صفحه 1:
he 5 Ried 4
به نام يكانه هسدي ore) عالم
SOD) 2 الك 0 ل ا
سخت هستند كه ميمانند نه روزهاي سخت
صفحه 2:
ا ا ا ات 1 6ت آورى آب در
رن
عبداله ) نومان
بخش مهندسى شهرى » مركز محيطى و آب 0100200 دانشكاه سانا
ye رت ۹۹ ۱0۳۹
صفحه 3:
صن كدري caste ae ER para TOIe em ان ار
BED al ل
مى كند. به سد بزرك و تاريخى ماريب و خرابه هايش در مقاله هالى كوران آشاره شده است. حقارى هاى باستان
شناسى اخير آثار ويرانى ساختارهاى آبيارى را در اطراف شهر ماريب كه مربوط به اواسط دوره هزار ساله 55 (حدودا
۰ سال قبل) مى باشد كشف كرده اند
کشاورزان هنوز در این منطقه با سیل و آب باران آبیاری می کنند ؛ روستایبان ساکن در مناطق کوهستانی به خوبی با سیستم
Brevi pace researc argh peeenenp | ne ped eh gro mcITae on reir se eeare
حیوانات و آبیاری تکمیلی بویژه در فصول خشکتر استفاده می کنند. آنها عمدتا آب انبارهایی را جهت جمع آوری آب
سیل ها از مناطق آب کبر تخاب شده چاهی و تمیز که به متظور جلوگیری از آلودگی دورتر از ووستا می باشند می
سازند. مواد ساخته شده محلی قدیم از جمله جهت چسباندن و محکم کردن آب آنبازهایی که دارای کیفیت بالایی
17 ۱ ORE GP pec on aera ray
7
-مواردى نياز ست 7
تحقیق در ن درد وضعیت و چگرنگی تکیک های, 0
Ee eee eC eed
cor 00 هعسوت أزمايش
صفحه 4:
: مقدمه
1 است که به واسطه آن
مردم یمن سیستم گرت بندی جالب توجه کوهستان را بر روی شیب های استپ مناطق کوهستانی ناهموار را
طی چندین هزار سال به منظور حفظ خاک و به حداکثر رساندن استفاده أ أب حاصل از بارش يوان دقرا
ات ات 0 ال ۱ مردم یمن زمین هایشان
ee Ly a oy Uta ees cue) 7
-سيلاب و أب:بارش هاى بهارى را كتترل مى كنند :
200 اا ا اا eee Ui
.كشاورزى بر طبق موقعیتش از منبع آب و توافق میان مالکان زمین ها استفاده شده است
۳ reece ve ed Oe بر nn see ye
۱0 a
على ند قرن يمن از نظر توليد مواد غذابى ,
کشورهای همسایه صادر می شدند . اخیرات
ire creeper en yaoi oS Peer rp re
Crepes tere oy tg oe ere cone erry” نگهداری شان به دلیل
مزدهای کارگران شده است. 3 9
صفحه 5:
مشخصه هاى اجتماعى - اقتصادى
جمعیت :
کل جمعیت یمن ۲۰.۰ میلیون است که ۷۶.4 ۸ از ان روستا
sat و
COS Da neo eee cer poe] cee م
در بخش غربی کشور تراکم به بیش از ) 626) اسکان ۲۰۰ (ایالت
6 000
(COLAC ل ا ل ا ا ا ا ا
است . به مقدار قابل ملاحظه اى بز ركترد PIS cs eee a
کوهستانی یمن در بخش غربی کشور زندگی می کنند. جاییکه مقدار
ليس ل دور hal ۳
1 22011111111 0
ات 7 ی سنی در حدو
صفحه 6:
ورزی و اقتصاد
صفحه 7:
:منابع زمينى
يمن در ميان قديمى ترين كشورهاى جهان قرار دارد كه اعمال زمين و منابع آبى آن
0
| ا er
| ل ل ا ا ses)
an Las) ال ل ل ل ب ا
مساحت مى باشد. در سال ١1948 كل ۱
از منطقه قانل کشت بود که ۰۸۷ میلبون هکتار متشکل از محصولات سالبانه و۰4۱
میلیون هکتار متشکل از محصولات ثابت و همیشگی است. در حدود ۳۲ میلیون
هكتار به عنوان كوير و مواد معدنى برون زده سنك تخمين زده شده است. در
yee oles 0
i ل ل الفا Fe rs ar eG
علف يوشيده شده اند.
