خاطرات مستر همفر از ممالک اسلامی

خاطرات مستر همفر از ممالک اسلامی

اسلاید 1: خاطرات مستر همفر از ممالک اسلامی

اسلاید 2: Presented By:Eslam EslamiCivil Engineering , B.S. Tabriz University94/12/18

اسلاید 3: مقدمه : این کنفرانس در مورد خاطرات همفر , جاسوس انگلیسی در ممالک اسلامی است که او در کشورهایی نظیر عراق ، ایران ، امپراطوری عثمانی و ... ماموریت داشته است.هدف ماموریت های همفرجمع آوری اطلاعات کافی به منظور جستجوی راه های در هم شکستن مسلمانان و نفوذ استعماری در کشورهای اسلامی بود.

اسلاید 4: از گذشته های دور حکومت بریتانیای کبیر مانند امروز در این اندیشه بود که امپراطوری گسترده خود را چگونه حفظ کند؟ , امپراطوری که آفتاب هیچوقت در آن غروب نمی کرد.اما چگونه یک کشور کوچک می توانست کشور های بزرگی همچون هند ، چین و کشور های خاورمیانه را کنترل کند , بنابراین دو نکته را مورد توجه قرار داد : در مناطقی که بر آنها تسلط پیدا کردیم, حاکمیت خود را حفظ کنیم.بخش هایی که هنوز زیر سلطه ما نیستند , به مستعمرات خود بیفزاییم.دو سیاست کلی

اسلاید 5: برای عملی کردن این سیاست ها لازم بود که هیات هایی رو برای جاسوسی به این سرزمین ها بفرستد و نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی و در جهت منافع بریتانیا استفاده کند .و در محدوده ی ممالک اسلامی شخصی به نام همفر را انتخاب کردند:چرا همفر ؟چون در وزارت مستعمرات سابقه ی خوبی داشت و قبلا در کمپانی هند شرقی در کنترل و استعمار در هندوستان تجربه کسب کرده بود.در ظاهر کمپانی بازرگانیدر باطن فعالیت های جاسوسی

اسلاید 6: مشکل بریتانیا با ممالک اسلامی : به همین خاطر میخواست کشورهایی نظیر ایران و امپراطوری عثمانی را نیز مستعمره خودش کند و قبلا هم برنامه ها و اقدامات زیادی نظیر بستن قرارداد های سری با این کشورها و توسعه دادن رشوه و فساد اداری و درباری انجام داده بود اما از نتایج آن به دلایل زیر اطمینان نداشت:1. نفوذ معنوی اسلام یک فرد مسلمان در پیروی از اسلام استوار است و به عبارت دیگر جان می دهد ولی دست از اسلام بر نمی دارد, از نظر اعتقادی یک فرد عادی مسلمان برابر است با یک کشیش مسیحی . 2. دین اسلام از نظر تاریخی دین زندگی ، بزرگی ، سروری و آزادگی است پس به این سادگی تن به اسارت و بندگی نمی دهند. 3. نگرانی از هوشیاری و بیداری حکومت های ایران و عثمانی چون هر لحظه ممکن بود نقشه هایشان بر ملا شود. 4.علمای اسلام بیشتر از پادشاهان سبب نگرانی بودند چون تاثیر آنان بر مردم خیلی بیشتر بود و حتی پادشاهان هم مانند موشی که از گربه می ترسد از آنان هراس داشتند .

اسلاید 7: اجتماع نمایندگان انگلستان، فرانسه، روسیه:سرانجام برای چاره اندیشی در مورد کشورهای اسلامی کنفرانسی تشکیل شد و نمایندگانی از بریتانیا ، فرانسه و روسیه دور هم جمع شدند .موضوع بحثچگونهبررسی راه های افزایش تنش بر مسلمانان و چگونگی استعمار ممالک اسلامی با جدا نمودن آنها از باورهایشان و بازگرداندن آنها به حوزه ایمان و مسیحیت.و همچون مسلمانان اسپانیا که پس از قرن ها جنگ به مسیحیت بازگشتند.

