درس چهارم علوم اجتماعی پایه نهم آب فراوان هوای پاک

صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحیم 

صفحه 2:
تماعی پایه نهم درس چهارم علوم ‎a‏ ‏(آب فراوان» هوای پ 

صفحه 3:
ينج مجموعة آبی بزرگ _ لب کره(هیدروسفر) همفی لب های زمین یعنی اقیانوس ‎dal jo dle‏ دریاچه ها و رودها و ... شود. به نقشه توجه کنید پنج مجموعهی بزرگ لب هاء یعنی اق انوس های جهان, را نام که مشاهده می کنید. اقیانوس ارام پهناورترین اقیانوس کرمی زمین است )تصور کنید برابر کشور ایران است!(. این اقیانوس عمیق ترین اقیانوس جهان نیز هست. دراز گودال ماری ۰ متر در نزدیکی مجمع الجزایر فیلیپین در اين اقیانوس قرار داید. 

صفحه 4:


صفحه 5:
ناهمواری های کف اقیانوس ها به طور كلىء مطالعه دربارمی اقیانوس ها و بستر آنها دشواری هایی دارد, فشار زیاد آب. تاريكى و دماى كم در اعماق لبء كاوش هاى علمى را با دشوارى هاىمرزيادي روبه رو مى كند. يوستهدى زمين در كف اقيانوس ها و دريا ها امتداد دارد./کف اقيانوس ها و درياها همانند سطح خشكى ها ناهموارى هاى فراوان دارد. 

صفحه 6:
سطع آب اقیانوس(۰ متر) 

صفحه 7:
۴ در جاهایی که اقبانوس‌ها با خشکی تماس دارند. اغلب ناحیه‌ای کم عمق با ژرفایی کمتر از ۲۰۰ متر دیده می‌شود که به آن فلات قاره (ایوان خشکی) می‌گویند. فلات قاره در درياها ودرياجدها نيز ديده مى شود و در برخی از آنها جزیههایی سر از آب ببرون آورده‌اند. معمولاً فلات قاردها از نظر وجود منایع سرشار نفت و گاز و جزاير ماهيكيرى اهميت زيادى دارند. بعد از فلات قاره نگهان شیب ‎obj‏ می‌شود و تا عمق ۲۰۰۰ نا ۵۰0۰ متری ادامه می‌یابد؛ به این بخش شیب قاره می‌گویند. * حرکات آب دربابه صورت موج, جزر و مدگ و جریان‌های دربایی است که در کتاب علوم سال هفتم با نها آشنا شده‌اید. جریان‌های دربایی گرم و سرد بر آب و هوای مناطتی که از مجاورت آنهاعبور می‌کنندتأثرمی‌گذارند. همچنین. محل تلاقی آب‌های گرم و سرد از مهم ترين مناطق صید ماهی جهان است؛ منندنوفونلند در آمریکا ی شرق ژاین ‎١‏ با توجه به تقشه صفحةٌ ۰۲۱ بگوید نبوفوندلند و شرق ژابن, که از مناطق مهم ماهبگیری جهان هستند. در محل تلاقی كدام جريانهاى دريابى قرار دارند. ‏۲- جرا سفر به اعماق اقيانوسها دشوارتر از صعود به قلهدهاست؟ جند دليل ذكر كنيد. ‏۳- کاربرگة مار (۳) را در کلاس انجام دهید. 

صفحه 8:
انسان و اقیانوس ها اقیانوس ها یکی از منلبع مهم تأمين غذا برای انسان هستند. لین پهنه های آبی امکان حمل ونقل کم هزینه تر میلیون ها تن بار را با کشتی ها فراهم می آورند. اقیانس ها همچنین به طور غیر مستقیم منبع تأمین ب شیرین برای ساکنان جهان اند.چطور؟ 

صفحه 9:
اقيانوس ها به همه‌ی مردم جهان تعلق دارند اما به شدت مورد بی مهری آنها قرار دارند و هنوز هم مخزن زبلله تلقی می شهند: سالیانه چند میلیون تن زبلله های کارخانه هاء پلاستیک و مواد تجزیه‌نشدنی به اقیانوس ها ريخته می شود. برخی کنٌ شیوه‌ی دفن زباله های اتمی * در اعماق اقیانوس ها استفاده می کنند. 

