طوفان فکری، ساختاردهی و ارزيابی ايده ها، انتخاب

صفحه 1:
طوفان فکری» ساختاردهی و ی مد 4 5۳۵9 مس : ‎valuation & Choice‏ 

صفحه 2:
فهرست مطالب * ضرورت استفاده از طوفان فكرى و قواعد بياده سازى آن * شيوه هاى ارزيابى ايده ها و كيفيت اطلاعات حاصل از هر روش © راى كيرى © درجه بندى 5 ترجيح نسبى ساختاردهى ايده ها با توجه به اهداف تصميم كيرى و ويزكى ايده ها * نقش روش فرايند تحليل سلسله مراتبى تحلیل (۵۳۱۳) 

صفحه 3:
يك ايده يا ايده هاى متعدد؟ مواجهه با مشكل اغلب براى انسان ناخوشايند است و براى رهايى از آن بدنبال اولین راه حل ممکن می گردد. اما داشتن فقط یک ایده یا راهکار مخاطره آمیز محسوب می‌شود چراکه انعطاف پذیری. شرط بقا در دنیای امروز را کاهش می دهد. با داشتن فقط یک ایده, امکان مقایسه میزان کارایی ایده. وجود ندارد. بهترین راه برای به دست آوردن یک ایده خوب داشتن ایده‌های مختلف است. * فیلسوف فرانسوی, ‎Emile Chartier‏ می گوید: « هیچ امری خطرناک تر از آن نیست که فرد فقط یک ایده داشته باشد.» * روش طوفان فکری, یک تکنیک رایج برای تولید ایده است. برای شناسایی راهکارهای مختلف یک مسئله | مشکل قابل استفاده است 3 

صفحه 4:
ايده اصلى: * در یک جلسه طوفان فکری. افراد مختلف صاحب نظر درباره یک موضوع خاص دور هم جمع شده و نظراتی را که به ذهنشان می‌رسد. بدون هیچ گونه محدودیتی بیان می‌کن 

صفحه 5:
جكونه انجام مى شود؟ *"تمامی :اراد ‎BUT‏ این موعلة سهّیمهسنتتقاه فر یک انا كرتا می آیند. * ابتدا خلاصه‌ای از مشکل مطرح می شود. قواعد برگزاری جلسه و هدف جلسه به همه افراد گفته می شود. کاغذ و قلم در اختیار افراد گذاشته می شود. افراد ایده‌های خود را به صورت شفاهی و کتبی بیان می کنند. 

صفحه 6:
بهترین چیدمان برای اتاق.لا شکل است. این بدان معنی است که صندلی‌ها به صورت نیم دایره در اتاق چیده شوند و در وسط کاغذ یادداشت ایده های مختلف به گونه‌ای قرار گیرد که کلیمی حاضران به راحتی بتوانند آن را بسینند 

صفحه 7:
زمان حلسه: * مدت زمان پیشنهاد شده برای خلق ایده در جلسه ۳۰ تا ۴۰ دقیقه است. * نشست طوفان فکری عملاً در هر ساعتی از روز به جز بعد از صرف ناهار امکان پذیر است. زیرا بعد از ناهار فعالیت مفز کاهش می‌یابد.بهتر است که نقست‌ها در ساعت ۱۰ الي ۱۱ صبح برگزار گردنده چرا که در این زمان سطح فعالیت مفز بالاست و جلسات عصر نیز بازدهی بالا دارند. ۴ اناق بایه آزام باشده تهویه ساب داققه باقدوو از زوشنایی کافی برخوردار باشد. وجود رنگ‌های مختلف به فعالیت مغز کمک می‌کند. 

صفحه 8:
مراحل طوفان فکری * خلق ایده: هدف از لین مرحله. تولید یک گروه بزرگ و انبوه از ایده هاست. © در طى اين مرحله. مهمترین چیز. پرهیز از انتقاد از ايده هاست. ارزيلبى ايده ها باید تا زملنی که اعضای تیم قبول كنند كه ايده ديكرى به نظر آنها نمى رسد به تعویق بیفتد. * کوتاه نمودن لیست ایده ها: عواملی مانند امکان ناپذیری ناموجه بودن و هزینه برای حذف ایده های نامناسب استفاده می شوند. * دسته بندی و ترکیب ایده ‎gle‏ باقیمانده: هدف از این مرحله. انتخاب تعدادى از ايده ها برای ارزیابی است. 

