حقوق بازرگانی

حقوق بازرگانی

اسلاید 1: بنام خدا” وچون دادوستد ویا سرگرمی ای ببینند به سوی آن بشتابند وتورا ایستاده رها کنند ، بگو آنچه نزد خداست از سرگرمی و از داد وستد بهتر است وخداوند بهترین روزی دهندگان است “

اسلاید 2: حقوق بازرگانی مدت دوره : 48 ساعت کتب مرجع : حقوق بازرگانی – دکتر منصور رامتین حقوق تجارت – دکتر منصور نصیری حقوق تجارت – دکتر حسن ستوده تهرانی قانون تجارتسایر فعالیت ها : تحقیقات موضوعی ثبت شرکت با مسئولیت محدود آشنایی با سازمان بورس اوراق بهادار حق مالکیت فکر و اندیشه

اسلاید 3: مباحث مطروحه معاملات تجاری تجار ، تجار حقیقی و طبیعی ، تعریف تاجر ، اشتغال به تجارت ، الزامات تجار تجارحقوقی ، کلیات ، تاریخچه ، قرارداد شرکت ، تابعیت شرکت ، اقامتگاه شرکت اقسام شرکت ها ، شرکت های تجاری ، شرکت های تعاونی اسناد بازرگانی قراردادهای بازرگانیورشکستگی و تصفیه

اسلاید 4: جلسه اول

اسلاید 5: تعریف واژه حق -حقوقحق یعنی راست و درست – ثابت و واجب – یقین ،عدل- نصیب و بهره از چیزی ونیز بر حقیقت امری واقف شدن . حقوق جمع حق است و به مجموعه قوانین و مقرراتی گفته میشود که حاکی از اختیارات ، امتیازات ، مسئولیت ها و وظایف فرد در جامعه می باشد .

اسلاید 6: تقسیم بندی حقوق حقوق خصوصی ( به دو قسم حقوق مدنی و حقوق تجارت است )حقوق عام (common Droit) یا حقوق مدنی - شامل روابط حقوقی کلیه افراد است . حقوق تجارت - قواعد مخصوص تجاروعملیات تجاری است .با گسترش فعالیت های تجاری حقوق تجارت استقلال یافت.

اسلاید 7: تعریف حقوق تجارت حقوق تجارت مجموعه قواعد و اصولی است که روابط حقوقی و معاملات بین تجار و امور تجارتی را تعریف وتنظیم می کند .بازرگان کیست ؟

اسلاید 8: تعریف برخی واژه ها بازرگان : بازارگان (گان پسوند نسبت و اتصاف ) تاجر، سوداگر، کسیکه در بازار دکان یا حجره داشته باشد و کالای عمده خرید وفروش کند. بازرگانی : سوداگری ، تجارت : خرید وفروش کلی هر نوع کالاتجارت و بازرگانی ، شامل کلیه فعالیتهای خرید و فروش و فعالیتهای مربوط به صنایع ، بانکداری ، بیمه ، حق العمل کاری ، کارگزاری ، دلالی ، مقاطعه کاری ، نمایشگاههای عمومی ، متصدیان حمل و نقل و غیره .تجارت منحصرا به عملیاتی که برای جریان انداختن و توزیع ثروت انجام می گیرد اطلاق می شود

اسلاید 9: تاریخچه حقوق تجارت حقوق تجارت نتیجه عادات و رسوم متداول بین اقوام مختلف می باشد .ازمنه قدیم :درمصر قدیم اساس اقتصاد بر زارعت استوار بوده و تجارت مختصری توسط یهودیان میگرفت و دولت از رباخواری جلوگیری می نمود .در بابل قدیم قواعد چندی راجع به ربح پول و شرکت تجارتی و نگهداری مال التجاره و حق العمل کاری دیده می شود.فنیقیها تجارت دریایی را در مدیترانه شرقی داشته و از قواعدی پیروی میکردند .مانند اصل جبران خسارت صاحب کالا.در یونان تجارت بحری رونق داشته واصول تجارت تابع مقررات عادی و حقوق مدنی بوده است (استفاده از حواله و برات در نزد یونانیان مرسوم بوده است )

اسلاید 10: قرون وسطی از قرن 5 الی 10 میلادی به دلیل اغتشاشات آن زمان فعالیت تجاری وجود نداشت از قرن 11 به بعد مراکز تجارتی ایتالیا و بعد در هلند گسترش می یابددر سایر کشورهای اروپا دربازارهای مکاره تجار کالاهای خود را عرضه می نمایند .( بازار شامپانی ،فرانکفورت ، لایپزیک ، بروژ، لیون ...)سرعت معاملات و استفاده از برات و اصول مربوط به ورشکستگی از این بازارها شروع میشود .