صفحه 10:
صيد بی‌رویه و آنبوه ماهی هاء بدون آنکه فرصت تولید مثل برای آنها فراهم شود, نيز به بوم سازگان(اکوسیستم) آب‌ها به شدت لطمه می زند. به ویثه آنکه برخی کشورهای چپ دسترسی به فناوری های جدید مانند کشتی های مجهز به رادار یا نصب دائمی تورها در طور مداوم از اعماق آب و همةّ نقاط اقیانوس ها ماهی صيد مى کنند. 

صفحه 11:
درا زگودال ماربانا: 5 1د و ها در * قلفی آورست در ارتفاع ۸۸۴۸ متری هیمالیا صعوّد کرده لند اما تا | این زمان» فقط سه نفر در جهان موفق شده لند با زیردربایی به درازگودال مارپلنا که ۱۱۰۰۰ متر عمق دارد سفر کنندا آخرین بار در سال ۲۰۱۲ میلادی یک کارگردان آمریکایی توانست به لین گودال سفر کند و ۲ ساعت در گودال داخل زیردریایی بماند و بازگردد. 

صفحه 12:
ساحل اقینوس آرام. کویزند. استراليا 

صفحه 13:
یک خبر خوب : بس از يك دهه تلاش سازمنهایبین العلی محبط زیست. به تازگی ۰ کشورعضو سازمان ملل متحد توافق کرده‌اند که به زودی یک معاهدة یلم برای حفاظت از قبانوس‌ها هی و همگیآن را امضاکنند وب آن متعهد باشند. دراین‌ساهدهرایاایش|کتل)صیدماهیواستخراج نا وج وگیری ازآلودكى بها وايجاد ناطق حفاظت شد در اقيانوسهاقوانى وضع موشهود. خبرگزاری جمهورى اسلامى ايران ‎sre‏ با توجه به توليد خودرو ميزان مصرف بنرين و كازوثيل در ايران +« سال دوبرابرمی‌شود ‏ دستگا‌های آب شبرین کن بانمک زدایی از آب دریاآب شیرینتهیه مىكنند. ابن كار بسبار كران و انوژی براست. بیشترین آب شیرینکن‌های جهن در کشورهای حأشية. بدویژه عربستان, امارات متحدة عربی و كوبت قرار دارند. + کارشناسان محیط زیست. بساب حاصل از آب شیرینکن‌هاشوری ودمای آب‌ها را افزايش مىدهد وبراى آبزيان نيز ضرر دارد. 

صفحه 14:
0 0 دك ها , ل اهاى كرهظ زمين فكر كنيد و يكوييد/(كر جنين نسبتى بر عكس مى شد. چه اتفاق هایی می افتاد. ‎eal)‏ 7 1 خبر از جه جنبه مایی مهم است؟ ب) بر کشورهای قدرتمند در برابر یک توافق ‏بین المللی برای حفاظت و واپایش( کنترل) اقیانوس ها مقاومت می کنند اين كار چندان موافق نيستند. به نظر شما چرا؟ ‏۶- فعالیت شماره ۱ (به کار ببندیم) را انجام دهید ‎ 

صفحه 15:
هواکره(تمسفر) ‎be‏ یا هواکره لایه ای از گاز است که از سطح زمین تا ارتفاع حدود ۲۰۰۰ کیلومتری اطراف سیاره‌ی زمین را در برگرفته است.جو مخلوطی از گاز های مختلف نیترویُن ) ‎FOL VA‏ ۱ ار ها اند دی اکسید کرین و بخار آب است.به شکل توجه کنید؛ جو 2 سپهر(تروپوسفر) نام دارد. تشکیل ابرها و بسیاری از تغییرات آب و هولیی در لین لایه ‎ie‏ 

