر برنامه ریزی توسعهافزایش بهره وریارتقا سطح زندگیبرابری اقتصادی و اجتماعیبهبود نهادها و رفتارها و عادات و رسوماستحکام و قوام ملیاستقلال ملیدموکراسی به طور ریشه ای و گسترده در جامعهانضباط اجتماعیتوسعه مدنظر غرب توسعه اقتصادي و بر مبناي اومانيسم ( انسان محور) و لذت پرستي ( لذت بدون محدوديت ) است .آرمان های نو شدن

اسلاید 52: پایداری سه مشخصه اصلی دارد:الف) زمینه پایدار منابع که از بهره‌وری جمعیت‌ها و اکوسیستم‌ها حاصل می‌شود.ب) فراوانی پایدار و تنوع زیستی گونه‌های فردی در زمینه اکوسیستم‌ها نسبت به بهره‌برداری انسانی و به طور کلی تر مداخلات انسانج) توسعه اقتصادی پایدار بدون تخریب منابع موجود برای نسل‌های آینده.توسعه پایدار توسعه با توجه ويژه به محيط زيست است . توسعه پایدار

اسلاید 53: کیفیت زندگیشاخص کیفیت زندگیمردم در کشورهای توسعه‌یافته به رفاه اقتصادی دست یافته‌اند ولی، احساس نمی‌کنند که زندگیشان، از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد. پس، رشد شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP) که معرف رشد اقتصادی است، نمی‌تواند معیار بهبود کیفیت زندگی مردم تلقی شود.[۱] از این رو، برای نخستین بار، در سال ۲۰۰۵ میلادی، واحد اطلاعاتی اکونومیست (EIU)، شاخص اقتصادی و اجتماعی جدیدی را به منظور رتبه‌بندی کشورهای جهان ارائه کرد. این معیار رتبه‌بندی کشورها را شاخص کیفیت زندگی (QLI)، نام‌گذاری کرده‌اند.عوامل تعیین‌کننده کیفیت زندگی ترقي مادی: سرانه تولید ناخالص ملیسلامتی: امید به زندگی در بدو تولدثبات سیاسی و امنیت: نرخ ثبات سیاسی و امنیتزندگی خانوادگی: نرخ طلاق (در هر هزار نفر)زندگی اجتماعی: نرخ حضور در اماکن مذهبی یا عضویت در سندیکاهااقلیم و جغرافیا: عرض جغرافیائی، شرایط اقلیمی بین گرمتر و سردتر را مشخص می سازد.امنیت شغلی: نرخ بیکاریآزادی سیاسی: متوسط شاخص‌های آزادی‌های مدنی و سیاسیعدم تبعيض جنسيتي

اسلاید 54: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ شاید جامع‌ترین مدل مفهومی‌خوشبختی متعلق به پژوهشگران بهداشت روانی باشد که در این زمینه کارهای باارزشی انجام داده‌اند. اینان خوشبختی را یکی از مؤلفه‌‌های بهزیستی ذهنی (subjective well-being) می‌دانند.از دید آنان، جلوه‌‌های گوناگون بهزیستی ذهنی، نشانه سلامت روانی است. بهزیستی ذهنی به معنای ذهنیتی است که فرد درباره کیفیت زندگیش دارد و تا حد بسیار شبیه معیارهای ذهنی کیفیت زندگی است. جامع‌ترین مدلی که در این باره در ادبیات موجود است، متعلق به کوری کیز (Corey Keyes) است که برای بهزیستی ذهنی سه وجه قائل است:• بهزیستی احساسی: که دو بعد دارد: بعد اول، داشتن احساس خوب و نداشتن احساس بد به زندگی است. این بعد همان خوشبختی است و ماهیتی احساسی دارد. بعد دوم، رضایت کلی از زندگی است که ماهیتی شناختی دارد. در صورتی فرد از بهزیستی احساسی بالایی برخوردار خواهد بود که بگوید از زندگیش راضی است واغلب اوقات نسبت به زندگی احساس خوبی دارد، نه احساس بد.نگاهی به تاریخ فلسفه، نشان می‌دهد که بهزیستی احساسی، که معرف زندگی خوب است، همواره از جانب. متفکران سرشناسی چون اپیکور،‌‌هابز، استوارت میل و آکیناس مورد تأکید قرار داشته است.

اسلاید 55: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ بهزیستی روانی: نشانگر چالش‌‌هایی است که فرد در تلاش برای انجام امور زندگی و تحقق استعدادهای منحصر به فردش با آن مواجه می‌شود و شامل 6 بعد زیر است: 1. خود را قبول داشتن: به معنای داشتن ارزیابی مثبت از خود و زندگی خویش2. رشد شخصی: این حس که شخص مدام در حال رشد و توسعه است3. داشتن هدف در زندگی: این باور که زندگی فرد پرمعنا و هدفمند است4. رابطه مثبت با دیگران5. تسلط بر محیط: توانایی اداره زندگی و جهان پیرامون به شیوه ای اثر بخش6. خودمختاری: احساس تسلط بر نفس

اسلاید 56: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ بهزیستی اجتماعی : معرف ارزیابی فرد از کیفیت عملکردش در محیط اجتماعی است و 5 بعد دارد:1. انسجام اجتماعی : ارزیابی فرد از کیفیت رابطه‌اش با اجتماع و جامعه محلی و این که شخص تا چه حد احساس می‌کند که با دیگرانی که واقعیت اجتماعی زندگیش را تشکیل می‌دهند (همسایگان، همکاران،...) وجه مشترک دارد و تا چه حد به جامعه محلی و اجتماع خویش احساس تعلق می‌کند.2. تأثیر اجتماعی : ارزیابی فرد از ارزشی که برای جامعه دارد و این باور که در جامعه عضوی است مؤثر و مهم و در این دنیا وجودی است باارزش. 3. پیوستگی اجتماعی: ادراک فرد درباره کیفیت سازمان دهی و نحوه عمل دنیای اجتماعی و دغدغه فهم این دنیا. پیوستگی اجتماعی مترادف است با معنادار بودن زندگی و شامل ارزیابی فرد است از این که جامعه ای که در آن زندگی می‌کند، قابل فهم، حساس و قابل پیش بینی است.4. تعالی اجتماعی: ارزیابی فرد است از پتانسیل‌‌ها و مسیر حرکت جامعه و احساس این که جامعه پتانسیل‌‌هایی دارد که به کمک نهادها و شهروندانش محقق شده‌اند.5. پذیرش اجتماعی: نگاه مثبت به طبیعت انسان و احساس راحتی در رابطه با دیگران و اعتماد به دیگران، و این باور که دیگران می‌توانند مهربان و سخت کوش باشند.

اسلاید 57: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ کیز، بعد بهزیستی روانی و اجتماعی را نشانه کارکرد مثبت می‌خواند. و می‌گوید، اگر فرد شرایط دو بعد بهزیستی احساسی (احساس خوب و رضایت از زندگی) و 11 بعد کارکرد مثبت را داشته باشد، از سلامت روانی برخوردار است. وی این وضعیت را بالندگی می‌نامد. افراد بالنده احساس خوبی به زندگی دارند و در رابطه با دیگران و در جامعه، فعال و سازنده‌اند. کیز نبود سلامت روانی را پژمردگی می‌خواند. افراد پژمرده، احساس خوبی به زندگی ندارند و کارکرد روانی و اجتماعی شان مشکل دارد. این افراد دچار یأس و نومیدی بوده و زندگی خود را پوچ و خالی می‌بینند. این وضعیت با افسردگی تفاوت دارد. در مطالعات کیز، در چنین افرادی علایم افسردگی مشاهده نشده است.(کیز، 2002).در بسیاری از جوامع از جمله، امریکا و ایران، پژمردگی زنگ خطری است که به ویژه جوانان را تهدید می‌کند. در مطالعه باارزشی که اخیرا مسعود نصرت آبادی و محسن جوشانلو – روان شناسان دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران – بر روی نمونه ای مرکب از 224 نفر از دانشجویان دانشگاه انجام داده‌اند، با استفاده از مدل سه وجهی کیز درباره بهزیستی ذهنی، و بر اساس تعریف کیز از سلامت روانی، دریافتند که 6/15 درصد از دانشجویان مورد مطالعه (35 نفر)، بالنده و 9/17 درصد (40 نفر)، پژمرده‌اند.از شاخص بهزیستی ذهنی، دانشگاه میشیگان در پروژه ای با نام مطالعات ارزش‌‌های جهانی که 20 سال سابقه دارد، برای ارزیابی و رتبه بندی کشورها از نظر خوشبختی استفاده کرده است.در گزارش 2004 این دانشگاه، 79 کشور رتبه بندی شده‌اند. 8 رتبه اول از نظر خوشبختی، به ترتیب، به کشورهای پورتوریکو، مکزیک، دانمارک، کلمبیا، ایرلند، سوییس، هلند و کانادا تعلق دارد. در این رتبه بندی، امریکا رتبه 15 و ایران رتبه 48 را کسب کرده است.

اسلاید 58: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ همین بررسی نشان می‌دهد که برای امریکایی‌‌ها، احساس خوشبختی مهم تر از پول و سلامت اخلاقی و حتی رفتن به بهشت است. در کل جهان، کمتر از 65 درصد مردم، احساس خوشبختی در حد متوسطی را ابراز داشته‌اند.آمریکاییانی که درآمدشان بیش از 10 میلیون دلار در سال است، خود را کمی‌خوشبخت تر از آمریکاییان عادی دانسته‌اند. طبق یافته‌‌های همین تحقیق، یک چهارم جمعیت امریکا، از افسردگی ملایم رنج می‌برند.1. خوشبختی، احساسی است مطبوع درباره زندگی و تجربه ای است لذت بخش که فرد در زندگی دارد و اغلب پس از آن که از دست رفت شخص به وجود آن پی می‌برد.2. شخص با پول می‌تواند میزان معقولی خوشبختی بخرد . ولی برای یک فرد معمولی دو برابر شدن حقوق، اثر به مراتب کمتری بر خوشبختی دارد تا حوادث مهم زندگی چون ازدواج 3. در سطح جامعه موضوع فرق دارد. در تمام کشورها- دست کم در غرب که تقریبأ همه پژوهش‌‌های مربوط به خوشبختی در آن جا انجام شده –با افزایش ثروت در جامعه، مردم خوشبخت تر نشده‌اند.4. خوشبختی با سن، رابطه ای U شکل دارد .احساس خوشبختی در سنین آغازین و پایانی عمر در بالاترین حد است.5. زنان نسبت به مردان احساس بهتری به زندگی دارند. 6. بیکاری و طلاق بدترین تأثیر منفی را بر خوشبختی دارد.

اسلاید 59: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ 7. تحصیلات، حتی با کنترل تأثیر درآمد، با خوشبختی همبستگی مثبت دارد.8. در همه جوامع صنعتی (و نیز شاید در کشورهای در حال توسعه، به رغم کافی نبودن شواهد جمع آوری شده) ساختار معادله خوشبختی شکل واحدی دارد. به بیانی دیگر، الگوهای آماری گسترده، در همه کشورهای بررسی شده، یکسان است.9. شواهدی موجود است، مبتنی بر مطالعات طولی، که نشان می‌دهد این امر در مورد گروه‌‌های مردم نیز صادق است.10. انسان از توان انطباق بالایی برخوردار است. اثر حوادث خوب و بد زندگی با گذشت زمان تا حدی از بین می‌رود. مردم به رنج و کمبود و لذت و رفاه هر دو عادت می‌کنند.11. امور نسبی اهمیت بسیار دارند. افراد خود را با یکدیگر مقایسه می‌کنند. ثروتمندان در مقایسه خود با فقرا احساس خوبی می‌یابند و فقرا در مقایسه خود با افراد ثروتمندتر رنج می‌برند. 12. ولی این انسان است که حق انتخاب دارد. می‌تواند آگاهانه تعیین کند چه میزان کافی است و با چه کسی خود را مقایسه کند و چه معیاری را برای مقایسه بر گزیند. همان گونه که پژوهشگران نشان داده‌اند، برای انسان دستاوردهای مادی خیلی زود عادی می‌شود. ولی این امر در مورد پدیده‌‌های پر معنایی چون دوستی و هدف متعالی چندان صادق نیست.

اسلاید 60: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ در تحقیقات دیگری که انجام شده، سایر عوامل بسیار مؤثر بر احساس خوشبختی، به ترتیب اهمیت عبارتند از:• روابط اجتماعی: داشتن خانواده و دوستان صمیمی‌و پشتیبان و حمایت گر و روابط گسترده و عمیق و دوستی‌‌های پایدار . پروفسور اسوالد، اقتصاددان دانشگاه‌‌هاروارد در فرمولی نشان داده که تأثیر دوستی بر خوشبختی بیش از درآمد صرف است. ازدواج نیز نقشی مهم دارد. مطالعات نشان داده که به طور متوسط ازدواج 7 سال بر طول عمر مردان و 4 سال بر طول عمر زنان می‌افزاید.• پژوهش‌‌ها نشان داده که تلف کردن وقت در رفت و آمد میان محل کار و خانه، نه تنها خود تجربه ای است تلخ، بلکه بر جنبه‌‌های دیگر زندگی نیز اثر منفی دارد. از جمله بر سرمایه اجتماعی که با خوشبختی رابطه ای قوی دارد. سرمایه اجتماعی از مجموعه روابط اجتماعی و اعتمادی که به دیگران داریم و پیوندهای ما با خانواده و دوستان و آشنایان تشکیل می‌شود. پروفسور Putnam از دانشگاه ‌‌هاروارد، در تحقیقی نشان داده که با هر 10 دقیقه ای که در امریکا، صرف رفت و آمد می‌شود، 10درصد از میزان معاشرت و روابط اجتماعی کاهش می‌یابد.

اسلاید 61: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ توصیه صاحب‌نظران و پژوهشگران این است که تا حد امکان به کسانی که دوست داریم، وقت بیشتری اختصاص دهیم و برای این کار چاره ای نیست جز آن که در صورت داشتن حق انتخاب، خانه و محل کار نزدیک هم باشند. از آن مهم تر افراد از انتخاب محل کاری دور از خانه منع شوند.• احساس موفقیت در کار و یا در تحصیل• داشتن هدفی مهم در زندگی و تعریف معنایی برای زندگی، برخاسته از ارزش‌‌هایی که برای فرد اهمیت خاص داشته باشد و تلاش در راه تحقق آن هدف، هدفی که فرد احساس کند ارزش آن را دارد که عمر خود را در راه تحقق آن صرف کند. و با توانایی‌‌ها و علایق و استعدادهایش نیز سازگار باشد.البته این تحقیقات به عوامل دیگری نیز اشاره دارند، از جمله:• احساس رشد و یادگیری مستمر• سلامتی• اشتغال مستمر• داشتن فرصت و امکان برای تفریح• وابستگی به چیزی برتر از خویشتن• نگاه مثبت به زندگی

اسلاید 62: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ برخی از پژوهشگران نیز نشان داده‌اند که احساس خوشبختی، فرد را در برابر عوامل استرس زا و بیماری زا حفاظت می‌کند و باعث طول عمر، سلامتی و انعطاف و عملکرد خوب می‌شود. . برای مثال، دریافته‌اند که عمر کسانی که احساس خوشبختی بیشتری داشتند و شادتر بودند، 9 سال طولانی تر بود . برای سیگاری‌‌ها این رقم به 6 سال می‌رسد.هم چنین دریافته‌اند که از دست دادن همسر و از دست دادن شغل دو رویداد مهمی‌است که می‌تواند باعث احساس بدبختی به نسبت پایدار شود . با از دست دادن همسر چند سال طول می‌کشد تا فرد به حال عادی بازگردد.نکته مهم این است که چند دهه تحقیق هر چند توانسته عوامل مؤثری را که رابطه ای قوی با خوشبختی دارند، شناسایی کند، ولی هنوز بین این عوامل و خوشبختی رابطه علی به دست نیامده است.خوشبختی نه تنها توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است، بلکه اندک اندک در محافل سیاستمداران نیز برای خود جایی می‌یابد. اصطلاح Politics of Happiness به تازگی وارد واژگان این حوزه شده و درباره‌اش مطالب زیادی نوشته شده است.صاحب‌نظران چنین استدلال می‌کنند که حکومت‌‌ها تا به امروز، در زمینه تولید ثروت تلاش کرده‌اند ولی چون این ثروت به احساس خوشبختی در مردم تبدیل نشده، دولت‌‌ها باید کانون توجه و اولویت‌‌های خود را تغییر دهند.

اسلاید 63: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ آن چه تازگی دارد این است که برای سیاستمدارانی که در جوامع مدرن امروزین، به شدت تحت تأثیر فشار مسائلی چون تروریسم و امنیت و ائتلاف‌‌های منطقه ای و جهانی و رقابت بیرحمانه در عرصه‌‌هایی چون تجارت بین‌الملل و بازارهای به سرعت در حال نوشدن تکنولوژی و کالا و امثال آن و یا فشارهای زیست محیطی قرار دارند، بهبود احساس خوشبختی مردم به چالشی اساسی تبدیل شود.خوش بینان چنین پیش بینی می‌کنند که در 10 سال آینده عملکرد حکومت‌‌ها در جهان بر مبنای کوشش آنان در راه خوشبخت کردن مردم ارزیابی شود. در سال 2002، واحد استراتژی در دفتر نخست وزیری انگلستان، سمیناری برگزار کرد که موضوع آن رضایت از زندگی بود.در این سمینار سعی شد سیاست‌‌های دستیابی به خوشبختی مورد بحث قرار گیرد. چند ماه پس از آن، دفتر نخست وزیری مقاله ای تحلیلی منتشر کرد که مهمترين نتايج آن به قرار زير بود:،• ضرورت برقراری تعادل بیشتر میان کار و زندگی، با تأکید بر تفریح و• افزایش مالیات بر درآمد ثروتمندان با هدف کاهش نابرابری‌‌های درآمد.همان گونه که اشاره شد، پژوهش‌‌ها در تبیین این واقعیت که چرا ثروت باعث خوشبختی نشده، علت را گرایش انسان به مقایسه خود با دیگران دانسته‌اند.

اسلاید 64: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ بر این اساس سیاستمداران به این نتیجه رسیده‌اند که برای دستیابی به جامعه ای خوشبخت تر، نابرابری‌‌ها و احساس تبعیض باید کاهش یابد و شاید بتوان شکاف میان دارا و نادار را به دو طریق کاهش داد:• توزیع مجدد ثروت از راه مالیات• کنترل و نظارت بر تبلیغات و ممنوع کردن پاره ای از تبلیغات. یافته‌‌های پژوهشی نشان داده است که تبلیغات عامل اصلی احساس عدم خوشبختی است. چون به مردم این احساس را می‌دهد که در هر وضعیتی که هستند، کمبود دارند و وضع شان خوب نیست. افزون بر آن، کودکان و جوانانی که به مارک حساس‌اند وسعی دارند لباس‌‌ها و اشیاء مارک دار استفاده کنند، احساس خوشبختی نمی‌کنند.از سوی دیگر، اگر سیاستمداران بخواهند به یافته‌‌های پژوهشی خوشبختی توجه جدی نشان دهند، لازم است در سیاست‌‌های خود به نکات زیر توجه کنند:• دولت کاری نکند که مردم از ازدواج روی‌گردان شوند. در انگلستان محرکه‌‌های مالی برای ازدواج حذف شده است.• ارائه خدمات بهداشتی ارزان و با کیفیت که به راحتی در دسترس مردم قرار داشته باشد. پژوهش‌‌ها رابطه ای قوی میان سلامتی و خوشبختی یافته‌اند. بر این اساس دولت باید به مردم در ورزش، رژیم غذایی و ترک سیگار کمک کند. و برای کسانی که دچار افکار منفی‌اند و یا در حل مسائل و غلبه بر مشکلات از توانایی لازم برخوردار نیستند، خدمات مشاوره و آموزش از نوع درمان‌‌های رفتاری- شناختی ارائه دهد. از آن مهم تر، پیشگیری و درمان افسردگی را در اولویت‌‌های خود قرار دهد.

اسلاید 65: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ در کشور بوتان سیاست‌‌ها تا حد امکان بر مبنای32 GNH (خوشبختی ناخالص ملی) شکل می‌گیرد . در این کشور، تبلیغات خیابانی به ویژه اگر کودکان مخاطب آن باشند و بسیاری از کانال‌‌های تلویزیونی که برنامه‌‌هایی چون کشتی پخش می‌کنند و البته MTV ممنوع است. تا همین چند سال پیش مردم تلویزیون نداشتند. در انگلستان، شورای ملی مصرف کنندگان، برای منع آگهی‌‌هایی که کودکان زیر ده سال را هدف قرار می‌دهند، مبارزه سختی را آغاز کرده است. این شورا سعی دارد تبلیغ خوراکی‌‌های ناسالم را ممنوع سازد. به یقین در کشورهای دیگر نیز تجربه‌‌هایی از این دست وجود دارد که بیانگر توجه دولت به مسایلی از این قبیل باشد ولی این آغاز راه است.اکنون بد نیست آن چه را که تاکنون درباره کیفیت زندگی و خوشبختی بیان شد، با توجه به شرایط ایران مورد تحلیل قرار دهیم.از نظر رضایت از زندگی نیز اگر بپذیریم که نمونه مورد مطالعه در تحقیقات nef معرف کل جمعیت است و از نظر متدولوژی از اعتبار کافی برخوردار است، ایران در حد متوسط قرار دارد که وضع مطلوبی نیست.یافته‌‌های نصرت آبادی و جوشانلو نیز حکایت از واقعیتی تلخ دارند.

اسلاید 66: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ اما، در سطح فرد و آن چه به فرد مربوط است، حلقه مفقوده چیزی است که شاید بتوان آن را خرد زندگی نامید. و آن از نوعی جهان بینی و نگاه به زندگی و مجموعه مهارت‌‌ها و توانایی‌‌هایی تشکیل شده که به فرد کمک می‌کند در بدترین شرایط بتواند زندگی خود را به گونه ای سامان دهد و اداره کند که کمتر شرایط نامساعد زندگی او را از پای درآورد. خرد زندگی را شاید بتوان آن را ترکیبی از 11 بعد کیز به علاوه نوع نگاه و جهان بینی ای دانست که از دانایی‌‌ها و مهارت‌‌های زیر ترکیب یافته است:• در جایگاه فرد، مربی، پدر و مادر و یا سیاست گذار، بدانیم که زندگی فرد فرصتی است منحصر به فرد و تکرار نشدنی. هر فردی فقط یک بار در تاریخ هستی انسان متولد می‌شود و آن یک بار فرصتی است کوتاه که چون شهاب می‌گذرد. این عمر کوتاه و باارزش را با خرد مدیریت کنیم. • زندگی مبارزه ای است دائمی‌با مشکلات و تلاشی است مستمر برای حل مسئله .در جهان پر مسئله و بحران زده امروز تا زنده هستیم مسئله خواهیم داشت. به کودکان مان به جای راه حل‌‌ها، مهارت حل مسئله را آموزش دهیم. تا مسائل امروز خود را به گونه ای حل نکنند که فردا به مسئله ای بزرگتر برای خود و یا مسئله ای برای دیگران تبدیل شود.• مهارت مدیریت بحران را آموزش دهیم. تا بیاموزند مشکلات و بحران‌‌ها را فرصت تلقی کنند و نه تهدید. فرصتی برای یادگیری و بهبود کیفیت زندگی. و بیاموزند در مواجهه با بحران، در آن غرق نشوند و اجازه ندهند بحران، انرژی و توان شان را به تحلیل برد.• به آنان آموزش دهیم چگونه بهتر و سریعتر یاد بگیرند. در دنیای دیجیتالی شده امروز، دانش و مهارت به سرعت منسوخ می‌شود. در کنار دانش و مهارت جدید، به کودکان مان مهارت نو کردن آن را نیز آموزش دهیم

اسلاید 67: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ •.در جهان پر تحول کنونی نمی‌توان با دور ماندن از پیشرفت‌‌های مربوط به حرفه و حوزه مورد علاقه، احساس خوبی به زندگی داشت. به کودکان و جوانان یاد دهیم با یادگیری مستمر و لذت بردن از آن، خود را با جریان‌‌های دانش روز همگام سازند.• وسواس عقب نماندن و صرف تمام انرژی در راه به روز ماندن نیز به کیفیت زندگی آسیب می‌رساند. خرد زندگی بر تعادل استوار است.• آموزش نگاه اکولوژیک و برخورد اخلاقی با محیط زیست سیاره ای که تنها زیستگاه انسان است، امری است ضروری. خود را جزیی از طبیعت دیدن؛ تأمل درباره جایگاه انسان در عرصه پهناور کیهانی که مدام در حال شدن است و حساس بودن به رابطه عمیق و در عین حال شکننده انسان با طبیعت؛ آموختن راه و رسم زندگی در طبیعت و هم سو شدن با طبیعت و درس گرفتن از طبیعت؛ تأمل درباره جایگاه پر ابهام انسان در کیهان؛ مهارت اوج گرفتن در خیال و نگاه به مسائل خود از فضای ماوراء جو و تشخیص حقیر بودن بزرگترین مسئله در مقایسه با عظمت پر رمز و راز کیهانی که ما را احاطه کرده است، جلوه‌‌های نگاه اکولوژیک است.• مهارت تشخیص اولویت‌‌های استراتژیک و کسب مهارت مهار زدن بر دامنه نیازهایی که تحت تأثیر بازارهای پر رقابت و حریص جهانی و ملی، خارج از کنترل فرد مدام بسط می‌یابند .و او را به عرصه‌‌هایی می‌کشانند که سرانجامش احساس خوشبختی نیست. این که بدانیم به کدام نیاز پر و بال دهیم . کدام نیاز را سرکوب کنیم، تصمیمی‌است خردمندانه.

اسلاید 68: خوشبختی چیست و آیا می‌توان آن را سنجید؟ مهارت شناسایی مستمر قابلیت‌‌ها و توانایی‌‌ها و استعدادهای درونی و استفاده از فرصت‌‌های محیطی برای تبدیل آن به مهارت‌‌های مورد نیاز کار و زندگی با کیفیت. رصت‌‌هایی که پاره ای از آن‌‌ها چون ابر می‌گذرند.• مهارت زندگی سالم در شرایط ناسالم.• مهارت تأمل و باز پس نگری و نگاه با فاصله به خود و به زندگی خود و طرح این پرسش مهم که الگوی فعلی زندگیم مرا به کجا خواهد برد.• توجه به تأثیر الگوی زندگی فردی بر نزدیکانی که تحت تأثیر زندگی ما قرار دارند و طرح این پرسش که الگوی فعلی زندگی من و نظام ارزشی حاکم بر آن، عزیزانم را به کجا خواهد برد• آمادگی برای اصلاح مسیر و تغییر الگوی زندگی، هر جا که لازم باشد.

اسلاید 69: توسعه يا تكامل ؟روح و جسم و معنا و ماده در اصل و ریشه متحدند و هیچ تضادی بین آن دو وجود ندارد، اما در مراحل اول از آنجا که هر یک از قوای چهارگانه‌ی شهوت و غضب و وهم و عقل منفردا و مجرد از سایر قوا سعی می‌کنند که حاکمیت کل وجود بشر و شخصیت او را در کف خویش بگیرند، باید برای ایجاد اعتدال در میان این قوا از افراط و تفریط در ارضای تمایلات و خواهش‌های آنان پرهیز کرد، چرا که زمینه‌ی تکامل انسانی در اعتدال این قواست که فراهم می‌شود. از این رو اسلام از یک‌سو انسان را فی‌المثل به روزه گرفتن و امساک و قناعت وا می‌دارد و از سوی دیگر مؤکداً او را از زهد و درون‌گرایی مفرط پرهیز می‌دهد و این هر دو با توجه به علت غایی وجود انسان و آن هدفی است که به سوی آن در حرکت است. تکامل و تعالی در معارف اسلام به یک حرکت همه‌جانبه که در آن بعد فرهنگی و معنوی‌ دارای اصالت است برمی‌گردد و حال آنکه در غرب تکامل به تطور انسان از صورت‌های پست‌تر حیوانی به صورت‌های تکامل‌یافته اطلاق می‌شود.

اسلاید 70: توسعه يا تكامل ؟در تمدن غرب از آنجا که نگرش ماتریالیستی { ماده گرايي }بر همه‌ی وجوه تفکر و مُنشآتِ آن غلبه یافته است فرهنگ فی نفسه دارای اصالت و معنا نیست، بلکه آموزش و فرهنگ به مثابه امور تبعی در خدمت وجوه و مظاهر دیگرِ تمدن قرار گرفته‌اند؛ فی‌المثل وقتی سخن از «فرهنگ توسعه» می‌گویند مقصود فرهنگی است که به محدوده‌ی آموزش‌های تخصصی مربوط به توسعه‌ی اقتصادی محدود می‌شود .در نظام اعتقادی اسلام که روح و معنا دارای اصالت است، ناگزیر باید معنای ثابتی برای فرهنگ اعتبار کنیم نه آنکه به تبعیت از غربی‌ها فرهنگ را در خدمت این چیز و آن چیز قرار دهیم. در نزد ما «فرهنگ» به معنای فرهنگ اسلام است، یعنی آن روح و حقیقت واحد و ثابتی که در مجموعه‌ی نظام اعتقادی اسلام وجود دارد؛ و فرهنگ با این مفهوم نمی‌تواند در خدمت توسعه‌ی اقتصادی قرار بگیرد. {مطابق نظريه انديشمندان اسلامي} آموزش و فرهنگ در خدمت رفع محرومیت‌ها و از بین بردن فقر قرار نمی‌گیرد، بلکه مبارزه با فقر در خدمت اعتلای معنوی و فرهنگی است.

اسلاید 71: آیا مفهوم «دستیابی به عدالت اجتماعی» با معنای «توسعه» یکی است؟ آیا «توسعه» به مفهوم «زدودن فقر» نیست؟اگر حکومت اسلامی می‌خواهد برای رشد و تکامل انسانی برنامه‌ریزی کند، اصالتاً باید به ابعاد معنوی و روحانی وجود بشر توجه پیدا کند و در مرحله‌ی اول موانعی را که راه تعالی روحانی بشر به سوی خدا را سد کرده‌اند از سر راه بردارد و از جمله‌ی این موانع فقر مادی است. بنابراین، اولاً توجه به از بین بردن فقر مادی امری تبعی است نه اصلی و ثانیاً هدف از آن دستیابی به عدالت اجتماعی است نه توسعه. بنابراین، آموزش و فرهنگ در خدمت رفع محرومیت‌ها و از بین بردن فقر قرار نمی‌گیرد، بلکه مبارزه با فقر در خدمت اعتلای معنوی و فرهنگی است.توسعه يا تكامل ؟

اسلاید 72: توسعه يا تكامل ؟آیا می‌توان معنای توسعه را با مفهوم تکامل و تعالی در اسلام انطباق بخشید؟ خیر، مفهوم تکامل و تعالی در قرآن اصالتاً به ابعاد روحانی و معنوی وجود بشر است که بازگشت دارد و این تکامل روحانی نه اینچنین است که ضرورتاً با توسعه‌ی مادی بشر ملازمه داشته باشد، بلکه بر عکس ثروت و استقلال در قناعت است، و صحت در اعتدال و پرهیز از تمتع (به معنای قرآنی آن)، و تعالی در از خود گذشتگی و ایثار، و سلامت نفس در غلبه بر امیال نفسانی و شهوات نفس اماره بالسوء است.

اسلاید 73: حيات طيبه : «حيات طيبه و معقول انسان، وضعيتي است كه در آن نيازهاي مادي و جسمي اش در محدوده امكانات موجود به بهترين و آسان ترين وجه تأمين شود؛ به گونه اي كه زمينه رشد و تعا لي معنوي وي و رسيدن به مقام والا و شايسته اي كه خداوند متعال بشر را براي آن آفريده است ،‌فراهم باشد . » محمدجمال خليليا ن اشكذري – استاديار مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني « زندگي پاكيزه از هر نظر، پاكيزه از آلودگي ها، ظلم ها و خيانتها، عداوت ها و دشمني ها، اسارت ها و ذلت ها و انواع نگراني ها و هرگونه چيزي كه آب زلال زندگي را در كام انسان ناگوار مي سازد» .(394 : مكارم شيرازي، 1380 ) « توسعه اقتصادي [ پيشرفت ] ، جرياني است كه به تحول و جهش ها يي منتهي شود كه در آن با بهره گيري از انديشه هاي جامع نگر و عقلاني بر آمده از حقايق هستي، فن ها و روش هاي علمي پيشرفته، از منافع انساني و مادي در جهت تأمين رفاه بشر و دست يابي به كمال شايسته مقام انسان، استفاده بهينه صورت گيرد . » محمدجمال خليليا ن اشكذري – استاديار مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خمينيتعريف پيشرفت

اسلاید 74: اهداف اقتصادی دولتبرپايي عدالت اجتماعي : تامين اجتماعيتوسعه رفاه عمومي : تصدي برخي فعاليتهاي اقتصادي تحكيم ارزشهاي معنوي و اخلاقي : فرهنگ كار ، احترام ، محبت ، ...اقتدار اقتصادي : توازن اقتصادي ؛ كنترل تورم . تعادل نسبي تراز پرداختها (تبادل سرمايه و تجارت خارجي ). تثبيت ارزش پول ملي . استقلال اقتصادي؛ توليد گندم ، روغن و ...پيشرفت و رشد اقتصادي ( توليد ناخالص ملي ) : اشتغال كاملاقتصاد اسلامي ( اقتصاد مقاومتي )

اسلاید 75: پنج شاخص اصلي به منظور سنجش ميزان توسعه اقتصادي يك كشور اسلامي عبارت است از:1. ميزان توسعه نيروهاي انساني؛ ( مانند : امید به زندگی، میزان باسوادي بزرگسالان و تحصیلات عالیه ،‌اختراعات ثبت شده ،‌فن آوري پيشرفته ) 2. ميزان استفاده بهينه از عوامل و منابع توليد ( نسبت سرمايه گذاري به مصرف ، اشتغال نيروي آماده به كار ،‌مدت اجراي طرحهاي سرمايه گذاري ،‌ سطح زير كشت و ميزان استفاده از منابع آب ، درصد خودكفايي در محصولات استراتژيك ، بهره وري صنايع )3. ميزان هماهنگي سطح مصرف و رفاه جامعه با وضع عمومي اقتصاد؛ ( هزينه هاي مصرفي دو دهك بالاي درآمدي جامعه به دو دهك پايين درآمدي ؛ نسبت هزينه سالانه خوراك ،‌ مسكن ،‌پوشاك و حمل نقل دو دهك بالاي درآمدي جامعه به دو دهك پايين درآمدي ؛ ميزان همياري مردم در زلزله ،‌سيل و جنگ ) 4. ميزان پايبندي افراد جامعه درباره حفظ منافع ملي؛ ( سرانه مصرف كالاهاي اساسي ؛ نسبت هزينه كالاهاي اساسي به كل هزينه مصرفي جامعه ؛‌ هزينه كالاهاي خارجي به كل مصرف ؛ ميزان واردات به كل واردات دنيا ؛‌ميزان استفاده بهينه از منابع ملي و بيت المال )5. ميزان موفقيت در رفع فقر و تأمين رفاه نسبي. ( درصد خانواده هاي زير خط فقر ؛‌ ‌شكاف توزيع درآمد = درآمد دو دهك بالاي درآمدي به درآمد دو دهك پايين درآمدي ؛‌ ميزان بهره مندي جامعه از امكانات رفاهي و ميانگين طول عمر ؛‌تعداد افراد فاقد كفالت و تضمين زندگي در جامعه ) (محمدجمال خليليا ن اشكذري – استاد دانشگاه)شاخص هاي پيشرفت اسلامي انسان محور

اسلاید 76: سئوالات فصل اول1- رشد اقتصادي را تعريف کنيد. 2-توسعه اقتصادي را تعريف کنيد. 3-تفاوت رشد و توسعه اقتصادي را بيان کنيد. 4-توسعه اقتصادي را چگونه مي توان اندازه گيري كرد؟ 5-اگر ملاك توسعه را توليد ناخالص ملي بدانيم چه متغيرهاي اساسي را در نظر نگرفته ايم؟ 6-رشد اقتصادي يك مفهوم ...............و توسعه اقتصادي يك مفهوم..............است. الف. كمّي- كمّي ب. كمّي – كيفي ج. كيفي - كمّي د. كيفي-كيفي8- كدام گزينه اثر رشد جمعيت و رشد قيمتها را منعكس مي نمايد؟ الف. GNP ب. GNP واقعي ج. توليد سرانه د. توليد سرانه واقعي 9- نظريه توسعه اقتصادي در چه زماني مطرح شد؟ الف. قبل از جنگ جهاني اول ب. قبل از جنگ جهاني دوم ج. بعد از جنگ جهاني دوم د. بعد از جنگ سرد 11- توليد ملی اسمی ارزش توليدات را بر حسب کدام قيمتهای زير اندازه گيری می کند؟ الف. ثابت ب. نهايی ج. همان دوره د. واقعی

اسلاید 77: كلامي از بزرگانعاقلانه انتخاب مي كنيم و عاشقانه عمل مي كنيم

اسلاید 78: فصل دومتاريخ فرآيند توسعه

اسلاید 79: هدفهاي رفتاري1- آشنايي با جريان تاريخي فرايند توسعه4-آشنايي با انقلاب صنعتي 5-آشنايي با انقلاب كشاورزي

اسلاید 80: تقسیم‌بندی سه‌گانه اعصار پیشاتاریخعصر سنگیپارینه‌سنگی زیرین: انسان راست‌قامت, انسان گرجی, انسان خردمندپارینه‌سنگی میانی: انسان اولیهپارینه‌سنگی پایانی: مدرنیته رفتارینوسنگی: تمدنعصر برنزشرق نزدیک • هند • اروپا • چین • کرهعصر آهنسقوط‌های عصر برنز • خاور نزدیک باستان • هند • اروپا • چین • ژاپن • کره • نیجریه

اسلاید 81: تاریخ ثبت شده ( پساتاریخ )انسان پیشاتاریخعصر برنزعصر آهنتاریخ باستانقرون وسطیپیشامدرنیتهمدرنیتهپست‌مدرنیته↓آینده

اسلاید 82: قرون وسطاقرون وسطا یا سده‌های میانه، (به انگلیسی: Middle Ages) نام یکی از چهار دوره‌ای است که برای تقسیم‌بندی تاریخ اروپا استفاده می‌شود. دوران کلاسیک باستان، قرون وسطی، عصر نوزائی (رنسانس) و دوران جدید یا مدرن که از ۱۶۰۰ میلادی شروع می‌شود. معمولاً قرون وسطی را از پایان امپراتوری روم در قرن پنجم میلادی تا سقوط قسطنطنیه ( استانبول ) توسط دولت عثمانی و پایان امپراتوری روم شرقی ( بیزانس) در ۱۴۵۳در نظر می‌گیرند.

اسلاید 83: قرون وسطاويژگي سده‌های میانه در تاریخ اروپاقرون وسطی در تاریخ اروپای غربی یکی از مهم‌ترین مراحل تاریخی است که از ۴۰۰ میلادی تا ۱۴۰۰ میلادی را در بر می‌گیرد. در بعضی از موارد از روزگار تاریک یا Dark age یاد می‌شود که از ویژگی‌های آن تاریک اندیشی، اختناق و حاکمیّت اولیاء و اصحاب دین در مناصب مختلف است. در این دوران دین به عنوان یک مکتب کلی بر تمام جامعه سیطره انداخته و هیچ حرکتی خارج از این مساله قابل تبیین نیست. دین نوعی اقتدار همه گیر دارد و حوزه سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ و افراد را تحت نظارت و کنترل دقیق خود دارد.در اروپای قرون وسطی، کاری که مردم انجام می دادند، غذایی که می خوردند، لباسی که می پوشیدند و محلی که در آن زندگی می کردند، همگی بستگی به جایگاه اجتماعی آنها داشت.

اسلاید 84: قرون وسطاتا قرن 13 میلادی، قلعه های متعلق به شوالیه ها بیش ازهر چیز دیگری در پهنه اروپا خود نمایی می کرد. شوالیه ها از زندگی مرفهی برخوردار بودند که با زندگی دهقانانی که روی زمینهای آنها کار می کردند، تفاوت زیادی داشت. شهرهایی در اطراف قلعه ها بوجود آمدند و توسعه یافتند. تجار برای تجارت از راههای صعب العبور سفر می کردند. زائران سفرهای طولانی را برای زیارت اماکن مقدس انجام می دادند. زندگی سخت بود، جنگ، قحطی و طاعون همراه جان مردم را تهدید می کرد.خانه مستحکم قلعه های متعلق به شوالیه ها از سنگ ساخته می شد و دارای استحکامات نیرومندی بودند.

اسلاید 85: قرون وسطازندگی دهقانان دهقانان در پائین ترین سطح اجتماعی زندگی می کردند. آنها در روستاها بسر می بردند و روی زمین هایی که به ارباب صاحب تیول، تعلق داشت، کار می کردند و بخشی از محصول به دست آمده را به او می دادند. آنها لباسهای پشمی خشن پوشیده و کفشهای چوبی به پا می کردند. آنها با خوردن شوربا، شلغم، لوبی، نان سیاه و آبجو رقیق، زندگی خود را می گذراندند. اربابان و بانوان اربابان و بانوان در قلعه هاشان زندگی اشرافی داشتند. آنها لباسهای رنگی دوخته شده از پارچه های گرانبها، مثل ابریشم یا مخمل به تن می کردند. همچنین نان سفید پخته شده از آرد بدون سبوس و گوشت می خوردند. آنها به جای آبجو، شراب می نوشیدند. غذاهای قرون وسطی به هر حال، غذاهایی که ثروتمندان و فقرا در قرون وسطی می خوردند، فاقد مواد مغذی لازم بود. شیر غالبا نایاب بود و در زمستان سبزیجات تازه با میوه وجود نداشت.

اسلاید 86: ترسناک‌ترین شکنجه‌های قرون وسطاییگاو برنجیقربانی را درون گاوی برنجی قرار داده و می‌بستند؛ سپس آتشی زیر آن روشن می‌کردند؛ آنقدر این ظرف فلزی را گرم می‌کردند تا به رنگ زرد گرم در آید؛ این امر باعث می‌شد تا قربانی پخته و جان خود را از دست دهد.بقيه انواع شنكنجه ها را در منابع اينترنتي ملاحظه بفرماييد .

اسلاید 87: رنسانسرنسانس (به انگلیسی: Renaissance) یا دورهٔ نوزایی؛ جنبش فرهنگی مهمی بود که آغازگر دورانی از انقلاب علمی و اصلاحات مذهبی و پیشرفت هنری در اروپا شد. عصر نوزایش، دوران گذار بین سده‌های میانه و دوران جدید است. نخستین بار، واژه لفظ رنسانس را فرانسوی‌ها در قرن ۱۶ میلادی، به کاربردند. آغاز دوره نوزایش را در سده چهاردهم در شمال ایتالیا می‌دانند. این جنبش در سده پانزدهم میلادی، شمال اروپا را نیز فراگرفت. رنسانس، یک تحول ۳۰۰ ساله‌است که از فلورانس آغاز شد و به عصر روشنگری در اروپا انجامید.رنسانس در سال‌های ۱۳۰۰ از ایتالیا آغاز شد و در طول سه قرن در سراسر اروپا انتشار یافت. به ندرت در دوره‌ای چنین کوتاه از نظر تاریخی، رخدادهای گوناگونی به وقوع می‌پیوندد. حال آنکه این قرن‌ها سرشار از تغییرات اساسی و فعالیت‌های بزرگ است. جهان امروزی نتیجهٔ همین فعالیت‌هاست، زیرا رنسانس پایه‌های اقتصادی، سیاسی، هنری و علمی تمدن‌های کنونی غرب را بنا نهاد. دانش و هنر پیشرفت‌های عظیمی در ایتالیای سدهٔ پانزدهم و شانزدهم به‌وجود آوردند. این احیای فرهنگی به «رُنِسانس» (یعنی نوزایش) مشهور شده‌است. دانشمندان، سرایندگان و فیلسوفانی ظهور کردند که با الهام از میراث اصیل روم و یونان با دیدگانی تازه‌تر به جهان می‌نگریستند. نقاش‌ها به مطالعهٔ کالبد انسان پرداختند و اعضای بدن انسان را به شیوهٔ واقع‌گرایانه‌ای نقاشی می‌کردند. فرمانروایان ساختمان‌ها و کارهای بزرگ هنری را سفارش دادند. این عقاید تازه بزودی در سراسر اروپا گسترش یافت.

اسلاید 88: رنسانسرنسانس در علومبه تعبیری دوره رنسانس دوره خردگرایی، ریاضیات، منطق و انسان‌مداری است در این دوره کلیسا و تفکرات مذهبی کنار می‌رود و یک جنبش مردم سالارانه به وجود می‌آید و مثل روم و یونان باستان پیشرفت علمی مطرح می‌شود و تأثیر آن از قرون وسطی است چون مسلمانان مسیحیان را شکست داده علم آنها وارد اروپا شده و دانشمندانی از شرق به غرب می‌آیند و باعث شکوفایی علمی شده و رنسانس به وجود می‌آید. در این دوره ما شاهد اختراعات زیادی هستیم مثل باروت، صنعت چاپ، دریانوردی، کشف قطب نما، تلسکوپ و...دوران رنسانس برای اروپاییان عصر جدیدی بود سرشار از کامیابی‌های عظیم. بسیاری از افراد با ژان فرنل موافق هستند. او در سال‌های اول سدهٔ ۱۵۰۰ چنین نوشت:جهان چرخید. یکی از بزرگ ترین قاره‌های زمین کشف شد... صنعت چاپ بذر دانش را کاشت. باروت در روش جنگ انقلابی پدید آورد. دست نوشته‌های باستانی احیا شد... این‌ها همگی گواه پیروزی عصر جدید (رنسانس) هستند.

اسلاید 89: رنسانسنقش نهضت ترجمه بر رنسانس در علومدر قرون دوازدهم و سیزدهم میلادی نهضت ترجمه کتب مسلمانان به طور گسترده‌ای در اروپا پدید آمد. این نهضت از پایه‌های اصلی رنسانس علمی و فکری و عامل اساسی رویکرد اروپاییان به علم و دانش بود. در این دوران آثاری مهمی در پزشکی همچون کتاب طب الملکی علی بن عباس اهوازی، کتاب الحاوی، دائرةالمعارف بزرگ طب، و قانون ابن سینا به عبری و لاتینی ترجمه شد. موضوع دیگر مورد توجه مترجمان اروپایی مباحث علم حساب (Arithmetic) و هندسه بود. اولین آثاری که در این زمینه از عربی به لاتینی ترجمه شد کتابهای دانشمندان یونانی بود; مانند چهار مقاله اقلیدس و پانزده مقاله اصولی او و نیز کتاب الاربعه بطلمیوس Ptolemaios. اما بزودی ترجمه تالیفات و شرحهای دانشمندان مسلمان آغاز شد. از مهمترین کتابهای ترجمه شده جبر و مقابله خوارزمی بود که آغازگر علم جبر در اروپا شد. این کتاب دوبار ترجمه شد با نامهای Algebra و Liber Algorithmi (یا کتاب خوارزمی) ترجمه شد که هم اکنون بعضی نسخه های آن در دسترس است.

اسلاید 90: صنعتی شدن به معنی استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسان است. دو نتیجه مهم تحول صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.تغییرات بزرگی که در قرن هجدهم در انگلستان رخ داد به نام انقلاب صنعتی شناخته می شود. اختراعات جدیدی مثل ماشین بخار کالاها را سریعتر و ارزانتر از قبل تولید می کرد. در قرن نوزدهم گسترش صنعت به اروپا و آمریکا رسید. راه آهن سرعت مسافرت را زیاد کرد. مردم زیادی در کارخانه ها کار و در شهرها زندگی می کردند.شهر کارخانه ای شهرهایی که در اطراف کارخانه ها رشد کردند، اغلب کثیف و آلوده بودند . انقلاب صنعتی

اسلاید 91: انقلاب کشاورزی انقلاب صنعتی بدون انقلاب کشاورزی نمی توانست روی دهد، همانطور که در بریتانیا همزمان با انقلاب صنعتی ، انقلاب در کشاورزی پدیدار شد. روشهای برتر کشاورزی بدین معنا بودند که افراد کمتری قادر به تولید غذای بیشتر بودند . این بدان معنا بود که کارگرانی که در روستاها نیازی به کار آنها نبود، روانه شهرها می شدند چون به کارگران ارزان قیمتی در کارخانه ها نیاز بود . همچنین، غذای کافی برای جمعیت شهری وجود داشت. انگليساولین انقلاب صنعتی در بریتانیا بوقوع پیوست، زیرا که این کشور واجد تمامی شرایط لازم نظیر: اختراعات جدید، زغال سنگ، آبراه، پول، بازار مناسب و کشاورزی پیشرفته بود. بریتانیا ثروتمندترین کشور دنیا شد زیرا که اولین انقلاب صنعتی در آنجا روی داد: در سال 1850 نیمی از کشتی های اقیانوس پیمای دنیا، متعلق به بریتانیا و نیز طول راه آهن بریتانیا برابر طول تمامی خطوط آهن در سرتاسر دنیا بود. ولی کشورهای دیگر نظیر آلمان و ایالات متحده که بعدها انقلاب صنعتی در آنها شروع شد، در اواخر دهه 1880میلادی از الحاظ صنعت از بریتانیا جلوتر بودند. انقلاب صنعتی

اسلاید 92: شرایط کار در کارخانهدر اوایل انقلاب صنعتی مزد کارگران ناچیز بود و برای سیر کردن شکم شان، زنان و کودکان خود را برای کار به کارگاهای ناسالم و خفه می‌بردند بطوریکه در سال ۱۷۵۰ در انگلستان ۱۴ درصد کارگران در کارخانجات زیر ۱۴ سال بودند. این عمل موجب رشد بی سوادی، ایجاد بیماریهای روحی و روانی و افزایش جرم و جنایت در میان کودکان را در پی داشت . همان‌گونه که چارلز دیکنز نویسنده انگلیسی عصر انقلاب صنعتی، در رمان الیور توئیست که به معضلات کودکان آن زمان انگلستان می پردازد و به اعتقاد بسیاری شرح زندگی خودش است، می نویسد:برای من هیچ‌گونه تشویقی، دلداری، یاری و حمایتی از هر نوع و هر کسی وجود نداشت؛ طوری که امیدوار بودم زودتر به بهشت بروم.منبع : کتاب انقلاب صنعتی، نوشته تامس ساوتکلیف اشتنکارخانه پنبه این نقاشی برجسته صحنه ای از یک کارخانه پنبه در در دهه 1840، جایی که پارچه تولید می شد را نشان می دهد. صاحب کارخانه کارگران را زیر نظر دارد. انقلاب صنعتی

اسلاید 93: قوانین کار در کارخانه ها در سال 1844م مجلس انگلستان، قانون کار در کارخانه را تصویب کرد، این قانون مانع کار کردن کودکان زیر ده سال در کارخانه ها می شد. همچنین قانون کار در معادن هم تصویب شد که مانع کار کردن زنان و کودکان در معادن زیر زمینی می شد. تا قرن نوزدهم، اغلب کشورهای صنعتی قوانین کار کودکان را داشتند. کارگردان، اتحادیه های کارگری را برای مقابله با شرایط بد کاری ایجاد کردند. اما سالها این اتحادیه ها غیر قانونی بودند. حقایق ثبت شده انقلاب صنعتی باعث افزایش بسیار زیاد تولیدات شد. بعنوان مثال، در سال 1870م بریتانیا 60 برابر بیش از سال 1800 تولید آهن و نیز بیش از ده برابر افزایش تولید در زغال سنگ داشت. صنعت آمریکا، بعدها رشد یافت این همان رشدی بود که از قبل پیش بینی شده بود. بعنوان نمونه این کشور در 1870 دست به تولید 000و680 تن فولاد زد و این مقدار با افزایشی در حدود پانزده برابری ،‌ در سال 1900 به مرز ده میلیون تن رسید. انقلاب صنعتی

اسلاید 94: مراحل تکامل صنعتی ۱–از نیمه قرن هیجدهم آغاز و طی کمتر از یک قرن به صورت نوآوری‌هایی در زمینه ماشینی شدن صنایع نساجی٬ پیشرفت‌های فنی در تولید انبوه٬ استخراج زغال‌سنگ٬ مهار کردن و به‌کارگیری نیروی بخار٬ چهره مشخص خود را پیدا می‌کند، مرکزیت انقلاب صنعتی در این مرحله سرزمین انگلیس بوده است، ۲–دهه‌های میانی قرن نوزدهم٬ یعنی سال‌های بین ۱۸۳۰ تا ۱۸۵۰ را می‌توان آغازی برای مرحله جدید به‌شمار آورد، این مرحله تا پایان قرن نوزدهم ادامه یافته است، در این مرحله است که صنایع راه‌آهن رشد قابل توجهی می‌یابد٬ فولاد به تولید انبوه می‌رسد٬ کشتی‌های بخار به کار گرفته می‌شوند٬ و در زمینه کشاورزی از تکنولوژی جدید در سطح وسیعی استفاده می‌شود، طی این مرحله٬جامعه‌های دیگر به‌خصوص در غرب قاره اروپا و نیز شمال آمریکا با گسترش فزاینده‌ای صنعتی می‌شوند، ۳–مرحله بعدی در واقع از واپسین سال‌های قرن نوزدهم آغاز و تا شروع جنگ دوم جهانی ادامه می‌یابد، از وجوه مشخصه این مرحله گسترش صنایع اتومبیل و صنعت برق است،همچنین صنعت نفت در مقایسه با سال۱۹۰۰ رشدی حدود ۱۳ برابر یافت که در مقایسه با دیگر زمینه‌ها از رشد کمتری برخوردار بود،در این مرحله ساخت تلفن به تولید انبوه رسید… انقلاب صنعتی دوم با ایجاد خط متحرک «زنجیره ای» تولید٬ برای تولید انبوه و استاندارد پا به میدان صنعت نهاد، مبتکر خط زنجیره‌ای تولید٬ برای تولید انبوه «هنری فورد» بود، برای تولید انبوه٬ ماشین‌آلات و ابزار جدیدی به کار گرفته شدندو تقسیم کار در سطح کارگاه به مرحله اجرا گذاشته شد و هر کارگر در یک نوع کار معین تخصص یافت،این انقلاب که نخست در صنعت اتومبیل‌سازی کارخانه‌های فورد در آمریکا آغاز شد و سپس به دیگر صنایع و کشورهای دیگر گسترش یافت تولید انبوه و فراورده‌های یکسان را وارد نظام تولید کردو کلاً نظام تولید دچار دگرگونی فراوان شد، ۴–مرحله بعدی را میتوان توسعه چشمگیر صنایع هواپیمایی دانست که مقارن باجنگ جهانی دوم است؛ صنایع هواپیماسازی از عوامل عمده توسعه صنایع آلومینیم بود،از همه مهم‌تر پیدایی تکنولوژی‌های جدید ارتباطی چون رادیو٬ تلویزیون ترانزیستوری و فرستنده‌های موجی در این مرحله است انقلاب سوم صنعتی در نتیجه ایجاد و کاربرد و توسعه صنعت الکترونیک پدید آمده است کشورهای مهم پیشتاز در این انقلاب ژاپن و آمریکا هستند، ۵–و در نهایت استفاده از انرژی هسته‌ای بدون شک عصر جدیدی در دگرگونی‌های جهان تکنولوژی و صنعت محسوب می‌گردد،این مرحله را باید عصر الکترونیک و استفاده از انرژی هسته‌ای دانست .منبع : جامعه شناسی صنعتی اکبر فریار٬ تکنولوژی و توسعه در سومین انقلاب صنعتی«جمشید زنگنه»انقلاب صنعتی

اسلاید 95: انقلاب صنعتي علم اقتصاد توسعه عمري نسبتاً كوتاه دارد و به طور جدي پس از جنگ جهاني دوم مطرح شده است. جريان توسعه به لحاظ تاريخي به طور همزمان در سراسر جهان آغاز نشد.اگر نکته‌ای‌ وجود داشته‌ باشد که‌ تمام‌ نظریه‌های‌ عمدة‌ توسعة‌ اقتصادی‌ بر سر آن‌ توافق‌ داشته‌ باشند، آن‌ نکته‌ این‌ است‌ که‌ انقلاب‌ صنعتی‌ نتیجة‌ انباشت‌ دراز مدت‌ نخست‌ سرمایة‌ تجاری‌ و بعد سرمایة‌ صنعتی‌ بود .