اسلاید 11: عصر جدید قرن 18 آغاز توسعه روابط تجارتی و ایجاد اصول و قواعد ملی توسط کشورها توسعه عملیات بانکی باعث کاهش پس انداز شخصی میگرددتجارت پول و دریافت آن با بهره کم و قرض آن با بهره زیادتر اساس فعالیت بانکها میگردددر انگلستان حقوق تجارت را جزئی از حقوق مدنی می شناسند در فرانسه با تشکیل محاکم تجارتی اختصاصی حقوق مخصوصی برای صنف تجار می شناسند

اسلاید 12: دوره معاصر در این دوره عملیات بانکی ، بیمه ، بورس ، حمل ونقل توسعه زیادی پیدا میکند شخصیت های حقوقی بوجود می آیند اوراق بهادار پس انداز اشخاص را جذب می نماید .با رواج اقتصاد ارشادی ( نظارت دولت ها ) حقوق عمومی در حقوق تجارت دخالت مینماید.

اسلاید 13: دوره معاصر در ایران در ایران تا قبل از مشروطیت قانون مخصوصی برای تجارت وجود نداشت .امور تجارت مانند سایر امور حقوقی تابع قوانین اسلام بود اولین قانون ، قانون قبول و نکول بروات تجارتی در سال 1289 تنظیم گردید اولین قانون تجارت ایران در سال 1303 تدوین گردید واصول مربوط به دفاتر بازرگانی ، اسناد تجارتی و ورشکستگی آورده شد قانون تجارت در سال 1311 به تصویب رسید .

اسلاید 14: مقایسه قوانین تجاری در کشورهای مختلف- کشورهایی که دارای حقوق تجارت مستقل نیستند(دخیل در حقوق مدنی ) :مانند ایتالیا ، انگلستان ، دول متحده آمریکا ، روسیه شوروی ( سابق) - استقلال حقوق تجارت در برابر حقوق مدنی : کشورهای گروه لاتین که از اصول و قواعد تجارت فرانسه پیروی میکنند ، فرانسه ، بلژیک ، اسپانیا و دول متحده آمریکای جنوبی. - کشورهای دارای حقوق تجارت مستقل با الگو گیری از آلمان : مانند کشورهای گروه ژرمن ( آلمان ، دول اسکاندیناوی و سایر کشورها هم پیمان )

اسلاید 15: جلسه دوم

اسلاید 16: منابع حقوق تجارت 1- قوانین تجارتی 2- قانون مدنی 3- عرف و عادات و رسوم تجاری 4- نظریه های علمی

اسلاید 17: 1- قوانین تجاری - قانون ثبت شرکت ها -1310 - قانون ثبت علائم تجاری – 1310 - قانون تجارت -1311 - قانون بیمه – 1316 - قانون راجع به دلالان 1317 - قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی -1318

اسلاید 18: ادامه قوانین تجاری -قانون مقررات امور پزشکی و دارویی و...1334 - قانون بانکداری -1334 - قانون شرکت های تعاونی 1334 - قانون بانکی و پولی کشور – 1339 - قانون روابط مالک ومستأجر-1339 - قانون چک های تضمین شده -1337 - قانون اجازه الحاق دولت ایران به اتحادیه عمومی بین الملی -1337

اسلاید 19: ادامه قوانین تجاریلایجه قانونی راجع به چک بی محل -1337قانون صدور چک – 134415 منشأ قانونی

اسلاید 20: 2-قانون مدنی طبق ماده 4 قانون تجارت ، معاملات غیر منقول به هیچ وجه تجارتی محسوب نمی شود .فصل چهارم قانون اساسی مربوط به اقتصاد و امور مالی است .اصل 81 ق ا : دادن امتیاز تشکیل شرکت ها و موسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقا ممنوع است .

اسلاید 21: ادامه قانون مدنیاصل 141 ق ا: رئیس جمهور ، معاونان او ، وزیران و کارمندان دولت نمی توانند بیش از یک شغل دولتی داشته باشند وداشتن هرنوع شغل دیگر در موسساتی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت یا موسسات عمومی است و نمایندگی مجلس شورای اسلامی و وکالت دادگستری و مشاوره حقوقی ونیز ریاست و مدیریت عامل یا عضویت در هیأت مدیره انواع مختلف شرکتهای خصوصی جز شرکت های تعاونی ادارات و موسسات برای آنان ممنوع است . سمت های آموزشی د ردانشگاهها و موسسات تحقیقاتی از این حکم مستثنی است .

