روان سنجی

روان سنجی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2: ارائه مطالب و نكات مهم درس :روانسنجيويژه دانشجويان رشته روانشناسيتهيه و تنظيم : محمود هرمزي

اسلاید 3: مشخصات منبع :كتاب : روان سنجيتاليف : حمزه گنجيانتشارات: دانشگاه پيام نور

اسلاید 4: فهرست مطالبفصل اول : تاريخچه آزمونهافصل دوم : ويژگيهاي آزمونهافصل سوم : اجرا و نمره گذاري آزمونهافصل چهارم : بيان نتايج آزمونها فصل پنجم : طبقه بندي آزمونها فصل ششم : آزمونهاي هوش فصل هفتم : آزمونهاي استعداد فصل هشتم : آزمونهاي شخصيت

اسلاید 5: فصل اولتاريخچه آزمونها

اسلاید 6: سابقه روان سنجي وآزمون سازيآزمون سازي درروانشناسي سابقه اي نسبتاَ طولاني دارد. جيمز مك كين كتل(روانشناس آمريكايي) در سال ۱۸۹۰ كلمه تست (آزمون) را براي اولين بار به كار برد ، و آلفرد بينه نيز اولين آزمون رواني را (كه آزمون هوش بود) در سال ۱۹۰۵ ارائه داد. test»«

اسلاید 7: تاريخچه آزمون سازيگالتون در سال ١٨٨٤ ويژگيهاي خاصي،از جمله دقت،توان عضلاني و زمان واكنش را اندازه گيري مي كرد و با استفاده از جدولهاي درصدي مي توانست توانايي فرد را با گروه وي مقايسه كند. وي پيشگام استفاده از فنون آماري در تحليل ويژگيهاي فردي ، و توسعه آزمونهاي رواني است.

اسلاید 8: تاريخچه آزمون سازيجيمز مك كين كتل ،با تهيه آزمونهايي كه توانايي ساده اي را اندازه گيري مي كردند ،به توسعه آزمون سازي و همچنين كاربرد آسان و همگاني آزمونهاي رواني كمك كرد.عيب آزمونهاي كتل ،فقدان نورم (يا هنجار) بود.بنابراين ،با اجراي آزمونهاي وي ،محقق نمي توانست در مورد وضعيت آزمودني نسبت به گروه اش نظر دهد.

اسلاید 9: تاريخچه آزمون سازينخستين آزمون (به معناي امروزي آن) توسط بينه و سيمون تهيه و ارائه شد. اين آزمون ،هوش را اندازه مي گرفت و داراي نورم(يا هنجار) بود.اين آزمون در سال ۱۹۰۵ ارائه شد.آزمون مذكور ، تا كنون چندين بار تجربه شده است.معروف ترين فرم تجديد نظر شده به آزمون استنفرد-بينه مشهور است.

اسلاید 10: فصل دومويژگيهاي آزمونها

اسلاید 11: تعريف آزمون روانيآزمون رواني وسيله اي است كه موقعيتي را فراهم مي كند تا نمونه اي از رفتار برانگيخته شود و مورد اندازه گيري قرار گيرد. آزمون روانيايجاد شرايط براي ظهور رفتاربروز نمونه اي از رفتار مورد اندازه گيريسنجيدن رفتارهاي ظاهر شده

اسلاید 12: ويژگيهاي اصلي آزموندر شرايطي ميتوان گفت كه يك آزمون رواني داريم كه حداقل داراي سه ويژگي زير باشد:۱-اعتبار۲-روايي۳-حساسيت(با ظرافت تشخيص) ويژگيهاي اصلي آزمونحساسيتروايياعتبار

اسلاید 13: تعريف اعتبار(يا پايايي)ـ اگر آزموني را براي يك آزمودني چند بار اجرا كنيم ،نتايج نسبتاَ يكسان و مشابهي به دست آيد- اعتبار آزمون ،بيانگر پايداري و ثبات نتايج يك آزمون در اجراهاي متعدد است.

اسلاید 14: روشهاي اندازه گيري اعتبار يك آزمونادعاي سازنده آزمون مبني بر اين كه آزمون وي داراي اعتبار است ، كافي نيست ،و لازم است با استفاده از روشهاي مورد توافق ،اعتبار آزمون محاسبه شود. روشهاي اندازه گيري و تعيين اعتبار آزمون عبارتند از:اجراي مجدد آزموناجراي فرم موازي آزموندو نيمه كردنكودر- ريچاردسون

اسلاید 15: روشهاي برآورد اعتبار آزمون ١- روش اجراي مجدد آزموندر روش اجراي مجدد آزمون به منظور اندازه گيري اعتبار آن ، آزمون را دو بار ،و با فاصله زماني ،اجرا مي كنيم.بين نتايج حاصل از دو بار اجرا ضريب همبستگي محاسبه مي كنيم ،كه آن مي نامند.« ضريب اعتبار» راتفسير ضريب اعتبار به دست آمده ، بيانگر وجود يا عدم وجود اعتبار است.

اسلاید 16: سؤال:آيا در اجراي مجدد آزمون ٬ ضريب اعتبار به ميزان ١ به دست مي آيد؟پاسخ:

اسلاید 17: خير.زيرا عوامل متعددي همچون :تمرين،خستگي ،وضعيت عاطفي ،و شرايط آزمون بر روي نتايج آزمون در حال اجراي مجدد تاثير مي گذارد.

اسلاید 18: مراحل اجرايي محاسبه اعتبار آزمون به روش اجراي مجدد:۱- آزمون جديد را اجرا كنيد۲- پس از اجراي اول، مجدداَ(همان ساعت ،همان روز يا چند روز بعد)همان آزمون را اجرا كنيد.۳- بين نمرات اجراي اول آزمون و اجراي دوم آزمون ، ضريب همبستگي محاسبه كنيد.۴- ضريب همبستگي را براي ارزشيابي اعتبار آزمون تفسير كنيد.

اسلاید 19: روشهاي برآورد اعتبار آزمون ۲- روش اجراي فرم موازيدر روش فرم موازي ، ضريب همبستگي بين نتايج حاصل از اجراي آزمون جديد و آزموني كه از نظر درجه دشواري ، ضريب تشخيص ، و محتواي دروني شبيه آن است ، ملاك تعيين ميزان اعتبار آزمون تلقي مي شود.