اسلاید 8: آغاز ماموریت همفر در امپراطوری عثمانی :در سال 1710 وزارت مستعمرات بریتانیا همفر را با هدف یافتن راه هایی برای در هم شکستن مسلمانان و نفوذ استعمار مامور جاسوسی از کشورهای ایران , امپراطوری عثمانی , مصر و .. کرد و همراه او 9 تن از زبده ترین جاسوس های وزارت را راهی سایر کشورهای اسلامی کرد .همفر سرانجام به قسطنطنیه (مرکز خلافت عثمانی ها) رسید و ماموریت اولیه او دو قسمت بود :1. یادگیری زبان ترکی (زبان رسمی عثمانی ها) 2.یادگیری زبان عربی (زبان قرآن وتفسیر) سپس زبان فارسی (ایران) یادگیری او نیز باید به گونه ای بود که هیچ کس نتواند در او شک کند چون آموختن زبان با دانستن زبان آن طوری که بتوان مانند مردم آن شهر سخن گفت تفاوت دارد. او بعد از این که وارد شهر شد به مسجد جامع شهر رفته و نام خودش را « محمد » گذاشت.

اسلاید 9: در قسطنطنیه با مردی کهنسال و مهربان با نام احمد افندم که به شیخ السلام معروف بود آشنا شد .و از فرصت بدست آمده استفاده کرده و زبان عربی و قرآن رو طی دو سال از او یاد گرفت .سرگذشت رفقای دیگر:همفر بعد از طی دو , سه سال برای دریافت ماموریت جدید و گزارش این چند سال به لندن رفت.از بقیه 9 نفر جاسوس که همراه او به ممالک اسلامی رفته بودند فقط 5 نفر برگشته بودند.1. نفر اول اصلیتا جاسوس روسی بود و قبلا برای جاسوسی به وزارت مستعمرات آمده بود و بعد از اتمام ماموریت به روسیه برگشته بود. 2. نفر دوم در عماره نزدیک بغداد از بیماری وبا مرده بود . 3. نفر سوم مسلمان شده بود و در مصر ساکن شده بود. 4. و نفر چهارم هم سرنوشت نامعلومی داشت.

اسلاید 10: شیعه و سنی از دید همفر : از دید شیعه پس از محمد (ص) , علی و پسرانش حسن و حسین و نه نسل از او جانشین برگزیده او هستند.اهل تسنن نیز بر این باورند که پس از پیامبر ، مسلمانان ابوبکر ، عمر و عثمان را برای خلافت ، برتر از علی دانستند و آنان را به خلافت برگزیدند.در ضمن همفر در پیامبری , حضرت محمد شک و تردید داشت و می گفت که قرآن به تنهایی برای اثبات پیامبری او کافی نیست چون می گفت من قرآن را خواندم اما این نشانه را برای اثبات آن ندیدم.اما مهمترین مورد در ذهن او این بود که ادامه درگیری های بین شیعه و سنی چه توجیهی دارد؟عمر و لی از دنیا رفته اند پس اگر مسلمانان خردمند باشند باید به امروز خود بیندیشند و نه به گذشته دور.

اسلاید 11: آشنایی با محمد بن عبدالوهاب:در شهر بصره با طلبه جوانی با نام محمد آشنا شد که به سه زبان ترکی ، فارسی و عربی آشنا بوداو جوانی بلند پرواز جاه طلب و تند خو بود و از عثمانی ها نیز متنفر بود. او هیچگونه تعصبی در شیعه و سنی نداشت , او قرآن را کاملا قبول داشت اما صحابه و بقیه اصحاب پیامبر را حجت نمی دانست و گاهی برداشت او از یک حدیث متضاد با سخنان عالمان بزرگ بود.پس همفر به این نتیجه رسید که محمد فرد شایسته ای برای اجرای نقشه ی بریتانیا برای سلطه بر ممالک اسلامی است .چرا:اما بزرگترین نقطه ضعف اوبرداشت او از قرآن واحادیث تفاوت آشکاری با حقیقت داشت.

اسلاید 12: تا جایی که حتی خلفای راشدین را نیز مورد انتقاد قرار می داد . محمد می گفت : پیامبر گفته من کتاب و سنت را در میان شما می گذارم اما نگفته که کتاب ، سنت ، صحابه و مذاهب اربعه را . بنابراین پیروی از کتاب و سنت واجب است و مذاهب اربعه ، صحابه و بزرگان هر نظری می خواهند داشت باشند. به همین خاطر نیز همفر او را تحریک می کرد و سعی داشت که او را برای اهداف آینده آماده کند :برخی از مسائل و بحث های همفر و محمد: 1.جهاد