اسلاید 96: 1پيشرفت اجتماعي و اقتصادي كشورهاي توسعه يافته صنعتي در سه مرحله انجام شده است:1- مرحله تجمع اوليه سرمايه2- مرحله صدور كالا3- مرحله صدور سرمايه

اسلاید 97: 1- مرحله تجمع اوليه سرمايهمرحله تجمع اوليه سرمايه از قرن شانزدهم ميلاديآغاز شد و در اواخر قرن هيجدهم خاتمه يافت. در اين مرحله كشورهاي استعمارگر نظير هلند ،پرتغال ، اسپانيا ، انگستان و فرانسه كشورهاي هندو آمريكاي لاتين را غارت نموده و سرمايه زياديرا از اين كشورها جمع كردند.

اسلاید 98: 2- مرحله صدور كالادر اين مرحله چون توليدات بيش ازتقاضاي داخلي بود كالاها را به كشورهايمستعمره صادر كردند. و بازار خود را به خارج از مرزهاي خود گسترش دادند.

اسلاید 99: 3- مرحله صدور سرمايه اين مرحله بعد از جنگ جهاني اول شروعشد. در اين مرحله به دليل بالا بودن تراكمسرمايه در كشورهاي اروپايي سود صنايعكاهش يافت لذا اين كشورها مجبور بهصدور سرمايه به كشورهاي مستعمره شدند.

اسلاید 100: مهمترين عوامل مؤثر بر صدور سرمايه 1- فرار از مالياتهاي جاري در كشورهاي صنعتي2- دستيابي سريعتر به منابع اوليه و نيروي كار ارزانتر3- كسب مازاد اقتصادي بيشتر

اسلاید 101: انقلاب صنعتي دو ويژگي مهم دارد: 1- در جريان انقلاب صنعتي جوامع كشاورزيبه جوامع صنعتي تبديل شده اند.2- انقلاب صنعتي بر پايه علم و فن آوري شكلگرفته و تا امروز ادامه يافته است.

اسلاید 102: 1- انقلاب كشاورزي انقلاب كشاورزي در ابتداي قرن هيجدهم درانگلستان به وقوع پيوست.انگستان به انبار غله اروپا معروف شد.در نتيجه مازاد توليد امكان بروز قحطي كاهش يافت.

اسلاید 103: 2- پيشرفتهاي علمي، فرهنگي و اجتماعياز عوامل ايجاد انقلاب صنعتي پيشرفت علوم در اروپا پس از قرون وسطي است.

اسلاید 104: نخستین دسته بندي کشورها:ابتدا کشورها به سه دسته تقسیم شدند:1. کشورهاي جهان اول: شامل کشورهاي صنعتی بودند که نظام اقتصادي آنها عمدتاً سرمایه داري بود.2. کشورهاي جهان دوم: ۱۹40 تا ۱۹9۰ ) تا اواخر دوران جنگ سرد ( شامل کشورهاي نسبتاً صنعتی بوده که نظام اقتصادي آنها سوسیالیستی بود.3. کشورهاي جهان سوم: این کشورها (کشورهای توسعه‌نیافته يا جنوب) در دوره ما قبل صنعتی قرار داشتند که نظام اقتصادي آنها ترکیبی متفاوت از فعالیت هاي بخش خصوصی و دولتی بود. پس از جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد جهان به دو بلوک یا دو جهان شرق و غرب تقسیم شد. کشورهای دیگر که غالبا توسعه نیافته بودند و در قالب هیچ کدام از این دو جهان نمی گنجیدند به جهان سوم معروف شدند. برخی از این کشورها چون خود را به هیچکدام از دو بلوک متعهد نمی دانستند نام کشورهای غیر متعهد را بر خود نهادند.

اسلاید 105: نخستین دسته بندي کشورها:سه بخش جهان در دوران جنگ سرد: آبی: جهان اول، قرمز: جهان دوم، سبز: جهان سوم.

اسلاید 106: دسته بندي جدید کشورها:1. جوامع توسعه يافته (داراي اقتصاد دانش محور) 2. جوامع درحال گذار 3. جوامع سنتی

اسلاید 107: دسته بندي جدید کشورها:کشورهای توسعه‌یافته : نرخ تولید ناخالص داخلی يا سرانه درآمد ، میزان صنعتی بودن کشور و شاخص توسعه انسانی معیارهاي توسعه يافتگي می‌باشند. کشورهایی که دارای نمره بالاتری در شاخص توسعه انسانی هستند، توسعه یافته محسوب می‌شوند و به بقیه کشورها، کشورهای در حال توسعه گفته می‌شود.

اسلاید 108: دسته بندي جدید کشورها:کشور در حال توسعه یا کشور رو به رشد کشوری است با استانداردهای نسبتاً پایین زندگی، پایه صنعتی توسعه نیافته، و شاخص پایین توسعه انسانی (HDI). مترادف دیگر اصطلاح کشور در حال توسعه عبارتست ازکشور کمتر توسعه یافته (LDC) یا کشور کمتر توسعه یافته از لحاظ اقتصادی (LEDC). کشور کمتر توسعه یافته از لحاظ اقتصادی اصطلاحی است که از طرف جغرافیدانان جدید برای توصیف کشورهایی استفاده می‌شود که بطور دقیقتر به عنوان کشورهای در حال توسعه طبقه‌بندی شده‌اند و معمولاً توسعه پایین انسانی دارند.کشورهایی که دارای اقتصادهای پیشرفته تر در میان ملل در حال توسعه می‌باشند، اما هنوز بطور کامل نشانه‌های یک کشور توسعه یافته در آنها تثبیت نشده‌است، تحت اصطلاح کشور تازه صنعتی شده دسته‌بندی می‌شوند.جوامع سنتی : کاربرد اصطلاح کشور در حال توسعه برای تمام کشورهای کمتر توسعه یافته را می‌توان نامناسب دانست ؛ ‌زيرا تعدادی از کشورهای فقیر در حال بهبود اوضاع اقتصادی خود نیستند (همانطور که این اصطلاح ذکر می‌کند)، بلکه دوره‌های طولانی را از افول اقتصادی تجربه نموده‌اند.

اسلاید 109: دسته بندي جدید کشورها:توسعه بین‌المللی : توسعه مستلزم ساختاری جدید (هردو صورت فیزیکی و سازمانی) نوعی فاصله‌گیری از بخشهای با ارزش افزوده پایین همچون استخراج منابع طبیعی ( معادن و نفت و گاز ) است. کشورهای توسعه یافته، معمولاً در این مقایسه دارای نظامهایی مبتنی بر رشد اقتصادی خودجوش در بخش ثالث ( سوم ) و بخش چهارم ( صنعت ) می‌باشند.

اسلاید 110: کشور صنعتیاز نگاه فنی به سطح بلند رشد رسیده و خودش دارای صنایع تولید کالاهاست.بر پایه رده‌بندی بانک جهانی، کشورهای عضو سازمان همیاری اقتصادی و رشد (OECD) به استثنای یونان، پرتغال، اسپانیا، ترکیه و آن دسته از کشورهای در حال توسعه که در سال ۱۹۹۴ به عضویت این سازمان پیوسته‌اند.اکثر کشورهای صنعتی دارای سیستم مردم‌سالاری هستند و با یکدیگر توافقات پیچیده اقتصادی و سیاسی دارند که این توافقات صلح با دوام در بین آنها را تأمین می‌کند و زمینه را برای رشد اقتصادی فراهم می‌آورد. از میانه دهه۱۹۵۰ سهم بخش عرضه خدمات در اقتصاد کشورهای صنعتی به گونه‌ای روزافزون افزایش یافته‌است. از دهه ۱۹۸۰ اقتصاد اطلاعاتی با اهمیت گردیده‌است. بخش بزرگ دارایی جهانی در کشورهای صنعتی است. ایالات متحده آمریکا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ژاپن، کانادا و استرالیا کشورهای بزرگ صنعتی‌اند.کشورهای تازه صنعتی شده یا NICs این کشورها در مرحله گذار به جامعه صنعتی‌اند. برای این کشورها اکنون واژه NIEs یا Newly Industrializing Economies (اقتصاد تازه صنعتی شده) نیز بکار می‌رود. NIC از جمله کشورهای در حال توسعه هستند و شامل رده بندی کشورهای LDC می‌گردند.

اسلاید 111: نوع‌شناسی و نامهای کشورهاکشورها اغلب کمابیش از لحاظ توسعه در چهار طبقه واقع می‌شوند:1- کشورهای توسعه یافته («برای مشاهده فهرستی از آنها، نگاه کنید به کشور توسعه یافته »)2-کشورهایی با اقتصاد پایدار و کاملاً توانا و در حال توسعه طی یک دوره طولانی تر (جمهوری خلق چین [کشورهای هنگ کنگ و ماکائو را از این مجموعه خارج می‌سازد که کشورتوسعه یافته‌اند ] ) ، و نیز مکزیک، پاکستان، هند، برزیل، آفریقای جنوبی، ترکیه، فیلیپین، مصر، بیشتر ملل آمریکای جنوبی، شماری از کشورهای عرب خلیج فارس، مالزی، تایلند، پیمان ورشو سابق و غیره). [نگاه کنید به بازارهای نوپا ‍‍‍] 3-کشورهایی با پیشینه منقطع توسعه (بیشتر کشورها در آفریقا، آمریکای مرکزی، و حوزه دریای کارائیب به غیر از جامائیکا (دسته ۲) و پورتوریکو (ناحیه آمریکا)؛ بیشتر جهان عرب در این دسته قرار دارند)؛ همچنین بیشتر آسیای جنوب شرق به استثنای سنگاپور(دسته۱) در این گروه واقع می‌شوند، فیلیپین، برونئی، مالزی و تایلند (دسته۲). ٪۷۶ از کشورهای جهان در این دسته قرار می‌گیرند.4-کشورهایی با جنگ داخلی بلند مدت یا نقض قانون یا دیکتاتوری غیر توسعه محور («کشورهای ناتوان») (مانند سومالی، برمه و کره شمالی).

اسلاید 112: ميزان بدهي آمريكادر پایان آذرماه سال 1393 بانک مرکزی، رقم کل بدهی های خارجی ایران را 6 میلیارد و 525 میلیون دلار اعلام کرد

اسلاید 113: دو تصوير ( كشورها )تصویر اول جامعه‌ای انسانی را نمایش می‌دهد که در محیط‌های روستایی کثیف، بدون بهداشت و لوازم اولیه‌ی زندگی، در جنگ با عوامل ناسازگار طبیعی مثل سیل و قحطی و فرسایش خاک و اسیر امراضی مثل مالاریا، سل، تراخم و سیاه زخم، همراه با فقر غذایی و بی‌سوادی و جهالت و بلاهت، در خوف دائم از عواملی که علل آنها را نمی‌شناسد و بر سبیل خرافه‌پرستی ریشه‌ی آنها را در مبادی غیبی جست و جو می‌کند، به سر می‌برد. تصویر دوم جامعه‌ی انسانی دیگری را نشان می‌دهد که در شهری صنعتی یا نیمه‌صنعتی، برخوردار از بهداشت و ارتباط فردی و جمعی ـ که از غلبه‌ی او بر طبیعت و تسخیر آن حکایت دارد ـ در وضعیتی مطلوب که بر طبق بیان آمارهای رسمی مرگ و میر در آن به حداقل رسیده و دیگر نشانی از مالاریا، سل، تراخم، سیاه زخم و فقر ویتامین و پروتئین بر جای نمانده، هوشیار و آگاه، بهره‌مند از همه‌ی امکانات آموزشی، بدون ترس و خوف، مطمئن و متکی به نفس و در جهانی که همه‌ی قوانین آن را و علل حوادث آن را می‌شناسد، زندگی می‌کند.

اسلاید 114: دو تصوير ( كشورها )آدام اسمیت‌ به‌ این‌ نتیجه‌ رسید که‌ هر پس‌اندازکننده‌ای‌ دوست‌ و هر اسراف‌کننده‌ای‌ دشمن‌ جامعه‌ است‌ و در رسالة‌ مشهور خود چنین‌ نوشت‌: هر چیز که‌ فرد از عایدات‌ خود پس‌انداز می‌کند بر سرمایة‌ خود می‌افزاید و همان‌ طور که‌ سرمایة‌ فرد تنها با آنچه‌ از عایدات‌ سالانه‌ یا سود سالانه‌اش‌ پس‌انداز کرده‌ افزایش‌ می‌یابد، سرمایة‌ جامعه‌ نیز (که‌ همان‌ سرمایة‌ افراد تشکیل‌ دهندة‌ آن‌ است‌) به‌ همان‌ شیوه‌ افزایش‌ می‌یابد . افزایش‌ عامل‌ اصلی‌ سرمایه‌، قناعت‌ است‌ نه‌ صنعت‌. صنعت‌ چیزی‌ را فراهم‌ می‌کند که‌ قناعت‌ انباشت‌ کرده‌ است‌. اما صنعت‌ به‌ هر چیز که‌ دست‌ یابد، اگر قناعت‌ سبب‌ پس‌انداز و انباشت‌ نشود، سرمایه‌ افزایش‌ نخواهد یافت‌. بنابراین‌، می‌توان‌ گفت‌ که‌ پس‌اندازکنندگان‌ برای‌ جلوگیری‌ از سقوط‌ اقتصادی‌، ولخرجی‌های‌ مسرفان‌ را جبران‌ می‌کنند. بنابراین‌ پس‌اندازکنندگان‌ یاور جامعه‌اند و مسرفان‌ بازدارندة‌ آن‌.اگر اسراف‌ بعضی‌ مردم‌ با قناعت‌ بعضی‌ دیگر جبران‌ نمی‌شد، روش‌ مسرفان‌ نه‌ تنها به‌ افلاس‌ خودشان‌ که‌ نیز به‌ فقر جامعه‌شان‌ می‌انجامید. بنابراین‌ هر مسرفی‌ دشمن‌ مردم‌ است‌ و هر قناعت‌ پیشه‌ای‌ ولی‌ نعمت‌ ایشان‌. جامعه کوتاه مدت/ محمد علی همایون کاتوزیان

اسلاید 115: انحطاط مسلمانان-پيشرفت مسلمانان-عقب‏ماندگي مسلمانانبا ظهور اسلام مسلمانان به پيشرفت دست يافتند، اما با پيشرفت علم اروپاييان بر تارك علم نشستند. علت عقب ماندن مسلمين در عرصه علوم مختلف و سياست ، همينطور تضعيف دول مسلمين و ايجاد تفرقه در بين آنها چيست؟ دربارة اينكه چرا كشورهاي اسلامي عقب افتاده‏اند، بايد گفت: اين مسئله علل و ريشه‏هاي تاريخي مختلفي دارد و بررسي جامع و همه جانبه آن، نيازمند کاوش هايي ژرف و گسترده است. با اين حال مي‏توان به پنج عامل اساسي در اين زمينه اشاره کرد:1. مسلمانان بر اساس انگيزش و هدايت‏هاي ديني، مسير رشد تعالي را پوييدند و بر اثر انحراف از دين و آلودگي به مفاسد دنياپرستي و سستي و كاهلي، به انحطاط و عقب ماندگي گراييدند.2. نظام‏هاي سياسي فاسد و استبدادي نيز نقش مهمي در اين زمينه داشتند. اين نظام‏ها به جاي همّت در جهت رشد و پيشرفت مسلمانان، فقط به فكر حفظ قدرت خويش و صرف هزينه‏هاي عمومي مسلمانان در جهت خوش‏گذراني و رفاه خود بودند. وجود اين نظام‏ها و حاكمان فاسد، خود ناشي از انحرافات سياسي صدر اسلام پس از رحلت پيامبر عظيم‏الشأن و انحرافات اعتقادي و اجتماعي بعد از آن بود. اين نظام‏هاي سياسي، بر شخصيت و منش انسان‏ها و فرهنگ اين جوامع آثار زيان باري نهاد.

اسلاید 116: انحطاط مسلمانان-پيشرفت مسلمانان-عقب‏ماندگي مسلمانان3. بيگانگان و استعمارگران براي عقب نگاه داشتن كشورهاي جهان سوم ـ از جمله مسلمانان ـ و استثمار منابع انساني و طبيعي تهاجم گسترده اي به اين کشورها داشتند.4.فقدان انسجام ووحدت جامعه اسلامي و سرگرم شدن مسلمانان به تفرقه و جنگ‏هاي داخلي و جانشين ساختن شعارهاي استعماري ـ همچون ناسيوناليزم و پان‏عربيزم ـ به جاي تكيه بر اصول‏گرايي و اتحاد بين‏الملل اسلامي، از ديگر علل عقب ماندگي مسلمانان است.5.آشفتگي در بافت طبقاتي جامعه وتوليدات تصنعي نيز از ديگر عوامل انحطاط مسلمانان مي باشد در پي جنگ ها و مهاجرت ها بافت طبقاتي شهرها و حتي روستاها دگرگون شده و زمينه براي حضور عده اي نورسته فراهم شد و به موازات آن تقريباٌ از دوراني كه اروپا به سوي صنعتي شدن حركت كرد ،جوامع اسلامي به صورت بازار مصرفي كالاهاي ساخت اروپا در آمدند ،بازارهايي كه براي تامين هزينه هاي مصرفي خود به ناچار مي بايستي ذخاير و منابع خود را در اختيار ايشان قرار دهد و همين امر منجر به انحطاط مسلمانان شد

اسلاید 117: انحطاط مسلمانان-پيشرفت مسلمانان-عقب‏ماندگي مسلمانانبه رغم عقب ماندگي جوامع اسلامي از پيشرفت در صنعت و دانش، امروز نيز انديشه و تمدن اسلامي جانمايه و پتانسيل نيرومندي براي احيا دارد و بر عكس، تمدن غرب به شدت گرفتار انحطاط فرهنگي و زوال‏پذيري شده است. در اين فرصت اگر مسلمانان بخواهند جايگاه شايسته خود را دريابند، رعايت نكات زير بايسته است:1. بالا بردن سطح شناخت ديني و و استواري در دين و مبارزه با كژي‏ها3 ارتقاي دانش و سطح علمي4. ارتباط وثيق و همدلي در سطح بين‏الملل اسلامي و تعاون و همكاري گسترده و همه جانبه مسلمانان 5. از ميان برداشتن نظام‏هاي فاسد6. تلاش همه جانبه و همگاني در جهت ايجاد و احياي تمدن عظيم و مدينه فاضله اسلام7. اعتماد به نفس و دوري از خودباختگي ( اعتقاد به اينكه ما مي توانيم ) .براي آگاهي بيشتر به منابع زير مراجعه شود : 1. زين‏العابدين قرباني، علل پيشرفت و انحطاط مسلمين،تهران :دفتر نشر فرهنگ اسلامي 2. احمد موثقي، علل ضعف و انحطاط مسلمين در انديشه‏هاي سياسي و آراي اصلاحي سيد جمال‏الدين اسدآبادي3. روژه گارودي، آمريكا پيشتاز انحطاط، ترجمه قاسم منصوري 4. قانع عزيزآبادي، علل انحطاط تمدنها 5. رجبي، ريشه‏هاي ضعف و عقب‏ماندگي مسلمانان 6. ويل‏دورانت، تاريخ تمدن، ج 4، ترجمه گروهي از نويسندگان ص 393 تا ص 432. 7.گوستاولوبون، تاريخ تمدن اسلام و غرب 8. پويايي فرهنگ و تمدن اسلام و ايران ،علي اكبر ولايتي، تهران :مركز اسناد و خدمات پژوهشي . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبري، كد: 3/100105888)

اسلاید 118: صبرصبر تلخ آمد و ليکن عاقبت ميو ه اي شيرين دهد پر منفعت «مولوي» 118

اسلاید 119: فصل سومكشورهاي در حال توسعه

اسلاید 120: هدفهاي رفتاريدانشجو پس از مطالعه اين فصل می تواند:1- ويژگيهاي مشترك كشورهاي در حال توسعه را ذكر نمايد. 2-ويژگيهاي غير مشترك كشورهاي در حال توسعه را ذكر نمايد. 3-موانع توسعه اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه را بيان نمايد.4-پيشنهاداتي براي برطرف نمودن موانع توسعه اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه ارايه نمايد.

اسلاید 121: 1-2مقدمه همان گونه كه در فصل دوم اشاره شد كشورهاي جهان به سه دسته سنتي، در حال توسعه و صنعتي طبقه بندي مي شوند. در حال حاضر جوامع سنتي به ندرت وجود دارند. اغلب كشورهاي جهان حركت خود را از مبدأ جامعه سنتي به سمت جامعه صنعتي آغاز كرده­اند به اين جوامع كشورهاي در حال توسعه مي ­گويند چون در حال عبور از يك مرحله تاريخي به يك مرحله تاريخي ديگر هستند. هرگونه حركتي از جامعه سنتي به طرف جامعه صنعتي معلوم نيست كه به توسعه منتهي شود بلكه تنها حركت در مسير صحيح و متناسب با توان كشور و درك شرايط بين­ المللي و استفاده از فرصتهاي موجود در سطح جهان است كه يك كشور را به توسعه مي رساند. كشورهاي در حال توسعه يك سري ويژگيهاي مشترك و يك سري ويژگيهاي متفاوت دارند.

اسلاید 122: منابع (زیر خط) توسعهپس انداز پایین ممکنست به سرمایه‌گذاری پایین بر طبق الگوی هارود- دومار منجر شود اما مقدار فراوان پس انداز و سرمایه هنوز بیانگر توسعه قوی نیست.گرایشها و ظرفیتهای ذاتی، یا حقیقی هستند یا برای توجیه بکار می‌روند. دیدگاه‌ها و فرهنگ مردم؛ظرفیتها و رفتارروشنفکران و رهبران؛نرخهای بالای باروری ( بيش از 3 فرزند در هر خانواده )ساختارها و موسسات قانونی (حقوقی) نقض قانونفساد بالاعوامل برونزا، حقیقی هستند یا به عنوان توجیه بکار می‌روند. سود اقتصاد سیاسی یا بازرگانی که در مقایسه با کشورهای دیگر ایجاد می‌شود؛جایگاه کشور در نظام تاریخی و فرهنگی؛اصلاحات ناکارآمد تحمیل شده با سرمایه‌گذاری به عنوان آخرین حربه، از سوی سازمانهای چند جانبه (مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی) برای خارج ساختن از وضعیت کسر بودجه و بدهی| بدهکاری که کشوری در آن قرار می‌گیرد (نگاه به بدهی کشورهای در حال توسعه).فقدان علاقه و درک نسبت به پویایی‌های یک کشور در اثر عملكرد شرکتهای چندملیتی.غلبه کشورهای غنی تر به وسیله اصول تجاریتمام کردن منابع برای پرداخت بهره بدهی‌ها.

اسلاید 123: ۱–افزایش دریافت ارزی آنها از طریق افزایش صادرات تولید صنعتی ۲–جایگزینی کالاهای وارداتی و محدود شدن واردات ۳–نیروی کار اضافی در بخش صنعت مشغول بکار میشود ۴–برای مواد اولیه داخلی بازار خوبی بوجود می آیدخواص صنعتی شدن در کشورهای در حال توسعه

اسلاید 124: مشکلات صنعتی شدن در یک جامعه در حال توسعه۱–کمیابی سرمایه:سرمایه عامل و رکن اساسی صنعتی کردن یک کشور به شمار می رود اکثر مردم کشورهای در حال توسعه فقیر بوده و درآمد ناچیزی دارند و قادر نیستند قسمتی از درآمد خود را پس اندار کرده و سپس آنرا سرمایه گذاری کنند،عده ی زیادی از سرمایه داران نیز معمولاً به علت عدم وجود امنیت اقتصادی و به علت تغییراتی که مرتباً در قوانین کشورشان بوجود می آید کمتر سرمایه گذاری میکنند و چنانچه بخواهند سرمایه گذاری کنند به دنبال سرمایه گذاری در طرحهایی میباشند که دارای منافع آنی وزیاد باشد . ۲–کارگر متخصص:از آنجا که تعداد مدارس وموسسات صنعتی و حرفه ای و کارخانه ها و صنایع در کشورهای در حال توسعه بسیار کم و محدود است بنابراین محلی که افراد بتوانند در آنجا در کارهای حرفه ای و صنعتی تخصص پیدا کنند و از این تخصص خود استفاده کنند بسیار کم است . ۳–کمبود کارفرمای اقتصاد:بدون وجود کارفرمای اقتصادی در یک کشور درحال توسعه٬صنعتی شدن بسیار کند وشاید غیرممکن باشد . ۴–هزینه بالاي تولید:در کشورهای در حال توسعه بطور کلی هزینه تولید کالاهای تولیدی بیشتر از کشورهای پیشرفته است ،‌زیرا در این کشورها با نداشتن کارگر و افراد متخصص،عوامل تولید به خوبی ترکیب نشده و هزینه تولید نسبت به کشورهای پیشرفته افزایش مي يابد .

اسلاید 125: ۵–عوامل طبیعی:وجود معادن و ذخایر زیرزمینی کافی،جنگل،زمین قابل زراعت ٬ آب و…از احتیاجات اولیه و لازمه صنعتی شدن است ؛‌ بنابراین کشوری که از چنین منابعی بي بهره باشد امکان صنعتی شدن آن کم است زیرا سبب میشود که منابع اولیه و نیمه ساخته از کشورهای دیگر وارد شود و در نتیجه علاوه بر اینکه مقدار زیادی ارز از کشور خارج میشود بهای تمام شده کالا را نیز افزایش میدهد . ۶– محل کارخانه:محل کارخانه باید بسته به نزدیکی به معادن و ذخایر مورد نیاز ٬ همجوار بودن با بازارهای فروش ٬ نزدیک بودن به وسایل حمل و نقل و راههای مناسب جهت صدور فراورده های تولیدی ٬ نوع خاک ٬ وضع آب و هوا ٬ میزان برودت گرما و بارندگی سالیانه و… برای ایجاد یک صنعت بایستی مورد مطالعه قرار بگیرد . ۷–خالی شدن روستاها ووقفه در امور کشاورزی:افزایش تقاضای نیروی کارگر در شهرها و افزایش دستمزدها که به علت توسعه تقاضای نیروی کار صورت می گیرد سبب جلب روستاییان به شهر میگردد و در نتیجه روستاییان جمعیت لازم برای انجام مور کشاورزی را از دست میدهند و در امور کشاورزی وقفه ایجاد می شود . ۸–بالا رفتن هزینه زندگی:نخستین علت این موضوع بکار افتادن سرمایه های جدید و افزایش مقدار پول در گردش است ،‌لذا قیمت ها به تناسب افزایش حجم اسکناس در گردش ترقی میکند و این ترقی قیمت مادامی که محصولات جدید به بازار نیامده ادامه دارد.یکی دیگر از علل ترقی قیمتها مربوط به کمبود مواد غذایی و ازدیاد مصرف است زیرا از یک طرف عده ای از کشاورزان به امید بدست آوردن پول بیشتر شغل وروستای خود را ترک میکنند و از طرف دیگر همین افرد جزء طبقه مصرف کننده میشوند . مشکلات صنعتی شدن در یک جامعه در حال توسعه

اسلاید 126: 2 -2 ويژگيهاي مشترك كشورهاي در حال توسعه بيان ويژگيهاي اقتصادي مشترك كشورهاي در حال توسعه موجب مي شود كهبتوانيم اين كشورها را در چارچوب مشابهي بررسي كنيم و آنها را به طور دقيق ترطبقه بندي كنيم. ويژگيهاي مشترك كشورهاي در حال توسعه عبارتند از: 1- پايين بودن سطح در آمد سرانه2- كمبود سرمايه و نرخ ناچيز تمركز سرمايه3-وجود انواع دوگانگي4- وابستگي اقتصادي5- نرخ بالاي رشد جمعيت و بار تكفل ( بيش از 3 فرزند در هر خانواده )6-نرخ بالاي بيكاري7- بزرگ بودن بخش كشاورزيDr.Lashkari

اسلاید 127: 1. پايين بودن سطح در آمد سرانه سطح زندگي عمومي مردم در اكثر كشورهاي در حال توسعهبسيار پايين است. اغلب مردم اين كشورها از حداقل نيازهاياساسي مانند مسكن، بهداشت، خوراك، پوشاك، امنيت و آموزشبرخوردار نيستند. نتيجه پايين بودن سطح زندگي ، پايين بودنبازدهي نيروي كار، پايين بودن درآمد سرانه،پايين بودن نرخ رشداقتصادي، وسعت فقر، توزيع ناعادلانه امكانات از جمله درآمد ،ثروت و فرصتهاي شغلي و تفريحي است.Dr.Lashkari

اسلاید 128: 2.كمبود سرمايه و نرخ ناچيز تمركز سرمايه اغلب كشورهاي در حال توسعه مشكل كمبود سرمايه دارند. كمبود سرمايه از ديگر پيامدهاي فقر در كشورهاي در حال توسعه است. فقر موجب پايين بودن بهره وري پايين بودن بهره وري موجب كمبود پس انداز كمبود پس انداز موجب كمبود سرمايه مي شوند.Dr.Lashkari

اسلاید 129: 3. وجود پديده دوگانگي تودارو دو گانگي را وجود دو موقعيت يا پديده در كنار هم ( يكي مطلوب و ديگري نامطلوب) كه مشموليت كلي ندارد ؛ مثلاً فقر شديد و وفور نعمت، بخشهاي مدرن و سنتي اقتصادي، رشد و ركود، تعداد معدودي با تحصيلات دانشگاهي و توده بي سواد تعريف مي كند. بخش كشاورزي و بخش صنعتي كشورهاي در حال گذر داراي ارتباط بسيار ضعيفي هستند به نحوي كه هر بخش چه از لحاظ گرفتن يا دادن عوامل تولبد و چه از لحاظ گرفتن يا دادن كالاهاي ساخته و نيمه ساخته خود با بخش مقابل فاقد ارتباط لازم است.Dr.Lashkari

اسلاید 130: انواع دو گانگي دو گانگي انواع گوناگون دارد كه عبارتند از:1.دوگانگي تكنولوژيكي2.دوگانگي مالي3.دوگانگي فرهنگي4.دوگانگي اقتصادي5.دوگانگي منطقه اي6.دوگانگي جغرافياي7.دوگانگي اجتماعي 8.دوگانگي شهري- روستايي9.دوگانگي صنعتي- كشاورزي10دوگانگي بخش رسمي- بخش غير رسميDr.Lashkari

اسلاید 131: 4. وابستگي اقتصادياغلب كشورهاي در حال گذر تك محصولي هستند و براي صادراتمحصول خود به كشورهاي صنعتي وابستگي دارند. منظور از تكمحصولي اين است كه رقم عمده صادرات آنها را يك محصول مثل شكر در كوبا، قهوه در برزيل، برنج در پاكستان و مواد معدنيدر ساير كشورها- تشكيل مي دهد. اين كشورها براي انبار كردن،حمل و نقل و ساير مراحل صادرات دچار مشكل هستند و درآمدصادراتي آنها به همين دليل بسيار ناچيز است. اين امر باعث شدهتا سهم كشورهاي در حال گذر در تجارت جهاني سير نزولي داشتهباشد. Dr.Lashkari

اسلاید 132: نظریه وابستگی در برابر نظریه نوسازی (مدرنیسم) شکل گرفت تحت تاثیر اندیشه‌های رائول پربیش (اقتصاد دان آرژانتینی ومدیر کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در آمریکای جنوبی) در اواخر دهه ۱۹۵۰ توسعه یافت. این نظریه نشان می‌دهد که برخلاف نظریه نوسازی که بیان می‌کند راه پیشرفت تنها از طریق الگو قرار دادن کشورهای توسعه یافته می‌باشد، این روند سبب شکل گیری اقتصاد وابسته در کشورهای توسعه یافته گشته و الگوی سیستم اقتصادی مرکز پیرامون را ایجاد می‌کند که کشورهای صنعتی در مرکز این اقتصاد قرار گرفته و کشورهای در حال توسعه در پیرامون آن جای می‌گیرند. مطالعات پربیش و همکاران او نشان داد که فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای ثروتمند اغلب منجر به مشکلات جدی در کشورهای فقیر می‌گردد.این نظریه تحت فعالیت‌های علمی آندره گوندرقرانک و شماری از اقتصاددانان دیگر در دهه ۱۹۷۰ به مکتب وابستگی ارتقاء یافت. این نظریه در دهه ۱۹۷۰-۱۹۶۰ به سبب گسترش فقر در بیشتر نقاط جهان، به عنوان نظریه‌ای انتقادی در برابر نظریه نوسازی مشهورگردید .نظریه وابستگی نئومارکسی توسعه توسعه‌نیافتگی (۱۹۶۶) و «سرمایه و توسعه‌نیافتگی در آمریکای لاتین» (۱۹۶۷) عناوین دو اثر مهم آندره گوندر فرانک از پرنفوذترین نظریه‌پردازان رویکرد وابستگی نئومارکسی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است. این عناوین رویکرد وی را به خوبی بیان می‌کنند.فرانک با استناد به تجربه تاریخی کشورهای آمریکای‌لاتین که در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم عمدتاً مستعمره دول استعماری پرتغال و اسپانیا بودند، فرضیه پل باران مبنی بر تاثیر منفی سرمایه توسعه‌طلب بر توسعه اقتصادهای مستعمراتی را تایید می‌کند. از نظر وی، هر زمان که در این منطقه سیطره استعماری وجود داشته، توسعه‌نیافتگی شدت پیدا کرده و هر زمان که این سیطره از بین رفته، توسعه در آن امکان‌پذیر شده است.از نظر فرانک توسعه‌نیافتگی آن روی سکه توسعه‌یافتگی است. برای شناخت توسعه‌نیافتگی باید توسعه‌یافتگی را و برای شناخت توسعه‌یافتگی باید توسعه‌نیافتگی را دریافت. از این منظر، توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی دو روی مقابل سکه واحدی به نام رابطه وابستگی و سلطه هستند. تا زمانی که این رابطه در چارچوب نظام سرمایه‌داری برقرار است، «توسعه‌نیافتگی» فرجام کشورهای پیرامونی است.منابعسایت رسمی آندره گوندر فرانک (http://www.rrojasdatabank.org/agfrank/گروه اقتصادی وب سایت فرارو

اسلاید 133: 5. نرخ بالاي رشد جمعيتنرخ زاد و ولد در كشورهاي در حال گذر بالا استولي به علت كاهش نرخ مرگ و مير در دهه هاي اخيرتفاوت اين دو نرخ نسبتاً بالا است. درحال حاضر نرخ رشد جمعيت در كشورهاي در حال گذر به طورمتوسط 2درصد است كه در مقايسه با نرخ رشد جمعيت در كشورهاي صنعتي كه حدود0.5 درصد است بالا مي باشد . بايد زيرساختهاي جمعيت مطلوب را فراهم كرد و سپس مردم را تشويق به افزايش جمعيت كرد .راه حل :3 فرزند در هر خانواده مطلوب است . Dr.Lashkari

اسلاید 134: بار تكفلبه افراد سالمند، كودكان و افراد غير شاغل در سنفعاليت بار تكفل اقتصادي مي گويند . چون توليد كننده نيستند و افراد شاغل و دولت مسئوليت اداره آنها را برعهده دارند.به علت بالا بودن نرخ بيكاري و نرخ رشد جمعيت و بار تكفل در اين كشورها بسيار بالاست. راه حل :افزايش سن بازنشستگي : سن بازنشستگي در كشور ما پايين است . لذا هزينه هاي دولت افزايش مي يابد .ارتقاء بهره وري نظام تامين اجتماعي : بهره وري نظام تامين اجتماعي پايين است .

اسلاید 135: 6. نرخ بالاي بيكاريدر كشورهاي در حال توسعه از نيروي كار به طور نامناسب و غير كارا استفاده مي­شود به همين دليل نرخ بيكاري آشكار و پنهان، و نرخ كم كاري آشكار و پنهان بسيار بالاست. طبق آمارهاي رسمي تعداد زيادي از نيروي فعال اين كشورها فاقد شغل دائمي و آبرومند در شأن اجتماعي خود هستند. علاوه بر آمارها افراد زيادي نيز وجود دارند كه بيكار بوده ولي به علت عدم آگاهي از قوانين كار اطلاعات خود را به نهاد مربوطه از جمله اداره كار و امور اجتماعي نداده و لذا جزو آمار بيكاري محسوب نمي­شوند. بنابر اين آمار بيكاري آشكار بيشتر از ارقامي است كه توسط مقامات رسمي ارائه مي شود. برخي راه حلها : اولويت فرزندان و همسر اشتغال در منزل اشتغال بانواناشتغال مشاركتي

اسلاید 136: 7. وابستگي به واردات از كشورهاي صنعتيكشورهاي در حال گذر به شدت به واردات كالاي صنعتي ساخته شده و نيمه ساخته و انتقال تكنولوژي و مواد مصرفي و حتي مواد غذايي كشورهاي توسعه يافته نياز دارند. واردات اين كشورها همراه با ” اثر نمايشي“طبقه مرفه جامعه سبب افزايش هر چه بيشتر واردات مي شود. Dr.Lashkari

اسلاید 137: 2. 3 ويژگيهاي غير مشترك كشورهاي در حال توسعهكشورهاي در حال گذر از لحاظ ساختار اقتصادي، فرهنگي، سياسي، اجتماعي و جغرافيايي با يكديگر تفاوت دارند. اين تفاوتها نشان مي دهد كه نمي توان يك الگو يا برنامه براي توسعه تمام كشورها ارايه نمود بلكه هر كشوري با توجه به ساختار اقتصادي ، اجتماعي ، سياسي، فرهنگي و جغرافيايي خود بايد برنامه اي بومي و ملي تدوين و اجرا نمايد. در اين بخش به ويژگيهاي غير مشترك كشورهاي در حال توسعه مي پردازيم.

اسلاید 138: اين ويژگيهاي عبارتند از:1. اندازه كشور از لحاظ جغرافيايي، جمعيتي و درآمدي2. سوابق تاريخي، وابستگي خارجي، استقلال3. منابع انساني و مادي4. تركيب فعاليتهاي اقتصادي بخش خصوصي و بخش دولتي5. ساختار اقتصادي6. ساختار سياسي

اسلاید 139: 1. اندازه كشور از لحاظ جغرافيايي، جمعيتي و درآمدي اندازه جغرافيايي يك كشور، جمعيت و سطح درآمد ملي سرانه از عوامل مهم تعيين كننده توسعه اقتصادي محسوب مي شوند .برخي از كشورها مثل چين از لحاظ جغرافيايي بسيار بزرگ و داراي مناطق و آب و هواي متنوع هستند و برخي نظير بنگلادش بسيار كوچك و داراي كمترين تنوع آب و هوايي هستند. برخي از اين كشورها جمعيت بسيار زياد دارند نظير هند و چين كه حدود يك ميليارد نفر جمعيت دارند و برخي نظير سنگاپور ، كويت و قطر جمعيتي كمتر از 3 ميليون نفر دارند. ايران داراي تنوع آب و هوايي ،‌ معادن ، جمعيت جوان ،‌ سرمايه انساني با توان فوق العاده بالقوه و ... است .

اسلاید 140: برخي از اين كشورها نظير هند درآمد سرانه 350 دلار و برخي نظير سنگاپور درآمد سرانه 12300 دلار دارند. هر كدام از اين تفاوتها بر روند توسعه كشورها به شكل متفاوتي تأثير مي گذارد هر چه كشور بزرگتر و درآمد سرانه بيشتر باشد توان بالقوه كشور براي توليد بيشتر است. هر چه جمعيت فعال و شاغل يك كشور بيشتر و بار تكفل كمتر باشد توان بالقوه كشور براي طي مراحل توسعه افزايش مي يابد. برخي از اين كشورها داراي ذخاير زير زميني فراواني مانند نفت هستند و برخي از نظر منابع زير زميني بسيار فقير هستند. كشورهاي نفت خيز برخي از امكانات توسعه نظير ارز لازم براي خريد كالاهاي سرمايه اي را دارند در صورتي كه بقيه كشورهاي در حال گذر از چنين امكاناتي محروم هستند. Dr.Lashkari