صفحه 9:
خلاقیت ‎(CREATIVITY)‏ — قواعد و تكنيكها * همه می توانند (باید) در آن شرکت کنند. اجازه خیال پردازی در تولید ایده وجود دارد. در اين گام. کمیت و نه کیفیت ایده ها موزد توجه اسست: چیزی بنام ایده بد وجود ندارد. پس هیچ گونه قضاوتی درباره پیشنهاد و یا نظر افراد. انجام ندهید. به شرايط ايده كل فكر كنيد. مسائل حدى را در نظر بكيريد. شرايط غيرمحتمل را مانند شرليط محتمل در نظر بكيريد. از تركيب ايده ها براى توليد ايده جديد كمك بكيريد. 

صفحه 10:
خلاقيت ‎(CREATIVITY)‏ — محر ک ها * فراهم آوردن محرک ‎lo‏ عامل کلیدی در افزایش خلاقیت است. * در اغلب طوفان فکری ها. تولید ایده ابتدا از سطح بیرونی مغز شروع می شود و سپس با عمیق تر شدن در لایه های مغز ادامه می یابد. اگر محرک ها به اندازه کافی باشد. افراد از مفزشان فقط برای بیرون کشیدن ایده ها استفاده . نمی کنند بلکه از آن برای تولید ایده با ترکیب ‏ ایده های دیگر نیز استفاده می کنند. 10 

صفحه 11:
خلاقيت ‎(CREATIVITY)‏ — محر ک ها محرک می تواند هر چیزی باشد که افراد را از قالب معمول فکر کردن به منظور ساختن پیوندهای جدید خارج کند. محرك ‎ge alle a‏ چیزی باشد که شها می شنوید. مزه, لمسء يا بومى كنيد يا مى بينيد. * دريك تحقيق در دانشكاه اكلاهما با شركت كروه های ۴ نفره دانشجویی مشاهده شد كه متوسط ‏ تعداد ایده ها در مورد غذای سبک ‎SMACK)‏ ‏60 با استفاده از نمونه محصولات» تصویرا مجلات. و تغییر یکباره شرایط محیطی مثلا با موسیقی بلند و غذای خوب. از ۲۹/۷ به ۳۱۰/۸ افزايش يافت. 11 

صفحه 12:
مجدود تردن تعداد آیده ها ) ‎NARROWING‏ ‎(Down‏ * با در نظر گرفتن عملی بودن. موجه بودن. هزینه و ... تعداد کم یا زبادی از ایده ها حذف می شوند. گرچه در مرحله اول. انتقاد از ایده های دیگران ممنوع است. اما پس از آن. ایده های نامتاسب حذف مبی شوند. * ایده های باقی مانده با فرایند هلیی که در یک طیف از ساده تا تخصصی مثلا از رلأی گیری تا فرایند سلسله مراتبی ‎ge gj! (AHP) Jules‏ شوند. چنانچه تعداد زیادی از ایده ها حذف شوندو فقط ایده هایی که بسیار مناسب تر بنظر می رسند باقی بمانند مرحله ارزیلبی آسان تر خواهد بود. لمّا امکان حذف ایده هلپی که در بررسی تفصیلی مناسب تر باشند نیز افزایش می یابد. 2 

صفحه 13:
محدود تردن نعداد آیده ها ( ۱۱۵۸۸۴۸۵۷۷۱۸۵ ‎(Down‏ * قبل از رد کردن یک ایده. امکان یکی شدن آن با بقیه نظریات باید بررسی و رسیدگی شود. نظر نهایی را تا زمانی که ایده ای ارزیابی نشده است. ارائه ندهید. هميشه اين نكته را به ياد داشته باشید که احتمال ارزیابی در جزئيات در مرحله ى بعد فرايند وجود خواهد داشت . 13 

صفحه 14:
wd yp) 9 (CATEGORIZING ) (Seed dew (comBiniNG) بعد از حذف ايده هاى غير عملىء دسته بندى و تركيب كردن ايده هاى باقى مانده. براى يافتن بهترين ايده مفيد است. برخی ایده ها فقط به جنبه ای خاص از مشکل پرداخته و از ترکیب آن با ایده های دیگر می توان راه حلی كل نكر و جامع ایجاد کرد. 3 برخى ايده ها براى حل مشكلاتى غير از مسئله تحت بررسى مناسب هستند. آنها را برای استفاده در آینده نگهداری نمایید. (بانک ‎(ous)‏ 4 

