روش های پیش بینی منابع و مصارف

روش های پیش بینی منابع و مصارف

اسلاید 1: فصل ششمموضوع : روشهاي پيش بيني منابع و مصارفبسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2: پيش بيني درآمدها و هزينه ها تناسب با تحولات در جوامع و افزايش و تغيير وظايف دولت ها روش هايبودجه ريزي نيز دچار تغيير و تحول بسيار شده است . بنابراين بايد بودجه ريزي با دقت بسيار و صحت هر چه بيشتر انجام شود از اين رو براي پيش بيني عوامل تشکيل دهندة بودجه يعني درآمدها و هزينه هاروش هاي مختلفي ابداع شده است متناسب با اوضاع خاص اقتصادي کشور مي تواند يک روش و يا ترکيبي از روش ها را مورد استفاده قرار دهد .

اسلاید 3: مباحث مربوط به اين فصل دردو قسمت1) الف) پيش بيني درآمدها2) روش حد متوسط ها 3) روش پيش بيني مستقيم 4) روش سنجيدة منظم 1) بودجة متداول (سنتي) ب) برآورد هزينه ها 2) بودجه ريزي افزايشي 3)بودجه انعطاف پذير 4) بودجة برنامه اي 5) بودجة عملياتي 6) بودجه ريزي به روش نظام برنامه ريزي ، طرح ريزي و بودجه ريزي (P.P.B.S) 7) بودجه ريزي بر مبناي صفر (Z.B.B) که هر کدام به اختصار توضيح داده مي شود . روش سال ما قبل آخر

اسلاید 4: 1) روش سال ما قبل آخر بر اساس اين روش درآمد پيش بيني شده بايد دقيقاً برابر درآمد قطعي سال ما قبل آخر باشد اين روش زماني مؤثر است که اقتصاد يک کشور از روند ثابتي برخوردار باشد . الف) پيش بيني درآمدها عوامل متعددي در پيش بيني درآمدها مؤثر است و لذا پيش بيني دقيق آن دشوار خواهد بود . استفاده از هر يک از روش ها و يا ترکيبي از آنها مي تواند متناسب با اوضاع اقتصادي کشور مطلوب باشد .

اسلاید 5: مزاياي اين روش : 1) قوة مجريه نميتواند به دلخواه ارقام درآمد را بنا به سياست و ميل خود پيش بيني کند . 2) پيش بيني درآمد بر اساس مبالغي که به صورت قطعي وصول گرديده است مي تواند تضميني براي حفظ تعادل بودجه باشد . معايب اين روش : 1- بين سال بودجه و سال ماقبل آخر ، وصولي يک سال در نظر گرفته نشده است 2- در ظرايط رکود و رونق اقتصادي وصول برخي از درآمدها مي تواند داراي انحرافات شديد باشد و از سالي به سال ديگر ممکن است به مقدار قابل توجهي تغيير يابد . 3- در اين روش از صلاحيت و تجربة مديران در پيش بيني درآمد استفاده نمي گردد .در اين روش به ساير عواملي که در پيش بيني درآمدها مؤثرند توجه نمي شود

اسلاید 6: 2) روش حد متوسط ها : (ميانگين موزون) :در اين روش حد متوسط افزايش و يا کاهش هر يک از انواع درآمدها را در دوره هاي سه يا پنج ساله به دست آورده و بر اساس آن ، درآمد سال آينده را پيش بيني مي نمايند . اگر درآمد دولت همبستگي زيادي با تغييرات وضع اقتصادي داشته باشد در مواقعي که اقتصاد کشور در حال توسعه و گسترش است اتخاذ اين روش به دولت اجازه مي دهد تا حد معقولي بر هزينة خود افزوده و يا نرخ هاي مالياتي را تا حدودي کاهش مي دهد تا مازاد بودجه قابل توجهي ايجاد نگردد .