اسلاید 141: تاریخچه بیماری هلندیدرسال 1959 درهلند منابع گاز طبیعی قابل توجهی کشف شد و این اکتشاف در اوایل دهه 1960 به سرعت گسترش یافت و منابع ارزی هنگفت و ناگهانی نصیب این کشور کرد. رونق صادرات و مازاد تراز پرداخت ها رفاه جدیدی را ممکن ساخت . درعوض اقتصاد هلند از بالا رفتن تورم ، کاهش صادرات تولیدی ، نرخ های پایین تر رشد درآمد و افزایش بیکاری آسیب دید . چرا که این پدیده موجب گردید که نیروی کار و امکانات تولید ازبخش صنعتی به بخشهایی ازقبیل خدمات اداری و ساختمان سازی انتقال یابد . دراثر این امر در دهه 1960 و اوایل دهه 1970 ، یعنی حدود 10 الی 15 سال ، صنایع مهم کشورهلند تقریباً ازبین رفته و یا قدرت رقابت بین المللی خود را از دست دادند . دولت هلند برای مقابله با این پدیده دست به سیاستهای متفاوتی زد که عمدتاً نتیجه بخش نبود . به همین خاطر بعداز سال 1977 به چنین پدیده ای اصطلاحاً بیماری هلندی گفته میشود .بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 142: یک مفهوم اقتصادی است که تلاش می‌کند رابطه بین بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی و رکود در بخش صنعت را توضیح دهد. این مفهوم بیان می‌دارد که افزایش درآمد ناشی از منابع طبیعی می‌تواند اقتصاد ملی را از حالت صنعتی بیرون بیاورد. این اتفاق به علت کاهش نرخ ارز و یا عدم افزایش آن در حد نرخ تورّم صورت می‌گیرد، که بخش صنعت را در رقابت ضعیف می‌کند. در حالی که این بیماری اغلب مربوط به اکتشاف منابع طبیعی می‌شود، می‌تواند به «هر فعالیت توسعه‌ای که نتیجه‌اش ورود بی‌رویه ارز خارجی می‌شود» مربوط شود؛ مانند نوسان شدید در قیمت منابع طبیعی، کمک اقتصادی خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی. واژهٔ بیماری هلندی در سال ۱۹۷۷ توسط مجله اکونومیست برای توصیف رکود بخش صنعتی در هلند بعد از کشف گاز طبیعی در دهه ۱۹۶۰ به‌کار گرفته شد.هنگامی که پول یک کشور با افزایش قابل توجه ارزش روبرو شود، صادرات این کشور به پول کشورهای دیگر گران‌تر شده، ولی واردات به آن کشور به نسبت ارزان‌تر می‌شود. بطور کلی، این وضعیت را بیماری هلندی می‌نامند.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 143: مکانیزم کار بیماری هلنداین عارضه زمانی رخ می‌دهد که درآمد یک کشور بر اثر عوامل فصلی به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد و متولیان اقتصاد کلان (دولت) هم با تصور دائمی بودن این درآمد آن را در جامعه تزریق می‌کنند. درآمد کشور زیاد شده و پول هم به جامعه منتقل می‌شود. اما با افزایش درآمد، تقاضا هم افزایش پیدا می‌کند. اگر این افزایش تقاضا به صورت ناگهانی انجام شود، عرضه جوابگوی تقاضا نخواهد بود و تعادل عرضه و تقاضا بر هم می‌خورد، در نتیجه قیمت‌ها افزایش می‌یابد. در یک روند طبیعی قیمت‌ها تا سقفی بالا می‌روند و با یک تأخیر زمانی تولید افزایش پیدا می‌کند و در نهایت پس از مدتی عرضه و تقاضا به تعادل قبل بر می‌گردند. اما بیماری هلندی از زمانی رخ می‌دهد که دولت به عنوان متولی اقتصاد کلان وارد کارزار می‌شود و سعی می‌کند به طور مصنوعی و از طریقی غیر از افزایش تولید، قیمت‌ها را پایین نگه دارد. دولت متوسل به واردات کالاهای مصرفی ارزان می‌شود تا قیمت‌ها را مهار کند در حالی که صنایع داخلی مجبورند با عوامل تولید گران، کالای گران را تولید و به قیمت ارزان بفروشند. نکته اینجاست که این سیاست نمی‌تواند جلوی تورم را بگیرد. بلکه آن را به بخش‌های دیگر اقتصادی منتقل می‌کند. به عنوان مثال می‌توان با واردات کالاهایی نظیر سیب، پرتقال، تیرآهن و... قیمت این کالاها را پایین نگه داشت ولی برخی کالاها مانند زمین و مسکن قابل وارد کردن نیستند و افزایش قیمت این کالاها را نمی‌شود با واردات مهار کرد. در نتیجه قیمت این قبیل کالاها به رشد خود ادامه می‌دهند. از طرفی سرمایه‌گذاری جدید در آن بخش‌های صنعتی که با واردات قیمت‌شان مهار شده انجام نمی‌شود و سرمایه‌ها به سمت کالاهایی مثل زمین و مسکن هدایت می‌شود. در نتیجه این امر تقاضای کاذبی برای این کالا ایجاد شده و قیمت آن‌ها با سرعت بیشتر و به صورت غیر طبیعی و باور نکردنی رشد می‌کنند. عوارض این مشکل به همینجا ختم نمی‌شود. به محض اینکه فصل افزایش درآمد خاتمه پیدا کند و دولت پولی نداشته باشد که با آن واردات ارزان را انجام دهد افزایش قیمت در بخش‌هایی که تا آن زمان به صورت مصنوعی قیمت پایینی داشتند با سرعتی فزاینده رخ خواهد داد. از آنجا که صنایع داخلی هم در اثر همان سیاست‌های گذشته فلج شده‌اند قادر به پاسخگویی به تقاضاهای جدید نمی‌باشند و اقتصاد را در ابتدا ناکارآمد و سپس فلج می‌کند. البته هلند این شانس را داشت در زمانی که به این مشکل گرفتار شد، سایه کمونیست، شرق اروپا را فراگرفته بود و کشورهای غربی برای اینکه مبادا هلند هم در دامن کمونیست‌ها بیفتد کمک‌های بی‌دریغی به این کشور کردند، با این وجود چند سالی طول کشید تا اقتصاد این کشور بتواند کمر راست کند . بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 144: مکانیزم کار بیماری هلندمدل بیماری هلندی اقتصاد را در سه بخش می‌توان تحلیل نمود: بخش قابل تجارت منابع طبیعی، بخش قابل تجارت صنعت و بخش غیرقابل تجارت. وفور منابع طبیعی با افزایش تقاضا برای کالاهای غیرقابل تجارت و تقویت نرخ ارز حقیقی همراه بوده و در نتیجه سهم کمتری از منابع نیروی کار و سرمایه به بخش صنعت تخصیص می‌یابد. بنابراین تولید قابل رقابت به جای بخش صنعت در بخش منابع طبیعی متمرکز می‌شود و نیروی کار و سرمایه که در صنعت باید به کار گرفته شود به بخش تولید کالاهای غیرقابل رقابت انتقال می‌یابد. در این حالت وقتی اقتصاد یک رونق را در صادرات منابع طبیعی خود تجربه کند (به علت بهبود رابطهٔ مبادله تجاری و یا کشف منابع جدید) بخش قابل تجارت صنعت به علت تقویت نرخ ارز حقیقی، تضعیف می‌شود و بخش کالاهای غیرقابل تجارت داخلی (همانند زمین و مسکن) توسعه می‌یابد. تضعیف بخش قابل تجارت صنعت در این مدل، بیماری نامیده می‌شود و اگر منبع رشد صنعت عامل خاصی مانند پیوندهای پسین و پیشین و یا فرایند یادگیری باشد در این صورت بیماری هلندی می‌تواند یک بیماری واقعی با اثرات گسترده باشد. به عبارت دیگر با فرض آنکه توسعه تولید صنعتی دارای اثرات خارجی است، تضعیف صنعت توسط وفور منابع طبیعی منجر به ناکارآمدی و کاهش بیشتر رشد اقتصادی خواهد گردید. در مطالعاتی که در این زمینه انجام شده‌است، در مورد اثرات منفی منابع طبیعی بر رشد، نتیجه می‌گیرند که در اقتصادهای با منابع طبیعی، تمایل به افزایش قیمت‌های داخلی (در نتیجه تقویت نرخ ارز حقیقی) وجود دارد که در نتیجه، این امر منجر به عدم رشد مبتنی بر صادرات می‌شود.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 145: درمان بیماری هلندی نروژی‌ها از بلایی که بر سر هلندی‌ها آمد، درس گرفتند و با تاسیس صندوق ذخیره ارزی، به جای اینکه درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام را در بودجه‌های سالانه ریخته و بودجه را آلوده کنند، آن را به این صندوق فروختند و به بیماری هلندی دچار نشدند. صندوق یاد شده چند کاربرد عمده دارد؛ اول اینکه درآمد حاصل از ثروت ملی یک کشور را از نظر زمانی و توزیع بین نسلی، به شکلی مناسب مدیریت می‌کند تا نسل‌های بعد، احساس زیان نکنند. دوم اینکه این صندوق در تثبیت نرخ ارز و جلوگیری از شوک‌های ناشی از نوسان نرخ ارز و یا میزان ارز در یک کشور تاثیر بسیار کارآمدی دارند. سوم، با ایجاد موانع شدید قانونی، دست دولت از این ثروت بادآورده کوتاه شده و دولت صرفاً به کارایی اقتصادی بخش خصوصی و مالیاتی که از این بخش دریافت می‌دارد، بسنده کرده و علاوه بر اینکه به دولتی پاسخگو و کوچک و با تمرکز حداقلی تبدیل می‌شود، تمام تلاش خود را برای ایجاد زمینه‌های موفقیت بخش خصوصی ایجاد کرده و خود را بعنوان رقیب بخش خصوصی در نظر نمی‌گیرد. و در آخر اینکه این صندوق سبب کسب اعتبار جهانی برای کشور مورد نظر شده و مسبب ورود سرمایه گذاران خارجی به آن کشور می‌شود.(اگر سیاست نروژ را در نظر بگیریم که منابع حاصل از این صندوق را صرفاً در کشورهای دیگر سرمایه گذاری می‌کند، این اعتبار آفرینی و قدرت چانه زنی کشور در عرصه جهانی چندین برابر می‌گردد.) البته تاسیس این صندوق پیش‌نیازهایی دارد، که اگر مهیا نشوند، این صندوق نمی‌تواند به وظایف اصلی خود عمل نماید. از جمله اینکه لازم است تا ساختار سیاسی کشور به گونه‌ای نهادینه شده و سیستماتیک، دستش از این صندوق برای مصرف آن در داخل، کوتاه باشد و نیز لازم است، شفافیت کامل از نظر دخل و خرج در مدیریت صندوق وجود داشته باشد به گونه‌ای که هم‌اکنون مدیریت این صندوق در نروژ با شفافیت کامل عمل می‌کند. به طوری که هر شهروند نروژی می‌تواند هر لحظه از جریان فعالیت‌های این صندوق آگاه شود.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 146: درمان بیماری هلندی دلیل اینکه به پدیده بیماری هلندی تا این اندازه توجه شده‌است این است که روند تعدیل اقتصادی درشرایط رونق صادراتی، موقعیکه این رونق پایان می‌پذیرد، درجهت معکوس عمل نمی‌کند. گسترش مجدد بخش غیرنفتی و قابل تجارت درصورتیکه بازار سرمایه و زیربناها تخریب شده باشند، بامشکل مواجه‌است. ورود به بازارهای صادراتی نیز مشکل خواهد بود. زیرا مابقی کشورها تا آن زمان بازارهای رها شده در دوران رونق رابه تسخیر خود درآورده‌اند. دراین صورت، از آنجائیکه رونق ناشی از عواید حاصل از صادرات احتمالاً درآینده نزدیک به پایان خواهد رسید، اتخاذ سیاستهای اقتصادی بمنظور حمایت ازبخش تولید دربرابر اثرات مضر دوران رونق کار معقولانه خواهد بود. درواقع درمان بیماری هلندی به پیش گیری یا معکوس کردن افزایش ارزش واقعی پول رایج وابسته‌است. این امر مستلزم تضعیف پول رایج، همراه با مازادهای بودجه دولت به همراه خود داری شدید بانک مرکزی از ایجاد پول است، که هر دو باعث مهار تورم می‌شوند. دولت نیاز به مقاومت دربرابر تقاضای درحال گسترش و پس انداز کردن درآمدهای تازه به دست آورده دارد تا زمان کافی برای برنامه ریزی معقولانه داشته باشد و طرحهای با درآمد بالا را شناسایی نماید. این سیاست سرمایه گذاری همراه با دو چیز است.اول اینکه دراثر این سیاستها درآمدهای بادآورده صادراتی برای بودجه بندی صحیح برای توسعه درازمدت کنترل می‌شود و دوم اینکه دولت ازطریق به تاخیر انداختن مخارج جدید خود به طور ضد دورانی (Countercyclically) عمل می‌کند. یعنی در خلال بیشترین دوره تورمی رونق صادرات ازطریق خرج کردن کمتر درآمدهای بادآورده و برعکس آن یعنی خرج کردن بیشتر زمانیکه رونق اقتصادی کم رنگ شده‌است، به تثبیت اقتصادی کمک می‌کند.همچنین سیاستگزاران در درمان بیماری هلندی این نکته را نیز باید درنظر داشته باشند که آیا ثروت تازه کشف شده موقتی است یا دائم؟درکشورهایی که انتظار می‌رود منابع جدید کشف شده سریعاً پایان می‌پذیرد، و منابع کمکی جدید موقتی و سودهای تجاری ناشی از آن گذرا می‌باشند، می‌بایستی سیاستگزاران سعی کنند تا ازطریق مداخلات ارزی، ازبخشهای آسیب پذیر حمایت کنند. درکشورهایی که احتمالاً ثروت تازه کشف شده آنها اتمام ناپذیراست، سیاستگزاران لازم است تا تغییرات ساختاری اجتناب ناپذیری را دراقتصاد مدیریت کنند تا از ثبات اقتصادی اطمینان یابند. آنها ممکن است قدمهایی درجهت افزایش بهره وری دربخش کالاهای مبادله نشدنی بردارند و احتمالاً این کار را ازطریق خصوصی سازی و تجدید ساختار انجام دهند و درعین حال برای آموزش نیروی کار سرمایه گذاری کنند.همچنین ممکن است سعی کنند تا به منظور کاهش وابستگی دربخش درحال رونق. صادرات را تنوع بخشند و آنها را درمقابل شوکهای خارجی ازقبیل افت ناگهانی درقیمتهای کالا، کمترآسیب پذیر سازند.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 147: پیشگیری از بیماری هلندی تورم مهارنشدنی، ناکارآمدی در تخصیص منابع ارزی و رفتار مصرفی خاص بیماری هلندی، خود را به اقتصاد هلند تحمیل کرد. بعدها نروژیها از این اتفاق درس گرفتند و با ایجاد صندوق ذخیره ارزی نفت، به جای اینکه درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام در بودجه‌های سالانه محاسبه نمایند، آن را به این صندوق ریخته و به بیماری هلندی دچار نشدند. بانک جهانی درسالهای اخیر به دولت‌های صادرکننده نفت که دارای صندوق ذخیره ارزی می‌باشند توصیه‌هایی می‌کند، اول اینکه درآمد حاصل از ثروت ملی یک کشور را ازنظر زمانی و توزیع بین نسلی، به شکلی مناسب مدیریت کنند که آنها احساس زیان نکنند. دوم اینکه این صندوق‌ها در تثبیت نرخ ارز و جلوگیری از شوک‌های ناشی ازنوسان نرخ ارز و یا میزان ارز دریک کشور کارآمدی داشته باشند. بانک جهانی به کشورهایی که این صندوق‌ها را تاسیس کرده‌اند همچنین توصیه می‌کند که باید شفافیت کامل ازنظر دخل وخرج درمدیریت صندوق‌ها وجود داشته باشد به گونه‌ای که هم اکنون مدیریت این صندوق در نروژ با شفافیت کامل عمل می‌کند. به طوری که هرشهروند نروژی می‌تواند هرلحظه ازجریان فعالیت‌های این صندوق آگاه شود. ازنکات مهمی که درباره صندوق ذخیره ارزی می‌توان گفت، انتقاد برخی کارشناسان از این بود که چرا پول نفت را باید درصندوق حبس کرد و از آن استفاده‌ای نکردچرا که وجود منابع قابل دسترسی در این صندوق‌ها، مدیران صنعتی، مدیران سیاسی و دیگر گروه‌های ذی‌نفع را به طمع می‌اندازد تا درشرایط خاص از آنها استفاده کنند. فشارهای یادشده موجب شد که درنروژ منابع دراختیار دولت نباشد به طوریکه اگر دولت بخواهد ازمنابع صندوق استفاده کند باید دلایل اقتصادی ارائه کند و این طور نیست که دولت نروژ هرلحظه که بخواهد ازمنابع صندوق استفاده کند. بانک جهانی به دلیل مدیریت مناسب این صندوق درکشور نروژ به کشورهای دارنده صندوق همیشه توصیه می‌کند که از مدل نروژ استفاده کنند. نکته قابل توجه این است که صندوق ذخیره ارز نفت درنروژ اصولاً به بودجه وصل نشده‌است و دولت نمی‌تواند ازمنابع آن برای مصارف بودجه، رقمی را پیش بینی کند. دشواریهای احتمالی دراین صندوق وجود دارد. فساد مهمترین عامل تهدید کننده منابع این صندوق است و اگر این صندوق براساس سلیقه‌های شخصی مدیریت شود، می‌تواند فساد آفرین باشد. فساد اداری درمدیریت صندوق ذخیره ارزی مساله‌ای است که نباید به آن بی اعتنا بود برهمین اساس برای جلوگیری از فساد درصندوق ذخیره نفتی علاوه بر این که بانک جهانی تلاش می‌کند علاوه بر صندوق بین‌المللی پول سازمان‌ها و تشکل‌های مدنی غیردولتی نیز برای عملکرد دولت‌ها در اداره این صندوق نظارت داشته باشندتا منابع این صندوق که ثروت ملی محسوب می‌شود به درستی مصرف شود.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 148: پیشگیری از بیماری هلندی تورم مهارنشدنی، ناکارآمدی در تخصیص منابع ارزی و رفتار مصرفی خاص بیماری هلندی، خود را به اقتصاد هلند تحمیل کرد. بعدها نروژیها از این اتفاق درس گرفتند و با ایجاد صندوق ذخیره ارزی نفت، به جای اینکه درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام در بودجه‌های سالانه محاسبه نمایند، آن را به این صندوق ریخته و به بیماری هلندی دچار نشدند. بانک جهانی درسالهای اخیر به دولت‌های صادرکننده نفت که دارای صندوق ذخیره ارزی می‌باشند توصیه‌هایی می‌کند، اول اینکه درآمد حاصل از ثروت ملی یک کشور را ازنظر زمانی و توزیع بین نسلی، به شکلی مناسب مدیریت کنند که آنها احساس زیان نکنند. دوم اینکه این صندوق‌ها در تثبیت نرخ ارز و جلوگیری از شوک‌های ناشی ازنوسان نرخ ارز و یا میزان ارز دریک کشور کارآمدی داشته باشند. بانک جهانی به کشورهایی که این صندوق‌ها را تاسیس کرده‌اند همچنین توصیه می‌کند که باید شفافیت کامل ازنظر دخل وخرج درمدیریت صندوق‌ها وجود داشته باشد به گونه‌ای که هم اکنون مدیریت این صندوق در نروژ با شفافیت کامل عمل می‌کند. به طوری که هرشهروند نروژی می‌تواند هرلحظه ازجریان فعالیت‌های این صندوق آگاه شود. ازنکات مهمی که درباره صندوق ذخیره ارزی می‌توان گفت، انتقاد برخی کارشناسان از این بود که چرا پول نفت را باید درصندوق حبس کرد و از آن استفاده‌ای نکردچرا که وجود منابع قابل دسترسی در این صندوق‌ها، مدیران صنعتی، مدیران سیاسی و دیگر گروه‌های ذی‌نفع را به طمع می‌اندازد تا درشرایط خاص از آنها استفاده کنند. فشارهای یادشده موجب شد که درنروژ منابع دراختیار دولت نباشد به طوریکه اگر دولت بخواهد ازمنابع صندوق استفاده کند باید دلایل اقتصادی ارائه کند و این طور نیست که دولت نروژ هرلحظه که بخواهد ازمنابع صندوق استفاده کند. بانک جهانی به دلیل مدیریت مناسب این صندوق درکشور نروژ به کشورهای دارنده صندوق همیشه توصیه می‌کند که از مدل نروژ استفاده کنند. نکته قابل توجه این است که صندوق ذخیره ارز نفت درنروژ اصولاً به بودجه وصل نشده‌است و دولت نمی‌تواند ازمنابع آن برای مصارف بودجه، رقمی را پیش بینی کند. دشواریهای احتمالی دراین صندوق وجود دارد. فساد مهمترین عامل تهدید کننده منابع این صندوق است و اگر این صندوق براساس سلیقه‌های شخصی مدیریت شود، می‌تواند فساد آفرین باشد. فساد اداری درمدیریت صندوق ذخیره ارزی مساله‌ای است که نباید به آن بی اعتنا بود برهمین اساس برای جلوگیری از فساد درصندوق ذخیره نفتی علاوه بر این که بانک جهانی تلاش می‌کند علاوه بر صندوق بین‌المللی پول سازمان‌ها و تشکل‌های مدنی غیردولتی نیز برای عملکرد دولت‌ها در اداره این صندوق نظارت داشته باشندتا منابع این صندوق که ثروت ملی محسوب می‌شود به درستی مصرف شود.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 149: اقتصاد ایرانتاریخ برای درس گرفتن از اشتباهات گذشته می‌تواند بسیار مفید واقع شود، اما در جامعه ما اشتباهات گذشته به الگویی برای تکرار در آینده تبدیل شده است، و این ظاهراً عادت روزمره ماست. تاثیر منفی افزایش شدید درآمدهای صادراتی ناشی از منابع طبیعی را اقتصاددانان با بیماری هلندی یا مصیبت منابع توضیح می‌دهند. علائم این بیماری عبارت است از تقویت پول ملی در برابر ارز‌های خارجی به علت فزونی گرفتن یکباره درآمدهای ارزی، و در نتیجه واردات ارزان و گسترده و لطمه به تولیدات داخلی در بخش کالاهای قابل تجارت بین‌المللی.با افزایش قیمت نفت و افزایش درآمد کشورمان انتظار می رفت نرخ رشد اقتصادی کشور جهش چشمگیری داشته باشد و عملکرد اقتصاد به صورت مطلوبی افزایش یابد. اما این شرایط برای ایران ایجاد نشد. بسیاری از اقتصاددانان براین باورند اقتصاد ایران دچار یک بیماری است و این بیماری که بارها از زبان کارشناسان اقتصادی شنیده شده است بیماری هلندی نام دارد.ابتلای اقتصاد ایران به بیماری هلندی به سالهای آغازین قرن بیست و یک میلادی باز می گردد ولی اگر راهکارمناسبی برای ممانعت از پیشرفت این بیماری در جای جای اقتصاد کشور اندیشیده می شد هم اکنون اقتصاد چنین بیماری گسترده ای را تجربه نمی کرد.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 150: تبعات شکل گیری این بیماری در اقتصاد یک کشور افزایش نرخ تورم ، افزایش قیمت مسکن به عنوان کالایی که قابل سنجش نیست، کاهش حجم فعالیتهای تولیدی و به دنبال آن افزایش نرخ بیکاری است که تمامی آنها در کنار هم به کاهش نرخ رشد اقتصادی و تخریب زیر ساختهای صنعتی اقتصاد می انجامد.اهمیت این مساله در اقتصاد ایران تا حدی است که ما در نظر گرفتیم این بیماری اقتصادی را برای علاقمندان علم اقتصاد و علاقمندان مطالعه در مورد اقتصاد ایران تشریح کنیم.عوارض بیماری هلندی در ایران از همان ابتدای شروع صادرات نفت، در اقتصاد کشور بروز کرد.افزایش درآمدهای نفتی در اوایل دهه 1350 و شیوه هزینه کردن آنها از سوی دولت و پیامدهای آن شباهت‌های معنا‌داری با وقایع اقتصادی سال‌های میانی دهه 1380 دارد که توجه به آنها می‌تواند برای اقتصاد ایران عبرت انگیز باشد. شتابزدگی در هزینه کردن درآمدهای عظیم نفتی با نادیده گرفتن اصول مسلم علم اقتصاد باعث بروز بیماری در اقتصاد کشور شده است. تبعات بروز این بیماری در اقتصاد کشور افزایش نرخ تورم ، افزایش قیمت مسکن به عنوان کالایی که قابل وارد شدن نیست، کاهش حجم فعالیتهای تولیدی و به دنبال آن افزایش نرخ بیکاری است که تمامی آنها در کنار هم به کاهش نرخ رشد اقتصادی و تخریب زیر ساختهای صنعتی اقتصاد می انجامد.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 151: سال 1352 قیمت نفت در بازارهای جهانی به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت،در نتیجه درآمدهای نفت و گاز به طور سر سام آوری رشد کرد. این منابع عظیم مالی که به یکباره در اختیار دولت قرار گرفت، برخی مسوولان حکومتی وقت، به ویژه شاه را به این فکر انداخت که می‌توان ایران را ژاپن خاورمیانه کرد. افزایش شدید درآمدهای نفتی در سال‌های 1352 و 1353 این خوش‌بینی موجه را به خیال‌پردازی جاه‌طلبانه و ناموجه تبدیل کرد.نتیجه این جاه‌طلبی و فاقد مبنای کارشناسی، هدر رفتن گسترده و بی‌سابقه منابع مالی، افزایش شدید تورم، لطمه خوردن به بخش خصوصی نوپا به علت واردات با نرخ ارز پایین و نهایتاً دولتی‌تر شدن بیش از پیش نظام اقتصادی ایران بود. به موازات افزایش سرمایه‌گذاریهای دولتی در بخش‌ های مختلف اقتصادی که موجب دخالت دولت در تمامی بازارها، و نیز اعطای یارانه‌ها به صورت‌های گوناگون، رو به افزایش گذاشت.اما آنچه در ایران در دهه 1350 و نیمه دوم دهه 1380 رخ داد بسیار فراتر از این بیماری بود. بی‌تدبیری در هزینه کردن درآمدهایی که در اختیار دولت قرار می‌گرفت، اتلاف منابع مالی از طریق اجرای طرح‌های غیر‌کارشناسی و اعطای یارانه‌های بی‌حساب و کتاب پدیده‌ای فراتر از بیماری هلندی است. دولت‌ها در این دو دوره تلاش می‌کردند تورم ناشی از سیاست‌های پولی و مالی انبساطی را با واردات ارزان و کنترل قیمت و سرکوب مالی مهار کنند که البته همیشه بی‌نتیجه و برای اقتصاد ملی زیانبار بود. در هر دو مورد نقدینگی عظیم تزریق‌شده به اقتصاد به تورم و کاهش شدید اعتبارت شد. در فاصله سال‌های 1384 تا 1390 اقتصاد ایران بیشترین میزان درآمدهای ارزی را در طول تاریخ خود داشت.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 152: این بار نیز درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، شاید حتی با شدت و رویکرد غیر‌کارشناسانه بیشتری، به اقتصاد کشور تزریق شد. واردات ارزان با ثابت نگه ‌داشتن نرخ برابری ریال به ارزهای خارجی، با آهنگ بی‌سابقه‌ای رشد کرد و به تولید‌کنندگان داخلی که به علت تورم هزینه‌هایشان بالا رفته بود و توان رقابت با کالاهای ارزان خارجی را نداشتند آسیب جدی زد. نرخ ارز به طور تصنعی کاهش یافت و اعتبارات ارزان و یارانه‌ای با رانت‌های عظیمی که به همراه داشت منابع مالی کشور را به هزینه‌های بدون بازدهی تبدیل کرد.مطالبات غیر‌جاری بانک‌ها، که در واقع بخش بزرگشان مطالبات سوخت شده است، به طور نگران‌کننده‌ای افزایش یافت. دولت برای مهار افزایش قیمت‌ها که خود معلول این سیاست‌های نادرست بود، به مداخله بیشتر در بازارها و کنترل دستوری قیمت‌ها روی آورد که خود مزید بر علت شد و اقتصاد ملی را در تنگنای بیشتری قرار داد. نتیجه این سیاست‌ها، همانند آنچه در سال‌های 1350 رخ داد، پایین آمدن نرخ رشد اقتصادی، از بالای شش درصد در سال 1384 به منفی8/5در سال 1392 و افزایش تورم از 4/10 درصد در سال 1384 به بالای 45 درصد در سال 1392 بود. شگفت اینکه همه این سیاست‌های نامعقول، یک بار سی وچند سال پیش‌آزمون شده بود. گویا ما اعتقادی به این گفتار حکیمانه نداریم که آزموده را آزمودن خطاست.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 153: در سال 1384 با افزایش درآمدهی نفتی به نوعی در اقتصاد ایران نیز بیماری هلندی شکل گرفت. در این دوران با افزایش ناگهانی قیمت نفت، ارز زیادی وارد کشور شد که باعث افزایش تقاضا گردید. دولت‌ در این دوران برای عدم افزایش قیمت ها، متوسل به واردات کالاهای مصرفی ارزان شد که بتوانند قیمت‌ها را مهار کند.اما کاری که دولت نهم و پس از آن دهم، در این زمینه انجام دادند، تزریق این درآمد به شکل مستقیم به مردم و جامعه بود. به طوری که با شعار آوردن پول نفت بر سر سفره‌های مردم دولت سعی کرد که این افزایش درآمد ناگهانی را به شکل ساختن مسکن مهر و دادن وام و یارانه مستقیم به مردم خرج کند که این سیاست نیز باعث افزایش نقدینگی بین مردم و هجوم سرمایه‌های سرگردان به سمت کالاهای مصرفی و لوکس شد.نقدینگی بالا در جامعه به چند راه ختم شد. افزایش شدید قیمت زمین و مسکن در عرض چند سال، بالا رفتن تورم، ایجاد نوسان های دوره ای قیمتی در بخش های مختلف اقتصاد همانند بازار ارز و سکه، بورس، مسکن، و. ..ایران یکی از ثروتمند ترین کشورهای جهان در زمینه منابع طبیعی از جمله نفت وگاز می باشد. کشورمان چهارمین دارنده ذخایر نفتی دنیا،واولین در گاز مب باشد. به همین دلیل رشد قیمت نفت در چند سال اخیر سبب شد تا درآمد ناشی از صادرات نفت در کشور افزایش چشمگیری پیدا کند.این در حالیست که مطالعه وضعیت کنونی اقتصاد نشان از بهتر شدن اوضاع زندگی مردم ندارد.در سالهای گذشته مظاهر بیماری هلندی در اقتصاد ایران به وضوح نمایان شد و شمار زیادی از کارخانه های تولیدی و صنعتی به دلیل مشکلات اقتصادی تعطیل شدند.در این سالها نرخ بیکاری در کشوربه افزایش یافت در حالیکه در سال 1385 نرخ بیکاری اعلام شده در کشور برابر با 8/10 درصد بوده است.برخی از منابع نرخ بیکاری جوانان 24 تا 30 سال را در ایران بیشتر از 20 درصد می دانند که رقم نگران کننده ای است. طی سالهای اخیر ارزش پول کشور ایران کاهش یافته و همین مساله سبب شده تا بازرگانان برای ادامه فعالیت خود با مشکلات بیشتری روبرو شوند.البته در این حوزه وضعیت ایران در سطح بین الملل نیز موثر بوده است و تحریمهای پی در پی سازمان ملل وآمریکاعلیه ایران سبب شدیدتر شدن مشکلات اقتصادی کشور شده است.بیماری هلندی Dutch disease

اسلاید 154: 2. سوابق تاريخي، وابستگي خارجي، استقلالبرخي از كشورهاي در حال گذر در طول تاريخ مستعمره بوده و تحت سلطه كشورهاي غارتگر مثل انگلستان، فرانسه، بلژيك، هلند، آلمان، پرتغال و اسپانيا بوده اند. اغلب كشورهاي آفريقايي و برخي از كشورهاي آسيايي تحت استعمار آشكار اين قدرتها بوده­اند. برخي ديگر از كشورها كه داراي تمدن بزرگ بوده اند هيچ وقت تحت استعمار آشكار قرار نداشته اند. سلطه قدرتهاي بزرگ موجب عقب ماندگي بسياري از كشورها شده است. اغلب كشورهاي در حال گذر تحت استعمار بوده اند برخي مانند هند در گذشته و افغانستان و عراق در دهه اخير تحت استعمار آشكار بوده و برخي مثل ايران هيچگاه تحت استعمار آشكار نبوده ولي به صورت پنهان مستعمره بوده اند.

اسلاید 155: 2. سوابق تاريخي، وابستگي خارجي، استقلالاستقلال : ادارة کشور با اختیار و آزادی بدون مداخله کشورهای بیگانه (فرهنگ فارسی معین ) حفظ واقعي استقلال كشور, از طريق حفظ عدالت و آزادي در كشور است. وقتي در يك جامعه و كشوري عدل و آزادي درست پاسداري نشود, خود بخود راه براي نفوذ بيگانه هموار مي شود و بالعكس آنچه مي تواند به آزادي يك ملت معني بدهد, استقلال آن ملت است. ملتي كه از يكي از جهات مثلاً از جهت فرهنگي, اقتصادي, سياسي به ديگران وابسته باشد, آزادي خود را از دست داده است. البته وابستگي خضوع آور, نه وابستگي ارتباط متقابل, ارتباط غير از وابستگي است. كشور و ملتي كه به كشور و ملت ديگر حالت وابستگي و دنباله روي پيدا كند, آزادي در اين كشور خود ه بخود به خطر مي افتد. شهيد مظلوم آيت الله بهشتي هر چه كشور مستقل تر باشد ، اقتدار اقتصادي آن بالاتر مي رود .

اسلاید 156: 3. منابع انساني و مادياز لحاظ منابع انساني و ويژگي هاي فرهنگي ، سنتي ، مذهبي و اخلاقي تفاوتهاي اساسي بين كشورهاي در حال گذر وجود دارد. آنها كه منابع مادي و انساني لازم را دارند سريعتر فرآيند توسعه را طي مي كنند و آنهايي كه نيروي ماهر و متخصص و منابع اوليه را ندارند و يا كم دارند اين فرايند را به كندي طي مي كنند و نيازمند كمك ساير كشورها مي شوند.هسته پيشرفت كشور سرمايه انساني است ؛ مخصوصا در بخش مديريتي .الگوها :رهبري : امام خميني مديريتي : اميركبيرفرماندهي : دكتر چمران ،‌ سپهبد صياد شيرازي ،‌ سردار قاسم سليماني

اسلاید 157: 5. ساختار اقتصادييكي از مهمترين ويژگيها و شاخصهاي مهم توسعه اقتصادي تغيير ساختار اقتصادي از سمت كشاورزي به سوي صنعت و خدمات است. ساختار اقتصادي اغلب كشورهاي در حال گذر كشاورزي است. تركيب سه بخش فوق در هر كشوري نسبت به كشورهاي ديگر متفاوت است.

اسلاید 158: 6. ساختار سياسيدر كشورهاي توسعه يافته و كشورهاي در حال گذر گروههاي ممتازي وجود دارند كه به خاطر منافع مشترك ممكن است با يكديگر متحدند نظير مالكين بزرگ ، صاحبان صنايع بزرگ ، بانكدارن ، اتحاديه هاي صنفي و احزاب سياسي. ساختار اين گروههاي ممتاز در هر كشوري با ساير كشورها متفاوت است. در برخي از كشورهاي در حال توسعه ممكن است يك ايل و يا عشيره خاص، در كشور ديگر يك حزب سياسي و در جاي ديگر طبقه اجتماعي خاصي نقش قدرت حاكمه را بازي كنند. ديكتاتوري : عربستانمردم سالاري : عراقمردم سالاري ديني : ايران

اسلاید 159: ظرفیت‌سازیظرفیت سازی جامعه به توسعه ی ظرفیت اشاره دارد، یک روش ادراکی برای توسعه است که برای شناسایی موانع به کار می رود، موانعی که باعث می‌شوند مردم، دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و غیر دولتی، نتوانند اهداف خود را شناسایی کنند و اجازه دستیابی به نتایج قابل اندازه گیری و پایدار را به آنها خواهد داد. اصطلاح ظرفیت سازی جامعه از دهه 1990 در لغت نامه ی توسعه بین‌المللی پدید آمده است. امروزه ظرفیت سازی جامعه در برنامه‌های بسیاری از سازمانهای بین‌المللی که در زمینه رشد و توسعه اقتصادی کار می‌کنند، مانند بانک جهانی ( World Bank)، ملل متحد (UN) و سازمان های غیر دولتی (NGOs) مثل Oxfam International، به کار می‌رود. استفاده گسترده از این اصطلاح سبب جنجال بر سر معنای واقعی آن شده است. ظرفیت سازی جامعه اکثر اوقات به تقویت مهارت‌ها، شایستگی‌ها و توانایی‌های افراد و جوامع در توسعه جوامع اشاره دارد تا آنها بتوانند بر علل محرومیت‌ها و رنجها غلبه کنند. ظرفیت سازی سازمانی توسط سازمان های غیردولتی (NGO) برای هدایت توسعه داخلی و فعالیت‌هایشان به کار می‌رود.

اسلاید 160: ظرفیت‌سازیتعاریفسازمان‌ها ظرفیت سازی اجتماعی را به روش‌های خود تعریف می‌کنند و تمرکز بر ظرفیت سازی را مهمتر از ارتقای یک روش توسعه در کشورهای در حال توسعه می‌دانند. جمع آوری کمکهای مردمی، مراکز آموزشی، مراکز یادگیری و مشاوران همه بعضی از انواع ظرفیت سازی هستند. برای جلوگیری از وابستگی همیشگی و کمکهای بین‌المللی، کشورهای در حال توسعه خود، سازمان‌ها روش‌هایی را اتخاذ می‌کنند. بر اساس برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) ، یکی از پیشگامهاي در توسعه درک ظرفیت سازی جامعه یا توسعه بود. از اوایل دهه ی 70 UNDP برنامه عمران سازمان ملل متحد، راهنمايی برای کارکنان و دولت با ارائه نهاد سازی فراهم کرد. در 1991، این اصطلاح به ظرفیت سازی جامعه تکامل یافت. برنامه عمران سازمان ملل متحد ظرفیت سازی را به عنوان یک فرایند طولانی مدت که شامل همه ذینفعان است تعریف می‌کند. ذینفعانی از جمله وزارتخانه‌ها، مقامات محلی، سازمان‌های غیر دولتی، حرفه‌ای، اعضای جامعه، دانشگاهیان و ... . ظرفیت سازی از قابلیت‌های علمی، حرفه‌ای، سازمانی و رسمی و منبعی و .. افراد استفاده می‌کند. هدف ظرفیت سازی مقابله با مشکلات مربوط به سیاست‌ها و روش‌های توسعه است در حالی که به پتانسیل‌ها، محدودیت‌ها و نیازهای مردم کشور نیز اهمیت می‌دهد. برنامه عمران سازمان ملل متحد ظرفیت سازی را در سطح فردی، سطح نهادی و سطح اجتماعی تشریح می‌کند .[۱]سطح فردی: انجمن های تخصصی ظرفیت سازی در سطح فردی به شرکت کنندگان فردی اجازه ایجاد و افزایش دانش و مهارت‌های موجود را می‌دهد. همچنین به دنبال ایجاد شرایطی است که افراد در روند یادگیری و سازگاری با تغییر شرکت کنند.سطح نهادی: ظرفیت سازی جامعه در سطح سازمانی باید شامل کمک به نهادهای از پیش موجود در کشورهای در حال توسعه باشد. نباید ساخت موسسات جدید را مهم تر از مدرن سازی موسسات موجود بداند و باید از موسسات با روش‌های دقیق، ساختارهاي سازمانی و روش‌های موثر مدیریت و کنترل منافع پشتیبانی کند.سطح اجتماعی: ظرفیت سازی جامعه در سطح جامعه باید از ساخت یک مدیریت عمومی با خاصیت تعامل بیشتر پشتیبانی کند که به همان اندازه از اعمال خود و از بازخورد آن در جمعیتی کثیر می‌آموزد. ظرفیت سازی جامعه باید برای پروش مدیران عمومیِ پاسخگو و حسابگر، به کار برود.

اسلاید 161: ظرفیت‌سازیسازمان جهانی گمرک – سازمان بین دولتی (IO) است که استانداردهایی برای کنترل انتقال افراد و محصولات توسعه می‌دهد، ظرفیت سازی جامعه را به این صورت تعریف می‌کند فعالیت‌های که به تقویت دانش، توانایی‌ها و رفتار افراد کمک می‌کنند و به بهبود ساختارها و فرایندهای سازمانی کمک می‌کند به طوری که سازمان به صورت کارآمد می‌تواند با رسالت و اهداف خود در یک روش پایدار مواجه شود. با این حال توجه به اصول حاکم بر ظرفیت سازی جامعه ضرروی است. [۲] مراحل ایجاد ظرفیت سازمانی عبارتند از:توسعه یک چارچوب مفهومیایجاد یک نگرش سازمانیتوسعه یک چشم انداز و استراتژیتوسعه ساختار سازمانیکسب مهارت‌ها و منابع[4]

اسلاید 162: ظرفیت‌سازیتاریخچهاصطلاح ظرفیت سازی جامعه از اصطلاحات گذشته مانند تبدیل ساختارهای سازمانی و توسعه سازمانی گرفته شده است. در دهه‌های 1950 و 1960 این اصطلاحات به توسعه اجتماعی اشاره داشتند که تمرکزش بر افزایش ظرفیت‌های تکنولوژیک با خودیاری افراد در مناطق روستایی است. در دهه 1970، پس از یک سری گزارشها در مورد توسعه بین‌المللی، تاکید بر ایجاد ظرفیت برای مهارت‌های فنی در مناطق روستایی و همچنین بخش‌های اداری در کشورهای توسعه مورد توجه قرار گرفت. در دهه 1980 مفهوم توسعه سازمانی حتی بیشتر هم گسترش یافت. توسعه سازمانی به عنوان یک فرایند طولانی مدت برای ایجاد دولت در یک کشور در حال توسعه، ساخت موسسات بخش خصوصی و عمومی، و سازمان‌های غیردولتی تلقی شد.[5] با وجود اینکه پیشقدمان ظرفیت سازی قبل از دهه 1990 نیز وجود داشتند، نیروهای قدرتمندی در توسعه بین‌المللی مثل ظرفیت سازی در آن دهه نبودند. ظرفیت سازی به عنوان یک مفهوم توسعه پیشگام در دهه 1990 با توجه به معیارهای ذیل پدیدار شد:روش‌های جدیدی برای ترویج توانمندسازی و مشارکت توسعه دادند، مانند آموزش و پرورش پائولو فریر برای آگاهی انتقادی (1973)، که تاکید می‌کند آموزش و پروش نمی‌تواند از یک معلم دانای مطلق به یک دانشجوی نادان منتقل شود بلکه باید آن را از طریق فرآیند گفتگو به دو هم سطح حاصل کرد.

اسلاید 163: ظرفیت‌سازیتاریخچهگزارشها و پژوهشهای انجام شده در طول دهه 1980، از جمله ظرفیت و تجزیه و تحلیل آسیب پذیری ها (CVA) که نشان دهنده سه فرضیه هستند:توسعه یک فرایند است که از طریق آن آسیب پذیری‌ها کاهش یافته و از طریق ظرفیت‌ها افزایش می‌یابد. هیچ کس باعث رشد فرد دیگری نمی‌شود. برنامه‌های کمکی هیچ گاه در رشد خود بی تاثیر نیستند . تغییراتی در روش‌های بین‌المللی رشددر دهه 1980 بسیاری از کشورهای کم درآمد در معرض بسته‌های تعدیل ساختاری بودند – که ماهیت نئولیبرالی بسته‌ها منجر به افزایش نابرابری در ثروت شد. در پاسخ، یک سری از اصلاحات ابعادی اجتماعی تصویب شدند . رشد شکاف ثروت با اصلاحات ابعادی اجتماعی برای افزایش اهمیت سازمان‌های غیردولتی در کشورهای در حال توسعه مجاز شد چرا که آنها به طور فعالانه در ارائه خدمات اجتماعی به فقرا شرکت می‌کنند.یک تاکید جدید بر اساس این ایده، توسعه پایدار است.ایده‌هایی مثل ایده‌های فریِر از دهه‌های اخیر تاکید داشتند که هیچ کسی نمی‌تواند باعث رشد شخص دیگری شود و توسعه باید به صورت مشارکتی باشد.

اسلاید 164: ظرفیت‌سازیظرفیت سازی جامعه در جوامع در حال توسعهدر برنامه عمران سازمان ملل متحد 2008- 2013 یعنی برنامه ریزی استراتژیک برای توسعه ، ظرفیت سازی سهم اصلی سازمان برای توسعه است. برنامه عمران سازمان ملل متحد یک رویکرد ظرفیت سازی برای توسعه در 166 کشوری که در آن فعال است، توسعه می‌دهد. برنامه عمران سازمان ملل متحد بر ظرفیت سازی در سطح نهادی تمرکز کرده و یک فرایند 5 مرحله‌ای برای ظرفیت سازی سیستماتیک را پیشنهاد می‌دهد [7] مراحل عبارتند از:1. تعامل با ذینفعان در توسعه ظرفیتیک فرایند ظرفیت سازی موثر باید مشارکت تمام افراد درگیر پروژه را تشویق کند. اگر ذیفنعان پروژه درگیر شده و مالکیت را در فرایند توسعه به اشتراک بگذارند احساس مسئولیت بیشتری برای نتیجه و پایداری توسعه خواهند داشت. تعامل با ذینفعان که به طور مستقیم تحت تاثیر وضعیت قرار دارند امکان تصمیم گیری موثرتری را می‌دهد، و همچنین فرایند توسعه را شفاف تر می‌سازد. 2. ارزیابی نیازهای ظرفیت و دارایی3. تدوین و فرموله کردن پاسخ توسعه ظرفیتالف. ترتیبات نهادی ب . رهبری ج. دانش د. پاسخگویی4. پیاده سازی یک پاسخ توسعه ظرفیت5. ارزیابی توسعه ظرفیت

اسلاید 165: ظرفیت‌سازیظرفیت سازی در دولت هابراي توسعه و دموکراسی پایدار خدماتي در مورد ایجاد توانایی دولت به بودجه، جمع آوری درآمد، ایجاد و پیاده سازی قوانین، ترویج مشارکت مدنی، [8] شفاف بودن و پاسخگو بودن و مبارزه با فساد ارائه مي شود . نمونه‌هایی از ظرفیت سازی در دولت‌های کشورهای در حال توسعهدر دهه 1999، برنامه عمران سازمان ملل متحد از ظرفیت سازی دولت در بوسنی هرزگوین حمایت کرد. این برنامه بر تقویت دولت طریق پروش مهارت‌های جدید سازمانی، رهبری و مهارت‌های دولتی در ارقام دولتی، تمرکز داشت. که باعث بهبود توانایی‌های فنی دولت برای برقراری ارتباط با جامعه بین‌المللی و جامعه مدنی در داخل کشور شد. [10]از سال 2000NABDP کارگاه هایی را دایر می کنند که رهبران جامعه در مورد رسیدگی بهتر به نیازهای محلی جامعه تلاش می کنند. دولت های ضعیف را تقویت کرده و آنها رابه نهادینه شدن نزدیک تر می کند. هدف ظرفیت سازان در افغانستان تقویت دولت های محلی و فراهم کردن موسسات با آموزش رو به رشد است که این به آنها امکان رسیدگی و حمایت از آنچه جامعه نیاز دارد ، را می دهد.رهبران در حکومت داری ، حل تعارض ، برابری جنسیتی ، برنامه ریزی پروژه ، پیاده سازی ، مدیریت ، تدارکات مالی ، و مدیریت و کاهش بحران، آموزش می بییند.شهرداری روساریو ، باتانگاس ، فیلیپین : این دولت شهری طرح امنیتی فراانسانی و محیط زیست آکسیون ان جی بایان روساریو 2001 را به عنوان یک استراتژی اصلی برای بهبود کیفیت زندگی پیاده سازی می کند – سیستم مبتنی بر اطلاعات (MBN-CBIS) که توسط حکومت فیلیپین تعیین شده است. این روش به دولت شهری برای شناسایی اولویت خانواده ها و جوامع برای مداخله و همچنین توجیه تخصیص بودجه توسعه اجتماعی خود ، کمک کرده است. از همه مهمترایجاد مراحل معینی برای تشویق مشارکت جامعه در تحلیل موقعیت ، برنامه ریزی ، نظارت و ارزیابی پروژه های توسعه ی اجتماعی برای همگرا شدن این نگرانی ها در مدیریت است.

اسلاید 166: ظرفیت‌سازیظرفیت سازی در سازمان های غیردولتیمشخصاتظرفیت سازی اجتماعی بسیار مهم تر از آموزش است و شامل موارد زیر می باشد :توسعه ی منابع انسانی ، فرایندی از تجهیز افراد با درک ، مهارت ها و دسترسی به اطلاعات ، دانش و آموزشی که آنها را قادر می سازد تا به صورت موثر عمل کنند.توسعه ی سازمانی ، پیچیدگی ساختارهای مدیریتی ، فرایندها و رویه ها ، نه تنها در سازمانها بلکه در مدیریت روابط بین سازمانهای مختلف و بخش ها نیز وجود دارند ( عمومی ، خصوصی و جامعه).نهادی و توسعه چارچوب قانونی ، ایجاد تغییرات منظم و قانونی و نظارتی برای فعال ساختن سازمانها ، موسسات و آژانس ها در تمام سطوح و در همه ی بخش ها به منظور افزایش ظرفیت هایشان ( با بررسی : شبکه ی ظرفیت سازی شهری).

اسلاید 167: سئوالات فصل سوم1. ويژگيهاي مشترك كشورهاي در حال توسعه را ذكر نماييد. 2. ويژگيهاي غير مشترك كشورهاي در حال توسعه را ذكر نمايد. 3. موانع توسعه اقتصادي دركشورهاي در حال توسعه را بيان نماييد.4. بار تكفل چيست؟

اسلاید 168: 5.پايين بودن سطح بهره وري نيروي كار ناشي از كدام گزينه است؟ الف. سطح پايين زندگي ب . نرخ بالاي جمعيت ج. بالا بودن بار تكفل د. پايين بودن سطح بهداشت6.افرادي كه خواهان كار تمام وقت هستند ولي براي آنها كار تمام وقت وجود ندارد در شمار كدام گروه قرار مي گيرند؟ الف. بيكاران آشكار ب. كم كاران آشكار ج. بيكاران پنهان د. كم كاران پنهان7.كداميك از كشورهاي زير تحت استعمار آشكار بوده است؟الف. ايران ب. مصر ج. هند د. پرتغال

اسلاید 169: 8.يكي از مهمترين عوامل توسعه نيافتگي كشورهاي در حال توسعه كمبود سرمايه است. كمبود سرمايه از كدام گزينه نشأت مي گيرد؟ الف. دورهاي باطل فقر ب. بيكاري ج. مهاجرت د. رشد جمعيت9.ساختار اقتصادی کشورهای در حال توسعه شامل چه بخشهايی است؟ الف. دو بخش مدرن و نيمه مدرن ب. فقط بخش سنتیج. دو بخش پيشرفته و عقب افتاده د. فقط بخش نيمه مدرن

اسلاید 170: 10. کداميک از گزينه های زيردلالت بر ويژگی غير مشترک کشورهای در حال توسعه دارد؟ الف. پديده دوگانگی ب. ساختار اقتصادی ج. نرخ بيکاری زياد د. کمبود سرمايه11. ويژگيهای مشترک کشورهای در حال توسعه در کدام گزينه آمده است؟الف.پايين بودن درآمد سرانه- کمبود سرمايه- پديده دوگانگی- وابستگی اقتصادی ب. پايين بودن نرخ بيکاری- کمبود سرمايه- پديده دوگانگی- وابستگی اقتصادی ج. پايين بودن درآمد سرانه- تمرکز سرمايه- پديده دوگانگی- عدم وابستگی د. بالابودن نرخ رشد جمعيت- بزرگ بودن بخش کشاورزی- تمرکز سرمايه- عدم وابستگی12.كداميك از كشورهاي زير از لحاظ منابع زير زميني غني تر است؟الف. ايران ب. توگو ج. لائوس د. بنگلادش

اسلاید 171: در دست سپيده، بركاتي دگر است پيغام سحر را، كلماتي دگر است اي آن‌كه اميد زندگاني داري در روشني حيا، حياتي دگر است171

اسلاید 172: فصل چهارمنظريه هاي رشد و توسعه اقتصادي

اسلاید 173: نوگرایینوگرایی، که از آن به نام‌های تجدد یا مدرنیسم (modernism) نیز یاد می‌شود، به معنی گرایش فکری و رفتاری به پدیده‌های فرهنگی نو و پیشرفته‌تر و کنار گذاردن برخی از سنت‌های قدیمی است. نوگرایی فرایند گسترش خردگرایی در جامعه و تحقق آن در بستر مدرنیته است. نوگرایی یا مدرنیسم، گستره‌ای از جنبش‌های فرهنگی که ریشه در تغییرات جامعه غربی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دارد، را توصیف می‌کند. این واژه مجموعه‌ای از جنبش‌های هنری، معماری، موسیقی، ادبیات و هنرهای کاربردی را که در این دوره زمانی رخ داده‌اند، در بر دارد.[۱]تاریخچهنوگرایی، جریانی فکری به معنای استفاده انسان از دانش، فناوری و توان تجربی خود برای تولید، بهبود و تغییر محیط خود است. پیدایش مدرنیسم در غرب را می‌توان واکنشی بر ضد سنت و دین مسیحیت دانست.

اسلاید 174: نوگراییمولفه‌های نوگراییتجدد یا مدرنیته به یک شیوه زندگی و نهادهای اجتماعی و سیاسی مرتبط با این شیوه زندگی اشاره دارد. تجددهای نقاط گوناگون جهان جانمایه‌ای یکسان دارند و تلاش می‌کنند صغارت را از انسان بگیرد: صغارت انسان در برابر جامعه، انسان در برابر تاریخ، انسان در برابر قانون. و می‌خواهد تمام این حقوق فردی را به انسان بدهد.[۳]اندیشه‌های تاثیر گذار بر نوگرایی عبارتند ازانسان‌محوری: انسان محوری به معنای باور به قدرت اندیشه انسان.ماده‌گرایی: جهان‌بینی مدرن نیازهای روحانی انسان را به نیازهای عاطفی او تحویل می‌کند.خردگرایی: نگرش به جهان به صورت عقلانی و بر اساس خرد و استدلال.

اسلاید 175: نوگرایینوگرایی در عرصهٔ فلسفهاساس فلسفه در دوران نوگرایی، انسان است. حقیقت دیگر الهامی نیست و از آسمان نمی‌آید بلکه اکتسابیست و بر روی زمین و با قوانین زمینی کشف و نه اختراع و از طریق مشاهده و آزمایش و تفکر علمی بدست می‌آید نه از راه ریاضت کشیدن و یا نزدیک شدن به خداوند. نوگرایی منادی خردگرایی است. خردگرایی را نیز در مقابل دین‌خویی تعریف می‌کنیم. ناسوت و ملکوت و جبروت و لاهوت در فلسفه مدرن جایی ندارند، قلمرو فلسفه متجدد انسان‌گرایی و عرفی گرایی (سکولاریسم) است. در فلسفه متجدد عقل محور است نه جهل، موازین یا باید عقلی باشند یا باید اصولاً نابود و نیست یا بسیار خصوصی باشند.در فلسفه نوگرا نوع تازه‌ای از اندیشه مبتنی بر خرد نقاد جانشین ایمان مطلق می‌شود و در نتیجه عرصه فلسفه به کلی دگرگون می‌شود و دیگر جایی برای اسطوره و خرافه و دین در این عرصه باقی نمی‌ماند.

اسلاید 176: نوگرایینوگرایی در عرصه دانشبا تغییر فلسفه، علم نیز مسلماً تغییر خواهد کرد، نوگرایی نخستین دلیل پیشرفت علمی بشریت در تمام دورانها بوده است، تبدیل کیمیاگری به شیمی دقیقاً یک محصول از نوگرایی است، پیدایش کلینیک و بیمارستان به جای سقاخانه و استفاده از دکتر بجای دعانویس و ملا از نمادهای تجدد است. ایجاد شرایط سالم‌تر زندگی بجای دست به دعا بردن و درخواست بیمه سلامتی از خدا کردن نشان از تجدد دارد. علت‌ها و معلول‌ها همگی زمینی و منطقی و علمی خواهند بود. در دانش نوگرا مشاهده علمی بر اساس روش علمی انجام می‌شوند و علم نیز همچون سیاست در جامعه مدرن به عرصه عرفی و عمومی وارد می‌شود. در ملکوت علم نیز همچون فلسفه جایگاهی برای اسطوره‌ها و... دیده نمی‌شود. در دوران قبل از نو گرایی علم وجود داشت و علم بسیار کار آمدی بود هیچ وقت مردم به دعا نویسی اکتفا نمی‌کردند. برای اثبات به آثار شیخ بهایی و ابو علی سینا مراجعه کنید.نوگرایی در عرصهٔ اقتصادوجه مشترک جوامع فئودالی نوعی تفکر خدامدار، اقتصاد طبیعی و حاکمیت سنت ایستاست. نوگرایی پرچمدار خردمداری، اقتصاد کالایی و جهانگشای سرمایه داری، فروپاشی سنت و پیدایش جامعه مدنی است. اقتصاد هم به عرصه عمومی وارد می‌شود و زن بطور جدی و برابر به عرصه اقتصاد وارد می‌شود، می‌گویند میزان پیشرفت و آزادی را در یک جامعه باید با نگاه کردن به وضعیت زنان آن جامعه دریافت.

اسلاید 177: نوگرایینوگرایی در عرصهٔ سیاستدر جامعه مدرن، مردم شهروند هستند، و به جای مکلف بودن محق هستند یعنی حقوقی دارند که این حقوق باید توسط حاکمان پرداخته شود. مثلاً مردم حق دارند که آزادی اندیشه و بیان و پوشش داشته باشند و دولت وظیفه دارد این شرایط را ایجاد بکند. مردم دیگر مطیع امر رهبران نیستند بلکه این رهبرانند که مطیع امر مردم هستند و این بار این حاکمین هستند که باید بر اساس مغز مردم عمل کنند. حکومت در جامعه مدرن یک قرارداد اجتماعی است بین حاکمین و محکومین، مردم اشخاصی را انتخاب می‌کنند که آنها به ارباب خود که همان مردم باشند خدمت کنند نه اینکه حاکمین مردمی را انتخاب کنند که به اربابشان که حاکم است خدمت کنند. مفهوم دین و خدا هم اصولاً هیچ‌کاره هستند و تنها مربوط به حوزه شخصی مردم می‌شوند، نه حوزه سیاست و اجتماع.نوگرایی در عرصه هنردر عرصه هنر، نوگرایی (Modernism)، به صراحت ایدئولوژی رئالیسم (realism) را رد می‌کند و در یک رویکرد انتقادی به کارهای گذشته از طریق بازنویسی، تجدید نظر، تقلید مسخره آمیز در اشکال جدید، الحاق و تکرار به گسترش مفاهیم و خلق هنری می‌پردازد[۴]

اسلاید 178: دوران مدرنبا مدرنیسم اشتباه نشود.دوران نوین، دوران مدرن یا مدرنیته (به انگلیسی: modernity) به جامعهٔ جدید (مدرن) اطلاق می‌شود. مدرنیته دوره‌ای تاریخی است که بین سده پانزدهم میلادی تا سده بیستم را در بر دارد و واجد جنبش‌های متعدد فرهنگی و عقلانی است. به شکل کلی می‌توان منظور از مدرنیته را جامعهٔ مدرن دانست.از نظر تاریخی، دوران مدرن با دورهٔ رنسانس آغاز شده و با عصر روشنگری و انقلاب فرانسه و ایده‌آلیسم آلمانی به عنوان گفتار کلیدی غرب تحکیم می‌شود. از ویژگی‌های این دوران می‌توان به این موارد اشاره نمود[۱]:در این دوره فردیت اعتلا یافته و سنت نقد می‌شود.در این دوره فرد خودمختار با ظهور یا ظهور به شکل سوژهٔ دکارتی خود را ارباب و مالک طبیعت اعلام می‌کند و به مفهوم پیشرفت و بینش فعلی از تاریخ ارزش و بها می‌دهد.آگاهی فرد از فردیت خودجدایی دین از دولتتاکید بر آزادی‌های فردیافسون‌زدایی از جهانتأکید بر علم گالیله‌ای و نیوتونی همراه با انقلاب‌های علمی و صنعتی در غربدوران عقل ابزاری - به معنای تسلط انسان بر طبیعت و انسان از طریق به کارگیری علم و تکنولوژیعقل انتقادی - به معنای تأکید بر سوژهٔ خودمختار که شناسندهٔ خود و جهان است و برآزادی‌های فردی خود تأکید می‌کند.همچنین دوران مدرن در رویدادهای تاریخی چون انقلاب آمریکا و فرانسه و دو اعلامیهٔ استقلال امریکا و اعلامیهٔ حقوق بشر و شهروند ۱۷۸۹ فرانسه تجلی می‌یابد.[۱]می‌توان گفت که چهار معنای اصلی از مدرنیته وجود دارد[۲]:مدرنیتهٔ سیاسی: که در قالب مفهوم مدرن از دموکراسی و حقوق شهروندی شکل می‌گیرد.مدرنیتهٔ علمی و تکنولوژیک: که نتیجهٔ آن گسست معرفتی با کیهان‌شناسی ارسطویی، ایجاد علم جدید، انقلاب صنعتی و تکنولوژی مدرن است.مدرنیتهٔ زیبایی‌شناختی: که از رابطهٔ جدید انسان با زیبایی و مفهوم جدید ذوق و سلیقه نشأت می‌گیرد.مدرنتیهٔ فلسفی: مدرنیته به معنای آگاهی سوژهٔ فردی از طبیعت و سرنوشت خود و قرار دادن این سوژه به منزلهٔ پایه و اساس تفکر و اندیشه. تصوری از اتوپیا اثر تامس مور

اسلاید 179: آرمان‌شهرآرمان‌شهرخواهی (به انگلیسی: utopianism) عبارت است از دلبستگی به ایجاد یا خیال‌پردازی دربارهٔ یک نظم اجتماعی آرمانی.[۱] از روزگار افلاطون تاکنون بسیاری از نویسندگان طرح جامعه‌های آرمانی ریخته‌اند و همچنین بسیاری از گروه‌های دینی و بهبودخواهان سیاسی در اروپا کوشش‌هایی برای برپاکردن جامعه‌های آرمانی کرده‌اند.[۱]ریشهٔ واژه : اصل واژه utopia یونانی است و معنی آن «جایی که وجود ندارد» یا «ناکجاآباد» می‌باشد. اتوپیا Utopia واژه­ای است مرکب از OU(او) یونانی به­معنای «نفی» و کلمه­ی TOPOS(توپوس) به­معنای «مکان» می­باشد؛ بنابر­این از لحاظ لغوی به­ معنای «لامکان»می­باشد.ویژگیآرمان‌شهر نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. همچنین می‌تواند نمایانگر حقیقتی دست نیافتنی باشد. از افلاطون به‌عنوان نخستین فیلسوف آرمان‌گرای اندیشهً غرب نام می‌برند. درواقع آرمان‌شهر با مفهوم ایده افلاطون هماهنگی کامل دارد. در رساله جمهوری، افلاطون سیاست را به عرصه‌های گسترده‌تری همچون دولت و قانون اساسی بسط می‌دهد. افلاطون خطوط اصلی که برای سازماندهی یک شهر آرمانی لازم است را به تصویر می‌کشد. به همین سبب از وی به‌عنوان بنیانگذار این اندیشه نام برده می‌شود.

اسلاید 180: آرمان‌شهرآرمان‌شهر از نگاه فلاسفه یونانیاز نظر فلسفه یونانی روح جامعه عدل است. عدل یکی از چهار فضیلت شهر مطلوب افلاطونی است که در کنار سه فضیلت دیگر یعنی حکمت، شجاعت و خویشتن‌داری اهمیت دارد. عدالت در بین این چهار خصوصيت اهمیت بیشتری دارد. عدل حکم هارمونی در یک ارکستر را دارد. از نظر افلاطون شهر عادل همچون انسان عادل است و انسان عادل باید و می تواند بر خود حکومت کند. در چنین شهری در باطن شهر و در زوایای پنهان صلح و صفا ایجاد میشود و در آشکارا و در میان طبقات شهر هماهنگی. [۲]آرمان شهر از نگاه متفکران ایرانیآرمان شهر از نگاه قیصر امین پور، شاعر معاصر ایرانیخدا، روستا را؛ بشر، شهر را و شاعران، آرمانشهر را آفریدند، که در خواب هم خواب آن را ندیدند!

اسلاید 181: آرمان‌شهرآرمان شهر از نگاه متفکران ایرانیابونصر فارابی، دانشمند ایرانیدر متن‌های دینی و اساطیری ایران باستان و در ادبیات پارسی آنجا که به ایران باستان پرداخته شده، از جامعه آرمانی این جهانی بسیار یاد شده است. در این بررسی، آنچه ما می‌جوییم، اندیشه آرمانی است، زیرا چنین اندیشه‌ای پژواک آرزوهای نیاکان ما برای دست یابی به کمال و رستگاری بوده است. در اوج درخشش فرهنگ اسلامی، ابونصر فارابی، حکیمی فرزانه از خاور ایران، اندیشه شهر آرمانی را در کتاب خود به نام اندیشه‌های اهل مدینه فاضله مطرح ساخت و جامعهٔ آرمانی بر پایه اندیشه فلسفی و در قالب مفاهیم شریعت اسلامی پی افکند. صفت فاضله گویای آرمان حکیم در جستجوی جامعه کمال مطلوب بود. مدینه فاضله در اندیشه فارابی، از معموره (۱) زمین آغاز می‌شود و در کوچکترین حد خود، به شهر اطلاق می‌گردد. چنین نگرشی، افزون بر اینکه از مفهوم اسلامی درالاسلام سرچشمه می‌گیرد، بسی فراتر از محدوده جغرافیایی ملت هاست. دریافت فارابی از جامعه کامل، جامعه‌ای بزرگ است که ملتهای بسیار را در برگرفته و چنانچه رهبری آرمانی زمام را به دست گیرد مدینه فاضله در محدوده آن تحقق خواهد یافت. در شهر آرمانی فارابی، خیر افضل (سعادت آدمی و نیکی برین) تنها در اجتماع مدنی به دست می‌آید نه در اجتماعی که از آن کمتر یا ناقص باشد و انسانها به حکم سرشت و برای رسیدن به کمال، نیازمند همکاری و تشکیل اجتماعند، نیازهای آدمی چنان متنوع و فراوان است که هیچ کس به تنهایی نمی‌تواند همه آنها را برآورده سازد. این اجتماع و تقسیم کاری اجتماعی است که همه افراد را در دستیابی به خواسته‌هایشان کامیاب می‌سازد. فارابی و ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی به پایگاه فرد در اجتماع بر حسب سرشت و استعداد او نظر دارند و بر این باورند که اگر فرد در جامعه به کاری که طبیعت او اقتضا دارد و هر کس بر حسب سرشت و شایستگی ذاتی خویش به کاری بپردازد و سلسله مراتب اجتماعی و سیاسی بر حسب شایستگی افراد تشکیل شود مدینه فاضله در زمین تحقق پیدا می‌کند .

اسلاید 182: آرمان‌شهرآرمان شهر از نگاه متفکران ایرانیآرمان شهر از نگاه حسن امرائی؛نظریه پرداز معاصر ایرانینمودارِ مراحل جامعه آرمانیحسن امرائی؛آرمان شهر واقعیتی است دنیوی که در افق زندگی انسان و در زمان خاص خود،روی خواهد داد و هیچ چیزی مانع وقوع آن نخواهد شد.[۳] از نظر او آرمان شهر اتفاقی محتوم و گریزناپذیر است. ایشان برای تشریح آرمان شهر جوامع انسانی را از نظر قابلیت مطلوب در رهیافت به آن،به چهار دسته تقسیم می کند: جامعه منفور،‌جامعه مقبول ،‌ جامعه مطلوب ، جامعه آرمانی از این رو وی معتقد است که،آرمان شهر عالی ترین مرتبه از زندگی دنیوی انسان است.[۳]

اسلاید 183: آرمان‌شهرهدف آرمان شهرفارابی هدف و غایت شهر آرمانی را رسیدن به سعادت می داند . سعادت، خیر مطلق است و خیر آن چیزی است که به وجهی در رسیدن انسان به خوشبختی سود افتد. سعادت مورد نظر فارابی تنها، سعادت این جهانی نیست، بلکه سعادتی است که همه زندگانی این جهانی آدمی را به وجه دلخواه تامین کند و هم رستگاری او را در جهانی دیگر تحقق بخشد. هدف و منظور از آفرینش انسان نیز، رسیدن او به سعادت است، اما لازم است که انسان، نخست سعادت را بشناسد.

اسلاید 184: اهداف توسعه هزارهدر در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۰ در سازمان ملل بر سر آن‌ها توافق شد. اهداف توسعه هزاره (به صورت مخفف: MDGs)، هشت آرمان است که باید به آنها تا سال ۲۰۱۵ دست یافته شود. بیانیه ی هزاره توسط ۱۸۹ کشور پذیرفته شده و ۱۴۷ نفر از سران سیاسی آن را امضا کرده اند.این هشت آرمان به ۲۱ هدف که با ۶۰ شاخص قابل سنجش اند، تجزیه می شود.آرمان ۱: از بین بردن فقر شدید و گرسنگیآرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانیآرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمند سازی زنانآرمان ۴: کم کردن مرگ کودکانآرمان ۵: بهبود سلامت مادرانآرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا و دیگر بیماری هاآرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیست.آرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعه

اسلاید 185: اهداف توسعه هزارهآرمان ۱: از بین بردن فقر شدید و گرسنگیهدف ۱a: نصف شدن نسبت جمعیت مردمی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند.۱.۱: نسبت جمعیتی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند.۱.۲: ضریب شکاف فقر۱.۳: سهم درآمد دو دهک پایین (فقیرترین) از درآمد ملیهدف ۱b: دست یافتن کامل و پرحاصل به اشتغال و کار سالم برای همه، شامل زنان و جوانان۱.۴: نرخ رشد بهره وری نیروی کار (نرخ رشد تولید ملی به ازای هر فرد شاغل)۱.۵: ضریب اشتغال جمعیت۱.۶: نسبت جمعیت شاغلی که با کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند.۱.۷: نسبت حساب و مشارکت شاغلان فامیلی در کل مشاغل.هدف ۱c: نصف شدن نسبت جمعیتی که از گرسنگی رنج می برند.۱.۸: رواج کسر وزن کودکان زیر ۵ سال۱.۹: نسبت جمعیتی که کمتر از حداقل سطح مجاز، مصرف انرژی در برنامه ی غذایی خود دارند.

