خلاصه مفید فصل دوم جامعه اموزش و پرورش استاد علاقه بند

صفحه 1:
1 جامعه شناسی آموزش و پرورش ۲ و برورش» فرایندی ز كهواره تا كور است؛ در هر جامعه و كروهى یافت می شود :از اجتماعات | وی تا غبر صنعتی » از محیط های روستایی تا شهری .از گروه های سنی خردسالان تا بزرگسالان ؛ و ‎Jia ۱‏ كوناكونى دارد : از یادگیری بر اساس تجربه های زندگی تا آموزش و پرورش آموزشگاهی, بنابراین» موش و پرورش یک پدیده اجتماعی است و منل هر پدیده اجتماعی ؛ مورد مطالعه جامعه شناسی است. جامعه شناسی » به زبان ساده ؛ مطالعه پدیده های اجتماعی است. پرسنهایی که جامعه شناسی مطرح می کند ثرضبه هایی که ارایه می دهد » داده هایی که جمع آوری می کند ؛ نتیجه گیری هایی که به عمل می آورد» 

صفحه 2:
و نظریه هایی که پيشنهاد می کند » به کنش و واکنشها و تاثیرات متقابل انسان و جامعه مربوط می شوند . پس 4 2 شناسی برای کشف الگوهای مشترک يا متفاوت زندگی » در قلمرو پردامنه زندگی انسان در گروه ها و جامعه ها به مطاله و تحقیق می پردازد. علاو بر جامعه شناسی » رشته های دیگر علوم اجتماعی و رفتاری نیز » با جوانب مختلف زندگی گروهی و اجتماعی انسان » از جماه آموزش و پرورش » سروکار دارند. در واقع» فهم سنجیده تر و درست تر رفتار انسان در موقعیت های اجتماعی » مستلزم استفاده از رويكرد ميان ريشه اى يا چند ريشه ای است. بنابراین » نباید 

صفحه 3:
تضور گرد که جامعه شناسی در مطالعه آموزش و پرورش » بر رشتهای دیگر برتری دارد » بلکه بایه اذعان گو3 که جامعه شناسی » به ویژه » رشته ای مفید و جامعه برای مطاله آموزش و پرورش رسمی و غیر رسمی و3 نقطه شروع مناسبی برای توصیف پدیده های اجتماعی موثر بر آموزش و پرورش محسوب می شود. جامعه شناسی » یکی از چند رشته ای است که به فهم ماهیت و منش پیچیده آموزش و پرورش یاری می رساند و وجه تمایز آن با رشته های دیگر » در نوع پرسشها و روش های تحلیلهای آن است. محتوا و روش جامعه شناسی جامعه شنأسی جچه محتوابی دارد و از جه روشهایی برای مطالعه بدیده های اجتماعی استفاده می کند؟ 

صفحه 4:
گس (۱۹۶۲) در کتاب جامعه شناسی چیست؟ محتوای جامعه شناسی را در چهار بخش اصلی, به شوح زبر خلاعه می کند: ۲ 99[ جامعه شناختی : روش پژوهش جامعه شناختی و کاربرد آن به منظور تحلیل ساختار و کار کرد های فر هک ‎ate‏ جتمامی : موضوعهايى نظير شخصيت » كروهها و جامعه ؛ و ماهیت اجتماعی هر یک از ‎ar‏ ۳ نیاد های اجتماعی اصلی : روابط ساختنمد اجتماعی » نظیر خانواده » دین » آموزش و پرورش » هنر » و قانون. ۳ فرانندهای اجتماعی بنیادی : نظیر تعاون اجتماعی » تضاد اجتماعی » نظارت اجتماعی » تغیبر اجتماعی » بگانکی اجتماعى » کجروی اجتماعی » و ارتباط اجتماعی. 