0 ل ا SO eco e w Ooek Pr
شلده است
صفحه 8:
:سیستم های اکوسیستم کشاورزی
یمن با انواع گوناگونی از مناطق محبطی مشخص و توصیف شده است. از
ESSE Ses ore AeA eS RL OPO NG AP)
اكوسيستمى كشاورزى به عمل آمده است كه اين تلاش ها كاهى اوقات
با استفاده از مشخصه هاى جغرافيايى طبيعى و كهكاه با استفاده از
ويزكى هاى خشكيها و ايستكاههاى هواشناسى انجام شده اند.
تعيين جديد مناطق اكوسيستم كشاورزى در يمن جامع و دقيق نمى باشد اما
کشور به سه منطقه عمده و اصلی (شکل ۵) تقسیم شده است که از ۵
بخش فيزيكى استنباط شده كه عبارتند از:
صفحه 9:
: منطقه ساحلی
اين منطقه شامل دشت ها و جلكه هاى كم ارتفا Sate
byes Ce ne ا ا Rede es See Ror oles
مى سازد كه به مرز عمان در شرق به سمت جنوب غربى به باب
0 ا ا ا ل ne ees nen el]
acne eo ا ا لل ال ا eNy
كه از متره-800 تغيير مى كئد
ENELEE IE 9 ا ا ا Cone 1
يك آب و هواى خشك در زير منطقه استوايى بر آين منطقه
ere 7 a ل isp ON ll eile
REE a amen Sead BNE eee ۱۳۳۹
اه
صفحه 10:
:منطقه کوهستانی
بده ترين و ناهموارترين كوهستان ها مى باشد. اين منطقه بسيار
Pe nee et Os ies omens CROC) نامنظم مى
به ۱۳۰۰ متر در Fee 0 متر در قله هلى شري شير م ]7٠ ١ جنوي شل تا
colli gat Gals) GH ca tla cele lis
به علت این اختلاف و گوناگونی شدید جغرافیای طبیعی تفاوت های موجود در شیب
و موقعيت مربوط به درياى سرخ خليج عدن و الراب الخالى بارش Ware
ل رت سم 9
tuaroeey | ا ل
تقسيم شده است. شيب غربى به سمت درياى سرخ از جنوب به سمت خليج عدن
از شمال شرقى به سمت يك جهارم خالى .
Fee)
صفحه 11:
Climatic Zones
صفحه 12:
:كاربرد زمين
۱
مناطق غربی شمالی و بخش هایی از مناطق محدود پراکنده شده. هیچ
aoa ی
ندارد.زمين كشاورزى متشكل از زمين حاصلخيز و قابل كشت وزمين
تحت کشت محصولات همیشگی در حدود ۳/ را تشکیل مى دهد. (از
eT Es es Ps OOOO) ene 19
۹ 0۰ از زین اس اه سوم
IPPC IES eSB Ua Oe ECHOES کر
که مقدار 6061 را ابیاری طغیان رود 9600000۳ را
oe eed O10 eee ea |
صفحه 13:
ere كك
آب و هیا :
یمن به یک اب و هوای نیمه عشک تا شک با فصول بارانی طی بهار و تابستان دارد.دماهای بالا که در اغلب
اطق با ارتفاع كم در سرتاسر سال غالب و مسلط مى باشئد.