اسلاید 186: اهداف توسعه هزارهآرمان ۲: دست یافتن به آموزش ابتدایی همگانیهدف ۲a: تامین و تضمین کردن اینکه تمام پسران و دختران بتوانند تمام پایه های مقطع ابتدایی را بگذرانند.۲.۱: ضریب خالص ثبت نام در آموزش ابتدایی۲.۲: نسبت دانش آموزانی که پایه ی اول ابتدایی را شروع می کنند، به کسانی که توانایی و دسترسی برای گذراندن آخرین پایه از مقطع ابتدایی را دارند.۲.۳: نرخ باسوادی سنین ۱۵ تا ۲۴ سال، مردان و زنانآرمان ۳: گسترش و ترویج برابری جنسیتی و توانمندسازی زنانهدف ۳a: از بین بردن اختلاف جنسیتی در آموزش ابتدایی و متوسطه، بهتر از سال ۲۰۰۵، و رسیدن به تمام مراحل تا سال ۲۰۱۵۳.۱: نسبت دختران به پسران در آموزش ابتدایی، متوسطه و عالی۳.۲: سهم زنان در درآمدهای حاصل از اشتغال، در بخش هایی به جز کشاورزی۳.۳: نسبت صندلی های زنان در مجلس ملی

اسلاید 187: اهداف توسعه هزارهآرمان ۴: کم کردن مرگ کودکانهدف ۴a: کم کردن دو سوم از نرخ مرگ و میر میان کودکان زیر پنج سال۴.۱: نرخ مرگ و میر زیر پنج سال۴.۲: نرخ مرگ و میر نوزادان۴.۳: نسبت کودکان یک ساله ای که در برابر سرخک ایمنی دارند.آرمان ۵: بهبود سلامت مادرانهدف ۵a: کم کردن سه چهارم نرخ مرگ و میر مادران۵.۱: نرخ مرگ و میر مادران۵.۲: نسبت زایمان هایی که با مراقبت و توسط کارکنان متخصص سلامت انجام می گیرند.هدف ۵b: دست یافتن (تا سال ۲۰۱۵) به، دسترسی همگانی به سلامت تناسلی۵.۳: نرخ رواج و استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری۵.۴: نرخ باروری نوجوانان۵.۵: میزان پوشش و رواج مراقبت های قبل از تولد (دست کم یک معاینه و دست بالا چهار معاینه)۵.۶: برآورده نشدن نیاز کسانی که به تنظیم خانواده احتیاج دارند.

اسلاید 188: اهداف توسعه هزارهآرمان ۶: مبارزه با ایدز، مالاریا و دیگر بیماری هاهدف ۶a: متوقف کردن روند رو به رشد انتشار ایدز و آغاز روند معکوس آن۶.۱: میزان شیوع ایدز در میان جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال۶.۲: استفاده از کاندوم در روابط جنسی خطرناک۶.۳: نسبتی از جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال که اطلاعات درست و جامعی از ایدز دارند.۶.۴: نسبت مراقبت مدارس از یتیمان به مراقبت مدارس از غیر یتیمان در سنین ۱۰ تا ۱۴ سالهدف ۶b: رسیدن (تا سال ۲۰۱۰) به، دسترسی همگانی به درمان ایدز، برای تمام کسانی که به آن نیاز دارند.۶.۵: قسمتی از مردم که آلودگی پیشرفته ی ایدز دارند و همچنین به داروهای ضد برگشت دسترسی دارند.هدف ۶c: متوقف کردن روند انتشار مالاریا و دیگر بیماری های مهم، و آغاز روند معکوس آن۶.۶: نرخ شیوع و مرگ ناشی از مالاریا۶.۷: نسبت کودکان زیر پنج سالی که زیر پوشش داروی حشره کش می خوابند.۶.۸: نسبت کودکان زیر پنج سالی که تب مالاریا دارند، کسانی که با دارو های مناسب ضد مالاریا پوشش داده شده اند.۶.۹: نرخ وقوع، شیوع و مرگ ناشی از مرض سل۶.۱۰: نسبت بیماران سل ای که شناسایی و درمان شدند، کسانی که مستقیماً معاینه شده اند و توسط کوتاه ترین مسیر درمان شده اند.

اسلاید 189: اهداف توسعه هزارهآرمان ۷: تضمین پایداری محیط زیستهدف ۷a: گنجاندن اصول توسعه ی پایدار در بین سیاست ها و برنامه های کشورها، و آغاز روند معکوس اتلاف منابع محیط زیست.هدف ۷b: کم کردن روند کاهش تنوع زیستی، یک کاهش معنی دار در نرخ تلفات تا سال ۲۰۱۰.۷.۱: قسمتی از سطح سرزمین که با بیشه و جنگل پوشیده شده.۷.۲: مجموع نشر CO۲، سرانه و نیز به ازای هر یک دلار (ppp) تولید ملی۷.۳: میزان مصرف موادی که از ازون می کاهند.۷.۴: قسمتی از ذخایر ماهیان که در منطقه حفاظت شده زیستی قرار دارند.۷.۵: قسمتی از تمام آب ها که ذخایرشان استفاده شده۷.۶: قسمتی از سطح زمین و دریا که حفاظت شده است.۷.۷: قسمتی از گونه ها که در خطر انقراض هستند.هدف ۷c: نصف شدن قسمتی از مردم که دسترسی پایدار به آب سالم آشامیدنی و تاسیسات بهداشتی اولیه ندارند.۷.۸: قسمتی از مردم که آب آشامیدنی تصفیه شده استفاده می کنند.۷.۹: قسمتی از مردم که از تاسیسات بهداشتی مناسب استفاده می کنند.هدف ۷d: دست یافتن به، بهبود معنی دار و قابل توجه در زندگی حداقل ۱۰۰ میلیون زاغه نشین۷.۱۰: نسبتی از جمعیت شهری که در محلات زاغه نشین زندگی می کنند.

اسلاید 190: اهداف توسعه هزارهآرمان ۸: گسترش مشارکت جهانی برای توسعههدف ۸a: توسعه ی بیشتر بازرگانی و سیستم مالی باز، قانون مند، قابل پیش بینی و بدون تبعیض.- شامل تعهد نسبت به، طریقه ی حکومت درست، توسعه، و کاهش فقر؛ هم به صورت ملی و هم به صورت بین‌المللیهدف ۸b: بیان و رسیدگی به نیاز های ویژه و خاص کشور هایی با کمترین میزان توسعه- شامل: تعرفه و سهمیه ی دسترسی آزاد گمرکی، برای کالاهای صادراتی کشورهایی با کمترین میزان توسعه؛ برنامه ی تسهیل کننده ی بدهی ها، برای رهایی کشورهای فقیر با بدهی های سنگین و نیز حذف رسمی بدهی های دوجانبه؛ و در آخر، بخشش بیشتر ODA برای کشورهایی که در جهت کاهش فقر تلاش کردند.هدف ۸c: بیان و رسیدگی به نیازهای ویژه ی کشورهای در حال توسعه ی محصور در خشکی و نیز جزایر کوچک (از طریق برنامه ای عملی برای توسعه پایدار جزایر کوچک درحال توسعه؛ و نتایج آن در بیست و دومین جلسه ی ویژه مجمع عمومی سازمان ملل بررسی می شود).هدف ۸d: درگیر شدن با مشکلات بدهی کشورهای در حال توسعه به طور فراگیر از به صورت ملی و بین‌المللی؛ به منظور معقول کردن بدهی ها در دراز مدت- برخی از شاخص هایی که در فهرست زیر آمده، به صورت جداگانه تحت نظارت هستند برای کشورهایی با کمترین میزان توسعه، آفریقا، کشورهای در حال توسعه ی محصور در خشکی و جزایر کوچک.کمک های رسمی به توسعه (ODA)۸.۱: ODA خالص؛ در کل و نیز به کشورهای کمتر توسعه یافته، بر حسب درصد از درآمد ناخالص ملی اهداکنندگان کمیته همیاری توسعه (DAC)۸.۲: نسبتی از کل دوجانبه، بخشی از ODA اهداکنندگان DAC که به خدمات اجتماعی پایه اختصاص یافته (آموزش پایه، مراقبت های بهداشتی اولیه، تغذیه، آب سالم و بهداشت مناسب)

اسلاید 191: اهداف توسعه هزاره۸.۳: نسبتی از کمک های رسمی دوجانبه به توسعه، از اهداکنندگان DAC در صورتی که او متحد باشد.۸.۴: ODA دریافت شده در کشورهای درحال توسعه محصور در خشکی، بر حسب نسبتی از درآمد ناخالص ملی شان.۸.۵: ODA دریافت شده در دولت های جزایر کوچک در حال توسعه، بر حسب نسبتی از درآمد ناخالص ملی شان.دسترسی به بازار۸.۶: نسبتی از تمام کالاهای وارداتی کشورهای توسعه یافته (بر اساس ارزش و بدون احتساب نیرو و جنگ افزار) از کشورهای درحال توسعه و کشورهایی با کمترین میزان توسعه، که معاف از عوارض گمرکی پذیرفته شده.۸.۷: میانگین تعرفه های اعمال شده توسط کشورهای توسعه یافته بر محصولات کشاورزی و منسوجات و پوشاک کشورهای در حال توسعه۸.۸: تخمین میزان حمایت ها و یارانه های بخش کشاورزی برای کشورهای OECD بر حسب درصد از تولید ناخالص داخلی شان۸.۹: نسبت ODA یی که برای کمک به ظرفیت سازی در تجارت ارائه شده.معقول کردن بدهی ها۸.۱۰: تعداد کل کشورهایی که به نقاط تصمیم گیری HIPC شان رسیده اند و تعداد کشورهایی که به نقاط اتمام HIPC شان رسیده اند.۸.۱۱: بدهی هایی که به واسطه ی HIPC و ابتکارات MDRI بخشیده شده.۸.۱۲: پرداخت اصل و فرع بدهی ها بر حسب یک درصد از صادرات کالاها و خدماتهدف ۸e: همکاری با شرکت های داروسازی، و تدارک دسترسی به داروهای حیاتی مقرون به صرفه در کشورهای درحال توسعه.۸.۱۳: نسبتی از جمعیت که به داروهای حیاتی مقرون به صرفه دسترسی پایدار و مداوم دارندهدف ۸f: همکاری با بخش خصوصی، برای در دسترس قرار دادن مزایای فناوری های نو، به خصوص فناوری اطلاعات و ارتباطات۸.۱۴: خطوط تلفن به ازای هر ۱۰۰ نفر۸.۱۵: تعداد مشترکین تلفن همراه به ازای هر ۱۰۰ نفر۸.۱۶: تعداد کاربران اینترنت به ازای هر ۱۰۰ نفر

اسلاید 192: قوانين طبيعي آدام اسميت معتقد است در جريان فعاليت هاي اقتصادي قوانين طبيعي حاكم است. هر فردي در پي نفع شخصي خود است ، اگر افراد به حال خود گذاشته شوند پي گيري نفع شخصي توسط افراد ، نفع اجتماعي را ايجاد خواهد كرد. او معتقد است يك دست نامرئي وجود دارد كه بازار را به تعادل مي رساند. اسميت اجراي قوانين طبيعي را مهمترين وسيله تحقق رشد و توسعه اقتصادي مي داند. قوانين طبيعي به اين صورت عمل مي كنند كه هر فردي بر اساس طبيعت خود به دنبال نفع شخصي خويش فعاليت مي كند و نظام اقتصادي سود آور مي شود.

اسلاید 193: 3. تقسيم كار تقسيم كار يعني توليد هر كالا را بهمراحلي تقسيم و هر مرحله را به يك فردواگذار نماييم. اسميت براي توضيح مفهومتقسيم كار مثال سنجاق سازي را به صورتزير مطرح مي كند.Dr.Lashkari

اسلاید 194: اسميت توليد سنجاق را به 18 مرحله تقسيم مي كند:1.توليد سيم، 2. بيرون آوردن سيم، 3. صاف كردن سيم، 4. بريدنسيم، 5. تيز كردن نوك سيم، 6. تهيه ورقه براي ته سنجاق، 7. تهيهالگوي ته سنجاق، 8 . بريدن الگوي ته سنجاق، 9. تهيه ته سنجاق،10. وصل كردن سنجاق به ته آن،11. ....

اسلاید 195: اگر يك كارگر به تنهايي تمام فراگرد توليد را پوشش دهد بهسختي مي تواند روزي 12 عدد سنجاق توليد كند . مشاهدهمي شود كه هر مرحله از كار مي تواند توسط يك كارگر انجامشود، در اين صورت 18 كارگر بيش از 18 برابر يك كارگر درروز مي توانند سنجاق توليد نمايند . اسميت مي گويد درصورت تقسيم كار هر كارگر مي تواند روزي 4800 سنجاقتوليد نمايد.

اسلاید 196: تقسيم كار بدون افزايش تعداد كارگران از سه طريق توليد را افزايش مي دهد: 1. افزايش مهارت و تخصص كارگران2.صرفه جويي در وقت كارگر كه به طور معمول با انجام فعاليت هاي مختلف تلف مي شود.3.اختراع ماشين هاي زياد و روش هاي جديد توليد كه هر كارگر را قادر مي سازد تا به اندازه چندين نفر كار انجام دهد.

اسلاید 197: 3. 2 انباشت سرمايه افزايش خالص در موجودي سرمايه كشور ” انباشت سرمايه “ ناميده مي شود . اسميت معتقد است به علت ويژگي نفع شخصي كه به طور طبيعي در انسانها وجود دارد هر فردي به علت آينده نگري و محتاط بودن مقداري از درآمد خود را پس انداز مي كند اين پس اندازها در دوره بعدي سرمايه گذاري مي شود افزايش سرمايه گذاري موجب انباشت سرمايه و توليد بيشتري مي شود.

اسلاید 198: 3.3 تجارت داخليبين شهر و روستا يك تقسيم كار صورت مي گيرد،روستاها مزيت نسبي در توليدات كشاورزي دارند ومواد غذايي شهرنشينان راتهيه مي كنند. شهرها درتوليد مواد ساخته شده و نيمه ساخته شده صنعتيمزيت نسبي دارند و مايحتاج روستاييان را توليد مي كنند. Dr.Lashkari

اسلاید 199: 3. 4 تجارت بين المللياسميت معتقد است تجارت خارجي به نفع تمام كشورها است . هر كشوري با توجه به شرايط خاص طبيعي جغرافيايي ، جمعيتي ، علمي ، فرهنگي ، سياسي و اقتصادي خود در توليد برخي از محصولات داراي مزيت نسبي است.مزيت نسبي به اين معني است كه يك كشور كالايي رانسبت به ساير كشورها ارزان تر توليد مي كند.

اسلاید 200: تجارت خارجي دو مزيت دارد:1. كشوري كه مازاد توليد، مازاد نيروي كار و مازاد سرمايه دارد و براي آن تقاضايي وجود ندارد آنها را صادر نموده و كالاهاي مورد نيازش را وارد مي كند.2. ارزش توليد كالاهايي كه در داخل براي آنها تقاضا وجود ندارد افزايش مي يابد و ازرش توليد كالاهايي كه در داخل كمبود عرضه براي آنها وجود دارد كاهش مي يابد بدين ترتيب رفاه عمومي افزايش مي يابد.

اسلاید 201: 3. 5 افزايش جمعيت يا افزايش نيروي كار اسميت جمعيت را نيروي كار تلقي مي كند بنابراين با افزايش جمعيت موافق است و آن را يكي از عوامل توسعه اقتصادي مي داند. او معتقد است كار فرمايان بايد دستمزدها را به بيش از سطح حداقل معشيت افزايش دهند تا كارگران تشويق به ازدواج و توليد مثل شوند و بدين ترتيب جمعيت افزايش يابد . با افزايش جمعيت، عرضه نيروي كار افزايش مي يابد افزايش عرضه كار موجب افزايش مصرف و افزايش سود و افزايش سرمايه گذاري و توليد بيشتر و نهايتاً رشد و توسعه اقتصادي مي شود.

اسلاید 202: فصل چهارم ادامهنظريه رشد اقتصادي ديويد ريكاردو

اسلاید 203: مقدمهديويد ريكاردو (1772-1823 ) از جمله اقتصاد دانان مكتب كلاسيك و از پيشگامان علم اقتصاد است. ديدگاه ريكاردو در مورد توسعه شبيه ديدگاه آدام اسميت است ولي تفاوت هايي هم دارد. عامل كمياب در نظريه اسميت نيروي كار ولي در نظر يه ريكاردو عامل كمياب زمين است. بنابراين در اين نظريه اجاره زمين نسبت به قيمت ساير عوامل توليد افزايش مي يابد. تأكيد اسميت بر توليد بود ولي تأكيد ريكاردو بر توزيع است. ريكاردو در نظريه خود به سه عامل توليد: 1. زمين، 2. كار، 3. سرمايه اشاره مي كند.

اسلاید 204: قانون مفرغ دستمزدها دستمزد كارگران در سطح حداقل معيشت تعيين مي شود چون دستمزدها تغيير نمي كنند به آن قانون مفرغ دستمزدها / يا قانون آهنين دستمزدها مي گويند علت اين امر اين است كه عرضه كار بسيار زياد است و هيچ نهادي از حقوق كارگران دفاع نمي كند. دستمزد واقعي در طول زمان ثابت و در سطح حداقل معشيت است.

اسلاید 205: فصل چهارم ادامهتئوري مالتوس

اسلاید 206: توسعه اقتصادي و راه حلهاي افزايش تقاضاي مؤثر و افزايش ارزش توليدات1- توزيع عادلانه تر ثروت و درآمد2- گسترش بازرگاني داخلي و خارجي 3- حفظ مصرف كنندگان غير مولد4- طرح كار عمومي براي از بين بردن بيكاري و افزايش تقاضاي مؤثر

اسلاید 207: رشد متعادلمالتوس از طرفداران نظريه رشد متعادل اقتصادياست وي معتقد است ابتدا بايد بخش كشاورزيتوسعه يابدتا زماني كه به دليل قانون بازدهي نزوليديگر امكان بخش كشاورزي وجود نداشته باشدپس از آن بخش صنعت بايد گسترش يابد.

اسلاید 208: فصل چهارم ادامهتئوري شومپيتر

اسلاید 209: انسانهاي خلاق و نوآورشومپيتر نقش انسانهاي خلاق و نوآوررا در توسعه اقتصادي بسيار مهم وكليدي مي داند. از نظر شومپيتر هدايت و رهبري در اقتصاد توسط نوآوران اقتصادي صورت مي گيرد.

اسلاید 210: شومپيتر نوآوري را به 5 طبقه تقسيم مي كند: 1. توليد كالاي جديد 2. به كارگيري تكنولوژي با روش جديد توليد3. به وجود آوردن يا كشف بازارهاي جديد4. دسترسي به مواد اوليه جديد5. ايجاد سازمانهاي جديد

اسلاید 211: روند نوآوري و تقليد

اسلاید 212: روند نوآوري Dr.Lashkari

اسلاید 213: شومپيتر سه نوع دور اقتصادي را ذكر مي كند:1. دورانهاي بلند مدت( 50تا 60ساله)2. دورانهاي ميان مدت(8 تا 9 ساله3. دورانهاي كوتاه مدت (معمولاً 40 ماهه)

اسلاید 214: دورانهاي اقتصادي

اسلاید 215: شكست نظام سرمايه داريشومپيتر پيش بيني نابودي و شكست نظام سرمايه داري رانموده است. به عقيده وي سرمايه داري موجبات نابوديخود را ايجاد مي كند و موجب ايجاد سوسياليسم مي شود.اين پيش بيني شبيه پيش بيني ماركس است با تفاوت كهماركس مخالف سرمايه داري ولي شومپيتر موافق سرمايهداري است.

اسلاید 216: انتقادات وارد بر تئوري شومپيتر 1. در دنياي امروز پيشرفتهاي تكنولوژيك به صورت يك جريان ممتد در حركت است و تنها ناشي از ايده يك فرد مبتكر نيست.2. تئوري شومپيتر در كشورهاي در حال توسعه كاربرد بسيار محدودي دارد.Dr.Lashkari

اسلاید 217: فصل چهارم ادامه نظريه توسعه اقتصادي والت ويتمين روستوDr.Lashkari

اسلاید 218: نظريه مراحل توسعه روستوروستو نظريه خود را در پنج مرحله تاريخي ارائه كرده است. اين پنج مرحله عبارتنداز:جامعه سنتي (ابتدایی)شرايط مقدماتی )ماقبل خيز (خيزش اقتصادي (جهش اقتصادی)بلوغ اقتصادي عصر مصرف انبوهDr.Lashkari

اسلاید 219: 1. جامعه سنتي در اين جامعه بازدهي و توليد سرانه بسيار پايين است و اقتصاد به صورت معيشتي و خود مصرفي اداره مي شود . رايج ترين فعاليت و مهمترين منبع درآمد مردم كشاورزي است. بيش از 75 درصد نيروي كار در بخش كشاورزي فعاليت دارند.

اسلاید 220: 2. شرايط ماقبل خيزدر اين مرحله پيش شرط هاي خيزش اقتصادي فراهم مي شود. زمان زيادي طول مي كشد تا جامعه سنتي متحول شود و بتواند از ثمرات دانش جديد استفاده نمايد و بازدهي نزولي را به حداقل برساند. ميزان سرمايه گذاري جامعه كه در دوران ما قبل خيز كمتر از 5 درصد توليد ناخالص ملي است.

اسلاید 221: شرايط لازم براي خيزش اقتصادي در كشورهاي اروپاي غربي از چهار طريق فراهم شد:1. رنسانس و عصر آموزش 2. عصر پيدايش حكومتهاي مشروطه3. دنياي جديد و عصر تجديد نظر و اصلاح مسيحيت به كمك افكار لوتر4.پيدايش عصر مسيحيت و پروتستانتيسم

اسلاید 222: شرايط ماقبل خيز از تأثير عوامل خارجي بر جامعه به وجود مي آيد. شرايط ماقبل خيز به طور خلاصه عبارتند از: 1.گسترش سيستم بانكداري2. گسترش سرمايه گذاري به ويژه در شبكه ارتباطات، حمل و نقل و استخراج مواد اوليه از داخل و از ساير كشورها 3.گسترش تجارت داخلي و خارجي4. انقلاب تكنولوژيكي در بخش كشاورزي

اسلاید 223: 3. مرحله خيزش اقتصادينقطه عطف اقتصاد در نظريه روستو مرحله خيزش اقتصادي است. تفاوت اين مرحله با مرحله ماقبل خيزش در اين است كه ميزان سرمايه گذاري جامعه كه در دوران ماقبل خيز كمتز از 5 درصد توليد ناخالص ملي بود به 10 تا 15 درصد توليد ناخالص ملي مي رسد.

اسلاید 224: در مرحله خيزش اقتصادي سه اقدام اساسي لازم است: 1. سرمايه گذاري2. انتخاب بخش پيشتاز3. ايجاد فضاي مناسب سياسي، اجتماعي و فرهنگي

اسلاید 225: مرحله خيز در كشورهاي مختلف نام كشورشروع و پايان مرحه خيزمدت مرحله خيزبريتانيا1783-180219 سالفرانسه1830-186030 سالبلژيك1833-186027سالآمريكا1843-186017سالآلمان1850-187323 سالسوئد1868-189022 سالژاپن1878-190022 سالروسيه1890-191424 سالكانادا1896-191418سالآرژانتين1935تاكنونهنوز ادامه داردتركيه1937تاكنونهنوز ادامه داردهندوستان1948تاكنونهنوز ادامه داردچين1952تاكنونهنوز ادامه دارد

اسلاید 226: 4. مرحله بلوغ اقتصادي ويژگيهاي مهم مرحله بلوغ اقتصادي سطح بالاي درآمد سرانه كاربرد تكنولوژيها و پيشرفتهاي فني جديد در اكثر فعاليتهاي اقتصادي است.مرحله بلوغ اقتصادي نسبتاً طولاني است . و گاهي به چهار دهه مي رسد.

اسلاید 227: تاريخ رسيدن به مرحله بلوغ اقتصادي در كشورهاي مختلفنام كشورتاريخ رسيدن به مرحله بلوغ اقتصادي بريتانيا1850آمريكا1900فرانسه1910آلمان1910بلژيك1920سوئد1930ژاپن1940روسيه1950كانادا1950

اسلاید 228: زماني جامعه وارد مرحله بلوغ اقتصادي مي شود كه سه تغيير مهم در آن رخ دهد: 1. خصلت نيروي كار تغيير كند و نيروهاي ماهر نقش اساسي در توليد داشته باشند. مردم زندگي در شهر را به روستا ترجيح دهند و دستمزد واقعي كارگران افزايش يابد.2. خصلت مالكيت توليد تغيير كند و كارفرماهاي كاردان و پركار جاي خود را به مديران لايق و نخبه دهند.3. جامعه از معجزه صنعتي كسل شود و خواهان تغييرات بيشتري شود.

اسلاید 229: 5. مرحله مصرف انبوهدر اين مرحله درآمد سرانه واقعي، به نقطه اي مي رسد كه مصرف تعداد زيادي از افراد فراتر از خوراك، پوشاك، مسكن و ساير نيازهاي اوليه است. نسبت جمعيت شهر نشين به كل جمعيت افزايش مي يابد . نسبت جمعيت شاغل در ادارات يا مشاغل كارخانه اي كه نياز به مهارت خاصي دارند بالا مي رود.

اسلاید 230: انتقادات وارد بر نظريه روستو 1 . برخي از كشورها از جمله آمريكا، كانادا، زلاند نو و استراليا از مرحله جامعه سنتي عبور نكرده اند و فاقد چنين مرحله اي بوده اند. 2. برخي از كشورها حتي قبل از مرحله بلوغ اقتصادي به سر برده اند.3. انتخاب چند صنعت پيشتاز در يك اقتصاد به منزله رشد همه جانبه اقتصاد نيست.4. به طور كلي بين مراحل ذكر شده به لحاظ تاريخي توالي وجود ندارد و هر مرحله دقيقاً پس از طي مرحله قبلي كه روستو ذكر كرده اتفاق نيفتاده است. Dr.Lashkari

اسلاید 231: Dr.Lashkari

اسلاید 232: فصل چهارم ادامه تئوري لوئيس

اسلاید 233: طرح درس1- اثر بازدارند2- اثر انتشار3- نابرابريهاي منطقه اي 4- نابرابريهاي بين المللي5- نقش دولت در نظريه ميردال

اسلاید 234: مقدمه گونار ميردال اقتصاد دان سوئدي در زمينه توسعه اقتصادي ممالك فقير تحقيقات بسيار زيادي انجام داده است. ميردال معتقد است كشورهاي توسعه نيافته نبايد نظريه هاي سنتي غرب را در كشورهاي خود اجرا نمايند بلكه بايد با شرايط خود تعديل و تصحيح نمايند.

اسلاید 235: به نظر ميردال درفرايند توسعه دو نوع اثر به وجود مي آيد:1- اثر بازدارند: در كشورهاي در حال توسعه اثر بازدارند نقش اصلي را بازي مي كند. اثر بازدارنده مانع سرايت توسعه اقتصادي كشورهاي پيشرفته به كشورهاي عقب مانده است.2- اثر انتشار: در كشورهاي در حال توسعه اثر انتشار بسيار كمرنگ و ضعيف است.

اسلاید 236: نابرابريهاي منطقه اي و بين المللينابرابريهاي منطقه اي:عملكرد اقتصاد باز سرمايه داري به نحوي است كه نابرابريهاي منطقه اي را گسترش مي دهد. نابرابريهاي بين المللي:نتايج تئوريهاي تجارت بين الملل باعث نابرابريهايبين المللي شده است.

اسلاید 237: نقش دولت در نظريه ميردالميردال نقش دولت را در توسعه اقتصاديبسيار مهم مي داند مخصوصاً در زمينه تجارتخارجي او معتقد است بخش خصوصي به شدتسودجو است و دولت بايد بخش خارجي اقتصادرا به سمت اهداف ملي هدايت نمايد.

اسلاید 238: سبك زندگيسه چيز رابا احتياط بردار:قدم،قلم وقسمسه چيز را پاک نگهدار:جسم،لباس وخيالاتسه چيز را بکار بگير:عقل،همت وصبراز سه چيز پرهيز کن:گناه،افسوس،فريادبلند!سه  چيز را آلوده نکن:قلب،زبان وچشم!اما سه چيز را هيچگاه وهيچوقت فراموش نکن: خدا مرگ جواني238

اسلاید 239: فصل پنجم مدلهاي رشد

اسلاید 240: هدفهاي رفتاري1- آشنايي با مدلهاي حقيقي2- آشنايي با مدلهاي پولي 3- آشنايي با مدل رشد نئوكلاسيك بدون پيشرفت تكنولوژي4- آشنايي بامدلهاي رشد نئوكلاسيك باپيشرفت تكنولوژي5- آشنايي با مدل رشد هارود – دومار4-Dr.Lashkari

اسلاید 241: مقدمهمدلهاي رشد اقتصادي كلان به دو دسته تقسم مي شوند:1- مدلهاي حقيقي: كه درآنها پول نقشي ندارد.2- مدلهاي پولي: كه در آنها نقش پول در نظر گرفته مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 242: Dr.Lashkari

اسلاید 243: در اين فصل مدلهاي زير معرفي مي شوند:1. مدل رشد هارود – دومار2. مدل رشد نئوكلاسيك بدون پيشرفت تكنولوژي3. مدلهاي رشد نئوكلاسيك باپيشرفت تكنولوژيDr.Lashkari

اسلاید 244: فصل پنجم ادامه نظريه رشد اقتصادي هارود- دومار

اسلاید 245: طرح درستعريف رشد اقتصاديفرمول رشد اقتصادي نسبت سرمايه به توليدنرخ پس اندازفروض مدل رشد اقتصادي هارود- دومارعامل كليدي رشد اقتصادي در نظريه هارود- دومار انتقادات وارد بر نظريه رشد اقتصادي هارود- دومارDr.Lashkari

اسلاید 246: مقدمه مدل رشد هارود - دومار بر اساس تجربه كشورهاي پيشرفته صنعتي پايه گذاري شده است . اين مدل در حقيقت بسط نظريه كينز است. نظريه كينز بر خلاف نظريه كلاسيكها مي گويد پس انداز برابر سرمايه گذاري است. هاردو و دومار سعي كردند نظريه رشد اقتصادي خود را بر اساس رشد يكنواخت، بي وقفه و ملايم استوار سازند. Dr.Lashkari

اسلاید 247: عامل كليدي رشد اقتصادي در اين نظريه نقش اساسي در روند رشد اقتصادي به سرمايه گذاري داده شده است. در اين مدل سرمايه گذاري داراي دو ويژگي است: 1. ايجاد درآمد مي كند.2. از طريق افزايش در موجودي سرمايه ظرفيتهاي توليدي را افزايش مي دهند.اولي را اثر تقاضا و دومي را اثر عرضه سرمايه گذاري مي نامند.Dr.Lashkari

اسلاید 248: مدل رشد اقتصادي هارود- دومار مدل رشد اقتصادي هارود- دومار داراي فرضياتي است كه در چارچوب آن فرضيات نتايج استخراج شده صحيح است ابتدا فرضيات مدل ارايه مي شود. سپس متغيرها و پارامترها معرفي مي شوند و پس از آن مدل تحليل مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 249: فرضيات 1. نرخ بهره ثابت است. 2. تكنولوژي ثابت است. 3. اقتصاد يك بخشي است. 4. تجارت خارجي وجود ندارد.5. دولت در اقتصاد دخالت ندارد. 6. استهلاك سرمايه وجود ندارد. 7. نيروي كار با نرخ ثابت رشد مي كند. 8. نسبت سرمايه به توليدثابت است.9. نسبت پس انداز به توليدثابت است. 10. تعادل در سطح اشتغال كامل تمام عوامل توليد وجود دارد.11. ميل نهايي به پس انداز با ميل متوسط به پس انداز برابر بوده و هميشه ثابت است. Dr.Lashkari

اسلاید 250: متغيرهاي مدل =K موجودي سرمايه =Y توليد ناخالص ملي=It سرمايه گذاري برنامه ريزي شده در زمان =St پس انداز برنامه ريزي شده در زمان ∆K = افزايش در موجودي سرمايه =k=K/Y نسبت سرمايه به توليد =s=S/y نرخ پس انداز =g=∆Y/Y نرخ رشد اقتصادي نرخ رشد طبيعي جمعيت (نيروي كار) نرخ رشد سرمايه گذاريDr.Lashkari

اسلاید 251: مدل هر اقتصادي بايد نسبت معيني از درآمدش را پس انداز كند. براي رشد اقتصادي سرمايه گذاري جديدي كه نشان دهنده افزايش در موجودي سرمايه مي باشد، لازم است. در مدل هارود- دومار سرمايه گذاري نقش اساسي و كليدي دارد.Dr.Lashkari

اسلاید 252: مدل رشد اقتصادي هارود- دومار به صورت زير است: Dr.Lashkari

اسلاید 253: تفسير رابطه نرخ رشد اقتصادي در مدل رشد اقتصادي هارود- دومار به وسيله نرخ پس انداز و نرخ سرمايه به توليد تعيين مي شود و با نرخ پس انداز رابطه مستقيم و با نرخ سرمايه به توليد رابطه معكوس دارد. Dr.Lashkari

اسلاید 254: نرخ رشد اقتصادي با نرخ رشد طبيعي جمعيت برابر است. و نرخ رشد سرمايه گذاري نيز با نرخ رشد اقتصادي برابر است: Dr.Lashkari

اسلاید 255: منطق اقتصادي رابطه فوق بسيار ساده است . اقتصاد بايد نسبت معيني از توليد ناخالص ملي خود را پس انداز و سرمايه گذاري كند . هر چه كشور بيشتر پس انداز كند سرمايه گذاري بيشتر مي شود و رشد اقتصادي تحقق مي يابد. Dr.Lashkari

اسلاید 256: انتقادات وارد بر نظريه هارود- دومار فرض برابري ميل متوسط و ميل نهايي به مصرف در كوتاه مدت ممكن است درست باشد ولي در بلند مدت اين دو متفاوتند.فرض شد كه نيروي كار و سرمايه به نسبت ثابت مورد استفاده قرار مي گيرند. اين فرض امكان جانشيني نيروي كار و سرمايه را رد مي كند در صورتيكه در عمل اين دو عامل جانشين هم هستند. در اين نظريه هيچ اشاره اي به تغييرات قيمتها نشده در صورتيكه قيمتها در طول زمان دچار تغيير مي شود و اقتصاد را بي ثبات مي كند.به طور ضمني فرض شده نرخ بهره ثابت است. در عمل نرخ بهره تغيير مي كند و سرمايه گذاري را تحت تأثير قرار مي دهد..Dr.Lashkari

اسلاید 257: نقش دولت ناديده گرفته شده است. تكنولوژي ثابت فرض شده است. در صورتي كه در دنياي واقعي تكنولوژي دائماً در حال تغيير است. فرض شده كه نرخ رشد توليد ، نرخ رشد نيروي كار و نرخ رشد سرمايه گذاري با هم برابر هستند. وقوع چنين امري كاملاً تصادفي است و احتمال آن بسيار ضعيف است. به هميت دليل مي گويند اقتصاد روي لبه تيغ است. Dr.Lashkari

اسلاید 258: فصل پنجم ادامهمدل رشد سولو Dr.Lashkari

اسلاید 259: هدفهاي رفتاري1- آشنايي با مدل رشد سولو بدون پيشرفت تكنولوژي2- آشنايي با تفاوتها و شباهتهاي مدل سولو و مدل هارود - دومار 3-آشنايي با مدل رشد سولو با پيشرفت تكنولوژيDr.Lashkari

اسلاید 260: مدل رشد سولو بدون پيشرفت تكنولوژيDr.Lashkari

اسلاید 261: مقدمه مدل سولو همان مدل ساده و اوليه نئوكلاسيك است. سولو اولين كسي است كه مدل هارود- دومار را مورد انتقاد قرار داد انتقاد او به عدم جانشيني عوامل توليد و عدم نقش تكنولوژي در مدل آنها بود.Dr.Lashkari

اسلاید 262: فروض اساسي مدل 1. اقتصاد يك بخشي است.2. نيروي كار با نرخ رشد ثابتي رشد مي كند.3. پس انداز ضريب ثابتي از توليد است.4. تابع توليد كل پيوسته است.5. بازده نسبت به مقياس ثابت است.6. اشتغال كامل وجود دارد.7. در اقتصاد شرايط رقابت كامل وجود دارد.Dr.Lashkari

اسلاید 263: مدل تابع توليد كاب داگلاس است:Y=AKa Lba+b=1 b=1-aY=AKa L1-aDr.Lashkari

اسلاید 264: dY/dt=AaKa-1 L1-adK/dt+ A(1-a)Ka L1-a-1dL/dtdY/dt=AaKa-1 L1-adK/dt+ A(1-a)Ka L-adL/dtdY/dt/Y=(AaKa-1 L1-a /AKa L1-a )*dK/dt+( A(1-a)Ka L-a / AKa L1-a )*dL/dtY0=a)dK/dt/K)+(1-a)(dL/dt/L)Y0=a K0+bL0 =a K0+bgY0=a K0+(1-a)L0Y0=a K0+L0-aL0Y0 –L0=a (K0+L0)Dr.Lashkari

اسلاید 265: تفسيربراي اينكه نرخ رشد توليدسرانه مثبت باشد بايد نرخرشد سرمايه سرانه مثبت باشد.Dr.Lashkari

اسلاید 266: مقايسه مدل سولو و مدل هارود -دوماراگر در مدل سولو به جاي سرمايه گذاري(I) قرار گيرد خواهيم داشت:Y0=a(I/K)+bgاگر به جايI از رابطه تعادلي استفاده شود خواهيم داشت:S=sY=IY0=a(sY/K)+bgY/K=1/kY0=a(s/k)+bgDr.Lashkari

اسلاید 267: 1. در مدل هارود- دومار نرخ رشد توليد برابر Y0=s/k است. يعني نرخ رشد فقط به عامل سرمايه وابسته است. در مدل سولو نرخ رشد توليد به هر دو عامل سرمايه و نيروي كار بستگي دارد.2 . در مدل سولو فرض ثابت بودن نسبت توليد به سرمايه ((Y/K=1/k مطرح نيست. لذا اين مدل روي لبه تيغ نيست.3. اگر a=1 باشد يعني b=1-a=0 در اين صورت معادله رشد اقتصادي سولو يه معادله رشد اقتصادي هارود- دومار تبديل مي شود.يعني:Y0=(1)(s/k)+(0)gY0=s/k=K0Dr.Lashkari

اسلاید 268: مدل رشد سولو با پيشرفت تكنولوژيDr.Lashkari

اسلاید 269: مقدمهتوليد تابعي از نيروي كار، سرمايهو تكنولوژي است. Y=F(K,L,T) dY/dt=(dY/dK)*(dK/dt)+(dY/dL)*(dL/dt)+dY’Dr.Lashkari

اسلاید 270: dY/dt/Y=(dY/dK*K/Y)*(dK/dt/K) +(dY/dL*L/Y)*(dL/dt/L)+dY’/Y Y0=EkK0+ElL0+t0Dr.Lashkari

اسلاید 271: تفسيرنرخ رشد توليد با نرخ رشد سرمايه ونرخ رشد نيروي كار و نرخ رشدتكنولوژيو كشش توليد نسبت به سرمايه و كششتوليد نسبت به نيروي كار رابطه مستقيم دارد.Dr.Lashkari

اسلاید 272: فصل ششمروشهاي دستيابي به توسعه اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 273: طرح درس1- مقدمه2-ديدگاههاي نظري اقتصادي 3-ديدگاههاي عملي توسعه اقتصادي Dr.Lashkari

اسلاید 274: هدفهاي رفتاري1- نظريه رشد متعادل اقتصادي2- تعريف رشد متعادل اقتصادي3 - نقطه عطف نظريه رشد متعادل اقتصادي 4- انتقادات وارد بر نظريه رشد متعادل اقتصادي Dr.Lashkari

اسلاید 275: مقدمه در چارچوب مباحث نظري ، نظريه هاي رشدمتعادل و غير متعادل بررسي مي شود.در چارچوب ديدگاه عملي پنج استراتژي توسعه،شامل استراتژي پولي ، استراتژي اقتصاد باز ،استراتژي صنعتي شدن، استراتژي انقلاب سبز،استراتژيهاي سوسياليستي ارائه مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 276: نظريه رشد متعادل اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 277: مقدمه نظريه رشد متعادل اقتصادي به طور خلاصه عبارتست از فراهم نمودن حداقل سرمايه گذاري در تمامي فعاليتهاي اقتصادي و بخشهاي مختلف توليدي براي اينكه بخشهاي اقتصادي بتوانند از يكديگر حمايت نمايند چون بخش ها با يكديگر مرتبط بوده به يكديگر كالا عرضه مي كنند و از يكديگر كالا تقاضا مي كنند و موجب هم افزايي يكديگر مي شوند.Dr.Lashkari

اسلاید 278: تعريف رشد متعادل اقتصادي رشد متعادل اقتصادي به معني ايجاد تعادل بين صنايع و بخشهاي مختلف اقتصادي است كه كالاهاي مصرفي و كالاهاي سرمايه اي توليد مي كنند. رشد متعادل نمايانگر ايجاد تعادل بين دو بخش كشاورزي و صنعت و نيز بين بخش صادرات و بخش هاي داخلي است. رشد متعادل شامل ايجاد تعادل بين سرمايه گذاري هاي بالاسري اجتماعي و سرمايه گذاري هاي مستقيم مولد از يك طرف و تعادل بين صرفه جويي هاي خارجي عمودي و افقي از طرف ديگر است.Dr.Lashkari

اسلاید 279: نقطه عطف نظريه رشد متعادل اقتصادي نوركس، پربيش سينگر و ميردال از منتقدين تجارت آزاد بين المللي هستند. ‌آنها معتقدند اين تجارت آزاد يك تقسيم كار نابرابر بين -المللي بين كشورهاي در حال گذر و كشورهاي صنعتي ايجاد نموده طبق نظريه تجارت آزاد بين المللي كشورهاي در حال گذر در توليد كالاهاي كشاورزي و محصولات اوليه و كشورهاي صنعتي در توليد كالاهاي ساخته شده برتري نسبي دارند. درحقيقت اين نظريه در مقابل تقسيم كار بين المللي مي ايستد و با آن مخالفت مي كند. در مقابل استراتژي تشويق صادرات، نوركس استراتژي جانشيني واردات را پيشنهاد مي نمايد. Dr.Lashkari

اسلاید 280: تودارو دو گانگي را وجود دو موقعيت يا پديده در كنار هم(يكي مطلوب و ديگري نامطلوب) كه مشموليت كلي ندارد ؛مثلاً فقر شديد و وفور نعمت ، بخشهاي مدرن و سنتياقتصادي، رشد و ركود، تعداد معدودي باتحصيلات دانشگاهيو توده بي سواد تعريف مي كند. بخش كشاورزي و بخشصنعتي كشورهاي در حال گذر داراي ارتباط بسيار ضعيفيهستند به نحوي كه هر بخش چه از لحاظ گرفتن يا دادنعوامل تولبد و چه از لحاظ گرفتن يا دادن كالاهاي ساخته ونيمه ساخته خود بابخش مقابل فاقد ارتباط لازم است.Dr.Lashkari

اسلاید 281: انتقادات وارد بر نظريه رشد متعادل اقتصادي نظريه رشد متعادل اقتصادي كمك زيادي به علم اقتصاد نموده است اما علي رغم نكات ارزنده اي كه اين نظريه دارد انتقاداتي به آن وارد است كه به ذكر آنها مي پردازيم.كشورهاي در حال گذر سرمايه كافي براي سرمايه گذاري در تمام بخشها را ندارند مشكل اصلي اين كشورها كمبود سرمايه است.الگوي رشد متعادل اقتصادي نياز به برنامه ريزي زماني بسيار دقيق و هماهنگي لازم بين نهادها و عوامل مختلف كشور دارد. كشورهاي در حال گذر فاقد چنين توانايي هستند.Dr.Lashkari

اسلاید 282: فصل ششم ادامهنظريه رشد متعادل اقتصادي روزن اشتاين رودنDr.Lashkari

اسلاید 283: طرح درسرشد متعادل اقتصادي را از ديدگاه رودن فرضيات مدل رشد متعادل اقتصادي روزن اشتاين رودن مفهوم بازدهي فزاينده و صرفه هاي خارجي تكنولوژيكي نظر رودن را در مورد دخالت دولتسرمايه گذاري وسيع و همزمان در تمام بخشهاي اقتصاديراههاي پيشنهادي رودن براي تأمين مخارج سرمايه گذاريتقسيم ناپذيري تقاضاها يا مكمل بودن تقاضاها تقسيم ناپذيري عرضه پس اندازها تقسيم ناپذيري تابع توليد Dr.Lashkari

اسلاید 284: مقدمهپال روزن اشتاين رودن (1985) اهل لهستان و تابع انگلستان است. وي از پايه گذاران مكتب اتريش است. نظريه مطلوبيت نهايي از دستاوردهاي مهم اين مكتب اقتصادي است. اشتاين رودن نظريه توسعه اقتصادي خود را در يك جمله خلاصه مي كند: طبيعت خيز بر مي دارد. اين جمله دقيقاً مخالف عبارت ” طبيعت خيز بر نمي دارد “ آلفردمارشال است. Dr.Lashkari

اسلاید 285: نظريه رشد اقتصادي رودن تحت عنوا ن ” نظريه فشار همه جانبه“ يا ”جهش بزرگ“ يا ”فشار بزرگ “ نام گذاري شده است. ابتدا فرضيات مدل را مي آوريم و سپس نظريه را توضيح مي دهيم.نظريه رشد متعادل اقتصادي روزن اشتاين رودنDr.Lashkari

اسلاید 286: فرضيات مدلدولت در اقتصاد دخالت مي كند.تكنولوژي در حال پيشرفت است.توابع توليد تقسيم ناپذير است.مكانيزم بازار قادر به تأمين امكانات لازم براي توسعه نيست.Dr.Lashkari

اسلاید 287: رودن در نظريه خود به نقش پنج عامل اشاره مي كند : صرفه جويي هاي خارجي وجود وابستگي متقابل بين بخشهاي مختلف اقتصاديوجود جمعيت مازاد روستايي بيكاري پنهانصرفه جويي هاي پولي خارجيسرمايه ثابت اجتماعيDr.Lashkari

اسلاید 288: تعريف فشار بزرگ نظريه رشد متعادل يا فشار بزرگ به معني برنامه ريزي جامع و كامل سرمايه گذاري براي رفع موانع موجود بر سر راه توسعه اقتصادي كشورهاي در حال گذر است.

اسلاید 289: اقدامات لازم براي براي توسعه اقتصادي1. تربيت نيروي انساني ماهر و متخصص2. سرمايه گذاري وسيع و همزمان در تمام بخشهاي اقتصادي Dr.Lashkari

اسلاید 290: رودن مخالف صنعتي شدن با الگوي روسيه است.زيرا به نظر وي رويه صنعتي شدن از طريق خود كفاييتقسيم كار بين المللي را كاهش مي دهد وي شيوه جديدي رابراي صنعتي شدن مناطق اروپاي شرقي ارايه مي كند كه بر جريانسرمايه و وام دهي خارجي مبتني است. بر اساس تقسيم كار بينالمللي منطقه اروپاي شرقي در صنايع كاربر مزيت نسبي دارد و ميتواند كالاهايي كه نياز به نيروي كار بيشتري دارد را توليد و باقيمت ارزانتر از ساير كشورها صادر نمايد.Dr.Lashkari

اسلاید 291: رودن براي تأمين مخارج سرمايه گذاري راههاي زير را پيشنهاد مي كند: كاهش واردات كالاهاي مصرفي افزايش صادرات استقراض Dr.Lashkari

اسلاید 292: تقسيم ناپذيري هاي اقتصاد زماني كه يك پديده را به توان به اجزاي بسيار كوچك تقسيم كرد آن پديده تقسيم پذير است. وقتي مي توانيد منحني عرضه را به صورت يك خط يا منحني از چپ به راست صعودي رسم كنيد فرض تقسيم پذيري را پذيرفته ايد زيرا مي توانيد بي نهايت نقطه را به يكديگر وصل كنيد. Dr.Lashkari

اسلاید 293: رودن سه نوع تقسيم ناپذيري را در فرا‌يند توسعه براي ايجاد صرفه جويي هاي خارجي ذكر مي كند: تقسيم ناپذيري تقاضاها يا مكمل بودن تقاضاها تقسيم ناپذيري عرضه پس اندازها تقسيم ناپذيري تابع توليد به خصوص تقسيم ناپذيري هزينه هاي بالا سري اجتماعي (نظير دفاع ملي، شبكه راهها، بهداشت، آموزش) يا يك كاسه بودن سرمايه Dr.Lashkari

اسلاید 294: فصل ششم ادامه نظريه توسعه اقتصادي راگنار نوركسDr.Lashkari

اسلاید 295: طرح درسنظريه نوركس را در مورد تجارت بين المللينظريه توسعه اقتصادي راگنار نوركسفرضيات نظريه نوركسكاربرد نظريه نظريه نوركس در كشورهاي مختلفانتقادات وارد برنظريه به نظريه نوركسDr.Lashkari

اسلاید 296: مقدمه راگنار نوركس از نظريه پردازان رشد متعادل اقتصادي است. نوركس مشكل كشورهاي در حال گذر را وجود دورهاي باطل فقر مي داند و مي گويد : سطح درآمد هاي پايين در ممالك عقب مانده ، باز تاب بازدهي يا قدرت توليد در سطح پايين است. اما اين نيز خود ناشي از كمبود سرمايه مي باشد و كمبود سرمايه نيز به نوبه خود معلول محدود بودن ظرفيت پس انداز جامعه است.Dr.Lashkari

اسلاید 297: نظريه توسعه اقتصادي راگنار نوركس نوركس راه خارج شدن از دورهاي باطل فقر را سرمايه گذاري همه جانبه در كليه بخشهاي اقتصادي مي داند و تأكيد مي كند سرمايه گذاري هاي مجزا و انفرادي مشكل كشورهاي درحال گذر راه حل نخواهد كرد. تنها راه فرار از دورهاي باطل فقر سرمايه مايه گذاري در سطح وسيعي از صنايع مختلف است. Dr.Lashkari

اسلاید 298: فرضيات نظريه نوركس براي ارايه نظريه خود فرضياتي به صورت زير در نظر مي گيرد:اقتصاد بسته است.دولت در اقتصاد دخالت دارد.در اقتصاد كمبود تقاضاي مؤثر وجود دارد.تقاضا عرضه خود را ايجاد مي كند.Dr.Lashkari

اسلاید 299: مدل اگر كارگران با قدرت توليدي بيشتري كار كنند، توليد و به دنبال آن سرمايه افزايش مي يابد و تكنيكهاي توليد بهبود مي يابد. زماني كه بازار وسيعي در سطح جهان براي محصولات اوليه صادراتي كشورهاي در حال گذر وجود ندارد اين كشورها بايد به دنبال افزايش تقاضاي داخلي باشند. بنابراين استفاده از الگوي حمايت متقابل سرمايه گذاري ها در خطوط مختلف توليد در بخشها و صنايع مكمل مي تواند وسعت بازار داخلي را گسترش دهد و اقتصاد را از دورهاي باطل فقر خارج كند. Dr.Lashkari

اسلاید 300: دور باطل در طرف تقاضاDr.Lashkari

اسلاید 301: دور باطل در طرف عرضهDr.Lashkari

اسلاید 302: كاربرد نظريهكاربرد اين نظريه در شرايط زماني و مكاني مختلف متفاوت خواهد بود همان طور كه رژيم غذايي متناسب با قد و اندازه و وزن و توانايي هاي جسمي و روحي افراد توصيه مي شود. نظريه رشد متعادل در هر كشوري و در شرايط زماني خاص انعطاف دارد مخصوصاً اين الگو براي رشد توليدات مصرفي در طول برنامه هاي توسعه تغيير مي كند.Dr.Lashkari

اسلاید 303: انتقادات وارد بر نظريه نوركس به اعتراف خود نوركس كشورهاي در حال گذر كمبود سرمايه دارند تأمين سرمايه لازم براي اجراي نظريه نوركس بسيار مشكل است.اجراي نظريه نوركس نياز به سيستم اداري و نهادهاي بسيار قوي دولتي دارد كشورهاي در حال گذر فاقد چنين سيستم اداري و نهادهاي لازم هستند.اقتصاد كشورهاي در حال گذر ويژگي دوگانگي دارد و بين بخشها ارتباط منسجم وجود ندارد، بخش مدرن و بخش سنتي كاملاً متمايز هستند و اين امر اجراي نظريه نوركس را با مشكل مواجه مي سازد.Dr.Lashkari

اسلاید 304: رویکردهای قدیمی و نو توسعهاهداف:1- آشنایی با سه رویکرد کلان توسعه2- اطلاع از اساس تفکر طرفداران الگوی نوسازی3- آگاهی از رویکرد جهانی شدن

اسلاید 305: تقسیم بندی کلی رویکردهای توسعه الف) رویکرد نوسازی ب) رویکرد وابستگی ج) رویکرد توسعه همه جانبه

اسلاید 306: الف) رویکرد نوسازی در نیمه اول قرن بیستم اصطلاح نوسازی به فرایند تغییرات در کشورهای عقب مانده گفته می‌شد که آنها را از ساختارهای سنتی به وضعیت نو انتقال می‌دهد.

اسلاید 307: پنج الگوی کاربردی نوسازي:1-نوسازی اقتصادی یا رشد 2-نوسازی اجتماعی 3-نوسازی سیاسی 4-نوسازی روانی 5-نوسازی فرهنگی

اسلاید 308: 1- الگوی نوسازی اقتصادی الگوی نوسازی اقتصادی شامل نوسازی صنعت و فن‌آوری، کشاورزی، خدمات و تغییر در نیروی کار است. طرفداران این الگو بر این باورند که نوسازی صنعت مستلزم معرفی ماشین‌های نو و روش‌های نو و تولید است.

اسلاید 309: 2ـ الگوی نوسازی سیاسی برخی از طراحان رویکرد نوسازی بر این باورند که پیشنیاز نوسازی کلی جوامع عقب‌مانده، نوسازی سیاسی است. به عبارت دیگر اینان بیان می‌کنند که نخست باید ساختار سیاسی این کشورها تغییر کند تا بتوان به تغییرات در دیگر زمینه‌ها دست یافت.

اسلاید 310: تعریف جهانی شدن: جهانی شدن براساس «عام گرایی» در مقابل «خاص گرایی»، «همگونی» در برابر «تفکیک»، «یگانگی» در برابر «چندگانگی» «تمرکزگرایی» در مقابل «عدم تمرکزگرایی» و بالاخره «پیوستگی» در برابر «از هم گسیختگی» است.

اسلاید 311: نقش جهانی شدن در سیاست داخلی بر اثر جریان جهانی شدن، الگوی نوسازی سیاسی در کشورهای در حال توسعه به عرصه‌ای وارد شده که بر اثر فشارهای بین‌المللی، حکومت‌های این کشورها مجبورند که به تدریج بر میزان مشارکت مردم در جریانات سیاسی بیفزایند و از اعمال مستبدانه سیاسی بپرهیزند.

اسلاید 312: 3 ـ‌ الگوی نوسازی اجتماعی نوسازی اجتماعی در جوامع در حال توسعه با تغییر در روابط خانوادگی همراه بوده است. خانواده از حالت گسترده به شکل هسته‌ای تغییر ساختار داده. از سوی دیگر تاکید شده است که در سازمان‌های اداری کشورهای در حال توسعه نباید اشغال مقام‌های سازمانی بر پایه روابط خویشاوندی یا گروهی باشد بلکه باید بر پایه شایسته سالاری انجام گیرد.

اسلاید 313: 4ـ الگوی نوسازی فرهنگی هنگامی که سخن از نوسازی فرهنگی به میان می‌آید، منظور حرکت از فرهنگ سنتی به سوی فرهنگ جدید است. با به وجود آمدن فرهنگ جهانی، نوسازی فرهنگی در کشورهای در حال توسعه آسانتر می‌شود و جهان به سمت یک فرهنگ واحد قدم می‌نهد.

اسلاید 314: 5 ـ الگوی نوسازی روانی نوسازی روانی اشاره به نوعی تحرک روانی یا ذهنی دارد که در آن افراد ویژگی‌های روانی، ارزشی، انگیزشی و اعتقادی تازه‌ای را کسب می‌کنند.