صفحه 5:
این طبقّه بندی وسیله مناسبی برای تلقی آموزش و پرورش به عنوان یک پدیده اجتماعی است : ۱) تحلیل جامعه 4 ‏ساختار ها و كا ركرد هاى آموزش » می تواند برای جامعه شناسان و کارشناسان آموزش و پرورش‎ Coke | و3ق؛ تربیت خانوادگی» آموزش گروهی » و انتقال اندوخته معرفنی جامعه؛ ۳) آموزش و پرورش یکی از تهادهای اجتماعی اصلی است ؛ و ۴) فرایندهای اجتماعی بنیادی » ‎Mos‏ در محیطهای آموزشی قابل مشاهده اند. ليذ و ور باند؛ ۲) آموزش و پرورش » با تعادی از واحد های نخستین زندکی اجتماعی رابطه دارد : با کیوی وجود این موارد دال بر آن است که جامعه شناسی میتواند » به طرق مختلف » در پژوهش و مطاله آموزش و پرورش 

صفحه 6:
مه کار باشد, و آموزش و پرورش » زمینه مناسب و با ارزشی برای تحقیق جامعه شناختی به شمار می رود. جامعه شناسی » علم است و از اين رو » در مطالعه پدیده های اجتماعی » از روش علمی استفاده می کند. مطالعه ‎١١‏ نی جامعه شناختی؛ مبنی بر نظریه است. نظریه, کوششی است برای توضیه ‏ تعمیم» و پیش بینی پدیده ها ‎ged ۱‏ تسینها و استدلالهای ساختمندی برای کاربرد در موقعیت های واقعی فراهم می کند. برای توضیح پدیده ها ‎Calan‏ پژوهشها »از نظریمهای مختلف می توان استفاده کرد . نظریه به تحقق جهت می دهد داده های مورد تباز را معین میکند» و بالاخره ؛ تفسیر داده ها را تحت تأثیر قرار می دهد . بنابراین » جامعه شناس ‏ با راهنمایی 

صفحه 7:
7 نظر وه ۰ و استفاده از روشهای علمی و عینی » به گرد آوری داده ها مى پردازد تا سودمندی و درستی تسسنهای ‎ety cee‏ به پدیده ها و رویدادهای اجتماعی را تحت آزمون قرار دهد. ۱ جامعه شناسی آموزش و پرورش اسان دنیب ماه خانواده » دین » کومت و سابر نهاد ها می پردازد» آموزش رورش را نیز مورد مطاله قرار می دهد . به نظر جامعه شناسان » آموزش و پرورش » اصلا یک امر اجتماعی است , جنبه خاصی از فعالیت های اجتماعی است که همواره در جامعه معمول بوده است. در تمام ادوار و در همه جامعه ها , همه مرییان » با توجه به هدفی که داشته اند» سعی کرده اند شخصیت کودکان را متناسب با نیاز هاى 

صفحه 8:
جافعه» و برای عضویت در جامعه آماده سازند. ازدید جامعه شناسی » در زمینه تربیت کودکان » رابطه آنها با خامعه و فرهنگ » شایسته اعتناست ؛ زیرا که کودکان نمی توانند به دور از گرو ههای اجتماعی پرورش بابند و الس ‎GUT‏ نمینواند بدون کنش و واکنش متقابل با محیط اجتماعی قوام گیرد. از این رو؛ در مطالعه نش و پرورش ؛ تاثبر محیط اجتماعی را باید مورد توجه قرار داد. آموزش و پرورش هم به چند دلیل به خامعه شناسی مربوط است : اولاء شبکه ای از نمادهای اجتماعی به هم پیوسته در آن دخالت دارند ؛ ثانیا ؛ یک فراینه اجتماعی است ؛ و ثالثاء هم كاكردهاى جامعه شناختی مطلوب و هم کاکردهای ناخواسته دارد. به عبارت 

صفحه 9:
دیگر » آموزش و پرورش در یک ساختار نهادی شده رسمی (نظام آموزش مدرسه ای ) اتفاق می افتد که با سایر پا ای جامعه (نظامهای اقتصادی؛سیاسی,قانونیدینی و خانواده) مرتبط است. هنجارها وارزش های مسلط | ۰4320 در همه این نهاد ها منعکس می شوند » آموزش و پرورش همچنین یک فرایندجامعه شناسختی است ؟ ۱ وی ؛ شامل آفراد انسانی است که برای انتقال دانشها » مهارتها و ارزشهای موردنظر » و پرورش قابلیتهای ذهنی تیان » باید با یکیدیگر به تعامل و واکنش بپردازند. شرکت کنندگان اصلی در اين فرایند » یعنی معلمان و دانش آموزان ۰ تجارب قبلی زندگی» پيشینه طبقه اجتماعی (ترکیبی از تحصیلات » شغل و در آمد والدین) » زبان » 