بسيارى از مناطق و مناظر متفاوت يمن به © منطقه جغرافيايى / هواشتاسى عمده كروه ب
er ا 0
مترى بالاتر از سطح دريا صاف و يكنواخت هستند.آنها اب و هوايى كرم با بارشى بسيار كم (سال 007 © ©)
دارند با این وجود جلگه ها شامل مناطق کشاورزی مهم به علت وادی های بیشماری که کوهستان های مجاور و
Cee Ae ae teers ۳
كوهستان مسيف يمن : اين توده هاى كوهستانى به يك منطقه بزرك با تويوكرافى بسيار نامنظم تجزيه شده با
0
موی تم ا 1 2
هتندو داراى آب و هواي معتدل و نسبتا يرباران در بل می باشند انا در برتی تقاب
ل ا ا ا ا ا |
00
منطقه نيمه شرقى كشور را بوشش مى دهد. ارتفاعات از 1800-11٠٠ مثر در خطوط
5 رز بيابان شمالى و نآ سطح . etre
صفحه 14:
00
ib ee يي در ادكه 0 Seen 5 7
eee ewe ee ere ee eee
| een RCT ee eee rere
600000000002
اين كوير شنى يكى از متروك
صفحه 15:
an | 1
ن اب واف يهن به عدت
ال Fe Coe ree
كشور (وان دير كان 1480) قرار
گرفته است. بارش کمتر از ۵۰
مه ۱۳۱ سرخ و
خلیج و سواحل آدن یا حداکثر
ال ۱۳۱۱۹۱
۳
|
زیر 77( در مناطق پست
eee As 500
صفحه 16:
Se eee Ne eee or Se eS الات
SOE SOR Oh AG 0 ا oe)
Bees ro error ا ل ا CaN
ل
مجددا حركت مى كند. بطوريكه تاثيرش در جنوب طولانى مدت تر مى شود.
ل ا ا ل <oeiige pean PUT Cope st
بارش بیشتری را نسبت به مناطقی که در داحل قرار دارند دریافت می کنند قرار
كرفته اند.
ا ا ا ا ا 0
Ca PON ey Oar igen) ا ل ا FP ag
وجود دارد . اين رابطه در مجاورت دريا در مناطق ساحلى ane: re ۳
ميانكين دماى ساليانه كمتر از 5.؟١ 0) در ارتفاعات مركزى ا 0000© در جلكه
ery Sy tees oper eeens Teed ray ا ار
كاهش يابد.
صفحه 17:
[0 oon Eero
مورد نظر تغيير مى كند . بدين ترتيب فاكتورهاى ديكرى علاوه بر ميانكين دما مى بايست
11111111100 pier Bec neT ne EU ee ENO nC
ع SS See Ee See Le es te Se yee See
احتمالا اثرات محلى را نسبت به منطقه اى و ناحيه اى منعكس مى كندتوضيح داده شده است.
Sree AN ae eorere ei tery nee rare 77 سالیانه
بنمن در مناطق مختلف كشور كه به طور ازمايشى نشان داده مى شوند ارائه مى دهد.
00 pe Nene OMT COE elO(
FO oe Oe eae el (ei)
60000-20000000 27 : مناطقخشكدلخلى
000 ا
00 ا اا ام
۱۳ ek pee eee ee hoe Se ee ee ete eae
eee eee ie Lele ا ا ال
9 ا ل ا ا an a)
RI ete COTE penis s yore ny
0) ete eee Ree ee) Romeo Sone ee cee eres eS ro
1 ۳ بیترت مان زو
4S
صفحه 18:
:سابقه سيستم هاى جمع اورى آب در يمن
م ا ۳
res) 7 ل 1۱۳ سر
ETE Pore a ea eos ear ppm een ene Nis eert inner)
emer rn ine ۹
ال منطقه ای را اب
(ees ces ern از با
طور مداوم از اولين انسانهاى ساكن شده (باماترف1998) در انجا به |
شنا اح هر می دهد که روستاییان ساکن در
اطق كوهستانى جند صد سال است كه با سيستم های جمع آوری آب و کاراها اشنا شده اند . آنها
از آب جمع آوری شده برای نوشیدن , آب دادن به حیوانات و آبیاری مکمل به ويزه در فصول
sleeper a pee اا ا اا
es ۳ براى جلوكبرى از الودكى دورتر از روستاها م
ارت
ا 0
1 دار است و ٠
٩ ee er eee
صفحه 19:
:سیستم های جمع آوری آب باران در یمن
سیستم های جمع آوری آب پشت بام:
El ملد ees و ی ی
سازی) زحمت کمتر و صرفه جویی در وقت دارد. این تکنیک آب کافی را طی فصول بارانی
مى كند. دوره أى كه مردم روستايى مشغول فعاليتهاى كشاورزي فى باشئد آنها در مناطق كوطستاق”
nn een ی با را مس سا 0000
ee يافته:اند. در جئين مناطقى با تصور أينكه ندرج های تب
eke ei 7 0 0 17
جوامع برطرف مى شود دشوار است منابع ديكر مستلزم بياده روى طولانى در زمان بيشتر براى زن
و كردكان عى باشتد تا بتوالند برولد و أب بتاورئد: كيفيت اب ثير مناسب كرارش شد است كه يا
دیگر منابع آب در مناطق رو: ایی مقایسه شده است.