صفحه 16:
‎ea‏ )3 9 میا ‏دماسيهر (ترموسقر) 01 3 ‎a‏ ‎ee relne‏ ا ‎ ‎ ‎ 

صفحه 17:
تنوع آب و هوا در جهان ‎ane ee‏ ی ره ها بی بردید که در بخش های مختلف کرهی زمین لب و هیهای گونگینی وجود دارد. برای مال» در جنگل های کنگو در آفريقا لَب و هوا گرم و مرطوب ۳ ۲ ۲ ۱ ۰ زک آفریقا لب و هوا بسیار گرم و خشک است. در هم نواحی ساحلی آفریقا در کنار دریای مدیترلنه. آب و هوای مدیترلنه ای دارند.چه عواملی ‎ee‏ دك 

صفحه 18:
عوامل موّثر بر آب و هوای جهان ۱- زاوبة تابش خورشید و عرض جغرافیایی اشعفی خورشید از لایه های مختلف هواکره عبور می کند و به زمین می رسد. درک انوا اشعفی عمودی خورشید را دریافت می کنند اما هرچه از استوا به طرف 3 می رویم. تلبش خورشید مایل تر می شود. ‎٩‏ ی کمتری به زمین می رسده بر طور ‎IT‏ یکسان نتابیدن خورشید به سطح زمین. سه منطقه را در روی زمین پدید می آورد: 

صفحه 19:
۱- منطقه‌ی گرم در دو طرف استوا تا مدار های رأس السرطان و رأس الجدی ۲- منطقمی معتدل شمالی و جنوبی. ۳- منطقهی سرد در مجاورت قطب ها.بدين ترتیب هرچه از مدار استول(صفر درجه) به سمت عرض‌های جغرافیایی بالاتر حرکت کنیم. دمای هوا کاهش می یلبد و در نواحی مجاور قطب ها کمترین میانگین دمای سالانه دیده می شود. 

صفحه 20:
۲- دوری و نزدیکی به اقیانوس ها و دریاها خشکی ها زودتر از لب ها گرم می شوند و سریع تر گرمای خود را از دست مى دهند. لب ها بیشتر از خشکی ها گرما را در خود ذخیره می کنند. به همین سب اقیانوس ها و دریاها موجب اعتدال دمای نواحی مجاور خود در زمستان و تابست می شوند و گرما و سرمای مناطق را کاهش می دهند. 

صفحه 21:
میانگین دما در تیر ماه میانگین دما در دی ماه 

صفحه 22:
فقالیت ۷ - به نقشه توجه کنید. در دی ماه رم سردتر است يا استکهلم ؟ چرا؟ سه شهر برگن» استکهلم و سن بطرزبورگ(لنینگراد) تقریبا در یک عرض جفرافیایی قرار دارند اما میانگین دمای این شهرها در دی ماه متفاوت است. ؟ دوشهر آمین (در كشور فرانسه).و كى يف یف برروی یک عرض جغرافیایی قرار دارند اما میانگین دمای این دو شهر در دی ‎fle‏ است چرا؟ هرچه از شهرهای نواحی داخلی به سمت شهرهای مجاور اقبانس می رویم» سرد زمستان ........... می شود. ۸ -به تصویر صفحه‌ی قبل توجه کنید. لایهی آن در کدام بخش هواکره قرار دارد؟ آیا می توانید در یک جمله بگویید فایده لایه‌ی آژن چیست؟ در این باره پرس و جو کنید. 