اسلاید 315: ب ) رویکرد وابستگی برای مقابله با کاستی‌های رویکردهای نوسازی در توسعه کشورهای عقب مانده، در آمریکای لاتین راهکار «اکلا» به وجود آمده که عمدتاً از جانب اقتصاددانان توسعه مطرح شده بود. براساس رویکرد وابستگی نجات از عقب‌ماندگی با گامهای زیر تحقق می‌یافت:‌

اسلاید 316: گام‌های رهایی: 1-تغییر مسیر توسعه معطوف به خارج به توسعه داخلی 2-به کارگیری سیاست‌های صنعتی که الیگارشی سنتی را تضعیف کند3-ادغام توده‌های روستایی در نظام تولیدی جامعه 4-دولتهای توسعه‌گرا و مستقل از لحاظ سیاسی تقویت گردند. 5-نوعی آرمان توسعه گرایانه در قالب الگوی توسعه درون‌زا و با تاکید بر راهبرد جایگزینی واردات، تحقق یابد.

اسلاید 317: الگوهای جدید رویکرد وابستگی در رویکرد وابستگی، الگوهای جدیدتری با عنوان‌های «توسعه متوازن»، «توسعه بر مبنای خود اتکایی»، «توسعه وابسته» و «توسعه جدید» به وجود آمد و راه‌های نجات از وابستگی برای کشورهای توسعه نیافته در نظر گرفته شد.

اسلاید 318: 1- الگوی توسعه متوازن در الگوی توسعه متوازن چون توسعه نیافتگی جهان سوم را عمدتاً به توسعه یافتگی سرمایه‌داری کشورهای غربی مربوط می‌دانند، تنها راه نجات را در بریدن از امپریالیسم و برچیدن روابط سرمایه‌داری در درون کشورهای جهان سوم می‌دانند.

اسلاید 319: 2- الگوی توسعه بر مبنای خود اتکایی کشورهای توسعه نیافته در مبادله با کشورهای توسعه یافته اگر به صورت انفرادی وارد شوند، اسیر مبادله نابرابر می‌شوند. برای اینکه این کشورها بتوانند در بازار جهانی رابطه مبادله نابرابر را بشکنند باید با یکدیگر تشکیل «تعاونی‌های منطقه‌ای» بدهند.

اسلاید 320: 3ـ الگوی توسعه وابسته در این الگو، سرمایه‌گذاری مشترک بین سرمایه‌های داخلی و خارجی به معنی نظارت خارجیان بر فرایند تولید نیست و اهداف تولیدی را برنامه‌ریزان ملی تعیین می‌کنند. از رابطه دو جانبه و غیر سلطه‌گرانه، فرایند توسعه‌ای به وجود می‌آید که طرفین از آن منفعت می‌برند و امکان توسعه یافتگی برای کشور توسعه نیافته ایجاد می‌شود.

اسلاید 321: 4 ـ الگوی توسعه جدید در الگوی توسعه جدید تاکید بر راهبرد دعوت از سرمایه گذاری خارجی است. اکنون در این الگو، از شرکت‌های چند ملیتی خواسته می‌شود تا در زمینه‌های اقتصادی و به ویژه صنعتی کشورها سرمایه‌گذاری کنند.

اسلاید 322: تقسیم کار بین‌المللی در الگوی توسعه جدید، تاکید بر تقسیم کار بین‌المللی جدید در نظم جدید اقتصاد جهانی است.

اسلاید 323: پ) رویکرد توسعه همه جانبه در چند سال اخیر در چارچوب این رویکرد جدید سه الگوی «توسعه پایدار» ، «توسعه یکپارچه» و «توسعه انسانی» مطرح شده است.

اسلاید 324: 1ـ الگوی توسعه پایدار سازمان ملل، توسعه پایدار را به همه کشورها همچون الگوی جامع توسعه پیشنهاد کرده است. سازمان ملل در نسخه خود بر جنبه‌های زیر تاکید نهاده است. 1-کمک به تهیدستان 2-توجه به تفکر توسعه خودی 3-توجه به موثر بودن توسعه 4-در نظر گرفتن موضوعات مهم فن‌آوری مناسب، بهداشت و مسکن برای همه. 5-درک این واقعیت که انگیزه مردم محوری را باید تقویت کرد.

اسلاید 325: 2ـ الگوی توسعه یکپارچه برای رسیدن به توسعه یکپارچه باید به چهار متغیر اصلی توجه شود: 1- ارزیابی توانایی‌های طبیعی جامعه مورد نظر2- تعیین ساختار زیربنایی موجود 3- تشخیص نیروی انسانی موجود برای توسعه 4- مقدار منابع مالی قابل دسترس در کشور

اسلاید 326: 3 ـ الگوی توسعه انسانی یکی از جدیدترین الگوها در رویکرد توسعه همه جانبه، توسعه انسانی است. در تعریف توسعه انسانی آمده است که: مساله بنیادین برای مردم عبارت است از برخورداری از زندگی طولانی همراه با تندرستی، دستیابی به دانش و توانایی نیل به منابعی که برای پدید آوردن سطح مناسب زندگی لازم است.

اسلاید 327: فهرست سازمان مللبراساس فهرست سه گانه سازمان ملل در طبقه‌بندی کشورها براساس شاخص توسعه انسانی، کشور ایران در فهرست دوم یعنی کشورهای با توسعه انسانی متوسط قرار دارد. ایران در بین 130 کشور دارای رتبه 70 و بعد از کشور سوریه به لحاظ میزان توسعه انسانی قرار دارد.

اسلاید 328: فصل ششم ادامهاستراتژيهاي عمليDr.Lashkari

اسلاید 329: طرح درس1- استراتژي پولي2- استراتژي اقتصاد باز3- استراتژي صنعتي شدن4- استراتژي انقلاب سبز5- استراتژی های توزیع مجدد 6- استراتژيهاي سوسياليستي توسعه

اسلاید 330: 1- استراتژي پوليدر اين استراتژي محور اصلي توسعه بخش خصوصي است.اين استراتژي در پي كاهش نقش دولت در اقتصاد است.وجه تمایز آن این است که توجه خود را معطوف و متمرکز بر ارتقاء کارایی علائم بازار به عنوان راهنمایی برای بهبود تخصیص منابع می سازد.

اسلاید 331: 2- استراتژي اقتصاد بازدر استراتژي اقتصاد باز تأكيدخاص بر بخش تجارت خارجي وسرمايه گذاري بخش خصوصيخارجي است.Dr.Lashkari

اسلاید 332: 3- استراتژي صنعتي شدن اين استراتژي بر خلاف استراتژي پولي براي دولت نقش كليدي قائل است.در اینجا، همچون استراتژی قبلی، تأکید بر رشد است اما ابزار دستیابی به رشد، گسترش سریع بخش صنعت است.Dr.Lashkari

اسلاید 333: استراتژي جايگزيني واردات جايگزيني واردات مستلزم كوشش براي جانشين كردن كالاهاي صنعتي كه قبلاٌ وارد مي شده از طريق استفاده از منابع توليد و عرضه داخلي است. اولين استراتژي كه بشر استفاده كرد استراتژي جايگزيني واردات و اولين كشور انگلستان بود. جايگزيني واردات به معني توسعه صنعتي از طريق حمايت مي باشد. استراتژي جايگزيني واردات لازمه اش آزادي اقتصادي در داخل و كنترل شديد خارجي است.Dr.Lashkari

اسلاید 334: 4- استراتژي انقلاب سبزدر استراتژي انقلاب سبز محور اصلي بخش كشاورزي است.چين و تايلند در به كارگيري اين استراتژي موفق بوده اند.Dr.Lashkari

اسلاید 335: 5- استراتژی های توزیع مجدد استراتژی های توزیع مجدد در توسعه از جایی شروع می کنند که استراتژی انقلاب سبز خاتمه می یابد، یعنی با هدف بهبود توزیع مجدد درآمد و ثروت. این استراتژی با اولویت دادن به ضوابطی که مستقیماً گروه های کم درآمد را منتفع می سازد، برای برخورد رو در رو با مسأله فقر طراحی شده است.Dr.Lashkari

اسلاید 336: 6- استراتژيهاي سوسياليستي توسعه در اين استراتژي طرح و اجراي برنامه هاي توسعه به عهده دستگاه برنامه ريزي مركزي است.این استراتژی ها با این خصلت که در آنها مالکیت خصوصی ابزار تولید از اهمیت نسبتاً کمی برخوردارند متمایز می شوند. Dr.Lashkari

اسلاید 337: 337کریما!گر زارم،در تو زاریدن خوش است!وَر نازَم، به فضلِ تو نازیدن خوش است!هر خانه ای که حّد آن باتوست، آبادان است!مَلِکا !آب عنایتِ تو به سنگ رسید،سنگ بار گرفت، ازسنگ میوه،میوه طعم وخوار گرفت.مَلِکا!یادِ تو دل را زنده کرد وتخمِ مهر افکند،درخت شادی رویانیدومیوه ی آزادی داد.چون زمین نرم باشدوتربت خوش وطینت قابل،تخم،جزشجره ی طیّبه ازآن نروید، و جز عبهر عهد بیرون ندهد.دعا

اسلاید 338: فصل هفتمنقش دولت در توسعه اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 339: طرح درس1 . گسترش خدمات اجتماعي و زيرساختهاي توسعه2. سياست پولي، مالي و سياست كسر بودجه3. بازرگاني بين المللي و سياستهاي حمايتيDr.Lashkari

اسلاید 340: مقدمهآدام اسميت پدر علم اقتصاد يك ليبرال كلاسيك بود.وي وظيفه دولت را تنها محدود به تأمين امنيت وعدالت اجتماعي مي دانست.امروزه اقتصاددانان توسعه بر دخالت دولت در راه نيل به توسعه اقتصادي تأكيد مي كنند.Dr.Lashkari

اسلاید 341: اهم وظايف دولت در راستاي دستيابي به توسعه اقتصادي1 . گسترش خدمات اجتماعي و زيرساختهاي توسعه2. سياست پولي، مالي و سياست كسر بودجه3. بازرگاني بين المللي و سياستهاي حمايتيDr.Lashkari

اسلاید 342: 1 . گسترش خدمات اجتماعي و زيرساختهاي توسعه خدمات اجتماعي نظير توسعه آموزش و پرورش ،بهبود وضع بهداشت عمومي و ايجاد امكانات رفاهيبراي افراد جامعه توسط دولت صورت مي گيرد بخشخصوصي براي چنين فعاليتهايي انگطزه ندارد.Dr.Lashkari

اسلاید 343: 2. سياست پولي، مالي و سياست كسر بودجه دولت مي تواند به وسيله اعمال سياست پولي و مالي در شرايطمختلف اقتصادي، جامعه را به سوي توسعه اقتصادي حركت دهد.ماليات، پرداختهاي انتقالي و انتشار اوراق قرضه عمومي ابزارهايسياست مالي هستند.تغيير نرخ بهره، عرضه پول ، كنترل اعتبارات ابزارهاي سياستپولي هستند.Dr.Lashkari

اسلاید 344: 3. بازرگاني بين المللي و سياستهاي حمايتي اقدامات دولت در بازرگاني بين المللي عبارتند از:1. كاهش واردات كالاهاي لوكس و مصرفي 2. استفاده از كالاهاي ساخت داخل3. اتخاذ قوانين صحيح در جهت تسهيل صادرات4. كمك و تشويق صادركنندگان داخلي5. بستن تعرفه گمركي بر كالاهاي وارداتيDr.Lashkari

اسلاید 345: شاخص احساس فسادنقشه جهانی از میزان فساد مالی در کشورهای متفاوت بر طبق سنجش شاخص CPI در سال ۲۰۰۹ میلادیسازمان شفافیت بین‌الملل، با استفاده از شاخص درک یا احساس فساد (به انگلیسی: (Corruptions Perception Index(CPI)، این معیار، شاخصی است که رتبهٔ فساد در بخش عمومی یک کشور را در میان سایر کشورهای جهان نشان می‌دهد . بر طبق این مقیاس، برترین کشورها که دارای کمترین فساد مالی در میان دولتمردان خود هستند در این مقیاس دارای نمرهٔ ۱۰، و کشورهای با بیشترین فساد مالی در بینابین سیستم دولتی خود دارای نمرهٔ صفر هستند.این شاخص که هر ساله منتشر می‌گردد، به‌وسیلهٔ معیارهای تعیین شده سازمان جهانی Transparency International و دانشگاه پاساو در آلمان (Universität Passau) محاسبه می‌گردد.سازمان بین‌المللی شفاف سازی در ۱۸۰ کشور جهان دفتر داشته و گزارش‌های سالانه خود را بر پایه معیارهایی از جمله بررسی مدیریت دولتی در کشورها، شرایط دسترسی شهروندان به خدمات عمومی، ساختار حقوقی و قضایی حاکم در کشورها و موقعیت بخش خصوصی تهیه می‌کند. مدیر اجرایی سازمان بین‌المللی شفاف سازی اعتقاد دارد:این تنها دولت نیست که مسئول کاهش فساد است. مجلس، نهادهای مدنی، صاحبان مشاغل، رسانه‌ها و حتی شهروندان عادی نیز در کاهش فساد مسئول هستند. از آنجا که فساد برای همه نامطلوب است، مبارزه با آن نیز یک مسئولیت مشترک است.طی سال‌های گذشته، رتبهٔ ایران ده‌ها پله سقوط کرده و شاخص این کشور که در سال آغاز 1388 برابر 9/2 بود در سال ۲۰۰۹ میلادی به 8/1 رسید. بر اساس همین آمار، تنها ده کشور جهان در سال ۲۰۰۹ شاخص فسادی بدتر از ایران داشته‌اند.

اسلاید 346: 346«الهی عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک»؛ خدایا! با فضل خودت با ما رفتار کن، با عدالت با ما رفتار نکن.

اسلاید 347: فصل هشتم توزيع درآمد و توسعه اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 348: طرح درسDr.Lashkari1. توزيع درآمد شخصي 2. توزيع درآمد مبتني برعوامل توليد3. نحوه اندازه گيري توزيع درآمد4. منحني لورنز5. ضريب جيني 6. عوامل مؤثر بر توزيع نابرابر درآمد 7. نقش دولت را در توزيع عادلانه درآمد.

اسلاید 349: هدف کلی هدف کلی آشنايی دانشجويانبا توزيع درآمد و نقش آن درتوسعه اقتصادي ديويد است.Dr.Lashkari

اسلاید 350: مقدمه تقريبا تمامي اقتصاددانان شكوفايي اقتصادي را مرهون دخالتهاي دولتهاي در فعاليتهاي اقتصادي مي دانند. در حال حاضر يكي از مهمترين معيارهاي توسعه اقتصادي توزيع مناسب و متعادل درآمد است. توزيع مناسب درآمد بدون دخالت دولت صورت نمي گيرد زيرا بخش خصوصي در كشورهاي در حال گذر ناكارآمد بوده و تخصيص منابع را به سمت اهداف سود آور كوتاه مدت هدايت مي كند و توزيع درآمد را به شدت نابرابر مي نمايد. Dr.Lashkari

اسلاید 351: عوامل مؤثر برتوزيع نابرابر درآمد 1. عوامل طبيعي مؤثر برتويع نابرابر درآمد2. عوامل سياسي مؤثر برتوزيع نابرابر درآمد Dr.Lashkari

اسلاید 352: 1. عوامل طبيعي مؤثر برتويع نابرابر درآمد بين افراد مختلف تفاوتهاي فردي جسمي ، روحي ، وراثتي، وجود دارد. چون افراد از لحاظ درجه هوش ، توانايي هاي جسمي ذاتي، مسئوليت پذيري ، صبر و تحمل در مقابل مشكلات، قناعت و سازگاري با محيط تفاوت دارند لذا دو فرد با شرايط يكسان تحصيل و تجربه و سن دريافتي متفاوت دارند كاهش اين تفاوتها بسيار مشكل بوده و در حوزه برنامه هاي توسعه نيست.Dr.Lashkari

اسلاید 353: 2. عوامل سياسي مؤثر برتوزيع نابرابر درآمد مسأله فقر و توزيع ناعادلانه درآمد منشأ سياسي و نهادي دارد در كشورهاي در حال گذر عوامل جبري شامل انواع تبعيضات نظير تفاوت در حقوق زن و مرد ، عدم رعايت حقوق كودكان و زنان سرپرست خانوار ، تفاوت بين حقوق كارگران داخلي و خارجي و تفاوت بين افراد وابسته به مراكز قدرت سياسي و افراد عادي و عوامل تصادفي نظير خوش شانسي يا بدشانسي در زمينه پيدا كردن شغل مناسب، ادامه تحصيل، ازدواج، و استفاده از امكانات بر توزيع درآمد مؤثرند.Dr.Lashkari

اسلاید 354: نقش دولت در توزيع عادلانه درآمد بدون دخالت دولت توزيع درآمد حاصل از رشد اقتصادي به طور نامتعادل توزيع مي شود و در جامعه شكاف عميق طبقاتي ايجاد مي شود و يك گروه كوچك ممتاز از حداكثر امكانات بهره مند مي شوند و جمع كثيري از افراد جامعه زير خط فقر قرار مي گيرند لذا دولت بايد در امر توزيع درآمد‌، ثروت و فرصتهاي شغلي ، آموزشي و بهداشتي دخالت نمايد. Dr.Lashkari

اسلاید 355: توزيع درآمد شخصي براي درك مفهوم درآمد شخصي از يك مثال استفاده مي كنيم. فرض كنيد فرد” الف“ 1000 واحد و فرد ”ب“ 800 واحد درآمد دارند. اين توزيع درآمد صرفاً با اشخاص يا خانواده ها و كل درآمدي كه آنها دريافت مي كنند سر و كار دارد و طريقه كسب درآمد در نظر گرفته نمي شود. Dr.Lashkari

اسلاید 356: توزيع درآمد مبتني برعوامل توليد در اين ديدگاه مقياس توزيع درآمد درصدي از درآمد ملي است كه نيروي كار به عنوان دستمزد دريافت مي كند در مقايسه با درصدي از درآمد كه به شكل سود، اجاره يا بهره توزيع مي شود. به عنوان مثال فرض كنيد 1000 واحد درآمد به صورت زير توزيع شده است. اين ارقام فقط مي توانند نشان دهند كه سهم كارگران، سرمايه داران، زمين داران و وام دهندگان از توليد ملي چقدر است. چون تعداد هر طبقه مشخص نيست راجع به عادلانه بودن يا ناعادلانه بودن توزيع نمي توان اظهار نظر كرد. Dr.Lashkari

اسلاید 357: Dr.Lashkariسهامبهرهاجارهسوددستمزدارقام مطلق150300350200درصد15303520 توزيع فرضي درآمد ملي بين عوامل توليد

اسلاید 358: منحني لورنز منحني لورنز توزيع هاي درصد تجمعي درآمدخانوارها (در محور عمودي ) را متناسب باتوزيع هاي تجمعي تعداد خانوارها ( در محورافقي) رسم مي كند كه مطابق با در آمدخانوارها از پايين به بالا مرتب شده اند.Dr.Lashkari

اسلاید 359: Dr.Lashkari

اسلاید 360: ضريب جيني . ضريب جيني نسبت مساحت بين قطر مربع و منحني لورنز به كل مساحت نصف مربع است. براي هر درصد دريافت كننده درآمد يك ضريب جيني به دست مي آيد مجموع ضرايب جيني كل دريافت كنندگان درآمد يك مقياس اندازه گيري نابرابري درآمد جامعه است.Dr.Lashkari

اسلاید 361: ضرايب جيني مي تواند از صفر (برابري كامل ) تا يك (نابرابري كامل) تغيير كند. Dr.Lashkari

اسلاید 362: مقايسه ضريب جيني و منحني لورنز دو منحني لورنز رسم شده كه هر دو ضريب جيني يكساني را دارند اما توزيع درآمد در دو جامعه متفاوت است جامعه اي كه منحني لورنز آن نقطه چين است. در طبقات پايين ، درآمد نسبتاً عادلانه تر است و در طبقات بالاتر ناعادلانه تر است. جامعه اي كه منحني لورنز آن خط پر است در طبقات پايين درآمد نابرابرتر از طبقات بالا است.Dr.Lashkari

اسلاید 363: مقايسه دو منحني لورنز با ضرايب جيني يكسان و توزيع متفاوت درآمدDr.Lashkari

اسلاید 364: 364از بزرگي پرسیدند برنامه زندگی خود را بر چه بنا کرديد؟  فرمودند بر چهار اصل:1. دانستم که کار مرا دیگری انجام نمی‌دهد، پس تلاش کردم؛2. و دانستم که خدا مرا می‌بیند، پس حیا کردم؛3. و دانستم رزق مرا دیگری نمی‌خورد، پس آرام شدم؛4. و دانستم که پایان کارم مرگ است، پس مهیا شدم.

اسلاید 365: فصل نهم نقش آموزش و پرورش در توسعه اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 366: طرح درسDr.Lashkariانباشت سرمايه انساني مشخصه هاي سرمايه گذاري آموزشي انواع آموزش و پرورش هزينه هاي آموزش و پرورش هزينه هاي اجتماعي و فردي هزينه هاي آموزش و پرورش هزينه فرصت از دست رفته فرد آموزش گيرنده منافع آموزش و پرورش فرار مغزهابيكاري تحصيل كرده ها

اسلاید 367: هدف كليهدف کلی فصل هجدهم آشنايی دانشجوبا نقش آموزش و پرورش در توسعهاقتصادي است.Dr.Lashkari

اسلاید 368: مقدمه سرمايه انساني نسبت به سرمايه فيزيكي مزيت دارد زيرا سرمايه انساني به ندرت استهلاك پيدا مي كند و بر اثر استفاده بيشتر ارتقاء مي يابد در صورتي كه سرمايه مادي مستهلك مي شود و در اثر استفاده بيشتر از ميزان و كيفيت آن كاسته مي شود. امر آموزش از جهات متفاوتي در مسائل مربوط به توليد اقتصادي مورد توجه قرار مي گيرد. توسعه اقتصادي مستقل از توسعه فرهنگي، سياسي، اجتماعي، فني و علمي نيست. تمام ابعاد توسعه به يكديگر پيوسته اند و بر روي يكديگر تأثير متقابل دارند. علم اقتصاد به شاخه هاي متعددي تقسيم شده است اقتصاد آموزش يكي از شاخه هاي مهم علم اقتصاد است كه در اويل دهه 1960 ايجاد شد.Dr.Lashkari

اسلاید 369: تعريف انباشت سرمايه انسانيبراي توسعه اقتصادي هم نياز به انباشت سرمايه فيزيكي و مادي نظير ساختمان، ماشين آلات، جاده، سد و پول است و هم نياز به سرمايه انساني است. سرمايه انساني به معني افزايش توانمندي افراد در توليد كالاها و خدمات است هرگونه آموزش و يادگيري كه ظرفيت توليدي افراد را افزايش دهد يك نوع سرمايه انساني است. انباشت سرمايه انساني به معني روند تشكيل و افزايش تعداد افرادي است كه داراي مهارتهاي فني، آموزش و تجربه مي باشند و وجود آنها براي توسعه اقتصادي كشور ضروري است.Dr.Lashkari

اسلاید 370: مشخصه هاي سرمايه گذاري آموزشيآموزش هم مصرف است و هم سرمايه گذاري، از يك سو منافع فوري آ‌ن مطرح است و از سوي ديگر كمك آن به ايجاد درآمد در آينده از طريق توليد و تربيت كارگران ماهر كه قادرند در آينده ظرفيتهاي توليدي خويش را افزايش داده و درآمدهاي بالاتري دريافت دارند. آموزش و پرورش يكي از باثبات ترين بخش هاي اقتصادي هرجامعه به حساب مي آيد، ساير بخش هاي اقتصادي نظير بخش كشاورزي و بخش صنعت غالباً با ركود و رونق مواجه مي شوند. طبيعت آموزش و پرورش موجب شده كه اين بخش از ثبات و تعادل بيشتري برخوردار شود. Dr.Lashkari

اسلاید 371: انواع آموزش و پرورش آموزش توانايي هاي افراد را افزايش مي دهد و افراد آموزش ديده نسبت به قبل از آموزش بازدهي بيشتري در توليد كالاها و خدمات دارند. آموزش به دو صورت رسمي و غيررسمي عرضه مي شود. كه هر كدام از آنها انواع مختلفي دارند.Dr.Lashkari

اسلاید 372: 1. آموزش و پرورش رسميرايج ترين نوع آموزش ، آموزش رسمي است كه با ضوابط خاصي فرد متقاضي تحصيل را مي پذيرد در اين نوع آموزش معلمين و مربيان داراي مدرك تحصيلي و ويژگي هاي خاصي هستند دوره زماني و محتوي مواد آموزشي مشخصي و استاندارد است. در طول دوره فرد ساعات معيني را در مكان معيني حضور پيدا مي كند و پس از طي دوره امتحان مي دهد براي گذارندن دوره حداقل نمره لازم را مي آورد و به دوره بالاتر ارتقاء مي يابد.Dr.Lashkari

اسلاید 373: 2. آموزش غير رسميآموزش غير رسمي آموزشي است كه مدرك معتبر و استانداردي به آموزش ديده نمي دهند. اين نوع آموزش نيز بر توانايي هاي فرد تأثير مي گذارد آموزش غير رسمي دو نوع است :1. آموزش غير رسمي دوره اي 2. آموزش آزاد و همگاني Dr.Lashkari

اسلاید 374: هزينه هاي آموزش و پرورش هزينه هاي آموزش و پرورش به دو بخش هزينه هاي اجتماعي و فردي تقسيم مي شود :هزينه هاي اجتماعي: هزينه هايي را كه جامعه و عمدتاً دولت براي امر آموزش به مصرف مي رساند و بابت آن از فرد آموزش ديده ما به ازايي دريافت نمي كند، هزينه هاي اجتماعي آموزش گويند. هزينه هاي فردي: اين هزينه ها شامل هزينه هاي آشكار نظير پرداخت شهريه، خريد كتاب و لوازم التحرير و هزينه هاي فرصت از دست رفته فردي است. Dr.Lashkari

اسلاید 375: منافع آموزش و پرورش منافع آموزش و پرورش به دو دسته تقسيم مي شود:منافع مستقيم آموزش: عبارتست از افزايش بهره وري ناشي از آموزش يك دوره تحصيلي كه موجب افزايش درآمد ملي جامعه مي شود. منافع غير مستقيم آموزش: عبارتست از ميزان استفاده ديگران از فرد آموزش ديده و تأثير در بهره وري كار آ‌نها و نيز تأثير آن در بيداري استعدادها نوآوري وابتكار واثر آن دركاهش تضادهاي سياسي واجتماعي .Dr.Lashkari

اسلاید 376: فرار مغزها آموزش نقش مهمي در مهاجرت هاي بين المللي دارد. هر چه تحصيلات افراد در كشورهاي در حال گذر بالا مي رود . احتمال مهاجرت آنها به كشورهاي صنعتي بالا مي رود. فرار مغزها به معني مهاجرت افراد تحصيل كرده و ماهر و نيروي انساني فني از كشورهاي در حال توسعه به كشورهاي پيشرفته است. Dr.Lashkari

اسلاید 377: بيكاري تحصيل كرده ها به خاطر ناهماهنگي عرضه و تقاضاي آموزش نيروهاي تحصيل كرده كشورهاي در حال گذر پاسخ گوي نيازهاي تخصصي اين كشورها نيستند و اين امر موجب بيكاري تحصيل كرده ها از يك سو و كمبود نيروي متخصص در رشته هايي كه كمبود تحصيل كرده دارند مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 378: 378«مِنْ ءَايَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكمُ مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُواْ إِلَيْهَا»«و از نشانه‏هاى او اينكه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد.» زن

اسلاید 379: فصل دهم تكنولوژي و توسعه اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 380: طرح درس1- مقدمه 2- تعريف تكنولوژي3- انواع تكنولوژي 4- آثار تحولات تكنولوژي 5- فرايند توسعه تكنولوژي Dr.Lashkari

اسلاید 381: هدف كليهدف كلي آن است كهدانشجو با رابطه تكنولوژيو توسعه اقتصادي آشنا شود.Dr.Lashkari

اسلاید 382: مهمترین اختراعات بشرکشف و استفاده از آتش توسط بشر نخستین یا ایجاد شاتل فضایی و اینترنت در قرن بیستم ، نوآوری هایی هستند که همیشه کاتالیزوی عمده برای پیشرفت  انسان بوده اند. بعضی از این پیشرفت ها تغییری فوری ایجاد کردند در حالی که بعضی دیگر زمینه را برای تحولات مهم دیگر هموار کردند. ۱4اختراع و نوآوری که زندگی بشر را متحول کرد به شرح زیر است: ۱-کشاورزی قطعا اولین قدم است و چیزی است که منجر به توسعه شهرها و سرپناه های ما شده است. از همه مهم تر به بشر این قابلیت را داده است که گیاهان زراعی و محصولات دامی را تولید کند. ۲- دومین مورد اختراع گاوآهن است. گرچه این مورد زیرمجموعه کشاورزی است اما هنوز لیاقت دارد که به عنوان اختراع شگفت انگیز جداگانه ای در نظر گرفته شود. اختراع گاوآهن زندگی را برای کارگران بسیار ساده تر کرده است و عملیات کشت و شخم خاک را آسان تر نموده است. ۳-اختراع چرخ دستاورد بزرگ دیگری برای بشریت است. چرخ به بشر امکان داد تا بارهای سنگین را به سهولت حمل و جابه جا کند. در حقیقت، یکی از ساده ترین شگفتی هایی است که می توانید فکر کنید. ۴-اختراع برتر دیگر نوشتن کلمه است که به ما این امکان را داد تا هر آموزه یا سخن گفته شده ای را یادداشت کنیم. بطورکلی بنیان و اساس همه ملل تا به امروز است. ۵-چاپ ، چاپ مطبوعات یا کتاب به ما قدرت تولید انبوه واژگان نوشته شده را داد. این مزیت را نیز داشت به تمام نقاط جهان برده شود. ۶-اختراع بزرگ دیگر کشتی است. نه تنها امکان رفتن به نقاط دیگر جهان را از طریق راه آبی در اختیار قرار داد بلکه باعث تقویت تجارت بین المللی شد. در حقیقت تا قرن بیستم کشتی ها ابزارهای اساسی برای جابجایی و مسافرت شدند. 382

اسلاید 383: مهمترین اختراعات بشر۷-البته موتور بخار اختراع مشهوری است و این مزیت را داشت که امکان طی راههای طولانی را به مدت نسبتا کوتاهی در اختیار گذاشت. همچنین به سرعت کشتی ها، ماشین آلات و وسایلی مانند قطارها افزود. ۸-اختراع هواپیماها گام بزرگتری در پیشرفت و تعالی بوده است. مهم تر از آن، مدخلی منحصربفرد برای تاریخ بشریت است. هواپیماها سریعترین ابزار برای حمل و نقل هستند که فاصله های طولانی تری را می پیمایند. ۹-تلگراف ،‌ فن آوري اطلاعات و کامپیوتر اختراع دیگری است که دستاوردهای فناوری بزرگتری را داشته است. اختراع کامپیوترها منجر به اختراع اینترنت شد که جهان را مکانی کوچکتر با شبکه ای جهانی کرده است. این به ما امکان داده است که بطور مجازی به تمام جهان دسترسی داشته باشیم. ۱۰-آخرین و هنوز بزرگترین اختراعی که تاکنون انجام شده شاتل فضایی است. شاتل های فضایی افق های دید بشریت را به فراتر از زمین و به فضا برده است. 11- پول12- پنی سیلین، اولين آنتی بيوتيک کشف شده در دنیا بود که الکساندر فلمينگ در سال 1928 آن را از هاگهای جمع شده ی قارچ (يا همان کپک) کشف کرد. اما تقريباً تا اواسط دهه 1940 که بر روی بيماران آزمایش نشده بود کسی نمی دانست پنیسيلين بهترین دارو برای بيماری های عفونی است. با کشف پنی سیلین میلیون ها بیمار و مجروح جنگی از مرگ حتمی نجات پیدا کردند. و از آن موقع به بعد پنيسیلین به عنوان اولين و عمومی ترین دارو برای بيماريهای باکتريايی و عفونی تجویز و مصرف شد و بعد از آن بقیه آنتی بیوتیک ها وارد دنیای پزشکی شدند. 383

اسلاید 384: مهمترین اختراعات بشر13- رشته های مارپیچ DNA :اولين بار DNA توسط آقايان کریک و واتسون در سال 1953 مورد توجه قرار گرفت.  آنها حین آزمايشات خود روی ژن های انسانی با یک ساختار از موادی که مولکولهای این ژن ها را تشکیل ميدهند روبرو شدند و با شکافتن آنها راز نظم حاکم بر سلولهای بدن را کشف کردند.  DNA، امروزه موضوع مهمی در علم، صنعت و حتی مسائل امنیتی محسوب میشود و هنوز هم مطالعات زيادی در سطح جهان روی آن انجام میشود.14- اشعه ایکس : برای اولين بار فيزيکدان آلمانی، ویلیام رونتگن در سال 1895 امواج ایکس را کشف کرد که امروزه بيشتر برای عکسبرداری از اعضای داخلی بدن استفاده میشود. فکرش را بکنید که اگر اشعه ايکس کشف نشده و اينطور به خدمت بشریت در نيامده بود بايد برای تعيين محل دقيق شکستگی چه ميکردند!!؟ 384

اسلاید 385: در فلسفه غربروش علمی؛‌یک روش پژوهشی است كه بر پایه داده‌های مشاهده‌پذیر، تجربی و اندازه‌گیری شونده ساخته شده‌باشد و از یک رشته استدلال هاي حسي پیروی کند.به دیگرسخن، در روش علمي ، داده‌ها از راه مشاهده و آزمایش گردآوری می‌شوند، و پس از آن تدوین (فرمول‌بندی) شده و با فرضیه‌های موجود سنجیده می‌شوند.پژوهشگران علمی، برای آشکارنمایی یک پدیده انگاره‌هایی را پیش کشیده و سپس پژوهش‌های تجربی را برای آزمودن این انگاره‌ها برنامه ریزی می‌کنند.از منظر غرب علم معادل واژه انگلیسی Science است که از ریشه لاتینی «ساینتیا» به معنای دانستن گرفته شده‌است .«علم» ـ به معنای امروزی آن وسیله‌ی مطلقِ نجات از مرگ و بیماری و ترس است و این توهم در قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم به قدری غلبه داشت که‌ وقتی از یک هنرپیشه‌ی سی‌ساله پرسیدند که «پیر می‌شوی؟»، جواب داد: «هرگز پیر نخواهم شد زیرا علم در آینده‌ی نزدیک و قبل از آنکه من به پیری برسم مسئله‌ی پیری را حل خواهد کرد.» علم

اسلاید 386: در زبان فارسی علم به معنایی متفاوت و عام تر از معادل انگلیسی اش (Science) به کار می‌رود. در این مفهوم علم معادل هر نوعی از دانش (Knowledge) است. واژه علم در این مفهوم کلی شامل هر نوع آگاهی نسبت به اشیاء، پدیده‌ها، روابط و غیره‌است، اعم از اینکه مربوط به حوزه مادی و طبیعی باشد و یا مربوط به علوم معنا و ماوراءالطبیعه. در این تعریف قواعد روش علمی برای دستیابی به آن دانش الزامی نیست و علم شامل مجموعه‌ای از آگاهی‌ها، دانش‌ها و معلوماتی است که انسان توانسته از طریق روش‌های گوناگون تا به امروز به آنها آگاهی پیدا کند. اصطلاحاتی چون علم اخلاق، علم حدیث و علم ریاضیات نشان دهنده کاربرد این معنا از علم هستند.علم

اسلاید 387: عقل در لغت به معنای امساک و نگاهداری ، بند کردن ، باز ایستادن ، و منع چیزی است .معنا و حقیقت عقلبه این دلیل به عقل، عقل می گویند که این نیروی باطنی، شهوات و هواها و خواسته های شیطانی درون انسان را به بند می کشد. همچنین واژۀ عقل و مشتقات آن در لغت به معنای فهمیدن، دریافت کردن است . در قرآن کریم : فهم و ادراک «ان شر الدواب عندالله الصم البکم الذین لایعقلون» بدترین جنبده ها نزد خدا, کسانی هستند که کرند و لال و نمی اندیشند.عقل

اسلاید 388: اقسام عقل از منظر فلسفي ۱. عقل نظری: عقل نظری کارش درک و شناخت واقعیت‌ها و قضاوت در باره آنها است. ۲.عقل عملی: عقل عملی همان قوه ای است که کنش و رفتار آدمی را کنترل می کند. یا کارش درک باید ها و نباید ها است و در واقع عقل عملی مبنای علوم زندگی می باشد و مورد قضاوت در عقل عملی این است که این کار را بکنم یا نه؟ عقل عملی به تعبیر امام صادق (ع) مرکز عبودیت انسان و سرمایه تحصیل بهشت از خداى سبحان است: «العقل ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان». راه ‌هاى شناختالف. راه حس: این راه براى همگان باز است. ب. راه عقل: راهى است که همه به اندازه توانايي خود توان پیمودن آن را دارند. ج. راه دل و قلب (راه تهذیب و تزکیه): این راه براى عارفان گشاده است. د. راه کتاب منیر و راه وحى: این راه مختص به انبیاى الهى است.عقل

اسلاید 389: عواقب ناخوشایند علم در دهه 1960 ، احساس قوی دشمنی آشکار نسبت به علم در میان مردم و حتی تحصیلکرده های دانشگاهی پیدا شد. جامعه صنعتی مبتنی بر کشفیات علمی در قرون اخیر است و اکنون از عواقب جنبی نادلخواه موفقیت های آن به ستوه آمده است. صنایع شیمیایی و موتورهای درونسوز آب و هوای ما را آلوده کرده اند (آلودگی آب و هوا). نیاز روز افزون به مواد جدید انرژی شبب ویرانی و تهی شدن پوسته زمین شده است. تولید انواع سلاحهای مرگبار و بمب های اتمی بعنوان یک عامل اساسی ، حیات انسان را تهدید می کند. اما نباید تمام این گناهان را به گردن علم و دانشمندان بیندازیم. بلکه این مسایل علل مختلفی مانند استفاده نابجا و نادرست از علم دارد.علم

اسلاید 390: فناوری یا تکنولوژی (به انگلیسی: Technology) شگردها و به کاربردن ابزارها، دستگاه‌ها، ماده‌ها و فرایندهای گره گشای دشواری‌های انسان است. فناوری فعالیتی انسانی است و از همین رو، از دانش و از مهندسی دیرینه‌تر است.به طور اختصار تکنولوژی را می‌توان به مجموعهٔ دانش و ابزارهایی که بشر برای فائق آمدن بر ضعف‌ها و محدودیت‌های جسمی و محیطی خود استفاده می‌کند تعبیر کرد.تاثیر فناوری بر زندگییک پژوهش میدانی در مورد استفاده از نمایش‌گرهای الکترونیکی نشان می‌دهد که از هر ده نفر، شش نفر احساس می‌کنند که روزانه وقتشان را بیش از حد در جلوی این دستگاه‌ها می‌گذرانند. آنها می‌گویند می‌خواهند یک زندگی ساده‌تر و آهسته‌تر داشته باشند. این پژوهش همچنین رویکرد فناوری به حیطه فردی، سنت و جهانی‌شدن را بررسی کرده است. سه چهارم افراد شرکت‌کننده گفته‌اند که فکر می‌کنند جهان با سرعتی بیش از حد برای آنها در حال تغییر است.فناوری

اسلاید 391: تكنولوژي تكنولوژي ابزاري است كه در جريان تبديل نهاده ها به ستاده ها نقش به سزايي دارد. تكنولوژي در كنار ساير منابع و عوامل توليدي مانند زمين، سرمايه، نيروي انساني، و مديريت از جمله عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي در نظر گرفته مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 392: تعريف تكنولوژيتكنولوژي عامل تبديل كننده منابع طبيعي، زمين، سرمايه و نيروي انساني به كالاي ساخته شده است.Dr.Lashkari

اسلاید 393: Dr.Lashkari

اسلاید 394: تكنولوژي به دو صورت تعريف مي شود: 1. تكنولوژي عاملي است كه با استفاده از همان ميزان قبلي از عوامل توليد، امكان توليد بيشتر را فراهم مي كند.Dr.Lashkari

اسلاید 395: انواع تكنولوژي1. تكنولوژي كاربر2 . تكنولوژي سرمايه بر 3. تكنولوژي خنثيDr.Lashkari

اسلاید 396: 1. تكنولوژي كاربر در اين تكنولوژي نسبت به كار گيري سرمايه به نيروي كار كاهش مي يابد. Dr.Lashkari

اسلاید 397: 2. تكنولوژي سرمايه بر در اين تكنولوژي نسبت به كار گيري سرمايه به نيروي كار افزايش مي يابد. Dr.Lashkari

اسلاید 398: Dr.Lashkari2. تكنولوژي خنثي در اين تكنولوژي نسبت به كارگيري عوامل توليد تغيير نمي كند.

اسلاید 399: آثار تحولات تكنولوژيتحولات تكنولوژي توليد دو اثر دارد:1. اثر كوتاه مدت در سطح خرد 2. اثر بلند مدت در سطح كلانDr.Lashkari

اسلاید 400: اثر تغيير در تكنولوژي توليد در كوتاه مدت به صورت زير قابل مشاهده است:1. افزايش محصولات بيشتر در واحد زمان2. كاهش قيمت محصولات 3. توليد محصول جديد4. ارتقاء كيفيت محصولاتDr.Lashkari

اسلاید 401: فرايند توسعه تكنولوژي خلق تكنولوژي جديد نتيجه فرايند نوآوري تكنولوژيكي است. انتشار+ اختراع= نوآوريفرايند تكنولوژي داراي سه مرحله است:1. اختراع2. فعاليتهاي بين اختراع تا اولين كاربرد3. جايگزيني و انتشار تكنولوژي جديد و منسوخ شدن تكنولوژي قبليDr.Lashkari

اسلاید 402: پايان تئوري جان استوارت ميلDr.Lashkari

اسلاید 403: 403 محبت از محبت تلخها شیرین شود    وز محبت مسها زرین شود از محبت دردها صافی شود     وز محبت دردها شافی شود از محبت خارها گل میشود     وز محبت سرکه ها مل میشود از محبت نار نوری میشود       وز محبت دیو حوری میشود از محبت سنگ روغن میشود     بی محبت موم آهن میشود از محبت حزن شادی میشود     وز محبت غول هادی میشود از محبت سقم صحت میشود     وز محبت قهر رحمت میشود از محبت مرده زنده میشود     وز محبت شاه بنده می شود از محبت گردد او محبوب حق     گرچه طالب بود شد مطلوب حق

اسلاید 404: فصل يازدهمبرنامه ريزي اقتصاديDr.Lashkari

اسلاید 405: طرح درس تعريف برنامه ريزي انواع برنامه ريزيبرنامه ريزي دستوريبرنامه ريزي ارشاديبرنامه ريزي در يك اقتصاد مختلطمدل جامع Dr.Lashkari

اسلاید 406: هدف كليهدف کلی اين بخش آشنايي دانشجويان با برنامه ريزي اقتصادي است..Dr.Lashkari

اسلاید 407: مقدمه تمامي كشورها با هر نوع نظام اقتصادي در فعاليتهاي اقتصادي خود از برنامه ريزي استفاده مي كنند. بنابراين لازم است كه با برنامه ريزي و انواع آن آشنا شويم. هيچ كشور توسعه يافته اي نيست كه از برنامه ريزي استفاده نكرده باشد حتي كشورهاي سرمايه داري براي تنظيم بازار و توليد كالاها و خدمات عمومي از برنامه ريزي استفاده مي كنند. Dr.Lashkari

اسلاید 408: تعريف برنامه ريزي تودارو برنامه ريزي اقتصادي را تلاش آگاهانه دولت در جهت هماهنگ تصميمات اقتصادي در بلندمدت و تأثيرگذاشتن، جهت دادن در برخي موارد حتي كنترل سطح رشد متغيرهاي اصلي اقتصادي يك كشور ( مانند درآمد، مصرف، اشتغال، سرمايه گذاري، پس انداز، صادارت و واردات و غيره) براي رسيدن به يك سلسله هدفهاي از قبل تعيين شده توسعه مي داند.Dr.Lashkari

اسلاید 409: زوئيگ برنامه ريزي را به معني برنامه ريزي همه جانبه اقتصاد ملي مي داند. به نظر پرفسور رابيس برنامه ريزي اقتصادي عبارت از كنترل كلي ابعاد فعاليتهاي بخش خصوصي در توليد تجارت خارجي است.Dr.Lashkari

اسلاید 410: به نظر موسوي جهرمي برنامه ريزي اقتصادي فرايندي است كه طي آن به صورت آگاهانه و ارادي به منظور حصول به اهداف مشخص اقتصادي مانند ايجاد تغييرات مطلوب در متغيرهاي كلان اقتصادي چون توليد ناخالص ملي، مصرف، پس انداز ، سرمايه گذاري و ... تصميم گيري مي شود.Dr.Lashkari

اسلاید 411: شرايط لازم براي كسب موفقيت برنامه ريزي اقتصادي1. سازمان برنامه ريزي2. اطلاعات آماري3. تعيين اهداف4. تعيين اولويتها5. آماده و مهيا نمودن منابع اقتصادي6.تعادل در برنامه7. وجود تشكيلات اداري سالم8. سياست مناسب توسعه9. صرفه جوييهاي اقتصادي در بخش دولتي10. بنياد آموزشي و همكاري عمومي11. الگوي مصرفDr.Lashkari

اسلاید 412: انواع برنامه ريزي 1. برنامه ريزي اقتصادي نظام سرمايه داري2. برنامه ريزي سوسياليستي3. برنامه ريزي اقتصادي در نظامهاي مختلط 4. برنامه ريزي توسعه

اسلاید 413: مراحل برنامه ريزي اقتصادي در كشورهاي در حال توسعه1. برنامه ريزي پروژه هاي منفك2. برنامه ريزي سرمايه گذاري تلفيق شده دولتي3. برنامه ريزي جامع4. برنامه ريزي هسته هاي اصليDr.Lashkari

اسلاید 414: روند برنامه ريزي در كشورهاي سرمايه داري و كشورهاي كمونيستيDr.Lashkari

اسلاید 415: انواع برنامه ريزي به اعتبار جامعيت1. برنامه جامع2. برنامه محدودDr.Lashkari

اسلاید 416: انواع برنامه ريزي به اعتبار الزام در اجرا 1. برنامه ريزي اخباري2. برنامه ريزي دستوري3. برنامه ريزي ارشادي4. برنامه ريزي مختلطDr.Lashkari

اسلاید 417: برنامه ريزي از نظر مدت اجرا1. برنامه ريزي كوتاه مدت2. برنامه ريزي ميان مدت 3. برنامه ريزي بلند مدتDr.Lashkari

اسلاید 418: برنامه ريزي به اعتبار حوزه شمول جغرافيايي برنامه 1. برنامه ريزي محلي2. برنامه ريزي منطقه اي3. برنامه ريزي ملي4. برنامه ريزي بين الملليDr.Lashkari

اسلاید 419: برنامه ريزي به اعتبار نحوه تهيه برنامه 1. با مشاركت مردم2. بدون مشاركت مردم Dr.Lashkari

اسلاید 420: برنامه ريزي سطح برنامه1. برنامه ريزي كلان2. برنامه ريزي بخش3. برنامه ريزي طرح Dr.Lashkari

اسلاید 421: مراحل برنامه ريزي اقتصادي 1. تعيين نوع مناسب برنامه 2. تدوين و ايجاد نظام برنامه ريزي 3. تعيين اهداف كيفي4. برنامه ريزي كلان5. برنامه ريزي بخشي6. برنامه ريزي طرح Dr.Lashkari

اسلاید 422: Dr.Lashkari

اسلاید 423: Dr.Lashkari

اسلاید 424: Dr.Lashkari

اسلاید 425: Dr.Lashkari

اسلاید 426: Dr.Lashkari

اسلاید 427: Dr.Lashkari

اسلاید 428: Dr.Lashkari

اسلاید 429: Dr.Lashkari

اسلاید 430: Dr.Lashkari

اسلاید 431: Dr.Lashkari

اسلاید 432: 432 مادر گویند مرا چو زاد مادر پستان به دهان ‌گرفتن آموخت شب‌ها بر گاهواره من بیدار نشست و خفتن آموخت لبخند نهاد بر لب من بر غنچه گل شکفتن آموخت دستم بگرفت و پا به پا برد تا شیوه راه‌رفتن آموخت یک حرف و دو حرف بر زبانم الفاظ نهاد و گفتن آموخت پس هستی من ز هستی اوست تا هستم و هست دارمش دوست

اسلاید 433: فصل 12عنوان: فرایند توسعه در ایراناهداف:1- آ شنایی با فرایند توسعه در ایران2- اطلاع از ساختار سیاسی ایران در آستانه نوسازی3- آگاهی از برنامه های توسعة پس از انقلاب

اسلاید 434: فراز و نشیب‌های برنامه‌ریزی قبل از انقلاب ایران با استقرار مجدد امنیت و ثبات در داخل کشور در دوران صفویه و علاقه شاه عباس به تقویت بنیه نظامی و اقتصادی کشور فصل تازه‌ای در مناسبات ایران با کشورهای اروپایی گشوده شد و یکی از نتایج آن رشد بازرگانی داخلی و خارجی به ویژه در زمینه تولید و فروش ابریشم و جلب منافع مالی فراوان بود. تمایل او به عمران و آبادانی موجبات رشد معماری و برپایی بناهای عام المنفعه،‌راه ها، ‌کاروانسراها،‌ پلها، مساجد، مدارس و نیز تعالی بخش های مختلف هنری را فراهم نمود که شاخص‌ترین پدیده در عصر صفوی و حتی در تاریخ ایران محسوب می شود.

اسلاید 435: با این توصیف شاید بتوان گفت تاریخ صنعتی شدن ایران به درستی از صفویه شروع می‌شود. ظاهرا اولین حرکتی که در این باره در ایران انجام می‌شود توسط برادران شرلی که در واقع پیک بریتانیا برای نفوذ در صنعت ایران بوده اند شروع می‌شود. واقع این است که در آن زمان عثمانی (ترکیه فعلی) یک کشور بسیار قدرتمند بوده که رقیب بریتانیا هم بوده و نفوذ بریتانیا در صنعت ایران به منظور تقویت ایران در مقابله با عثمانی و از طرف دیگر دستیابی به بازار مواداولیه و ارزان در ایران بوده است. اما بدلیل اینکه آن موقع سیاست انگلستان تشویق سرمایه داری تجاری و ربایی بود، عملا ورود کالاهای انگلیسی کشور را دچار مشکل کرده بود. از طرف دیگر هم رهبران کشور بویژه در دوران قاجار که هستی و توان جامعه را به مزایده گذاشته بودند و مرعوب عاملین غرب به خصوص روسیه و انگلستان بودند، همیشه یا امتیاز به روسیه می‌دادند یا به انگلستان.  فراز و نشیب‌های برنامه‌ریزی قبل از انقلاب ایران

اسلاید 436: بنابراین متاسفانه آن چیزی که در ایران رشد کرد سرمایه داری ربایی بود. با به قدرت رسیدن رضا شاه کوشش‌هایی به عمل امد تا بخش‌هایی از صنعت پا بگیرد. اقداماتی هم در این زمینه شد،اما باز قضیه تا سال 1332 به صورت یک جریان اجتماعی صنعتی در نیآمد. بعد از کودتای 28 مرداد که شاه تثبیت می‌شود و از طرف دیگر آمریکایی‌ها در کودتا پیروز می‌شوند به دلیل حضور شوروی در همجواری ایران آمریکایی‌ها بر این عقیده بودند که یک کشور صنعتی بزرگ در همسایگی شوروی ایجاد شود که مانع نفوذ کمونیست در خاورمیانه شود. انتخاب ایران هم از این جهت بود که ایران منابع مالی خوبی داشت در حالی که باید ترکیه انتخاب می‌شد، اما آنها ترکیه را به عنوان سنگرنظامی انتخاب کردند و ایران را به عنوان کشوری که بتواند در واقع با رشد اقتصادی در جوار شوروی به کشور نمونه تبدیل شود تا عده‌ای از شوروی به اینجا پناهنده شوند نه بالعکس. شاید در آن لحظه این مسائل با منافع ایران هم همخوانی داشت. به همین علت است برنامه «اصل 4 ترومن» که بعد از جنگ جهانی دوم اجرا و تا زمان سال‌های 42 باعث می‌شود ایران آهسته آهسته در راه صنعتی شدن گام بردارد. تا زمان انقلاب 6 برنامه اقتصادی طراحي شده بود.  فراز و نشیب‌های برنامه‌ریزی قبل از انقلاب ایران

اسلاید 437: انباشت‌ سرمایه‌ در ایران‌ ( تا قبل از انقلاب اسلامي )چرا فرآیند انباشت‌ سرمایه‌ در جوامعی‌ مثل‌ ایران‌ در دورانی‌ که‌ ثروتمند و برخوردار از تکنولوژی‌ پیشرفته‌ بودند، یعنی‌ مثلاً در اوایل‌ قرون‌ وسطی‌، آغاز نشد؟ روشن‌ترین‌ پاسخ‌ این‌ است‌ که‌ اقدام‌ به‌ پس‌انداز دراز مدت‌ به‌ علت‌ ترس‌ از غارت‌ و مصادره‌ کار عاقلانه‌ای‌ نبود و در موارد معدودی‌ هم‌ که‌ کوششی‌ به‌ عمل‌ می‌آمد یا به‌ دلایلی‌ دیگر ثروت‌ تجاری‌ انبوهی‌ گرد می‌آمد، غارت‌ و مصادره‌؛ این‌ فرآیند را قطع‌ می‌کرد. «مالک‌ ایرانی‌ هیچ‌ حقی‌ بر مالکیت‌ خود و هیچ‌ امنیتی‌ برای‌ عایدات‌ خود نداشت‌.»انتقال‌ همه‌ جانبه‌ تغییری‌ که‌ مستلزم‌ فرآیندی‌ طولانی‌ و مداوم‌ است‌ و گاه‌ چند قرن‌ به‌ درازا می‌کشد ــ است‌ که‌ در ایران‌ به‌ ندرت‌ روی‌ داده‌ و در موارد معدود هم‌ که‌ پیش‌ آمده‌ هنجارهای‌ بنیانی‌ حکومت‌ استبدادی‌ آن‌ را متوقف‌ کرده‌ و گاه‌ حتی‌ به‌ سقوط‌ و سیر قهقرایی‌ نیز کشانده‌ است‌ و به‌ این‌ ترتیب‌ تاریخ‌ را بدل‌ به‌ رشته‌ای‌ از «دوره‌های‌ کوتاه‌ مدت‌ به‌ هم‌ پیوسته‌» کرده‌ است‌. از همین‌ روست‌ که‌ با همة‌ دستاوردهای‌ فرهنگی‌ و تکنیکی‌ در برخی‌ دوره‌ها جامعة‌ سنتی‌ ایران‌ به‌ مراحل‌ توسعة‌ مطابق‌ با اروپای‌ بعد از رنسانس‌ نرسیده‌ است‌.

اسلاید 438: نتیجه‌گیری‌ جامعة‌ کوتاه‌ مدت‌ هم‌ علت‌ و هم‌ معلول‌ فقدان‌ ساختار در تاریخ‌ ایران‌ بوده‌ است‌. این‌ فقدان‌ ساختار به‌ نوبة‌ خود نتیجة‌ دولت‌ استبدادی‌ بود که‌ نمایندة‌ حکومت‌ خودسرانة‌ فردی‌ و جامعة‌ خودسر است‌ که‌ هرگاه‌ تسلط‌ دولت‌ بر آن‌ تضعیف‌ شود به‌ آشوب‌ می‌گراید. جامعه کوتاه مدت/ محمد علی همایون کاتوزیانانباشت‌ سرمایه‌ در ایران‌ ( تا قبل از انقلاب اسلامي )

اسلاید 439: توسعه در ایران قبل از نفوذ غرب بررسی‌های تاریخ اجتماعی ایران در زمینه توسعه در آستانه نفوذ غرب نشان می‌دهد که نظام اجتماعی ایران بر پایه شکل خاصی از «خراج پردازی» بوده که حاصل تضاد و برخورد بین زندگی و معیشت ایلی، جماعات روستایی و ساکنان شهری بوده است.

