دیابت
اسلاید 1: ديابتبرنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابتادغام در شبكه هاي بهداشتي.
اسلاید 2: مرگ و مير جهاني ديابت(9%) كل مرگها25% كل در آمد خانواده فرد مبتلا( هند) 10% كل در آمد خانواده كودك مبتلا آمريكا %15-5/2% كل بودجه بهداشتي
اسلاید 3: شيوع ديابت كل جمعيت 4-1%40 سال و بيشتر 10-5% 60 سال و بيشتر 3/8%75% ديابتي ها در كشورهاي در حال توسعه است.
اسلاید 4: خصوصيات جامعه با بروز بيماري ديابت نوع 21- افزايش چاقي 2- زيادي كالري دريافتيالف)كاهش نسبت كربوهيدراتها و افزايش نسبت چربي هاب) كاهش نسبت كربوهيدراتهاي پيچيده ج) افزايش نسبت كربوهيدراتهاي ساده د) كاهش ميزان فيبرهاي غذايي3- كمي فعاليت بدني4- عوامل مساعد كننده ژنتيكي اختلال متابوليك افزايش توليد گلوكز توسط كبد و اختلال در ترشح انسولين مقاومت به انسولين
اسلاید 5: خصوصیات جامعه ایران40 میلیون نفر در ایران کمتر از 35 سال سن دارند.سرانه مصرف روغن نباتی 15-17 کیلوگرم(رتبه اول در خاورمیانه)سرانه مصرف نوشابه 42 لیتر در مقابل 12 لیترمصرف قند وشکر 1/5 برابر مطلوب70 در صد افراد ورزش نمی کنند.2/3 افراد بالای 20 سال اضافه وزن یا چاقی دارند.10 میلیون نفر سیگارمیکشند.
اسلاید 6: Previous Risk May add to Future Risk
اسلاید 7: افراد مستعد ابتلا به دیابت نوع 21- تمام افراد 45 ساله یا بالاتر2- افراد زیر 45 سال که دارای عوامل زیر هستند:) BMI≥30Kg/m²)چاقی-- سابقۀ ابتلا به دیابت در افراد درجه یک خانواده(پدر، مادر، خواهر یا برادر)- فشار خون مساوی یا بیشتراز 140 mmHg - سابقۀ دیابت حاملگی- تولد نوزاد باوزن بیش از 4 کیلوگرم مساوی یا کمتر از 25 میلی گرم بر دسی لیتر HDL - - تری گلیسرید مساوی یا بیشتر از 250 میلی گرم بر دسی لیتر
اسلاید 8: طرح پيشگيرياز هر 2 نفر ديابتي يك نفر از بيماري خود اطلاع ندارد.اهداف: - پيشگيري و كنترل ديابت و عوارض آن - كاهش بروز ديابت نوع 2 - كاهش بروز عوامل خطر
اسلاید 9: پيشگيري اوليه هدف: كاهش بروز و شيوع عوامل خطر ابتلا به ديابت 2 استراتژي 1- تغيير و اصلاح شيوة زندگي الف) كل جامعه ب) افراد در معرض خطر2- كنترل و كاهش عوامل خطر3- شناسائي افراد در معرض خطر 4- افزايش آگاهي نسبت به عوامل مستعد كننده الف) جامعه ب) كاركنان بهداشتي ج) افراد در معرض خطر5- پيگيري و مراقبت افراد در معرض خطر
اسلاید 10: اهداف پيشگيري اوليهMeasures of Good HealthBlood pressure of 120/80 or lowerTotal cholesterol below 200HDL cholesterol 55 or moreTriglyceride level below 150Hemoglobin A1c less than 5% Waist line below 35 inchesFeeling well and being active
اسلاید 11: پيشگيري ثانويههدف: پيشگيري, كاهش و تأخير در عوارض كوتاه و دراز مدت ديابتاستراتژيتشخيص زودرس بيماري توسط غربالگري در افراد در معرض خطر و زنان حامله و شناسايي مبتلايان 2 مراقبت و درمان سريع و مناسب بيماران شناسائي شده افزايش آگاهي و درك از بيماري و عوارض آن . نحوه كنترل بيماري و پيشگيري از عوارض و كنترل عوامل
اسلاید 12: جمعيت افراد مبتلا به ديابت در سال 1985 در سراسر جهان فقط 30 ميليون نفر بوده‌است. اين جمعيت در سال 2025 به 300 ميليون نفر خواهدرسيد كه اغلب آنها نيز مبتلا به ديابت نوع 2 خواهندبود.
