تکنینک های شناختی

تکنینک های شناختی

اسلاید 1: تکنیک های شناختی میلاد عالمی 1397بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: مرور تکالیفمعمولا مرور تکالیف اولین آیتم در دستور جلسه درمانی است. بی توجهی به مرور تکالیف سه مسئله عمده ایجاد می کند:اول، معمولا مراجع فکر می کند تکالیف اهمیت زیادی ندارند و به این ترتیب، درمان صرفا چیزی که انجام می شود، نه چیزی که مراجع حتی در غیاب درمانگر، فعالانه روی آن کار می کند. دوم، درمانگر فرصت تصحیح اشتباهاتی مثل پاسخدهی نامناسب بیماران به افکار خودآیندشان را از دست می دهد. سوم، درمانگر فرصت بیرون کشیدن درس های مفید از تکالیف و تقویت این درس ها را از دست می دهد.(بِک و همکاران، 1993: 109)

اسلاید 3: مرور تکالیف باید با جزئیات و به طور مفصل باشد، نه سرسری و شتاب زده : مراجع چه کاری انجام داده است، چه کاری انجام نداده است، چه درس هایی آموخته و چه نتایجی می توان به دست آورد .مثلا: ( «من در سوپر مارکت می مانم، حتی اگر احساس هراس داشته باشم. من می توانم احساس ناراحتی زیاد را تحمل کنم و پیش گویی های فاجعه آمیزم درست نبوده است. اگر بتوانم از پس موقعیتِ سوپر مارکت برآیم، پس می توانم از پس بقیه موارد هم برآیم»). یک مسئله متداول، عدم پذیرش تکلیف است. پرسونز (1989) این طور مطرح می کند که سه مانع معمول، از اجرای تکالیف جلوگیری می کنند: کمال گرایی (مثلا «اگر نتوانم تکلیف را به بهترین نحو انجام دهم، ارزش زحمت کشیدن را ندارد»)؛ ترس از شکست (مثلا «اگر در انجام تکلیف شکست بخورم، ثابت می شود که چقدر بی فایده هستم»)؛ نیاز به خشنود کردن دیگران (مثلا «من در تکلیفی که درمانگر ارائه کرده، فایده ای نمی بینم اما آن را انجام می دهم زیرا نمی خواهم که او فکر بدی درباره من داشته باشد»).

اسلاید 4: مواجهه با این موانع، به ترتیب، با این گفته هاوک آغاز می شود که «انجام دادن مهمتر از خوب انجام دادن است. موفقیت یعنی اندکی پیشرفت نسبت به آنچه که قبلا می توانستید انجام دهید» (1994: 47)؛ اشاره به این نکته که ناکامی یک فرایند است، در حالی که شکست یک پیامد است، بنابراین یک فرد ممکن است در جریان انجام یک تکلیف چندین بار با ناکامی مواجه شود ولی در نهایت موفق به انجام آن گردد (نینان و درایدن، 2002)، و اینکه ممکن است فردی در انجام یک تکلیف خاص با ناکامی مواجه شود اما درست نیست که بگوییم او به این خاطر یک فرد شکست خورده است؛ و درست این است که مراجع را ترغیب کنیم تا واکنش واقعی خود به تکالیف را حس کرده و به خود بگوید که این تکلیف برای او واقعا مفید است.

اسلاید 5: بر اساس مفهوم سازی موردی مراجع می توان بعضی از مسائل مربوط به اجرای تکالیف را پیش بینی کرد، مثلا مراجعی که به تأخیر انداختن مسائل را مطرح می کند، ممکن است انجام تکالیف را نیز متوقف سازد. برای جلوگیری از این مسائل قابل پیش بینی یا حداقل کاهش آن، درمانگر و مراجع می توانند یک برنامه بر علیه به تأخیر انداختن تنظیم کنند تا انجام تکلیف را تسهیل سازد. در غیر این صورت درمان در بحث های بی پایان پیرامون عدم انجام تکالیف استحاله خواهد شد - «من باز هم تکالیفم را انجام ندادم» - به این ترتیب، مسئله به تأخیر انداختن به جای اینکه حل شود، تداوم می یابد. اگر مراجع با یک تکلیف خاص مشکل داشته باشد یا قسمتی از تکلیف را انجام ندهد، این مسئله باید در دستور جلسه قرار بگیرد. گاهی اوقات، مرور تکالیف کل وقت یک جلسه را می گیرد. پادسکی و گرین برگر (1995) تأکید می کنند که نباید تکلیف انجام نشده را به عنوان مقاومت در مقابل درمان در نظر گرفت، بلکه باید رویکردی مبتنی بر حل مسئله داشت («خب، بگذارید ببینیم، می توانیم راه حلی برای این مسئله پیدا کنیم») : تلاش برای شکستن مقاومت منجر به مشاجره و بحث و یا توقف در درمان می شو، در حالیکه به نظر می رسد راهبرد دوم دستاوردهای مفیدی در راستای توافق میان مراجع و درمانگر دارد.

اسلاید 6: درمانگران باید بر عکس العمل خود در مقابل عدم انجام تکالیف نظارت داشته باشند، مثل احساس خشم به دلیل اینکه مراجع «درمان را جدی نمی گیرد» یا احساس اضطراب به دلیل اینکه مراجع کماکان تکالیفش را نیمه تمام می گذارد و این بی کفایتی را نشان می دهد - «حالا، من باید راهی برای برخورد با این مسئله پیدا کنم». از طریق نظارت و یا پر کردن فرم های ثبت روزانه افکار درمانگر می تواند برای افکار خودآیند خودش، پاسخ های سازگارانه ای از این قبیل ارائه دهد:«بهتر است برای عدم متابعت مراجع، دلیل دیگری پیدا کنم تا آنکه به جدی نگرفتن درمان نسیت دهم. باید به دنبال موارد مفیدی باشم تا بتوانم روی آنها کار کنم»«من در حال حاضر راهی برای مواجهه با آن نیافتم اما به تلاش خود ادامه می دهم. شایستگی بالینی من منوط به انجام دادن یا ندادن یک تکلیف از سوی یک مراجع خاص نیست»چنین پاسخ های سازگارانه ای به درمانگر کمک می کند تا مجددا تمرکز بالینی خود را برای مواجهه با موانع موجود بر سر راه مراجع جهت انجام تکالیفش، به دست آورد.