در منطقه تیاز طی فصل بارانی آب پشت بام در یک ساختار زیرزمینی که به عنوان سیکایا ش
بان سر سب ساختارها در سنگ های سخت حفاری شده اند . علاوه
بام آب سلاو ل سطحى نيز درسنگ های سخت چم آوری شده لس در
ee eee 3 ی Te ین
BE) eee دب رت
بر اب پشت
صفحه 20:
cg nee a gE Nips cam
Pam pres enc م trey
عن ناشي شده أز رفت هاى اتشفاني و بيرو كلاستيك ها
0
0 ae ea
Pees Teepe are)
Bere far fore ene oa rem ge eee
Lv Weary Wane ope ear]
روش هاى ساد و
آب باران در پلکان ها 00
ا ل ا
پلکان بعدی به جز طی رخفاد های شدید بارش جلرگیری
۳
Frac ra oan ee ies eae
دهد تا بهپین و به سمت پلکان متوالی خاک حرکت کت
آب همجنين مى توائد از سطاحى به سطح نزديك سق
a 1 ies
000 ا ee ae ay
1111111 [ؤ[ز[ [ [| [ |0004
0
مت ظ+ مهف مان
آسيب بلكان از جريان متمركز شده در تقاط معين
1۱ ene ect ae ee
0 ere
Perec
صفحه 21:
بر که ها
|
حاصل از بارئد كن به كان بردء شدء. اند.همان كونه كه هر روش سائمت بر اساسن شرايط توير كرافى
مختلف برکه های کشاورزی به سه دسته طبقه بندی شده اند. برکه های کشاورزی حفر شده برای
Pe eee ere ne eee sae Src One
Hiern ates 00
0 توب وكراقى meee) ا ا ا 0
Hoes eer cre دارد.
از نظر ساختاری برکه های کشاورزی حفر شده سه نوع بوده اند:
مربع . مستطیل و دایره
tae ی
Se ee eee SoCo dnt ee ene eae ee meee es)
2011 دام رزشی میبایست به طور ریت PN Cette
براى جلوكيرى از فرسا
صفحه 22:
9 Ren ee
oe Ee SA) acter a aa) Cheers (ee
معمولا یک مس ن ها ساخته شده است و معمولا پوث
cee eee ir se| Cee 00
باران همچنین در
روستابى بوتسوانا . غنا و كنيا هند و سريلانكا . تايلند و اندونزى متداول و رابج
ات بدین ترتیب آب معمولا در استفاده برای در نی و ۳ oe nese لل
جمع اوری آب سیل که به عنوان آوری آب باران گیر بزرگ يا آبیاری رودخانه ای شناخته شده است ساد؛
ver جمع آوری آب می باد که در آن مناطق تحت کشت در داخل و بلافاصله نزدیک به یک جریان
POPS Sevag ts Fey res NU gr oem ۱
را در مناطنّ باران كبر كوهسثانى نا مناطق ساحلی و کوهپایه ای تشکیل می دهند.
ا ا 0
کشاورزی باراتی بر روی پلکان ها در بیشتر ارتقاعات اجرا شده است در حالیکه آیباری رودخانه ای در
امتداد طبقات وادى و جلكه هاى ساحلى تبه ها و بخش هاى جنوبى و شرقى يمن اجرا شده است .