اسلاید 20: مراحل اجراي محاسبه اعتبار آزمون به روش فرم موازي:۱- فرم موازي آزمون جديد را بيابيد.۲- آزمون جديد و فرم موازي آن را بر روي يك گروه آزمودني اجرا كنيد.۳- بين نمرات آزمون جديد و فرم موازي آن ضريب همبستگي محاسبه كنيد.۴- ضريب همبستگي به دست آمده را براي ارزشيابي اعتبار آزمون جديد تفسير كنيد.

اسلاید 21: روشهاي برآورد اعتبار آزمون ۳- روش دو نيمه كردنروش دو نيمه كردن بر اساس ضريب همبستگي بين نمره اي كه آزمودني ها در دو نيمه از يك آزمون به دست مي آورند ، محاسبه مي شود. مثلاَ نمره آزمودني در سوالهاي فرد ونمره وي در سوالهاي زوج آزمون.

اسلاید 22: سوال:چرا روش دو نيمه كردن به روش فرد- زوج مشهور است؟پاسخ:

اسلاید 23: زيرا به طور معمول ، در محاسبه اعتبار آزمون از طريق دو نيمه كردن ، پرسشهاي فرد در يك نيمه ، و پرسشهاي زوج در نيمه ديگر قرار مي گيرند.ضريب همبستگي بين نمره هاي آزمون ها در دو نيمه ، معيار مناسبي براي برآورد اعتبار آزمون است.

اسلاید 24: فرمول اسپيرمن- براونپس از محاسبه ضريب همبستگي بين نمرات آزمودنيها در دو نيمه آزمون ، اعتبار نيمي از آزمون محاسبه شده است. اعتبار كل آزمون از طريق فرمول اسپيرمن – براون محاسبه مي شود:

اسلاید 25: مراحل اجرايي محاسبه اعتبار آزمون به روش دو نيمه كردن:۱- آزمون را اجرا كنيد.۲- نمره هاي آزمودنيها را در هر يك از دو نيمه آزمون(مثلا در پرسشهاي فرد و پرسشهاي زوج) محاسبه كنيد.۳- ضريب همبستگي بين نمره هاي آزمودنيها را در دو نيمه آزمون محاسبه كنيد.۴- ضريب همبستگي به دست آمده را در فرمول اسپيرمن- براون قرار دهيد و ضريب همبستگي كل آزمون را محاسبه كنيد.٥- ضريب همبستگي به دست آمده را براي ارزشيابي اعتبار آزمون تفسير كنيد.

اسلاید 26: روشهاي برآورد اعتبار آزمون ۴- روش كودر- ريچاردسوندر محاسبه اعتبار آزمون به روش كودر- ريچاردسون از فرمول استفاده مي شود:

اسلاید 27: فرمول كودر-ريچاردسون

اسلاید 28: ويژگيهاي اصلي آزمون اعتباراز چهار آزمون زير كه بر روي ۳۰ نفر اجرا شده اند ، كدام آزمون داراي اعتبار بيشتري است؟ضريب اعتبار آزمون = .92 ضريب اعتبار آزمون = .75 ضريب اعتبار آزمون = .65 ضريب اعتبار آزمون = .05ABCDپاسخ:

اسلاید 29: چون ضريب اعتبار آزمون بيش از ساير آزمونهاست، بنابراين آزمون داراي اعتبار بيشتري است.AA

اسلاید 30: ويژگي اصلي آزمون تعريف رواييمنظور از روايي اين است كه آزمون آن چه را كه براي اندازه گيري آن ساخته شده است ، اندازه بگيرد. مثلا اگر آزمون براي اندازه گيري هوش ساخته شده است ،فقط هوش را اندازه بگيرد.

اسلاید 31: ويژگي اصلي آزمون روايياگر آزموني براي اندازه گيري هوش ساخته شده است ، ولي افراد درونگرا نمره بيشتري از آن به دست مي آورند ، اين آزمون براي اندازه گيري هوش ، روا نيست.

اسلاید 32: انواع رواييروايي ظاهريروايي محتواروايي پيش بينروايي همزمانروايي سازه

اسلاید 33: انواع روايي روايي ظاهريدر روايي ظاهري ، ميزان انطباق صورت ظاهر پرسشها با موضوع مورد آزمون بررسي مي شود.

اسلاید 34: انواع روايي روايي ظاهريدر روايي ظاهري به اين پرسش پاسخ داده مي شود كه آيا پرسشها از لحاظ ظاهري با موضوعي كه آزمون براي اندازه گيري آن ساخته شده است، انطباق دارد؟

اسلاید 35: انواع روايي روايي ظاهريدر مجموعه پرسشهاي آزمون ويژه داوطلبان خلباني ، پرسش زير داراي روايي نيست:پرتقال فروشي ۱۰۰ كيلو پرتقال را از قرار كيلويي ۳۰۰ تومان خريد و كيلويي ۳۵۰ تومان فروخت.مقدار سود پرتقال فروش را حساب كنيد.

اسلاید 36: انواع روايي روايي ظاهريدر مجموعه پرسشهاي آزمون ويژه داوطلبان خلباني ،پرسش زير داراي روايي ظاهري است:اگر هواپيمايي با سرعت ۹۵۰ كيلومتر در ساعت پرواز كند ، فاصله بين تهران و بندر عباس را كه حدود ۱۲۵۰ كيلومتر است در چه مدتي طي ميكند؟

اسلاید 37: انواع روايي روايي محتواآزموني داراي روايي محتواست كه پرسشهاي آزمون كليه هدفهاي آزمون را مورد اندازه گيري قرار دهند.

اسلاید 38: انواع روايي روايي محتوا- مثالمحتواي كتاب روانسنجي بر اساس ۵۰ هدف تنظيم شده است. بنابراين اگر آزموني براي تعيين ميزان پيشرفت تحصيلي دانشجو در درس روانسنجي ساخته شود كه در آن به ازاي هر هدف يك پرسش تهيه شده باشد ، اين آزمون داراي روايي محتواست.

اسلاید 39: انواع روايي روايي پيش بينبراي تعيين روايي پيش بين آزمون، بين نتايج حاصل از اجراي آزمون و نمره اي كه بعداَ به دست مي آيد ،ضريب همبستگي محاسبه مي شود و بر اساس ضريب همبستگي به دست آمده ، درباره روايي آزمون جديد ، حكم داده مي شود.

