بایدها و نباید ها بعد از شیمی درمانی

بایدها و نباید ها بعد از شیمی درمانی

اسلاید 1: بایدها و نبایدهای بعد از شیمی درمانی ...CHEMOTHERAPY …

اسلاید 2: استاد مربوطه سرکار خانم الله بخشیانکاری از :ریحانه پیوندزنیعفت توکلیعاطفه صادقی

اسلاید 3: CHEMOTHERAPYهيچ كس نمی ‌تواند و نبايد مدعی شود كه شيمی ‌درمانی آخر خط است. اين واژه در حقيقت همان دارو درمانی است كه همه ما يك بار آن را در زندگی تجربه می ‌كنيم، با اين تفاوت كه امروزه شيمی ‌درمانی صرفا برای درمان سرطان به كار می ‌رود و بايدها و نبايدهايی دارد كه در صورت رعايت نكردنشان، عوارضی سخت‌تر از سهل‌انگاری درباره ديگر داروها را تجربه می ‌كنيم

اسلاید 4: CHEMOTHERAPYدكتر پدرام فدوی، سرطان‌شناس در خصوص دردناك‌ بودن شيمی ‌درمانی اطمينان می ‌دهد: مصرف اين داروها به هيچ وجه درد ندارد، اما اگر هنگام تزريق دارو داخل رگ، آن را به اشتباه زير‌پوست تزريق كنند، محل تزريق بشدت متورم و دردناك خواهد شد. وی هشدار می ‌دهد: احساس درد در روزهای بعد از شيمی ‌درمانی نيز طبيعی نيست و بيماران بايد آن را به پزشك گزارش دهند

اسلاید 5: تغذیه بیمار سرطانی پس از شیمی درمانیتغذیه مناسب همراه با درمانهای آغاز شده یکی از مهمترین عوامل دست یابی به سلامتی و تقویت قوای دفاعی و جلوگیری از عود مجدد بیماری به حساب می آید ، در مواردی لازم است که بیماران به دلیل بروز عوارضی مثل زخم دهان ، مری ، اسهال و استفراغ در طی درمان تا به دست آمدن کنترل لازم به این نکات تغذیه توجه بفرمایند.

اسلاید 6: زخم دهان و مری حالت تهوع و استفراغ ( با انجام تنفس عمیق و بلعیدن خرده یخ از تشدید تهوع می توان جلوگیری کرد )اسهال غذاهای مجاز و اقدامات اثرگذار

اسلاید 7: مایعات خنک و غذاهای نرم و ولرم از قبیل سوپ جو ، سوپ خامه ، پوره سبزیجات ، پوره سیب زمینی ، تخم مرغ رنده شده باکمی کره ، محلولی از شیر و آب میوه های خانگی ، شیر موز ، شیر سیب ، بستنی ساده ، ژله های طبیعی ، کمپوت های خانگی تهیه شده از سیب ، فرنی ، شیربرنج ، غنی شده با کمپوت میوه جات و پوره های نرم تهیه شده از گوشت مرغ و ماهی، افزودن کره یا روغن زیتون یا آب گوشت جهت نرم تر شدن پوره های مختلف مناسب می باشد .

اسلاید 8: رژیمهای نرم به دفعات متعدد ولی با حجم بسیار کم ، چای با نان سوخاری ، سوپهای کم چرب پوره های نرم شده سیب زمینی و سبزیجات لطیف و بدون فیبر خشن ، سیب زمینی تنوری با کمی کره ، نان سفید ، آب میوه های طبیعی به صورت جرعه جرعه یا از طریق نی به آهستگی نوشیده شود. نان تست با عسل و سوپ جو ، مناسب است .افزایش وعده های غذایی به 5 تا 6 وعده و کاهش حجم آنها استفاده از غذاهای نرم و فاقد الیاف و فیبرهای غذایی ، استفاده از کته ، ماست کم چربی ، نان سفید ، نان سوخاری ، سوپ جوی دوسر کاملاً نرم شده ، سوپ لعاب برنج ، پوره های تهیه شده از هویچ پخته و سیب زمینی ، سیب رنده شده با موز ، کمپوت سیب بدون شکر ، سینه مرغ بدون پوست و همچنین ماهی به صورت بخارپز ، ماکارونی بدون روغن و سس برای موارد اسهال مفید است

اسلاید 9: از مصرف غذاهای زبر ، خشن ، پرادویه ، شور و ترش ، خیلی سرد و یا خیلی گرم میوه های ترش مثل انواع مرکبات ، اجتناب کنید .

اسلاید 10: 2 ساعت قبل از شروع درمان هیچ غذایی میل نگردد . غذاهای تند وپرادویه مصرف نشود و از نوشیدن مایعات در بین غذا خودداری شده و غذاهای خیلی شیرین و داغ ممنوع می باشد ، ضمناً در حالتی که بیمار از خوردن غذاها امتنا دارد هیچ گونه زور و اجباری به کار گرفته شود . عدم استفاده از غذاهای نفاخ ، گل کلم ، کلم ، نخود و لوبیا و ذرت ، غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد احتیاط در مصرف شیر بخصوص در افرادی که حساسیت به قند یا پروتئین شیر دارند مفید است .

اسلاید 11: پیشگیری از سرطان خون با کرفس و جعفری

اسلاید 12: دانشمندان هلندی می‌گویند خوردن غذاهایی مانند کرفس و جودوسر که حاوی یک فلاوونوئید طبیعی به نام آپیجنین هستند، ممکن است از سرطان خون پیشگیری کند.به گزارش خبرگزاری رویترز پژوهشگران در دانگشاه گرونیگن در هلند می‌گویند آزمایش‌ها نشان داده‌اند که آپیجنین- یک ماده معمول در میوه‌ها و سبزی‌ها- می‌توواند ایجاد دو نوع سلول‌ها در سرطان خون به تاخیر بیندازد و از میزان بقای آنها بکاهد.به گفته‌ها آنها این یافته‌ها نویدبخش این است که بتوان از آپیجنین برای پیشگیری از سرطان خون استفاده کرد. اما آنها هشدار می‌دهند که بررسی آنها همچنین نشان دد که این ترکیب دارای خواص ایجاد مقاومت در برابر شیمی‌درمانی است، بنابراین در افرادی که از قبل تشخیص سرطان خون در آنها داده شده است،‌ممکن است با درمان استاندارد شیمی‌درمانی تداخل کند

اسلاید 13: به گفته این پژوهشگران آپیجنین  ممکن است یک عامل پیشگیری‌کننده مفید برای سرطان خون باشد، اما نباید آن در افراد مبتلا به بیماری مستقر هم‌زمان با شیمی‌درمانی به کار برد، زیرا ممکن است با اثرات مثبت این درمان تداخل کند.نتایح این بررسی در ژورنال علمی Cell Death and Disease منتشر شده است.فلاوونوئیدها ترکیباتی با خواص آنتی‌اکسیدان هستند که سلول‌ها را از آسیب حاصل از مولکول‌های اکسیژن (رادیکال‌های آزاد ناشی از واکنش‌های شیمیایی در سلول‌ها) حفاظت می‌کنند.بررسی‌های قبلی نشان داده بود که آپیجنین که در کرفس، جو دوسر، سس گوجه فرنگی و سایر غذاهای گیاهی وجود دارد، ممکن است در محافظت از سرطان تخمدان هم مفید باشد.

اسلاید 14: دغدغه های زیبایی بعد از شیمی درمانیداروهای شیمی درمانی مختلف، عوارض متعددی روی پوست و مخاط و مو دارند. یکی از شایع ترین این عوارض، ریزش موست. احتمالا تاکنون با بیمارانی که به یکباره تمام موهای شان ریخته است مواجه شده اید و بعد که پرس وجو می کنید متوجه می شوید که فرد به دلیل ابتلا به سرطان دچار ریزش موی شدید شده اما خوشبختانه ریزش موهای ناشی از شیمی درمانی اغلب موقت استداروهای متعددی می توانند موجب ریزش مو شوند؛ مثلا سیکلوفسفامید، دانوروبیسین، دوکسوروبیسین، اتوپوزید، وین کریستین، وین بلاستین و آکتینومایسین

اسلاید 15: گاهی با بستن فشاری سر و کمپرس یخ، تا حدی می توان جلوی ریزش مو را گرفت ولی معمولا ریزش مو اجتناب ناپذیر است که به دنبال آن با مراجعه به متخصصان پوست و مو و مصرف برخی داروهای موضعی و گاهی خوراکی می توان سریع تر موهای ریخته شده را برگرداند.

اسلاید 16: استفاده صحیح از ضدآفتاب و پرهیز از نور آفتاب مستقیم. مراجعه به متخصصان پوست و مو و مصرف داروهای ضدلک نیز می تواند موجب تسریع روند رفع تیرگی پوست ناشی از داروهای شیمی درمانی شود.

اسلاید 17: ـ به هر حال، داروهای شیمی درمانی گاهی مشکل هایی برای پوست، مو و مخاط ایجاد می کنند که چاره ای جز تحمل آنها نیست. خوشبختانه بیشتر آنها قابل برگشت هستند و با مراجعه به متخصصان پوست و مو روند رفع آنها را می توان تسریع کرد. بیماران مبتلا به سرطانی که کاندید شیمی درمانی هستندبهتر است زیرنظر یک روان شناس یا روان پزشک مجرب نیز قرار داشته باشند تا بهتر بتوانند بر مشکل های حاصل از سرطان و مشکل های ثانویه به شیمی درمانی غلبه کنند. بیمار باید بداند که ممکن است به دنبال شیمی درمانی، موهای سر و مژه و ابروهایش بریزد ولی این جزو درمان اوست و باید چند ماه با این مشکل ها زندگی کند و بداند که اگر همکاری خوبی با درمانگران خود داشته باشد هم ریشه سرطان از بدنش با امداد الهی و کمک پزشکان کنده خواهد شد و هم مشکل های پوست و مویش به تدریج رفع خواهند شد.

اسلاید 18: مراقبتهای ضروری در منزل جهت بيماران شيمی درمانی

اسلاید 19: در درمان با داروهای شيمی درمانی به پزشک و پرستار خود اعتماد کامل داشته باشيد و داروهای مربوطه را صيحيح و کامل مصرف نماييد که در بهبودی شما تاثير چشمگير خواهد داشت.جهت کاهش عوارض احتمالي درمان نکات ذيل را در منزل دقيقا رعايت نماييد: براي پيشگيري از حالت تهوع و استفراغ لازم است دو ساعت قبل از شيمي درماني و بعد از شيمي درماني غذايي مصرف نشود و اولين مواد غذايي بعد از شيمي درماني مايعات از قبيل آب کمپوت، شير، چاي سرد و عسل باشد. براي کاهش حالت تهوع لازم است دريافت غذاي کافي ومقوي، استراحت وخواب مناسب وکافي، تمرين و فعاليت بدني، تغيير ذهنيت بوسيله مطالعه، ديدن تلويزيون، صحبت هاي خودماني و .... را داشته باشيد

اسلاید 20: در صورتيکه تهوع با هيچ موردي بهتر نشد 3-2 ساعت قبل از شيمي درماني يک وعده غذاي کامل صرف کرده و بقيه شبانه روز را غذاي ملايم و سبک ميل نماييد.دفعات صرف غذا در شبانه روز کمتر از سه نوبت نباشد ولي با حجم کم و در بين وعده هاي غذا مي توان از کمکهاي غذايي مثل ميوه ها استفاده نمود.در صورت عدم تحمل گوشت قرمز مي توانيد از ماهي، شير با عسل و شير با زرده تخم مرغ در صبحانه بطور روز درميان استفاده کنيد.از غذاهاي داغ، ترش، پرادويه وچرب کمتر استفاده شود.غذا را آهسته صرف کرده و کاملا آن را بجويد.

اسلاید 21: براي پيشگيري از بي اشتهايي از مناظر ناخوشايند و بوهاي نامطبوع دوري کنيد و سعي کنيد حتي الامکان در تهيه و طبخ غذا شرکت نکنيد وغذا را در محيطي آرام صرف کنيد. قبل از مصرف غذا سعي کنيد دهان خود را با آب نمک رقيق يا آب و جوش شيرين شستشو دهيد تا غذا براي شما لذت بخش گردد. در صورت بروز ضايعات و زخم هاي دهان هر 4-2 ساعت دهان را با محلول آب نمک رقيق يا آب جوش شيرين ( يک قاشق در يک ليوان آب ) شستشو دهيد و در صورت تشديد زخم ها و خونريزي به پزشک معالج خود رجوع کنيد.

اسلاید 22: مثانه را به موقع و زود تخليه کنيد و از تجمع ادرار با زمان طولاني پرهيز نمائيد. بعضي از داروهاي شيمي درماني باعث ريزش موهاي سر و بدن مي شوند قابل ذکر است که اين ريزش چند هفته بعد از اتمام درمان مجددا موها رشد مي کند. قبل از درمان موها را کوتاه و از برس هاي نرم استفاده نموده و سر را با شامپو سدر شستشو دهيد. مي توانيد از کلاه يا روسري استفاده کنيد. ضمنا از برس زدن مکرر پرهيز کنيد.

اسلاید 23: از مسواک نرم براي شستشوي دندانها استفاده کنيد و روش مسواک زدن را افقي انجام دهيد بهتر است از خمير دندان فلورايددار جهت جلوگيري از پوسيدگي دندانها استفاده کنيد. جهت رفع خشکي دهان و تحريک ترشح بزاق در دهان مي توانيد از آب نبات، دوغ، ماست شيرين، آدامس استفاده کنيد ولبها را به طور دائم چرب کنيد. در ازدحام جمعيت افراد بيمار و عفوني و افراد واکسينه شده شرکت نکنيد و در صورت استعمال دخانيات آن را ترک کنيد و درکنار فردي که در حال سيگار کشيدن است قرار نگيريد.

اسلاید 24: در صورت خونريزي از لثه، وجود مدفوع سياه رنگ، خون در ادرار، خلط خوني به پزشک مراجعه نماييد و در طول شيمي درماني سعي کنيد به بدن شما ضربه و آسيبي وارد نشود. در زمان شيمي درماني از قرص آسپرين و گروه ساليسيلاتها و ايندومتاسين ، مفناميک اسيد، بروفن، ديکلوفناک، پيروکسيکام استفاده نشود مگر با دستور پزشک معالج خود باشد.

اسلاید 25: در صورت زخمهاي دهاني از غذاهاي نرم و مايعات صاف شده استفاده شود و مي توانيد از ني استفاده نماييد. طبخ سوپ با انواع سبزيجات باشد. از گروه سبزيها و ماست شيرين بيشتر استفاده شود. در طول درمانهاي طولاني مدت اگر با ناراحتي تنفسي نظير تنگي نفس و خس خس سينه يا سرفه مواجه شديد به پزشک معالج رجوع کنيد. بعد از اتمام هر جلسه شيمي درماني مايعات فراوان ميل کنيد تا با دفع ادراري زياد عوارض داروها کاهش يابد ( حداقل ميزان دريافت مايعات 10 ليوان در شبانه روز باشد ) انواع آب ميوه، دوغ مناسب مي باشد.

اسلاید 26:

اسلاید 27: پاییز 1391