صفحه 10:
10 و جتشبت » باور هایشان درباره ارزش ها و هدف تحصيل و طرز تفكرشان راجع به رفتار وسلوى در كلاس درس ۱ و 2 ره را به کلاس درس مى آورند. در نتيجه » آنجه در کلاس میگذرد » قوبا تحت تاثیر اين عوامل » و معانى 5 9 قرار می گبرد که پرداختن به این جوانب آموزش و پرورش مدرسه ای » از اولویتهای اخیر جامعه ‎GUILE)‏ محسوب می شود.توجه به جامعه شناسی آموزش و پرورش ؛ به ویژه پس از گسترش آموزش و پرورش 1 ر جهان و اهمیت پیدا کردن کار کردهای مختلف آن » افزایش پیدا کرد. بسیاری از جامعه شناسان متقدم نظیر دور کیم» که بر جریان فکری این رشته موثر بوده اند ؛ از میان واقعیاتهای اجتماعی جوامع جدید و پیچیده » 

صفحه 11:
۱ برای آموزش و پرورش رسمی اهمیت زیادی قایل شده و مطالعه پزوهش مداوم درباره نهاد ها » فرایندها »و وم آموزشی و پرورشی را توصیه کرده اند. در واقع آموزش و پرورش رسمی در جامعه های امروز » از ‎led ۱‏ باسخگویی به مسایل اساسی جامعه پذیری ؛ اقتصاد ؛ تکنولوژی » نظارت و یگانگی اجتماعی » چنان نقش ‎oa‏ ایا کرده که انسانها و جامعه معاصر را بدون شناخت مستمر آموزش و پرورش رسمی آنها» را نمیتوان درگ کرد. نظر بر این است که جذابیت آموزش و پرورش در دوران جدید ؛ به طور همزمان » از بالا رفتن اهمبت و افزایش پیچیدگی آن ناشی می شود ( کلارک » ۱۹۴۶ ) : اهمبت آموزش و پرورش » ناشی از گسترش کار کرهای 

صفحه 12:
ال ات که به طور روز افزون » آن را در کانون جامعه قرار داده » توجه خاص و عام را بدان جلب می کند ۰ ‎eee‏ — به قابلیتهای ذهنی که لازمه نوآوری و توسعه تکنولوژیکی است » و همراه با آن ؛ به خرد آگاهانه که لازمه افطازت و کنترل تکنولوژی در چارچوب اجتماعی و سیاسی مطلوب است ؛ وابستگی دارند. قابلیتمای ذهنی لازم تلویحا به معنای آموزش و پرورش است ؛ زیرا که دستیابی به مهارتها و تخصصهای عالی و بینش اجتماعی ژرف و پیچیده» عمدتاً در قلمرو نظامهای رسمی آموزش و یادگیری میسر است. از سوی دیگر آموزش و پرورش پیچیده تر 

صفحه 13:
| و قهم واقعیت های آن از راه مشهدات سطحی با به مدد شعور عادی دشوار تر می شود . از اين رو فهم » فرایندهای و پرورش » مسلتزم مداخله کارشناسان مختلف است تا از طریق پژوهشای منظم و تخصصی ‏ در این اهر ‎SU‏ کنند . در ننیجه » آموزش و پرورش به قلمرو پژوهشی جالب توجهی برای علوم اجتماعی و رفتاری تبدیل | 9 نت. جامعه شناسی در گذشته» اعتنای چندانی به پژوهش در آموزش و پرورش نداشت, ولی اکنون » با علاقه و جدیت » بدان روی آورده است ؛ زیرا که در آن » چشم اندازهای تازه ای برای فرضیه سازی » جمع آوری داده ها و كستوش دانش یافت می شود. جامعه شناسان » غلابا با محدود کردن تعریف آوزش و پرورش به نظامهای آموزشی 