اسلاید 40: انواع روايي روايي پيش بين- مثالاگر فرض شده است آزمون جديد ، استعداد پيشرفت تحصيلي را مي سنجد ، مي توان اين آزمون را در مهر ماه اجرا كرد و سپس بين نتايج به دست آمده و معدل تحصيلي آزمودنيها (كه در تير ماه سال بعد به دست مي آيد) ضريب همبستگي محاسبه كرد.

اسلاید 41: انواع روايي روايي همزمانمي توان بين نتايج حاصل از اجراي آزمون جديد و آزموني كه داراي روايي است و همزمان با اجراي آزمون جديد ، اجرا مي شود ، ضريب همبستگي محاسبه كرد ، و آن را براي تعيين روايي آزمون جديد ، تعبير و تفسير كرد.

اسلاید 42: انواع روايي روايي همرمان- مثالبراي تعيين روايي آزمون جديد كه مدعي اندازه گيري هوش است، اين آزمون همزمان با آزمون هوش استنفرد- بينه اجرا مي شود؛ و بين نتايج به دست آمده از هر دو آزمون ، ضريب همبستگي محاسبه مي شود. ضريب همبستگي به دست آمده نشان دهنده ميزان روايي آزمون هوش جديد است.

اسلاید 43: انواع روايي روايي سازهدر صورتي كه نمره هاي حاصل از اجراي آزمون به مفاهيم يا سازه هاي نظريه اي كه بر اساس آن آزمون ساخته شده است ٬ مربوط باشد ٬ آزمون مورد نظر داراي روايي سازه است .

اسلاید 44: انواع روايي روايي سازه - مثال اگر بر اساس نظريه هاي اضطراب ٬ پرسشنامه اي در زمينه اندازه گيري اضطراب ساخته شود ٬ اين پرسشنامه در صورتي داراي روايي سازه است كه نمرات حاصل از آن به سازه هاي مورد اشاره در نظريه هاي مربوط به اضطراب ارتباط داشته باشد.

اسلاید 45: ويژگي آزمون خوباگر نتايج حاصل از اجراي آزمون بر روي يك گروه بزرگ را به محور مختصات منتقل كنيم؛ هر چه قدر منحني حاصل به منحني طبيعي نزديك باشد ، حساسيت آزمون بيشتر است.

اسلاید 46: ويژگي هاي اصلي آزمون حساسيت يا ظرافت تشخيصافراد در ويژگي هاي مختلف ، تفاوت دارند ، و يك آزمون خوب بايد بتواند اين تفاوت ها را تميز دهد. هر چه قدر كه آزمون توانايي بيشتري براي تميز تفاوت هاي شخصي داشته باشد ، از حساسيت بيشتري برخوردار است..

اسلاید 47: ويژگيهاي اصلي آزمون حساسيتآزموني حساس است كه بتواند كوچكترين تفاوت بين دو فرد را تميز دهد.

اسلاید 48: ويژگيهاي اصلي آزمون حساسيتهر چه قدر آزمون حساسيت بيشتري داشته باشد ، بهتر مي تواند توانايي هاي فرد را ، نسبت به هم ، تميز دهد.

اسلاید 49: ويژگيهاي اصلي آزمون حساسيتاز دو آزمون و ، با توجه به نمراتي كه آزمودنيها به دست آورده اند ، كدام آزمون حساستر است؟ABنتايج آزمون An۱نمره۱۰۰n۱۱۰۰نمرهتعدادتعداد۰۰نتايج آزمونBپاسخ

اسلاید 50: آزمون . زيرا تفاوت ميان آزمودنيها را دقيقتر نشان داده است.A

اسلاید 51: رابطه وسعت رفتار و حساسيت آزمونهر اندازه وسعت رفتارهايي كه يك آزمون مي تواند اندازه بگيرد ، بيشتر باشد ، به همان اندازه حساسيت اين آزمون كمتر خواهد بود.

اسلاید 52: رابطه وسعت رفتار و حساسيت آزمونهر اندازه پديده مورد اندازه گيري محدودتر باشد،حساسيت آزمون بهتر خواهد بود.

اسلاید 53: رابطه حساسيت آزمون و قدرت تشخيص سوالاتحساسيت آزمون به قدرت تشخيص سوالات آن آزمون بستگي دارد.

اسلاید 54: فصل سوماجرا و نمره گذاري آزمونها

اسلاید 55: ويژگيهاي فرعي آزمونآزمون خوب ، علاوه بر داشتن روايي ، اعتبار و حساسيت ، بايد از ويژگيهاي ديگري به شرح زير برخوردار باشد:۱-

اسلاید 56: ۱-آزمون بايد به سهولت قابل اجرا باشد.۲-

اسلاید 57: ۲-آزمون بايد داراي دستورالعمل نوشته شده اي براي اجرا باشد۳-

اسلاید 58: ۳- آزمون بايد داراي كليد و روش تصحيح و نمره گذاري پاسخها باشد.۴-

اسلاید 59: ۴- آزمون بايد معياري را براي مقايسه و ارزشيابي نتيجه هر آزمودني ارائه دهد.

اسلاید 60: اجراي دستورالعمل آزمونمهمترين نكته در جريان اجراي آزمون ، اجراي دقيق قواعد و توصيه هاي دستورالعمل آزمون است.

اسلاید 61: عوامل موثر بر اجراي آزموندو عامل در فرايند اجراي آزمون بر عملكرد آزمودني اثر مي گذارد. اين دو عامل عبارتند از:خستگيتمرين

اسلاید 62: شرايط اجراي آزمون مدت اجرادر مورد اين كه مدت اجراي آزمون چه قدر بايد باشد ، قاعده اي كلي وجود ندارد.

اسلاید 63: شرايط اجراي آزمون موقع اجراموقع اجراي آزمون ، زماني است كه آزمودني از جنبه جسماني و رواني آماده اجراي آزمون باشد.

اسلاید 64: سوال:وظيفه آزماينده در جريان اجراي آزمون چيست؟پاسخ:

اسلاید 65: وظيفه آزماينده در جريان اجراي آزمون اين است كه دستورالعمل آزمون را به دقت اجرا كند.