اسلاید 440: تفکیک ساختار اجتماعی برخلاف آنچه بسیاری از محققان تاریخ اجتماعی ایران فکر می‌کنند، ساختار اجتماعی ایران در آستانه نفوذ غرب بر ایران بسیار تفکیک یافته بوده و این تفکیک در هر سه بخش جامعه شهری، روستایی و عشایری محسوس بوده است.

اسلاید 441: نوسازی در ایران و وابسته شدن جامعه در دوران رضاه شاه، سرمایه گزاری انگلستان در نفت ایران مرحله جدیدی در نوسازی اقتصادی ایران به وجود آورد. اقتصاد کاملا تک محصولی و وابسته به درآمد نفت گردید، اما صنایع جدید در سطح محدود به دست خارجیان تاسیس گردید.

اسلاید 442: گام‌های سریع نوسازی در 1352از سال 1352، با انفجار قیمت نفت، دولت مستقل از طبقات اقتصادی عمل می‌کند و گام‌های سریعتری در جهت نوسازی جامعه از طریق برنامه‌های عمرانی بر می‌دارد.

اسلاید 443: گام‌های سریع نوسازی در 1352 ادامه...در این دوره سرمایه‌گذاری دولت تاکید زیادی بر بخش شهری دارد و در زمینه فعالیت‌های ساختمانی، بخش خدمات و صنایع سنگین متمرکز می‌شود و بخش کشاورزی در آخرین دهه حیات پهلوی سرمایه گذاری‌های خارجی را جذب می‌کند.

اسلاید 444: نوسازی فرهنگی در دوران پهلوی ارتباط ایران با کشورهای غربی در سطح گسترده، در دوران پهلوی فرهنگ جامعه را با وضعیت جدیدی به نام «نوسازی فرهنگی» روبرو کرد. «دوگانگی فرهنگی» و در نتیجه تضادهای فرهنگی بین عناصر فرهنگ سنتی و فرهنگ نو جامعه واکنش برخی از متفکران روشنفکر اجتماعی را بر ضد غربزدگی برانگیخت.

اسلاید 445: برنامه‌های عمرانی پنجگانه در دوران پهلوی در تاریخ معاصر ایران نخست در سال 1316 است که در متون رسمی به مفهوم برنامه‌ریزی بر می‌خوریم. در یازدهم فروردین ماه 1316، هیات وزیران، بنا به پیشنهاد اداره کل تجارت، تاسیس شورای اقتصادی را تصویب کرد.

اسلاید 446: برنامه‌های عمرانی پنجگانه در دوران پهلوی در ایران برای اولین بار در سال 1325 بحث برنامه ریزی مطرح شد.در تاریخ 1325/01/17 مصوبه ای تصویب هیات دولت وقت رسید که بر اساس آن هیاتی به ریاست وزیر دارایی وقت مسئول تهیه نقشه اصلاحی اقتصاد شد.دولت در سال ۱۳۲۵ با شرکت موریسن نودسن قراردادی را منعقد کرد. دولت با توجه به برنامه شرکت مذکور و با کمک هیأت عالی برنامه و نظرات کارشناسان ایرانی در سال ۱۳۲۶ یک برنامه ۷ ساله تهیه کرد در سال های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۲ جمعاً ۹ دولت در مصدر حکومت بودند که حاکی از بی ثباتی سیاسی شدید حاکم بود و لذا در چنین شرایطی امکان اجرای برنامه فراهم نبود و در نتیجه در شهریور سال ۱۳۳۴ اجرای برنامه متوقف شد.

اسلاید 447: برنامه اول عمرانی سال 1327 تا 1334از سال 1327 تا 1357 شش برنامه عمرانی برای کشور تدوین گردید که پنج برنامه آن به اجر در آمد. هدفهای برنامه اول عمرانی عبارت بودند از: 1-افزایش تولید و افزایش صادرات 2-ترقی کشاورزی و صنایع 3-اصلاح و تکمیل وسایل ارتباط 4-اصلاح امور بهداشت همگانی و بالا بردن سطح معلومات و زندگی افراد 5-بهبود وضعیت معیشت عمومی

اسلاید 448: برنامه اول عمرانی سال 1327 تا 1334 منابعنکته منفی در مورد منابع نخستین برنامه این بود که بیش از 50درصد آن ار محل وام (داخلی وخارجی ) تامین مالی می شد ، یعنی از 21میلیارد ریال منابع برنامه 2/11میلیلرد ریال از محل وام داخلی و خارجی فراهم می گردد.

اسلاید 449: برنامه اول عمرانی سال 1327 مصارف برنامهدر این برنامه رو ی250 میلیون دلار وام از بانک جهانی حساب شده بود که به دلایلی تمام مبلغ این وام اعطا نشد . در واقع دومشکل اساسی در اجرای این برنامه پیش آمد : اول آن که وام بانک جهانی به صورت کامل حاصل نشد ومشکل دیگر ملی شدن صنعت نفت و قطع صادرات نفت بود .نکته قابل توجه در این برنامه ،نحوه نگرش به در آمد نفت بود که به عنوان در آمدی که تمام می شود به آن نگاه شده بود و آن را خون ملت نامیده بود .شایان ذکر است که در ابتدای برنامه اول (سال 1327) سازمان برنامه و بودجه تشکیل شد . هدف این سازمان تمرکز وجوه برنامه و تهیه نقشه طرحهای اجرایی برنامه بود . این سازمان دارای شورای مرکب از هفت عضو بود که مسئولیت تصویب نقشه ها ، طرح ها و بودجه ها را به عهده داشت .مبلغ میلیون ریالدرصد کل  500024کشاورزی وآبیاری300014صنایع ومعادن500024راههای شوسه وراه آهن8504پست وتلگراف10005سرمایه برای تامین شرکت نفت ایران10005لوله کشی آب وبرق شهرها15007ساختن خانه ارزان قیمت1507توسعه شرکت فرش ایران 300014کمک به بهداری 500 5/2پیش بینی نشده 21000100جمع

اسلاید 450: برنامه اول عمرانی سال 1327این اهداف به دلیل كودتاي 28 مرداد ، عدم تأمین مالی و تعویض پی درپی دولت ها محقق نشدند و تنها اهدافی که جامه عمل به خود پوشیدند شامل تأسیس سازمان برنامه که عهده دار وظیفه برنامه ریزی رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور و احیا و بهره برداری از کارخانه های ایجاد شده قبل از جنگ جهانی دوم شد که در جنگ دچار آسیب شده بودند.

اسلاید 451: رشد سرمایه‌داری در برنامه دوم قبل از انقلاب برنامه دوم بیشتر، مجموعه‌ای از طرح‌های پراکنده عمرانی برای سرمایه‌گذاری دولتی، با هدف ایجاد زیربنای اقتصادی و اوضاع مناسب برای رشد سرمایه‌داری وابسته بوده است. برنامه 7 ساله دوم (۱۳۴۱-۱۳۳۴) در اسفند ۱۳۳۴ با اعتبار مصوب ۷۰ میلیارد ریال به تصویب مجلس شورای ملی رسید که این اعتبار در سال ۱۳۳۶ به دلیل افزایش درآمد های دولت به۸۴ میلیارد ریال افزایش داده شد. برنامه هفت ساله دوم عمرانی اهداف متعددی را در پیش گرفته بود .- توسعه و ترمیم بنادر و شاهراه ها و تجهیز راه آهن سراسری و اتصال خطوط راه آهن تهران به تبریز

اسلاید 452: رشد سرمایه‌داری در برنامه دوم قبل از انقلاب و مشهد و توسعه شبکه مخابراتی و تجهیز فرودگاه های تهران و آبادان و توسعه فرودگاه های شیراز و اصفهان، ایجاد تأسیسات رفاه شهری مانند لوله کشی آب و برق و آسفالت، توسعه کشاورزی و تنظیم جریان آب رودخانه ها و ایجاد سد ذخیره ای، توسعه آموزش و پرورش در همه سطوح و مقاطع تحصیلی و توسعه بهداشت عمومی. اما در میان این اهداف، برنامه دوم تنها بخشی از اهداف خود را محقق می کند که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: گسترش تفکر برنامه ریزی، تربیت کادر آزموده و پیمانکاران ورزیده برای اجرای طرح های عمرانی، ساخت ۳ سد کرج - سفیدرود و دز، احداث ۵۰۰۰ کیلومتر راه درجه یک و ۲ ، توسعه شبکه راه آهن، احداث فرودگاه مهرآباد و کارخانه های قند و چیت سازی تهران و قائم شهر، سیمان دورود و منجیل، ریشه کنی مالاریا، برق رسانی به ۱۴۴ شهر و آسفالت خیابان های ۶۳ شهر، آب لوله کشی و تصفیه شده ۴۰ شهر . از ضعف های برنامه دوم می توان به افزایش بیکاری و تورم بالاو افزایش بدهی های خارجی به دلیل دریافت وام های کلان اشاره نمود.

اسلاید 453: (برنامه ی هفت ساله دوم )1334 تا 1341 اهداف برنامه1 – افزایش تولید2 – افزایش صادرات 3- تامین نیازهای عمومی داخل کشور 4 – اکتشاف و بهره برداری از معادن5 – اصلاح سیستم ارتباطی و بهبود وضعیت معیشتی مردممصارف برنامه1-برای تکمیل برنامه های در دست اجرا:مبلغ(میلیون ریال)درصد از کل 63608/36کشاورزی و آبیاری537631ارتباط ومخابرات275916صنایع معادن28142/16امور اجتما عی17301100جمع

اسلاید 454: (برنامه ی هفت ساله دوم )1334 تا 1341 2-برنامه جدید:در سال 1337 مقرر شد که هشتاد در صد از کل در آمد نفت برای ظرح های عمرانی به سازمان برنامه و بودجه اختصاص یابد و ده درصد آن صرف مخارج جاری ( امور غیر انتفاعی ) گردد. با وجود افزایش در آمد نفت و افزایش وامهای خارجی در طول این برنامه ، تراز پرداخت های کل کشور منفی بود به طوری که دولت مجبور شد سیاست تثبیت را به اجرا بگذارد . زیرا تراز منفی یا باید از طریق ذخایر ارزی جبران شود (که این امر میسر نبود )یا از طریق تحدید واردات جبران گردد که این امر به دلیل افزایش نقدینگی در دست مردم موجب تورم می گردید .در سال 1339 به همراه سیاستهای تحدید واردات ،برنامه تثبیت اقتصادی نیز به اجرا در آمد.مبلغ(میلیون ریال)درصد از کل 1193/32کشاورزی و آبیاری17457/4ارتباط ومخابرات780121صنایع معادن1558742امور اجتما عی37191100جمع492/54میلیارد ریالجمع کل 

اسلاید 455: ماهیت برنامه سوم قبل از انقلاب برنامه عمرانی سوم در اوضاعی تدوین شد که اقتصاد ایران زیر فشار تضادهای سیاسی، بحران اقتصادی و جنگ قدرت بود. تورم و کسری تراز پرداختها، دولت را وادار به انقباض اعتبارات، افزایش تعرفه‌های واردات، کاهش هزینه‌های عمومی و استقراض از نهادهای بین‌المللی و کشورهای دیگر کرد.

اسلاید 456: ماهیت برنامه سوم قبل از انقلاب برنامه سوم (۱۳۴۶-۱۳۴۱) در شهریور ۱۳۴۱ با اعتباری معادل ۲۳۰ میلیارد ریال برای طرح های عمرانی و ۲۰ میلیارد ریال برای هزینه های اداری به تصویب رسید که حدود ۹۲ درصد آن هزینه شد.در برنامه سوم به عکس برنامه های اول و دوم که صرفاً از یک سری طرح و پروژه تشکیل شده بود، روش برنامه ریزی جامع به کار گرفته شد و به دنبال تکامل روش برنامه ریزی در ایران، عملیات عمرانی در برنامه سوم کاملاً از بودجه دولت جدا شده و در یکجا متمرکز شد تا جامعیت برنامه تأمین و از این طریق دولت دارای ۲ بودجه کاملاً مجزا، یکی بودجه عمومی و دیگری بودجه عمرانی شود. هدف های برنامه در ۱۰ بخش به طور تفصیل تهیه و تدوین گردید. این ۱۰ بخش عبارت بودند از کشاورزی و آبیاری، صنایع و معادن، نیرو و سوخت، ارتباطات و مخابرات، فرهنگ، بهداشت و بهداری، کار و نیروی انسانی، عمران شهری، برنامه ریزی و آمار، خانه سازی و ساختمان. در طول برنامه های اول و دوم، سازمان برنامه مسئولیت اجرای طرح های عمرانی را به عهده داشت، اما از برنامه عمرانی سوم به بعد به توصیه و رهنمود گروه مشاوران از دانشگاه هاروارد، این مسئولیت را به عهده دستگاه های اجرایی گذاشت و سازمان برنامه صرفاً نقش مهم تر و مدیریت امور اقتصادی کشور را عهده دار گردید.

اسلاید 457: برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) 1341 تا 1346 مبلغ اختصاص یافته به این برنامه 230 میلیارد ریال بود . در شروع این برنامه حساب خاصی برای سازمان برنامه به نام حساب درآمد برنامه در بانک مرکزی افتتاح شد تابخشی از در آمد نفت به شرح ذیل به این حساب اختصاص یابد :نیمه دوم سا ل 1341 55 درصد از درآمد نفتنیمه دوم سال 1342 60 در صد از درآمد نفت سال 1343 65 درصد از درآمد نفت سال 1344 70 درصد از درآمد نفت سال1345 75 درصد از درآمدنفت سال1346 80 درصد از درآمد نفتاهداف برنامه تقریبا با برنامه ی قبل یکسان بود، این اهداف تحت عنوان اهداف عام در کلیه ی برنامه ها عنوان می شد.

اسلاید 458: برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) 1341 تا 1346

اسلاید 459: برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) 1341 تا 1346 مصارف برنامهمبلغ(میلیارد ریال)درصد از کل 493/21کشاورزی و آبیاری 277/11صنایع ومعادن5/4118نیرو و ساخت 5620ارتباط و مخابرات 4/176/7فرهنگ 5/139/5بهداشت و بهداری 6/139/5 کار و نیروی انسانی 73عمران شهری 5/17/0برنامه ریزی و آمار5/139/5خانه سازی 230100جمع

اسلاید 460: برنامه سوم توسعه (برنامه پنج ونیم ساله ) 1341 تا 1346 مصارف برنامهدر طول این برنامه حجم واردات به شدت افزایش یافت در حالی که صادرات غیر نفتی افزایش چندانی نداشت . همچنین جدول 1 رشد نقدینگی و اعتبار اعطایی بانکها به دولت را نشان می دهد.13461345134413431342شرح سال5/163/714/146/519/146/456/126/396/183/33رشد نقدینگی(درصد)اعتبارات اعطایی بانکها به دولت(میلیارد ریال

اسلاید 461: برنامه عمرانی چهارم قبل از انقلاب برنامه عمرانی چهارم در اوضاعی تدوین گردید که دهه 1960، که از طرف سازمان ملل متحد دهه «توسعه» نامگذاری شده بود، رو به پایان بود و اقتصاد کشورهای مهم صنعتی غرب و ممالک در حال توسعه با مشکلات فراوان روبه‌رو گردیده بود. برنامه چهارم عمرانی کشور (۱۳۵۱-۱۳۴۷) در اسفند ۱۳۴۷ با اعتباری معادل ۴۸۰ میلیارد ریال به تصویب رسید که در انتهای برنامه با تجدید نظرهای به عمل آمده در برنامه بالغ بر577.4 میلیارد ریال گردید.

اسلاید 462: برنامه عمرانی چهارم 1347 تا 1352سقف این برنامه 480 میلیارد ریال بود .منابع برنامهمبلغ(میلیارد ریال)درصد از کل 3851/631-در آمد نفت بر اساس 80درصد سهم سازمان برنامه  1506/24 2 – وامهای خارجی  118/13 – در آمد پتروشیمی و گاز پتروشیمی 106/14- درآمد گاز 502/85 – اوراق قرضه و اسناد خزانه و اعتبارات بانکی 47/06 – درآمدهای متفرقه 610100جمع

اسلاید 463: برنامه عمرانی چهارم 1347 تا 1352مصارف برنامهمبلغ(میلیارد ریال)درصد از کل 4805/791 –طرح های برنامه عمرانی چهارم 454/72 – هزینه های مستمر منتقله از برنامه سوم 55/2 3- هزینه های انتقال گاز 477/74 – بازپرداخت وام و بهره 131/25 – بازپرداخت بدهی به بانک مرکزی 58/06 – هزینه های متفرقه 610100جمع 

اسلاید 464: برنامه عمرانی چهارم 1347 تا 1352

اسلاید 465: برنامه عمرانی چهارم 1347 تا 1352در طی چهار برنامه ، از اهمیت بخش کشاورزی (سهم نسبی بخش در کل تولید ملی کشور )کاسته شد و اهمیت بخش صنعت و سپس بخش خدمات افزایش یافت . البته این طبیعی است که در فرایند صنعتی شدن ، به دنبال مهاجرت روستائیان به شهرها سهم بخش کشاورزی در تولید ملی کم می شود و سهم بخش صنعت افزایش می یابد .نکات مهمی که در رابطه با این چهار برنامه قابل ذکر است عبارتند از :-هزیته اجرایی طرحها بسیار بالا بوده است ؛-به علت عدم انجام مطالعات کافی ودقیق در مورد مواد اولیه وحمل و نقل آن ، که موجب افزایش هزینه حمل و نقل شده ، هزینه ت.لید نیز بالا بوده است ؛-عدم مطالعه کافی در بازار یابی و فروش ؛-عدم پیش بینی کادر فنی مورد نیاز صنعت .مدیریت .

اسلاید 466: برنامه عمرانی چهارم 1347 تا 1352در رابطه با بخش خصوصی نکات ذیل قابل تامل است ؛-کمکهایی که دولت ارائه کرده از قبیل اعتبارات ، معافیت گمرکی و .... بیشتر برای صنایع مونتاژ بوده است ؛-تولیدات صنعتی بخش خصوصی سهم ناچیزی از کل ارزش افزوده را به خود اختصاص داده است ؛- اتکای بیش لز حد صنایع به واردات مواد اولیه ؛-بالا بودن قیمت تمام شده و نامرغوب بودن محصولات.نکات مهمم در ارتباط با سرمایه گذاری خارجی عبارتند از :-با حمایتی که از سرمایه گذاری خارجی شد حجم آن به شدت افزایش یافت . برای مثال حجم سرمایه گذاری خارجی در برنامه چهارم نسبت به برنامه سوم چهار برابر شد .-اما نکته مهم آن است که موسسات خارجی تقریبا به همان اندازه ای که سرمایه وارد کشور کرده اند ، مبالغی تحت عنوان لیسانس، حق امتیاز و .... از مملکت خارج نموده اند . بنابراین حجم واقعی سرمایه های خارجی به مراتب کمتر از آن میزانی است که به طور ظاهری وارد کشور شده است . در طی دهه 1340 رشد بخش کشاورزی 6/3 در صد ، بخش صنعت 3/11 درصد و بخش خدمات 4/7 درصد بوده است . رضد متفاوت در بخشها ونقاط مختلف کشور وتوجه بیشتر به رشد کمی و عدم توجه به مسائل فرهنگی و سیاسی ، کشور را با یکسری نقاط انفجاری مواجه ساخت .

اسلاید 467: برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت بیش از یک سال از اجرای برنامه پنجم نگذشته بود که در سال 1353 به دلیل افزایش شدید درآمد حاصل از فروش نفت خام، هدفها، سیاستها و حجم عملیات برنامه مذکور بررسی و تجدیدنظر شد و در اسفند ماه 1353، برنامه تجدیدنظر شده به تصویب قوه مقننه رسید.

اسلاید 468: اهداف برنامه پنجم اهداف کیفی برنامه پنجم عبارت بودند از: 1-افزایش سریع سطح زندگی 2-تامین اشتغال مولد در کلیه مناطق کشور 3-استفاده کامل از ظرفیتهای تولیدی 4-حفظ رشد مداوم اقتصادی 5-توسعه علوم و فن‌آوری 6-ایجاد مزیت نسبی در تولید و صدور کالاهای صنعتی در سطح بین‌المللی 7-استفاده از منابع ارزی برای جبران کمبودهای داخلی

اسلاید 469: برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت ( قبل از انقلاب ) برنامه پنجم عمرانی (۱۳۵۶-۱۳۵۲) در بهمن سال ۱۳۵۱ با اعتبار ۱۵۶۰ میلیارد ریال در ۲۸ فصل به تصویب رسید و در تیرماه سال ۱۳۵۳ به دلیل افزایش درآمد نفت مورد تجدید نظر قرار گرفت و در اسفند سال ۱۳۵۳ با اعتبار ۲۶۲۶میلیارد ریال در ۳۵ فصل به تصویب مجلس رسید. هدف های برنامه پنجم که در آغاز راه با افزایش درآمدهای نفتی نیز همراه شده بود، اگرچه به ظاهر بسیار خوب بود، ولی نتایج بدی به بار آورد و تأثیر سخت خودش را بر اقتصاد ملی ایران نهاد. اهداف این برنامه عبارت بودند از: ارتقای کیفیت زندگی همه گروه ها و اقشار اجتماعی کشور، حفظ رشد سریع، متوازن مداوم اقتصادی همراه با حداقل افزایش قیمت ها،افزایش درآمد طبقات مختلف با تأکید خاص در مورد ارتقای سطح معیشت گروه های کم درآمد.

اسلاید 470: برنامه پنجم با افزایش چشمگیر درآمد نفت ( قبل از انقلاب ) گسترش جامع تر عدالت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با تأکید خاص در مورد توزیع عادلانه تر خدمات در سطح همه گروه ها و قشرهای اجتماعی، بهبود کیفیت و افزایش عرضه نیروی انسانی فعال کشور به منظور افزایش بازدهی و برطرف کردن تنگناهای توسعه، حفاظت، احیا و بهبود محیط زیست، اعتلای کیفیت زندگی جامعه بخصوص در نقاط پرجمعیت، توسعه علوم و تکنولوژی و گسترش قوه خلاقه و ابتکار جامعه، ایجاد مزیت نسبی در تولید و صدور کالاهای صنعتی در سطح بین المللی، حداکثر استفاده از منابع ارزی برای جبران کمبودهای داخلی و مهار کردن فشارهای تورمی سرمایه گذاری در خارج و ایجاد ثروت های ملی در جهت جایگزین کردن منابع پایان پذیر نفت. - نگهداری و زنده کردن میراث ارزنده فرهنگی، پژوهش و آموزش فرهنگی و هنری، گسترش فرهنگ و هنر، ایجاد تسهیلات برای آفرینش هنری و ادبی و گسترش روابط فرهنگی.

اسلاید 471: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 1356در آبان ماه1350 گزارش محرمانه ای تحت عنوان ((ملاحظاتی پیرامون رشد اقتصادی )) به منظور تدوین برنامه پنجم تهیه گردید . در این گزارش اشاره شده است که در برنامه پنجم باید به جنبه های کیفی بیشتر توجه شود تا جنبه های کمی (برخلاف برنامه چهارم ) . این گزارش به یک سری نقاط انفجاری که باید در برنامه پنجم مورد توجه قرار گیرد اشاره می نماید . این نقاط انفجاری عبارتند از :1-انفجار جمعیت : به علت کاهش نرخ مرگ ومیر و عدم کنترل جمعیت ، نرخ رشد جمعیت در سالهای آتی 3/3 درصد خواهد بود ، که جامعه را با انفجار جمعیت در سالهای آتی مواجه خواهد کرد .2-انفجار نیروی انسانی : چون بدنه جمعیت کشور جوان است ،این جمعیت جوان در آینده ای نزدیک وارد بازار کار خ.اهد شد و بحران بیکاری به وجود خواهد آمد.3- انفجار شهری : به علت مهاجرت روستاییان به شهرها ، مسائل خاصی مانند آلودگی هوا ، تراکم ثروت ، حاشیه نشینی در کنار شهرها ، بیکاری ، فساد و ... به وجود خواهد آمد.4-انفجاراداری : به علت بزرگ شدن دولت وتمرکز شدید اداره امور در دست دولت ، در این قسمت نیز با انفجار روبرو هستیم.

اسلاید 472: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 13565-انفجار توزیعی : به دلیل توزیع نا متعادل سرمایه گذاریها و امکانات ، در آمدها به شدت نا متعادل شده است .6-انفجار مشارکت: به دنبال رشد اقتصادی ، یک طبقه متوسط تحصیلکرده در جامعه به وجود می آید که می خواهد در تعیین سرنوشت ساسی خود و جامعه نقش داشته باشد و چون نهادهای سیاسی در کشور رشد نکرده است ، این قشر تحصیلکرده نمی تواند در جایی قرار بگیرد (یا در حزبی به فعالیت بپردازد) که احساس کند در سرنوشت سیاسی خود مشارکت داشته است . این مسئله می تواند موجب نارضایتی این قشر و اقدامات پنهانی بر ضد حکومت و فعالیتهای سیاسی و چریکی شود .7- انفجار فرهنگی: تضاد فرهنگ سنتی و فرهنگ مدرن که ناشی از رشد اقتصادی است و از کشورهای صنعتی و پیشرفته وارد می شود ، یکی دیگر از نقاط انفجاری است .با در نظر گرفتن مسائل فوق ونیز استراتژیهای چهار برنامه گذشته ، استراتژی برنامه پنجم تعیین شد . برنامه اول و دوم متوجه سرمایه گذاری یهای زیر بنایی بود .برنامه سوم و چهارم نیز متوجه صنایع سبک وجایگزینی واردات بود به طوری که بتواند از سرمایه گذاریهای برنامه اول و دوم استفاده نماید .

اسلاید 473: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 1356بنابراین استراتژی برنامه پنجم به امور کشاورزی واجتماعی اختصاص یافت . اما در عمل این استراتژی به اجرا در نیامد وبرنامه به سمت جذب دلارهای نفتی رفت . جهت گیری مصوب برنامه آن بود که سرمایه گذاری در بخش کشاورزی واجتماعی باشد . در بخش کشاورزی سرمایه گذاری در دوجهت تعیین شد :1-تامین مواد غذایی و حرکت به سمت خود کفایی ؛2-توزیع مطلوب در آمد.همچنین مقرر شد که تمایل به مصرف متظاهرانه که در بخش مصرف وسرمایه گذاری وجود داشت ( یعنی تظاهر به سرمایه گذاری بیشتر از توجه به خود سرمایه گذاری بود ) کنترل شد.پس طرحهایی که سرمایه های عظیمی را می بلعید باید کنترل می شد وصرفا سرمایه گذاری هایی که توجیه اقتصادی و فنی داشت انتخاب می گردید .مشکل دیگر، بخش بخصوصی بود که هنوز دید بازاری داشت و به دنبال بازدهی سریع بود . باید این دیدگاه در جامعه تغییر می یافت تا بخش خصوصی در پروژه های دیر بازده نیز اقدام به سرمایه گذاری میکرد .سقف برنامه در ابتدای کار از نظر در آمدها 1560 میلیارد دریال تعیین شده بود.

اسلاید 474: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 1356همانطور که مشاهده می شود حدود 6/47 درصد از کل منابع برنامه را وام داخل و خارج تشکیل می داد.منابع برنامهدرصد ازکلمبلغ (میلیارد ریال)وام از خارج8/274/433فروش اوراق قرضه و وام داخلی9/19310فروش نفت  3/526/816%جمع   1001560مصارفم منابع برنامه درصد از کلمبلغ(میلیارد ریال)امور عمومی8/71/121امور اجتماعی309/468امور اقتصادی 2/62970جمع 1001560

اسلاید 475: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 1356در ابتدای برنامه پنجم ، کشور با افزایش قیمت نفت در بازارهای بین المللی مواجه شد . افزایش قیمت نفت در سال 1352 روند برنامه پنجم را تغییر داد. این افزایش قیمت ، درآمدهای نفتی معتنابهی را نصیب کشور نمود که موجب شد سیاستگذاران در اهداف برنامه پنجم تجدید نظر نمایند. در این راستا با توجه به وضعیت جذب اقتصاد سه سناریو برای سرمایه گذاری مطرح شد و در نهایت سقف برنامه به 2848 میلیارد ریال افزایش یافت . علیرغم افزایش در آمدهای نفتی این در آمدها پس از مدتی مصارف خود را یافت بطوری که کشور پس از چند سال با کسری بودجه مواجه شد .نکات کلی در رابطه با عملکرد برنامه پنجم1-در آمد سرانه از 500 دلار به رقمی در حدود2200دلارافزایش یافت و باعث شد تا کشور ما از گروه کشورهای در حال توسعه با در آمد متوسط ارتقا یابد . البته افزایش در آمد سرانه عمدتا ناشی از افزایش قیمت نفت بود نه افزایش عملکرد بخشهای اقتصادی .2-عدم تعادل منابع مالی با قدرت جذب فیزیکی یکی ا ز مشکلات این برنامه بود. زیرا سقف برنامه به شدت افزایش یافت اما به دلیل نبود زیر ساختها وسای محدودیتهای فیزیکی ، اقتصاد کشور قدرت جذب این مقدار منابع را نداشت ونتیجه آن تورم ، افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها و نابرابری توزیع در آمد بود.

اسلاید 476: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 13563-عامل محدود کننده رشد اقتصادی در این برنامه ، محدودیت منابع مالی نبود بلکه کمبود زیر ساختها وزیر بناها بود.4-در طول این برنامه برخورد نامناسبی با بخش کشاورزی صورت گرفت . در بخش کشاورزی توجه به سمت واحدهای بزرگ کشاورزی بود و از واحدهای کوچک کشاورزی حمایت نمی شد . در حالی که در بخش صنعت انواع حمایت از سرمایه گذاری چه در قالب واحدهای بزرگ وچه در قالب واحدهای کوچک صورت می گرفت . این امر باعث شد که در رابطه مبادله به زیان بخش کشاورزی وبه نفع بخش صنعت تغییر یابد. 5- به دلیل کمبود امکانات زیر بنایی (آب ،برق،حمل و نقل و...) وهمچنین افزایش سریع دستمزد بدون افزایش بهره وری ، واحدهای بزرگ صنعتی کمتر از ظفیت مطلوب خود فعالیت می کردند.6-مشکلات متعددی در اخذ مجوز سرمایه گذاری صنعتی وجودداشت و مجوزها در اختیار کسانی بود که به منابع قدرتب سیاسی نزدیکتر بودند.7- به دلیل عدم شفافیت سیاستهای صنعتی ، سرمایه گذاریها به سمت فعالیتهای زودبازده همانند بورس بازی در زمین و املاک و فعالیتهای دلالی سوق یافت .8-بهترین نحوه تامین مالی سرمایه گذاریها از طریق پس انداز ملی است. اما در برنامه پنجم تامین مالی سرمایه گذار یها از در آمدهای نفتی بود.اشکال این شیوه آن است که وقتی در آمدهای نفتی به حد اشباع برسد یا قیمت نفت کاهش یابد، چون جامعه به پس انداز عادت نکرده است تامین مالی سرمایه گذاری با مشکل روبرو می شود. از این رو مقرر شد که تشویق سرمایه گذاری از طریق افزایش پس انداز در سرلوحه برنامه ششم قرار گیرد .

اسلاید 477: برنامه عمرانی پنجم 1352 تا 13569-چون منابع برنامه بیش از قدرت جذب اقتصاد بود ، قسمتی از این منابع صرف هزینه های جاری شد و به این ترتیب تقاضای دستگاههای اجرایی برای منابع مالی به شدت افزایش یافت .به علت وسعت طرحهای در دست اجرا و نیمه تمام در برنامه پنجم ، هزینه های تکمیل این طرحها دیگر منابعی برای انجام طرحهای جدید باقی نمی گذاشت . بنابراین مقرر شد که برنامه ششم تکمیل برنامه پنجم باشد . توصیه هایی نیز برای برنامه ششم صورت گرفت که عبارت بود از :بازنگری طرحها ، انضباط پولی ومالی ، تجهیز پس انداز ملی .عدم رعایت نکات فوق موجب افزایش تورم ، نابرابری توزیع در آمد ، عدم تعادل منطقه ای ، ضایعات تولیدی وکسری موازنه پرداختها می شد .

اسلاید 478: جمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلابجمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلاب*سطوح منابع برنامه ها روندی به شدت افزایشی داشته است . در هر برنامه دو عامل نیروی انسانی و منابع مالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این برنامه های عمرانی به آنچه کمتر توجه شده بود نیروی انسانی بود .هر چه سطح منابع برنامه بیشتر باشد نیروی انسانی متخصص بیشتری نیاز دارد ولی در این برنامه ها اگر چه به اهداف خوب توجه شده بود ولی به رابطه نیروی انسانی با سطح برنامه ها توجهی نشده بود و نیروی انسانی همراه به افزایش هدف رشد نداشت.*در اغلب برنامه ها بیش از 40 درصد منابع برنامه از طریق وام تامین مالی شده است، در حالی که هیچ برنامه سالمی نباید بیش از 40 درصد منابعش از طریق وام تامین مالی شود.*در طول این پنج برنامه تغییراتی در ساختار اقتصاد رخ داد که عبارت بود از :1-تغییر در ترکیب و وزن بخشهای مختلف اقتصادی : در طی این دوره از وزن بخش کشاورزی به نفع بخشهای دیگر کاسته شد و سهم بخش نفت افزایش یافت.2-مصرف شهری به شدت افزایش یافت که بخشی از آن ناشی از مهاجرت بود ولی افزایش مصرف با افزایش جمعیت شهری تناسبی نداشت .

اسلاید 479: جمع بندی پنج برنامه عمرانی قبل از انقلاب3-توزیع در آمد به نفع جامعه شهری تغییر یافت .4-هزینه های خصوصی به نفع هزینه های دولتی کاهش یافت.زیرا در آمدهای نفتی ابتدا به دولت می رسید وسپس از طریق دولت توزیع می گردید.5-وزن صادرات غیر نفتی در کل صادرات کاهش یافت . به طوری که نسبت صادرات غیر نفتی به کل صادرات که در سال 1340 حدود یک سوم بود در سال 1356 به یک چهلم رسید. بدین ترتیب در اقتصاد عدم تعادل به وجود آمد که جبران آن مشکل بود. در واقع با افزایش در آمدهای نفتی اقتصاد كشور دچار بيماري هلندي شد و نیازهایی در اقتصاد شکل گرفت که با کاهش در آمد نفت دیگر آن نیازها از بین نمی رود و فقط همان میزان در آمد پاسخگوی آن است ، در نتیجه هرگونه نابسامانی در در آمدهای نفتی مشکلاتی را برای اقتصاد به وجود خواهد آورد.6-در ترکیب کالاهای وارداتی سهم کالاهای واسطه ای ومصرفی به زیان کالاهای سرمایه ای افزایش یافت.7-رشد جمعیت کاهش یافت اما بدنه جمعیت جوان بود.8-در بودجه دولت و تراز پرداختها عدم تعادل به وجود آمد.

اسلاید 480: برنامه ششم و انقلاب اسلامی برنامه ششم عمرانی برای مدت 5 سال طراحی شد که همزمان با بروز انقلاب 1357 فرصت تصویب شدن پیدا نکرد و کشور در واقع برنامه ششمی نداشته است.

اسلاید 481: برنامه ششم و انقلاب اسلامی برنامه ششم عمرانی (۱۳۶۱-۱۳۵۷) با اعتباری معادل ۷۱۴۳۰ میلیارد ریال تهیه شد که با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تصویب و اجرای برنامه متوقف گردید. هدف هایی که برنامه ریزان برای این برنامه مد نظر داشتند،عبارت بود ازکاهش سهم نفت در مجموعه اقتصاد ملی از طریق کاهش صادرات آن و درآمدهای حاصل از آن، افزایش سهم تولیدات صنعتی در مجموع تولید ناخالص ملی، خودکفایی در زمینه فرآورده های اساسی بخش کشاورزی، عدم تمرکز و واگذاری اختیارات لازم به مردم و تخصیص منابع مناسب به مناطق و استان ها، کنترل رشد جمعیت، توسعه وسیع شبکه مخابراتی و ترابری، کنترل مهاجرت از روستا به شهر از طریق افزایش کیفیت زیست و میزان درآمد و تنوع اشتغال.

اسلاید 482: برنامه ششم و انقلاب اسلامی متاسفانه بدلیل استفاده و تحمیل نظریات خارجی در تهیه برنامه های اول و دوم (۱۳۴۱-۱۳۲۷) هیچ الگوی علمی مشخصی به منظور برنامه ریزی در جهت رسیدن به اهداف و برنامه های مذکور مورد استفاده قرار نگرفته و در واقع برنامه های مزبور از روش جمع طرح ها پیروی می‌شد ، بدین طریق که برنامه عبارت بود از تعداد معینی طرح و پروژه که (عموماً در مسائل زیربنایی) همگی با اعتبارات دولتی و توسط دولت اجرا می گردیدند. در برنامه سوم عمرانی از الگوی رشد اقتصادی (هارود - دومار) پیروی شده و در برنامه چهارم و پنجم مدل به کار رفته مدل جدول داده - ستانده بود و سرانجام روش مورد استفاده در تهیه برنامه ششم مدل اقتصادسنجی بود که هرگز به انجام نرسید.

اسلاید 483: برنامه ششم و انقلاب اسلامی با اجرای برنامه های اول تا سوم کمپانی و شرکت‌های بزرگی همچون ایران خودرو و هلدینگ هائی نظیر گروه صنعتی ملی و توسعه صنعتی بهشهر و گروه آکام تاسیس شدند . در واقع آمریکایی‌ها برنامه‌ای را بنام انقلاب سبز ( انقلاب شاه و ملت ) به شاه دیکته می‌کنند که این برنامه عملا در آمریکای لاتین هم پیاده شده بود و قرار بوده که کشور از فاز کشاورزی وارد فاز صنعتی بشود و فئودالیته مغلوب بورژوازی شود. اگرچه حتی برخی از همان فئودال‌ها بعدها به بورژوازی پیوستند و نوعی از بورژوازی وابسته را خلق کردند که ریشه در فئودالیته داشتند .این پلت‌فرم در آن موقع به اصول انقلاب شاه و ملت معروف شد که مهمترین اصلش «اصلاحات ارضی» بود، در واقع می‌خواستند از طریق اصلاحات ارضی و آزاد کردن و سرریز نیروهای کاری بخش کشاورزی ، نیروهای مورد نیاز بخش صنعت تامین شود. یکی دیگر از اصول مهمی که در در این پلت‌فرم مطرح شد آزاد کردن زنان بعنوان نیروی کار ارزان قیمت بود.غلامحسین دوانی/ عضو انجمن حسابداران خبره ایران

اسلاید 484: آغاز برنامه ششم با انقلاب اسلامی مواجه شد و سپس در سال 1359 جنگ تحمیلی آغاز گردید.به این علت برنامه ریزی توسعه تا پایان جنگ تحمیلی به تعویق افتاد . روند ده ساله 1357 تا 1367 دارای مشخصه های ذیل است :1-نبود هرگونه برنامه توسعه اقتصادی به صورت مدون؛2- تاثیر به شدت منفی عوامل خارجی (برونزا)بر اقتصاد کشور (عواملی نظیر جنگ ،تحریم اقتصادی وبلوکه شدن ذخایر ایران در آمریکاو ...)3-وابستگی شدید فعالیتهای اقتصادی به در آمد نفت وصادرات آن؛4- وجود عدم تعادل در اقتصاد.در دوره 1357 تا 1367 کشور با دو عدم تعادل عمده روبرو بود ؛ کسری بودجه و کسری تراز پرداختها ، یعنی عدم تعادل در اقتصاد داخلی وخارجی . بنابراین برنامه اول متوجه این دوعدم تعادل شد .برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 485: بعد از انقلاب و در هشت سال جنگ ایران و عراق امکان اجرای برنامه‌های توسعه کشور از بین رفت، چراکه در شرایطی‌که موجودیت و حاکمیت ملی ایران از سوی کشورهای خارجی تهدید می‌شد، و در شرایطي كه تحریم‌هايی علیه ایران از سوی برخي کشورها اعمال می‌شد، تلاش و همت ایرانی‌ها مصروف اداره جنگ و تامین حداقل شرایط برای زندگی مردم، می‌شد.برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به مجموعه برنامه‌های میان مدتی گفته می‌شود که به صورت پنج‌ساله و توسط دولت وقت تنظیم می‌شود و به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 486: برنامه اول توسعه ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ «آزادسازی اقتصادی »برنامه دوم توسعه۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ «برنامه ثبات اقتصادی »برنامه سوم توسعه۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ « توسعه اقتصاد رقابتی » برنامه چهارم توسعه ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ «برنامه توسعه پایدار با رویكرد جهانی » برنامه پنجم توسعه۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ رشد پايدار اقتصادي دانايي محور برنامه ششم توسعه ۱۳۹5 تا 1400 اقتصاد مقاومتي برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 487: هدفهای کلان برنامه پنج‌ساله اول به شرح زیر تعیین شده بود:بازسازی و دفاعی و تأمین نیازهای ضروری آن بر مبنای اهداف دفاعی تعیین شده.بازسازی و نوسازی ظرفیتهای تولیدی و زیربنایی و مراکز جمعیتی خسارت دیده در طول جنگ تحمیلی در چهارچوب اولویتهای برنامه.گسترش کمّی و ارتقاء کیفی فرهنگ عمومی تعلیم و تربیت و علوم و فنون در جامعه با توجه خاص نسبت به نسل جوان.ایجاد رشد اقتصادی در جهت افزایش تولید سرانه، اشتغال مولد و کاهش وابستگی اقتصادی با تأکید بر خود کفایی محصولات استراتژیک کشاورزی و مهار تورم.تلاش در جهت تأمین عدالت اجتماعی اسلامی.تأمین حداقل نیازهای اساسی آحاد مردم.تعیین و اصلاح الگوی مصرف در جهت تعیین نیازهای انسان و جامعه در جریان رشد و تکامل مادی و معنوی با حفظ کرامت و آزادگی انسان.اصلاح سازمان و مدیریت اجرایی و قضایی کشور در ابعاد مختلف.تلاش در جهت ایجاد امنیت قضایی و تحکیم مبانی نظری و عملی تساوی عموم در برابر قانون و اجرای عدالت و حمایت از آزادیهای مشروع فردی و اجتماعی.سازماندهی فضایی و توزیع جغرافیایی جمعیت و فعالیتها، متناسب با مزیتهای نسبی هر منطقه به استثنای مواردی که ملاحظات سیاسی و نظامی ایجاب می‌نماید.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372

اسلاید 488: رئوس برنامه برای دستیابی به اهداف فوق عبارت بود از :عملکرد برنامه اول :وضعیت مالی دولت:درصد تحقق در آمدهای دولتی همواره در طول برنامه بیش از 100 درصد بوده است که علل آن عبارتند از :1-افزایش صادرات نفت ؛2-افزایش قیمت نفت ؛3-افزایش قیمت ارز.جدول2:صادرات بخش صنعت (میلیون ریال)برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372سال13681369137013711372پیش بینی برنامهعملکرددرصد تحقق1-متوسط رشدGDP2-متوسط رشد GDP بدون نفت3-متوسط رشد تولید سرانه4- متوسط رشد بخش کشاورزی5-متوسط رشد بخش صنعت6-متوسط رشد بخش آب وبرق وگاز7-متوسط رشد بخش خدمات8-متوسط رشد بخش ساختمان9-متوسط رشد بخش نفت10-متوسط رشد بخش معدن11-متوسط رشد سالانه مصرف12-متوسط رشد هزینه های جاری دولت13-متوسط رشد هزینه های عمرانی دولت

اسلاید 489: جدول 3 : میزان سرمایه گذاری در صنعت در طول برنامه(میلیارد ریال)در طول برنامه کسری بودجه دولت کاهش یافت ولی به اهداف برنامه نرسید .اشتغال در بخش صنعت 324هزار نفر بود که از پیش بینی برنامه بیشتر است.نقاط قوت عملکرد بخش صنعت1-حذف بعضی از مقررات دست و پاگیر مربوط به صدور موافقت اصولی؛2-ایجاد شهر کهای صنعتی وکاهش هزینه های ثابت طرح بطوری که حدود 100 شهرک و24 ناحیه صنعتی ایجادشد. این شهرکهای بطور جدی از سال 1368 به بعد مطرح شد.مزیت این شهرکها آن است که از یک سو تمام سرمایه گذاریهای زیر بنایی در آن انجام می شود و در نتیجه هزینه ثابت طرحها کاهش می یابد و از سوی دیگر شهرها دورند و مشکل آلودگی محیط زیست ندارند.3-ایجاد واحدهای تحقیق وتوسعه ((R&D4- ایجاد شرکتهای طراحی مهندسی ومونتاژ و تخصصی نمودن فعالیت ها.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372پیش بینی برنامه1932/2عملکرد7528درصد تحقق301%

اسلاید 490: نقاط ضعف عملکرد صنعت1-وجود ظرفیتهای به کار گرفته نشده در بسیاری از سرمایه گذاریها؛2-عدم توجه به منطق اقتصادی در اجرای طرحها؛3-عدم شناخت پتانسیل های صادرات در صنعت؛4-عدم دستیابی به استانداردهای بین المللی؛5-عدم خصوصی سازی به صورت موفق در بخش صنعت.عملکرد بخش معدنرشد متوسط این بخش در طی دوره حدود 15/5درصد پیش بینی شده بود وعملکرد آن در سالهای مختلف به شرح ذیل بود جدول 4:متوسط رشد بخش معدن طی برنامه اولبرنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372سال 1368136913701371رشد (به درصد)3/57/78/46/6

اسلاید 491: پیش بینی برنامه در مورد صادرات بخش معدن حدود 1300 میلیون دلار بود ولی عملکرد از 301 میلیون دلار فراتر نرفت. میزان ایجاد اشتغال در این بخش طی برنامه اول 40 هزار نفر پیش بینی شده بود در حالی که عملکرد فقط 3898 نفر بود. جدول 5: میزان سرمایه گذاری در بخش معدن طی برنامه اول سرمایه گذاری ارزی 1562/6میلیون دلار بود که نسبت به پیش بینی برنامه95/2 درصد تحقق داشته است. جدول 6: صادرات بخش کشاورزی (میلیون ریال)برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372سال 13681369137013711372سرمایه گذاری ریالی میلیارد ریال 46/5106/430/8410300سال 13681369137013711372پیش بینی برنامه484/5551/5603/6659/9724/5عملکرد549/7529/3834/6943/31098/6درصد تحقق113%96%138%143%152%

اسلاید 492: عملکرد بخش کشاورزیدر طی برنامه حود 128/8 میلیارد ریال سرمایه گذاری توسط بنگاههای دولتی در بخش کشاورزی صورت گرفت. همچنین تامین سرمایه از منابع بانکی 1225/8 میلیارد ریال بود.عملکرد بخش نفتدر این برنامه پیش بینی شده بود که تولید روزانه نفت از 2/557میلیون بشکه در سال1367 به 3/528 میلیون بشکه در سال 1372 برسد كه در عمل به 3/925 میلیون بشکه رسید.پیش بینی شده بود که صادرات نفت خام از 1/916 میلیون بشکه در سال 1367 به 2/293 میلیون بشکه در سال 1372 برسد كه به 2/484 میلیون بشکه رسید.بخش برقبر طبق برنامه می بایست ظرفیت نیروگاههای کشور از 14100 مگاوات به 20305 مگاوات می رسید ولی در عمل به 18217 مگاوات رسید.همچنین مقرر شده بود که طی برنامه به 10000 روستا برق رسانی شود در حالی که فقط به6263 روستا برق رسانی شد.پیش بینی برنامه در مورد سرمایه گذاری در بخش برق 1571/6 میلیارد ریال بود وعملکرد آن به 2646/5 میلیارد ریال رسید.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372

اسلاید 493: عملكرد اين برنامه نشان مي‌دهد در تمامي سال‌هاي اجراي آن با رشد اقتصادي چشمگيري مواجه بوده‌ايم و در سال‌هاي پاياني اين روند معكوس شد و رشد اقتصادي 14/1 و 12/1 درصدي سال‌هاي 69 و 70 به 4 و 5/1 درصد در سال‌هاي 71 و 72 كاهش يافت. اين تكانه شديد نشان داد برنامه اول نتوانست روندهاي مثبت و بادوامي در اقتصاد شكل دهد و رشد اقتصادي دو رقمي سال‌هاي نخست بيشتر از آن كه تابع سياست‌هاي هدفمندي باشد، تحت‌تاثير افزايش درآمدهاي نفتي و تزريق سريع وام‌هاي خارجي بود.به نظر مي‌رسد بايد از تمركز صرف بر عوامل سنتي تاثيرگذار بر رشد اقتصادي چشم پوشيد و به عوامل ديگري مانند سرمايه انساني، تحقيق و توسعه و سرمايه اجتماعي توجه بيشتري داشت . رشد بهره‌وري كل عوامل نيز طي سال‌هاي ابتدايي برنامه اول در پي استفاده از ظرفيت‌هاي راكد، قابل ملاحظه‌ است. چنانچه سال 1369 اين شاخص به مرز 9/1 درصد رسيد اما متوسط رشد بهره‌وري كل عوامل در برنامه اول از 3/69 درصد فراتر نرفت و متوسط رشد بهره‌وري سرمايه و نيروي كار نيز به ترتيب 3/12 و 4/44 درصد بود. متوسط رشد سرمايه‌گذاري در برنامه اول 10/77 درصد گزارش شده كه بخش خصوصي سهم بيشتري از اين سرمايه‌گذاري را نسبت به بخش دولتي به خود اختصاص داده است. اشتغال كل كشور نيز در سال‌هاي برنامه اول روند مثبتي را طي كرد و نرخ بيكاري 14/5 درصد سال 68 در سال 72 به 12 درصد كاهش يافت.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه اول 1368 تا 1372

اسلاید 494: هدفهای کلان برنامه پنج‌ساله دوم به شرح زیر تعیین شده بود:تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی.رشد فضائل بر اساس اخلاق اسلامی و ارتفاء کمی و کیفی و فرهنگ عمومی جامعه.هدایت جوانان و نوجوانان در عرصه‌های ایمان مذهبی، فرهنگ خودی، خلافیت، علم، هنر، فن، و تربیت بدنی و مناسب انسانی، خانوادگی و اجتماعی و مشارکت در صحنه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی.افزایش بهره‌وری.تربیت نیروی انسانی مورد نیاز.رشد و توسعه پایدار اقتصادی با محوریت بخش کشاورزی.اصلاح ساختار نظارتی اجرایی و قضایی کشور در جهت تحقق اهداف برنامه.برنامه پنج‌ساله دوم 1378 - 1374

اسلاید 495: هدفهای کلان برنامه پنج‌ساله دوم به شرح زیر تعیین شده بود:تقویت مشارکت عامه مردم و اتخاذ تدابیرلازم برای نظارت شایسته و پیوسته بر اجرای برنامه.تلاش در جهت کاهش وابستگی اقتصاد کشوربه درآمدهای حاصل از نقت و توسعه بیش از پیش صادرات غیرنفتی.حفظ محیط زیستی و استقاده بهینه از منابع طبیعی کشور.تقویت بنیه دفاعی کشور در نیازدر چار چوب سیاست‌های و تدابیر فرماندهی معظم کل قوا.رعایت اصول عزت و حکمت و مصلحت کشور در سیاست خارجی.تلاش در جهت جاکمیت کامل قانون و حفظ امنیت همه‌جانبه آحاد مردم و ترویج فرهنگ اجترام به قانون، نظم اجتماعی و وجدان کار.نظام دهی و بکارگیری تحقیقات به‌عنوان ابزاری برای حل مشکلات و توسعه کشور.ایجاد تعادل در بخش‌های اقتصادی (تعاونی، خصوصی و دولتی).تقویت و ترویج ارزشهای انقلاب اسلامی در عرضه کردن منابع مالی و امکانات دولتی.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 496: برنامه دوم توسعه با محوریت بخش کشاورزی از سال 1374 آغاز شد .اهداف کمی کلان در برنامه دوم1-تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال 1361 طی این برنامه بطور متوسط سالانه 5/1درصد رشد داشته باشد.2-تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی به قیمتهای ثابت بطور متوسط سالانه 6/2 درصد افزایش یابد.3-مصرف خصوصی به قیمت ثابت در طول برنامه بطورمتوسط سالانه از رشدی معادل 4درصد برخوردار باشد.4-در آمدهای دولت بطور متوسط طی برنامه 15/2 درصد رشد یابد.5-پایه پولی ونیز حجم نقدینگی 12/5 درصد رشد یابد.6-سطح عمومی قیمتها در طول برنامه بطور متوسط سالانه 2/4 درصد افزایش یابد.7-طی این برنامه صادرات نفتی کشور بطور سالانه 3/4 درصد صادرات غیر نفتی 8/4 درصد و واردات ¾ درصد افزایش یابد.8-جمعیت کشور در سال 1378 معادل 68/900 میلیون نفر برآورد شده بود. تعداد شاغلان در این سال باید به 16/232 میلیون نفر بالغ می شد . در مجموع پیش بینی شده بود طی سالهای 1374تا1378 تعداد 2/019 میلیون نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده خواهد شد.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه دوم 1374 تا 1378

اسلاید 497: عملكردنرخ رشد تولید در طول برنامه دوم بطور متوسط حدود 3/6 درصد بوده است که از هدف برنامه 5/1 کمتر می باشد. در آمدهای دولت در سال 1374 معادل 45432 میلیارد ریال بوده ودر سال 1376 به 45429/9 میلیاردریال کاهش یافته است . در حالی که در برنامه دوم ، رشد در آمدهای دولت 15/2 درصد پیش بینی شده بود. متوسط رشد نقدینگی طی سالهای 1374تا1376 معادل 30 درصد بوده در حالی که پیش بینی برنامه 12/5 درصد بوده است. در سه سال اول برنامه رشد پایه پولی 30/8 درصد بوده است که از پیش بینی برنامه 12/5 درصدی به مراتب بیشتر است. به این ترتیب شاخص بهای کالاها وخدمات مصرفی در مناطق شهری که رشد متوسط سالیانه آن بر اساس پیش بینی قانون برنامه دوم معادل 12/6 درصد فرض شده بود، طی سه سال اول برنامه به طور متوسط سالیانه معادل 29/3 درصد رشد نموده است.متوسط نرخ رشد واقعی سایر متغیرهای پولی نظیر خالص بدهی دولتی به بانک مرکزی وبدهی بانکها به بانک مرکزی نیز به همین ترتیب تفاوت فاحشی باارقام پیش بینی شده در قانون برنامه دوم دارد و لزوم بازنگری در سیاستهای موجود را ایجاب می نمود.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب - برنامه دوم 1374 تا 1378