اسلاید 13: محمد به نشانه موافقت سر تکان داد.2.ازدواج موقت(صیغه کردن) همفر یکی از جاسوسان بریتانیا به نام صفیه برای محمد در نظر گرفت.3. حرام نبود شراب همفر گفت: که معاویه ، یزید و خلفای بنی امیه و بنی عباس همه شراب می نوشیدند ، چگونه ممکن است آنها همگی در گمراه باشند و تو به راه درست بروی ؟!! بی شک آنان کتاب خدا و سنت پیامبر را بهتر می فهمیدند و این نمایانگر این است که شراب حرام نبود و کراهت داشت و همچنین عمر نیز شراب با آب می خورد و می گفت که آب خاصیت مست کنندگی شراب را از بین می برد و اگر مستی آن نباشد حرام نیست. با دلایل همفر و کمک های صفیه هر شب محمد را مست می کردند تا بر او چیره شده و این قضیه برای محمد عادی شود. 4.روزه همفر : قرآن می گوید : اگر روزه بگیرید برای شما بهتر است وَ اَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ اِنْ آُنْتُمْ تَعْلَمُون بقره 184 پس نگفته که واجب است

اسلاید 14: 5. نماز همفر: نماز واجب نیست چون قرآن می فرماید : وَ اَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِکرِي طه 99 بنا براین منظور از نماز ، به یاد خدای متعال بود است و تو می توانی نماز نخوانی و تنها به یاد خدا باشی و این گونه شد که اندک اندک موفق شد جامه ی ایمان را از پیکر شیخ به در آورده و تردید را در عقاید دینی اش تقویت کرد و این ها به هدف القای فکر رهبری و پیشوایی محمد بن عبدالوهاب بودخواب دروغین همفر:ديشب در خواب پيامبر را ديدم و صفت پيامبر را چنان گفتم که در منبرها از گويندگانشنيده بودم او بر يك صندلي نشسته بود و گرد او گروهي از عالمان بودند که هيچ يك رانميشناختم تا آنكه تو وارد شدي چهرهات نوراني بود؛ هنگامي که نزديك پيامبر شدي او بهاحترام تو برخاست و ميان دو چشم تو را بوسيد و گفت: محمد! تو همنام و وارث دانش وجانشين من در اداره امور دين و دنيا هستي.تو گفتي: اي پيامبر خدا! من از بيان دانشم براي مردم ميترسم.پیامبر گفت: نترس! تو بلند مرتبه ای .محمّد چون اين خواب را شنيد از شادي، گويي به پرواز درآمد.

اسلاید 15: این اقدامات همفر در ایجاد تغییر در عقاید محمد یک هدف داشت : و آن راه سومی در اسلام بود.دین اسلام : شیعهسنیوهابیت

اسلاید 16: ویژگی های علمای شیعیان از دید همفر:1. آنها شدیدا با عثمانی ها مخالفت می کردند، نه از این لحاظ که عثمانی ها سنی و آنان شیعه اند بلکه به خاطر ناراحتی از تسلط ستم گرانه ی عثمانی ها و به امید دست یافتن به آزادی . اما اندیشه و هدف روشنی نداشتند . 2.آنها همانند کشیش های قرون وسطی وقت خود را فقط صرف علم و دین می کردند و علاقه ای به دانش های جدید نداشتند . 3.به رویداد های پیرامون خود نمی اندیشیدند و کوچکترین اطلاعی از جریان های سیاسی جهان نداشتند. 4.علمای دین چنان سرگرم مسائل الهی بودند که زندگی این دنیا را به کلی از یاد برده بودند، در غیر این صورت باید از سیاست روز دنیا با خبر بودند.

اسلاید 17: بدل هایی از شخصیت های مسلمین:بعد از مدتی برای گزارش به لندن رفتم , وزیر بعد از خواندن گزارش و اقداماتم بسیار خوش حال شد و گفت که به خاطر این موفقیت ها دو راز مهم را در اختیار تو خواهیم گذاشت :راز اول : ده نفر دور میزی بودند یک نفر شبیه امپراطور عثمانی (مسلط به ترکی و انگلیسی ) یک نفر شبیه شیخ السلام (احمد افندم)یک نفر شبیه پادشاه ایران (مسلط به فارسی و انگلیسی ) یک نفر شبیه عالمی شیعی در دربار(مسلط به فارسی و انگلیسی ) یک نفر شبیه مرجع تقلید شیعیان (مسلط به فارسی و انگلیسی )

اسلاید 18: هر یک از این ها نویسنده ای با خود داشتند که آنچه می گفتند را ثبت می کردند.وزیر مستعمرات گفت که این پنج نفر در نقش آن اصلی ها هستند همه اطلاعات گردآوری شده از قسطنطنیه ، ایران و نجف را در اختیار این ها می گذاریم آنگاه آنها خود را به جای شخصیت های اصلی فرض می کنند و به پرسش ها ی ما پاسخ می دهند ، نتیجه اندیهش های این افراد 70 درصد با افکار اصلی ها یکسان است .نتیجه این اقدامات : دریافتن چگونگی اندیشه های شخصیت های اصلی به عنوان آزمایش از مرجع تقلید بدلی پرسید:آیا جنگ ما شیعیان ، با این حکومت سنی (عثمانی ها) متعصب جایز است ؟ او جواب داد : به این دلیل که سنی اند جنگ با آنها جایز نیست چون مسلمانان با هم برادرند اما از این جهت که آنان امت را آزار و شکنجه می دهند جنگ با آنها جایز است و این از بابت امر به معروف و نهی از منکر است تا دست از آزار ما بکشند ، و چون دست کشیدند به حال خود رهایشان می کنیم

اسلاید 19: همفر پرسید نظر شما در مورد نجس بودن یهودیان و مسیحیان چیست ؟ او جواب داد : آری این دو فرقه نجسند (افکار نجسی دارند)چون ما را کافر می دانند و پیامبر ما را دروغ گو (چون دعوت او را نمی پذیرفتند)همفر گفت : پس چرا در صحن مطهر علی این همه خاکروبه و نجاست است ؟او جواب داد : بدون شک اسلام نظافت را دلیلی بر ایمان دانسته است ولی چه باید کردکمبود آب و نپرداختن عثمامنی ها به نظافت شهر علت است . نکته ی جالب این بود که این مرجع تقلید بدلی به جز جمله آخر ، کاملا مطابق با اظهارات مرجع حقیقی بود که قبلا از او پرسیده بودم. از شیخ السلام پرسیدمآیا اطاعت از خلیفه ی عثمانی واجب است ؟ فرد بدلی گفت : آری مانند وجوب اطاعت از خدا و رسول به چه دلیل ؟به علت آیه ای از قرآن که می فرماید : اطاعت کنید از خدا ، رسول و مسئولان امور خود .يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اَطِيعُوا اللّهَ وَ اَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولُوا الاَمْرِ مِنْكُمْ نساء 59

اسلاید 20: اما فایده ی این شبیه سازی چه بود :ما با چگونگی تفکر پادشاهان و عالمان مسلمان سنی و شیعه آشنا شده و راه کارهای لازم را برای عکس العمل آنها در مسایل سیاسی و دینی می یابیم. اگر دریافتی که مسلمان چگونه بر مذهب و دینش دلیل می آورد ، می توانی پاسخ های آماده ای در رد آن ارائه کرده و این جواب ها برای خلل افکندن در باورهای مسلمانان کافی است .ضمنا افراد بدلی هم از اهالی کشور مورد نظر بودند که به علت تماس زیاد با شخصیت های اصلی از طرف جاسوسان بریتانیا پیشنهاد شده اند چون هر گاه تو با فردی مدت طولانی معاشرت کنی با خلق و خو و رفتار او آشنا شده و کم و بیش می توانی نقش او را بازی کنی .نتیجه:برای ایجاد تفرقه در منطقه و تزلزل در عقاید مسلمین به این اشخاص بدلی نیاز داریم.

اسلاید 21: نقاط ضعف مسلمین(راز دوم):1. اختلاف ميان شيعيان و اهل سنّت؛ اختلاف بين حكومتها و مردم؛اختلاف میان حکومت های ترک و فارس و اختلاف میان عالمان و حکومت.2.نادانی و بی سوادی عمومی ، تقریبا در سرتاسر ممالک اسلامی 3.نبودن شناخت و آگاهی از اوضاع روز و جمود(یخ بستن ذهن و انعطاف ناپذیری) فکری و تعصب 4.بی اعتنایی به زندگی مادی ، زیاده روی در عبادت به امید بهشت 5.استبداد و ستم حکومت های دیکتاتوری نسبت به مردم 6.نا امنی راه ها و قطع رفت و آمد 7.آشفتگی اوضاع بهداشت عمومی

اسلاید 22: 8. ویرانی کشورها ، دشت ها و بسته شدن رودها و کمی کشتزار ها 9. اگرچه بسیار به قرآن افتخار می کنند اما به دستورات آن عمل نمی کنند 10.نداشتن ارتش منظم و سلاح کافی 11.آلودگی بازارها ، خیابان ها و همه جا. همفر به این حقیقت تلخ اشاره می کند که اسلام کوچکترین سازگاری و هماهنگی با این کمبود ها ندارد اما لازم است که مسلمانان را در نادانی و بی خبری از واقعیت اسلام نگه داشت و اجازه نداد که به حقایق دین پی ببرند.

اسلاید 23: احکامی که روشنگر مبانی و اصول دین اسلام است :1.دوری از تفرقه و توصیه به همبستگی وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعَاً وَ لاَ تَفَرَّقُوا 2.توصیه به آموزش و پرورش طَلَبَ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَليَ آُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَة. 3.توصیه به فعالیت و ابتکار فَسِيرُوا فِي الاَرْضِ... 4.توصیه به لزوم بهتر ساختن زندگی مادی منهم من يقول ربّنا آتنا في الدنيا حسنة و في الاخرة حسنة 5. توصیه به مشورت و نظر خواهی در زندگی اَمْرُهُمْ شُوريَ بَيْنَهُمْ 6.توصیه به احداث شوارع و راه های ارتباطی فَامْشُوا فِي مَنَاکبِهَا 7.توصیه به بهداشت و درمان

اسلاید 24: 8.توصیه به آبادانی و سازندگی هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الاَرْضِ جَمِيعَاً9. توصیه به نظم و نظم امرکم 10.توصیه به اقتصاد سالم من لا معاش له ، لا معاد له. 11.توصیه به تاسیس ارتش با بهره گیری از پیشرفته ترین سلاح ها وَ اَعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ 12. توصیه به احترام و پاسداری از حقوق زنان وَ لَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ 13.توصیه به پاکیزگی النَّظَافَةُ مِنَ الاِيمَانِ

اسلاید 25: نقاط قوت مسلمین:1.پای بند نبودن به تعصبات قومی و نژادی ، زبان و فرهنگ و سوابق تاریخی 2.ربا ،احتکار ، زنا ، شراب و گوشت خوک برای آنان حرام شده است. 3.بسیار به عالمانشان دلبستگی دارند 4.جهاد را واجب می دانند 5. بر این باورند که اسلام سربلند است و والاتر از آن چیزی نیست.6.کلیسا سازی در ممالک اسلامی حرام است .7. به نماز ، روزه و حج اهمیت زیادی می دهند.8.هر روز بارها برای نماز جماعت گرد هم می آیند.

اسلاید 26: 9. زنانشان حجاب سختی دارند و فساد به آنها راه نمی یابد 10. امر به معروف و نهی از منکر برایشان واجب است .11. به باور آنها هر کس انسانی را مسلمان کند ، برایش از همه دنیا بهتر است .پس بنابراین باید زمینه گسترش نقاط ضعف و نابودی جنبه های نیرومندی آنها با ادله و براهین محکم عرضه شود . اقدامات برای گسترش نقاط ضعف:1.دامن زدن به اختلافات مذهبی با نگارش مطالبی اهانت آمیز از سوی هر گروه2.نگه داشتن مسلمین در جهل و نادانی با جلوگیری از تاسیس مدارس و انتشار کتابها ،تشویق مردم به این که فرزندانشان را به مدارس دینی نفرستند.

اسلاید 27: 3.ترویج تنبلی و جلوگیری از فعالیت زندگی ، دلسرد کردن مردم نسبت به امور معاش دنیوی4.اثبات حقانیت شاهان مستبد از طریق اشاعه ی احادیثی مانند:سلطان سایه ی خدا بر زمین است السلطان ظِلّ الله فی الارض.5. فراهم ساختن موجبات نا امنی راه ها ، تشویق راه زنان با دادن پول و اسلحه به دزدی از کاروان ها6.جلوگیری از توسعه بهداشت و ترویج افکار جبری و قدری (قضا و قدر)یعنی همه چیز از سوی خداست و درمان بیماری نتیجه ای ندارد. 7.ثابت نگه داشتن مسلمین در قحطی و فقر8. به فساد کشاندن حکام آنها با رواج شراب خواری , قمار و ...