اسلاید 66: نقش پرسشهاي تمرينيدر ابتداي برخي آزمونها نمونه اي از پرسشها داده شده است. آزمودنيها با دادن پاسخ به اين پرسشها ، با شيوه اجراي آزمون آشنا مي شوند.

اسلاید 67: سوال: براي آشنا شدن آزمودني با شيوه اجراي آزمون ، چه اقدامي لازم است؟پاسخ:

اسلاید 68: براي آشنا شدن آزمودني با شيوه اجراي آزمون ، لازم است تعدادي پرسش تمريني به ابتداي آزمون اضافه شود.

اسلاید 69: سهولت نمره گذاريدر صورتي كه پرسشهاي آزمون ، پاسخ قطعاَ درست يا غلط داشته باشند ،نمره گذاري به سهولت انجام مي گيرد.اين نوع نمره گذاري آزمون را ، نمره گذاري عيني گويند.

اسلاید 70: نمره گذاري عيني آزمون. مثالپرسشهايي كه به صورت چند گزينه اي تنظيم شده اند ، مانند: چهار گزينه اي يا پرسشهاي صحيح- غلط ، و يا پرسشهايي كه پاسخ آنها يك كلمه يا عبارت است ، آزمونهايي با نمره گذاري عيني ناميده مي شوند.

اسلاید 71: پرسش:آيا پرسش زير به صورت عيني نمره گذاري مي شود؟پايتخت ايران كدام شهر است؟پاسخ:

اسلاید 72: پرسش پايتخت ايران كدام شهر است؟ به صورت عيني نمره گذاري مي شود ، زيرا يك پاسخ قطعاَ درست دارد و آن شهر تهران است.»«»«

اسلاید 73: ويژگيهاي آزمونويژگيهاي فرعيويژگيهاي اصليسهولت اجراداشتن دستورالعملداشتن كليد تصحيحشيوه نمره گذاريداشتن معيار مقايسه نتايجاعتباررواييحساسيت

اسلاید 74: فصل چهارمبيان نتايج آزمونها

اسلاید 75: در بيان نتايج آزمونها نمي توان بر اساس نمره اي كه فرد از اجراي آزمون به دست مي آورد (نمره خام) توانايي يا ويژگي او را ارزيابي كرد.

اسلاید 76: نمره خام چيست؟نمره خام نمره اي است كه فرد از اجراي آزمون خود به دست مي آورد. اين نمره مثلاََ بيانگر تعداد پاسخهاي صحيحي است كه آزمودنيها به پرسشهاي آزمون داده است.

اسلاید 77: تعريف هنجار (نورم)هنجار يا نورم عبارتست از ميانگينهايي كه از اجراي آزمون در گروه هاي بزرگ به دست مي آيد.

اسلاید 78: هنجار (نورم) هنجارهاي رشد ذهنيدر هنجارهاي رشد ذهني ، رابطه نمره اي كه فرد از آزمون به دست مي آورد (سن عقلي) ، و سن فرد ملاك ارزيابي توانايي ذهني او قرار مي گيرد.

اسلاید 79: سن عقلي چيست؟سن عقلي يعني توانايي آزمودني در پاسخ گفتن به پرسشهايي كه اكثر همسالان وي به آن پاسخ درست داده اند.مثال:

اسلاید 80: سن عقلي. مثالوقتي يك كودك ۱۰ ساله حداكثر مي تواند به پرسشهاي كودكان ۸ ساله پاسخ دهد ، سن عقلي او ، ۸ سال است (هر چند كه سن تقويمي او ۱۰ سال است)

اسلاید 81: سن تقويميسن تقويمي فرد (در مقايسه با مفهوم سن عقلي) ، بيانگر مدت زماني است كه از تولد فرد مي گذرد. سن تقويمي را بر اساس شناسنامه تعيين مي كنند.

اسلاید 82: فرمول بهره هوشي بهره هوش=سن تقويمي=سن عقلي=مثال

اسلاید 83: بهره هوشي. مثالاگر سن عقلي و سن تقويمي كودكي برابر باشد ، بهره هوشي او چه قدر است؟پاسخ:

اسلاید 84: بهره هوشي. مثالاگر سن عقلي و سن تقويمي كودكي برابر باشد ، بهره هوشي او بر اساس فرمول معادل عدد ۱۰۰ به دست مي آيد.

اسلاید 85: بيان نتايج آزمون ها استفاده از شاخصهاي آماريبراي بيان نتايج آزمون ها ، مي توان از شاخص هاي آماري: ميانگين و انحراف استاندارد استفاده كرد.

اسلاید 86: بيان نتايج آزمون ها استفاده از ميانگين و انحراف استانداردبا استفاده از شاخص آماري ميانگين و انحراف استاندارد مي توان جايگاه آزمودني را در گروه تعيين كرد.

اسلاید 87: بيان نتايج آزمون ها كاربرد شاخصهاي آماريشاخص هاي آماري ، مانند ميانگين و انحراف استاندارد ، امكان مقايسه آزمودني را نسبت به گروه مورد آزمايش فراهم مي كند.

اسلاید 88: بيان نتايج آزمون ها نمره هاي استانداردبا در دست داشتن ميانگين و انحراف استاندارد گروه ، نمره استاندارد (يا نمره ) هر آزمودني محاسبه مي شود.Z

اسلاید 89: نمره استانداردنمره استاندارد يا نمره نمره اي است كه بر اساس نمره خام آزمودني و ميانگين و انحراف استاندارد گروه محاسبه مي شود و به منظور مقايسه آزمودني با ساير افراد گروه مورد استفاده قرار مي گيرد.Z،

اسلاید 90: نمره استاندارد- كاربردبر اساس نمره استاندارد آزمودني در آزمونهاي مختلف ، مي توان آزمودني را با خودش مقايسه كرد.

اسلاید 91: نمرات استاندارد- كاربردبراي پاسخ دادن به اين پرسش كه آزمودني در رياضي با استعدادتر ، و يا در استعداد هنري ،موفقتر است ،از نمره استعداد وي در دو آزمون استعداد رياضي و هنري استفاده مي كنيم.مثال:

اسلاید 92: نمره استاندارد. محاسبهبراي محاسبه نمره استاندارد ٬طبق فرمول ، نمره آزمودني را از ميانگين گروه كسر مي كنيم و به انحراف استاندارد گروه تقسيم مي كنيم.فرمول :

اسلاید 93: نمره استاندارد - فرمولZ نمره استاندارد=X=نمره آزمودني ميانگين گروه =S انحراف استاندارد گروه=

اسلاید 94: محاسبه نمره استاندارد. مثالنمره آزمودني در آزمون استعداد رياضي ۳۵ است. در صورتي كه ميانگين گروه ۳۵ و انحراف استاندارد آن ۱۵ باشد ، نمره استاندارد آزمودني چه قدر است؟پاسخ:

اسلاید 95: نمره استاندارد آزمودني ، طبق فرمول زيرصفر است: Z = پاسخ :

اسلاید 96: نمره استاندارد- مثالنمره بيژن در امتحانات فيزيك ۱۵ است. در صورتي كه ميانگين كلاس ۱۲ و انحراف استاندارد ، ۳ باشد ، نمره استاندارد بيژن در امتحانات فيزيك را مشخص كنيد.پاسخ:

اسلاید 97: نمره استاندارد. مثالنمره استاندارد دانش آموزي كه در درس فيزيك ۱۵ گرفته است؛ و ميانگين و انحراف استاندارد نمرات كلاسي به ترتيب ۱۲ و ۳ باشد ، طبق فرمول زير ، يك (۱) است.Z=۱۵-۱۲۳=۱

اسلاید 98: كاربرد نمره استاندارد- مثال ۱نمره استاندارد آزمودني در آزمون استعداد رياضي ۱- و در آزمون استعداد هنري، صفراست. بنابراين، آزمودني در آزمون استعداد هنري موفقتر از آزمون استعداد رياضي عمل كرده است.مثال ۲:

اسلاید 99: كاربرد نمره استاندارد. مثال ۲نمرات استاندارد آزمودني در آزمون استعداد رياضي و آزمون استعداد هنري، صفر(۰) است. بنابراين، اين آزمودني در استعداد رياضي به همان اندازه موفق است كه در استعداد هنري.

اسلاید 100: بيان نتايج آزمون ها نيمرخ روانينيمرخ رواني ، نموداري است كه به واسطه آن نتايج آزمون به صورت تصويري بيان مي شود.مثال:

اسلاید 101: نيمرخ رواني. مثال ۱نمودار زير، نوعي نيمرخ رواني استمثال ۲:

اسلاید 102: نيمرخ رواني. مثال ۲نيمرخ رواني زير، بيانگر مقايسه سه آزمودني در اجراي آزمون هوش استنفرد- بينه است.مثال۳:

اسلاید 103: نيمرخ رواني. مثال ۳نيمرخ رواني زير ، بيانگر مقايسه سه آزمودني در اجراي آزمون هوش استنفرد- بينه است.مثال ۴:

اسلاید 104: نيمرخ رواني. مثال ۴نيمرخ رواني فوق- كه به نيمرخ ستاره اي مشهور است- بيانگر مقايسه سه آزمودني در اجراي آزمون استنفرد- بينه است.

اسلاید 105: نيمرخ رواني. مثال ۴نيمرخ رواني زير- كه به نيمرخ ستاره اي مشهور است- بيانگر مقايسه سه آزمودني در اجراي آزمون استنفرد- بينه است.

اسلاید 106: فصل پنجمطبقه بندي آزمونها

اسلاید 107: طبقه بندي آزمونها ملاك هاي طبقه بندي آزمونهاآزمون ها بر اساس ملاك هاي مختلف طبقه بندي مي شوند:-۱ طبقه بندي آزمونها از نظر روش اجرا۲- طبقه بندي آزمونها از نظر ويژگي هاي بيروني۳- طبقه بندي آزمونها از نظر استفاده از كلام۴- طبقه بندي آزمونها از نظر دقت ساخت۵- طبقه بندي آزمونها از نظر موضوع مورد مطالعه

اسلاید 108: طبقه بندي آزمونها از نظر روش اجراآزمونها را مي توان به دو روش اجرا كرد:۱- فردي۲- گروهي

اسلاید 109: طبقه بندي آزمون ها از نظر روش اجرا آزمونهاي فرديآزمونهاي فردي آزمونهايي هستند كه درهر نوبت بر روي يك آزمودني قابل اجرا است.مثال:

اسلاید 110: طبقه بندي آزمونها از نظر روش اجرا آزمونهاي فردي- مثالآزمون استنفرد- بينه و آزمون مكعبها به صورت فردي اجرا مي شوند.

اسلاید 111: طبقه بندي آزمونها از نظر روش اجرا آزمونهاي گروهيآزمونهاي گروهي آزمونهايي هستند كه در هر نوبت و به طور هم زمان مي توان بر روي بيش از يك آزمودني اجرا كرد.مثال:

اسلاید 112: طبقه بندي آزمونها از نظر روش اجرا آزمونهاي گروهي. مثالپرسشنامه چند جنبه اي شخصيتي ام.ام.پي.آي ؛ و پرسشنامه ۱۶ عاملي كتل، نمونه آزمونهايي هستند كه به صورت گروهي اجرا مي شوند.

اسلاید 113: مزيت آزمونهاي گروهيمزيت آزمونهاي گروهي نسبت به آزمونهاي فردي، صرفه جويي در زمان است. زيرا آزمون را مي توان در يك زمان بر روي تعداد زيادي از آزمودنيها اجرا كرد.

اسلاید 114: طبقه بندي آزمونها از نظر ويژگيهاي بيرونيآزمون ها از نظر ويژگيهاي بيروني به دو گروه تقسيم مي شوند:۱- آزمون هاي مدادي- كاغذي۲- آزمون هاي عملي(يا ابزاري)

اسلاید 115: طبقه بندي آزمونها از نظر ويژگيهاي بيروني ۱- آزمونهاي مداد- كاغذيدر اين نوع آزمونها ، آزمودني به پرسشهاي آزمون به صورت كتبي پاسخ مي دهد.مثال:

اسلاید 116: آزمونهاي مداد- كاغذي. مثالاكثر آزمونهاي پيشرفت تحصيلي ، مانند آزمونهايي كه در امتحانات پايان نيمسال تحصيلي با آنها روبرو مي شويد ، از نوع آزمون هاي مداد- كاغذي هستند.

اسلاید 117: طبقه بندي آزمونها از نظر ويژگيهاي بيروني ۲-آزمونهاي عملي (يا ابزاري)در اين نوع آزمونها ،پرسشها به گونه اي مطرح شده اند ، كه آزمودني معمولا بايد با استفاده از ابزار خاصي به آنها پاسخ گويد.مثال:

اسلاید 118: آزمونهاي عملي(يا ابزاري). مثالدر آزمون هوشي وكسلر ، تعدادي تصوير به آزمودني داده مي شود تا آنها را به گونه اي در كنار هم قرار دهد تا بيانگر يك واقعه معني دار (مثلا بيان يك داستان) باشد.

اسلاید 119: طبقه بندي آزمونها از نظر استفاده از كلامآزمونها بر حسب آن كه در ارائه پاسخ به پرسشهاي آن ،نياز به اداي كلمات از سوي آزمودني دارد (بيان شفاهي يا گفتاري) و يا نياز به كلام ندارد ، به دو گروه تقسيم مي شوند:۱- آزمونهاي كلامي۲- آزمونهاي غير كلامي

اسلاید 120: طبقه بندي آزمون ها از نظر استفاده از كلام ۱- آزمون هاي كلامي آزمونهاي كلامي آزمونهايي هستند كه آزمودني به منظور پاسخ دادن به پرسشهاي آن ملزم به استفاده از كلام است.مثال:

اسلاید 121: آزمون هاي كلامي. مثالبخشي از آزمون استنفرد- بينه به صورت كلامي اجرا مي شود ، به اين صورت كه آزمايشگر پرسشي را به صورت شفاهي مي پرسد ، و آزمودني به آن پرسش با استفاده از كلام پاسخ مي گويد. (همانند امتحانات شفاهي دانش آموزان)

اسلاید 122: طبقه بندي آزمون ها از نظر استفاده از كلام ۲- آزمون هاي غير كلاميآزمونهاي غير كلامي آزمونهايي هستند كه آزمودني براي پاسخ گفتن به پرسشهاي آن از كلام استفاده نمي كند ، و معمولا به صورت نوشتاري و يا ابزاري به آنها پاسخ مي گويد.

اسلاید 123: طبقه بندي آزمونها از نظر دقت ساختآزمونها از نظر دقت ساخت به دو گروه تقسيم مي شوند:۱- آزمونهاي معلم ساخته۲- آزمونهاي استاندارد شده

اسلاید 124: دسته بندي آزمونها از نظر دقت ساخت ۱- آزمونهاي معلم ساختهآن دسته از آزمونهايي كه معمولا توسط مدرسان ،در مقاطع مختلف تحصيلي ،و به منظور اندازه گيري پيشرفت تحصيلي دانش آموزان و دانشجويان تهيه مي شوند ،به آزمونهاي معلم ساخته مشهوراند.

اسلاید 125: طبقه بندي آزمونها از نظر دقت ساخت ۲- آزمونهاي استاندارد شدهآزمونهاي استاندارد شده داراي ويژگيهاي زير هستند:داراي نورم (هنجار) هستنددر گروههاي بسيار بزرگ اجرا مي شوندآزمودني با گروه بزرگ خود مقايسه مي شودطي مراحل ويژه اي استاندارد شده اند

اسلاید 126: تفاوت آزمونهاي معلم ساخته و آزمونهاي استاندارد شدهآزمونهاي استاندارد شده در مقايسه با آزمونهاي معلم ساخته داراي ويژگيهاي زير هستند:۱- هدف ها و محتواي بسيار كلي را اندازه مي گيرند۲- داراي هنجار (نورم) هستند

اسلاید 127: طبقه بندي آزمونها از نظر موضوع مورد مطالعهآزمونها از نظر موضوع مطالعه به سه گروه تقسيم مي شوند: ۱- آزمونهاي استعداد۲- آزمونهاي ياد گيري۳- آزمونهاي شخصيت

اسلاید 128: طبقه بندي آزمونها از نظر موضوع مورد مطالعه آزمونهاي استعدادآزمونهاي استعداد به منظور اندازه گيري استعداد افراد، مانند: هوش ، استعداد فني ، استعداد رياضي ،استعداد مهارت انگشتان ، استعداد در به كار گيري ابزار ، به كار برده مي شود.

اسلاید 129: آزمونهاي يادگيري. تعريفآزمونهاي يادگيري آزمونهايي هستند كه معلومات اكتسابي و پيشرفت آزمودني را در يك يا چند زمينه خاص اندازه گيري مي كنند.انواع آزمونهاي يادگيري

اسلاید 130: انواع آزمونهاي يادگيريآزمونهاي يادگيري به دو دسته تقسيم مي شوند: 1-آزمونهاي معلومات2-آزمونهاي مهارت

اسلاید 131: طبقه بندي آزمونها از نظر موضوع مورد مطالعه آزمونهاي شخصيتآزمونهاي شخصيت آزمونهايي هستند كه شخصيت فرد را از جنبه هاي مختلف اندازه گيري مي كنند.

اسلاید 132: طبقه بندي آزمونها از نظر كاركردآزمونها از نظر كاركرد به دو گروه تقسيم مي شود:۱- آزمونهاي كارايي۲- آزمونهاي شخصيت

اسلاید 133: فصل ششمآزمونهاي هوش

اسلاید 134: آزمونهاي هوش معيارهاي تهيه آزمونهاي هوشآزمونها بر اساس سه معيار تهيه مي شوند:۱- تعريف هوش۲- معيارهاي عيني۳- تحليل عاملي

اسلاید 135: بيان نتايج آزمون هاي هوشنتايج اجراي آزمون هاي هوش به چهار روش بيان مي شود:۱- سن عقلي۲- ضريب هوش۳- رتبه هاي درصدي۴- نمره هاي استاندارد شده

اسلاید 136: آزمونهاي هوش ويژگيهاي آزمون هوشي وكسلر كودكانآزمون هوشي وكسلر كودكان :- به دو قسمت:كلامي و غير كلامي تقسيم مي شود.-از دوازده آزمون فرعي تشكيل شده است- نمره خام آزمودني ٬به كمك يك جدول ٬به نمره استاندارد تبديل مي شود

اسلاید 137: بخشهاي كلامي آزمون هوشي وكسلر كودكانبخشهاي كلامي آزمون هوشي وكسلر كودكان عبارتند از: - اطلاعات عمومي - ادراك عمومي - محاسبه عددي - تشابهات - لغات - حافظه عددي

اسلاید 138: بخشهاي غيركلامي آزمون هوشي وكسلر كودكانبخشهاي غيركلامي آزمون هوش وكسلر كودكان عبارتند از: - تكميل تصاوير - تنظيم تصاوير - مكعبها - الحاق قطعات - رمز نويسي - مازها

اسلاید 139: آزمونهاي غير كلامي – فردي هوش. نمونهتعدادي از آزمونهاي هوش غير كلامي و فردي عبارتند از : - آزمون آدمك گودايناف - مازها يا لابيرنت هاي پرتئوس - آزمون مكعبهاي رنگي

اسلاید 140: آزمون آدمك گوداينافبراي اجراي اين آزمون از كودك خواسته مي شود كه شكل يك آدمك را رسم كند.نمره گذاري

اسلاید 141: نمره گذاري آزمون آدمك گوداينافدر نمره گذاري شكل آدمك،كشيدن اجزا اهميت دارد نه زيبايي شكل.به هر جزء كشيده شده – طبق دستورالعمل نمره گذاري – يك امتياز تعلق مي گيرد.

اسلاید 142: ماز يا لابيرنت پرتئوساين آزمون از مجموعه اي ماز كاغذي تشكيل شده است. طبق دستور العمل ، به هنگام كشيدن خطي كه نقطه ورود را به نقطه خروج وصل مي كند ، نبايد به عقب باز گشت و يا به قسمتبن بست وارد شد.

اسلاید 143: ويژگيهاي آزمون مكعبهاي رنگي - ويژه كودكان ۵ تا۱۵ ساله است. - از ۱۱ مكعب رنگي و ۱۷ تصوير تشكيل شده است. - روي هر تصوير زمان لازم براي پاسخ گويي ثبت شده است. - امتيازهايي كه فرد از آزمون مي آورد به بهره هوشي تبديل مي شود.

اسلاید 144: آزمون هوش بزرگسالان مقياس هوشي وكسلر (بزرگسالان)آزمون هوشي وكسلر بزرگسالان از يازده قسمت تشكيل شده است:۱- اطلاعات عمومي۲- ادراك عمومي۳- حافظه آني اعداد۴- محاسبه عددي۵- تشابهات۶- تنظيم تصاوير۷- تكميل تصاوير۸- مكعبها۹- جور كردن قطعات۱۰- رمز نويسي۱۱- لغات

اسلاید 145: آزمونهاي هوش بزرگسالان نمونه آزمونهاي گروهينمونه آزمون هاي هوشي بزرگسالان كه به صورت گروهي قابل اجرا هستند عبارتند از: - آزمون آلفا - آزمون بتا

اسلاید 146: عوامل هوشاسپيرمن با استفاده از روش تحليل عاملي به دو عامل در هوش دست يافت:(g عامل) ۱- عامل عمومي (s عامل) ۲- عامل اختصاصي

اسلاید 147: (g عامل)عامل عمومي هوش عامل عمومي هوش عاملي است كه در كليه آزمونهاي هوش وجود دارد.

اسلاید 148: (s عامل)عامل اختصاصي هوش عامل اختصاصي هوش، عاملي است كه در هر آزمون به طور اختصاصي وجود دارد. وجود عامل اختصاصي از عدم وجود همبستگي كامل بين آزمونها معلوم مي شود.

اسلاید 149: عوامل تشكيل دهنده هوش از ديدگاه ترستونطبق نظريه ترستون، هوش از هفت عامل تشكيل مي شود:۱- استعداد كلامي۲- استعداد عددي۳- استدلال۴- تجسم فضايي۵- سيالي كلام۶- سرعت ادراك۷- حافظه

اسلاید 150: فصل هفتمآزمونهاي استعداد

اسلاید 151: انواع آزمونهاي استعداد۱- آزمونهاي دقت - آزمونهاي خط زني حروف يا علائم - آزمونهاي طبقه بندي - آزمونهاي زمان واكنش۲- آزمونهاي حافظه۳- آزمونهاي استعداد مكانيكي۴- آزمونهاي استعداد تجسم فضايي - آزمون سوله۵- آزمونهاي سنجش هماهنگي حركات - آزمون سنجش هماهنگي دودست - آزمون سنجش مهارت انگشتها

اسلاید 152: معرفي آزمونهاي دقت آزمون خط زني حروف يا علائمدر اين نوع آزمون، آزمودني ملزم است از مجموعه علائم ارائه شده، علامت خاصي را – با زدن خط بر روي آن – مشخص كند.نمونه آزمون خط زني

اسلاید 153: نمونه آزمون خط زنيدر تصوير زير،شكلهاي را پيدا كنيد و بر روي آن ضربدر بزنيد:شيوه محاسبه دقت آزمودني

اسلاید 154: شيوه محاسبه دقت آزمون= دقت كل علائم درست خط خوردهكل علائمي كه بايد خط مي خورد

اسلاید 155: آزمونهاي استعداد مكانيكييكي از انواع آزمونهاي استعداد مكانيكي، آزمون استعداد مكانيكي مينه سوتا است.ويژگيهاي آزمون:

اسلاید 156: ويژگيهاي آزمون استعداد مكانيكي مينه سوتا است.BB و AA - داراي دو فرم موازي - هر فرم داراي ٦٤ سؤال است.- نمونه پرسش

اسلاید 157: نمونه پرسش آزمون استعداد مكانيكي مينه سوتا

اسلاید 158: آزمونهاي استعداد تجسم فضايييكي از انواع آزمونهاي استعداد تجسم فضايي، آزمون سوله است.ويژگيهاي آزمون

اسلاید 159: ويژگيهاي آزمون استعداد تجسم فضايي سوله- از ۳۰ قطعه به اشكال دايره و ستاره و مربع در ابعاد مختلف تشكيل شده است.- يك صفحه كه براي هر قطعه، جايگاهي پيش بيني شده است.- آزمودني بايد هر قطعه را در جايگاه خود در صفحه قرار دهد.

اسلاید 160: عوامل تغيير دهنده ساخت استعدادهامهمترين عواملي كه ساخت استعدادها را تغيير مي دهند عبارتند از:۱- سن۲- تعليم و تربيت۳- تمرين۴- جنس

اسلاید 161: فصل هشتمآزمونهاي شخصيت

اسلاید 162: طبقه بندي آزمونهاي شخصيت آزمونهاي جامعه سنجيآزمونهايفرافكن آزمونهاي روانسنجي پرسشنامه ها آزمونهاي عيني

اسلاید 163: آزمون هاي شخصيت پرسشنامه هاپرسشنامه هاي شخصيت ممكن است علائق، نگرشها، و يا مجموعه اي از صفات شخصيت را اندازه گيري كنند.نمونه:

اسلاید 164: نمونه پرسشنامه هاي شخصيت۱- پرسشنامه چند جنبه اي ام.ام.پي .آي۲- پرسشنامه برن رويتر۳- پرسشنامه ۱۶ عاملي كتل۴- پرسشنامه اضطراب كتل۵- پرسشنامه گيلفورد - زيمرمن۶- پرسشنامه هاي سازگاري ( مانند: پرسشنامه كرنل و پرسشنامه بل)

اسلاید 165: M.M.P.I پرسشنامه چند جنبه اي- مشهورترين پرسشنامه شخصيتي است.- از ۵۵۰ پرسش تشكيل شده است. ، <صحيح>- آزمودني با انتخاب يكي از گزينه هاي: به پرسشها پاسخ مي گويد.<نمي دانم> و <غلط> - صفات مختلف شخصيت را اندازه مي گيرد، از جمله: افسردگي، هيستري، ويژگيهاي مردانه – زنانه، عدم تعادل رواني، هيپوكتدري، تعامل اجتماعي، پارانويا، اسكيزوفرني.

اسلاید 166: پرسشنامه برن رويتر- مشتمل بر ۱۲۵ پرسش است.- پرسشنامه اي چند جنبه اي است.- جنبه هاي مورد اندازه گيري عبارتند از: تمايل به نوروتيك بودن درون گرايي – برون گرايي تسلط يا تسليم در روابط شخصي اعتماد به نفس اجتماعي بودن

اسلاید 167: پرسشنامه ۱۶ عاملي كتل است.B و Aداراي دو فرم - به صورت فردي B به صورت گروهي و فرم A- فرم اجرا مي شود.- اين پرسشنامه براي پيش بيني: موقعيت تحصيلي، سازگاري شغلي، تشخيص يا پيشرفت روان درماني به كار مي رود.

اسلاید 168: پرسشنامه اضطراب كتل- قابليت اجرا به صورت گروهي دارد.- پرسشنامه عيني است و با كليد تصحيح مي شود.- حاوي ۴۰ پرسش است.- در موارد تشخيص به كار مي رود.- دو نوع اضطراب: آشكار و نهان را اندازه مي گيرد.

اسلاید 169: پرسشنامه گيلفورد - زيمرمن- پرسشنامه اي چند جنبه اي است و ۱۰ ويژگي را اندازه گيري مي كند.- حاوي ۳۰۰ پرسش است.- نوع پرسشها و شيوه نمره گذاري، عيني است.

اسلاید 170: پرسشنامه هاي سازگاري- ميزان نا بهنجاري فرد را ارزشيابي مي كند.- براي تشخيص افرادي كه اختلال شخصيت دارند به كار مي رود.

اسلاید 171: آزمونهاي عيني شخصيتمشهورترين آزمونهاي عيني شخصيت عبارتند از:- مازها يا لابيرنت هاي پرتئوس- آزمون ترسيم در آيينه

اسلاید 172: آزمونهاي فرافكن شخصيتمشهورترين آزمونهاي فرانكن شخصيت عبارتند از:۱- آزمون رور شاخ۲- آزمون اندريافت موضوع (معروف به آزمون تي.اي.تي)۳- آزمون دهكده هانري آرتوس۴- آزمون تداعي كلمات يونگ۵- آزمون تكميل جملات۶- آزمون نا كامي روزنزوايگ (كودكان)

اسلاید 173: آزمون رورشاخ - آزموني فرافكن است - از ۱۰ كارت تشكيل شده است - در هر كارت لكه اي جوهر وجود دارد - ۵ كارت سياه- سفيد ، و ۵ كارت رنگي است - اجراي آزمون به صورت انفرادي استتصاوير آزمون رور شاخ

اسلاید 174: تصاوير آزمون رورشاخ

اسلاید 175: (T.A.T) آزمون اندريافت موضوع - آزموني فرافكن است - براي بررسي و شناسايي نيازها و تمايلات افراد به كار مي رود - از ۳۰ كارت مصور و يك كارت سفيد تشكيل شده است - نمونه عيني نداردنمونه تصاوير

اسلاید 176: نمونه تصوير T.A.T

اسلاید 177: آزمون دهكده هانري آرتوس - آزموني فرافكن است - از ۱۷۷ قطعه تشكيل شده است - آزمودني به كمك قطعات يك دهكده مي سازد - فرض براين است كه ساخت شخصيت فرد در ساختمان دهكده ساخته شده منعكس مي شود

اسلاید 178: آزمون تداعي كلمات يونگ - آزموني فرافكن است - آزمودني با شنيدن كلمات آزمايشگر، كلمه اي را بر زبان مي آورد - فرض آزمون: وقتي كلمه اي موجب تداعي كلمه اي بشود و اين كلمه براي آزمودني بار عاطفي داشته باشد ،آزمودني به طور ناخود آگاه سعي مي كند آن كلمه را با كلمه اي كه بار عاطفي ندارد جايگزين كند

اسلاید 179: آزمون تكميل جملات - آزموني فرافكن است - ازمجموعه اي جمله ناتمام تشكيل شده است - آزمودني ، جمله ناتمام را با عبارت خود ،تكميل مي كند

اسلاید 180: آزمون ناكامي رونزوايگ - آزموني فرافكن است - ويژه كودكان است - از ۲۴ تصوير تشكيل شده است - در هر تصوير بخشي از مكالمه بين دو نفر نوشته شده است و آزمودني بايد پاسخ فرد مقابل را بنويسدنمونه پرسش

اسلاید 181: نمونه تصويرآزمون ناكامي روزنزوايگ

اسلاید 182: آزمونهاي جامعه سنجيآزمون جامعه سنجي وسيله اي است كه به كمك آن مي توان افراد محبوب ، مطرود ، منزوي ، گروههاي فرعي و به طور كلي روابط موجود بين اعضا گروه را مورد مطالعه قرار داد.

اسلاید 183: پايانمجموعه مطالب و نكات مهم درسروانسنجي