اسلاید 13: ديابت حاملگي ديابت حـاملگي با شيوع 5/4%، يكي از عـوارض شـايع دوران حـاملگي است. عـدم تشخيص و درمـان ديابت حـاملگي موجب افزايش عوارض در مـادر و جنين مي‌شود. از آن‌جـا كه به‌طور فيزيولوژيك، قنـد ناشتاي خانم‌هـاي باردار پايين‌تر از حـد معمولي است، كشف اين بيماري اهميت بسيار زيادي دارد انجام آزمايش‌هاي روتين نظير FBS تقريباً هيچ ارزشي در دوران حاملگي ندارد.
اسلاید 14: معيارهـاي تشخيص ديـابت كميته‌ي علمي‌ـ‌كشوري ديابت با تـوجه به معيارهـاي تعيين‌‌شـده از طـرف سـازمان‌هـاي بين‌المللي و انجمن‌هاي علمي جهان و با درنظرگـرفتن شـرايط و امكانات منطقه‌اي(اقتصادي، فـرهنگي و اجتماعي) ايـران، معيارهاي زير را براي برنـامه‌ي كشـوري پيشگيري و كنترل ديـابت تعيين و تصويب كرده‌است:
اسلاید 15: قند پلاسماي خـون وريـدي ناشتا كمتر از mg/dl110 طبيعي است.قند پلاسـماي خـون وريدي ناشتـا مساوي يـا بيشتر از mg/dl110 و كمتر از mg/dl 126 قند خـون ناشتاي غيـر طبيعي(IFG) Impaired Fasting Glucose است.
اسلاید 16: تشخيص ديابت دو نوبت قند پلاسماي خون وريدي ناشتا مساوي يا بيشتر از mg/dl126 است.قند پلاسماي خـون وريدي 2 سـاعت بعد از مصرف 75 گرم گلوكز خـوراكي مساوي يا بيشتر از mg/dl200 است.قند پلاسما در هر زمـان مسـاوي يا بيشتر از mg/dl200 بوده كه بـا عـلائم بـاليني(پـرنوشي، پرخـوري، پرادراري) همره است.
اسلاید 17: تشخيص اختلال تحمل گلوكز IGT) Impaired Glucose Tolerance )قند پلاسماي خـون وريـدي 2 سـاعت بعـد از مصـرف 75 گرم گلوكـز خـوراكي مسـاوي يـا بيشتر از mg/dl140 و كمتر از mg/dl200 مي‌شود.
اسلاید 18: اهداف درمان ديابت و كنترل متابوليك‌هدف از درمان، پايين‌آوردن ميزان قند خون به حـد مطلوب و ارتقاي كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت است. اصلاح عوامل خطرزاي بيماري قلبي‌‌عروقي مثل استعمال دخانيات، هيپرليپيدمي، چاقي و كنترل فشار خون بالا از ديگر اهـداف درمـان است. در ابتداي مـرحله‌ي درمـان لازم‌است اهـداف درمـان براي فرد مبتلا به ديـابت توضيح داده‌شـود.
اسلاید 19: روش‌هاي پايش عبارتند از:اندازه‌گيري قند خوناندازه‌گيري هموگلوبين گليكوزيله يا HbA1C و يا فروكتوزآمين
اسلاید 20: . Glycosilated Hemoglobinاندازه‌گيري قند خون بازتابي از ميزان گلوكز خون در طي چند ساعت گذشته است، اما براي پي‌بردن به ميزان متوسط قند خون در 8 هفته، از هموگلوبين گليكوزيله((GHb ياHbA1C استفاده‌مي‌شود.گلوكز به‌‌آساني وارد گلبول‌هاي قرمز شده و طي يك واكنش غيرآنزيمي، كنـد، غيرقابل برگشت و متناسب با غلظت گلوكز سرم، در عـرض 120 روز عمر گلبول‌هـاي قـرمـز به اجـزاي هموگلوبين متصل‌مي‌شـود.
اسلاید 21: نيمه عمر واقعي گلبول‌هاي قـرمـز(7-6 هفته) و نيمه عمر تئوريك آنها(9-8 هفته)، سطح هموگلوبين گليكوزيله در خون نشان‌دهنده‌ي متوسط قند خون در طي 8-6 هفته‌ي گذشته بوده و ميزان آن در افراد مبتلا به ديابت نوع 1بسته به مقدار هيپرگليسمي ممكناست به 3-2 برابر مقدار معمولي برسد. بين غلظت همـوگلوبين گليكوزيله و متـوسط قنـد خون همبستگي بالايي وجوددارد، 1% افـزايش يـا كـاهش در مقدار هموگلوبين گليكوزيله، حدود mg35%-30% افزايش يا كاهش در متوسط قند خون طي 8-6 هفته گذشته را نشان‌مي‌دهد.
اسلاید 22: به‌منظور دستيابي به يك استاندارد براي مراقبت پزشكي از افراد مبتلا به ديابت، اندازه‌گيري ميزان هموگلوبين گليكوزيله سه ماه يك‌بار در ديابت نوع 1 و حداقل 6 ماه يك‌بار در ديابت نوع 2 توصيه‌مي‌شود.