اسلاید 22: 3-عرف و عادات و رسوم تجارتی در ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی صراحتا به اهمیت عرف و عادت دراعلام احکام ویا فصل دعاوی اشاره شده است .رسوم تجاریعمومیت یافتن عرف وعادتقانون مند آیا معاملات بورس جزء معاملات تجارتی محسوب میگردد؟

اسلاید 23: 4- نظریه های علمی نظریه های حقوقی و عقاید علمای حقوق تجارت نتایج مطالعات و تحقیقات علما و کارشناسان منجر به تهیه و تصویب قوانین تجاری میگردد.وجود مکاتب ودانشکده های حقوق تجارت در کشورها

اسلاید 24: تعریف تاجرتاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار داده است . ( م 1 ق ت) دو شرط لازم برای تاجر :شغل معمولی خود را معاملات تجاری قراردهد معاملات مذکور را به حساب خود انجام دهد

اسلاید 25: تحقیق 1چه معاملاتی تجاری محسوب می شوند ؟ مواد دو و سه قانون تجارت : باب اول تجار و معاملات تجاری

اسلاید 26: جلسه سوم

اسلاید 27: تجار و عملیات تجارتی تعریف تاجر در حقوق تجارت(نظریه شخصی و حقوقی) شغل تجارت شرایط اشتغال به تجارت عملیات تجارتی

اسلاید 28: تاجرتاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار دهد.( ماده یک قانون تجارت )این تعریف علاوه برافراد شامل اشخاص حقوقی نیز میشود : زیرا در ماده 588 همان قانون آورده است : شخص حقوقی میتواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شوده که قانون برای افراد قائل است .

اسلاید 29: دو نظریه برای تعریف تاجر و اعمال تجارتی وجود دارد : 1- نظریه شخصی :اساس در تشخیص فعالیت تجاری ، شخص تاجر و شغل تجارت می باشد .اصول و قواعد حقوق تجارت ابتدا کاملا صنفی بوده است تجار موظف به رعایت حقوقی هستند که دیگران ملزم نمی باشند .(ثبت تجارتی- نگهداری دفاتر تجارتی –قواعد ورشکستگی.

اسلاید 30: اشکالات این نظریه : - شناخت افرادی که به طریق نامرئی فعالیت تجاری می نمایند تقریبا غیر ممکن می باشد .تمام عملیات تاجران تجارتی محسوب نمی شود ( رفع حوائج شخصی ) عملیات تجاری چه به وسیله تاجر انجام شود وچه غیر تاجر تجارتی محسوب می شود . آلمان از نظریه شخصی حقوق تجارت تبعیت می کند .

اسلاید 31: نظریه موضوعی حقوق تجارت اگر معاملات اشخاص را از لحاظ ماهیت آنها در نظر بگیریم کلیه عملیات تجارتی از اصول حقوقی معینی پیروی میکنندتجار به دلیل انجام معاملات تجارتی تاجر محسوب میگردند و حقوق تجارت مربوط به عملیات تجاری می باشد ( دلیل ادعا : قانونگذار قانون تجارت وضع نموده نه قانون تجار)

اسلاید 32: مهم ترین اشکال نظریه موضوعی هرکس مبادرت به عملیات تجارتی نماید تاجر می باشد حتی اگر تصادفی باشد یا برای یکبار اتفاق افتد . درصورتی که کلیه عملیات تجارتی دارای مشخصات لازم باشد این نظریه مقبول است . اغلب معاملات تجاری وغیر تجاری مشابه هم هستند( از ناحیه چه شخصی وبرای چه منظوری انجام گرفته است ) فرانسه و بلژیک از این نظریه تبعیت می کنند .

اسلاید 33: حقوق تجارت در ایران قانون تجارت ایران مانند اغلب کشورها تعریف تاجر و عملیات تجارتی را به هم مربوط ساخته درماده یک تاجر را کسی می شناسد که مبادرت به عملیات تجارتی میکند .در ماده دوعملیات تجارتی تعریف نموده درماده سه به معاملاتی اشاره می کند که به اعتبار تاجر بودن معامله گر تجارتی محسوب می گردد. ( تکرار عملیات ؟)

اسلاید 34: شرایط اشتغال به تجارت در قانون تجارت ، قانون مدنی و قانون اساسی منعی درخصوص اشتغال به تجارت وجود ندارد.اصول و قواعد کلی1-تاجر باید اهلیت داشته باشد . تاجر باید عاقل ، بالغ و رشید باشد .طبق ماده 210 قانون مدنی : متعاملین باید برای معامله اهلیت داشته باشد ماده 211 : برای آنکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ ، عاقل و رشید باشندماده 212: معامله با اشخاصی که بالغ ، عاقل و یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است .مهجور چه کسی است ؟

اسلاید 35: ادامه قواعد واصول کلی2- رعایت مقررات و نظامات مخصوص اشتغال به تجارت برای عموم آزاد است . به لحاظ اقتصادی ، اجتماعی ، بهداشت و رعایت اصول دیگر ممکن است محدویت هایی اعمال شود. بعضی محدودیت ها جنبه عمومی وکلی دارند مانند: تجارت خارجی وارز( ماده 1 قانون انحصار تجارت 1311- تجارت خارجی ایران در انحصار دولت بوده و حق صادر کردن و وارد کردن کلیه محصولات طبیعی و صنعتی و تعیین میزان و شرایط ورود و صدور آنها درحدود اختیارات دولت می باشد )

اسلاید 36: ادامه ...دربرخی قوانین مخصوص صاحبان مشاغلی چون قضات دادگستری، مدیران سازمان مدیریت وبرنامه ریزی حق اشتغال به تجارت را ندارند.( اهلیت دارند ولی حق تجارت ندارند)( مشمول مجازات انتظامی می شوند ) کاسب و وضعیت کسبه جزء؟

اسلاید 37: وضعیت کسبه جزء ماده 6 ق ت کسبه جزء را به داشتن دفاتر تجاری ملزم نکرده است .ماده 16- کسبه جزء را از ثبت تجارتی معاف ساخته است ماده 708 ق آیین دادرسی مدنی : کسبه جزء می توانند بدون توسل به احکام ورشکستگی تقاضای اعسار نماید. کسبه جزء چه کسانی هستند ؟

اسلاید 38: کسبه جزء چه کسانی هستند ؟ تعیین کسبه جزء درآیین نامه مربوط به م 19 ق ت 1311:1- کسانیکه فروش سالیانه آنها از 12000 ریال تجاوز نکند 2- شوفر- گاریچی ومکاری ازهرقبیل. 3- سایر متصدیان حمل ونقل به شرطی که عایدی سالیانه آنها از 12000 تجاوز نکند .درنظامنامه جدید مورخ 1380:1- کسبه ، پیشه وران ، تولید کنندگان و نظایر آنها که میزان فروش سالیانه آنها از مبلغ یکصد میلیون ریال تجاوز نکند.2- ارائه دهند گان خدمات در هر زمینه ای که مبلغ دریافتی آنها درقبال خدمات ارائه شده در سال از مبلغ پنجاه میلیون ریال تجاوز نکند .

اسلاید 39: عملیات تجارتیتعریف :عملیاتی که برای جلب نفع به طورمستمر به وسیله تاجر انجام میگیرد ، عملیات تجارتی است . انواع عملیات تجارتی1- عملیات تجارتی توزیعی : اجناس را از تولید کننده یا فروشنده به مصرف کننده می رساند .(خرید اجناس کارخانه ای )2- علمیات تجارتی تولیدی :اجناس غیر قابل مصرف راتکمیل یا تغییر داده وبه مصرف کنند ه می رساند .(نساجی)3- عملیات تجارتی خدماتی : بدون تغییر در نوع جنس ، ارائه خدمات لازمه تجارت می نماید ( عملیات حمل ونقل ، انبارداری ، اجاره اجناس)4- عملیات تجارتی کمکی : کار تجار را تسهیل کرده باعث رونق تجارت می شود .(بیمه ، دلالی، حق العمل کاری ، عملیات بانکی)

اسلاید 40: ماهیت عملیات تجارتی :ذاتا تجاری است به موجب قانون تجاری تلقی میگرددبه وسیله تجار انجام شده لذا تجاری محسوب میگردد.

اسلاید 41: 1-عملیاتی که ذاتا تجاری می باشند الف- عملیاتی که اصولا تجاری هستند:1- خرید یاتحصیل هرنوع مال منقول به قصد فروش و یا اجاره اعم ا زاینکه تصرفاتی در آن شده باشد یا نشده باشد 2-هرقسم عملیات دلالی3- هرقسم عملیات حق العمل کاری4- هرقسم عملیات عاملی5- عملیات بیمه بحری و غیر بحری6-کشتی سازی وخرید وفروش کشتی و کشتیرانی داخلی وخارجی ومعاملات راجع به آنها.7- عملیات بانکی.

