حسابداری پیمانکاری

حسابداری پیمانکاری

اسلاید 1: تعریف پیمان بلند مدتپیمانی که برای طراحی یا تولید یا ساخت یک دارایی یا ارائه خدمات یا ترکیبی از دارایی و خدمات منعقد می شود و مدت زمان لازم برای تکمیل آن بیش از یک دوره مالی است .

اسلاید 2:

اسلاید 3:

اسلاید 4:

اسلاید 5:

اسلاید 6:

اسلاید 7:

اسلاید 8: ارکان اصلی عملیات پیمانکاریقراردادکارفرماپیمانکارقرارداد: رابطه‌ای حقوقی است که بین طرفین بر اساس قانون منعقد شده و منشاء تعهد و التزام برای طرفین می‌باشد. مجموعه اسناد و مدارک غیرقابل تفکیک برای انجام خدمات موضوع قرارداد بین طرفین مبادله می‌شود را قرارداد گویند. در قرارداد پیمانکاری مواردی از قبیل مشخصات طرفین قرارداد، موضوع پیمان، مبلغ پیمان، مدت  پیمان، تعهدات طرفین قرارداد  و فسخ یا خاتمه پیمان مشخص میشود. کارفرما: شخص حقیقی یا حقوقی است که یک طرف امضاکننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار (ارائه دهنده خدمات یا سازنده کار) واگذار می‌نماید جانشینان و نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما (واگذارنده کار) محسوب می‌شود.پیمانکار: شخص حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت کامل اجرای عملیات موضوع پیمان را تا تکمیل نهایی بعهده میگیرد

اسلاید 9:

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14:

اسلاید 15: توجه : در صورت فروش توسط شخصی غیر از کارفرما مثل بانک دفاتر کارفرما ثبتی ندارد.

اسلاید 16: روش‌های مختلف دعوت از پیمانکاران به قرار زیر است:مناقصه عمومی: در این روش از طریق درج آگهی در روزنامه مشخصات موضوع مناقصه به اطلاع، شرکت‌های معتبر و واجد شرایط که مایل به شرکت در مناقصه عمومی باشند، می‌رسد.شرکت ها پیشنهاد خود را در پاکت لاک و مهر شده که حاوی دو پاکت جداگانه «الف» و «ب» است، تقدیم کارفرما می کنند .مناقصه محدود: در این روش دستگاه برگزار کننده مناقصه، برای پیمانکارانی که صلاحیت آنها برای انجام طرح موضوع پیمان تعیین صلاحیت شده، و شرایط احراز را دارا می‌باشند با توجه به مشخصات موضوع مناقصه دعوت به عمل می‌آید. پیمانکاران مشارکت در مناقصه محدود، اسناد و مدارک پیمان را مطالعه، پیشنهادهای خود را تنظیم، در مدت مقرر به دستگاه برگزار کننده مناقصه تسلیم می‌نماید.ترک مناقصه: این روش زمانی کاربرد دارد که به علت وجود شرایطی خاص، مناقصه عمومی و محدود امکان‌پذیر نبوده و بنا به تشخیص هیئت ترک مناقصه، پیمانکار انتخاب می‌شود.

اسلاید 17: پیمانکاران پیشنهاد خود را در پاکت لاک و مهر شده که حاوی دو پاکت جداگانه «الف» و «ب» است گذاشته و در مدت مقرر به دستگاه منقاصه گذار تسلیم می‌نمایند. . مهم‌ترین اسناد و مدارکی که در پاکت «الف» قرار داده می‌شود، حاوی مدارک زیر می‌باشد:ضمانت‌نامه شرکت در مناقصه،نقشه‌های کلی و تفصیلی اجرایی،مشخصات فنی خصوصی،فهرست مقادیر و قیمت‌های واحد برآوردی کار، ومدارک و اسنادی که در پاکت «ب» قرار داد، می‌شود، حاوی موارد زیر است:قیمت پیشنهادی،اوراق و جداول مربوط به تجزیه و تحلیل‌ها وفرم تکمیل شده تعهد بیمه تمام یا قسمتی از کار مورد نظر کارفرما …