صفحه 14:
14 شای گوناگون در زمینه روابط آن با ساختار اجتماعی ؛ نهادها . جمعیت » طبقات اجتماعی » و گروههایی نظیر تمه رن سم هن سوه صد ها جامعه شناس دو ‎se‏ 97 مت و کاکرد های اجتماعی آموزش و پرورش اشتغال داشته و بسیاری از آنان » فعالانه به تحقیقاتی اند که برای آموزش و پرورش جامعه ؛ به طور کلی » اهمیت دارد. در ده های اخیر تحقیق در این زمینه » اقا ملی و بین المللی پیدا کرده است. به طوری که بعضی از محققان » در سطح جهانی شهرت يافته اند. جيم ز كلمن )1977( 0 جامعه شناس آمریکایی » با رهبری پژوهشی کسترده درباره برابری فرصت آموزشی .به نماد کمک تحقیقات 

صفحه 15:
جامعه شناسی به فهم نظامهای آموزشی و فرایندهای تدربس و یادگیری |» مبدل شده است. گسترش این گونه ‎ee‏ ‏| کوک کنند. تعر یف جامعه شناسی آموزش و پرورش : جامعه شناسی آموزش و پرورش ؛ به طور منظم دانش » قفاهیم ؛ نظريه » روشها و فنون جامعه شناسی » اطلاق می شود . در تعریفی دیگر » جامعه شناسی آموزش و پرورش عبارت است از » تحلیل علمی الگو ها و فرایندهای اجتماعی دخیل در نظام آموزش و پرورش ؛ (بروک آور و آریکسون »۱۹۷۵) منظور از نظام آموزش و پرورش » الگوی کلی نماد ها و سازمانهای رسمی جامعه است كه 

صفحه 16:
۱ واسطه آن معارف و میراث فرهنگی منتقل » و پرورش و رشد اجتماعی و شخصی افراد جامعه میسر می شود. 30 تعریف نازه تری از نظر بیدول و فریکدین (۹۸۸) » جامعه شناسی آموزش و پرورش عبارت است از بت های آموزشی و پرورشی شکل و محتوای آنها » زمینه آنها در ساختار های اجتماعی وسیع تر و ‎at‏ و حاصل از آنهان برای افراد و گروه بندیهای اجتماعی))(به نقل از ساها ۱۹۷۷۰.ص ۱۰۶) پس »از این دبدگاه » رشته جامعه شناسی آموزش و پرورش شامل مطالعه تقریبا همه جووانب آموزش و پرورش _ در تمام سطوح ساختارها و فرایند‌های آن در جامعه (پیشینه خانوادگی » جامعه پذیری » معلم و فرایندهای کلاسی » سازمانها و سلسله مراتب 

صفحه 17:
۱ آموزشی » نتایج کوتاه و دراز مدت آموزشی و...) است . هدف جامعه شناسی آموزش و پرورش مطاله پدیده رش و پرورش ؛ نحوه تشکیل و سازمان پذیری » و کار کرد های عمومی آن در زندکی اجتماعی است . بدبهی ۱ 2 345 هر جامعه ای » دامنه آموزش و پرورش از چار چوب نظام آموزش و پرورش رسمی فراتر می رو3. ۱ موش و برورش » پدیده ای است که آشکار و پنمان در تمام ارکان و نماد های اجتماعی جای دارد و از راه تاثبرات متقابل » در کل نظام اجتماعی نفوذ می یابد . فرایند آموزش و پرورش متضمن ترکیبی از روابط وکنش های متقابل اجتماعی است و تحلیل جامعه شناختی آن هم می تواند هم به آموزش و پرورش رسمی که تحت شرایط معین 

صفحه 18:
۱ در آموزشگاه ها صورت می کیرد و هم به فرایند های تربیتی بی شماری که در خانواده و محیط زندگی به صورت ضفتی اقناق می افتند » ناظر باشد. بنابراین , جامعه شناسی آموزش و پرورش ‏ در تعریف وسیع آن » نه فقط در ‎oles‏ آموزش و پرورش و سازمانها و روابط آن ‏ بلکه مطالعه جوانب تربیتی سایر نهاد های اجتماعی» با به ار كلكا و بادگیری و پرورشی افراد جامعه را شامل می شود . ‎Joel)‏ جامعه شناسی آموزش و پرورش ‏رو شهای مطاله و محتوای دروس جامعه شناسی آموزش و پرورش به عنوان یک رشته دانشگاهی » بسیار متغیر است ‏و رویکرد هایی منفاوتی در دانشگاهها آموزش داده می شود . از اين رو » برای جلو کیری از سردر کمی » اعمال 