اسلاید 23: پايش مطلوب، توسط خـود بيمار و ازطـريق انـدازه‌گيري مستمر قنـد خون با دستگاه گلوكومتر انجام‌مي‌شود. در موارد استثنا كه بيمار به گلوكومتر دسترسي نـدارد، استفاده از نـوارهـاي آزمايش قند ادرار مجـاز است.
اسلاید 24: ديابت و حاملگي ديابت در حاملگي به دو صورت بروزميكند:ديابت حاملگي(GDM)ديابت قبل از حاملگي(Pre-GDM)
اسلاید 25: ديابت حاملگي(GDM) عدم تحمل كربوهيدراتها با درجه‌هاي مختلف كه براي اولين بار در دوران حاملگي بروزميكند ديابت حاملگي ناميده‌مي‌شود. اين افراد به دو گروه مهم «علامت‌دار» و «بدون علامت» تقسيم‌مي‌شوند.علامت‌دارابتلا به ديابت در اين گروه، علائمي مانند پرنوشي، پرخوري، پرادراري، كاهش وزن، گيجي، اختلال‌هاي بينايي دارد. قند خـون اين افراد غيرمعمولي بوده و درصد HbA1C نيز در آنها بالا است. در اين گـروه انجام آزمايش تحمل گلوكز لزومي ندارد.
اسلاید 26: بدون علامت‌ابتلا به ديابت در اين گروه بـدون علائم بـوده و مشكل اصلي تشخيص بيماري در آنها است. اكثـر مبتلايان به ديابت حاملگي در اين گروه قرارمي‌گيرند حدود 70% موارد ديابت حاملگي بدون علائم بـاليني است. براي تشخيص ديابت در اين گروه از بيماران بـا هدف جلوگيري و كاهش عوارض در مـادر و جنين(عدم كنترل ديـابت تا 90% در نوزاد و تا 30% در مـادر با مـرگ‌ومير همراه است)، جستجوي زودرس اين اختـلال با كمك آزمـايش غربالگري طي دوره‌ي حـاملگي ضروري است. اين افراد درمعرض خطر ابتـلا به ديابت هستند و جستجوي ديـابت حاملگي، امكان انجام اقدام‌هاي پيشگيرانه را فـراهم‌مي‌كند
اسلاید 27: در ديابت حاملگي بدون علامت قند خون مـادر بـاردار حدود 20% پايين‌تر از حد معمول بوده و به‌طور معمول بين mg/dl56- 55 است.
اسلاید 28: هورمون‌هاي ديابتوژنيك : استروژن، پروژسترون، پـرولاكتين و كورتيـزول.
اسلاید 29: نحوه‌ي غربالگري ديابت حاملگي‌در اولين مـراجعه چنانچه زن بـاردار درمعرض خطر باشـد(داراي سـابقه‌ي مـرده‌زايي، حداقل 2 بار سقط خودبه‌خودي، تولد نوزاد 4 كيلوگرم و بيشتر، سـابقه‌ي ديـابت در افـراد درجه يك خانواده و چاقي به معني BMI مساوي يا بيشتر از 2kg/m30 قبل از حاملگي) بايد يك آزمايش) (Glucose Challenge Test GCTبا 50 گرم گلوكز در شرايط غيرناشتا انجامشود. چنانچه پلاسماي وريدي درنتيجه‌ي آزمايش يك ساعته‌‌ي قند خون كمتر از mg/dl130 باشد، احتمال ديابت حاملگي منتفي است. در هفتههاي 28-24 حاملگي بايد آزمايش تكرارشود
اسلاید 30: غربالگري ديابت حـاملگي انجام آزمايش GCTبا 50 گرم گلوگز با شرايط غيرناشتا در هفتههاي 28-24 حاملگي:اگر قند پلاسـماي خون وريدي يك ساعت بعد از مصرف گلوكز كمتر از mg/dl130 باشـد، ديابت حـاملگي منتفي است؛اگر قند پلاسماي خون وريدي يك ساعت بعد از مصرف گلوكز mg/dl130 يا بيشتر باشـد، مشكوك تلقي‌مي‌شود و بايد براي اين فـرد دوباره آزمـايش تحمل گلوكز تا 3 سـاعت با 100 گرم گلوكز در شرايط ناشتـا انجامشود(OGTT استاندارد).
اسلاید 31: انجام آزمايش تحمل گلوكز 3 ساعته، بايـد بيمار حداقل 3 روز قبل از آزمايش روزانه 200-150 گرم كربوهيدرات مصرف‌كند، و از نيمه‌شب قبل از روز آزمايش ناشتا باشد(حداقل 8 ساعت).نوشيـدن آب در طي اين مـدت مانعي ندارد.