اسلاید 498: برنامه دوم (1378 - 1374)رشد بهره‌وري كل عوامل و اجزاي آن، يعني رشد بهره‌وري سرمايه و نيروي كار نسبت به برنامه اول افت محسوسي داشت، به گونه‌اي كه متوسط رشد بهره‌وري كل عوامل به 0/14 درصد، متوسط رشد بهره‌وري سرمايه به منفي 0/32درصد و متوسط رشد بهره‌وري نيروي كار به 0/36 درصد رسيد.سرمايه‌گذاري ناخالص داخلي هم در برنامه دوم از متوسط 8/4‌درصد برخوردار بود.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 499: برنامه پنج‌ساله سوم قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در جلسه علنی مورخ ۱۷ فروردین ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی با اصلاحاتی تصویب شد و در همان روز به تأیید شورای نگهبان رسیده. برنامه سوم اقتصادي با رويكرد توسعه اقتصادي رقابتي از طريق حركت به سمت آزادسازي نظام اقتصادي و اصلاحات قانوني و نهادي و لغو انحصارات براي فراهم شدن زمينه‌هاي مشاركت بخش خصوصي و كاهش تصديگري دولت تدوين شد. عملكرد برنامه سوم، متوسط رشد توليد ناخالص داخلي 5/5 درصدي را نشان مي‌دهد كه نسبت به همين شاخص در برنامه دوم رشدي صددرصدي داشته است. شاخص بهره‌وري كل عوامل با رشدي كند و نامحسوس به 0/14 درصد، بهره‌وري نيروي كار به 0/164درصد و بهره‌وري سرمايه به 0/14 درصد رسيد. متوسط رشد سرمايه‌گذاري در برنامه سوم 9/62درصد گزارش شده است كه 67 درصد آن سهم بخش خصوصي است. اشتغال نيز از رشد متوسط 3/8 درصدي برخوردار بود.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 500: برنامه پنج‌ساله سوم یکی از مهمترین جهت گیریهای برنامه سوم ،اصلاحات ساختاری ونادری در بخش عمومی برای افزایش کارایی دولت ، بالابردن بهره وری منابع ملی وتقویت بخش غیر دولتی است. در این زمینه چهار موضوع مهم نظام اداری ، شرکتهای دولتی ، انحصارات وتمرکز زدایی در برنامه سوم مورد توجه قرار گرفته است.در بخش پولی، رویکرد کلی آن است که به تدریج ساز وکارهای کار آمد تعادلی بر نظام پولی کشور حاکم شود. برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 501: برنامه پنج‌ساله سومپیش بینی این برنامه برای هدف گذاری متغیرهای کلان اقتصادی به شرح ذیل است : برنامه های توسعة ايران پس از انقلابمیانگین رشد اقتصادی6درصدمیانگین رشد سرمایه گذاری کل7/1درصدکل واردات کالا وخدمات مورد نیاز برنامه112/4میلیارد دلارصادرات نفت خام وفرآورده های نفتی64/1میلیارد دلارصادرات کالاهای غیر نفتی34/8میلیارد دلارصادرات خدمات6/7میلیارد دلارمتوسط رشد سالانه در آمدهای دولت19/5درصدمتوسط رشد در آمدهای مالیاتی23/2درصدمتوسط رشد سایر در آمدهای دولت13/3درصدرشد متوسط اعتبارات جاری18/8درصدرشد متوسط اعتبارات عمرانی21/4درصدایجاد اشتغال جدید3/8درصد

اسلاید 502: جمع بندیاز موارد مهمی که در هر برنامه باید مورد توجه قرار گیرد، اهداف برنامه، سیاستها، خط مشي ها ومنابع مورد نیاز برای رسیدن به اهداف و اجرای دقیق برنامه و کنترل آن ، برای رسیدن به اهداف است. تجربه هفت برنامه در ایران ، حاکی از آن است که هر چند به اهداف خوب توجه شده ( بویژه در برنامه های قبل از انقلاب ) اما اغلب برنامه ها به اهداف خود دست نیافته است. علت اصلی این شکست ، تعیین نادرست سیاستها یا اجرای ناصحیح برنامه ها بوده است .همچنین منابع برنامه ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد . تا پیش از افزایش قیمت نفت ( قبل از برنامه پنجم) منابع برنامه ها عمدتا از طریق وام ( داخلی وخارجی ) تامین مالی گردیده است. از برنامه پنجم به بعد منابع تامین مالی برنامه ها در آمدهای نفتی بوده است . ( جدول 7 منابع تامین مالی برنامه ها را نشان می دهد) . در حالی که منابع یک برنامه سالم باید متکی به پس انداز ملی باشد.بنابراین برای تدوین و اجرای برنامه چهارم باید ابتدا اهداف در چارچوب یک سیستم پویا، به دقت تعیین شود . نگاه مجرد و انتزاعی به مسائل، تعیین اهداف را غیر واقعی می نماید . پس از تعیین اهداف عملیاتی ، باید سیاستها و راهبردهای مناسب برای دستیابی به اهداف تدوین شود و بر اساس آن ، منابع مورد نیاز برنامه تعیین گردد. تامین مالی برنامه باید از منابع صحیح صورت گیرد. قسمتی از این منابع می تواند توسط بخش خصوصی یا با مشارکت بخش خصوصی تامین گردد. اتکای بیش از حد برنامه به منابع غیر قابل اطمینان ، برنامه را دستخوش تغییرات خواهد نمود . برای نمونه ، با افزایش یا کاهش قیمت نفت برنامه های کشور مورد ارزیابی مجدد قرار می گیرد . این امر به دلیل اتکای بیش از حد به در آمدهای نفتی بوده است .مسئله مهم دیگر ، اعمال کنترل بر اجرای برنامه هاست . باید در طول برنامه همواره سمت و سوی اجرای برنامه به سوی اهداف ، مورد بررسی و کنترل قرار گیرد وهر گاه انحرافی پیش آمد ، سیاستهای مناسب جهت بازگشت به سوی اهداف اتخاذ شود.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 503: جمع بندی جدول 7 : منابع تامین مالی برنامه های توسعه ( به میلیارد ریال ) ارقام داخل پرانتز بیانگر درصد از کل است.*سایر منابع شامل مالیاتها ، پرداختهای انتقالی ، فروش دارایی دولت وسایر در آمدهای دولت** شامل 44/8 درصد مالیات و 31/2 درصد سایر در آمدهای دولتبرنامه های توسعة ايران پس از انقلاب شرحبرنامهسقف برنامهتامین مالی از طریق وام(داخلی و خارجی)تامین مالی از درامد نفتتامین مالی از سایر منابع*اولولت برنامهبرنامه اول 33-1327 2111/2(35/5)7/8(37)2(9/5)امور زیر بناییبرنامه دوم 41-1334 54---امورزیربنایی وصنایع سنگینبرنامه سوم46-134125092/1(37)145/1(58)8/12(5)صنایع سبک ومونتاژبرنامه چهارم52-1347610200(33)385(63)25(4)صنایع سبک وجایگذاری وارداتبرنامه پنجم 56-1352 2848743/4(26)2104/6(74)-امور کشاورزی واجتماععبرنامه اول بعد از انقلاب 1372/1368 28695/54483(15/5)5743(19/8)18739/5**(64/7)صنعتبرنامه دوم بعد از انقلاب 1378/1374 238186-120044(50/4)11814249/6کشاورزی

اسلاید 504: برنامه پنج ساله چهارم توسعه (1384-1388)مهم ترین ویژگی برنامه چهارم توسعه تهیه و تصویب آن در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله و پس از ابلاغ سیاستهای کلی برنامه توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی است. هدف از این نوع برنامه ریزی، نگاه فعال و آینده ساز به مسایل بود كه لازمه این نوع نگاه، حرکت بر پایه مدیریت چشم انداز است. همچنین تحولات صورت گرفته در نظم جهانی به خصوص در عرصه اقتصاد و مطرح شدن مباحثی مانند همگرایی سیاست ها، جهانی شدن تولید، نظام جدید تقسیم كار بین المللی، بهره مندی از علوم و فناوری پیشرفته، دگرگونی در قلمروی فعالیت دولت، الزامها و قانونمندی های مهم در نظم جدید جهانی، موجب شد در برنامه چهارم توسعه علاوه بر تأكید بر ادامه سیاست های اصلاح ساختاری برنامه سوم توسعه، پایه های جدیدی برای تغییر در روند توسعه كشور پیش بینی شود.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 505: محورهای اصلی برنامه پنج ساله چهارم توسعه (1384-1388)همانگونه كه ذکر شد، برنامه چهارم توسعه در قالب سند چشم انداز كشور در افق 1404 و با جه تگیری كلی رشد مستمر و پرشتاب اقتصادی تدوین شد. برنامه چهارم توسعه با توجه به موضوع اصلی آن به «برنامه توسعه پایدار با رویكرد جهانی » نیز مشهور است. قابل ذکر است، پس از ابلاغ سند یادشده، سیاست های كلی برنامه چهارم توسعه به منظور تدوین برنامه چهارم توسعه توسط رهبر انقلاب اسلامی تأیید و ابلاغ شد. سیاست های كلی برنامه چهارم توسعه در چهار حوزه: 1- امور فرهنگی، علمی و فناوری، 2- امور اجتماعی، سیاسی، دفاعی و امنیتی، 3- امور مربوط به مناسبات سیاسی و روابط خارجی و -4 امور اقتصادی تدوین و ابلاغ شد. مضامین و محورهای اصلی برنامه چهارم توسعه به شرح زیر است:1- بسترسازی برای رشد سریع اقتصادی.2- تعامل فعال با اقتصاد جهانی.3- رقابت پذیری اقتصادی.4- توسعه مبتنی بر دانایی.5- حفظ محیط زیست.6- آمایش سرزمین و توازن منطقه ای.7- ارتقای سلامت و بهبود كیفیت زندگی.8- ارتقای امنیت انسانی و عدالت اجتماعی.9- توسعه فرهنگی.10- امنیت ملی.11- توسعه امور قضایی.12- نوسازی دولت و ارتقای اثربخشی حاكمیت.لازم به یادآوری است كه در برنامه چهارم توسعه به لحاظ پوشش جغرافیایی در سطوح ملی، بخشی و استانی به تبیین اهداف پرداخته شده است.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 506: برنامه پنج‌ساله چهارممیانگین رشد سالانه اقتصادی در سه سال اول برنامه چهارم، حدود 7/ 6 درصد بوده که از متوسط رشد سالانه موردنظر برنامه برای این سه سال، یعنی حدود 4/ 7 درصد، کمتر است. متوسط رشد سالانه سرمایه گذاری نیز طی دوره یادشده حدود 6 درصد بوده است. نرخ بیكاری باید در پایان سال سوم به 1/ 10 درصد كاهش می یافت، در صورتی كه عملكرد آن 7/ 12 درصد شده است. عملكرد اشتغال جدید در سه سال اول برنامه یادشده به طور متوسط 725 هزار نفر در سال بوده است كه باید طبق اهداف برنامه متناظر آن به 848 هزار نفر بالغ می شد. نرخ تورم از 4/ 10 درصد در سال 1384 به 18/4 درصد در سال 1386 افزایش یافته است. برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 507: برنامه پنج ساله پنجم توسعه (1390-1395)ـ امور اقتصادی الف) رشد مناسب اقتصادی با تأکید بر:ـ تحقق رشد مستمر و پرشتاب اقتصادی به میزان حداقل 8% نرخ رشد سالیانه تولید ناخالص داخلی ‌با:ـ توسعه سرمایه گذاری از طریق کاهش شکاف پس انداز - سرمایه گذاری با حفظ نسبت پس‌انداز به تولید ناخالص داخلی حداقل در سطح 40 درصد و جذب منابع و سرمایه‌های خارجی.ـ ارتقاء سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی به یک سوم در پایان برنامه.ـ بهبود فضای کسب و کار کشور با تأکید بر ثبات محیط اقتصاد کلان، فراهم آوردن زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی، حقوقی، علمی و فناوری مورد نیاز، کاهش خطرپذیری‌های کلان اقتصادی، ارائه مستمر آمار و اطلاعات به صورت شفاف و منظم به جامعه.ـ تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهای حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه عمومی به «منابع و سرمایه‌های زاینده اقتصادی» و ایجاد صندوق توسعه ملی با تصویب اساسنامه آن در مجلس شورای اسلامی در سال اول برنامه پنجم و برنامه ریزی برای استفاده از مزیت نسبی نفت و گاز در زنجیره صنعتی و خدماتی و پایین دستی وابسته بدان با رعایت:ـ واریز سالانه حداقل 20 درصد از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی به صندوق توسعه ملی.ـ قطع وابستگی هزینه‌های جاری دولت به درآمدهای نفت و گاز تا پایان برنامه.ـ تحقق سیاست‌های کلی اصل44 قانون اساسی والزامات مربوط به هر یک از بندها با تأکیدبر:ـ ایجاد ساختارهای مناسب برای ایفای وظایف حاکمیتی(سیاست گذاری، هدایت و نظارت).ـ توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست محیطی آب با تسریع در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف آن و مهار آبهایی که از کشور خارج می‌شود با اولویت استفاده از منابع آبهای مشترک.ـ تأکید بر راهبرد توسعه صادرات به ویژه در بخش خدمات با فناوری بالا به نحوی که کسری تراز بازرگانی بدون نفت کاهش یافته و توازن در تجارت خدمات ایجاد گردد.ـ در پایان برنامه پنجم، شاخص توسعه انسانی به سطح کشورهای با توسعه انسانی بالا برسد.ـ تبدیل نظام بودجه ریزی کشور به بودجه ریزی عملیاتی.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 508: برنامه پنج ساله پنجم توسعه (1390-1395)ب) گسترش عدالت اجتماعی با:34ـ تنظیم همه فعالیت‌های مربوط به رشد و توسعه اقتصادی بر پایه عدالت اجتماعی و کاهش فاصله میان درآمدهای طبقات و رفع محرومیت از قشرهای کم درآمد با تأکید بر موارد زیر:1ـ 34ـ جبران نابرابری‌های غیرموجه درآمدی از طریق سیاستهای مالیاتی، اعطای یارانه‌های هدفمند و ساز و کارهای بیمه‌ای.2ـ 34ـ تکمیل بانک اطلاعات مربوط به اقشار دو دهک پایین درآمدی و به هنگام کردن مداوم آن.3ـ 34ـ هدفمند کردن یارانه‌های آشکار و اجرای تدریجی هدفمند کردن یارانه‌های غیرآشکار.4ـ 34ـ تأمین برخورداری آحاد جامعه از اطلاعات اقتصادی.35ـ اقدامات لازم برای جبران عقب ماندگی‌های حاصل از دورانهای تاریخی گذشته با تأکید بر:1ـ 35ـ‌ ارتقاء سطح درآمد و زندگی روستاییان و کشاورزان با تهیه طرحهای توسعه روستایی، گسترش کشاورزی صنعتی، صنایع روستایی و خدمات نوین و اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی.2ـ 35ـ‌گسترش فعالیت‌های اقتصادی در مناطق مرزی و سواحل جنوبی و جزایر با استفاده از ظرفیت‌های بازرگانی خارجی کشور.3ـ 35ـ‌کاهش فاصله دو دهک بالا و پایین درآمدی جامعه به طوری که ضریب جینی به حداکثر 0/35 در پایان برنامه برسد.4ـ 35ـ‌ انجام اقدامات ضروری برای رساندن نرخ بیکاری در کشور به 7 درصد.5ـ 35ـ‌ تأمین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نظام تأمین اجتماعی و خدمات بیمه درمانی.6ـ 35ـ‌ توسعه نظام‌های پیشگیری از آسیب‌های فردی و اجتماعی.7ـ 35ـ‌ حمایت از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار.8ـ 35ـ ‌توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازی اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه به نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به 25 درصد برسد.برنامه های توسعة ايران پس از انقلاب

اسلاید 509: تحول شاخصهاي جمعيت كشور 1335-1394منطقه جغرافيايي1335درصد 1355درصد 1365نرخ رشد ساليانه ( درصد )1375نرخ رشد سالنه ( درصد )1385نرخ رشد ساليانه ( درصد )شهر و روستا18.9100%33.7100%49.43.960.11.9670.51.62شهر5.931%15.947%26.85.436.83.248.3روستا13.069%17.853%22.62.323.30.2822.21390درصد نرخ رشد ساليانه ( درصد )نرخ رشد ساليانه فعلي ( درصد )1.5سالاميد زندگي75.1100%1.2913555653.671%13656521.529%137567138571139475

اسلاید 510:

اسلاید 511: آمار کلی نرخ باسوادی در ایران طی سال‌های ۱۳۳۵-۱۳۹۰سال ۱۳۳۵ : ۱۵ درصدسال ۱۳۴۵ : ۲۸ درصدسال ۱۳۵۵ : ۴۷ درصدسال ۱۳۶۵ : ۶۱ درصدسال ۱۳۷۵ : ۷۵ درصدسال ۱۳۸۵ : ۸۴ درصدسال ۱۳۹۰ : ۹۱ درصدسال ۱۳۹3 : 85.7 درصد تعداد بيسوادان : 9700000 نفرتعريف بيسواد : كسي است كه خواندن و نوشتن و حساب كردن را بلد نيست .

اسلاید 512:

اسلاید 513:

اسلاید 514: تولید ناخالص داخلی

اسلاید 515: در میان شاخص‌های عملکردی اقتصاد کلان، میزان تولید ناخالص داخلی یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها است؛ چرا که این شاخص اندازه اقتصاد یک کشور و ظرفیت‌های تولیدی آن را نشان می‌دهد. تولید ناخالص داخلی ایران در این دوره تاریخی افت و خیزهای زیادی را تجربه نموده است. از سال 1338 تا پایان سال 1355، تولید ناخالص داخلی ایران در یک روند صعودی از 44 هزار میلیارد به 242 هزار میلیارد ریال (به قیمت‌های ثابت سال 1376) رسیده است. در واقع اندازه اقتصاد ایران طی 17 سال، 5/5 برابر شده است. با آغاز شرایط انقلابی در سال 1356، روند تولید نیز معکوس شده و سیر نزولی خود را آغاز می‌نماید. شرایط نزولی تولید با توجه به بی‌ثباتی دوره انقلابی و پس از آن آغاز جنگ ایران و عراق، ادامه می‌یابد، به نحوی که تولید با کاهش 30 درصدی، از 242 هزار میلیارد ریال در سال 55، به 170 هزار میلیارد ریال در پایان سال 1360 می‌رسد. پس از آن با وجود افزایش تولید در سال‌های 61 و 62، روند نزولی تا سال 67 (سال پایان جنگ) ادامه می‌یابد، اما از سال 1368 روند صعودی تولید دوباره آغاز شده و به جز یک دوره سه ساله (از سال 72 تا سال 74) که افزایش تولید متوقف شد، تا پایان سال 88 ادامه یافت، به طوری که تولید از 180 هزار میلیاد ریال در سال 67، به 519 هزار میلیارد ریال رسید. در واقع اندازه اقتصاد ایران طی 21 سال، 9/2 برابر شده است. تولید ناخالص داخلی

اسلاید 516: BRIC مجموعه کشورهای برزیل ، روسیه ، هند و چین ( این اصطلاح را اقتصاددانی بنام جیم اونیل باب کرد.) کشورهایی که رشد اقتصادی مناسب و حفظ این نرخ باعث شده است . پیش بینی شود که چهار قدرت برتر اقتصادی دهه های 2030 و 2040 باشند .« گری بکر « اقتصاددان و برنده جایزه نوبل حدود یک سال پیش در تحلیلی بیان کرده بود ، ایران به صورت بالقوه می تواند در کنار BRIC باشد .جايگاه اقتصاد ايران

اسلاید 517: جیم اونیل حالا می‌گوید گروهی از کشورها موسوم به مینت (MINT) متشکل از مکزیک، اندونزی، نیجریه و ترکیه غول‌های نوظهور اقتصاد جهان خواهند بود .علاوه بر داشتن جمعیت قابل توجه، ویژگی مشترک این کشورها در دست‌کم ۲۰ سال آینده داشتن مشخصه‌های جمعیت شناسی داخلی بسیار خوب است. همه این کشورها شاهد افزایش شمار افراد قادر به کار به نسبت جمعیت غیرفعال خواهند بود. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، و همچنین چین و روسیه آرزوی چنین چیزی را دارند. اگر مکزیک، اندونزی، نیجریه و ترکیه عزم خود را جزم کنند، می‌توانند رشد اقتصادی دو رقمی – مشابه آنچه بین سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۸ در چین اتفاق افتاد – را تجربه کنند.ویژگی دیگری که میان این کشورها مشترک این است که با توجه به روند تغییر الگوهای تجارت جهانی، موقعیت جغرافیایی برایشان مزیتی به‌حساب خواهد آمد.جايگاه اقتصاد ايران

اسلاید 518: برای مثال، مکزیک علاوه بر همسایگی با آمریکا، در مجاورت آمریکای لاتین قرار دارد. اندونزی هم در قلب منطقه جنوب‌شرق آسیا واقع شده، اما در عین حال پیوندهای عمیقی با چین دارد. همانطور که همه می‌دانیم، شرق ترکیه در آسیاست، اما انتهای غربی آن در اروپا واقع شده است. نیجریه از این نظر فعلا در وضعیت مشابهی قرار ندارد، چرا که آفریقا هنوز توسعه نیافته است. اما اگر در آینده کشورهای آفریقایی از جنگ با یکدیگر دست بردارند و به تجارت با هم بپردازند، این اتفاق می‌تواند برای نیجریه هم بیفتد. به این ترتیب کشورهای مینت می‌توانند مثل کشورهای بریک باشگاه اقتصادی- سیاسی خاص خود را تشکیل دهند. من از همین حالا می‌توانم نشانه‌های تشکیل باشگاه مینت را حس کنم. ایجاد اصطلاح مینت می‌تواند فشارها را برای عضویت نیجریه در سازمان G۲۰ (متشکل از ۲۰ اقتصاد عمده جهان) بیشتر کند، چرا که اعضای دیگر مینت عضو این سازمان هستند.جايگاه اقتصاد ايران

اسلاید 519: جايگاه اقتصاد ايران

اسلاید 520: نقش و اهميت منابع انساني در افزايش ثروت جهانيسرمايه سرانه برخي از كشورهاي جهان در مقايسه با ايرانماخذ: Beyond Economic Growth Student Book , World Bankگروه كشورهاسهم ثروت طبيعيسهم ثروت فيزيكيسهم منابع انسانيجمع عواملسهم ثروت هر يك از گروه ها از كل ثروت جهاني63كشور صادركننده مواد خام4420361004/6100 كشور در حال توسعه2816561008/1529 كشور توسعه يافته1716671006/79كشور ثروت سرانه (هزار دلار )سهم ثروت طبيعي سهم ثروت فيزيكيسهم منابع انسانيجمع عواملژاپن56521880100آلمان39951778100اسپانيا26891378100ايران 38293734100متوسط جهاني86201664100

اسلاید 521: « امروزه شناخت دقیقی نسبت به موقعیت های مکانی کشور وجود ندارد و به دليل برخی بحران ها مانند بحران آب ،بحران هوا و بحران خاک همه منابع زیستی در حال فروپاشی است. در گذشته تمامی تصمیمات برای توسعه کشور با تحقیق و پژوهش انجام می شد به گونه ای که راه تاریخی شوش به همدان که در زمان هخامنشیان ساخته شده ۱۳۵ کیلومتر از راه فعلی این دو شهر کوتاهتر است . در سال های گذشته بسیاری از تصمیم گیری ها مغایر با طبع سرزمین ایران بوده که نتیجه آن واکنش های منفی طبیعت است. در حال حاضر ۱۴۰ هزار نقطه قابل زیست در کشور وجود دارد و این مسئله نشان می دهد در کشور ایران به دلیلی تنوع آب و هوایی و زیستگاهی امکان زندگی در تمامی مناطق وجود دارد . » به عنوان يك نمونه آب شهرستانهاي خرم آباد با حدود 500000 نفر جمعيت و بروجرد با حدود 350000 نفر از چشمه ها تامين مي شود . در حاليكه مشاهده مي شود براي توسعه توليد با مشكل كم آبي مواجه ايم ؛ اين در صورتي است كه ما مشكل كمبود منابع آبي نداريم ؛‌ آنچه كه وجود دارد تخريب منابع آب است ؛‌مانند از بين بردن قناتها در شهر تهران يا فرسوده بودن شبكه هاي انتقال آب يا تصفيه 100% آب مصرفي مردم - در حاليكه فقط 11%‌ آب نياز به تصفيه دارد - ‌يا مكانيزه نبودن سيستم آبياري كشاورزي . - سيد محمد بهشتي – عضو هيات علمي دانشگاهتحليل اقتصاد ايران

اسلاید 522: به استناد مرکز پژوهش‌های مجلس واحدهای تولیدی با 30 درصد ظرفیت کار می کنند . اين در حالست كه دكتر روحاني – رييس جمهور : « علت اصلی موثر واقع‌شدن تحریم‌ها، آسیب­پذیری­های درونی است». دكتر طيب نيا وزير اقتصاد و امور دارائي : « تحریم، تشدیدکننده مشکلات اقتصادی است و علت ایجادکننده آن­ها را باید در داخل جستجو کرد و حتی اگر همه تحریم‌ها نیز رفع شود، اقتصاد کشور همچون گذشته مشکلات جدی‌ خواهد داشت » . این دیدگاه­ها، هم‌راستا با تأکیدات فراوان مقام معظم رهبری ( مدظله­العالی ) در چند سال اخیر است که مهم‌ترین مبنای برنامه‌ریزی برای پیشرفت کشور را «نگاه درون­زا» و «تقویت ساخت درونی قدرت» برشمرده‌اند. لذا ضروری است به سرعت اقدامات اساسی برای اصلاح ساختار درونی اقتصاد کشور و همچنين کاهش آسیب­پذیری­های آن در قبال تهدیدات، جایگزین برخوردهای انفعالی و موقتی با مشکلات و به­خصوص تحریم­های اقتصادی شود. به ویژه این­که دشمنان انقلاب اسلامی بر موثر بودن تحریم‌ها تاکید کرده و بدیهی است در اتخاذ تصمیمات راهبردی خود از این ابزار استفاده کنند. لذا در شرایط فعلی توجه به ظرفیت­های درونی اقتصاد و جبران ضعف‌های آن اهمیت مضاعف می‌یابد .تحليل اقتصاد ايران

اسلاید 523: شاخصهاي سهولت كسب و كارده مرحله از عمر يک کسب و کار Doing Business(از زمان شکل گيري تا انحلال) را متاثر مي سازد به شرح ذيل مورد ارزيابي و مقايسه قرار مي گيرد.١- شروع کسب و کار (فرآيند ثبت شرکت)٢- اخذ مجوزها (تمامي فرآيند لازم الرعايه از اخذ مجوز تا تاسيس و راه اندازي يک کارگاه راشامل مي شود)٣- استخدام و اخراج نيروي کار٤- ثبت مالکيت (فرآيند لازم جهت ثبت دارايي در دفتر اسناد رسمي مي باشد)٥- اخذ اعتبار٦- حمايت از سرمايه گذاران (سهامداران)٧- پرداخت ماليات٨- تجارت فرامرزي٩- انحلال يک فعاليت١٠ - الزام آور بودن قراردادهامقایسه شاخص کل سهولت کسب و کار ایران و کشورهای منتخب در سال 2015 میلادیجایگاه ایران در شاخص سهولت کسب و کار رتبه 130 است و کشور به 2 پله صعود مرتبه نسبت به سال قبل نایل گردیده است. در میان کشورهای خاورمیانه امارات متحده عربی با رتبه 22 جهانی 100، رتبه نخست را به خود اختصاص داده و لیبی با رتبه جهانی 188 از 189 در آخرین جایگاه قرار دارد.523

اسلاید 524: شاخصهاي سهولت كسب و كاراز دیدگاه بانک جهانی محدودیت‌های ایران برای ارتقاء رتبه در هر یک از زیرشاخص‌ها مشتمل بر موارد ذیل می‌باشد:-قوانین دست و پاگیر و غیرشفاف؛ -وجود قوانین، بخشنامه‌ها و آئین‌نامه‌های همپوشان و متعارض؛- مراحل دشوار اخذ مجوز؛ - پراکندگی سازمان‌ها و مؤسسات تعیین شده برای صدور مجوزها؛- زمان طولانی برای دریافت مجوزها؛- بازارهای مالی توسعه نیافته؛- دشواری تأمین مالی طرح‌ها؛- فقدان سازوکار هدایت سرمایه‌های سرگردان و پس‌اندازها به سوی طرح‌های تولیدی؛-حمایت ناکافی از سهام‌داران خرد؛- دشواری شرایط طرح دعاوی؛- عدم ساماندهی نظام جامع اطلاعاتی؛ - تعدد محدودیت‌های تجاری؛- فرآیند طولانی و پیچیده واردات و صادرات؛ - بی‌ثباتی در مقررات و قوانین تجاری؛- نوسانات بسیار زیاد در تعریف و اجرای تعرفه‌های گمرکی؛ - مراحل اداری و زمان طولانی مورد نیاز برای انجام امور گمرکی؛- دشواری حل اختلاف تجاری و وصول طلب از طریق دادگاه‌ها و زمان‌بری آن؛- عدم صلاحیت و فساد عوامل دادگاه، تأخیر در فرآیند تجدیدنظر و زمان طولانی اجرای حکم؛- اجرای قراردادها و دیر یا ناقص اجرا شدن آن؛ - بی‌ثباتی سیاست‌های پولی، مالی و تجاری به‌ویژه524

اسلاید 525: 525منبع : سازمان مديريت صنعتي ( فروردين 94 )

اسلاید 526: «وضعیت علم» شامل چند شاخص جهاني همچون ميزان مقاله‌هاي علمي انتشار يافته در مجله‌هاي معتبر، نسبت دانشجو به جمعيت، تعداد اختراعات و اكتشافات ثبت شده در سازمان‌هاي مشخص و مواردي از اين قبيل است. همچنین بر اساس تعاريف موجود، «اقتصاد دانش‌» اقتصادي است كه در آن عامل اصلي توليد ثروت و ايجاد اشتغال، دانش است. يكي از تفاوت‌هاي مهم اين اقتصاد با اقتصاد توليدمحور از جهت ميزان و پيچيدگي دانشي است كه در آن به كار رفته است. بر این اساس، ایران در 4شاخص اول شامل وضعیت علم، توسعه انسانی، عملکرد زیست‌محیطی و رقابت‌پذیری رتبه بهتری از متوسط جهانی را کسب کرده و از منظر 6 شاخص فضای کسب‌و‌کار، اقتصاد دانش، آمادگی شبکه‌ای، رونق اقتصادی، نوآوری جهانی و آزادی اقتصادی رتبه پایین‌تری از متوسط جهانی را از آن خود کرده است. رتبه‌بندی کشورها از منظر شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ...

اسلاید 527: پيشرفت پنجاه شصت سال اخير در علم و تكنولوژى بيش از پيشرفت همه تاريخ بشر تا زمان جنگ دوم جهانى بوده است.ما و هيچ مردم ديگرى تا قرن هيجدهم حتى لفظى براى پيشرفت نداشته اند و نداشته ايم.موضوع پيشرفت، علم تكنولوژيك و نظام معيشت و ساخت و ساز نظام مدنى و اقتصادى و اجتماعى است و چيزهاى مثل دين و هنر و فلسفه معروض پيشرفت قرار نمي گيرد. نه اينكه در دين و هنر و فلسفه تغيير نباشد اما اين تغيير كامل شدن در زمان نيست چنانكه يونان در طى دو هزار و پانصد سال هرگز شاعرانى مثل سوفوكل و اورى پيدس و متفكران و فيلسوفان چون پارميدنس و هراكليتوس و افلاطون و ارسطو نداشته است. دنيا نيز هرگز شاعري مانند حافظ نداشته است . پيشرفت

اسلاید 528: ايرانيان قديم به آمدن سوشيانت معتقد بودند و ما از هزار و چهارصد سال پيش در انتظار ظهور منجى و موعود برپادارنده عدل هستيم. يهوديان و مسيحيان هم به آمدن مسيح اعتقاد دارند.پيشرفت در نظر متقدمان سير و سفر در يك شهر و از اين محله به محله ديگر بود اما در تجدد پيشرفت راهى و سيرى تلقى شد كه مى بايست به تحقيق همه استعدادهاى آدمى و خواسته هايش برسد.تاريخ با آدميان دگرگون مي شود به شرط اينكه اينها عصر و زمان را دريافته و در وجود با آن يگانه شده باشند.وقتى جنگ پايان يافت و دوران سازندگى آغاز شد زمان چهره سخت و خشن خود را نيز نشان داد و كمكم پندار تأمين خود به خودى عدالت و حل مسائل مسكن و بهداشت و كار و آموزش و مديريت و بي نيازي از تدبير و انديشه علم و پژوهش كه هنوز در گوشه و كنار جلوه و ظهورى داشت از ميان رفت و مردم و حكومت خود را در برابر كوهى از مسائل و مشكلات ديدند.نقشه راه تدوين و طراحى الگوى اسلامى ايرانى پيشرفت (جلد اول) - سخنرانى دكتر داورى اردكانى، رئيس فرهنگستان علوم جمهورى اسلامى ايران پيشرفت

اسلاید 529: 529« پيشرفت اسلام، متكي به شمشير نبوده، بلكه با فداكاري والاي حسين(ع) به دست آمده است. من از او ياد گرفتم چطور پيروز شوم درحاليكه مظلوم و ستمديده هستم.» مهاتما گاندی (رهبر بزرگ هندوستان)

اسلاید 530: نظريه پيشرفت

اسلاید 531: پس از رحلت پیامبر خدا (ص) و غصب خلافت حضرت در این دوره 25 ساله عمده وقت خویش را صرف کار به خصوص امور کشاورزی می‌نمودند. 1 - كندن چاه براى تأمين آب آشاميدنى هنوز هم پس از گذشت چهارده قرن درمدينه واطراف مدينه، تابلوهائى از چاه‏هاى برجاى مانده از امام على عليه السلام به چشم مى‏خورد آبار على. 2- دستورالعمل براى اصلاح چاه‏ها ونهرها جهاد اقتصادي حضرت امير - آبيارى و تأمين آب آشاميدنى

اسلاید 532: يكى از فرماندهان امام على عليه السلام به نام قرظة بن كعب انصارى در شهرى كارمى‏كرد كه غير مسلمانان واهل ذمه تحت حمايت اسلام در صلح و آرامش مى‏زيستند. چون دچار مشكل اقتصادى شدند حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام به قرظه نوشت:مردانى از اهل ذمه، از حوزه فرمانداران توگفته اند كه در زمين هايشان نهرى داشته‏اند كه خشك و پر شده است، پس در مشكلات اقتصادى آنها مطالعه كن، و آن نهر را اصلاح كن، و آباد نما، به جان خودم سوگند، اگر آبادانى شود و مردم تأمين گردند بهتر از آن است كه از آنجا كوچ كنند و ناتوان گردند، واز انجام كارهائى كه به صلاح مملكت است باز مانند. جهاد اقتصادي حضرت امير - آبيارى و تأمين آب آشاميدنى

اسلاید 533: 3 - حفر چاه هاى فراوان در اطراف مدينه امام على عليه السلام چاه هاى فراوانى درمدينه واطراف مدينه و در سرزمين ينبع سر راه كوفه و مكه حفر كرد و أغلب چاه‏هاى به آب رسيده را وقف محلات يا فقراء يا مسافران خانه خدا كرد.4- بهبود وضع زندگى مردم‏حفر قنات تا آن روز در عربستان مطرح نبود، كه امام على عليه السلام براى آبيارى درختان تشنه مدينه، روش حفر چاه را مطرح و به ديگران آموزش داد. در آن روزگار وضع كشت گندم مناسب نبود، چون از گندم‏هاى لاغر و غيرمرغوب استفاده مى‏كردند، كه حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام دستور داد تا از طائف و ايران بذر گندم‏هاى مرغوب تهيه و كشاورزى را رونق دهند. على عليه السلام اولين كسى است كه آسياب آبى را با آب قنات‏ها ساخت و به راه انداخت تا گندم‏ها را آرد كنند. امام على عليه السلام در نقشه شهرى و وسيع بودن خيابان‏ها تلاش مى‏كرد و پس از ساختن بندر و اسكله در جده، از جده تا شهر عله جاده شوسه ايجاد كرد.جهاد اقتصادي حضرت امير - آبيارى و تأمين آب آشاميدنى

اسلاید 534: 5 - روش بكارگيرى مردم در آبادانى شهرها شيوه سلاطين و حاكمان مستبد در عمران و آبادى آن بود كه از نيروى كار ارزان مردم استفاده مى‏كردند و با كار رايگان مردم جاده‏ها، كاخ‏ها و ديوارهائى مثل ديوار چين مى‏ساختند و يا اهرام مصر را با كشته شدن هزاران انسان بى‏گناه درست مى‏كردند. اما حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام دستور مى‏داد، اگر مردم مى‏خواهند و با ميل و رغبت كار مى‏كنند، براى اصلاح نهرهاى زمين‏هاى كشاورزى خودشان به كار گرفته شوند، و فرمانداران بايد مزد آنها را بپردازند و اگر كسى نمى‏خواهد يا كراهت دارد، از كار كردن آنها صرف نظر شود. اين دستورالعمل را به فرماندار خود (قرظة بن كعب) نيز نوشت.جهاد اقتصادي حضرت امير - آبيارى و تأمين آب آشاميدنى

اسلاید 535: 1 - اسكله سازى‏امام على عليه السلام براى رفع نيازهاى مسلمانان در سفرهاى دريائى به مهندسين ايرانى دستور داد تا از در آمد ملى كشور، اسكله‏اى در شهر بندرى جده ساختند تا رفت و آمدهاى دريائى به سهولت انجام گيرد. 2- كارخانه كشتى سازى حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام براى رونق سفرهاى دريائى دستور ساختن، كارگاه كشتى سازى را صادر فرمود، تا از درآمد عمومى، مخارج آن تأمين و به خط توليد برسد، و پس از اتمام كارگاه كشتى سازى شخصاً آن را افتتاح فرمود.جهاد اقتصادي حضرت امير - صنعت

اسلاید 536: 1 - حفاظت از حريم معابر عمومي اصبغ بن نباته مى‏گويد : روزى همراه حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام به سركشى بازار كوفه رفتم، امام على عليه السلام مشاهده فرمود كه برخى از بازاريان در ساخت مغازه‏هاى خود، به حريم كوچه ها و معابر عمومى تجاوز كردند، دستور داد آن مغازه ها را خراب كنند، تا راه باز شود، سپس به سراغ خانه هائى رفت كه قبيله بنى بكاء آن خانه ها را در حريم بازار مسلمين ساخته و به زمين‏هاى مراكز تجارى تجاوز كرده بودند. حضرت اميرالمؤمنين على عليه السلام دستور داد كه آن خانه‏ها را خراب كنند. و فرمود : اينجا محل بازار و تجارت مسلمين است، نبايد شما در آن خانه هاى مسكونى بسازيد.2- حفاظت از حريم منابع آباميرالمؤمنين عليه السلام فرمود :فاصله دو چاهى كه براى آب دادن شتر حفر مى‏شود، 40 ذراع جهاد اقتصادي حضرت امير – مسكن و شهرسازي

اسلاید 537: كشاورزي در مزارع فدك و كشت پنبه در مدينه ( فدك ) براي اولين بار در حجازتوسط حضرت فاطمه (سلام الله عليها )جهاد اقتصادي حضرت صديقه كبري

اسلاید 538: وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَـكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ سوره : الاعراف آیه : 96 اگر مردم شهرها و روستاها ايمان آورده و پرهيزكاري كرده بودند بركت‏هايي از آسمان و زمين به روي ايشان مي‏گشوديم ، ولي تكذيب كردند ، و ما نيز ايشان را به اعمالي كه مي‏كردند مؤاخذه كرديم .بركات به معناى هر چيز كثيرى از قبيل امنيت،آسايش، سلامتى، مال و اولاد است كه غالبا انسان به فقد آنها مورد آزمايش قرار مى گيرد.جهاد اقتصادي در قرآن

اسلاید 539: علامه طباطبائی در تفسير آيه إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إیتاءِ ذِی الْقُرْبى‏ وَ یَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ (90)نحل در تعریف عدالت می فرمايند: عدل اجتماعی آن است که با هر فردی از اعضای جامعه آن چنان که شایستگی و استحقاقش را دارد برخورد شود و هر عضوی از اعضای جامعه در جایگاه متناسبی که شایسته او است قرار گیرد .عدالت

اسلاید 540: حديث قدسى : يا أَحمَدُ إِنَّ العِبادَةَ عَشَرَةُ أَجزاءَ: تِسعَةٌ مِنها طَلَبُ الحَلالِ فَإِذا طَيَّبتَ مَطعَمَكَ وَمَشرَبَكَ فَأَنتَ فى حِفظى وَ كَنَفى؛ خداوند مى‏فرمايد: اى احمد همانا عبادت ده جزء است كه نه جزء آن طلب ‏روزى حلال است، پس چون خوراكى و نوشيدنى خود را پاك كردى در پناه و حمايت من هستى. بحار الانوار(ط-بیروت) ج 74 ، ص 27بصيرت اقتصاد و

اسلاید 541: إِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ أَنَّکَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَیِ اللَّیْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِینَ مَعَکَ وَاللَّهُ یُقَدِّرُ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَیْکُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَیَکُونُ مِنْکُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الأرْضِ یَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَیَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِیمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لأنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ مزمل﴿٢٠﴾ یک نکته لطیف در این آیه شریفه اين است كه خداوند متعال «تلاش براى زندگى را در کنار جهاد فى سبیل الله قرار داده و این نشان مى دهد که اسلام براى این موضوع اهمیت زیادى قائل است، چرا چنین نباشد در حالى که یک ملت فقیر و گرسنه و محتاج به بیگانه، هرگز استقلال و عظمت و سربلندى نخواهد یافت و اصولاً جهاد اقتصادى بخشى از جهاد با دشمن است» (تفسیر نمونه ،ج 25 ،ص 200).حَتّی تَکُونَ اَعْمالی وَ اَوْرادی کُلُّها وِرْداً واحِداً جهاد اقتصادي

اسلاید 542: اقتصاد مقاومتي

اسلاید 543: تمدن جیرفت نام یافته‌های باستانشناسی تازه‌ای‌ است که در استان کرمان در نزدیکی شهر جیرفت و هلیل‌رود به دست تیم‌های چند ملیتی باستانشناس در دست بررسی و پژوهش است. یافتن چنین نقطه‌ای، افقی تازه در یافته‌ها و نگره‌های باستان‌شناسان دربارهٔ تمدن خاورمیانه گشوده است.این تمدن مربوط به هزارهٔ پنجم پیش از میلاد است و این مردم، در دشت خوش آب و هوا و حاصلخیز هلیل رود سکنا داشته‌اند.تمدن ناشناختهتا مدت‌ها چنین تصور می‌شد که کهن‌ترین تمدن جهان در سومر عراق پای گرفته است؛ اما کشف یک زیگورات[۴] عظیم با قدمت بیش از ۵۰۰۰ سال، آثار سنگی بسیار و همچنین کتیبه‌‌های آجری به خطی ناشناخته از منطقه جیرفت ایران[۵] باعث شد باستان‌شناسان دربارهٔ دانسته‌ها و ادعاهای پیشین خود تجدید نظر کنند.ميراث ايران

اسلاید 544: از حيث تاريخي داراي آثار فراواني از جمله شهر باستاني شوش ، سي و سه پل ،‌ تخت جمشيد ، ابيانه و ... مي باشد . از جهت طبيعي طبيعت چهار فصل را در يك زمان از شمال ( سرسبز و جنگلي ) تا مركز ( كوير ) و جنوب ( دريا ) دارد . از جنبه علمي رازي ( كاشف الكل ) ، ابن سيناي حكيم (طبيب بدون استاد ) ،‌شيخ بهايي عالم ( مهندس اعظم ) و ... ايراني مي باشند . از جنبه فرهنگي ملاصدرا ،‌شيخ انصاري ، امام خميني (رض ) ، شهداي انقلاب و دفاع مقدس و ... را دارد . از لحاظ اقتصادي داراي خليخ فارس ، درياي خزر ،‌رودخانه هاي عظيم ، ‌قناتها ،‌ چشمه ها ،‌ اراضي مستعد كشاورزي ، منابع نفت و گاز و معادن فلزي و غير فلزي و ... مي باشد . ميراث ايران

اسلاید 545: اين مجموعه ميراث بي نظيري را براي ملت بزرگ ايران به ارمغان آورده است . حال اين ميراث گرانبها در اختيار ماست .ما مي توانيم مانند بسياري از اسلافمان در اين ميراث تزايد ايجاد كنيم . يقينا با پرداختن به مزایای تاریخی ، فرهنگی و طبیعی - مانند بسياري از كشورها - مي توان به یکی از کشورهای ثروتمند دنیا تبدیل شد . البته كشور عزيزمان داراي نيروهاي مستعد و توانمند مي باشد كه هر زمان از آنها خواسته ايم و باورشان كرده ايم در صحنه هاي گوناگون اقتصادي ،‌علمي ،‌فرهنگي ،‌هنري ،‌دفاعي و ... خوش درخشيده اند . مسير پيشرفت كشورمان آغاز شده است ولي تا رسيدن به قله راه درازي در پيش داريم .ميراث ايران

اسلاید 546: ما برای آنکه ایران خانه‌ی خوبان شود رنج دوران برده ایم ما برای آنکه ایران گوهر تابان شود خون دلها خورده‌ایم ما برای بوییدن بوی گل نسترن چه سفرها کرده‌ایم ما برای نوشیدن شورابه های کویر چه خطرها کرده‌ایم ما برای بوسیدن نام گلی ناشناس چه سفرها کرده‌ایم ما برای بوسیدن خاک سر قله‌ها چه خطرها کرده‌ایم ما برای خواندن این قصه عشق به خاک رنج دوران برده‌ایم ما برای جاودان ماندن این عشق پاک رنج دوران برده‌ایمميراث ايران

اسلاید 547: چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در 1404

اسلاید 548: با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شدن و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی ، در چشم انداز 20 ساله ، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتضادی ، علمی و فناوری در سطح منطقه ، با هویت اسلامی و انقلابی ، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده در روابط بین الملل . جامعه ایرانی در افق این چشم انداز ، چنین ویژگی هایی خواهد داشت :توسعه یافته ، متناسب با مقتضیات فرهنگی ، جغرافیایی و تاریخی خود متکی براصول اخلاقی و ارزش های اسلامی ، ملی و انقلابی ، با تأکید بر مردم سالاری دینی ، عدالت اجتماعی ، آزادیهای مشروع ، حفظ کرامت و حقوق انسان ها و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضایی . برخورداراز دانش پیشرفته ، توانا در تولید علم و فن آوری ، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی. امن ، مستقل و مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت . برخوردار از سلامت ، رفاه ، امنیت اجتماعی ، فرصت های برابر ، توزیع مناسب درآمد ، نهاد مستحکم خانواده ، به دور از فقر ، فساد ، تبعیض و بهره مند از محیط مطلوب . فعال ، مسئولیت پذیر ، ایثارگر ، مومن ، رضایت مند ، برخوردار از وجدان کاری ، انضباط ، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی ، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن . چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی

اسلاید 549: دست یافته به جایگاه اول اقتصادی ، علمی و فن آوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی ( شامل آسیای میانه ، قفقاز ، خاورمیانه و کشورهای های همسایه ) با تأکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم ، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی ، ارتقای نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل . الهام بخش ، فعال و مؤثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم اسلامی دینی ، توسعه کارآمد ، جامعه اخلاقی ، نو اندیشی و پویایی فکری و اجتماعی تأثیر گذار بر همگرایی اسلامی و منطقه ای بر اساس تعالیم واندیشه های امام خمینی (ره ) دارای تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزت ، حکمت و مصلحت . ملاحظه ـ در تهیه ،تدوین و تصویب برنامه های توسعه و بودجه های سالیانه ، این نکته مورد توجه قرار گیرد : شاخص های کمی کلان آنها از قبیل، نرخ سرمایه گذاری ، درآمد سرانه ، تولید ناخالص ملی ، نرخ اشتغال و تورم ، کاهش فاصله درآمد میان دهک های بالا و پایین جامعه ، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی های دفاعی وامنیتی ، باید متناسب با سیاست های توسعه و اهداف و الزمات چشم انداز ، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست ها و هدف ها به صورت کامل مراعات شود. شایان ذکر است ، این چشم انداز مبنای تنظیم سیاست های کلی چهار برنامه پنج ساله آینده خواهد بود و افق جهت گیری کلی فعالیت خهای کشور را در ابعاد مختلف در 20 سال آینده مشخص می کند. چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی

اسلاید 550: « امروزه شناخت دقیقی نسبت به موقعیت های مکانی کشور وجود ندارد و به دليل برخی بحران ها مانند بحران آب ،بحران هوا و بحران خاک همه منابع زیستی در حال فروپاشی است. در گذشته تمامی تصمیمات برای توسعه کشور با تحقیق و پژوهش انجام می شد به گونه ای که راه تاریخی شوش به همدان که در زمان هخامنشیان ساخته شده ۱۳۵ کیلومتر از راه فعلی این دو شهر کوتاهتر است . در سال های گذشته بسیاری از تصمیم گیری ها مغایر با طبع سرزمین ایران بوده که نتیجه آن واکنش های منفی طبیعت است. در حال حاضر ۱۴۰ هزار نقطه قابل زیست در کشور وجود دارد و این مسئله نشان می دهد در کشور ایران به دلیلی تنوع آب و هوایی و زیستگاهی امکان زندگی در تمامی مناطق وجود دارد . »آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 551: به عنوان يك نمونه آب شهرستانهاي خرم آباد با حدود 500000 نفر جمعيت و بروجرد با حدود 350000 نفر از چشمه ها تامين مي شود . در حاليكه مشاهده مي شود براي توسعه توليد با مشكل كم آبي مواجه ايم ؛ اين در صورتي است كه ما مشكل كمبود منابع آبي نداريم ؛‌ آنچه كه وجود دارد تخريب منابع آب است ؛‌مانند از بين بردن قناتها در شهر تهران يا فرسوده بودن شبكه هاي انتقال آب يا تصفيه 100% آب مصرفي مردم - در حاليكه فقط 11%‌ آب نياز به تصفيه دارد - ‌يا مكانيزه نبودن سيستم آبياري كشاورزي . آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 552: مقام معظم رهبري ( دامت بركاته )عدالت و تقوي آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 553: دهه عدالت وپيشرفت

اسلاید 554: 1387: نوآوری و شکوفایی1388 : حركت به سمت اصلاح الگوي مصرف 1389 : همت مضاعف و كار مضاعف1390 : جهاد اقتصادي1391 : توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه‌ي ايراني1391: حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی 1393 : اقتصاد و فرهنگ ،‌با عزم ملي و مديريت جهادي1394 : ......اقتصاد مقاومتي

اسلاید 555: ضرورت زمانی اقتصاد مقاومتيتحريم اقتصاديمحيط کسب و کار چشم انداز و برنامه پنج سالهپنجم توسعه اقتصادي- اجتماعي سياستهاي اصل 44قانون اساسياجراي طرحهدفمندسازي يارانه هادهه پيشرفت و عدالتبحران در اقتصاد جهانيضـرورت زماني اقتصاد مقاومتيقانون اساسي