اسلاید 18: میزان تضمین شرکت در مناقصه بر حسب بر آورد هزینه اجرای کار تایکصد میلیون ریال ۵ درصد، مازاد بر یکصد میلیون ریال تا مبلغ ۱۰/۰۰۰ میلیون ریال بعدی برابر 0/5 درصد، مازاد بر ۱۰/۰۰۰ میلیون ریال تا ۱/۰۰۰/۰۰۰ میلیون ریال برابر برا 0/3 درصد، مازاد بر ۱/۰۰۰/۰۰۰ میلیون ریال معادل 0/2 درصد می‌باشد.

اسلاید 19:

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22:

اسلاید 23: 40,00040,00040,000شامل 25/000ریال خرید اسناد شرکت در مناقصه و 18/000ریال هزینه کارمزد بانکی

اسلاید 24:

اسلاید 25: قبل از بستن قرارداد، پیمانکار جهت ایجاد اطمینان نسبت به اجراي کار خود ضمانتنامه اي معادل 5 درصد مبلغ اولیه قرارداد تهیه و به کارفرما ارائه می کند(تا 7 روز پس از ابلاغ کارفرما) و یا این که معادل مبلغ مذکور به صورت سپرده نقدي به حساب کارفرما واریز می کند. پس از آن قرارداد پیمانکاري بین کارفرما و پیمانکار منعقد می شود که در آن مواردي مانند موضوع، مبلغ، مدت، تاریخ شروع، تعهدات طرفین، دوره تضمین و نظارت بر اجراي کار مشخص می گردد.

اسلاید 26: مبلغ اولیه پیمان 10/000/000ریال

اسلاید 27: بطور خلاصه در مرحله بستن قرارداد کارهای زیر انجام می گیرد:ضمانتنامه یا سپرده شرکت در مناقصه برنده آزاد می گردد.5 درصد مبلغ کل پیمان به عنوان ضمانتنامه حسن انجام تعهدات از پیمانکار اخذ می گردد. قرارداد بین کارفرما و پیمانکار منعقد می گردد.در پیمان نامه(قرارداد) موارد زیر بیان می گردد:نام طرفین قرارداد، مبلغ پیمان، موضوع پیمان، دوره تضمین کارها، تاییدات و تعهدات پیمانکار، تعهدات و اختیارات کارفرما، پیش پرداخت، کسور وجه الضمان و استرداد، کسور قانونی، تحویل موقت، تحویل قطعی، پرداخت صورت وضعیتها، تعلیق کار، حل اختلاف، صورت وضعیت قطعی، نحوه پرداخت پیش پرداخت، جریمه ناخیر، تغییر مقادیر کار، تغییرات مدت قرارداد، تعیین ناظر کار و حدود اختیارات بازرس عملیات.

اسلاید 28:

اسلاید 29:

اسلاید 30: میزان تضمین شرکت در مناقصه بر حسب بر آورد هزینه اجرای کار تایکصد میلیون ریال ۵ درصد، مازاد بر یکصد میلیون ریال تا مبلغ ۱۰/۰۰۰ میلیون ریال بعدی برابر 0/5 درصد، مازاد بر ۱۰/۰۰۰ میلیون ریال تا ۱/۰۰۰/۰۰۰ میلیون ریال برابر برا 0/3 درصد، مازاد بر ۱/۰۰۰/۰۰۰ میلیون ریال معادل 0/2 درصد می‌باشد.مبلغ اولیه پیمان 10/000/000ریال

اسلاید 31: مبلغ پیش پرداخت در قراردادهای پیمانکاری معادل بیست درصد (۲۰٪) معادل اولیه پیمان است، که به صورت یک جا یا حداقل در سه قسط در ازای تضمین به نفع کارفرما بدون کسر کسورات قانونی پرداخت می‌شود:– قسط اول معادل هشت درصد (%۸) پس از تحویل کارگاه،– قسط دوم معادل شش و نیم درصد (6/5%)پس از تجهیز کارگاه لازم برای شروع عملیات،– قسط سوم معادل پنج و نیم درصد (%۵/۵) پس از انجام سی درصد (۳۰٪) مبلغ اولیه پیمان طبق صورت وضعیت‌های موقت بدون محاسبه مصالح پای کار

اسلاید 32: مبلغ اولیه پیمان 10/000/000ریال

اسلاید 33: مبلغ اولیه پیمان 10/000/000ریال

اسلاید 34:

اسلاید 35: کارفرما متعهد است زمینی را براي تاسیس و ایجاد کارگاه و انجام عملیات موضوع پیمان به صورت بلاعوض در اختیار پیمانکار قرار دهد. پیمانکار نیز باید کارگاه را به نحوي تجهیز کند که شروع و ادامه کار تا تحویل موقت بدون وقفه و با کیفیت لازم انجام گیرد. اخذ پروانه و پرداخت مخارجی از قبیل عوارض شهرداري بر عهده کارفرما است، اما تجهیر کارگاه به عهده پیمانکار است. تامین آب، برق، سوخت و مخابرات و به طور کلی تجهیز کامل کارگاه به عهده پیمانکار است( مگر اینکه در اسناد و مدارك پیمان ترتیب دیگري پیش بینی شده باشد.)

اسلاید 36: پیمانکار ظرف مدت معینی از تاریخ شروع کار، باید شخص واجد صلاحیتی به عنوان رئیس کارگاه که همواره در کارگاه حضور داشته باشد، به کارفرما معرفی نماید. رئیس کارگاه پس از تأیید کارفرما، کار خود را شروع خواهد کرد. رئیس کارگاه در طول مدت پیمان به عنوان نماینده پیمانکار ضمن مدیریت و سرپرستی کارگاه، بر عملیات اجرایی طبق اسناد و مدارک موضوع پیمان، کنترل و نظارت خواهد نمود.کارفرما نماینده‌ای اعم از شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان دستگاه نظارت در اجرای پیمان تعیین و به صورت مکتوب به پیمانکار معرفی می‌نماید، پیمانکار موظف است کارها را با نظارت مستقیم دستگاه نظارت اجرا کند. کارفرما یا دستگاه نظارت شخص حقیقی یا حقوقی را برای کنترل مستقیم به عنوان ناظر مقیم به پیمانکار معرفی نموده، ناظر مقیم حق دارد نظارت دقیق به عمل آورده، هرگاه عیب و نقصی در اجرای عملیات مشاهده کند به پیمانکار جهت رفع نقص آن اقدام نماید.

اسلاید 37: مخارجی که پیمانکار براي تجهیز کارگاه انجام می دهد در دفاتر مالی پیمانکار به حساب بهاي تمام شده پیمان( کار در جریان پیشرفت) منظور می شود.

اسلاید 38:

اسلاید 39:

اسلاید 40:

اسلاید 41: پیمانکار در پایان هر ماه یا مقاطعی از زمان تعیین شده،اقدام به تهیه صورت وضعیت می کند. صورت وضعیت کارهای انجام شده از شروع قرارداد پیمان تا تاریخ گزارش تهیه می شود.کارهای انجام شده +مصالح و تدارکات موجود در کارگاه که برای اجرای پیمان لازم است تقویم و با توافق ناظر مقیم تنظیم و به مشاور کارفرما تسلیم می شود. ارقام و مقادیر درج شده در صورت وضعیت‌ها موقت و نیز پرداخت مربوط به آنها جنبه موقت و غیرقطعی دارد.مشاور کارفرما صورت وضعیت دریافتی را ظرف مدت مقرر بررسی و در صورت تایید صورت وضعیت به کارفرما اعلام می‌گردد. کارفرما ظرف مدت معینی از تاریخ دریافت صورت حساب، مبلغ صورت وضعیت را پس از کسر کسورات قانونی به پیمانکار پرداخت می‌نماید. چنان‌چه به هر دلیلی بیش از مهلت مقرر مبلغ صورت وضعیت پرداخت نگردد، به درخواست پیمانکار (با موافقت کارفرما) معمولاً معادل هفتاد درصد مبلغ صورت وضعیت تایید شده مشاور کارفرما پس از کسر کسورات قانونی، به طور علی‌الحساب پرداخت می‌گردد.کارفرما به منظور جلوگیری از ضرر و زیان وارده در صورت داشتن مدارک قابل اتکا (نقص کارهای انجام شده، کاهش تغییر کار، قصور پیمانکار در انجام اصلاحات در کارها در زمان مقرر …) می‌تواند از پرداخت تمام یا قسمتی از صورت وضعیت خودداری نماید. در صورت لزوم، پرداخت‌های قبلی نیز به حساب بدهی پیمانکار منظور می‌شود.

اسلاید 42:

اسلاید 43:

اسلاید 44: قانون مالياتهاي مستقيم ماده ۱۰۴ – وزارتخانه ها، مؤسسات دولتي، شهرداري ها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداري ها و كليه اشخاص حقوقي اعم ا انتفاعي و غيرانتفاعي و اشخاص موضوع بند (الف) ماده ( ۹۵ ) اين قانون مكلف اند در هر مورد كه بابت حق الزحمه پزشكي، هزينه هاي بيمارستاني و آزمايشگاهي و راديولوژي، داوري، مشاوره، كارشناسي، حسابرسي، خدمات مالي واداري، نويسندگي، تأليف وتصنيف، آهنگ سازي، نوازندگي و هنرپيشگي و خوانندگي، نقاشي و دلالي و حق العمل كاري، هرگونه حق الزحمه يا كارمزد ارايه خدمات به استثناي كارمزد پرداختي به بانك ها، صندوق تعاون و مؤسسات اعتباري غيربانكي مجاز، امور مربوط به نظافت اماكن و ابنيه، اجاره ماشين آلات اداري و محاسباتي، كليه خدمات و ارتباطات رايانه اي، اجاره هر نوع وسايل نقليه موتوري زميني، هوايي و دريايي، ماشين آلات و كارخانجات و سردخانه ها، انبارداري، نگهداري و تعمير آسانسور و شوفاژ و تهويه مطبوع، هر نوع كار ساختماني و تأسيسات فني و تأسيساتي، تهيه طرح ساختمان ها و تأسيسات، نقشه كشي، نقشه برداري، نظارت و محاسبات فني، حمل و نقل و وجوهي كه بابت حق نمايش فيلم به هر عنوان پرداخت مي كنند پنج درصد آن را به عنوان علي الحساب ماليات مؤدي (دريافت كنندگان وجوه) كسر و ظرف سي روز به حساب تعيين شده از طرف سازمانامور مالياتي كشور واريز و رسيد آن را به مؤدي تسليم نمايند و همچنين ظرف همين مدت مشخصات دريافت كنندگان را با ذكر نام و نشاني آن ها به اداره امور مالياتي ذيربط ارسال دارند. تسهيلات اعطايي بانك ها از طريق قرارداد جعاله در امور مربوط به كشاورزي و تعمير و تكميل يك واحد مسكوني مشمول كسر پنج درصد ( ۵%) ماليات علي الحساب موضوع اين ماده نبوده و در اين گونه موارد بانك ها مكلف اند رونوشت قرارداد جعاله تنظيمي با عامل را ظرف سي روز از تاريخ انعقاد قرارداد به اداره امور مالياتي ذيربط ارسال دارند.تبصره ۴ – در مورد قراردادهاي پيمانكاري موضوع ماده ۷۶ قانون ماليات هاي مستقيم مصوب اسفند ماه ۱۳۴۵ و اصلاحيه هاي بعدي آن كه پيشنهاد آن ها قبل از تاريخ تصويب اين قانون باشد كارفرما مكلف است طبق مقررات ماده مذكور عمل نمايد.