اسلاید 42: ادامه عملیات ذاتیب- عملیاتی که به وسیله موسسات انجام میگیرند:1- تصدی به حمل ونقل از راه خشکی ، آب یا هوا2- تصدی به هرنوع تاسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد می شود ( تسهیل معاملات ملکی، تأمین منابع انسانی)3- تأسیس و بکارانداختن هرگونه کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد .4-تصدی به عملیات حراجی5- تصدی به هرقسم نمایشگاه عمومی

اسلاید 43: 2-عملیات تجارتی به حکم قانونمعاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد.( درکشورهای دیگر استخراج معادن ویا عملیات شرکت های سهامی را تجارتی محسوب می نمایند ).

اسلاید 44: 3- عملیات تبعی یا نسبیعملیات تجارتی تبعی یعنی عملیاتی که به اعتبار تاجر بودن متعاملین یا یک از آن ها تجارتی محسوب می شود.الف- کلیه معاملات بین تجار وکسبه وصرافان وبانکهاب- کلیه معاملاتی که تاجر با غیر تاجر برای رفع حوائج تجارتی خود می نماید.ج- کلیه معالاتی که اجزاء یا خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود می نمایند .د- کلیه معاملات شرکت های تجاری

اسلاید 45: جلسه چهارم

اسلاید 46: معاملات تجاری1- خرید یا تحصیل هرنوع مال منقول به قصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده باشد یا نشده باشد.(مطالبات ، اوراق تجارتی، سهام واوراق قرضه ، حقوق مالکیت تجارتی و صنعتی از قبیل علامت تجارتی ، حق اختراع ، مایه تجارتی وسرقفلی ، حق بر اشکال ترسیمات صنعتی )2-تصدی به حمل ونقل از راه خشکی یا آب ویا هوا به هرنحوی که باشد .(تاکسی و آژانس ؟)3- هرقسم عملیات دلالی یا حق العمل کاری ( کمیسیون) ویا عاملی و همچنین تصدی به هرنوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد میشود تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه ، تهیه و رسانیدن ملزومات وغیره

اسلاید 47: ...معاملات تجاریبعضی تعاریف حق العمل کار کیست ؟ کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری( آمر) معاملاتی کرده ودر مقابل حق العملی را دریافت می دارد ؟ ( نتیجه متوجه آمر است )تعریف دلال: کسی است که در مقابل اجرت واسطه انجام معاملاتی شده یا برای کسی که می خواهد معاملاتی نماید طرف معامله پیدا میکند .(واسطه نه ضامن اجرا )تعریف عامل ؟ کسی است که مانند حق العمل کار در مقابل دریافت اجرت به نمایندگی دیگری عملی انجام می دهد .فرق بین عامل و نمایند ه ؟ ( عامل آزاد و درصدی میگیرد ...)

اسلاید 48: ادامه ......4-تأسیس و به کار انداختن هرقسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد.کارخانه : تأسیساتی که با استخدام کارگران مبادرت به انجام عملیاتی می نمایند.استخراج معادن: ( واسطه بین تولید کننده ومصرف کننده نباشد ، غیرتجاری است ) امروزه تجاری است . فرانسه 1919مقاطعه کاری : به ذاته تجاری است روزنامه : درصورت ایجاد انتفاع تجاری است 5- تصدی به عملیات حراجی ( به ذاته تجاری است )متصدیات عملیات حراجی درحقیقت واسطه هستند ( دلالان ، حق العمل کاران )

اسلاید 49: ادامه ....6- تصدی به هرقسم نمایشگاه عمومی :واسطه بین مصنع ومردم می باشند نمایشگاه عمومی : محلی که مردم در مقابل پرداخت وجهی آثاری را مشاهده می نمایند

اسلاید 50: ادامه معاملات تجاری7- هرقسم عملیات صرافی وبانکی : صراف کیست ؟ زرشناس، کسی که پول خوب را از بد جدا میکند، کسی که شغلش دادوستد پول یا عوض کردن پولی با پول دیگر است . عملیات صرافی وبانکی امروزه اساس تجارت امروزس بوده وبدون آن توسعه تجارت محدود میشود وکسیکه مبادرت به این عملیات می نماید واسطه توزیع پول و اوراق بهادار میباشد. پول وسیله تبادل کالاست .

