سناریو نویسی

سناریو نویسی

اسلاید 1: محمد ابراهیم شهلایی

اسلاید 2: برنامه ریزی سناریو رویکردی نوآورانه به توسعه استراتژیشعار سناریو نویسان راهبردی آموزش هزینه نیست سرمایه گذاری است

اسلاید 3: سناريو چيست؟ابزاري براي تحليل روش ها و شناخت شرايط، تهديدها، فرصت‏ها، نيازها و ارزش‏هاي برتر آينده ”انسان صاحب خرد، حيواني سناريونويس است.“ ديويد اينگوار (عصب‏شناس)تفسير علايم محيطي و بازسازي آن‏ها در قالب تصاوير معنادار و مسيرهايي براي آينده3

اسلاید 4: تعریف سناریو واژه سناریو از دنیای تئاتر و سینما گرفته شده استدر مبحث برنامه ریزی بر پایه سناریوها ، بصورت داستان های مربوط به آینده های ممکن و متعدد که یک سازمان احتمالا با آنها مواجه خواهد شد تعریف کرد.سناریوها دسته ای از روش های نظام مند ، آینده نگر در بیان موجودیت ها و اهداف سازمانسناریوها پیشگوئی آینده نیستندسناریوها ابزاری برای نظم بخشیدن به درک مدیران در آینده نگری و هدف گذاری.تصمیم های مدیران در این محیط های متفاوت و مختلف شکل می گیرند.4

اسلاید 5: چه زمانی سنا ریو ها بسیار مفید هستند؟ زمانی که محیط فعالیت بیرونی برای یک سازمان پیچیده و توام با عدم قطعیت بوده و تصمیم های کلیدی با پیامدهای بلند مدت در میان باشد .محیط های پیچیده شامل عوامل غیر قابل تعیین هستند که تغییرات ساختاری و حلقه های بازخورد پیچیده و بغرنج دارند .زمانی که تغییر حتمی به نظر می رسد و جهت تغییرات مشخص نیست.5برای موقعیت هایی که متغیر ها، قابل شناسایی و تعیین بوده و تصمیم ها با پیامدهای کوتاه مدت مد نظر است، سنا ریو ها خیلی مفید نیستند.

اسلاید 6: روند سناريونويسي (كولاژ)6هدف

اسلاید 7: خاستگاه سناريو7

اسلاید 8: منظور از سناریو نویسی خلق یک سناریو به منظور ارائه یک راه کار پیشنهادی برای وقوع یک رخداد و یا اجرای یک پروژه بیان یک مسئله در قالب یک رویداد (تحقیقات و پژوهش ها)توسعه و بهبود شرایط موجود به شرایط مطلوب

اسلاید 9: سناریو نویسی و رویکرد های مدیریتیمدیران و متخصصین به منظور موفقیت در پروژه ها ، طرح ها و اجرای تصمیمات نیاز دارند سناریو نویسی را در سه مقطع مورد استفاده قرار دهند1- کوتاه مدت (یک دوره عملیاتی در راستای اهداف )2- میان مدت (ایجاد ارتباط بین دوره های عملیاتی متوالی)3- دراز مدت ( تعیین اهداف چشم انداز ها در سناریو بر اساس طوفان ذهنی)

اسلاید 10: رویکردی سیستمی در سناریو نویسی ایجاد تفکر سیستمی در سازمانتعیین متغیر های مداخله گر در سناریو نویسی شامل 1- متغیر های مداخله گر داخلی 2- متغیر های مداخله گر خارجی تعیین اهداف ، مکان ، زمان

اسلاید 11: اهمیت سناریو نویسی در مدیریتسناریو نویسی آماده سازی مدیران برای مقابله با رخداد های غیر معمول.سناریو در تصمیم گیری های مدیران نقش بسیار مهمی ایفا میکند سناریو خطای مدیران را در زمان بحران به کمترین حد کاهش می دهد.

اسلاید 12: متدلوژی طوفان ذهنی و کار برد آن در سناریو نویسی تصمیم گیری مدیران در بخش های مختلف با استفاده از ایده پردازان خلاق.ایجاد انگیزش های خلاقانه در نیروی انسانی و آموزش استفاده از حداکثر قابلیت های سازمان در تصمیم سازی و ارائه راه کاردر بدترین شرایط و در غیر ممکن ترین پیشنهادات راه حل موجود است

اسلاید 13: قواعد کلی طوفان ذهنی تمرکز بر کمیت سناریو ها و ایدها برای بالا بردن کمیت هااجتناب از انتقاداستقبال از ایده های غیر ممکنترکیب و بهبود سناریو ( بر اساس ترکیب ایده ها و سناریوها)

اسلاید 14: سناریو بر اساس پروژه محوریایجاد سناریو بر اساس رویداد های مرحله ای اجرای سناریوها بر اساس پروژه و رویداد های اجرای سناریو و بررسی باز خورد پروژه ها

اسلاید 15: مقدمه :مراحل برنامه ریزی استراتژیکشکل دهی استراتژی تصمیم گیری اجرا تفکر در مورد گزینه های استراتژی در آینده تصمیم گیری در مورد گزینه ها اجرای آن گزینه ها

اسلاید 16: اشتراک و تفاوت ها در برنامه ریزی و سناریو نویسی برنامه ريزي استراتژيك به دنبال برنامه ريزي به صورت استراتژيك وتوسعه يك برنامه ی در حال اجرا می باشد.سناریو به دنبال برنامه ریزی سازمان در رخدادهایی است که میتواند استراتژی ها را تحت تاثیر خود قرار دهد.سناریو ها به دنبال دخالت همه متغیر ها در برنامه ریزی ها می باشد. برنامه ریزی به دنبال حذف متغیر های منفی

اسلاید 17: اشتراک و تفاوت ها در برنامه ریزی و سناریو نویسی سناریو سازی ارتباط مستقیم با تفکر استراتژیک دارد و برنامه ریزی استراتژیک را نادیده می گیرد.سناریو سازی با کیفیت تفکر مرتبط است.نه با خود تفکرسناریو نویسی بر اساس بهبود و بالا بردن کیفیت است با استفاده از کمیت ها

اسلاید 18: سناريو پيش‏بيني آينده‏اي جبري نيست، بلكه توصيف تمامي احتمال‏ها است. (تصويري از آينده‏هاي ممكن و محتمل)18

اسلاید 19: ذهن سالم و سازمان پويا همواره در حال سناريوپردازي هستند.19

اسلاید 20: روند نوشتن و ارائه یک سناریوسناریو نویسی یک تکنیک پیچیده است که محقق با تلاش و مدیریت زمان تصمیم دارد به یک راه کارتاثیرگذار در بخش های مختلف علمی و پژوهشی دست یابد.ارائه دیدگاه های واقع بینانه در بیان رخداد هایی که احتمال وقوع آنها متصور می باشد.ساده نویسی و قابل فهم بودن سناریو استفاده از رویکرد SWOT در رویکرد عملیاتی سناریوتوجه مدیران و متخصصین به سناریو نویسی به عنوان یک راهبرد ( Strenght , Weakness, Opportunity, Threats)

اسلاید 21: ـ چشم‏پوشي از مخاطره ـ شناسايي نشانه‏هاـ دورنماي روزانهـ تعالي آينده ـ شكار فرصت‏هاي آيندهـ طراحي فرايند براي آزمون شكل‏دهي فردا21شناسایی و حل مشکلات حل دشواري‏هاي کهنهپيش‏بيني نيازهاي آيندهشكل بخشيدن به آيندهـ شناسايي و رفع مسايل دشوارساز ـ يادگيريـ رويكرد نوآورانه به آينده ـ مشاركت جمعي در پايش و تفكر ـ برنامه‏ريزي بر پايه سناريوميزان تغييرسطوحكوتاه مدتميان مدتبلند مدت

اسلاید 22: موضوعات اساسی در شروع سنا ریو نویسی 22 روند های بحرانی و پیامد های ممکن در محیط فعالیت سازمانتصمیمهای بسیار مهم و استراتژی های جاری در سازمان و اثرات آنهاجهان بینی؛ مفروضات؛ تئوری و باورهای غالب و مسلط در سازمان سنا ریو ها باید با تغییرات و تصمیمهای استراتژیکی که سازمان در برابر چالشها و فرصتها اتخاذ می کند و باعث بو جود آمدن جهان بینی و دید گاه خاصی در آن سازمان می شود سرو کار داشته باشد.

اسلاید 23: گام اول – شناسائی موضوع یا تصمیم اصلیطرح پرسش هاي مناسب با توجه به ارزش ها، چشم انداز، اهداف و ماموريت سازمان. کار برد متدلوژی AHP,FMEA در این گام طبیعی به نظر میرسدسوالهای مشخص:آیا ما باید در تکنولوژی خاصی سرمایه گذاری کنیم؟ آیا باید کارخانه خاصی را بخریم یا بنا کنیم؟ سوالهای غیر مشخص و بی انتها:آیا خطرات بالقوه ای که استراتژی کنونی ما را به چالش بکشد؛ وجود دارد؟چه رويدادهايي ممکن است در توسعه و رشد صنعت و يا کسب و کار ما موثر بوده و ما را به اعمال تغييرات وادار کنند؟ 23 مسئله یا موضوع باید چالش های پیشروی سازمان را در برداشته باشد. عدم قطعیت موضوع یا مسئله باید بالا باشد.

اسلاید 24: گام دوم – شناسائی عوامل کلیدیتهیه لیست عوامل موثر در موضوع یا تصمیم اصلی در جلسات طوفان فکری - رقبا؛ تکنولوژیهای جدید؛ منابع انسانی؛ و غیره.حضور افراد مختلف با مهارتها و تحصیلات گوناگون از عوامل بسیار تاثیر گذار در این مرحله است.گستره سنی افراد از 18 ساله تا 75 سال؛ حضور زن و مرد در جلسات بسیار مفید است. 24پس از تهیه لیست40-30 عامل موثر؛ فرآیند طو.فان فکری به سمت احتمالات که در ابتدا آشکار نبودند؛ کشیده شده و سوالات ذیل پرسیده می شود: چه می شود اگر رقیب جدیدی به حوزه فعالیت سازمان وارد شود؟ چه می شود اگر تکنولوژی ای با قدرت در هم گسیختگی بالا توسعه یابد؟

اسلاید 25: گام سوم – شناسائی نیروی پیشران تغییراتشناسايي نيروهاي پيشران کليدي : اجتماعي، فرهنگي، تکنولوژیکی، سياسي، اقتصادي، و زيست محيطي می باشندعموما سازمانها کنترل کمتري بر نيروهاي پيشران دارند و تنها اهرم موثري آنها شناسايي و فهم تاثيرات آنهاست. مثال: الگوهای مهاجرت ؛ نوسان ارزش ارز های بین المللی ؛ مسائل زیست محیطی؛ اپیدمی ها (SARS, AIDS) 25

اسلاید 26: رهیافت درهم کنشی دخالت دادن سناریو ها26آیندهحالگذشتههویت هاتاریخ و سوابقمنافع و علایقسیاست هاچشم اندازهاارزش هاایجاد فهم خلق گفتگو هاآوردن آینده به حال برای آزمون مضامیندخالت دادن

اسلاید 27: انواع سناريو1ـ روند بنيان (Trend base) مناسب براي كسب و كار (محتمل) 2ـ تقابلي (Contrasted) بررسي بافت تصميم‏گيري (ممكن) 3ـ هنجاري (Normative) براي خلق چشم‏انداز و سناريو چالشي (مطلوب)27

اسلاید 28: اصول تفكر سناريويي1ـ داشتن جعبه ابزار (تكنيك‏ها و روش‏ها) ـ جمع‏آوري اطلاعات (شهود) ـ تحليل اطلاعات (منطق) ـ مدل‏سازي آينده (خلاقيت) روش رسانه‏اي روش مصاحبه‏اي روش شهودي ـ زايشي روش بازيگر محور روش سامانه‏اي28

اسلاید 29: اصول تفكر سناريويي2ـ اداره مغز ـ پارادايم‏ها ـ خيال‏پردازي 3ـ تفكر نمايشنامه‏اي ـ بازيگران (افراد اصلي نمايش) چه كسي؟ـ رويدادها (چه چيزي در حال وقوع است؟) چه چيزي؟ـ زمان (حوادث چه زماني روي مي‏دهد؟) چه زماني؟ـ صحنه (حوادث كجا روي مي‏دهد؟) كجا؟ ـ پشتوانه‏ها (چه زمينه‏هايي لازم است و فعاليت‏ها چگونه انجام مي‏شوند؟) چگونه؟ـ انگيزه‏ها (چرا اين حوادث روي مي‏دهند؟) چرا؟29

اسلاید 30: اصول تفكر سناريويي4ـ تفكر در آينده‏5ـ تفكر پيرامون عدم قطعيت 6ـ تفكر سامانه‏اي 7ـ تفكر پيرامون بازيگران30

اسلاید 31: انواع سناريو1ـ بدون شگفتي (ادامه روند كنوني) 2ـ خوش‏بينانه (روند بهبود) 3ـ بدبينانه (روند تخريب)4ـ سناريو فاجعه (بحران‏هاي پيش‏بيني نشده) 5ـ سناريو معجزه (بهبودهاي پيش‏بيني نشده)31

اسلاید 32: ساده‏سازي گام‏هاي سناريوگام يك: آشكارسازي تصميم نگاه به چشم‏انداز (ارزش، چشم‏انداز اهداف، ماموريت) به كدام سو در حال حركت هستيم؟ مسير رشد و توسعه ما چيست؟ عوامل موثر بر ما چيست؟ چه عواملي براي موفقيت بيشتر ضروري است؟ چه شرايطي مخاطره‏آميز است؟ 32

اسلاید 33: فرآیند ساده‏سازي گام‏هاي سناريوگام 2: گردآوري اطلاعات33پويشٍScanningپايشٍMonitoring ترازيابي benchmarkingخلق رويكرد نوآورانهInnovationConceptgenerationجمع‏آوري داده‏هاي خاصSpecificDate collectionجمع‏آوريتحليلوروديمديريتاشاعهخروجي

اسلاید 34: ساده‏سازي گام‏هاي سناريوگام 3: شناسايي نيروهاي پيشران كليدي (STEEP)341ـ تعريف هدف پايش2ـ شناسايي منابع اطلاعاتي3ـ جمع‏آوري داده‏ها4ـ غربال داده‏ها5ـ تحليل داده‏ها6ـ ارايه پيشنهاد7ـ اشاعه و ذخيره اطلاعات8ـ ارايه درونداد به راهبرد9ـ بازخورد راهبردي9ـ بازخورد عملياتيگام‏هاي فرايند پايش

اسلاید 35: ساده‏سازي گام‏هاي سناريوگام 4: آشكارسازي مولفه‏هاي پيش معينگام 5: شناسايي عدم قطعيت‏ها گام 6: تدوين سناريوها 1/6- نيروهاي پيشران كليدي كدام است؟ 2/6ـ چه مسايلي نامشخص و مبهم هستند؟ 3/6ـ چه آينده‏هايي قطعي هستند؟گام 7: تصميم (بازگشت به گام نخست) گام 8: گزينش شاخص‏هاي راهنما يافتن شاخص‏ براي پيمايش مسيرهاي آينده 35

اسلاید 36: برنامه رزمایش عملی 36خلاصه‌اي از نحوة برگزاری مانورامکانات مورد نیاز برای برگزاری مانوراطلاعات مورد نیاز برای انجام مانوراقداماتی که در مانور صورت می‌پذیردتوضیحاتی در مورد چگونگی تعامل سامانه فرماندهی حادثه (ICS) و اتاق بحران (EOC).سامانه فرماندهی حادثه (ICS

اسلاید 37: روند آغاز عملیاتسناريوي مانور در اختيار كميته اجرائی قرار می گیرد.به‌تناسب شرایط و وضعیت اضطراری اعلام می شود.اعلام آماده‌باش، فعال‌سازی «سامانه فرماندهی حادثه» (ICS) و «اتاق بحران» (EOC).پاسخگویی گام به گام به وضعیت های سناریوبه‌تبع شرايط ترسيم‌شده در سناريو، حادثه ممكن است گروه‌هاي مرتبط و زيرمجموعه را در ادارات مختلف و مراکز سایبری مرتبط نيز درگير كند.37

اسلاید 38: بررسی انجام سناریوها و امکان عملی سازی آن ها در نشست ستادی (رزمایش دور میزی)تعیین برنامه زمانبندیتهیه و واگذاری ابزار ارتباطی رزمایشدعوت از ارزیابان رزمایشتعیین جداول کد برای واحدها و افراد شرکت کننده در عملیات.تهیه گزارشات قسمتی از آمادگی واحدها(جداگانه)انجام هماهنگی های درون و برون سازمانی38روند آغاز عملیات

اسلاید 39: 39روند آغاز عملیات – اطلاعات مورد نیاز

اسلاید 40: وضعیت مانوراعلام فرضیه اصلی:گم شدن سند سری به یکی از روش های ذیل:40www.bstech.ir طوفان ذهنی فناوری سرقت آتش سوزی جابجایی (پیک – نامه رسان) فقدان (گم شدن) تهاجم تروریستی به واحد (اشغال عدوانی) اشغال به وسیله نیروهای کشور خارجی نافرمانی مدنی افشا غیر مجاز (توسط کارمند)

اسلاید 41: مقابله:تعیین واحدهایی که از افشای سند ضربه می بینند (عملیاتی)تعیین اطلاعاتی که از افشای سند از اعتبار می افتند (ستادی)کاهش طبقه بندی با مشارکت:41واحد صادر کننده سندواحدهای دریافت کننده سندبهره برداران سنداسناد مرتبط

اسلاید 42: ریسک اولیه مجموعه پیش از اصلاحاتریسک اولیه مجموعه پس از اعمال راهکارها

اسلاید 43: بحرانبقابحران ثبات

اسلاید 44: روش های ارائه راهکار روش طوفان ذهنیروش تجربی – اخذ دستوراتدسته بندی راهکارها :زمان اجرااستراتژیقبل از وقوع بحرانحین وقوع بحران پس از وقوع و بازگشت به حالت عادیکاهش خطراجتناب از ریسکانتقال خطرپذیرش ریسککاربرد ProcessUtilityBuilding

اسلاید 45: تهیه سناریو – هشدار اولیهتعیین فرضیه اصلیتعیین وضعیت های منتج از فرضیهتعیین آسیب پذیری های حوزه خودی تعیین تاثیر مخاطرات بر اطلاعات ستادی خودی به عنوان فرضیه های فرعیروش مقابله با هر رویداد از فرضیه های فرعی به عنوان یک رویداد معمولیراه های پیشگیری از گسترش رویداد ناگوارراه های بازسازی قسمت های آسیب دیدهارزیابی آسیب های وارده با گزارش گرفتن از رده های پایین ترتهیه گزارش برای ارائه به رده بالاتر45

اسلاید 46: احضار نیروهای مدیریت بحراناعلام هشدار اولیه به صادرکننده و مشتریان سندتعطیلی موقت دبیرخانه و مسدود کردن ارتباطات اسنادیهماهنگی با نیروهای انتظامی – حراستی وامنیتیابلاغ دستورات مدیریت بحرانپیگیری وضعیت تا بازگشت به حالت عادیآماده باش ارتباط اسنادیتعیین پست های جایگزینبررسی میزان خسارات ناشی از افشای غیر مجازاستفاده از تجارب قبلیآرام سازی محیط برای بازگشت به وضع عادی46تهیه سناریو – راهکارهای مقابله

اسلاید 47: زنجیره حادثه47

اسلاید 48: زمان و رسالت رزمایشزمان اقدام: از اعلام خبر اولیه تا انتهای عملیات 3 ساعترسالت رزمایش:بیشترین کارکرد عاقلانه در کمترین زمان اولیه 48

اسلاید 49: .سوالخسته نباشید