اسلاید 32: مقادير معمولي قند پلاسما بعد از مصرف 100 گرم گلوكز(براساس معيارهاي كوستان‌ـ‌كارپنتر) در خانم‌هاي باردار عبارتند از: قند پلاسماي ناشتا> mg/dl95قند يك ساعت بعد از OGTT > mg/dl180قند دو ساعت بعد از OGTT ≤ mg/dl155قند سه ساعت بعد از OGTT > mg/dl140
اسلاید 33: اگر دو نمونه خون مساوي يا بيشتراز مقادير ذكر شده باشد آزمايش تحمل گلوكز مختل‌است. چنانچه GTT مختل باشـد، فـرد مبتلا به ديـابت حاملگي است. اگر فقط يك نمونه از 4 نمونه‌ي اندازه‌گيري مزبور غيرمعمول باشد، بايد يك مـاه ديگر در هفته‌هـاي 36-32 حاملگي، دوباره OGTT سه ساعته با 100 گرم گلوكز انجامشود.زنـان بـاردار مبتلا بـه GDM بايـد تحت مـراقبت ويژه قرارگيرنـد.
اسلاید 34: اگر در هـر سـاعتي از روز قنـد پـلاسـماي زن بـاردار مساوي يـا بيشتر از mg/dl126 باشـد، تشخيص ديـابت قطعي‌است و اگر بين mg/dl126- 105 باشد، بايد GCT انجام شـود.
اسلاید 35: . ديابت قبل از حاملگي(Pre-GDM) آموزش و درمـان زنان مبتلا به ديابت كه قصد حاملگي دارند، بايد چند ماه قبل از حاملگي انجامشود، همچنين بايـد از كنتـرل دقيق قنـد خون در هفته‌هـاي اول حـاملگي مطمئن‌شـد(هيپرگليسمي عـامـل اصلي مالفورماسيون‌هاي مـادرزادي به‌خصوص در 8 هفته‌ي اول حـاملگي است).
اسلاید 36: بايـد قبل از حاملگي به معيارهـاي هدف درمـان رسيد. هـدف اين است كـه سطح گلوكز قبل و بعد از غذا، معمولي يا در حـد معمول بـوده و 6-2 هفته قبل از حـاملگي، ميزان HbA1C(درصورت دسترسي) در حـد معمول باشد.
اسلاید 37: زناني كه فشار خون بالا دارند، بايـد داروهاي كنترل فشار خـون آنها به متيل دوپا، هيدرالازين يا ساير داروهاي مجاز در دوران حاملگي تبديل‌شود.درصورت وجود عوارض ديابت، كنترل آنها بايد قبل از حاملگي توسط واحد ديابت انجامشود.
اسلاید 38: مراقبت از ديابت حاملگي مراقبت و درمان افراد مبتلا به ديابت حاملگيقند پلاسماي ناشتا mg/dl90-60 قند دو ساعت بعد از غذا > mg/dl120 قند قبل از هر وعده‌ي غذايي > mg/dl105
اسلاید 39: بررسي كامل عـوارض چشمي و كليه در دوران حـاملگي ازطريق انجام آزمـايش آلبومين ادرار و بررسي افتالموسكوپيك ضروري است بايد جهت انجام آنها به واحد ديابت ارجاع‌شود.
اسلاید 40: در دوران حاملگي، پيگيري و مراقبت بايد به تناوب بيشتر(در فواصل كمتر) انجامشود. به‌طور معمول توصيه‌مي‌شود 4-2 هفته يك‌بار بررسي انجامشود. ,درصورت لزوم مدت‌زمان بررسي كوتاه‌تر مي‌شود.
اسلاید 41: كالري مورد نياز براي خانم‌هاي بـاردار با وزن مطلوب حدود cal/kg/day30وبـراي خانم‌هاي باردارو چاق(بالاي 20% وزن ايده‌آل) حدود Kcal/kg/day24 است. توصيه‌مي‌شود دفعه‌هاي غذاخوردن بيشتر و مقدار مصرف كم باشد.
اسلاید 42: شـروع كنتـرل ديابت حـاملگي در واحـد ديابت خـواهـدبود و پس از آن ممكناست با نظارت واحد ديابت توسـط پزشك تيم ديابت ادامـه‌يابد.ورزش و فعاليت در اندام فوقاني(مانند بازو) سبب بهبود كنترل ديابت مي‌شود.درصورت هيپرتانسيون، متيل دوپا و هيدرالازين بي‌خطر بوده، ولي s’ACEI منع استعمال دارند.
اسلاید 43: اختلال آزمايش‌هاي عملكرد تيـروئيد در ديـابت نوع 1 و حاملگي شـايع‌بـوده و بايـد در دوران حاملگي و پس از زايمان انجامشود. با مشاهده‌ي هـرگـونه اختلال در آزمـايش‌هـا، بيمار بايد به واحد ديابت ارجاع‌شود
اسلاید 44: ممكناست علائم چشمي در دوران حاملگي بيماران مبتلا به رتينوپاتي ديابتي تشديد شود
اسلاید 45: زمان مناسب براي بستري در بيمارستان به‌طور معمول دو هفته قبل از زايمان يعني حدود 36 هفتگي بوده و بايد نسبت لسيتين به اسفنگوميلين(L/S ratio)، مايع آمنيوتيك بـراي ارزيابي درجـه بلوغ سورفاكتانت ريه جنين جهت پيشگيري از سندرم ديسترس تنفسي(RDS) اندازه‌گيري شود. ارزيابي نوزاد پس از تولد ازنظر عوارض زودرسي مانند RDS و يا هيپوگليسمي ضروري است.
اسلاید 46: اندازه‌گيري گلوكز ادرار در دوران حاملگي به‌علت تغيير آستانه كليه قابل اطمينان نيست.
اسلاید 47: در مراقبت بعد از زايمان بايـد كنترل قند خون با تناوب كمتري انجام‌شـود و دُز انسولين به‌منظور اجتناب از هيپوگليسمي دوباره تنظيم‌شود؛ زيرا در اين مرحله نياز به آن كمتر است و دُز كمتري لازم خواهـدشد.
اسلاید 48: زنان باردار مبتلا به GDM بعد از زايمان بايد پيگيري و معاينه شوند. در زنان مبتلا به ديابت حاملگي بايد 6 هفته پس از ختم حاملگي دوباره(ازنظر وجود ديابت) FBS يا OGTT استاندارد انجامشود و درصورتي كه قند پلاسماي خـون وريـدي ناشتا كمتر از mg/dl126 باشد يا چنانچه قنـد پلاسماي وريـدي 2 ساعت بعد كمتر از mg/dl200 باشد، مبتلا به ديابت نيست، ولي به‌د‌ليل داشتن سابقه‌ي ديابت حـاملگي درمعرض خطر است. اگر قند خون ناشتـا مساوي يا بيشتر از mg/dl126 باشـد يا قند پلاسما 2 ساعت بعد مساوي يا بيشتر از mg/dl200 باشد، ,مبتلا به ديابت بوده و بيمار است
اسلاید 49: نحوه‌ي پيشگيري از عارضه‌ي نفروپاتي‌كنترل دقيق قند خون‌درمان جدي فشار خون بالاپرهيز از مصرف داروهاي نفروتوكسيك و درمان زودرس و مؤثر عفونت‌هـاي كليه.هيپرتانسيون مهم‌ترين عـامل تشديد و پيشرفت نـارسايي كليه در بيمـاران است و به‌طور معمول در فاز ميكروآلبـومينوري بروزمي‌كنـد. كنترل فشار خـون بايد در مراحل بسيار ابتدايي كه اين افزايش بسيار ضعيف است آغازشـود و بهتر است در حـد فشار خون كمتر از mmHg 130حفظ‌شـود. هر چند كه مطلوب است اين رقم كمتر از mmHg120 باشد.
اسلاید 50: شيوه‌هاي درماني مـؤثر ديگر بر نفروپاتي ديابتي:كاهش وزنفعاليت بدني مناسب و مستمرمحدوديت نمك و پروتئين مصرفي
اسلاید 51: اقدام‌هاي مراقبتي درصورت وجود آلبومينوري يا پروتئينوري واضح، اقدام‌هـاي مراقبتي ذيل بايد انجام‌گيرد:ارزيابي كامل عمل كليه با بررسي ادرار 24 سـاعته ازنظر دفع پروتئين در زمـان شـروع درمـان و به‌صورت سـالانه‌كنترل دقيق فشار خون درحد مطلوب و درمان صحيح و سريع فشار خون بالا(مطابق با اهداف درماني)اجتناب از مصرف داروهاي نفروتوكسيك و درمان سريع و مؤثر عفونتهاي ادراري‌اطمينان از كنترل مطلوب ديابت(مطابق با اهداف درماني)تعديل تغذيه با كاهش مصرف پروتئين و نمك(درصورت نياز)
اسلاید 52: شرايطي كه سبب جواب مثبت كاذب دفع آلبومين مي‌شود: فعاليت ورزشي در 24 ساعت گذشته‌عفونت ادراري‌بيماري تب‌دارنارسايي قلبي‌هيپرگليسمي حاد يا شديدافزايش فشار خون شديد
اسلاید 53: نوروپاتي و پاي ديابتينوروپاتي عارضه‌ي شـايع ديابت است. تظاهر باليني نوروپاتي ديـابتي دامنه و طيف گسترده‌اي دارد. هر دو گروه اعصاب حسي‌حـركتي محيطي و نيز سيستم اعصاب خودكار(اتونوم) ممكناست گرفتار شـود. بيماران با پلي نـوروپاتي قرينه‌ي انتهايي، نوروپاتي موضعي، نشانه‌ي مشخص گرفتاري سيستم اعصاب خـودكار نظيـر فلج معدي(گاستروپارزي)، يبـوست، اسهال ديـابتي، اختـلال عمل مثـانه، ايمپوتانس يا هيپوتانسيون ارتواستاتيك مـواجه‌مي‌شـوند.
اسلاید 54: نحوه‌ي پيشگيري از نوروپاتي و عوارض پاكنترل مطلوب قند خونمراقبت صحيح و مستمر از پاهاتشخيص زودرس ضايعه‌هاي پاها
اسلاید 55: رژیم غذایی در بیماران مبتلا به دیابت(مرغ-ماهی- اسفناج-کدو- بادمجان- قورمه سبزی- کاهو- کلم- خیار- گوجه- سالاد بدون سس-سبزیواحد ندارند و به اندازه کافی می توانند مصرف کنند.بيمار مجاز است در 24 ساعت 15 واحد كربوهيدرات مصرف كند.وعده هاي اصلي :3 واحدميان وعده و قبل از خواب :2 واحد
اسلاید 56: مقدار)معادل يك واحد(نوع ماده غذایی2 قاشقبرنج 2 تکهنان لواش 2 تکهنان سوخاری 1 تکهنان سنگک 1/2تکهنان بربری 1 عددسیب زمینی 1 پیالهحبوبات 1 لیوانشیر 1/2 لیوانماست
اسلاید 57: نوع ماده غذایی مقدارعدد1/4همبرگر 2/5 قاشقماکارونی 2 عددهویج 2/5 قاشقجو پرک 1/2 عددبلال یک مشت كوچكاجیل
اسلاید 58: مقدار یک واحد میوهسیب- پرتقال- هلو- انار- گلابی- کیوی (یک عدد)زرد الو- نارنگی- انجیر- خرما (2 عدد)انگور- توت فرنگی- کشمش- گیلاس (10 عدد)موز- گریپ فروت (1/2عدد )آناناس یک حلقه کوچکآب میوه 1/3 لیوان
اسلاید 59: اهداف درمان
اسلاید 60: پيشگيري ثالثههدف: كاهش و تاخير در تشديد معلوليتها و ناتوانتها و مرگ حاصل از عوارض ديابت كاهش سالهاي از دست رفته عمر به علت ديابت استراتژيغربالگري مبتلايان به ديابت نوع 2 از نظر تشخيص زودرس و بموقع عوارض چشمي, كليوي و قلبي عروقيدرمان بموقع عوارضپيگيري و مراقبت مستمر بيماران
اسلاید 61: 6 سالاصلاح شيوه زندگي + آموزش مداوم كاهش دو سوم موارد
اسلاید 62: غربالگري (افراد به ظاهر سالم)افزايش كيفيت زندگي كاهش موارد بستريغربالگري بيمارانتا 50% كاهش قطع پا, كاهش موارد بستري – فشار خون و چربي بالا – كاهش رتينوپاتي كاهش نابينائي
اسلاید 63: هزینه درمان دیابتهزینه درمان دیابت نوع1 با عارضه 12 برابر بدون عارضه هزینه درمان دیابت نوع2 با عارضه 24 برابر بدون عارضه
اسلاید 64: سطوح كنترل و مراقبتسطح اولمجري: بهورز , كاردان, رابط بهداشتي فعاليت: شناسائي افراد در معرض خطر و ارجاع به مراكز بهداشتي درماني جهت آزمون غربالگري و تشخيص بيماريآموزش پي گيريثبت موارد و غربالگري هر 3 سال مكان: خانه بهداشت و پايگاه
اسلاید 65: سطح دوم مجري: پزشك عمومي و كاردان مكان : مركز بهداشتي درماني شهري و روستائيفعاليت: كنترل و تاييد صحت غربالگري در افراد در معرض خطر و ارجاع شده از سطح اول بيماريابي و ثبت موارد درمان مراقبت و پي گيري بيماريشناسايي بموقع عوارضآموزش ارجاع به سطح بالاتر و پس خوراند به سطح پائين تر
اسلاید 66: سطح سوم مجري: رياست پزشك متخصص داخلي مديريت پرستار هماهنگ كننده علمي : فوق تخصص كارشناس تغذيه مكان: واحد ديابت در مركز بهداشت شهرستان و يا بيمارستان عموميسطح چهارم (مركز ديابت)مجريان:رياست دانشگاه معاون دارو و درمان و بهداشتي, رياست پزشك متخصص هماهنگي علمي: پزشك فوق تخصص, مديريت پرستار كارشناس تغذيه.مكان: بيمارستان دانشگاهي در سطح استان
اسلاید 67: بازده نهائي طرحكاهش هزينه هاي اقتصادي كاهش ناتوانيهاي حاصل از بيماريكاهش مرگ ناشي از بيماري افزايش طول عمر مفيد بيماران شاخص ارزشيابينسبت جمعيت تحت پوشش برنامه پيشگيري و كنترل ديابت در افراد بالاي 30 سال به تفكيك سن و جنس و منطقهميزان بروز و شيوع ديابت 2 در افراد بالاي 30 سال
اسلاید 68: استراتژي DoTs
اسلاید 69: Directly Observed Treatment Short course
اسلاید 70: سلاپيدمي جهانيعوامل موثر در پيدايش اپيدميعدم توجه دقيق در مبارزه با سلمقاومت به چند دارو MDRايدز (با يكديگر همراه هستند)بهبودي بيماران بهترين راه پيشگيريDoTs استراتژي موثر در كنترل بيماري حتي در صورت بيماريابي موفق بدون DoTs بيمار بهبود نمي يابد و بيماري بدون درمان ظهور مي كند. در اين روش 95% (در مقابل 40%) ميزان بهبودي وجود دارد.
اسلاید 71: يك سوم جمعيت بشري به ميكروب سل آلوده هستند كه به معناي بيماري و يا سرايت آن نيست . از ميان افراد آلوده فقط 5 تا 10 درصد آنان در زماني از طول عمر خود به علت تضعيف سيستم دفاعي بدن مثل سوء تغذيه، ديابت، نارسايي كليه، سرطان، شيمي درماني، دريافت كورتون، ابتلا به ايدز و يا حتي سالمندي و استعمال دخانيات به نوع فعال آن مبتلامي‌شوند.
اسلاید 72: بيماري سل مي‌تواند هر بخشي از بدن را درگير كند، اما در 80 درصد موارد ريه‌ها درگير مي‌شوند و راه تنفسي راه اصلي انتقال سل به شمار مي‌رود.
اسلاید 73: مزاياي استراتژي DoTs پيشگيري از عفونتهاي جديدممانعت از ايجاد سل مقاوممقرون به صرفه است (ادغام در شبكه)نياز به بستري ندارد تكنولوژي پيچيده نداردافزايش فعاليت نيروي كار جامعه
اسلاید 74: سابقه اجراي DoTs : بيش از 30 سالمورد استفاده در 70 كشور - در ايران از سال 1373 نيازها و اجزاء DoTsنيازهاتامين نياز داروئيآموزش مداوم كاركناننظارت بر پيگيري كاركنانحمايت دائمي – ثبت جزئيات
اسلاید 75: اجزاءداروي رايگان آزمايش خلط در طي درمانتشخيص به موقع عوارضتجويز سر وقت منظم و كافي دارو بلع دارو نظارت و ثبت شود.دارو قبل از صبحانه خورده شود. موارد مشكوك: سرفه بيش از 2 هفته, كاهش وزن و عرق شبانه , خلط, تب و بي اشتهايي پي گيري موارد مشكوك
اسلاید 76: D.O.T.Sداروهاي رايگان
اسلاید 77: تعريف اپیدمیولوژیکسل ریوی : بیمار اسمیر مثبت: حد اقل دو آزمایش اسمیر خلط مثبت یک آز مایش اسمیر خلط مثبت و تغییرات رادیوگرافیک قفسه سینه که نشانگر سل ریوی باشد. یک آزمایش اسمیر خلط مثبت و یک کشت مثبت خلط بیمار اسمیر منفی: سه نمونه منفی آز مایش اسمیر خلط به فاصله حداقل 2 هفته و تغییرات رادیوگرافیک قفسه سینه موید سل ریوی باشد و علی رغم 10 تا 13 روز درمان آنتی بیوتیکی وسیع الطیف در حال عمومی بیمار تغییری ایجاد نشود
اسلاید 78: تعريف اپیدمیولوژیکسل خارج ریوی ابتلای سایر اعضای بدن به غیر از ریه ها و شواهد باکتریولوژیک یک نمونه کشت مثبت و یا وجود تغییرات بافت شناسی به نفع سل.
اسلاید 79: نحوه نمونه گیرینحوه نمونه گیری: نمونه اول در اولین مراجعه بیمار و زیر نظر پرسنل بهداشتی دریافت می شود. برای نمونه دوم در همان روز اول یک ظرف خلط به بیمار داده می شود تا صبح زود روز بعد، خلط صبح کافی خود را در آن جمع آوری کرده و به واحد بهداشتی بیاورد. نمونه سوم در مراجعه روز دوم به واحد بهداشتی پس از تحویل نمونه دوم یک نمونه خلط دیگر درجا از او دریافت می شود.
اسلاید 80: تعریف اپيدمیولوژيک سل بر اساس سابقه درمان سل جديد: بیماری که در گذشته درمان ضد سل دریافت نکرده و یا سابقه مصرف دارو های ضد سل در او کمتر از 4 هفته باشد. عود: بیماری که با اسمیر خلط مثبت مراجعه کرده، ولی در گذشته به دلیل ابتلا به هریک از اشکال بیماری سل یک دوره درمان کامل ضد سل دریافت نموده و به عنوان بهبود یافته و یا تکمیل دوره درمان اعلام شده است. شكست درمان: بیماری که آزمایش مستقیم خلط وی پس از 5 ماه یا بیشتر از درمان هنوز مثبت باقی مانده و یا در عرض همین مدت پس از منفی شدن مجددا مثبت شود. همچنین مواردی که در ابتدای درمان دار ای اسمیر خلط منفی بوده، ولی پس از 2 ماه درمان، أز مایش خلط آن ها مثبت شده باشد. غيبت از درمان بیماری که حداقل یک ماه از درمان ضد سل خود را گذرانده باشد و حداقل پس از 2 ماه غیبت از درمان مجددا با اسمیر خلط مثبت برای درمان مراجعه كرده باشد.
اسلاید 81: بيماريابي فعال در اطرافيان فرد مبتلا به سل، مبتلايان به ايدز و زندانيانزندانيان در بدو ورود به زندان از نظر ابتلا به سل تحت بيماريابي فعال قرار مي‌گيرند و براي زندانيان موجود بيماريابي ادواري انجام مي‌شود.
اسلاید 82:
اسلاید 83: اسمير مثبت خلط
اسلاید 84: هزينه تمام شده در يك دوره درمان شش ماهه سل در موارد حساس به دارو 200 هزار تومان است. در حالي که دوره درمان سل مقاوم به دارو (که معمولا متعاقب دريافت درمان ناقص رخ مي دهد) با طول مدت درمان 2 سال بين 25 تا 250 ميليون تومان هزينه در پي دارد. با وجود هزينه فراوان و افزايش طول مدت درمان درسل مقاوم به دارو ميزان اثر بخشي درمان در اين گروه از بيماران تنها 40 تا 60 درصد است، طي سال گذشته، 55 مورد با تشخيص مشكوك و قطعي سل مقاوم به چند دارو در كشور گزارش شد.
اسلاید 85: سطوح درمانمركز بهداشتي درماني روستائيخانه بهداشت مركز بهداشت درماني شهريپايگاه بهداشتيتحت پوشش م.ب.دخانه بهداشت كارگريمركز بهداشت كارگرياولويت در نظارت بر مصرف داروكاركنان بهداشتي داروي روز تعطيلمعتمدين محلي روز قبل داده مي شودخانواده عدم مراجعه
اسلاید 86: ايزونيازيدريفامپيسيناتامبوتول پيرازينامايد Vit.B6D.O.T.S
اسلاید 87:
اسلاید 88:
اسلاید 89:
اسلاید 90: <6 mm6-9 mm>10 mm>20 mmمنفي مشكوكمثبتاحتمال بالاي ابتلا اريتم – اندوراسيون
اسلاید 91: تزريق واكسن ب.ث.ژ
اسلاید 92: شاخصهاي ارزيابي بيماري سلشاخص نسبت بيماريابي: موارد جديد S+تخمين موارد S+شاخص نسبت سل ريوي S+ به كل موارد سل ريوي شاخص نسبت موارد جديد سل ريوي S+ به S- و خارج ريوينسبت موارد S+ به كل موارد مشكوك به سل 10% شاخص ميزان بروز در 000/100 نفر جمعيت
اسلاید 93: Case-Holding : شاخص منفي شدن S در ماههاي 2 و 3 درمان 85% درمان مجدد 80%شاخص – ميزان بهبودي S+ 85%شاخص ميزان تكميل دوره درمان بيماران S+ جديد شاخص ميزان غيبت از درمان سل ريويS+ كه 2 ماه و بيشتر دارو مصرف نكردهS+شاخص ميزان شكست درمان موارد سل ريوي S+ موارد شكست S+كل موارد S+شاخص ميزان مرگ موارد جديد سل S+شاخص ميزان انتقال 4%
اسلاید 94: ميزان بروز موارد جديد سل در ايران به 2/13 در يك‌صد هزار نفر جمعيت رسيده است، سال گذشته 9 هزار و 423 مورد جديد سل به سيستم مراقبت سل كشور گزارش شد كه از اين تعداد 4 هزار و 736 نفر مبتلا به سل ريوي خلط مثبت (شكل مسري) بوده‌اند.
اسلاید 95: 13 درصد اين بيماران را افرادي با مليت غير ايراني و عمدتا افغاني تشكيل مي‌هند، ميزان بروز و شيوع سل در استان‌هاي سيستان و بلوچستان، گلستان، خراسان رضوي، هرمزگان، خوزستان، قم و كرمانشاه از ساير استان‌هاي کشور بيشتر است؛ در تمام استان‌هاي كشور مواردي از سل گزارش شده است.
نقد و بررسی ها
هیچ نظری برای این پاورپوینت نوشته نشده است.