Seeger Se pre peyerean ty neers ۰ با آب باران تغذیه شده و ۳۲
Beene oer teen mimeo in ie anne reer rye nM ee on ay neem fe geen oe
ee من برای EEE ot eine MEET
صفحه 23:
صفحه 24:
| تل ل
| 0 | ear yr gr] 6) Per)
ساختار توپوگرافي ویژه کشور آب و هوا را بر پایه منطقه ای بویژ
ی کی رال راردا یی بر
Apr 7 rng le ee
دكركون شده مى باشد. بعضى از مناطق باران متجاوز از © SA ©000(
ل ا ا
ec eo cored ا م اك
FS ere ere ل ا ا
|
FP een Ronee ICH Pe ee ee eee
Fearon prion Fae ae Reo eau EES PET EO mers pe Car caere a
بی وادی های توبان و بانا از طریق یک مسیر مشابه اما کمتر انفصال پذیر به
جاح ادن جریان مي یلید
صفحه 25:
صفحه 26:
آبيارى رودخانه اى سنتى در يمن
Pea Pn an eres tse ees ne, PUES TpNTS
انه را نسبت به انتزاع أب توسط
Comet er ee eS)
0 I es Premiere a ort
پایین سح دای نم ae
یش را امین کند تعهدی را نسبت به
كاهش آب جريان بابين دست رودن ل با سیستم های سنتی منحرف کنندگان
Sre ee oe every ners 00 00 از
ا tn a eee ا
و ثبات محصول را تا 1 Vases (ev av et ee
سیستم های رودخانه ای به چنین روشی ایجاد شده اند که به طور ایده آل بزرگترین سیل ها ازمنطقه نفوذ
0000
ای را
اه و و
1 9 ان تم ستی eae
صفحه 27:
00000
ركهاى بريده شده و سنك هايى از وادى كه به بستر
ل سل سا ات ات تا
|
صفحه 28:
:دسته هاى بزرك شرقى (اكما)
0 00"
وادى از ميان كانال يايين
ى با موضوع انحراف كل
ا ا 0
رقن عايشان م ارند در طول كي
نان بررى همياتكه هيج سابقه اى
۰ &
برای هرز آب وجود ندارد (اگما) به
طور عد. تفراد کرده ات با بار
5
و 100000
م
تین
صفحه 29:
000 قطره اى (المساقيط)
هنگامی که یک کانال یک شیب طولی داشته باشد یا آب از یک
كانال به يك كانال كوجكتر منتقل شده است .
وسايل اوليه اى در كانال هاى طغيان قرار دادند. ساختار بر روى
پایه ای از سنگ خشک ساخته شده است كه كاهى اوقات با
FES cod OC ne Cer ES Oe Se Te Sy
كه به طور مناسب به هم متصل شده است ساخته شده است و
ل ا ا 5
صفحه 30:
سرریز ها (المساخیل):
هدف از این ساختارها کنترل کمیت آبی است که وارد کانال
اصلى رود مى شود . المساخيل معمولا بر روى يشته هاى
سات انأل از سا سرشا اسار
ا ا ل ل ا ل ل م
مى يابد بنابراين ن حفظ نخاك هيج رابطه و تماس مستقيمى با
آب ندارد.
ل 0 |
قانون سنتى حقوق آب در شيب هاى يلكانى كوهستان از منطقه
Se VEE اك 1ج الت لام
صفحه 31:
( را( POPES Fs NO
دو بخش اصلی تقسیم می شود :
9 ال ال
برای شیب های پلکانی استفاده میکند. او سراشیبی هایی دارد که در این جریان
۱ Sena e eS YP ete Bs keene
Pe TCE SD pO ce neers Tent Shee tee oe)
NEO SOG Ne EBS Rea Neer |CRCEMC IS DE IP IRD RY)
oye SS SEs Top EO re eTO Pree We Len eerie)
مجزا یا ترکیبی به کار می برند مثلا کوهستان سنگلاخ اين باران گیرها بین
کشاورزان بر اساس منطقه مالکان زمین ها تقسیم شده اندرکانال های منحررت
Oe ee ete to ES ES Si we Se ee See tera)
ST Bie Lee Meets Ss مك
کشاورزان آب اضافی را از سراشیبی های پلکانی بالا به سمت پایین تا بستر
[۳ erie teeter eye renee tente scare
اركت همه م الم ا 1 الات
صفحه 32:
نقش آینده جمع آوری آب:
سیستم های مختلفی می بایست به طور ایده آل از تجربه تکنیک
های سنتی ظاهر و استنباط شوند. آنها همچنین باید بر اساس
درس هاى ياد كرفته شله از نقايص يرونده هاى قبلى باشند.