صفحه 15:
دسته بیدی (0۸۲6060۳۱2۱۱16) و ثر تیب ‎(comBininc)‏ * بطور مثالء یک راه حل فقط به محصول و دیگری به بازار می پردازد. از ترکیب آنها یک گزینه جدید می تولند ترکیبی از ایده های محصول. بخش بندی بازار و فروش باشد. * میزان وسواس خود در مورد کیفیت راهکارها | گزینه ها را با سطح اهمیت مسئله متناسب سازید. * پس از این مرحله, نوبت به ارزیابی گزینه ها ميرسد. 8 ice 15 

صفحه 16:
* رأی گیری روشی پرطرفدار و ساده برای ارزیابی ایده ها است. * رأی گیری به سه شکل انجام می شید 001 ao i fey ‏درجه يندى‎ * 

صفحه 17:
* فرض کنید با هدف جایگزینی ساعت کار معمول شرکتی که در آن کار می کنید ‎٩(‏ صبح تا ۵ بعدازظهر) جلسه تشکیل شده و در انتها با روش چند گزینه ای از شرکت کنندگان در جلسه نسبت به گزیته برتر آنها نظرخواهی می شود (مثلا با کمک بسته نرم افزاری ‎«Team Expert Choice‏ * حاصل ارزیابی ؟ 17 

صفحه 18:
What is your preferred work schedule arrangement کت kin PCT 07.1% 25.0% 17.9% 25.0% 43% 07.1% 03.6% 00.0% أده أت أت أت أه إدم Sl TTEM Status Quo (9-5) Four day work week (10] hour days) Work from home First forty Flextime Nine/Eighty (every other| Friday off) Nine to wo Job Sharing (Twenty hour work week times 2) 

صفحه 19:
* در این دو شیوه. کارشناسان شرکت‌کننده فقط اجازه دارند به یکی از گزینه‌ها رأی دهند. * کیفیت اطلاعات حاصل از انتخاب گزینه ها توسط کارشناسان با این روش حداقل و پائین است. * افراد قادر نیستند توضیح دهند که نسبت به شدت برتری گزینه ای که انتخاب کرده اند در مقایسه با سایرین چه احساسی دارند. 19 

صفحه 20:
برای افزايش کیفیت اطلاعات حاصل از پاسخ دهی کارشناسان, هرفرد اجازه مى يابد هر يك از ايده ها را در محدوده مشخص شده مثلا بین ‎١‏ تا ‎٠١‏ امتيازدهى كند. سيس از درجه هاى اختصاص يافته به هر ايده ميانكين كرفته مى شود. بزاى معتاذاز تین این متوسطه درجه بتدی یه صورت قاعطله:اى«صورث. پذیرد (مثلا بین ‎٩‏ و ‎)٩/۵‏ مشروط بر آنکه به کارشناسان تذکر داده شود که فاصله های یکسان به یک اندازه بزرگ هستند. مثلاً فاصله ۱ تا ۲ با فاصله ۳ تا ۴ و فاصله ۸ تا ‎٩‏ به یک اندازه اند. مقایسه ایده ها در روش درجه بندی واقعی تر و ملموس تر است. و 

صفحه 21:
‎ratio judgment *‏ چنانچه برای ما مهم باشد که بطور متوسط یک گزینه نسبت به دیگری چند برابر ترجیح داده شده است باید به کارشناسان بگوییم که در مرحله امتیازدهی دقت کنند که تخصیص ۸ به یک گزینه و ۴ به گزینه دیگر بدین معناست که گزینه اول در ‏نگاه او ۲ برابر گزینه دوم ترجیح دارد. ‎ ‎21 

صفحه 22:
به نموداری که ارزیابی گزینه ها براساس درجه بندی (اسلاید بعد) را نشان میدهد توجه کنید. در روش رای گیری (نمودار قبل) 16961706 با حدود یک دوم رای گزینه های اول و دوم رتبه چهارم را به خود اختصاص داد. حال آنکه با دادن اجازه درجه بندی گزینه ها به کارشناسان توانست بطور متوسط بیشترین امتیاز را بدست آورد. اما تفاوت کوچکی بین این گزینه و تعداد دیگری از گزینه ها وجود دارد و نمی توان ادعا کرد که اين گزینه به روشنی نسبت به سایرین ترجیح دارد. برای پرداختن به مسائل مهم و حیاتی رأی‌گیری و درجه‌بندی کافی ند چرا ؟ 22 