اسلاید 7: 3) روش پيش بيني مستقيم : (تخمين کارشناسان) :در اين روش کارشناسان با انجام مطالعات و بررسي هاي دقيق در مورد اوضاع و احوال اقتصادي سالهاي گذشته و تأثير عوامل گوناگون بر هر يک از درآمدها را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهند و با اتّکا به تخصص و تجربيات خويش مبادرت به پيش بيني درآمد براي دورة آينده مي نمايند . 4) روش سنجيدة منظم : در اين روش پيش بيني درآمد با استفاده از دو تکنيک 1 – تجزيه وتحليل همبستگي ها 2 – جمع آوري پرسشنامه هاي نمونه

اسلاید 8: ب) برآورد هزينه ها : 1) بودجة متداول (سنتي) : بيشترين تأکيد بر نقش آن به عنوان ابزار مالي و حسابداري دريافت ها و پرداخت ها در بخش دولتي است و هيچ هزينه اي از اعتبارات مصوّب تجاوز ننمايد و هر هزينه اي در محل و مواد خود به مصرف برسد . براي تهيّة بودجه در يک دستگاه اجرايي فرصتي به روش سنتي لازم است مراحل زير طي شود :مرحلة اول : : شناسايي کامل وضع موجود دستگاه اجرايي . مرحلة دوم : پيش بيني نيازهاي سال بودجه اي . مرحلة سوم : تبديل نيازهاي پيش بيني شده به ارزش پولي .

اسلاید 9: 2) بودجه ريزي افزايشي : در اين روش حجم عمليات دستگاه اجرايي ثابت فرض شده و افزايش يا کاهش هزينه ها را در برابر حجم عمليات ثابت مقايسه و پيش بيني مي شود اين سبک به «نگهداشت سطح عمليات موسوم است.»مثال هايي براي اصلاحات : «نگاهداشت سطح»«توسعة عمليات»«کار جديد»

اسلاید 10: بودجه انعطاف پذيربه منظور فائق آمدن بر مشكل عدم انعطاف بودجه سنتي، در موسسات دولتي و بازرگاني از يك نوع بودجه به نام متغير يا دگرگوني پذير استفاده مي‌كنند. براي تنظيم اين نوع بودجه، ابتدا هزينه‌هاي ثابت و متغير را تعيين كرده و سپس با توجه به اعتبار و امكانات موسسه مي‌توان تصميم گرفت كه در هر زمان چه هزينه‌اي بايد انجام گيرد با تنظيم اين بودجه مي‌توان به طور دوره‌اي مثلاً ماهانه، و يا هر سه ماه يك بار مطابق شرايط موسسه بودجه خاصي را انتخاب و ملاك عمل قرار داد.

اسلاید 11: اين روش بودجه ريزي، هزينه هاي متغير با كم و زياد شدن حجم بازده، كم يا زياد (متغير) مي‌شود اما هزينه‌هاي ثابت بدون توجه به ميزان توليد يا خدمات ثابت بوده و بدون تغيير مي‌باشد.بهترين زماني كه بودجه‌هاي متغير بكار مي‌آيند هنگامي است كه حجم فروش يا ديگر عاملها بگونه‌ي معقول در خور پيش بيني باشد و برنامه‌هاي دراز مدت منطقي فراهم شود، بطوريكه متوسط هزينه‌ها پشت سر هم و در فاصله‌هاي كوتاه مدت چندان تغيير نكند كه كار مدير را مشكل نمايد

اسلاید 12: بودجه برنامه اي : در بودجة برنامه اي تلاش بر اين است تا عمليات سازمان به شکل برنامة کاري تنظيم شود . براي اين منظور عمليات سازمان به شکل برنامة تنظيم و براي هر برنامة کاري ، اعتباري در نظر گرفته مي شود . بودجة برنامه اي نوعي طبقه بندي است که قصد دارد با برقراري ارتباط ميان موّاد هزينه و عوامل به کار گرفته شده و تنايج حاصله از انجام برنامه ها نشان دهد که در سال بودجه اي چه کالا و خدماتي به صورت محصول نهايي فعاليت هاي بخش دولتي براي رسيدن به اهداف مصوّب دولت توليد يا ارائه شده است .

اسلاید 13: مزاياي بودجه برنامه اي : بهبود تنظيم برنامه و کنترل عمليات تجديد نظر و تصويب برآورد بودجه عدم تمرکز برآورد هزينه ها هماهنگي عملياتيبهبود روابط با مردم

اسلاید 14: تفاوت اساسي بين بودجة برنامه اي و عملياتي در اندازه گيري حجم عمليات است در بودجة عملياتي هزينه عمليات با استفاده از روش هاي قيمت تمام شده يا اندازه گيري حجم کار محاسبه مي شود . برنامه هاي دولت از نظر قابليت اندازه گيري : بودجه عملياتي : همان بودجه برنامه اي به شکل پيشرفته است که به نحوي دقيق تر و روشن تر اجراي برنامه ها را از ديدگاه فايده و هزينه تجزيه و تحليل مي نمايد.عميات قابل اندازه گيري عمليات غير قابل اندازه گيري

اسلاید 15: بودجه برنامه اي در سطح بالاتر از بودجه عملياتي است .بودجه برنامه اي هزينه ها را بصورت چکي و در سطح برنامه مطرح مي کند در حالي که برنامه عملياتي هزينه ها را جزيي مي بيند .بودجة برنامه اي آينده نگرست در حا لي که بودجة عملياتي بر روند گذشته تجارب به دست آمده و استانداردهاي موجود تکيده داردبودجه برنامه اي کار دستگاه اجرايي ، سازمان مديريت و برنامه ريزي و مجلس را آسان مي کند . در حالي که بودجه عملياتي حجم کار هر فعاليت را مشخص مي کند .تفاوت بودجه برنامه اي با عملياتي :

اسلاید 16: بودجه ريزي به روش نظام برنامه ريزي _طرح ريزي و بودجه ريزي (P.P.B.S) برنامه ريزي طرح ريزي بودجه ريزي سيستم(P.P.B.S) عبارت از کاربرد منظم بودجه بندي برنامه اي و شامل پيش بيني عناصر کوتاه مدت و ميان مدت در جريان تهيه و تنظيم تقسيمات عمومي است .

اسلاید 17: مخارج بر اساس محصولات مختلف فعاليت هاي عمومي به وظايف ارتباط داده مي شود .گستره پيش بيني و تصميم وسعت مي يابد.با مقايسه ( هزينه – فايده ) تصميماتي صحيح اتخاذ مي شود .استفاده از (P.P.B.S) موجب مي شود :

اسلاید 18: فعاليت ها به فعايت هاي فرعي تقسيم مي شود .تمامي فعاليت هاي ارزيابي شده ، اولويت بندي ، و انتخاب مهمترين اولويت هاتوزيع مناسب سازماني بر مبناي ترجيحات و اولويت برنامه ها تخصيص يابد.بودجه ريزي بر مبناي صفر در مقايسه با بودجه ريزي سنتي داراي مزاياييازقبيل توجيه ادامه و يا توقف فعاليت ها ، ارائه معيارهاي لازم براي مقايسهوحذف با اطمينان خاطر فعاليتهاي با اولويت کمتر است . ازمعايب بودجه ريزي بر مبناي صفر مي توان به هزينة زياد و زمان بر بودن آن اشاره کرد .بودجه ريزي بر مبناي صفر (Z.B.B)

اسلاید 19: بودجه ريزي بر مبناي صفردر مقايسه با بودجه ريزي سنتي داراي مزايايي از قبيل توجيه ادامه و يا توقف فعاليت ها و ارائه معيارهاي لازم براي مقايسه و حذف با اطمينان خاطر فعاليت هاي با اولويت کمتر است. از معايب بودجه ريزي بر مبناي صفر مي توان به هزينه زياد و زمان بر بودن آن اشاره کرد.