صفحه 19:
وهای بر پایه اصول زیر » لازم به نظر می رسد (پریکارد و باکستون 1۹۷۳۰): ۱_اولین اصل حاکم بر مطالعه | جامعه ناختی آموزش و پرورش ؛ این است که دانش ها و معرفت مربوط با روش شناسی علمی به دست آید .بدين ۱ متطور ؛ باید از روشهای عینی تحتیق استفاده شود. ۲_دانش با مهارتهایی که بدست می آید يا آموزش داده ای تلو 3 ء باید بر فرایندهای آموزشی و پرورشی جامعه متمر کز باشد / اين رشته » به آموزش و پرورش در وسیع تریِن معنای آن علاقه مند است ؛ بعنی » علاوه بر آموزش و پرورش مدرسه ای » فرهنگ پذیری و جامعه پذیری در +وقعت های اجتماعی را؛ به طور کلی » در مرکز توجه خود قرار می دهد . ۳_ سومین اصلی که کستره جامعه 

صفحه 20:
‎tj go) Gautam anal‏ و پرور ش را مشخص مى كند» نوع واحد های جمعیتی مناسب برای مطالعه است که منطور از آن ‏ آثراد و گروههایی است که در فرایندآموزش و پرورش به نحوی شرکت با دخالت داشته»ب رآن تأثیر میگذار ند ‎‘lle sot‏ خانواده ها +مدیران » اعضای شوراهای مدرسه » مردم محله » صاحینظر ان و ‏ار گرآرآن آموزش و پرورش. ۴_چهارمین عامل مشخص کننده حیطه مطالعاتی این رشته » ویژکیهای روابط اجتماعی میان افراد و گرو هابی است که مورد مطالع قرار میگیرند. مثل روابط گروه همتابان » کشمکشهای میان معلمان و ‏مدیرآن » ادا ر کات از نقش و وظایف در محیط آموزشی و... مطالعه اين روابط باید در چار چوب نظریه ها و با استفاده 

صفحه 21:
| از روشهای عینی صورت گیرد. اصول فوق » محدوده مفاهیمی را که در امر تحقیق و تدریس مورد استفاده قرار می کیره ؛ مشخص می کنند. مع هذا » اولویت آنها بستكى به شخص محقق يا مدرس دارد. در عين حال » بايد توجه 8 ان ‎cad,‏ لزومابه نتايجى كه مستقم تاد در حل مسابل آموزشی ۰۰ ۲۳3 انند» منجر نمشود. اينکه آیا جامعه شناسی آموزش و پرورش باید ناظر به مسایل جاری آموزش و | ۱ راى أنه بشد بان یک مسیلهتاریخی مورهاختلف در ان وشته است که ۵ ۲2۲ کتاب بدان خواهیم پرداخت. ضرورت آموزش جامعه شناسی آموزش و پرورش 

صفحه 22:
جامعه شناسی آموزش و پرورش بیش از سه ربع قرن » یکی از دروس دانشگاهی رشته های علوم تربیتی و اجتماعی تون پعی از ده هی تسم دج ۳ ۳ 1 کاربردی آن » اهمیت و ضرورت آموزش آن به دانشجویان علوم تربیتی و جامعه شناسی محسوستر شده است . #اتشجویان علوم تربیتی که در آینده » عمدتا ‏ به کار در نظام آموزش و پرورش با پیچیدگیهای نظام آموزشی و گس و وا کتش های متقابل آن با سیر نهادها و سازمانهای جامعه آشنا شده» ضمن درک نقش خود در نظام» بش عمیق تری نسبت به مسایل و مشکلات آموزش و پرورش پیدا خواهند کرد . دانشجویان رشته جامعه شناسی نیز » با 

صفحه 23:
کر 9 این دروس ‏ نظام آموزش و پرورش و سازمانهای آن راء قلمرو مطالعاتی جالبی برای تحقیق تشخیص 3 4 هم و درک دقیقتری از آموزش و پرورش ‏ به عنوان یک نهاد اجتماعی » نایل خواهند شد. به طور کلی + وش اشناسى آموزش و بوورش» مى تواند برای والدین » معلمان و کارورزان آموزش و پرورش » آگاهی ۱ 9 آبو3مندی در زمینه درک و تشخیص مسایل تربیتی و حل آنها فراهم کند. از اين رو »آموزش آن دررشته های مختلف می تواند مفید باشد. مولفان و صاحبنظران این رشته 6 دلایل مهمی برای تدریس جامعه شناسی آموزش و پرورش به دانشجویان رشته های آموزش و پرورش قایل شده اند که به پاره ای از آنها اشاره می کنیم . 