اسلاید 28: 9. از بین بردن موضوع پلیدی و نجس بودن کافران (مسیحیان و یهودیان)پیامبر همسر یهودی (صفیه) و مسیحی (ماریه) داشت ، مگر ممکن است همسران پیامبر نجس باشند. 10.جهانی بودن اسلام را باید از بین بردالقای این جمله که دین اسلامی برای یادآوری تو(پیامبر) و قبیله ی توست.انه و لذکر لک و قومک.11. چاپ قرآن های قلابی و تحریفی با حذف آیه های مربوط به جهاد ، امر به معروف و آیات اهانت آمیز نسبت به یهودیان و مسیحیان بدین ترتیب راز دوم یک کتاب بود با نام :چگونه اسلام را نابود کنیم

اسلاید 29: بنابراین راز دوم ، به عنوان خط مشی وزارت مستعمرات در شکست اسلام در مدت یک قرن بود که در موافقت نامه ی 14 ماده ای تنظیم شده بود :1.همکاری گسترده با امپراطوری روسیه 2. همکاری با فرانسه برای تنظیم برنامه هماهنگ برای سرنگون کردن اسلام3.دامن زدن به اختلافات ایران با عثمانی 4.واگذاری قسمتی از اراضی ممالک اسلامی به اقوام غیر اسلامی بعدا تقویت آنها تا مثل خاری در چشم مسلمانان باشد.5.طرح نقشه های دقیق برای تجزیه ایران و عثمانی با شعار تفرقه بینداز حکومت کن . مدینه: به یهودیانبندر اسکندریه: مسیحیانشهر یزد: به زرتشتیانموصل : به یزیدیان

اسلاید 30: 6. تبلیغ مذاهب ساختگی در مناطق اسلامی تاهر فرقه خود را مسلمان واقعی بدان و دیگران را کافر و واجب القتل.7. اشاعه ی زنا ، لواط ، شراب خواری ، قمار بازی و بی بند و باری . 8.نا بودی اقتصاد ملی مسلمین ، بی اعتنا کردن آنان به تولید و بالا بردن مصرف مواد مخدر.و ...

اسلاید 31: وظیفه همفر در مورد محمد بن عبدالوهاب (شیخ چه کارهای باید بکند):1.تکفیر همگی مسلمانان که مذهب او را نپذیرند2.در صورت امکان انهدام بنای کعبه به بهانه ی محو آثار بت پرستی 3.تشویق قبایل عرب برای سرپیچی از دستورات عثمانی ها 4.ویران ساختن زیارتگاه های مسلمانان (مبارزه با بت پرستی )5.گسترش نا امنی و آشوب 6. چاپ و انتشار قرآن جدید با کم و زیاد کردن آیات و سوره ها .به جز انهدام مکه(چون خطرناک بود) و نگارش قرآن تازه(حاضر نبود در مقابلقرآن قد علم کند) بقیه موارد تقریبا انجام گرفت.

اسلاید 32: اظهار دعوت وهابیت:در اواسط سال 1143 ه.ق محمد بن عبدالوهاب تصمیم به تشکیل آیین جدید گرفتفعالیت های اصلی به دو حوزه تقسیم شدند از نظر دینی : از نظر سیاسی :محمد بن عبدالوهابمحمد بن سعود

اسلاید 33: اشکالات محتوایی :1. همفر در این کتاب گفته که در سال 1713 با محمد دیدار کرده و او به ترکی و فارسی نیز مسلط بود . در حال که او فقط عربی می دانست و طبق شواهد معتبر آن زمان 10 ساله بود2. طبق برخی منابع پیدا شده بعد از رژیم صدام ، فردی به نام ایوب صبری پاشا که ترک بوده و دریادار عثمانی ها که کتاب را برای بیداری مسلمانان از نقشه های بریتانیا نوشته است. 3.شباهت زیاد این کتاب به « خاطرات دالگورکی جاسوس روسی از ایران» با این تفاوت که : همفردالگورکی فرقه ی وهابیتفرقه ی بابیه4. همفر گفته که در 1710 از طرف وزارت مستعمرات فرستاده شده بود در حالی که در آن زمان این وزارت هنوز تشکیل نشده بود.

اسلاید 34: Thank You