مافوق همه اين نكات لازم است كه جوامع از سيستم هايى كه
اش جع ارت تردن اد ES Hey بدون مشاركت و
ee re ا ee a eal ecard
سالهاى اخير توسعه و كسترش هايى در جمع أورى آب اتفاق
افتاده است كه مى بايست تاثيرى بر نقش اينده و جمع اورى
صفحه 33:
نا شده در جايى ديكر براى كاربردهاى بعدى از
رت ی تا رافك
عضو ناک سمل زونه کمک ی ده
سیستم های دومنظوره:
1 اا CTY
eo) a ی ی را ی Sol wees ull 7
IPR NCAR ee TIE emi TIMP COCCI و دا
کم و با استفاده از سطوح ناملایم خحاک جهت افزایش جریان مقادیر حاصل از
Rese ا ee
سيستم های مرکب :
ا 0
كافى نباشد تركبى با آبيارى ee نی (طی فص 500
از بار: مركز:
صفحه 34:
ار
ee see ere) Pe era Er NE gene UI!
محصول وجود داشته باشد مدل ها قابل توسعه می باشند و
همچنین در جمع آوری اب برای محیط های معین قابل اجرا
ذخيره سازى خاك:
AUST are ero Ey ا ere re
خاک (مثلا خاک های ترکیبی محیط) . عمق کافی خاک (امتر)
00 len ore Coe]
صفحه 35:
:نتايج
ممكين است تايح زير استباط شوند: 1
سيستم هاى مختلفى مى پایست به طور ایده آل از تجربه تکنیک های سنتی که موجود می باشند استنباط شوند انها
همجنين مى بايست بر اساس عبرت هابى كه از نقايص يروؤه هاى فبلى بدست آمده باشند.
Prete ل pees
موفقیت پروژه ها غیر محتمل خواهد بود
1
با های پلکانی کوهستان به تامین خانواده ها با محصولات
Be Pare regen irc oe eg Yn Une Jo Pte aah eR YS Pere erry
bale ek jel Ce eau one cen
دولت می بایست کشاورزی تغذیه شده با آب پاران را Seacat ie eee eee
كشاورزى و مصارف خانكي مى بايست تقويت شوند. اين موارد درامدهاى مورد انتظار از سرمايه كذارى به ويه
ney eek, مر زمين ها از مرمايه كذارى در بروه هابى مثل حفظ
ener pean iene
aes
صفحه 36:
۳
aCe ESIC nee ا ل ل
eee Be eNO eee ae Rees Sere ReneS nents Cee Be Sed
09
كنجاندن ذينفع ها در اخخذ تصميم و طرح ريزى ومديريت و استفاده از منایع موجود
در بخش های مختلف دنیای عرب دانش بومی و غنی ای وجود دارد که آنها می بایست جستجو و به
اثبات برسند.
کشاورزان به حمایت کافی و رسمی جهت شروع پروژه های جدید نیاز دارند
SOE wean A ae ce ele el ee
ence eee Ree ee ee ne es Re Seas
| elena
0111 See rs aS
فرصت هاى سارى برلى iby را
| ل ا ا ا ا ey
صفحه 37:
تحقيقاتى كه ارائه مى شوند عبارتند از:
0 ل ce ا eee eS
Ee Fresca ا ال 0 ال ل
را اب ayes
ا لل ل
ع ا ا ل |
تخمين بازده جريان* تحت دامنه وسيعى از شرايط فيزيكى و براى باران كيرهايى با اندازه
های مختلف.
eM ete ee ee ne eed
به زحمت قادر به امرار معاش کردن بدون مداخله بخش های زیربنایی می باشند.
sear ee es eae ل ار ل ا تت رت
اقتصادى :اجتماعى .محيطى منتج شذه از جنين سرمايه كذارى هايى ارزيابي