اسلاید 45:

اسلاید 46:

اسلاید 47:

اسلاید 48: تحویل موقت

اسلاید 49:

اسلاید 50:

اسلاید 51:

اسلاید 52:

اسلاید 53:

اسلاید 54:

اسلاید 55: تحویل قطعی

اسلاید 56:

اسلاید 57: تصفیه حساب بیمه ای با پیمانکار

اسلاید 58: شناسایی درآمد و سوددرآمد(طبق اصل تحقق درآمد) زمانی شناسایی می‌شود که: فرایند کسب سود تکمیل شده و مبادله (داد و ستد) اتفاق افتاده باشد، و مبلغ آن به نحوی معقول و با اطمینان کافی قابل اندازه‌گیری باشد.چنان‌چه در مورد قابلیت وصول عواید حاصل از فروش کالا تردید و ابهام قابل توجهی وجود داشته باشد، شناسایی درآمد تا زمان دریافت وجه اقساط به تعویق افتاده، و ضرورتاً در هنگام وصول اقساط، درآمد شناسایی می‌گردد.در برخی موارد، درآمد در خاتمه تولید قبل از فروش محصولات شناسایی می‌شود، ( محصولاتی که دارای بازار رسمی با قیمت تضمینی خرید می‌باشند، )در مورد ارائه خدمات و کمک‌های فنی، زمانی که خدمات مربوط انجام شده و مبلغ آن را بتوان با اطمینان کافی به حساب مشتری منظور کرد، می‌توان درآمد را شناسایی نمود.و گاهی اوقات، درآمد را می‌توان با گذشت زمان و بر اساس استفاده دیگران از منافع واحد تجاری شناسایی نمود (درآمد اجاره، سود تضمین شده …)

اسلاید 59: روشهای شناسایی درآمد و سود پیمان بلند مدتدر پیمان بلند مدتفرایند کسب سود، فراتر از چند دوره مالی بوده(مثل اجرای عملیاتی نظر کشتی‌سازی، پل‌سازی، ساختمان‌سازی، ساخت و ساز تجهیزات پیچیده اکتشاف، اسکله و بندرسازی، هواپیماسازی، تونل انتقال آب و فاضلاب، جاده‌سازی و مترو، سدسازی …)اگر سازنده (پیمانکار – فروشنده) درآمد حاصل از عملیات مستمر را در زمان تکمیل و خاتمه قرارداد شناسایی نمایداز لحاظ اطلاعات مربوط به هزینه‌ها و درآمد، از قابلیت اتکاء زیادتری برخوردار بودهاما از لحاظ نیازهای استفاده کنندگان، این‌گونه گزارشگری نمی‌تواند مربوط تلقی گردد چون از نظر زمان ارائه اطلاعات «به موقع» نبودهاجرای عملیات پیمان از نظر کیفی دارای قابلیت مقایسه نبوده، و نمی‌توان عملکرد مدیریت و روند سودآوری واحد تجاری را با هم مقایسه و ارزشیابی کرد.برای شناسایی درآمد در پیمان‌های بلندمدت در دفاتر پیمانکار و شناسایی دارایی در دفاتر کارفرما دو روش مجاز شمرده شده است روش درصد پیشرفت کار(درصد تکمیل پیمان)روش کار تکمیل شده می‌باشد.