صفحه 24:
_باتسترش روز آفزون آموزش و پرورش » دانش آموزان گوناگونی از خاستگاههای اجتماعی مختلف» با تقاوتهای لاه خانوادگی » طبقه اجتماعی » قومى و زبانى به آموز شكاهها سرازير مى شوند .يكبارجه سازى آنها درجارجوبا 1 و مدرسه ؛مستلزم فهم عميق تفاوتهاى اجتماعى آنان و اثرات اين خصايص بر يادكيرى و يبشرفت تحصيلى > فقلفان؛ مدیران آموزشی » مربیان و کارشناسان آموزش و پرورش ؛ برای حل مسایل و مسکلاتی که این عوامل وی می آورند » به ابزار های مفمومی و مهارتهای اجتماعی نیاز دارند تا هر یک در حوزه کار خود بتوانند با اثر بخشی عمل کنند . جامعه شناسی آموزش و پرورش ؛ دانش و معلومات لازم در این مورد را برای آنان میسر مسازد 

صفحه 25:
۳ خامعه شناسی آموزش و پرورش بینش کاملتری نسبت به مدرسه » جامعه و دانش آموزان فراهم می کند که 5ر وی ذیگر» مثل روانشناسی تربیتی » فلسفه آموزش و پرورش و تاریخ آموزش و پرورش به تنهایی بدان قادر ‎re‏ در واقع این درس تعادلی در دانش رفتاری معلم و مربی به وجود می آورد که بدون آن » چنین تعادلی ۱ تور است. ۳۲_امروزه کار آموزش و تربیت » بدون تکیه بر یافته های علمی مربوط به تاثیر عوامل اجتماعی بر آثر بآدگیری » فاقد اثر بخشی لازم است . آموزش جامعه شناسی آموزش و پرورش را با یافته های جدید » در مه اثرات عوامل گوناگون اجتماعی بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی آشنا میسازد.۴_ مطالعه جامعه شناسی مورلل 

صفحه 26:
و رورش » کارورزان آموزش و پرورش را از لحاظ نگرش و رفتار » از قید تنگ نظریها و تعصبات می رهانه ؛ زیرا ۲ حنیدن به چشم انداز حرفه ای آنهاء تجربه های آنا را معنا دار ساخته » آنها را نسبت به تفاوتهای ‎is‏ اجتماعی ؛ نگرشی و رفتاری در محیطهای آموزشی » حساس می سازد. ۵_ کارورزانی که مسو لت 7 ات كذاربها وتصميم كيريهاى تربیتی را بر عهده دارند » به مدد دانش جامعه شناسی آموزش و پرورش » ‎| ‎ai‏ وهای اجتماعی موثر بر آموزش و پرورش و طرق اثر پذیری نظام آموزش و پرورش از آنهاء آگاهی پیدا ‏کر 9 در انجام وظایف حساس خود؛ می توانند با اشراف بیشتری عمل کنند.۶_ در جامعه شناسی آموزش و 

صفحه 27:
| پرورش به تمام کاورزان آموزش و پرورش کمک میکند که از نقشها و وظابف گوناگون موجود در محیطهای آموزشی ارتباط با هدفهای آموزش و پرورش » تصویر درستی به دست آورده » ضرورت ابجاد هماهنگی بین انتظارات 6 ترانجام» دانش اجتماعی آموزش و پرورش» همراه با روان شتأسی ۳۶ ۳ ۴ ی +می تواند + در تعيين هدفهاى و خط مشى هاى آموزش و پرورش > هدفهایرفتاری و عملی م1 | گلاس ۰ مودکار باشد . همان طور که روان شناسی تربیتی به تعبین عملکرد آموزشی فردی می پردازد» جامعه شناسی آموزش و پرورش نیز می تواند به تعیین هدفهای رفتار گروهی و اجتماعی در برنامه های آموزشی کمک کنة