اسلاید 556: بسم‌اللّه الرحمن الرحيم ايران اسلامي با استعدادهاي سرشار معنوي و مادي و ذخائر و منابع غني و متنوع و زيرساخت‌هاي گسترده و مهم‌تر از همه، برخورداري از نيروي انساني متعهد و كارآمد و داراي عزم راسخ براي پيشرفت، اگر از الگوي اقتصادي بومي و علمي برآمده از فرهنگ انقلابي و اسلامي كه همان اقتصاد مقاومتي است، پيروي كند نه تنها بر همه‌ مشكلات اقتصادي فائق مي‌آيد و دشمن را كه با تحميل يك جنگ اقتصادي تمام عيار در برابر اين ملت بزرگ صف‌آرايي كرده، به شكست و عقب‌نشيني وا مي‌دارد، بلكه خواهد توانست در جهاني كه مخاطرات و بي‌اطميناني‌هاي ناشي از تحولات خارج از اختيار، مانند بحران‌هاي مالي، اقتصادي، سياسي و ... در آن رو به افزايش است، با حفظ دستاوردهاي كشور در زمينه‌هاي مختلف و تداوم پيشرفت و تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسي و سند چشم‌انداز بيست ساله، اقتصاد متكي به دانش و فناوري، عدالت بنيان، درون‌زا و برون‌گرا، پويا و پيشرو را محقق سازد و الگوئي الهام‌بخش از نظام اقتصادي اسلام را عينيت بخشد. اكنون با مداقه لازم و پس از مشورت با مجمع تشخيص مصلحت نظام، سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي كه در ادامه و تكميل سياست‌هاي گذشته، خصوصاً سياست‌هاي كلي اصل 44 قانون اساسي و با چنين نگاهي تدوين شده و راهبرد حركت صحيح اقتصاد كشور به سوي اين اهداف عالي است، ابلاغ مي‌گردد. لازم است قواي كشور بي‌درنگ و با زمان‌بندي مشخص، اقدام به اجراي آن كنند و با تهيه قوانين و مقررات لازم و تدوين نقشه راه براي عرصه‌هاي مختلف، زمينه و فرصت مناسب براي نقش‌آفريني مردم و همه فعالان اقتصادي را در اين جهاد مقدس فراهم آورند تا به فضل الهي حماسه‌ اقتصادي ملت بزرگ ايران نيز همچون حماسه سياسي در برابر چشم جهانيان رخ نمايد. از خداوند متعال توفيق همگان را در اين امر مهم خواستارم.    سيّدعلي خامنه‌اي 29/ بهمن ماه/ 1392سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 557: بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي با هدف تأمين رشد پويا و بهبود شاخص‌هاي مقاومت اقتصادي و دستيابي به اهداف سند چشم‌انداز بيست‌ساله، سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي با رويكردي جهادي، انعطاف پذير، فرصت ساز، مولد، درون‌زا، پيشرو و برون‌گرا ابلاغ مي‌گردد: 1- تأمين شرايط و فعال‌سازي كليه امكانات و منابع مالي و سرمايه‌هاي انساني و علمي كشور به منظور توسعه كارآفريني و به حداكثر رساندن مشاركت آحاد جامعه در فعاليت‌هاي اقتصادي با تسهيل و تشويق همكاري‌هاي جمعي و تأكيد بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات كم‌درآمد و متوسط. 2-پيشتازي اقتصاد دانش بنيان، پياده‌سازي و اجراي نقشه جامع علمي كشور و ساماندهي نظام ملي نوآوري به منظور ارتقاء جايگاه جهاني كشور و افزايش سهم توليد و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنيان و دستيابي به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنيان در منطقه. 3- محور قراردادن رشد بهره‌وري در اقتصاد با تقويت عوامل توليد، توانمندسازي نيروي كار، تقويتِ رقابت‌پذيري اقتصاد، ايجاد بستر رقابت بين مناطق و استانها و به كارگيري ظرفيت و قابليت‌هاي متنوع در جغرافياي مزيت‌هاي مناطق كشور. 4- استفاده از ظرفيت اجراي هدفمند‌سازي يارانه‌ها در جهت افزايش توليد، اشتغال و بهره‌‌وري، كاهش شدت انرژي و ارتقاء شاخص‌هاي عدالت اجتماعي. سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 558: 5- سهم‌بري عادلانه عوامل در زنجيره‌ توليد تا مصرف متناسب با نقش آنها در ايجاد ارزش، بويژه با افزايش سهم سرمايه انساني از طريق ارتقاء آموزش، مهارت، خلاقيت، كارآفريني و تجربه. 6- افزايش توليد داخلي نهاده‌ها و كالاهاي اساسي(بويژه در اقلام وارداتي)، و اولويت دادن به توليد محصولات و خدمات راهبردي و ايجاد تنوع در مبادي تأمين كالاهاي وارداتي با هدف كاهش وابستگي به كشورهاي محدود و خاص. 7- تأمين امنيت غذا و درمان و ايجاد ذخاير راهبردي با تأكيد بر افزايش كمي و كيفي توليد(مواد اوليه و كالا). 8- مديريت مصرف با تأكيد بر اجراي سياست‌هاي كلي اصلاح الگوي مصرف و ترويج مصرف كالاهاي داخلي همراه با برنامه ريزي براي ارتقاء كيفيت و رقابت پذيري در توليد. 9- اصلاح و تقويت همه‌جانبه‌ نظام مالي كشور با هدف پاسخگويي به نيازهاي اقتصاد ملي، ايجاد ثبات در اقتصاد ملي و پيشگامي در تقويت بخش واقعي.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 559: 10- حمايت همه جانبه‌ هدفمند از صادرات كالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوري مثبت از طريق: -    تسهيل مقررات و گسترش مشوق‌هاي لازم. -    گسترش خدمات تجارت خارجي و ترانزيت و زيرساخت‌هاي مورد نياز. -    تشويق سرمايه گذاري خارجي براي صادرات. -    برنامه ريزي توليد ملي متناسب با نيازهاي صادراتي، شكل‌دهي بازارهاي جديد، و تنوع بخشي پيوند‌هاي اقتصادي با كشورها به ويژه با كشورهاي منطقه. -    استفاده از ساز و كار مبادلات تهاتري براي تسهيل مبادلات در صورت نياز. -    ايجاد ثبات رويه و مقررات در مورد صادرات با هدف گسترش پايدار سهم ايران در بازارهاي هدف. 11- توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ويژه اقتصادي كشور به منظور انتقال فناوري‌هاي پيشرفته، گسترش و تسهيل توليد، صادرات كالا و خدمات و تأمين نيازهاي ضروري و منابع مالي از خارج. 12- افزايش قدرت مقاومت و كاهش آسيب پذيري اقتصاد كشور از طريق: -    توسعه پيوندهاي راهبردي و گسترش همكاري و مشاركت با كشورهاي منطقه و جهان بويژه همسايگان. -    استفاده از ديپلماسي در جهت حمايت از هدف‌هاي اقتصادي. -    استفاده از ظرفيت‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي. سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 560: 13- مقابله با ضربه پذيري درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طريق: -    انتخاب مشتريان راهبردي. -    ايجاد تنوع در روش‌هاي فروش. -    مشاركت دادن بخش خصوصي در فروش. -    افزايش صادرات گاز. -    افزايش صادرات برق. -    افزايش صادرات پتروشيمي. -    افزايش صادرات فرآورده‌هاي نفتي. 14- افزايش ذخاير راهبردي نفت وگاز كشور به منظور اثرگذاري در بازار جهاني نفت و گاز و تأكيد بر حفظ و توسعه ظرفيت‌هاي توليد نفت و گاز، بويژه در ميادين مشترك .15-  افزايش ارزش افزوده از طريق تكميل زنجيره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه توليد كالاهاي داراي بازدهي بهينه(براساس شاخص شدت مصرف انرژي) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشيمي و فرآورده‌هاي نفتي با تأكيد بر برداشت صيانتي از منابع. 16- صرفه جويي در هزينه‌هاي عمومي كشور با تأكيد بر تحول اساسي در ساختارها، منطقي سازي اندازه دولت و حذف دستگاه‌هاي موازي و غيرضرور و هزينه‌هاي زايد .سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 561: 17- اصلاح نظام درآمدي دولت با افزايش سهم درآمدهاي مالياتي. 18- افزايش سالانه‌ سهم صندوق توسعه ملي از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز تا قطع وابستگي بودجه به نفت. 19- شفاف‌سازي اقتصاد و سالم‌سازي آن و جلوگيري از اقدامات، فعاليت‌ها و زمينه‌هاي فسادزا در حوزه‌هاي پولي، تجاري، ارزي و ... . 20- تقويت فرهنگ جهادي در ايجاد ارزش افزوده، توليد ثروت، بهره‌وري، كارآفريني، سرمايه گذاري و اشتغال مولد و اعطاي نشان اقتصاد مقاومتي به اشخاص داراي خدمات برجسته در اين زمينه. 21- تبيين ابعاد اقتصاد مقاومتي و گفتمان سازي آن بويژه در محيط‌هاي علمي، آموزشي و رسانه‌اي و تبديل آن به گفتمان فراگير و رايج ملي.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 562: 22- دولت مكلف است براي تحقق سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي با هماهنگ سازي و بسيج پوياي همه امكانات كشور، اقدامات زيررا معمول دارد: -    شناسايي و بكارگيري ظرفيت‌هاي علمي، فني و اقتصادي براي دسترسي به توان آفندي و اقدامات مناسب. -    رصد برنامه‌هاي تحريم و افزايش هزينه براي دشمن. -    مديريت مخاطرات اقتصادي از طريق تهيه طرح‌هاي واكنش هوشمند، فعال، سريع و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلال‌هاي داخلي و خارجي. 23- شفاف و روان سازي نظام توزيع و قيمت‌گذاري و روزآمدسازي شيوه‌هاي نظارت بر بازار. 24- افزايش پوشش استاندارد براي كليه محصولات داخلي و ترويج آن.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 563: اقتصاد مقاومتي داراي دو بخش مي باشد . مقاوم بودن در برابر تهديدات خارجي بالقوه يا بالفعل ( مثلا توليد و ذخيره سازي مواد غذايي مورد نياز جمعيت 77 ميليوني كشور در داخل ) مي باشد . بخش مهمتر آن اين است كه ساختار اقتصاد مستقل از تحريم ، جنگ يا مشكلات ديگر خارجي مقاوم باشد ‌ . ساختار مديريتي عالي ،‌توليد دانش بنيان ( با بهره وري و كيفيت عالي ) ،‌ استفاده بهينه از منابع ،‌رفاه عمومي بالا ،‌عدالت ،‌ اقتصاد توليد محور نه خدمات محور و ... نشانه وجود ساختار مستحكم اقتصاد مي باشد .سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 564: در مقایسه با برنامه ریاضت اقتصادی که در مواقع بحرا بار برخای کشاورها تحمیال مای شاود وبخصوص برنامه اخیر اتحادیه اروپا برای مقابله با بحران شش ساله كه از 2007 آغاز شده ،اقتصاد مقاومتی تفاوت های فاحشی دارد.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 565:  تدابیر ریاضت اقتصادی با رویکرد برو گرایی همراه با الاتقراضهای خارجی اجرا مای شاود ولایاقتصاد مقاومتی یک الگوی درو گرا الات. ریاضت اقتصادی در جامعه اروپایی یک برنامه تحمیلی اتحادیه الات ولای اقتصااد مقااومتی یاکالگوی بومی الات. ریاضت اقتصادی یک عقب گارد راهباردی از شکسات الگاوی لاارمایه داری الاات ولای اقتصاادمقاومتی در جهت اثبات پدیده جدید نظری و یک الگوی جدید بر مبناای الگاوی عملای الاایمیالات ریاضت اقتصادی یک واکنش مجدد نا عادلانه منبعث از یک الگوی عدالت گریز الات ولی اقتصادمقاومتی در صد طراحی یک الگوی جدید عدالت محور الات ریاضت اقتصادی انسجام یک برنامه را ندارد و ضربتی و کوتاهمادت و تادافعی الاات ولای اقتصاادمقاومتی یک الگو مبتنی بر برنامهریزی آگاهانه برای رلاید به چشمانداز الات.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 566:  ریاضت اقتصادی یک برنامه کوتاه مدت،تصادفی با آزمو و خطا و تحمیل شده الات ولای اقتصاادمقاومتی یک الگو الات ریاضت اقتصادی یک واکنش اضطراری وتاکتیکی ولی اقتصاد مقاومتی یک کنش راهبردی الات -ریاضت اقتصادی یک برنامه انقباضی هزینه با رویکرد کاهش هزیناه هاای عماومی ولای اقتصاادمقاومتی یک الگو منسجم برای شکوفایی الاتعداد های درونی اقتصاد در جهت انبساط نظام تولیدو فعالیت های اقتصادی حقیقی الات ریاضت اقتصادی یک برنامه جبرانی بدو هدف در جهت تغییرات الاالای در الگوالات ولی اقتصادمقاومتی یک الگوی مستقل پیشرفتمحور و تولاعهگرا با هدف تغییر شرایط الات ریاضت اقتصادی یک برنامه تحمیلی و مواجه با واکنش منفی مردم الاات ولای اقتصااد مقااومتیبرعکس یک الگوی در جهت شکوفایی نقش مردم الات و نگاه اقتصادی و اجتماعی همزما الات.سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي

اسلاید 567: مديريت جهادي

اسلاید 568: امام خمینی فرمودند: به داد بشاگرد برسید! مسئوليت كميته امداد امام خمینی بشاگرد و نجات مردم آن منطقه را پذیرفت. نسیم عشق به امام، دل دریایی او را به تلاطم کشاند و عشق به امام، سرِّ پذیرش این مسئولیت سخت و سنگین بود. حاجی عاشق و مرید امام بود، حال که معشوق خواسته بود که به داد بشاگرد برسد، بشاگرد معرکه عشق بازی او شده بود تا به امید لبخند رضایت امام، خود را به آب و آتش بزند.سال 1361، نقطه عطف زندگی او به شمار می رود. با سماجت‌های آقای ملکشاهی، معاونت امور استان های هلال احمر، حاجي راضی شده بود فقط برای پانزده روز، جبهه جنگ را رها کند و به منطقه اي محروم برود؛ اما... می‌دانی که لاجرم راه کمال انسان از میدان جهاد می‌گذرد و خواست خدا بر آن بود تا راه کمال ايشان ، از راه پر پیچ و خم، سخت، و دشوار «بشاگرد» بگذرد. حاجي، خود را وقف جبهه‌های غریب کرد. بیست وسه سال، «بشاگرد» را مأمن گمنامی خود کرد و بدون هیچ چشمداشتی بیست وسه سال، نَفَس‌های خود را یکایک، قربانی راه حق کرد؛ راهی که سختی اش می‌ارزید به شیرینی لبخندِ کودکِ یتیم و گرسنه «جوتی» پوش بشاگردی!آغاز هجرت بیست وسه ساله وي به بشاگرد، اسفند 1361 بود، که به همراه تيمي براي بررسي اين منطقه به استان هرمزگان رفت. جالب اينجاست كه در اين سفر، سی نفر به سمت بشاگرد حركت کردند، ولی در همان اوايل راه با دیدن سختي‌ها و خطرات منطقه، بیشتر آنها سفر را نیمه‌کاره رها کردند و بازگشتند و تنها حاجي و دو نفر ديگر به بشاگرد رسیدند.مديريت جهادي

اسلاید 569: زندگي اولین فرزند مرشد نصرالله بود که اواخر سال ۱۳۲۷ به دنیا آمد. او در دولاب تهران به دنیا آمد. پس از طی مراحل تحصیلی، در سال ۱۳۵۱ به استخدام بانک صادرات ایران درآمد و در همان سال ازدواج کرد و صاحب ۳ فرزند شد.وي در جریان مبارزات مردم ایران علیه حکومت پهلوی حضوری فعالانه داشته و در کنار آن از جمله از طریق بنیاد امام جعفر صادق به حمایت از بینوایان می‌پرداخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری خمینی به فعالیتهای مبارزاتی خود در نهادهای مبارز ادامه داد .وی در سال ۱۳۶۰ به اتفاق چند تن از همکاران طی مأموریتی از سوی سرپرست کمیته امداد امام خمینی جهت فقرزدایی به هرمزگان رفت و مدت شش ماه در نقاط فقیرنشین آنجا خدمت کرد .مديريت جهادي

اسلاید 570: بشاگرددر سفر هرمزگان وی با منطقه محروم بشاگرد از توابع شهرستان میناب آشنا شد و آن را گزارش کرد. در سال ۱۳۶۱ او طی حکمی رسمی برای محرومیت زدایی از منطقه بشاگرد از سوی سرپرست کمیته امداد مأموریت پیدا کرد که به آن منطقه رفته و وضعیت منطقه را بهبود ببخشد.او طی حدود ۲۲ سال و با اجرای طرحهای گسترده عمرانی، مردم محروم بشاگرد را از فقرهای مختلف رهانید و چهره قبلی این منطقه را بکلی گرگون کرد.او بر اثر ۱۲ بار ابتلا به بیماری مالاریا(که به دلیل وضع نامناسب بهداشتی منطقه در آنجا شیوع داشت) سلامتی خود را نیز در این راه از دست داد و تا پایان عمر از عوارض ناشی از این بیماری رنج می‌برد.ايشان پس از حضور ۲۳ ساله‌اش در بشاگرد در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۴ در سن ۵۶ سالگی در اثر سکته قلبی جان باخت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد . مديريت جهادي

اسلاید 571: بشاگرددر سفر هرمزگان وی با منطقه محروم بشاگرد از توابع شهرستان میناب آشنا شد و آن را گزارش کرد. در سال ۱۳۶۱ او طی حکمی رسمی برای محرومیت زدایی از منطقه بشاگرد از سوی سرپرست کمیته امداد مأموریت پیدا کرد که به آن منطقه رفته و وضعیت منطقه را بهبود ببخشد.او طی حدود ۲۲ سال و با اجرای طرحهای گسترده عمرانی، مردم محروم بشاگرد را از فقرهای مختلف رهانید و چهره قبلی این منطقه را بکلی گرگون کرد.او بر اثر ۱۲ بار ابتلا به بیماری مالاریا(که به دلیل وضع نامناسب بهداشتی منطقه در آنجا شیوع داشت) سلامتی خود را نیز در این راه از دست داد و تا پایان عمر از عوارض ناشی از این بیماری رنج می‌برد.ايشان پس از حضور ۲۳ ساله‌اش در بشاگرد در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۴ در سن ۵۶ سالگی در اثر سکته قلبی جان باخت و پیکر او در بهشت زهرا به خاک سپرده شد مديريت جهادي

اسلاید 572: خاطراتحاج محمود برادر حاجي: عمده کار حاج‌عبدالله روی بحث بهداشت و راهداری و کار فرهنگی و خودکفایی مردم این منطقه بود، معتقد بود که باید خودشان کار یاد بگیرند تا بتوانند زندگی کنند اکنون همان منطقه پزشک و مهندس عمران دارد که به همت مردم بشاگرد است.کیومرث هاشمی رئیس کمیته ملی المپیک : امثال حاج عبدالله حتی بعد از رفتن خودشان هم به جامعه و مردم هم انرژی می‌دهند . سردار مشایخی از همراهان حاجي در عرصه سازندگی به نیمه پنهان برادران خدمتگزار در مناطق محروم اشاره کردو گفت: اگر عروس‌های این خانواده نبودند این برادران نمی‌توانستند برای کشور افتخار آفرینی کنند، نقش همسر حاج عبدالله در همراه کردن «جاری‌ها» برای حضور شوهران آنها نقش کمتر از حاج‌عبدالله در عرصه سازندگی نداشته که قابل تقدیر و تشکر است .مديريت جهادي

اسلاید 573: خاطراتادیب‌زاده نویسنده کتاب تا خمینی‌شهر* که مربوط به خاطرات حاج‌عبدالله است : ممکن بود هر آدم خیری از لحاظ دنیایی بشاگرد را آباد کند اما این کارها از نگاه دیگری بعد معنوی نداشته و ماندگار نباشد اما آنچه که بشاگرد را متفاوت کرد نوع نگاه و تفکر حاج‌عبدالله بود. همانطور که مناطق ویژه اقتصادی داریم بشاگرد نیز منطقه ویژه انقلابی است.حاجي به هر جا می‌رفت خود را سفیر امام معرفی می‌کرد و هر چه کارها بیشتر و شلوغ‌تر می‌شد خواب کمتر و نماز شبش بیشتر می‌شد و برای ما این موضوعات درس است و باید از آن بهره‌مند شویم.مجید جلالی سرمربی سایپا که از هم محلی‌های حاجي محسوب می‌شود : یکسری مربیان برای خودشان خدمت می‌کنند اما برخی به دنبال خدمت به فوتبال هستند وقتی به جامعه نگاه می‌کنیم نیز همین‌گونه است، در حالی که افرادی وجود دارند از خود می‌گذرند تا به جامعه خدمت کنند. با اطمینان می‌گویم حاج عبدالله خود را وقف خدمت به جامعه کرد. از سال‌های قبل از انقلاب خود را وقف خدمت کرد و از همان زمان با خانواده این بزرگوار رفت و آمد داشتم و هم محلی‌ها نیز از این روحیه حاج‌عبدالله الگو می‌گیرند ،الگوی من نیز در عرصه فوتبال خدمت به جامعه فوتبالی است. روحیه خدمت در خانواده والی موج می‌زند و در عین گمنامی خدمت کردند و زحمات زیادی حتی به خانواده خود دادند که برای همه نسل‌ها قابل احترام است.* منظور بشاگرد است .مديريت جهادي

اسلاید 574: اینجور کارهای بی سروصدا و خاموش و خالصانه، نه فقط برای شما پیش خدای متعال درجه و مرتبه درست می کند، بلکه در کل بنای جمهوری اسلامی اثر می گذارد، مثل سیمانی است که در یک بنایی تزریق کنند و آنرا مستحکم کنند. با انجام اینجور کارهای مخلصانه، بنای جمهوری اسلامی مستحکم می شود بدون اینکه کسی بفهمد. یعنی وقتی در گوشه و کنار کشور، در بین مردم، کسانی هستند که کار را برای خدا می کنند، کار را مخلصانه انجام می‌دهند، دنبال هیاهو و جلب نظر این و تحسین آن نیستند، یکی از خواصش این است که اصلاً خود این بنا را مستحکم می کند، مثل روحی که در یک کالبدی بدمند. مديريت جهادي

اسلاید 575: الگوي مديريت جهادي : حاج عبدالله والی

اسلاید 576: مدیریت جهادی را در محورهای ذیل خلاصه كرد: ۱- نگاه کارشناسانه ، مدبرانه و واقعگرایانه به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم 2- شناسایی صحیح ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود در کشور 3- سرعت عمل لازم در حل و فصل موضوعات و مشکلات و پرهیز از هرگونه شتاب زدگی در تصمیمات کلان 4- بهره‌گیری صحیح و به موقع از ظرفیت ها و امکانات و منابع و پتانسیل های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی در داخل کشور 5- توزیع عادلانه بر حسب نیاز در سطح کشور به منظور افزایش انگیزه در جهت حمایت از سیاست های اقتصادی ( رسيدگي به همه مناطق كشور ) 6- سوق دادن تمامی ابزار فرهنگی کشور و رسانه هایی داخلی در تبلیغ و تشویق مردم به مصرف صحیح محصولات و تولیدات داخلی مديريت جهادي

اسلاید 577: 7- بالا بردن ساعات بهره‌وری کار در سطح کشور ( ادارات و کارخانجات و ...) 8- بالا بردن سرعت گردش سرمایه در کشور و توزیع تسهیلات بدون هرگونه قرطاس بازی اضافه 9- بالا بردن اشراف کامل دستگاه های نظارتی و کنترلی بر اقتصاد کشور 10- ایجاد فضای کامل امنیت اقتصادی برای سرمایه گذاران در اقتصاد داخلی 11- ایجاد سیستم های جدید با حفظ پتانسیل و آمادگی قبلی در جهت حل معضلات و مشکلات پیش بینی نشده در موضوعات اقتصادی 12- بالا بردن نقش بنگاه های خرد اقتصادی در داخل کشور در جهت افزایش تولید 1۳- تصویب و تسهیل قوانین برای کارآفرینی و حمایت از تولیدات داخلی 1۴- نگاه ویژه به مناطق محروم و کم برخوردار به منظور ایجاد و برقراری عدالت اجتماعی و بالا بردن انگیزه های حمایتی مردممديريت جهادي

اسلاید 578:

اسلاید 579: سال هاست اقتصاد جهانی توسط امپریالیسم رسانه‌ایی از طریق تغییر در نگاه فرهنگی مردمان کشورهای وارد کننده به ترغیب و تشویق آنان به مصرف گرایی و استفاده از محصولات و اجناس وارداتی و به همراهي‌ شرکت های چند ملیتی توانسته است بر تمامی شئون مردمان این کره خاکی چنگ بیاندازد و در نتیجه تولیدات ناخالص ملی کشورها به سمت سود‌دهی هر چه بیشتر برای كشورهاي غربي کشیده شد. بنابراین برای اینکه بتوان کلید موفقیت‌های اقتصاد را در دست داشته باشیم باید آن را در امتداد فرهنگ بدانیم .ارتباط اقتصاد و فرهنگ

اسلاید 580: فرهنگ فرهنگ هويت بلكه هستي يك ملت است . لذا تمامي فعاليتهاي ما از جمله اقتصاد بايد در بستر فرهنگ اسلامي ايراني انجام شود . بنده با توجه به موضوع ،‌بخشي از فرهنگ اقتصادي را توضيح مي دهم . اگر اسراف حرام است كه هست هزينه اسراف بايد در كشور بالا باشد ؛ لذا براي مثال بايد قيمت انرژي براي مصرفهاي بيش از نياز استاندارد حداقل برابر قيمت تمام شده باشد . چرا پليس قانون انداختن زباله از خودرو را اجرا نمي نمايد ؟ چرا شهرداري بايد پسماند خارج از سطل زباله را جمع آوري نمايد ؟ چرا نبايد براي قطع درختان اعتراض ننمود ؟ براي همه اين موارد و موارد اينچنيني ديگر بايد فرهنگ سازي نمود و برخورد قاطع و بازدارنده مورد نياز است .آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 581: خواستن و پي گيري مردم و مسئولين از يكديگر در خصوص پيشرفت حضور مردم در فعاليتهاي اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي :كارآفريني،‌مساجد ،‌حسينيه ها ، ‌هيات ها ، خيريه ها ، مدرسه سازي ،‌بسيج و ... واگذاري فعاليتها به مردم ( بر مبناي عدالت )نتيجه : ثباتعزم ملي

اسلاید 582: راهبردهاي اقتصاد مقاومتيبا رويكردمديريت جهادي

اسلاید 583: مبارزه با فساد « جامعه از نظر اقتصادی ناامن شده و اگر کسی امروز بخواهد حرام‌خور نباشد و برای راه‌اندازی تولید به دنبال رانت و رابطه نباشد، هیچ جایگاهی نخواهد داشت، اما از پله اول باید پول بدهد که نشان می‌دهد، آنها برنده هستند. » عبدالرضا مصري – نماينده محترم مجلس – برنامه مناظره آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 584: مبارزه با فساد « قوت مملکت به ستون فقرات ملت است و ستون افراد اگر بخواهد راست قامت باشد باید جیبشان پر باشد. ملتی که جیبش خالی است ستون فقراتش شکسته است. فقیر را فقیر گفتند برای اینکه نمی تواند مقاومت کند. اقتصاد مقاومتی با بی عرضگی و اختلاس حل نمی شود.ما در این مملکت همه چیز داریم ولی آنچه نداریم ، عرضه و امانت است، آنچه داریم اختلاس و بی عرضگی است . علوفه که انرژی هسته ای نیست، کمی عرضه می خواهد تولید شود. این همه زمین و منابع وجود دارد که برای تولید علوفه مساعد هستند. چرا لبنیات و گوشت گران است؟ فرهنگ قرآن به ما می گوید ملت فقیر ستون فقراتش شکسته است. کسی قرآنی حرف بزند و غیر قرآنی فکر کند این طور می شود. ما بر اساس روایات اسلامی می خواهیم آبرومندانه زندگی کنیم. ما نمی خوا هیم مردم را اطعام کنید بلکه می‌خواهیم مردم را اکرام کنید. » آیت الله العظمي جوادی آملیآسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 585: انتخاباتهزينه انتخاباتي كانديداها بسيار بالاست . اين هزينه ها از كجا بايد تامين شود ؟ تامين كنندگان انتظارت فوق العاده اي دارند . اين بزرگترين زمينه فساد در كشور است ولي هيچگاه آسيب شناسي نشده است . تا در اين خصوص راه حلي ارائه نشود تمامي اقدامات مبارزه با فساد ابتر است . عزل و نصب ها پس از اعلام برنده انتخابات بر اساس اعضاي ستاد انتخابات و حاميان آنها انجام مي شود . بسياري از اعضاي ستادها و حاميان كانديداها فاقد توان كارشناسي مرتبط مي باشند . مشكل ديگر اينكه برخي از مديران دولتي صاحب ثروت فراوان اعم از سهام ، زمين ، ملك و ... مي باشند . از اينها بدتر تابعيت دوگانه برخي مسئولين يا زندگي خانواده آنها در كشورهاي خارجي است . اين در حالي است كه معمار كبير انقلاب اسلامي خطاب به مسئولين نظام مي فرمايند : « اگر روزی از نظر زندگی از مردم عادی بالاتر رفتید، بدانید که دیر یا زود مطرود می شوید. » صحیفه نور، ج 17، ص 453.آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 586: اصلاح سیستم بانکی سيستم بانكي و مالياتي ( و عوارضي ) در اقتصاد به منزله سر در بدن مي باشند ؛‌ چنانچه بانك مركزي ،‌ سازمان امور مالياتي و گمرك و بورس كار خود را به نحو احسن انجام دهند كل اقتصاد به دنبال آنها حركت خواهد كرد . عمده سياست هاي اقتصادي توسط اين سه سازمان طراحي و اجرا مي شود . طبق آمار سال 91، رشد نقدینگی در کشور 29 درصد، رشد سرمایه‌گذاری واقعی اقتصاد منفی 21 درصد، رشد اقتصادی منفی 5.8 درصد و تورم 40 درصد اعلام شد. وقتی این آمارها در کنار هم گذاشته می‌شود گویای اين حقیقت تلخ در اقتصاد ما است كه در کشور ما نظام مالی بانک محور است در حالي كه كه وظیفه نظام مالی هدایت منابع به سمت تولید است . لذا اصلاح سيستم بانكي اولویت نخست اقتصاد کشورمي باشد . علل تورم در کشور به سه عامل اصلی (۱)افزایش تقاضای کل نسبت به عرضه کل، (۲)افزایش انتظارت تورمی و (۳)افزایش هزینه‌های تولید بر می‌گردد که افزایش نرخ ارز در هر سه عامل را تشدید مي كند. آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 587: به خصوص در ریشه‌یابی علل واقعی «نقدینگی افسار گسیخته» در کشور و حرکت آن به سمت فعالیت‌های غیر مولد اقتصادی صرفاً به نقش بانک مرکزی در خلق پول توجه شده و از خلق اعتبار ایجادشده توسط بانک‌ها چشم‌پوشی و اثر بانک‌ها در افزایش نقدینگی و نحوه تخصیص آن نادیده گرفته می‌شود. این در حالی است که نباید از سهم بانک‌ها در خلق نقدینگی و سوداگری آن‌ها در فعالیت‌های غیر مولد به صورت مستقیم و غیرمستقیم غفلت شود. علیرغم آنکه بانکها این قدرت عظیم که توسط حاکمیت و بانک مرکزی به آن‌ها اعطاشده، نسبت به شاخصهای اشتغال، تولید، رشد اقتصادی و عدالت پاسخگو نیستند و از پذیرش هرگونه مسئولیتی در سطح ملی شانه خالی می‌کنند. موید این مطلب آنكه کلیه سهمیه‌های تعیین‌شده توسط بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات بانک‌ها به تولید توصیه‌ای است، درحالی‌که در لیبرالترین نظامهای اقتصادی دنیا در قبال اعطای این اختیار از بانک‌ها مسئولیت خواسته می‌شود، کنترل لازم بر عملکرد بانک‌ها وجود دارد و از طریق سازوکارهای مختلف اقتصادی و نه توصیه‌ای، جریان نقدینگی به سمت تولید و سرمایه‌گذاریهای مولد در اقتصاد بر اساس اولویت‌ها و نیازها هدایت می‌شود. آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 588: در سیاست های بانک مرکزی (سال 90) میزان پیشنهادی تسهیلاتی که باید به صنعت و معدن هدایت شود 37 درصد بوده است که بانک ها در سال 90 تنها 23 درصد منابع خود را به حوزه صنعت و معدن پرداخت کرده اند که بخشی از آنها نیز به نام صنعت بوده و به بخش های دیگر مانند دلالی هدایت شده است. اين روش مديريت ولنگار بانكداري به گونه ای است که تنها به عنوان مثال میتوان به سود افشا شده برخی بانکها اشاره کرد که بعضاً به صد در صد هم رسیده است ،‌ اين در حالي است كه ماليات متناسبي هم پرداخت نمي كنند . با شروع بحران‌های اقتصادی اولین مراکزی كه ورشکست می‌شوند بانک‌ها هستند ، ‌اين در حالي است كه در شرایطی که اقتصاد کشور در رکود قرار گرفته است، بانکها و موسسات مالي اعتباري از رونق برخوردارند و شعب آن‌ها قارچ گونه پیاپی افزایش می یابد . در کشوری مانند سنگاپور تنها یک بانک وجود دارد این عدد در کشور ژاپن 2 کانادا 4 و نروژ 4 است اما این عدد در کشور ما 67 عدد است که در مقایسه با آمریکا نیز تعداد شعب بانک های ما 20 برابر است یعنی خرید شعب نیز با نگاه اقتصادی صورت می گیرد. آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 589: از این روست که مهم ترين اولویت اقتصاد کشور، اصلاح نظام بانکی است ؛ این مهم محقق نمی‌شود مگر آنکه تفکر حاکم بر بانک مرکزی، از سیطره بانکهای خصوصی و تجاری خارج‌شده و رفتارش را بر مبنای مصالح ملی تنظیم نماید. بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از ابزارهای حاکمیتی خود ابتدا از افزایش قدرت خلق اعتبار بانکها جلوگیری کرده و به تدریج نسبت به کاهش آن اقدام نماید و بدون افزایش حجم نقدینگی تأمین مالی نیازهای اساسی نظیر توليد ، مسکن، ازدواج و امثال آن را از طريق بانكها و موسسات مالي و اعتباري دولتي و خصوصي انجام دهد. بايد توجه نمود كه « دربانکداري ربوي سودحاصل از خلق پول از آنِ بانکدار است اما در بانکداري اسلامی این درآمد از آنِ بانک نیست ، بلكه هر تعداد که بانک از محل این سپرده ها و خلق پول از این ناحیه تسهیلات بدهد به همان تعداد حق الوکاله و کارمزد احتسابی تحت عنوان درآمد براي بانک ، بخشی به اندازه سود سپرده به سپرده گذار و بقیه درآمد حاصله براي دولت محسوب می شود. » محمد كهندل -عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي تهراناز اين نكته نيز غافل نشويم كه تمام خيابانها و كوچه هاي شهرهايمان مملو از شعب بانك ، صرافي ، بنگاه معاملات مسكن و مجتمع تجاري شده است . علاوه بر قبح اقتصادي و دامن زدن به افزايش نرخها ، معماري شهرهايمان نيز زشت شده است . آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 590: نظام مالياتيآيا در شرايط تورمي افزايش مداوم نرخ ماليات بر ارزش افزوده عادلانه است ؟ آيا بايد اعلام شود كساني كه درآمدي كمتر از دو و نيم ميليون تومان دارند مشمول دريافت يارانه مي شوند ولي سقف معافيت مالياتي يك ميليون تومان باشد ؟ آيا بخشهاي واسطه گري و دلالي – كه مانند اختاپوس به جان اقتصاد افتاده است و درآمدهاي صدها ميليارد توماني به جيب بسياري از آنها سرازير مي شود– بايد از ماليات معاف باشند ؟ آيا بايد از يك دانشجو كه ده ساعت در ماه كار مي كند تا قوت لايموتي براي خود تهيه نمايد ده درصد ماليات اخذ نماييم ولي از قشر نازك نارنجي طلافروشان ماليات بر ارزش افزوده نگيريم ؟ دولت چگونه مي تواند مزيت اقتصادي را تعريف نموده و توليد را در اولويت قرار دهد ؟ يك راه آن اعمال سياست مالي از طريق كاهش يا افزايش ماليات مي باشد . ولي هنگامي كه سيستم مالياتي منطقي وجود نداشته باشد نه دولت مي تواند به اهداف خود برسد و نه كارآفرين تشويق به ورود در حوزه توليد مي شود .آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 591: نظام مالياتيبهترين راهكار اخذ ماليات از همه به نرخ عادلانه و بر اساس كل درآمد ساليانه مي باشد . هر فرد ايراني در پايان سال مالياتي بايد صورت حساب كل مالياتي خود اعم از ارزش افزوده و غير آن را بدهد و – بر اساس نرخ عادلانه – در صورتي كه بدهكار است مابه التفاوت آن از وي اخذ شود و در صورتي كه طلبكار است به وي پرداخت شود .آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 592: ركودتورمي« در ارتباط با اینکه چگونه می توان از رکود خارج شد بدون آنکه فشارهای تورمی تشدید شود ، راهکار کلاسیکی وجود ندارد. به عبارت دیگر راهکار کلاسیک این موضوع سیاست پولی انقباضی است اما به محض اجرای این سیاست رکود تشدید می شود .و اگر قرار باشد سیاست پولی و مالی انبساطی در پیش گرفته شود منجر به افزایش تورم خواهد شد ؛ آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 593: ركودتورميلذا راهکار این معضل استفاده از راهکارهای غیرمتعارف و غیرکلاسیک است. بدین معنا که باید بهره وری عوامل تولید در اقتصاد ایران را ارتقا داد و کاری کرد که منحنی فیلیپس که رابطه معکوس میان نرخ بیکاری و نرخ تورم را نشان می دهد به سمت پایین حرکت کند.آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 594: ركودتورميآسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 595: ركودتورميآنگاه در این شرایط می توان بدون فشارهای تورمی، رکود و بیکاری را هم کاهش داد. افزایش بهره وری نیروی کار و سرمایه هم مستلزم اصلاح نظام مدیریتی کشور [ به عنوان پيش نياز تمامي اقدامات ] است .علت العلل مشکل اقتصاد ایران به تو در تویی نهادی و شکست در هماهنگ سازی سیاستی برمی گردد . » دکتر علی دینی ترکمانی استاديار دانشگاهآسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 596: ايران آينده

اسلاید 597: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إیتاءِ ذِی الْقُرْبى‏ وَ یَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ نحل (90) علامه طباطبائی در تفسير آيه در تعریف عدالت می فرمايند: عدل اجتماعی آن است که با هر فردی از اعضای جامعه آن چنان که شایستگی و استحقاقش را دارد برخورد شود و هر عضوی از اعضای جامعه در جایگاه متناسبی که شایسته او است قرار گیرد .عدالت

اسلاید 598: اركان ساختار اداري1- رهبري2- مردماصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 599: اگر مديريت و نظم ادارى ما در راه طى شده سيصدساله غربى توانايى رفتن ندارد بايد به اين ناتوانى تذكر پيدا كند . نظم ادارى ما نظم لخت و سنگين و پرمدّعا و كم كار است. تقصير اين لختى و سنگينى و كم كارى و پرمدّعايى نارضايتى مردم را معمولاً برگردن كارمندان مي اندازند و بى آنكه نظام مديريت را در نظر آورند .سخنرانى دكتر داورى اردكانى، رئيس فرهنگستان علوم جمهورى اسلامى ايران نقشه راه تدوين و طراحى الگوى اسلامى ايرانى پيشرفت (جلد اول)اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 600: اصلاح ساختار و سازمان انديشمندان بجاي تحليل جامعه‌شناختي پايين بودن كارآيي عوامل انساني دستگاهها كه خود مقّوم ذات وجودي تشكّل‌هاي رسمي و نيمه‌رسمي اجتماعي هستند، دنبال تحليل اندازه دولت در بُعد مالي و فيزيكي هستند.«كارآيي نيروي انساني در دستگاههاي دولتي پائين است» (مقدمه اول).«در نهاد ارزشي جاي شكفتن بالاترين كارآيي و كارآمدي و ضريب كارآيي هزينه وجود داشته و دارد» (مقدمه دوم)«تداوم حاكميت بلامنازع سامانه‌هاي سنتي در بدنه و پيكره دستگاه دولت است كه دستگاه دولت را ناكارآمد نموده و تصميم‌گيران و انديشمندان را به اين نتيجه ناصحيح رهنمون ساخته که انگار اندازه دولت بزرگ است.» (نتيجه)اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 601: دو پيشنهاد1ـ حضور و احياي مؤثر نهادهاي انقلاب اسلامي در کليه عرصه هاست.تجربه موفق مديريت جهادی در دستگاه های رسمی و نيمه رسمی نيز نشان می دهد که راه دوم2ـ برقراري و تعميق كاركردهاي نهادي در سازمانهاي سنتي است.مقايسه دو سامانه نهادي و سنّتيدكتر محمدجواد ايرواني دکتر عبدالمجيد شيخي اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 602: اصلاح ساختار و سازمان یکی از مهم‌ترین نکاتی که همواره ما را در مطالعه‌ی جوامع سنتی اسلامی شگفت‌زده می‌کرد همین بود که چگونه ـ مثلاً در مورد سفالگران میبد یزد ـ کار و زندگی آنها آمیخته با یکدیگر بوده است. اکنون ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تجربه‌ی باشکوه نهادهای انقلابی، به‌خوبی این معیار را دریافته‌ایم که نظرگاه اسلام درباره‌ی کار با آنچه که امروز در جوامع غربی و غرب‌زده می‌گذرد ـ و مع‌الاسف هنوز هم آثار آن در تشکیلات اداری و کارگری ما باقی است ـ متفاوت است. وقتی کار خدمت به خلق برای رضای خدا و همچون وسیله‌ای باشد که استعدادهای وجود انسان را در طول زندگیش به فعلیت برساند، آنگاه کار و زندگی یک انسان مؤمن آنچنان در هم می‌آمیزد که انفکاکشان از یکدیگر ممکن نیست. یکی از وجوه تفاوت نهادهای انقلابی و تشکیلات اجرایی موروثی‌ که ارمغان غرب‌زدگی ما هستند در همین جاست که کار در نهاد انقلابی به مثابه عبادتی بزرگ تلقی می‌شود. کسانی ممکن است اعتراض کنند که: «ای آقا!... مگر می‌شود تشکیلات و سازمان‌بندی اجتماعات را بر انگیزه‌های درونی بنا کرد؟ انگیزه‌های درونی که ضمانت اجرا ندارند. این حرف‌ها حرف‌های ایده‌آلیست‌هاست. بیایید واقعی فکر کنیم؛ اجتماع نظم می‌خواهد.» جواب حقیر این است که نظم و انگیزه‌ی الهی نه تنها منافات ندارند بلکه با هم ملازمند؛ اوصیکم بتقوی الله و نظم امرکم. چه چیز «جهاد سازندگی» را قادر ساخت که با نظمی حیرت‌انگیز طرح «محرم» را چهل و پنج روزه به پایان برساند، حال آنکه مقاطعه‌کارهای خارجی یک سال وقت و صدها برابر هزینه طلب می‌کردند؟ کار به مثابه عبادت. اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 603: اصلاح ساختار و سازمان «جدایی آموزش از زندگی» نیز همان ایرادی است که در آغاز کار انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها بیشتر از همه مورد تأکید بود. دانشجویان مسلمانی که انقلاب فرهنگی را آغاز کردند می‌خواستند با تلفیق کار و آموزش این نقص را برطرف سازند و نظام آموزش دانشگاهی رابه مردم نزدیک سازند. «طرح کاد» در دبیرستان‌ها نیز با همین نیت پا گرفته است، حال آنکه اشکال اساسی از جای دیگر است.توسعه و مباني تمدن غرب : سيد شهيدان اهل قلماصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 604: واگذاري کارها به دل‌باختگان تکنوکراسی این ضرب‌المثل معروف که «انقلاب فرزندان خویش را می‌خورد» از همین جا نتیجه شده است که همواره انقلاب‌ها بعد از پیروزی و تشکیل نظام به صورتی ناخواسته به جانبی کشیده شده‌اند که با اصول محتوایی نهضت مخالفت داشته است.انزوای حزب الله در نظام ما نیز نشانه‌ی خوبی نیست. هر چند که الحمد لله و المن سایه‌ی مبارک حضرت امام امت [ ( قدس سره ) و در ادامه مقام معظم رهبري ( مد ظله و العالي ) ] همچون ابر رحمتی بر سر ما گسترده است و ما را از بلیات و خطرات حفظ می‌کند، اما به هر تقدیر شکی نیست که اکنون در نظام ما حزب‌الله رفته رفته به انزوای سیاسی کشیده می‌شود و کارها به دل‌باختگان تکنوکراسی واگذار می‌گردد. این نشانه‌ای است از همان سرنوشت محتومی که همه‌ی انقلاب‌های جهان را وا داشته است تا فرزندان خویش را ببلعند... و خدا آن روز را نیاورد.آسيب شناسي اقتصاد ايران

اسلاید 605: اصلاح ساختار و سازمان براي اجراي هر فعاليتي نياز به ظرفي مي باشد تا مظروف در آن جاي بگيرد . چنانچه ظرف سازگاري با مظروف نداشته باشد ، مظروف در ظرف جاي نگرفته يا اتلاف منابع صورت گرفته است . براي اجراي اقتصاد مقاومتي نياز به ساختارهايي است كه مانند آن مظروف مي باشد . امروزه هنر مديريت آن است كه ساختار و سيستمي طراحي كند كه كارها به طور خودكار انجام شود . يكي از موارد اشكال آن است كه بسياري از امور در سيستم اداري كشور داري چند متولي است . به طور مثال : امور محرومين : كميته امداد ، بنياد مستضعفان ،‌ ستاد اجرايي فرمان امام ( قدس سره ) ‌هلال احمر ،‌ بهزيستي ، بنياد مسكن و ... مسكن و شهرسازي : شهرداري ، راه و شهرسازي ، سازمان شهرداريها و دهياري هاي كشور ، استانداري و ... اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 606: اصلاح ساختار و سازمان اين سازمانها سياست گذاري هاي چندگانه دارند و در اجرا با هم ناهماهنگ هستند . ضمن آنكه رفع اختلافات دستگاههاي موازي وقت زيادي از مسئولين بالاتر آنها را مي گيرد . بر اساس بند 14سیاست های کلی نظام اداری کل نگری، همسوسازی، هماهنگی و تعامل اثربخش دستگاههای اداری به منظور تحقق اهداف فرابخشی و چشم انداز. يكي از وظايف دستگاههاست كه تاكنون بخش كوچكي از آن محقق شده است . لذا يك گام اساسي براي شروع اقتصاد مقاومتي اصلاح ساختار اداري و روشهاي مملكت داري مي باشد . با توجه به اين دلايل به نظر مي رسد تا اين كار صورت نگيرد تحقق سياستهاي كلي ابلاغي مقام عظماي ولايت در زمينه اقتصاد مقاومتي به كندي - و نه جهادي - پيش مي رود . اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 607: اصلاح ساختار و سازمان در اين خصوص پيشنهادهاي زير به نظر مي رسند :ادغام وزارتخانه ها و سازمانهاي موازي در حوزه شهرسازي ، انرژي و ... ؛ تعيين روساي سازمانهاي زير مجموعه دولت مانند بانك مركزي ، سازمان ميراث فرهنگي ، گردشگري و صنايع دستي و ... با تاييد مجلس شوراي اسلامي ، تقويت مديريت هاي محلي (مانند مديريت يكپارچه شهري و واگذاري حداكثري امور اجرايي به استانها ،‌شهرستانها و ...) ؛ استقرار شركتهاي وابسته به دولت در مناطق مربوطه مانند شركت ملي نفت ،‌گاز ، پتروشيمي و ... ؛‌ اشتغال دولت در مركز به سياستگذاري و برنامه ريزي و اجرا نزديك به صفر . اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 608: اصلاح قوانين و مقرراتكاش مجلس مى توانست پژوهشى به عمل آورد و موارد ناسخ و منسوخ و ناهماهنگ در قوانين و مقررات و تصويب نامه ها و رسوم ادارى را بازشناسد و آنها را لغو يا اصلاح كند و اين خدمت بزرگى به نظام ادارى كشور است .سازمانهاى ادارى ما قانون و مقررات را نه راهنماى كار خود بلكه غايت مي دانند و اصل را بر اجراى مقررات و نه كوشش براى بهتر انجام شدن كارها و حل مسائل و رفع مشكل مردم گذاشته اند .قانون و مقررات معين نمي كند كه چه بايد كرد بلكه مي گويد چه نبايد كرد. سازمانهاى ادارى ما در مواردى كه به قانون نياز نيست اصرار دارند كه آزادى و اختيار خود را با استقبال از آيين نامه ها و مقرراتى كه به آنها نياز نيست محدود كنند.اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 609: اصلاح قوانين و مقرراتقوانين بايد ره آموز هر سازمان براى رسيدن به مقصدش در هماهنگى با سازمانهاى ديگر و پيشبرد كار كشور و خدمت به مردم باشد .سازمانهاى ادارى ما در بهترين وضع دوستداران مقرراتند و روح شايع و غالبدر ادارات مقررات بازى و دشوار سازى كارهاى نه چندان دشوار و حتى امور عادى و ساده است ؛‌تغيير اين روح و روحيه نه كار كارمندانست و نه سازمانهاى نظارتى از عهده آن بر مي آيند. مجلس هم نمى تواند روح حاكم بر ادارات و سازمانهاى ادارى را تغيير دهد اصلاح قوانين و مقررات و ايجاد روح خدمت به مردم بجاى عادت بازى با مقررات، مستلزم خودآگاهى و سير در راه تحول فكرى و معنوى و اخلاقى است. با اين تحول است كه مي توان كنديها و نارساييهاى موجود را علاج كرد و مجال فساد را هم تنگ و محدود ساخت.سخنرانى دكتر داورى اردكانى، رئيس فرهنگستان علوم جمهورى اسلامى ايران نقشه راه تدوين و طراحى الگوى اسلامى ايرانى پيشرفت (جلد اول)اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 610: اصلاح قوانين و مقررات وزارتخانه ها و سازمانها به دليل آنكه بسيار درگير اجرا مي باشند تعداد زيادي از آيين نامه ها و دستورالعملهايي كه مدنظر قانون گذار بوده است را تهيه ننموده و يا به روز ننموده اند و در واقع وظيفه اساسي و اصلي خود را به فراموشي سپرده اند . اصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 611: 0- فرهنگ و ارزشها1- مبارزه با فساد2- تحول اساسي ساختارها3- اصلاح نطام بانكي4- اصلاح نظام مالياتي5- ارتقاء بهره ورياصلاح ساختار و سازمان

اسلاید 612: ۱- نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش های اسلامی و کرامت انسانی و ارج نهادن به سرمایه های انسانی و اجتماعی.۲- عدالت محوری در جذب، تداوم خدمت و ارتقای منابع انسانی.۳- بهبود معیارها و روزآمدی روشهای گزینش منابع انسانی به منظور جذب نیروی انسانی توانمند، متعهد و شایسته و پرهیز از تنگ نظری ها و نگرشهای سلیقه ای وغیرحرفه ای.۴- دانش گرایی و شایسته سالاری مبتنی بر اخلاق اسلامی در نصب و ارتقای مدیران.۵- ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و بهسازی و ارتقای سطح دانش، تخصص و مهارتهای آنان.۶- رعایت عدالت در نظام پرداخت و جبران خدمات با تأکید بر عملکرد، توانمندی، جایگاه و ویژگیهای شغل و شاغل و تأمین حداقل معیشت با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی.۷- زمینه سازی جذب و نگهداری نیروهای متخصص در استانهای کمتر توسعه یافته و مناطق محروم.۸- حفظ کرامت و عزت و تأمین معیشت بازنشستگان و مستمری بگیران و بهره گیری از نظرات و تجارب مفید آنها.۹- توجه به استحکام خانواده و ایجاد تعادل بین کار و زندگی افراد در نظام اداری.۱۰- چابک سازی، متناسب سازی و منطقی ساختن تشکیلات نظام اداری در جهت تحقق اهداف چشم انداز.۱۱- انعطاف پذیری و عدم تمرکز اداری و سازمانی با رویکرد افزایش اثربخشی، سرعت و کیفیت خدمات کشوری.۱۲- توجه به اثربخشی و کارآیی در فرآیندها و روشهای اداری به منظور تسریع و تسهیل در ارائه خدمات کشوری.۱۳- عدالت محوری، شفافیت و روزآمدی در تنظیم و تنقیح قوانین و مقررات اداری.۱۴- کل نگری، همسوسازی، هماهنگی و تعامل اثربخش دستگاههای اداری به منظور تحقق اهداف فرابخشی و چشم انداز. سیاستهای کلی نظام اداری ۱۳۸۹/۰۱/۳۱

اسلاید 613: ۱۵- توسعه نظام اداری الکترونیک و فراهم آوردن الزامات آن به منظور ارائه مطلوب خدمات عمومی.۱۶- دانش بنیان کردن نظام اداری از طریق بکارگیری اصول مدیریت دانش و یکپارچه سازی اطلاعات، با ابتناء بر ارزشهای اسلامی.۱۷- خدمات رسانی برتر، نوین و کیفی به منظور ارتقای سطح رضایتمندی و اعتماد مردم.۱۸- شفاف سازی و آگاهی بخشی نسبت به حقوق و تکالیف متقابل مردم و نظام اداری با تأکید بر دسترسی آسان و ضابطه مند مردم به اطلاعات صحیح.۱۹- زمینه سازی برای جذب و استفاده از ظرفیت های مردمی در نظام اداری.۲۰- قانونگرایی، اشاعه فرهنگ مسئولیت پذیری اداری و اجتماعی، پاسخگویی و تکریم ارباب رجوع و شهروندان و اجتناب از برخورد سلیقه ای و فردی در کلیه فعالیت ها.۲۱- نهادینه سازی وجدان کاری، انضباط اجتماعی، فرهنگ خود کنترلی، امانت داری، صرفه جویی، ساده زیستی و حفظ بیت المال.۲۲- تنظیم روابط و مناسبات اداری بر اساس امنیت روانی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، فرهنگی و نیز رفاه نسبی آحاد جامعه.۲۳- حفظ حقوق مردم و جبران خسارتهای وارده بر اشخاص حقیقی و حقوقی در اثر قصور یا تقصیر در تصمیمات و اقدامات خلاف قانون و مقررات در نظام اداری.۲۴- ارتقای سلامت نظام اداری و رشد ارزشهای اخلاقی در آن از طریق اصلاح فرآیندهای قانونی و اداری، بهره گیری از امکانات فرهنگی و بکارگیری نظام موثر پیشگیری و برخورد با تخلفات.۲۵- کارآمد سازی و هماهنگی ساختارها و شیوه های نظارت و کنترل در نظام اداری و یکپارچه سازی اطلاعات.۲۶- حمایت از روحیه نوآوری و ابتکار و اشاعه فرهنگ و بهبود مستمر به منظور پویایی نظام اداری.مخاطبان محترم این سیاستها (رؤسای محترم سه قوه، نیروهای مسلح، مسئولان نهادهای غیردولتی) موظفند زمان بندی مشخص برای عملیاتی شدن آن را تهیه و پیشرفت آن را در فواصل زمانی معین گزارش نمایند.سیدعلی خامنه‌ای سیاستهای کلی نظام اداری ۱۳۸۹/۰۱/۳۱

اسلاید 614: ما محكوم به موفقيت هستيم

اسلاید 615: امتحانصفحه اول جهت درج نمرات مي باشد ، لذا در آن مطلبي ننويسد .جواب هر سوال را در يك صفحه بنويسيد .جواب سوالات را خوش خط و درشت بنويسيد .در صورت خط خوردگي در صفحه بعد بنويسيد . نام استاد صحيح درج شود .در پايان كل جوابها كلمه « پايان » و با تشكر درج شود .615

اسلاید 616: RADDARVISH@GMAIL.COM09108699115

اسلاید 617: 617

اسلاید 618:

اسلاید 619: شيعه شدن ايراني ها619

اسلاید 620: شيعه شدن ايراني هااتفاقاتي که طي 10 قرن اوليه اسلام در ايران به وقوع پيوست باعث فراگيري تشيع در ايران شد1 ـ «جناب سلمان» صحابه با وفاي پيامبر و اهل بيت، فردي ايراني و شيعي بود. در يمن نيز ايرانياني وجود داشتند که متمايل به سمت اهل بيت بودند. يمن توسط حضرت علي (ع) و در زمان حيات رسول اکرم (ص) به اسلام ایمان آورد و اهل یمن از همان زمان با حضرت علي (ع) آشنا شدند؛ در حالی که ساحل خليج فارس تا يمن تحت نفوذ ايران بود.2 ـ در دوره خليفه دوم، وي تبعیض‏هایي بين عرب و عجم قائل شد که موجب آزردگي خاطر ايرانيان گردید. پس از کشته شدن خليفه دوم به دست یک ایرانی، فرزند وي چند تن از ايرانيان موجود در مدينه را به قتل رساند. اما وقتي حضرت علي(ع) به حکومت رسید اعلام کرد که بين عرب و عجم تفاوتي نيست و عرب هيچ گونه فضلي بر عجم ندارد و اين باعث شد تا ايرانيان به حضرت علي(ع) گرايش پيدا کنند. همچنانکه «امام زین العابدین(ع)» با خریدن و آزاد کردن تعداد زیادی از بردگان و بندگان غیر عرب، جمعیت زیادی از موالیان در مدینه ایجاد کرد که محب اهل بیت(ع) بودند.3 ـ پس از شهادت حسين بن علي(ع) ايرانيان متوجه شدند از اسلام دو قرائت وجود دارد: اسلام يزيدي و اسلام حسيني. بني اميه با آن سابقه ظلم‏ها و اعمال تبعيض‏ها نمي‏توانست در قلوب ايرانيان جايي داشته باشد و به صورت طبيعي ايرانيان به سوي امام حسين(ع) و اهل بیت(ع) گرايش پيدا کردند و بعدها در سقوط بني اميه بيشترين کمک‏ها را نمودند. زيرا بني عباس با شعار حمايت از آل محمد (ص) قيام کردند. اما بعد معلوم شد که اين جريان نيز با جريان اهل بيت فاصله دارد.4 ـ در طول تاریخ، برخي از شاگردان امام جعفر صادق و ساير ائمه ـ عليهم السلام ـ در ايران حضور يافتند و به طور گسترده مکتب اهل بيت(ع) را تبليغ کرده و ايرانيان را به مذهب آنان دعوت مي‏کردند.620

اسلاید 621: شيعه شدن ايراني هااتفاقاتي که طي 10 قرن اوليه اسلام در ايران به وقوع پيوست باعث فراگيري تشيع در ايران شد5 ـ حضور حضرت امام رضا(ع) در خراسان عامل ديگري است. يکي از دلايلي که «مأمون» مي‏خواست امام رضا(ع) را وليعهد کند، مقابله با عرب‏هایي بود که از برادرش «امين» حمايت مي‏کردند. تحليل وي اين بود که با ولايت عهدي امام رضا(ع) هم ايرانيان شيعي را به سوي خود جذب خواهد کرد و هم شيعيان عرب؛ و اين باعث تقويت قدرت وي و ضعف امين خواهد شد.6 ـ بسیاری از امام زادگان از ظلم «منصور دوانيقي» و دیگر خلفای ستمگر به ايران آمدند و پراکندگي آنان در سراسر ايران عامل ديگري در گسترش تشيع در ايران بود. همانطور که حضور «حضرت معصومه(س)» در قم، «حضرت شاه چراغ(ع)» در شيراز و «حضرت عبدالعظیم(ع)» در ری، از دلايل مهم روي آوري مردم ايران به سمت تشيع است.7 ـ در عصر سلاطین شیعه‏ی آل‏بويه موجبات تبليغ مکتب اهل بیت(ع) بیش از پیش فراهم شد و کتب مهم شيعي مثل تهذيب، استبصار، کافي و من لايحضره الفقيه در اين زمان تأليف شد. بزرگاني چون شيخ صدوق، شيخ مفيد، شيخ طوسي، سيد مرتضي و سيد رضي توانستند در این عصر اسلام شيعي را به مردم معرفي نمايند.8 ـ در دوره ايلخانان، حضور علامه حلي به مدت 10 سال در ايران و آزادي وي در بيان احکام و مهارت او در فقه و کلام و نيز تلاش‏هاي «خواجه نصير الدين طوسي» عامل ديگري در اين زمينه است.9 ـ حلقه آخر اين جريان تاسيس دولت صفويه و اعلام تشيع به عنوان مذهب رسمي و حضور و دعوت از علماي شيعه از سراسر جهان اسلام است. اين همه سبب شد تا بالاخره در عصر صفويه پس از طي 10 قرن، اسلام شيعي در ايران گسترش يابد و به صورت يک مکتب و مذهب فراگير در اين کشور معرفي شود.621