صفحه 23:
همان طور که پیش تر گفتیم. عبور جریان های دریلیی لب گرم از كنارمى كشورها موجب می شود که سرمای هوا در زمستان کاهش پیدا کند. به عکس. عبر جریان های لب سرد موجب بروز سرمای شدید در کناره ها می شود؛ مانند جریان گرینلند که از کناره های کانادا عبور می کند. 

صفحه 24:
؟- ارنفا از سطع زمین درل ردسيهر انرو وسفرا. هرجه ازسطع زبين بالاترمو روم تناوها. ل 5 کم م‌شود زا هر ‎٠٠١١‏ مترارتفاة, دما در ایرد کاهش میا ۱ ناراين» در نواحي مرتقع وبر فراز قلدها و کودها و دما دما پیت از واحي پست است. همجنين ارتفعات منود از نفوذ نوددهاى مرطوب به نواحى أن سوى خود جلوكيرى كثلد؛ مد رثته كودهاى هيمالي| در ال هن با رز در ‎gl‏ ارتفاعات جهت وز ‎Wal‏ را نيز تغبير مى دهند. ‎ 

صفحه 25:
آس فشارهوا و جریان باد هوا ماند هم گازها سنگینی دارد و بر همه جیز فشار وارد می‌کند. ولی ما این فشار را حس نمی‌کنيم. فشار هوا را با دستگاه‌های فشارسنج اندازه گیری می‌کنند. فشار هوا در یک مکان متغير است و زياد یا کم می‌شود. هوا همیشه از جایی که فشار پیشتری دارد به سمت جایی که فشار کمتری وجود دارد جربان مىيابد و به اين ترتيب؛ ‎sh‏ به‌وجود می‌آید. برکندگی کانون‌های فشار (مناطق فشار زياد و مناطق فشار کم) از عوامل مهم جربان عمومی هوا و تغییرات اب و هوایی در مناطق مختلف است. 

صفحه 26:
انسان و تغييرات أب و هوایی دانشمندان معتقدند که طی صد سال گذشته» ميانگین دمای زبین نسبت به قبل افزایش يافته است. به نظر آنها یکی از علل مهم افزایش دماء زیاد شدن تعداد خودروها و افزايش فقالیت‌های صنعتی است که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند و موجب آلودگی هوا و افزایش گازهای گلخانه‌ای* در هواکره می‌شوند. برخی معتقدند گرم شسدن کرة زمین ممکن است پیامدهای ناخوشایندی داشته بانند؛ مانند ذوب شدن یخ‌های قطبی. بالا آمدن آب دریاه به زیر آب رنتن نواحی ساحلی و جزیرهها یا افزایش و طولانی ندن دوره‌های خشکسالی در نواحی گرم و خشک. افزايش سیلاب و مواردی از اين قبیل. 

صفحه 27:
هوای گرم فشار کمتری دارد؛ زیرا منبسط می‌شود و مولکول‌های آن از هم فاصله می‌گیرند. هوای گرم سبک است و به سمت بالا صعود ‎Sp‏ هوای سرد فشار بشتری دارد؛ زا سرا موجب تراکم و فشبردگی پیشتر مولکول‌ها می‌شود. هوای سرد سنگین است و به سمت پاین و سطح زمین فرود می‌آید. از جابه‌جایی هوای سرد برفشار و هرای گرم کم فشار باد به‌وجود می‌آید. از اختلاف فسار هوا و جابدجا دن أن باد بدوجود مى أيد ممكن منت اين سنال براى سما بيش بيايد جرا با أنكه میگ بیم هوای سرد فتبار زیادتری دارد اما در ارتقاعات فتار هراک ستاو علت این است که با بالا رفتن از سطح زمین هوا رقیق‌تر و جگالی آن کم می‌شود. زيرا با فاصله گرفتن از سطح زمین مقدار جاذبه کمتر می‌شود. بنابراین در ارتفاعات فشار هوا کم است. هر جه از سطح زمین بالاتر برویم, فشار هوا کم می‌نمود. به همین دلیل, فشار هوا در سطح درياها زید و در ارتفاعات و کوهستان‌ها کم است. 