اسلاید 60: شناسایی درآمد به روش کار تکمیل شده(روش پذیرفته شده نیست)اگر برآورد مخارج جهت تکمیل پیمان برای واحد تجاری به طور معقول قابل اندازه‌گیری نباشدو سود تحصیل شده در اثر انجام کار را نتوان بن نحوی قابل اتکاء برآورد کرددرآمد و هزینه‌ها را در زمانی که کل پیمان یا بخش عمده‌ای از آن تکمیل شده و صرفاً کارهای جزئی از آن باقی مانده باشد، شناسایی نمودمزایا : در این روش خطر شناسایی سودهایی که ممکن است کسب نشود به حداقل می‌رسد.معایب : این روش برای طرح‌های کوتاه مدت مورد استفاده قرار گیرد - سودهای گزارش شده برای یک دوره درست نیست(در دوره هایی صفر و در دوره ای خیلی بیشتر) - در دوره اعلام سود مشمول ضرایب مالیات بییشتر می شودروش کارمخارج ساخت در خلال مدت قرارداد در حساب موجودی تحت عنوان پیمان در دست اجرا انباشته شده، و در فرایند تکمیل به تناسب پیشرفت عملیات اجرایی پیمان، صورت وضعیت تنظیم ودر حسابی تحت عنوان صورت وضعیت ارسالی (صورت وضعیت تأیید شده پیمان) که یک حساب کاهنده «پیماندر دست اجرا» تلقی می‌شود، ثبت می‌گرددمثال : در پیمان بلند مدت 3 ساله در سالهای اول و دوم هیچ سودی شناسایی نمی شود و در سال سوم کل سود پیمان شناسایی می گردد.

اسلاید 61: شناسایی درآمد به روش درصد پیشرفت کار(درصد تکمیل پیمان)در روش درصد پیشرفت کار، درآمد، هزینه‌ها و سود ناخالص به تدریج در پایان هر دوره مالی به تناسب پیشرفت کار اندازه‌گیری و شناسایی می‌گردد.شرط استفاده در مواردی که برآورد مخارج لازم جهت تکمیل پیمان به طور معقول، در مقطع زمانی خاص قابل پیش‌بینی باشد، و شواهد و مدارک کافی مبتنی بر تحصیل عواید مقرر در پیمان، به نحوی معقول، قابل اتکاء و به طور منطقی قابل اندازه‌گیری باشدو مسئولیت واختیارات طرفین مشخص و هر دو طرف توانایی انجام تعهدات را داشته باشند.

اسلاید 62: چگونه درصد پیشرفت کار را محاسبه نماییمالف – اندازه‌گیری بر اساس ورودی‌های پیمانورودی ها شامل هزینه‌ها یا اقدامات تخصیص یافته به یک پروژه جهت تکمیل می باشد. در این‌گونه موارد، میزان پیشرفت کار با مقایسه هزینه‌های انجام شده به کل هزینه‌های برآوردی پیمان یا با مقایسه ساعات کار مصرف شده به کل ساعات کار مورد نیاز جهت تکمیل پیمان یا مواد مصرفی نسبت به کل مواد مورد نیاز جهت تکمیل، بدست می‌آید.ب- اندازه‌گیری بر اساس خروجی پیمانمی‌تواند بر اساس واحدهای تولید شده (کیلومتر، تن، تعداد طبقات ساخته شده در پروژه آسمان خراش …)باشد. چگونگی احراز این شرایط، مستلزم ثابت و همگن بودن مخارج لازم برای تکمیل فیزیکی هر بخش از پیمان می‌باشد در غیر این صورت می‌تواند گمراه کننده تلقی شود(به طور مثال هزینه ساخت یک پروژه یک طبقه از ده طبقه آسمان خراش نمی‌تواند معیاری برای ساخت بقیه طبقات ساختمان باشد)

اسلاید 63: مثال با روش درصد پیشرفت کارکل مخارج برآوردی مخارج انجام شده درصد پیشرفت کار کل مخارج برآوردی پیمان مبلغ قطعی پیمان کل سود ناخالص برآوردی

اسلاید 64: مثال با روش درصد پیشرفت کار-ثبت های دفتر روزنامه

اسلاید 65: مثال با روش درصد پیشرفت کار-انعکاس در صورت های مالی