اسلاید 51: ادامه اهم معاملات بانکی عبارتند ا ز: معاملات پولی وصرافی ، معاملات ارزی ، اعطای اعتبار ، تنزیل بروات تجاری ، افتتاح حساب های سپرده ثابت و حساب جاری ، خرید وفروش سهام واوراق بهادار( مانند سهام و اوراق قرضه) ، بازکردن اعتبار اسنادی ، اجاره گاوصندوق ، انتقال وجوه ، مشارکت در شرکت ها و موسسات تجاری وصنعتی و تعداد زیادی معاملات دیگر که اغلب برای تسهیل امور مشتریان خود و انجام دستورهای آنها انجام می دهند .و بانکها به عنوان واسطه انجام معاملات فوق الذکر و ایجاد تسهیل در امر تجارت ؛ حق العملی دریافت می دارند.

اسلاید 52: تنزیل برات به چه معناست ؟تنزیل بروات : سود و ربحی که به پول وام داده شده تعلق میگیرد و پولی که از وجه برات یا سفته برای پرداخت آن قبل از سررسید کسر کنند

اسلاید 53: طبقه بندی بانک ها بر اساس نوع معاملات بانک مرکزی ناشر اسکناس: غالبا دولتی هستند یا تحت نظارت دولت عمل می نمایند (بانک بانک هاست ) وظیفه این بانک ها: نشر اسکناس و نظارت بر جریان پول و انجام معاملات بانکی دولتی و اعطای اعتبار مخصوصا به بانکها و موسسات عمده است. بانکهای تجاری : دادن اعتبار به تجار وتنزیل بروات تجارتی و انجام دستور مشتریان نسبت به اوراق تجارتی .بانک های مالی : توجه به امور صنعتی و وسایل پیشرفت و تسهیلات مالی برای بنگاه های صنعتی ومشارکت در فروش سهام وسود آنها . بانکهای رهنی : اعطاء وام های طویل المدت برای ساختمان و امور کشاورزی ( درقبال به رهن گرفتن املاک مزبور ) بانکهای تعاونی : برای کمک به کارگران تشکیل می شود بانک های کارگشایی: گرو گرفتن اموال منقول برای گره گشایی امور مردم

اسلاید 54: ادامه ......8- معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد . طبق ماده 314 ق ت ، صدورچک ذاتا عمل تجارتی نیست ولی صدور برات وسفته اگرهم به طور اتفاقی وبه وسیله اشخاص غیر تاجر صورت گیرد عمل تجارتی محسوب می گردد.تعریف برات : نوشته ای که به موجب آن دریافت یا پرداخت پولی را به دیگری واگذار می کنند .براتکش: کسی که برات را می نویسد و به کسی دستور می دهد که پولی را به شخص دیگری بدهد.براتگیر: کسی که برات را برای او می فرستند که پول آن را بدهد.

اسلاید 55: سفته سفته نوشته ای است که شخصی به نفع دیگری صادر می کند و به موجب آن تعهد می کند که درمدت معین مبلغ مذکور را در آنرا بپردازد .تذکر مهم : برای آنکه برات وسفته از مزایای قانون تجارت استفاده کند باید شرایط صوری که برای تنظیم آن ها در قانون تجارت پیش بینی شده است رعایت گردد والا مشمول مقررات حقوق تجارت نشده وسند عادی غیر تجارتی شناخته خواهد شد .( درفرانسه سفته هایی که بین اشخاص غیرتاجر معامله می شود جنبه تجارتی نداشته وتابع اصول مدنی خواهندبود )

اسلاید 56: برات وسفته در قانون تجارتدر قانون تجارت برای برات وسفته مزایایی قایل شده که در قانون مدنی برای اسناد معمولی درنظر گرفته نشده است ظهرنویسان و یا ضامن هربرات مسئولیت تضامنی دارند. این اشخاص تابع قوانین تجارت خواهند بود . محاکم موظفند در قبال واخواست دارنده برات و به تقاضای وی اموال خوانده را به عنوان تأ مین توقیف نمایند .

اسلاید 57: ادامه معاملات تجاری9-عملیات بیمه بحری و غیر بحری :بیمه یعنی چه ؟ بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر درصورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران کند یا وجه معینی بپردازد.بیمه بحری قدیمی تراز بیمه بری می باشد . چون بیمه دراصل یک نوع تعاون بوده اصولا موسسات بیمه دوقسم اند :موسسات بیمه تعاونی : عده ای از اعضا تعهد میکنند درصورت بروز خسارت برای یکی از آنها سایرین خسارت را جبران نمایند ( دربعضی کشورها مشمول ق ت نمی باشد ) موسسات بیمه معمولی : بیمه گر متعهد جبران خسارت بیمه گذار خواهد بود ( درتمام ممالک تابع ق ت می باشد) .

اسلاید 58: انواع بیمه بیمه مخصوص اشخاص: بیمه عمر، بیماری ها و حوادث که موجب کاستن از قدرت کار وتوانایی انسان می شوند بیمه اشیاء: آتش سوزی ، دزدی ، اتومبیل، حمل ونقل، آفات اراضی و سماوی و غیره .

اسلاید 59: ادامه معاملات تجاری10- کشتی سازی و خرید وفروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی یا معاملات راجع به آنها:خرید وفروش کشتی اگر به وسیله اشخاص به طورمستمر صورت گیرد عملیات تجاری محسوب شده و مشمول ق ت می باشد .موضوع این عملیات بیشتر مربوط به حقوق دریایی تجارتی می گردد و دراغلب کشورها حقوق مخصوص دارد.در ایران به واسطه نبودن مقررات مخصوص ناجار باید اصول مزبور را به عنوان عرف وعادت بین المللی یا توافق طرفین به مواد قراردادهای حمل نقل القاء نمود.

اسلاید 60: تذکراتدرقانون تجارت ایران بیشتر به شرح وتفصیل اعمال تجارتی پرداخت و پیش بینی کلیه عملیات تجارتی میسر نگردیده ( بورس – هنوز عملیات بانکی وصرافی عمل تجاری است )تحقیق هفته آینده : بورس چیست ؟ چه معاملاتی در بازار بورس انجام می شود چه مشاغلی در بازار بورس ایجاد میگردد. مشاغل مستقیم و غیر مستقیم کدامند ؟

اسلاید 61: جلسه چهارم نتایج تحقیق دانشجویان تحقیق در خصوص بانکداری

اسلاید 62: جلسه پنجم تعریف و انواع عملیات تجاری تبعی :دفاتر تجاری و انواع آن پلمپ دفاتر تجاری

اسلاید 63: عملیات تجارتی تبعی ماده 3 ق ت : هر نوع معامله ای را که تاجر انجام میدهد ؛ به اعتبارتاجر بودن او تجارتی قلمداد می کند . لذا میتوان گفت که معاملا ت تجاری بر دو قسم اند : معاملات تجاری اصلی که بیان شدو معاملات تجاری تبعیدر فرانسه حتی دامنه معاملات تجارتی تبعی را به معاملات غیر منقول نیز بسط داده اند . ( مانند خرید مصالح ساختمانی به منظور ایجاد بنای ساختمان )درایران در ماده 3 کلیه عملیاتی که تاجر انجام میدهد جز معاملات غیر منقول ، تجارتی محسوب میشود .

اسلاید 64: 1- کلیه معاملات بین تجار و کسبه و صرافان وبانک ها اگر تجار بین خود معاملات غیر تجارتی انجام دهند باز هم مشمول حقوق تجارت محسوب می گردد ( مثلا خرید برنج توسط یک تاجر آهن از یک تاجر برنج برای تهیه آذوقه منزل )کار قاضی در هرگونه معامله بین تجار آسان بوده ونوع معامله تجارتی فرض مینماید

اسلاید 65: 2- کلیه معاملاتی که تاجر با غیرتاجر برای حوائج تجارتی خود می نماید. درصورتی که معامله برا ی رفع حوائج تجاری باشد ( خرید قفسه از نجار برای حجره تاجر)تاجر وجوه پرداختی را باید در دفاتر خود ثبت نماید . ولی ساختن قفسه برای منزل تاجر تجارتی محسوب نمی گردد.( تشخیص نیت معاملات مشابه به عهده قاضی است )

اسلاید 66: 3- کلیه معاملاتی که اجزاء یا خدمه یا شاگرد تاجر برای امور تجارتی ارباب خود انجام می دهند. سوال ؟ اگر شاگرد فرش فروشی ، فرشی از تولید کننده بخرد آیا معامله تجاری محسوب می شود ؟این افراد اگر معامله برای ارباب خود مینمایند عمل مزبور را به عنوان وکالت و نمایندگی از طرف ارباب خود انجام می دهند و چون عملیات مذکور به حساب شخصی آنها نبوده بلکه به حساب تجارتخانه می باشد تابع حقوق تجارت می باشد . - قانون تجارت مواد 395 تا 401

اسلاید 67: 4- کلیه معاملات شرکت های تجارتیقانون کلیه معاملات شرکت های تجارتی را تجارتی محسوب میکند . - چه شرکت هایی تجاری هستند و چه شرکت هایی غیر تجاری؟شرکت هایی که به صورت یکی از انواع مندرج در قانون تجارت تشکیل شوند شرکت های تجارتی محسوب می شوند برخی معتقدند ملاک تشخیص شرکت ، موضوع آن شرکت است .اگر موضوع شرکت عملیات تجارتی نباشد ، تجاری نیستند .

اسلاید 68: معاملات غیر منقولماده 4 قانون تجارت : معاملات غیر منقول به هیچ وجه تجارتی محسوب نمی شوند.چرا ؟؟؟؟؟1- موضوع تجارت توزیع و جریان ثروت و جلب نفع است و فقط اموال منقول ممکن است دست به دست منتقل گردیده و جریان پیدا کنند درصورتی خرید اموال غیر منقول برای فروش نبوده و سال ها در دست یک نفر باقی می ماند

اسلاید 69: ادامه 2- تشریفات انتقال اموال منقول و غیر منقول با هم تفاوت بسیار ی دارد .در اموال منقول دلیل مالکیت تصرف مال است و انتقال آن به قبض و اقباض به عمل می آید .انتقال اموال غیر منقول تابع تشریفات خاص بوده و به موجب اسناد رسمی عمل شده و برای اثبات حقوق مربوطه به دفاتر تجارتی و اسناد معمول استناد نمی گردد.

اسلاید 70: اشکالات امروزه خرید وفروش املاک در بورس انجام می گیرد شغل برخی اشخاص خریدو فروش مستغلات می باشد .شرکت های سهامی وجود دارند که با خریدن زمین و بنای ساختمان و فروش یا اجاره آنها تحصیل مال می کنند. این اشخاص در حقیقت تجارت زمین وساختمان می کنند .انتقال و تشریفات مربوط به خرید و فروش در وسایل حمل ونقل و مخصوصا کشتی و هواپیما نیز تابع همان تشریفات اموال غیر منقول می باشد .تبدیل ساختمانی به مهمانخانه جنبه تجارتی پیدا می کند .

اسلاید 71: رویه قضایی امروزی ساختمان سازی به دلیل معاملات خرید مصالح ساختمانی تجاری قلمداد می شود.مقاطعه کاران نیز به دلیل بکارگیری کارگر وتهیه مصالح ساختمانی عمل تجاری انجام میدهند .استخراج معادن ونیز عملیات کشاورزی نیز مشمول می گردند.انجام معاملات غیر منقول توسط تاجر به عمل رفع حوائج تجارتی ، تجاری محسوب می گردد.(ثبت اموال مذکور در دارایی ها )طبق ماده 5 ق ت ورشکسته نمیتواند دارایی منقول و غیر منقول خود را از دارایی تجارتی خود خارج نماید .

اسلاید 72: دفاتر تجارتیقانون تجارت ماده 6 هر تاجری به استثنای کسبه جزء مکلف است دفاتر ذیل یا دفاتر دیگری را که وزارت عدلیه به موجب نظامنامه ای قائم مقام این دفاتر قرار میدهد داشته باشد.1- دفتر روزنامه 2- دفتر کل3- دفتر دارایی 4- دفتر کپیه

اسلاید 73: ارزش فعالیت حسابدای1-تعیین دقیق معاملات و ارزش آنها ، امکان مراجعه به حساب ها و تشخیص کیفیت هر معامله2-دلیل و مدرکی را برای اشخاصی که با تاجر معامله میکنند را برای ثبوت پرداخت ها و انجام تعهدات فراهم میآورد.3-جلوگیری ازفراموشی ، تکرار یا اشتباه در عملیات تجاری 4-امکان یاددآوری به متعهدانی که پرداخت دیون آن ها به تعویق افتاده است .

اسلاید 74: ادامه اهمیت فعالیت حسابداری5- جلوگیری از تقلب و حیف ومیل اموال توسط کارمندان 6- تعیین نتیجه عملیات موسسه و نمایش ترقی یا کاهش عملیات در آخرهر سال.7- تعیین وضع دارایی موسسه تجارتی در هر زمان 8-امکان تعیین بهای تمام شده اجناس و تعیین بهای فروش اجناس با درنظر گرفتن هزینه های جاری وسود9-حصول اطلاع کافی از وضعیت مالی و کار موسسه به طور کلی در زمان مورد نیاز .