صفحه 28:
کمربندهای فشار کانون‌های فشار در دو نیمکر؛ شمالی و جنوبی حالت قرینه دارند. * منطقةٌ إستوابى كانون فشاركم است. در اين منطقه: هوا گرم و مرطوب است. # سرزمينهاى مجاور مدار رأس السرطان و رأس الجدى كانون فشار زيادند. ©* مناطق تعتدل كاتون فشارهاى متغيرقه. در اين متاطق در زستانهاء خشکی‌ه ‏ خیلی سرد و درتابستان خیلی گرم می‌شوند. از سوى دبكرء اين مناطق مورد هجوم فشار ‏ زباد و کم از مجاور قرار می‌گیرند. #۴ مناطق قطبی در سراسر سال هوای سرد و خشک دارنه و کانون فشار زیادند. 

صفحه 29:
4 الف) جرا کوه‌وردان در انفاعات زد مسکن است با شکلات تنفسی روه‌روشوند؟ ب) جرا در هوايبماء قبل از شروع پرواز نعوة استفده از ماسک اکسیژنبه ساثران آموزش داده ی‌شود؟ ‎١‏ با مشاهدة دقيق محيط ‎fu‏ خود بگوید چه کارا و بای مرجبآلودگی ها مي‌شود. حداقل به مه مورد ‎aS ltl‏ ‎\ 00011 

صفحه 30:
جزر ومد : بالا آمدن و بایین رقتر و دوهی آب اقبائی‌ها: باه كليم هارو قورها بد علك تبروى جاذبة ماه و خورشید است و هر روز دو بار تکرار می‌شود. بالا آمدن آب دریا را مد و پایین رفتن آن را جزر می‌گویند. زبال اتمی : پسماندهایی است که از فقالیت‌های رآکتورهای هسته‌ای یا آزمایش‌های مربوط به آنها حاصل 1د وبوچوذا کته مرا است:»ازبالاانمی‌در قراویقت آب و یغاک رادقم آلوقه می‌کند. امروزه چگونگی دفع این پسماندها از نگرانی‌های مهم استفاده کنندگان از انرژی اتمی است. نمک زدایی : فرایندی که طی آن. نمک و برخی مواد معدنی را از آب شور دریا جدا می‌کنند و آن را به آب‌شیرین قابل استفاده یدیل می‌کتند. این فرایند با مستگاه‌های مختلف. به روش‌های گوناگون. ازجملهتقطیرانجام می‌شود. گاز های گلخانه‌ای : گازهایی مانند بخار آب. دی اکسید کرین, متان و أَرنْ که به طور طبیعی در جو وجود دارند و تبادل‌های شیمیایی آتها برای سیارة زمین و موجودات آن مفید است. امروزه اتسان از طریق فقالیت‌های صنعتی ووارد كردن برخى از اين كازهاء مانند دی | کسید کرین در هوا؛ حجم و ترکیب گازهای گلخانه‌ای را به هم می‌زند. 

صفحه 31:
۲ pan 4 1 - یکی از فقالیت‌های زیر راب دلخواه انجام دهید. الف) بهطور كروهى براى حفاظت از اقيانوسها و درباها بيش نويس قوانين تهيه كنيد و راهکارهابی را نیز به کشورها توصیه کنید. ب) ب‌طور گررهی, پوستری با موضوع حفاظت طراحى كنيد و يبامى نيز روى أن بنويسيد. آب‌های خلیج فارس برای گردهمایی فرضی سران کشورهای منطقه ال روى برخى افشانه‌ها(اسپری) نوشتة «اژن را دوست بداریم» یا «دوست اژن» و يا علامت آن مشاهده می‌شود. پرس‌وجو کنید که منظور از اين نوشته یا علامت جبست و این کالاها جه خصوصینی دارند. ۹ 

صفحه 32: