صفحه 1:
- 8
روایت درمانی
Narrative Therapy
تدوین :کبیر شریفی
گروه مشاوره دانشگاه فرهنگیان شهر کرد
3 2 نت ب 2s = ae
صفحه 2:
تما دنیا یک نمايش است
و تمام مردان و زنان بازیگرا ن آن
آن ها از یک سو به صحنه م یآیند و از سوى ديكر از آن
خارج می شوند»
و هر کس در مدت عمر خود نقش های بسیاریی اجرا می
a
نمایش او:هفت پرده دارد.. . ی
صفحه 3:
یکی از رویکردهایی که از فضای پست مدرن بیشترین تاثیر
را گرفته است. نظریه روایت است که ریشههای. آن در
درمان در نظریات اجتماعی. نیفته است
ae ۰ عه
Se
صفحه 4:
پسامدرنیسم منکر وجود یک جهان عینی قابل فیم است و
قبول ندارد که دانش بی طرف و مستقلی وجود داشته باشد
که بتواند حقبقت را منعکس کند.
درعوضء اظبار میدارند که چندین حقیقت مصنوع اجتماع
وجود دارد که تحت فرمان قوانین جیان شمول نیست.
a ae ete
. eo
صفحه 5:
مروری بر ادبیات موضوع نشان می دهد که رویکردهای
داستانی یا روایتی در روانشناسی تاکنون بر چند محور زیر
متمر کز بوده اند :
۱-استفاده از قصه به مثابه عب یک فن درمانی در روان درمانی
فردی و خانوادگی
۲- استفاده از قصه به عنوان ابزاری تشخیصی
۳- استفاده از قصه در حکم روشی برای آموزش و پرورش
توانایی های کودکان .
oa" ~* *
:
روج اي
صفحه 6:
تعریف روایت درمانی
روایت درمانی عبارت است از فیم داستانهایی که زندگی
یک فرد را تشکیل دادهاند
روایت درمانگر به تعیین موضوعی علاقه مند است که بتواند
اجزاي مختلف زندگی فرد را به هم متصل کند
روایت. طرحی است که به کمک آن انسان به تجربه های
گذرا و اعمال شخصی خود معنا میدهد و قالبی است برای فیم
و درکتژویدادهای گذشتهی زند کی بش
صفحه 7:
اهداف درماني
مشکل, داستانی. است که نیازمند دوباره تالیف شدن از
طریق گفتگوی درمانی است .
بر اساس این فرض که مشکلات ما حاصل داستانهایی است
که ساختهايم. باید برای حل مشکلاتمان داستانهای کهنه را
ساخت دای کنیم و داشتنانهاق جد باق بی
صفحه 8:
ابتدا بايد آكاه شويم که چقدر از داستان ما بر اساس
موعظههای حاکم در خانوادهها و جوامعمان ساخته شدهاند.
برای ساختن داستانی جدید به کلمههاء تصاویر ذهنی و معانی
جدید نیازمندیم. وقتی که زبان ما غنیتر شود. تجربه ما نیز
غنیتر خواهد شد. اگر زند گی ما خیلی پوچ. مقید یا بیرمق
باشد. علت این است که زبان ما بسیار محدود است
انيه tie و
صفحه 9:
درمانگران روایتی حل کننده مسایل نیستند.
درعوض آنبا به افراد کمک میکنند که خود را از داستانهای.
آکنده از مشکل جدا کنند
تا بتوانند برای نگرش جدیدی به خود. فضایی باز کنند
صفحه 10:
رابطهی درمانی
داستان درمانگران درمانجویان را راهنمایی میکنند که
داستانهای خود را به گونهای وبرايش کنند که کمتر
محدود کننده و بیشتر آزادی بخش باشند
به طور کلیء روایت درمانگران به مراجعین کمک میکنند که
به جای تمرکز بر داستانهای سرشار از مشکل وبییوده توجه
خود را به سمت داستانهای پسندیده که آنبا را به سمت
one
افونت و زندگی بیتر می کشاند. Sec
موس
صفحه 11:
روایت درمانی درخلال دو دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی متولد شد
و گسترش یافت.
قسمت اعظم این رشد و پیشرفت را باید مرهون بنیان
گذار رسمی این رویکرد یعنی مایکل Michael ) =lg
6 خانواده درمانگر استرالیایی ودوست و همکارش
دیوید اپستون ) ss as (David Epston دانست
وم ae مر
صفحه 12:
مبانی نظری
اکرمسآله ی کلیت یکپارچگی روانی انسان را براساس دید گله پیروان
نظریه ی روایت درمانی (مکآدامز ۵ )بنگريم. متوجه می شویم
که مردم تمايل دارند زند گی خود را به شکل یک داستان معنی دار.
پیوسته ومنطقی درنظر بگیرند. به طوری که بتوانند هدفبا و توقعلت
آینده ی خویش دا پیش برند
صفحه 13:
مبنای روایت درمانی
نظریه ی گشتالت نخستین بار در سال ۱۹۱۲ به
وسیله ی مکس ورتیایمر ( ۱۸۸۰ - ۱۹۶۳) و
همکاران اوکیلر وکافکا مطرح شد.
کل چیزی بیش از مجموعه اجزای تشکیل دهنده
اش مى ياشد
صفحه 14:
روان شناسان مکتب گشتالت به کل هیأت انسان
می نگرند و به ادراک. شناخت 9 Ja مسأله اهمیت
می دهند و معتقدند که بررسی رفتار هنگامی
موفقیت آمیز و ثمربخش است که به کل موجود
وائنش يده وکل رفتار نوج شوت نف هدزای
on س5
صفحه 15:
از دید گاه پیروان نظریه ی گشتالت هنگامیکه شکل ها در
زمینه آشکار می شوند؛ ولی کامل و حل شده نیستند افراد در
حالت تکلیف ناتمام قرارمی گیرند که اين امر می تواند به
صورت احساس هلی ابراز نشده ای چون رنجش, خشم. نفرت.
درد. اضتظزاب. اندوه. گناه و بی:قید:
سسب
صفحه 16:
برخلاف موقعیت های ناتمام. دریک موقعیت سالم وطبیعی؛
یک نیاز يا شکل از زمینه بیرونمی آید. انرژی به حرکت درمی
آید. تماس حاصل می شود وگشتالت کامل می گردد؛ اما اگر
موقعیت ناتمام بماند. این جبت slo GF ناتمام در جستجوی
کامل شدن هستند و وقتی به اندازهی کافی قدرتمند بشوند,
فرد دچار اشتغال های ذهنی. رفتارهای وسواسی. نگرانی و
> جع ee و ۱
کی می .۳ SS
صفحه 17:
آنچه معمولا افراد به عنوان محتوای داستان خود در نظر می
كيرند داستان های غالبی است که از طرف جامعه و
فرهنگشان بر ایشان تحمیل می شود.
انسان محصول جامعه است و نمی تواند بدون دیگران معنایی
ووادت درهانى سعى دارد اين ge lil فرهنگی درونی
شده رابا داستان هايى شخصى تر و مقبول
صفحه 18:
نشاكت داستان
فرآیند ساخت داستانیا یک فرآیند طبیعی است
که به افراد کمک میکند خود و تجاربشان را
در اين فرآیند فرد رویدادها را دریک الگوی به
هم پیوسته همراه با احساسات و افکار سازماندهی
و یادآوری میکند و به این ترتیب احساس می کند
میتواند زند گی خود را پیش بینی و کنترل کند.
a
om 2 ع يووا
صفحه 19:
ساخت و معنادهی به تجارب سبب میشود
تا تًثیرهیجانیبا بیشتر قابل کنترل باشد و
تجزیه و تحلیل آنبا تسبیل شود. در نتبجه
فرد کمتر به نشخوار فکری در مورد آنبا می
ed a + = “S313 92
صفحه 20:
از دیدگاه پیروان نظریه ی گشتالت هنگامی که شکل ها در
زمینه آشکار می شوند؛ ولی کامل و حل شده
نیستند افراد در حالت تکلیف ناتمام قرارمی گیرند که اين امر
می تواند به صورت احساس GL ابراز نشده ای چون
رنجش, خشم. نفرت. درد. اضطراب. اندوه.گناه و بی قیدی
شکار شود
a s+ = os 7
صفحه 21:
چون این احساسپا به طور ol و آگاهانه تجربه
نشده اند. در زمینه می مانند و طوری به زمان
حال انتقال می يابندكه ارتباط موثرٌ فرد را با خود و
=o ع
a MIS دیگران:مختل می
صفحه 22:
تعارض در روایت درمانی
از مطالب بیان شده می توان دریافت که یکی از
عوامل عمده ی تعارض ها و ناساز گاریبای
زناشویی. امور ناتمام. بستن ناقص حوادث و
اتقاقات زند کی هستند. امور ناتمام شامل حوادثی
می شوند که روابط افراد را به طور قابل ملاحظه
ای تحت تأثیر قرارمیدهند
i St Sp a تت ع سوت
صفحه 23:
پرخلاف موقعیت های ناتمام. دریک موقعیت سالم وطبیعی. یک نیاز
یا شکل از زمینه بیرونمی آید. انرژی به حرکت درمی آید. تماس
حاصل می شود و گشتالت کامل می گردد؛
اما اگر موقعیت ناتمام بماند. این جبت گیری های ناتمام در
جستجوی کامل شدن هستند و وقتی به اندازهی کافی قدرتمند
بشوند. فرددچار اشتغال های ذهنی: رفتارهای وسواسی, نگرانی و
رفتار خوقّتخریبی می شود: Si ay 3
صفحه 24:
زملنی که گشتالت های ناتمام به ویژه در زندگی زناشویی از طریق
۱
۱
اطلاعلت نلدرست و غیرواقعی تکمیل شود. می تولند آسیب زا و
باعث تنش های زنلشویی شود
صفحه 25:
اگرمسألیی کلیت یکپارچگی روانی انسان را براساس
دیدگاه پیروان نظریه ی روایت درمانی بنگریم. متوجه می
شویم که مردم تمایل دارند زندگی خود را به شکل یک
داستان معنی دار, پیوسته و منطقی درنظر بگیرند. به
طوری که بتوانند هدفیا و توقعات آینده ی خویش را پیش
heme = یت زوم
صفحه 26:
فرآیند ساخت داستانبا یک فرآیند طبیعی است که به
آفراد کمک میکند خود و تجاربشان را بفبمند.
در این فرآیند فرد رویدادها را در یک الگوی به هم
پیوسته همراه با احساسات و افکار سازماندهی و یادآوری
میکند و به این ترتیب احساس می کند می تواند زند گی
خود رابآیتثن بینی و کنترل کند. aby
صفحه 27:
کار کرد روایت
کار کرد روایت. شکل دادن به زندكى و تبديل اعمال و وقايع
هر روزى به واحدهاى زنجيرهاى و نمايشى است.
قالبى براى فهيم ودرك رويدادهاى كذشته ىه زندكى شخص و
برنامه ىه آتى است.
درمان روایتی یکی از انواع درمانبایی است که به افراد کمک
La تا به تجارب ناتمام خویش, کیت ومعنای sus
فت دای تجارب ناتمام خويش 0 = se
صفحه 28:
۱-برون سازی
۲حییامدهای یگانه
۳حمستندات درمانی
ع- شاهدان بیرونی
me م و
۳
صفحه 29:
برون. سازی
این مفیوم بر این نکته انگشت می گذارد که مشکلات جزیی از
شخصیت و وجود فرد نیستند و بر وی تحمیل شده اند و
درمانگر باید بوسیله يکسری جملات و توضیحات فرد را در
جداسازی این مشکلات از خود کمک نماید.
جد = a s+ بر
2
یس عع
صفحه 30:
برون سازی
به این وسیله مشکلات خیلی بهتر و دقیقتر قابل بررسی
هستند.
مثلا به جای «شما وسواسی هستید » بگوییم «وسواس به
زندگی شما چنگ انداخته است
صفحه 31:
پیامدهای یگانه
در اين راستا با تکبه بر لحظات بزرگ و نقاط عطف زندگی
فرد و خاطرات تاثیر گذاری که در لحظه حال فراموش شده
اند و با تمرکز بر اهداف و روياهاي فرد برای آینده . داستان
RS pw SHEETS
صفحه 32:
ما با تمرکز بر آنچه نقطه مثبت فرد بوده و بوسیله داستان
غالب فرهنگی کنار گذاشته شده فرد را از عدم صحت و
اعتبار داستان غالب آگاه می گردانیم و در سقوط ula) gpl
غالب پاریش می کنیم
Eggs ae om
صفحه 33:
مستندات درمانی
گاهی درمانگر برای اهداف خاص درمانی برای مراجع نامه می
نویسد . اين نامه ها می توانند در حین درمان یا بعد اتمام
دوره خوانده شوند و محتویات متفاوتی دارند که بسته به
شرایط درمان با خلاقیت درمانگر تعیین می شوند.
wa ae = om
عع —-
صفحه 34:
شاهدان بیرونی
در درمان روایتی برای غلبه بر جزم اندیشی و توان بررسی
صحیح مراجعان به جای یک نفر از یک تیم برای درمان استفاده
می شود.
به این صورت که این تیم که با عنوان تیم انعکاسی خوانده می
شود از يشت آيينه يا به صورت صوتى در جریان درمان قرار
aaa شيو ییحی تبون
کی کمک مد ف
pepe
صفحه 35:
گاهی از مراجعان قبلی درمانگر به عنوان شاهدان بیرونی
استفاده شده است و پس از اتمام جلسات با یا بدون حضور
مراجع از ایشان درباره دریافت ها و نظراتشان مصاحبه به
عمل آمده است. این کار در حضور مراجع می تواند فواید
Sabb ecb sal) مت
eg
صفحه 36:
7 های روایت درمانی SES
ایجاد باور در درمانجو و مراجع مبنی بر اینکه بیان یک داستان ساده از 0
یک مساله و یا مشکل زندگی شکلی از یک عمل برای تغییر است
مکمک به درمانجو یا مراجع برای عینی سازی مشکلات و درک ارتباط آن با
یک زمینه اجتماعی بزرگتر و ارتباط آن با سایر مسائل و مشکلات
صفحه 37:
کمک به درمانجو یا مراجع برای تعیین و تشخیص عواملی که بر
مساله یا مشکل تاثیر می گذارند
کمک به درمانجو یا مراجع برای تامل در باره خود واقعی اش و
ایجاد فرصت برای بازسازی و باز نویسی داستان زندگی اش
حرکت از انچه شناخته شده اند به آنچه که شناخته نشده اند
a =
صفحه 38:
کمک برای دیدن آنچه که غایب و پنهان اند اما بر بیان مشکل
تاثیرگذارند
»کمک به تشخیص انچه که برای فرد واقعا تاثیر گذار و مهم اند
© کمک به درک بهتر تجربه های زندگی
a ee عد عه os
صفحه 39:
گرایند درمان
فرایند درمان شامل تغییر تفسیرها و عقاید مراجعان نسبت
. به وقايع گذشته است
تغسيرهايى كه مى تواند زندكى را محدود كرده و سبب
اختلال شود. درمان گر روایتی به فرد کمک می کند به درک
وسیعتری از خود برسد و تفسیرهای محدود کننده را با
ee a eal عوفی
2-2 ae > ع
مس ا
صفحه 40:
راهبردهای درمان روایتی
راهبردهای درمان روایتی در سه مرحله است
0- مرحله روایتی مشکل
دادن قالب دیگری به مشکل به عنوان یک
ابتلا (بیرونی کردن) با تمرکز بر اثرات آن ها
به جاى علل ان ها
ie = مر
a
صفحه 41:
۲- پیدا کیدن استئنائات:
پیروزی نسبی بر مشکل و مثال های از اقدامات
موثر
۳- جلب حمایت
ترغیب نوعی رفتار عمومی برای تقویت
تفسیرهای جدیدتر 2985 >
سازه ه اي شناختی خ صی گذشته را
ال 2 مورد حمایت" آجتماعی رست
سروس
صفحه 42:
شبوه های عملی نمودن راهبردها
سلسله سئوالاتی که بدقت تنظیم شده اند
۱- سئوالات ساختار شکن:
بيرونى كردن مشکل
افسردگی چه چیزی را در گوش شما نجوا
می کند
Lge ie 2
n= ع
صفحه 43:
شیوه های عملی نمودن راهبردها
۷- سئوالات با زکننده فضا:
اشکار ساختن نتایج منحصربفرد
ایا زمانی بوده است که بگو مگو توانسته است کنترل شما
را در دست نگیرد؟
صفحه 44:
شیوه های عملی نمودن راهبردها
۳-سئوالات ترجیحی
اطمینان از اینکه نتایج منحصر بفرد
بیانگر تجربیات ترجیح داده شده است
ایا این روش اداره کردن کارها را بیتر
کرد یا بدتر ؟
ae =
صفحه 45:
شیوه های عملی نمودن راهبردها
ع- سئوالاتی برای ارائه داستان
ایجاد داستان جدید از نتایچج منحصر بفرد
اين كارى كه الان مى كنيد با كارى كة قبلا
انجام مى داديد جه تفاوتى دارد؟
جه كسى اولين بار متوجه تغييرات مثبت در
شما مى شود
تاج اي د و
صفحه 46:
شیوه های عملی نمودن راهبردها
۵- سئوالات معنایی
به چالش کشیدن تصاویر منفی از خود و
تاکید بر عوامل مثبت
جه معنایی برای شما داشت که توانستید این
کار را انجام دهید
me م مت
is =
صفحه 47:
شیوه های عملی نمودن راهبردها
2-ستوالاتی برای کشاندن داستان به اينده
حمایت از تغییرات و تقویت پیشرفت های
بدت
چه پیش بینی ای برای سال اننع من ندا |
oe ی ع ی را > 579
ee
صفحه 48:
فنون درمانی
1 مداخلات درمانی در قالب سئوال ارلئه می شد
۲- جلسه اول را با بررسی اینکه افرلد وقت خود را سپری می کنند
ا ل ایند
۳- بیروتی کردن مشکل : مشکل خود شخص نيست
- از طریق سئوال پرسیدن از لثرات مشکل و نه علل آن
صفحه 49:
کون درمانی
۳- چه کسی مسئول است ؟ فرد یا
مشکل؟
سئوالات تأثیر نسبی:
وارد کردن خانواده در بحث
ae Se oe
a
صفحه 50:
فنون درمانی
- يشت يرده داستان
لحظاتى كه از مشكل يرهيز شده
است
ايا زمانى را بخاطر مى اوريد كه
عصبانيت داشت وجودتان را فرا مى
a Se اما اجازک دیق Sas
صفحه 51:
فنون درمانی
۵-بازنویسی کل داستان:
بیان پیروزهای گذشته و حال خود از داستان
مواقعی که توانستی افسردكى را شکست دهی از خودت چه
برداشتی داشتی ؟
پسر شما چه ویژگی را باید بدست می اورد تا قادر به انجام
ان کار ae avi سح يكت ا
SC eee
صفحه 52:
فنون درمانی
2- تقویت داستان جدید
درمانگران روایتی پیشنباد می کنند تا
شنونده ای پیدا کنند که پیشرفت ان ها
را در ساختن داستان های جدید از
خويش حمایت کنند
ع عد 7 عق الف رد
صفحه 53:
مراحل روایت دیمانی
پر اساس طرح های درمانی انجام شده در ارتباط با روایت
درمانی مراحل زیر توسط پژوهشگران انجام شده است
صفحه 54:
جلسه اول
اولین قدم در هر شیوه درمانی و یا ارتباط مشاوره ایب
برقراری, روابط حسنه با درمانجو و يا مراجع است
بیترین کار برای ایجاد ارتباط حسنه معرفی خود و فرد ویا
افراد
گفتگو در باره موضوعات معمولی و غیر حساس
توضیح قوانین گروه
معرفی روایت درمانی
توصیف داستان مسلط افراد در زند گی
ارائه تکلیفدر منزل ee
سسب
صفحه 55:
جلسه دوم
اغاز برون سازی
بررسی روایت های زندگی فرد یا افراد
" داستان زندگی من
آغاز کشف استعاره خود
صفحه 56:
صفحه 57:
"بحث فردی و یا گروهی در باره نگرش به حل مشکل
صفحه 58:
جلسات قبلی
در خصوص بازخورد ج
ث گروهی
3 ۱ 3 ضوع
oe ى اطلاعات در باره مو,
ae جمع اور
شفاف 1 5
ادن تکالیف در منزل برا
دادر 7
درمان
صفحه 59:
" بررسی معایب خود
یرو دهندگان مشکل
" ایفای نقش
توضیح و تمرین جملات ناتمام
صفحه 60:
۵ ۱ ۱ -اسات منفی ناشی از مساله یا مشکل
" بیان روایتی از خود در ارتباط با مساله
صفحه 61:
بحث گروهی و بررسی احساس فرد؛ ارزوها و رویاپردازی در ارتباط با
موضوع درمان
خلق داستان ها از موضوع
بازنویسی روایت زندگی از گذشته تا حال
صفحه 62:
بازنويسي روایت زندگي درباره حال و آینده و دادن عنوان جدید به
روایت زندگي» آرامشبخشي از طریق نكنيك اتاق کنترل» توضیح دادن
درخصوص ایجاد روایت جدید و كمك فردي,
۱
۱
صفحه 63:
جلسه دهم
( گر هي دربارة تغییرات ایجاد شده در افراد به واسطه شركت در
جلسات» بررسي شواهد مربوط به تغییر در گروه.
صفحه 64:
صفحه 65:
جلسه ي اول درمان روایتی -ایجاد رابطه ي حسنه
صفحه 66:
چلسه ي دوم- اجراي تکنیک برونی سازي و عینیت بخشی بر اساس
نظریه ي روایت درمانی
صفحه 67:
جلسه ي سوم
١! آوراي تکنیک ساختار شکنی
صفحه 68:
جلسه ي چهارم - اجراي راهبرد استعاره سازي مشکل
۱
۱
۱
۱
صفحه 69:
جلسه ي پنجم- اجراي تکنیک بازنمایی طرحی از موقعیت
صفحه 70:
صفحه 71:
صفحه 72:
