رویکرد رفتار شهروندی سازمانی مبتنی بر مدیریت مشارکت جو

رویکرد رفتار شهروندی سازمانی مبتنی بر مدیریت مشارکت جو

اسلاید 1: رویکردرفتار شهروندی سازمانی مبتنی برمدیریت مشارکت جو (نظام پیشنهادها )برای توانمندسازی فرد و سازماندکترحسین محمدپورزرندی دکترمرادکردی

اسلاید 2: 1- چکیده:در این مقاله ابتدا اهمیت نظام پیشنهادها برای سازمان بررسی اجمالی می­شود زیرا نظام پیشنهادها فرایندی منحصر به فرد و بعنوان مزیت رقابتی پایدار در سازمان است.سپس ارتباط آن با رفتار شهروندی سازمانی ارائه می­شود. بدین ترتیب رویکرد رفتار شهروندی سازمانی بااستفاده ازابزار کارآمد نظام یا سیستم پیشنهادات ( Suggestions system ) منجربه افزایش توانمندی کارکنان وایجادمزیت رقابتی( Core competency)برای سازمان خواهدگردید .

اسلاید 3: 2- مقدمه:نيروي انساني به لحاظ برخورداري از قدرت انديشه، خلاقيت و نوآوري بزرگترين دارايي هر سازماني محسوب مي شود، وبر خلاف ساير منابع با مصرف كردن كاهش و يا مستهلك نمي‌شود ،هر چقدر از انديشه و فكر بيشتر استفاده نمايد بهمان اندازه توانايي اش بهبود مي يابد. از طرف ديگر مشاركت يكي از نيازهاي فرا مرتبه انسانها به شمار مي‌رود كه ريشه در فطرت بشري دارد. وجه ممیزه این مقاله آنست که برای اولین باراهمیت توانمندسازی فردوسازمان رادرسایه فرایند مشارکت جویا نه (نظام پیشنهادها )مبتنی بر رویکرد رفتار شهروندی سازمانی بعنوان مزیت رقابتی منحصربفرد معرفی مینماید.

اسلاید 4: 3- ادبیات موضوعی مکانیزم های متفاوتی برای عملی کردن مدیریت مشارکتی وجود دارد که عمده ترین تکنیک برای مشارکت کارکنان استقرار نظام پیشنهادات در یک سازمان است.هر چند تحقیقات نسبتاً زیادی در زمینه دو موضوع مدیریت مشارکت­جو و رفتار شهروندی سازمانی به صورت جداگانه و مستقل صورت گرفته است لیکن با توجه به آنکه مفاهیم مذکور مفاهیم نسبتاً نوینی در مدیریت محسوب می­شوند بنابراین تعداد تحقیقاتی که توامان در زمینه دو موضوع مذکور و ارتباط توانمندسازی و رفتار شهروندی سازمانی صورت گرفته است زیاد نمی­باشد.

اسلاید 5: ادبیات موضوعی تاکید بر رویکرد رفتار شهروندی سازمانی موجب می­شود که منافع کارکنان تا حد زیادی با منافع سازمان گره بخورد و از آنجائیکه همواره کارکنان با رویکرد منطقی بر تقسیم دانش و اطلاعات (توانمندی سازمانی) برای دستیبابی به منافع خود تاکید می­کنند بنابراین منافع سازمان نیز با تقسیم تجارب و دانش و اطلاعات (توانمندی کارکنان) حاصل می­شود. در واقع تلفیق رویکرد رفتار شهروندی سازمانی با فرایندمشارکت جویی کارکنان منجر به ایجاد الگوی برنده-برنده (win- win ) برای کارکنان و سازمان می­شود.

اسلاید 6:   ادبیات موضوعی 1-3- تعریف توانمندسازی- تقویت عقاید افراد و ایجاد اعتماد به نفس در آنها نسبت به خودشان و تلاش در جهت اثربخشی فعالیتهای سازمانبا تفویض اختیار یا قدرت به زیردستان.- فراهم نمودن آزادی بیشتر، استقلال کاری، مسئولیت پذیری برای تصمیم گیری و خود کنترلی در انجام کارهاتقویت عقاید افراد و ایجاد اعتماد به نفس در آنها نسبت به خودشان و تلاش در جهت اثربخشی فعالیتهای سازمان- فراهم نمودن آزادی بیشتر، استقلال کاری، مسئولیت پذیری برای تصمیم گیری و خود کنترلی در انجام کارها.

اسلاید 7: تلفیق فرایند نظام پیشنهادها ورفتار شهروندی سازمانی سه ویژگی اصلی مشترک به شرح زیر دارد: رفتار شهروندی سازمانی و فرآیند مشارکت جویانه بایستی داوطلبانه باشند. یعنی یک وظیفه از پیش تعیین شده و بخشی از وظایف رسمی که بر مبنای شرح وظایف و ساختار سازمانی مشخص می­شود، نیستند. این رویکردها عمدتاً جنبه سازمانی دارند.هر چند مستقیماً بوسیله سیستم رسمی پاداش طراحی نشده اند اما باعث ارتقای اثر بخشی و کارایی عملکرد سازمان می­شوند.مجموع دلایل فوق نشان می­دهد که تاکید بر رویکرد رفتار شهروندی سازمانی با بهره­گیری از فرآیند پیشنهادها منجر به هم­افزایی می­شود.ادبیات موضوعی

اسلاید 8: 2-3- تاریخچه نظام پیشنهادها در جهان اولین قدم برای تشویق کارگران جهت ارائه پیشنهاد در راستای بهبود کار توسط آقای آلفرد کروپ در کارخانه فولاد سازی کروپ آلمان در سال 1867 میلادی برداشته شده است . سپس در سال 1880 میلادی اولین برنامه تشویق کارگران انگلیسی درموسسه کشتی سازی ویلیام دنی و برادران به اجرا گذاشته شد . در اوایل قرن بیستم ، سیستم ارائه اندیشه در آمریکا و نهایتا“پس از جنگ جهانی دوم نظام پیشنهادها توسط سازمان آموزشهای صنعتی و نیروی هوائی آمریکا در ژاپن معرفی شد . ادبیات موضوعی

اسلاید 9: ادبیات موضوعی 3-3- تاریخچه نظام پیشنهادها در ایراندر نخستین ماه های سال 1367 برای اولین بار نظام پیشنهادها در چهار شرکت صنعتی و تولیدی از مجموعه صنایع سنگین کشور به مورد اجرا گذاشته شد . . درحال حاضر بیش از یکصد شرکت خصوصی و دولتی در ایران دارای نظام پیشنهادها هستند . اخیرا بسیاری از سازمان های دولتی به اجرای نظام پیشنهادها اقدام کرده اند . درهمین رابطه در شهریور ماه سال 1377 شورای عالی اداری طبق مصوبه ای اسقرار نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها را در کلیه وزارتخانه ها ، موسسه ها ، شرکت ها و بانک های دولتی مورد تاکید قرار داد . همچنین ازسال1386اینفراینددرقالب استراتژی ”ازدغدغه تابهبود“درشهرداری تهران آغازگردید.

اسلاید 10: ادبیات موضوعی 3-4- اهداف نظام پیشنهادهااشاعه فرهنگ همکاری داوطلبانه و خود جوشبهبود روحیه و انگیزه کارکنانافزایش میزان خلاقیت ، نوآوری و ابتکارتقویت مسئولیت پذیری و تعلق سازمانیبهبود بهره وری ، کیفیت و ارائه بهتر خدمات پس از فروشکاهش مقاومت در مقابل تغییرافزایش توانمند سازی مدیران و کارکنانافزایش پویای و انعطاف پذیریگردش بهتر اطلاعات و اطلاع رسانیافزایش درآمدها و کاهش هزینه هاافزایش میزان وقت ، سرعت و صحت

اسلاید 11: ادبیات موضوعی 4-3- سرانه پیشنهاد(مقایسه) در ایران 5/1 پیشنهاد در سالدر امریکا 23 پیشنهاد در سالدر ژاپن 1 پیشنهاد در هفته . ( ژاپن پدر نظام پیشنهادات محسوب می شود ) 

اسلاید 12: ادبیات موضوعی 5-3- نتایج مورد انتظار از اجرا افزایش کمیت و کیفیت کالا و خدمات تولید شدهصرفه جوئی و کاهش هزینه هاارتقای بهره وری در سازمانبهبود روشهای انجام کارابداع روشهای تازه و یا تولیدات تازهافزایش خلاقیت و نوآوری در سازمانافزایش رضایت مندی کارکنان

اسلاید 13: ادبیات موضوعی اهم انواع اصلی رفتار شهروندی سازمانی به قرار زیر استوظیفه شناسی(Altruism)نوع دوستی(conscientiousness)احترام به ارزشهای اداری(Civic virtue)گذشت و فداکاری(Sportsmanship)احترام(Courtesy)

اسلاید 14: 4- تبیین دلایل ارتباط رفتار شهروندی سازمانی و مدیریت مشارکت جومقایسه­ای میان انوع اصلی رفتارهای شهروندی سازمانی و مشخصات فرآیند پیشنهادها نیز نشان می­دهد که رفتار شهروندی سازمانی منجربه مشارکت جو یی کارکنان وموجب توانمند سازی فردی و سازمانی می­شود.مجموع دلایلی که ارتباط ارکان پنجگانه رفتار شهروندی سازمانی و فرآیند توانمندسازی مدیریت مشارکت جو(نظام پیشنهادها)در سازمان را نشان می­دهد به قرار زیر است:

اسلاید 15: تبیین دلایل ارتباطبعد وظیفه شناسی: بیان می­دارد که کارکنان رفتارها و وظایفی که فراتر از حداقل سطح وظایف تعیین شده بر مبنای شرح وظایف است را انجام می­دهند. بنابراین کارکنان به آموزش مبتنی برانتقال توانمندی خود به دیگر کارکنان به منظور حفظ مزیت رقابتی سازمان می­پردازند .هر چند ممکن است در شرح وظایف رسمی آنها لحاظ نشده باشد.به عبارتی این بعد از ارکان پنجگانه رفتار شهروندی سازمانی مبتنی برهدف تقویت مسئولیت پذیری و تعلق سازمانی در فرایند مشارکت جویانه یا مدیریت مشارکت جو(نظام پیشنهادها)در سازمان میباشد.

اسلاید 16: تبیین دلایل ارتباطبعد نوع دوستی: ازارکان پنجگانه رویکرد رفتار شهروندی سازمانی که بر ایجاد صمیمیت و همدلی میان کارکنان تاکید دارد، مبتنی براشاعه فرهنگ همکاری داوطلبانه و خود جوش در فرایند مشارکت جویانه یا مدیریت مشارکت جو(نظام پیشنهادها)از طریق ایجاد جو اعتماد به عنوان بستر اصلی توزیع این هم­افزایی میباشد.

اسلاید 17: تبیین دلایل ارتباطبعداحترام به ارزشهای اداری : بعد سوم رفتار شهروندی سازمانی احترام به ارزشهای اداری است که شامل انضباط ،شرکت در جلسات، تعامل و تبادل اطلاعات به روز شده است. از آنجائیکه جلسات ولابی ها بستر مناسبی برای هم­اندیشی است. بنابراین بعد سوم رفتار شهروندی سازمانی مبتنی برهدف کاهش مقاومت در مقابل تغییر در فرایند مشارکت جویانه یا مدیریت مشارکت جو(نظام پیشنهادها)،موجب توسعه توانمندی فرد و سازمان می­شود. 

اسلاید 18: تبیین دلایل ارتباطبعد گذشت و فداکاریبعدچهارم از رفتار شهروندی سازمانی مشتمل بر گذشت و فداکاری است که به شکیبایی برای تحمل­پذیری انتقاد و عدم عیب جویی از سازمان (پیشنهادبجای انتقاد)و ترجیح افراد شایسته به خود تاکید دارد. بنابراین فرد بر مبنای این بعد رفتار شهروندی سازمانی، نه تنها بضاعت خود را به شکل انحصاری برای خود به عنوان یک مزیت رقابتی از سایر کارکنان نگه نمی­دارد ،بلکه بر مبنای گذشت و فداکاری برای حفظ ارزشهای سازمانی ،آن را به سایر کارکنان نیزمنتقل می­نماید تا برای سازمان باقی بماند. 

اسلاید 19: تبیین دلایل ارتباطبعداحترام به دیگران:بعد پنجم رفتار شهروندی احترام به دیگران است. که مبتنی بر افزایش پویای و انعطاف پذیری با جریان آزاداطلاعات و اطلاع رسانی درجهت رعایت حقوق شهروندی همکاران ونهایتامشتریان است. بدین ترتیب باتوسعه ونهادینه کردن اخلاقیات و ترکیب با تجارب، دانش و اطلاعات کلیه کارکنان ، مزیت مطلوبی برای سازمان خلق می­شود.ملاحظه می­گردد که کلیه ابعاد رفتار شهروندی درتعامل بااهداف نظام پیشنهادهای سازمانی موجب بهبود فرایند مشارکت جویانه یا مدیریت مشارکت جو(نظام پیشنهادها)، و نهایتاً توانمند سازی مدیران و کارکنان در سازمان رادرپی خواهدداشت.

اسلاید 20: 4-جمع بندی و نتیجه گیریدر این مقاله دلایلی ارائه گردید که نشان میدهد رویکرد رفتار شهروندی سازمانی ، ابزار موثر و قدرتمندی برای توانمندسازی فردوسازمان است .از آنجائیکه بر مبنای رویکرد رفتار شهروند سازمانی ، کارکنان به شکل داوطلبانه و اختیاری توانمندی خود را به سایر کارکنان انتقال می دهند و آنرا در برابر رسوخ به رقبا محافظت می کنند ، بنابراین رفتار شهروندی سازمانی ابزار کارا و موثری برای افزایش کیفیت فرآیند مدیریت مشارکت جویانه ( نظام پیشنهادها ) در سازمان محسوب میشود .

اسلاید 21: با سپاس ازحوصله وشکیبایی حضارمحترم