صفحه 23:
ادن وا 23 

صفحه 24:
در اين مثال با تغيير روش از رای گیری به درجه بندی میزان اطلاعات بدست آمده از ارزیابی افزایش یافت اما ارتباط هر ایده (گزینه) با اهداف و جنبه های مثبت و منفی آنها را در ارزیابی در نظر نگرفته ایم. !! بايد به سوالاتى از اين قبيل ياسخ داده شود : # چرا یک از گزینه ها بر دیگری ترجیح دارد؟ چه اهدافی با حل این مسئله تصمیم‌گیری تعقیب می شوند؟ هر يك از اهداف جه قدر اهمیت دارد؟ هر يك از كزينه ها جقدر به هر هدف مى توائد كمك كند؟ * با استفاده از روش ۳۱۳ می توان اهمیت نسبى اهداف و ترجيحات تسبى كزين ها برای هر هدف را معین نمود. 24 

صفحه 25:
ساختاردهی به ایده ها (316ا8 ناك06ا578) ایجاد یک ساختار نردبانی و درخت تصمیم برای مسئله تحت بررسی مدنظر قرار دارد که به دو روش بالا-به- پائین و پائین-به الا قابل اتجام است: * روش بالابه- پائین (00-00۷/۳) یا راهبردی ‎(Strategic)‏ ‎٩‏ تاکید بر اینست که ابتدا به شناسایی اهداف پرداخته شود. tactical) s2st | (bottom-up) Yar sk U9, ‏تاکید بر اینست که لبتدا به شناسایی نقاط مثبت و منفی ایده ها (گزینه ها)‎ ٩ پرداخته شود در عمل, روش ترکیبی استفاده می شود و بین دو روش به دفعات رفت و برگشت صورت می گیرد. 25 

صفحه 26:
ساختاردهی بالا-به-پائین * فرض: تصمیم گیرنده اطلاعات و فهم بیشتری نسبت به اهداف دارد. پس ابتدا به شناسایی اهداف اصلی و جزئی مرتبط با هر هدف اصلی و خوشه بندی آنها می پردازد تا در ادامه با کمک آنها نقاط مثبت و منفی ایده ها نسبت به هریک از اهداف را استخراج نماید. در مثال "تفییرساعت کار" پس از حذف ایده های با درجه پائین» ۶ ایده برتر را در کنار ایده "حفظ وضع موجود" به مرحله ساختاردهی می رسانیم. سپس اهداف را شناسایی می نماییم: * پس از شناسایی اهداف به روش پائینجه الا سوئیج می کنیم 26 

صفحه 27:
ساختاردهی پائین-به-بالا * با شناسایی نقاط قوت و ضعف هر یک از گزینه ها آغاز می کند. لازم نیست فهرست کاملی تهیه شود چون هدف نهایی شناسایی اهداف است. البته مستند نمودن فهرست کامل به دفاع در مقابل نقدها کمک می نماید. * در مثال "تغییرساعت کار" برای هریک از ایده ها با استفاده از بسته نرم افزاری ‎Team Expert Choice‏ برای هر ایده اقدام شد. مثلا: 27 

صفحه 28:
ز ویژگی گزینه ها تا اهداف * با استفاده از فهرست کامل نقاط مثبت و منفی استخراج شده و فهرست اهداف در یک چارچوب ممکن است بتوان با تفسیر برخی نکات اهداف جدیدی استخراج نمود. Cee a end Flenibaity for omplayos to achodule outside appointmonte Oifice Coverage Rlecuce commate time Less pay Coverage Ovothoad cost per parson Lore walhic Productivity 3_[orrice c office coverage 4 ۴ attract better people 

صفحه 29:
ارزیابی گزینه ها و انتخاب * نمایش خوشه ای و درختی اهداف 

صفحه 30:
ارزیابی و انتخاب- ‎۸۵۲٩۴‏ Whar is most preferred work schedule? 

صفحه 31:
جمع بندی * اهمیت خلق ایده های جدید * نکات کاربردی مهم در طراحی فضای فیزیکی و روانی جلسه مجاز نبودن انتقاد در كام اول عجله نكردن در حذف ايده ها در كام دوم اشكالات استفاده از روشهاى راى كيرى و امتيازدهى براى انتخاب روشهاى بالا-به -يايين و يايين-به-بالا برای "" شفاف سازى ارتباط اهداف با كزينه ها #* شناسایی اهداف جزئی و تکمیل فهرست اهداف 31 

صفحه 32:
با سپاس از توجه شما 

ساختاردهي و،طوفان فکری انتخاب،ارزيابي ايده ها Brainstorming, Structuring, Evaluation & Choice 1 فهرست مطالب ‏ ‏ ضرورت استفاده از طوفان فکری و قواعد پياده سازي آن شيوه هاي ارزيابي ايده ها و كيفيت اطالعات حاصل از هر روش ‏ ‏ ‏ ‏ ساختاردهي ايده ها با توجه به اهداف تصميم گيري و ويژگي ايده ها ‏ ‏ ‏ راي گيري درجه بندي ترج/يح نسبي روش باال به پائين روش پائين به باال نقش /روش فرايند تحليل سلسله مراتبي تحليل ()AHP 2 یک ایده یا ایده های متعدد؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مواجه/ه ب/ا مشكل اغل/ب براي انس/ان ناخوشاين/د اس/ت و براي رهايي از آن بدنب/ال اولين راه حل ممكن مي گردد .ا ّما داشت/ن فق/ط /ي/ك ایده یا راهكار مخاطره آمي/ز محس/وب می‌شود چراكه انعطاف پذیری ،شرط بقا در دنياي امروز ،را کاهش می دهد. با داشت/ن فقط یک ايده ،امکان مقایسه میزان کارایی ایده ،وجود ندارد. بهترین راه برای ب/ه دس/ت آوردن یک ایده خوب داشتن ایده‌های مختلف است. فیلس/وف فرانس/وی Emile Chartier ،م/ی گوید « :هیچ امری خطرناک تر از آن نیست که فرد فقط یک ایده داشته باشد». روش طوفان فکری ،یک تکن/یک رایج برای تولید ایده است .براي شن/اسايي راهكارهاي مختلف يك مسئله /مشكل قابل استفاده است. 3 ايده اصلي: ‏ در یک جلسه طوفان فکری ،افراد مختلف صاحب نظر درباره یک موضوع خاص دور هم جمع شده و نظراتی را که به ذهنشان می‌رسد، بدون هیچ گونه محدودیتی بیان می‌کنند. 4 چگونه انجام می شود؟ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ تمامی افرادی که در این مرحله سهیم هستند ،در یک اتاق گردهم می آیند. ابتدا خالصه‌ای از مشکل مطرح مي شود. قواعد برگزاري جلسه و هدف جلسه ،به همه افراد گفته می شود. کاغذ و قلم در اختیار افراد گذاشته مي شود. افراد ایده‌های خود را به صورت شفاهی و کتبی بیان مي کنند. 5 شيوه انجام: ‏ بهترین چیدمان برای اتاق U،شكل اس/ت .این بدان معن/ی اس/ت كه ص/ندلی‌ها ب/ه ص/ورت نیم دایره در اتاق چیده شون/د و در وس/ط کاغذ یادداش/ت ایده های مختل/ف ،ب/ه گونه‌ای قرار گيرد ك/ه كلیه‌ی حاضران به ن را ببینند. راحتی بتوانند آ ‌ 6 زمان جلسه: ‏ مدت زمان پيشنهاد شده براي خلق ايده در جلسه 30تا 40دقیقه است. ‏ نشست طوفان فکری عم ً ال در هر ساعتی از روز به جز بعد از صرف ناهار امكان پذیر است .زیرا بعد از ناهار فعالیت مغز كاهش می‌یابد .بهتر است كه نشست‌ها در ساعت 10الی 11صبح برگزار گردند ،چرا كه در این زمان سطح فعالیت مغز باالست و جلسات عصر نيز بازدهي باال دارند. ‏ اتاق باید آرام باشد؛ تهویه مناسب داشته باشد؛ و از روشنایی كافی برخوردار باشد .وجود رنگ‌هاي مختلف به فعالیت مغز كمك می‌كند. 7 مراحل طوفان فکری ‏ خل/ق ايده :هدف از اي/ن مرحل/ه ،تولي/د يك گروه بزرگ و انبوه از ايده هاست. ‏ ‏ ‏ در ط/ي اي/ن مرحل/ه ،مهمتري/ن چي/ز ،پرهي/ز از انتقاد از ايده هاس/ت .ارزياب/ي ايده ها باي/د ت/ا زمان/ي ك/ه اعضاي تي/م قبول كنن/د ك/ه ايده ديگري ب/ه نظ/ر آنه/ا نم/ي رس/د به تعويق بيفتد. كوتاه نمودن ليس/ت ايده ه/ا :عوامل/ي مانن/د امكان ناپذيري ،ناموجه بودن و هزينه براي حذف ايده هاي نامناسب استفاده مي شوند. دس/ته بندي و تركي/ب ايده هاي باقيمانده :هدف از اي/ن مرحله، انتخاب تعدادي از ايده ها براي ارزيابي است. 8 خالقیت ( -)CREATIVITYقواعد و تكنيكها ‏ ‏ ‏ ‏ همه می توانند (باید) در آن شرکت کنند. اجازه خیال پردازی در تولید ایده وجود دارد .در اين گام ،کمیت و نه کیفیت ایده ها مورد توجه است. چيزي بنام ایده ب/د وجود ندارد .پ/س هیچ گون/ه قضاوتی درباره پیشنهاد و یا نظر افراد ،انجام ندهيد. ب/ه شرایط ایده آ/ل فک/ر کنید .مس/ائل حدی را در نظ/ر بگیرید .شرایط غیرمحتم/ل را مانن/د شرایط محتم/ل در نظ/ر بگیرید .از ترکیب ایده ها برای تولید ایده جدید کمک بگیرید. 9 خالقیت ( -)CREATIVITYمحرك ها ‏ ‏ ‏ فراه/م آوردن محرک ه/ا ،عام/ل کلیدی در افزایش خالقیت است. در اغل/ب طوفان فکری ه/ا ،تولید ایده ابتدا از سط/ح بیرون/ی مغ/ز شروع م/ی شود و س/پس ب/ا عمیق تر شدن در الیه های مغز ادامه می یابد. اگ/ر محرک ه/ا ب/ه اندازه کاف/ی باشد ،افراد از مغزشان فق/ط برای بیرون کشیدن ایده ه/ا استفاده نم/ی کنن/د بلكه از آ/ن برای تولید ایده ب/ا ترکیب ایده های دیگر نیز استفاده مي کنند. 10 خالقیت ( -)CREATIVITYمحرك ها ‏ ‏ ‏ محرک م/ی توان/د ه/ر چیزی باش/د که افراد را از قال/ب معمول فک/ر کردن ب/ه منظور ساختن پیوندهای جدید خارج کند. محرك م/ي توان/د ه/ر چيزي باش/د ك/ه شم/ا مي شنويد ،مزه ،لمس ،يا بومي كنيد يا مي بينيد. در ي/ك تحقي/ق در دانشگاه اكالهم/ا ب/ا شركت گروه هاي 4نفره دانشجوي/ي مشاهده ش/د ك/ه متوسط تعداد ايده ه/ا در مورد غذاي سبك (snack )foodب/ا اس/تفاده از نمون/ه محص/والت ،تصوير مجالت ،و تغيي/ر يكباره شراي/ط محيط/ي مثال با موس/يقي بلن/د و غذاي خوب ،از 29/7به 310/8 افزايش يافت. 11 محدود کردن تعداد ايده ها (NARROWING )DOWN ‏ ب/ا در نظ/ر گرفت/ن عمل/ی بودن ،موج/ه بودن ،هزین/ه و ...تعداد ك/م يا زیادی از ایده ها حذف می شوند. گرچ/ه در مرحل/ه اول ،انتقاد از ایده های دیگران ممنوع اس/ت ،ام/ا پ/س از آ/ن ،ایده هاي نامناسب حذف مي شوند. ایده های باق/ی مانده ب/ا فراین/د هایی ك/ه در ي/ك طي/ف از س/اده ت/ا تخص/صي مثال از رأ/ی گیری تا فرايند سلسله مراتبي تحليل ( )AHPارزیابی می شوند. ‏ چنانچ/ه تعداد زيادي از ايده ه/ا حذف شوندو فق/ط ايده هاي/ي كه بس/يار مناس/ب ت/ر بنظ/ر م/ي رس/ند باق/ي بمانن/د مرحل/ه ارزياب/ي آس/ان تر خواه/د بود .ا ّما امكان حذف ايده هاي/ي ك/ه در بررس/ي تفص/يلي مناسب تر باشند نيز افزايش مي يابد. 12 محدود کردن تعداد ايده ها (NARROWING )DOWN ‏ قب/ل از رد كردن ي/ك ايده ،امكان يكي شدن آ/ن ب/ا بقي/ه نظريات بايد بررس/ي و رس/يدگي شود .نظ/ر نهاي/ي را ت/ا زمان/ي ك/ه ایده اي ارزيابي نشده است ،ارائه ندهید. ‏ هميش/ه اي/ن نكت/ه را ب/ه ياد داشت/ه باشي/د ك/ه احتمال ارزيابي در جزئيات در مرحله ي بعد فرايند وجود خواهد داشت . 13 دسته بندی ( )CATEGORIZINGو ترکیب ()COMBINING ‏ بع/د از حذف ایده های غیر عمل/ی ،دسته بندی و ترکیب کردن ایده های باقی مانده، برای یافتن بهترین ایده مفید است. ‏ برخ/ي ايده ه/ا فق/ط ب/ه جنبه ای خاص از مشک/ل پرداخت/ه و از ترکیب آ/ن با ایده هاي ديگ/ر م/ي توان راه حل/ي ك/ل نگر و جامع ایجاد کرد. ‏ برخ/ي ايده ه/ا براي ح/ل مشكالت/ي غير از مس/ئله تح/ت بررس/ي مناس/ب هس/تند .آنها را براي اس/تفاده در آينده نگهداري نمايي/د. (بانك ايده) 14 دسته بندی ( )CATEGORIZINGو ترکیب ()COMBINING ‏ ‏ ‏ بطور مثال ،یک راه ح/ل فق/ط ب/ه محص/ول و ديگري ب/ه بازار مي پردازد .از تركي/ب آنه/ا ي/ك گزين/ه جدي/د م/ی توان/د ترکیب/ی از ایده های محصول، بخش بندی بازار و فروش باشد. ميزان وس/واس خود در مورد كيفي/ت راهكاره/ا /گزين/ه ه/ا را ب/ا سطح اهميت مسئله متناسب سازيد. پس از اين مرحله ،نوبت به ارزيابي گزينه ها ميرسد. 15 رأی گیری ()Voting ‏ رأی گیری روشي پرطرفدار و ساده برای ارزیابی ایده ها است. ‏ رأی گیری به سه شکل انجام می شود. بله /خیر چندگزينه اي درجه بندی ‏ ‏ ‏ 16  فرض كني/د ب/ا هدف جايگزين/ي س/اعت كار معمول شركت/ي ك/ه در آن كار م/ي كني/د ( 9ص/بح ت/ا 5بعدازظه/ر) جلس/ه تشكي/ل شده و در انتها ب/ا روش چن/د گزين/ه اي از شرك/ت كنندگان در جلس/ه نس/بت ب/ه گزينه برت/ر آنه/ا نظرخواه/ي م/ي شود (مثال ب/ا كم/ك بسته نرم افزاري .) Team Expert Choice ‏ حاصل ارزيابي ؟ 17 راي گيري چندگزينه اي -مثال تغيير ساعت كار 18 بله /خیر و چند گزينه اي (MULTIPLE )CHOICE ‏ ‏ ‏ در اين دو شيوه ،كارشناسان شرکت‌کننده فقط اجازه دارند به یکی از گزینه‌ها رأی دهند. کیفیت اطالعات حاصل از انتخاب گزينه ها توسط كارشناسان با اين روش حداقل و پائين است. افراد قادر نیستند توضيح دهند كه نسبت به شدت برتري گزينه اي كه انتخاب كرده اند در مقايسه با سايرين چه احساسي دارند. 19 درجه بندی ()RATING ‏ برای افزایش کیفیت اطالعات حاصل از پاسخ دهي كارشناسان ،هرفرد اجازه مي يابد هر يك از ایده ها را در محدوده مشخص شده مثال بین 1تا 10امتيازدهي کند. سپس از درجه های اختصاص يافته به هر ایده میانگین گرفته می شود. ‏ براي معنادار شدن اين متوسط ،درجه بندي به صورت فاصله اي صورت پذيرد (مثال بين 9و )9/5مشروط بر آنكه به كارشناسان تذكر داده شود كه فاصله هاي يكسان به يك اندازه بزرگ هستند .مث ً ال فاصله 1تا 2با فاصله 3تا 4و فاصله 8تا 9به يك اندازه اند. ‏ مقایسه ایده ها در روش درجه بندي واقعی تر و ملموس تر است. ‏ 20 درجه بندی -ادامه ‏ :ratio judgment چنانچه براي ما مهم باشد كه بطور متوسط يك گزينه نسبت به ديگري چن د برابر ترجي ح داده شده اس ت باي د ب ه كارشناسان بگوييم كه در مرحله امتيازدهي دقت كنند كه تخصيص 8به يك گزينه و 4به گزينه ديگر بدين معناست كه گزينه اول در نگاه او 2برابر گزينه دوم ترجيح دارد. 21 درجه بندی ( -)RATINGمثال تغيير ساعت كار ‏ به نموداري كه ارزيابي گزينه ها براساس درجه بندي (اساليد بعد) را نشان ميدهد توجه كنيد. ‏ در روش راي گيري (نمودار قب ل) flextimeب ا حدود يك دوم راي گزينه هاي اول و دوم رتبه چهارم را به خود اختصاص داد .حال آنكه با دادن اجازه درجه بندي گزينه ها به كارشناسان توانست بطور متوسط بيشترين امتياز را بدست آورد. اما تفاوت كوچكي بين اين گزينه و تعداد ديگري از گزينه ها وجود دارد و نمي توان ادعا كرد كه اين گزينه به روشني نسبت به سايرين ترجيح دارد. ‏ برای پرداختن به مسائل مهم و حیاتی رأی‌گیری و درجه‌بندی کافی نیستند .چرا ؟ ‏ 22 23 ارتباط ايده ها با اهداف ؟ ‏ در اين مثال با تغيير روش از راي گيري به درجه بندي ميزان اطالعات بدست آمده از ارزيابي افزايش يافت اما ارتباط هر ايده (گزينه) با اهداف و جنبه هاي مثبت و منفي آنها را در ارزيابي در نظر نگرفته /ايم!! . ‏ باید به سواالتی از این قبیل پاسخ داده شود ‌: چرا یک از گزينه ها بر ديگري ترجیح دارد؟ چه اهدافی با حل این مسئله تصمیم‌گیری تعقيب مي شوند؟ هر يك از اهداف چه قدر اهمیت دارد؟ هر يك از گزينه ها چقدر به هر هدف می تواند کمک کند؟ ‏ با استفاده از روش AHPمی توان اهميت نسبي اهداف و ترجيحات نسبي گزينه/ ها براي هر هدف را معين نمود. 24 ساختاردهي به ايده ها ()STRUCTURING ‏ ‏ ايجاد يك ساختار نردباني و درخت تصميم براي مسئله تحت بررسي مدنظر قرار دارد كه به دو روش باال-به -پائين و پائين-به-باال قابل انجام است. روش باال-به -پائين ( )top-downيا راهبردي ()strategic ‏ ‏ روش پائين-به-باال ( )bottom-upيا تاكتيكي ()tactical ‏ ‏ تاكيد بر اينست كه ابتدا به شناسايي اهداف پردا/خته شود. تاكيد بر اينست كه ا/بتدا به شناسايي نقاط مثبت و منفي ايده ها (گزينه ها) پرداخته شود در عمل ،روش تركيبي استفاده مي شود و بين دو روش به دفعات رفت و برگشت صورت مي گيرد. 25 ساختاردهي باال-به-پائين ‏ فرض :تصميم گيرنده اطالعات و فهم بيشتري نسبت به اهداف دارد. پس ابتدا به شناسايي اهداف اصلي و جزئي مرتبط با هر هدف اصلي و خوشه بندي آنها مي پردازد تا در ادامه با كمك آنها نقاط مثبت و منفي ايده ها نسبت به هريك از اهداف را استخراج نمايد. ‏ در مثال ”تغييرساعت كار‍“ پس از حذف ايده هاي با درجه پائين 6 ،ايده برتر را در كنار ايده ”حفظ وضع موجود“ به مرحله ساختاردهي مي رسانيم .سپس ،اهداف را شناسايي مي نماييم: ‏ پس از /شناسايي اهداف به روش پائين-به-باال سوئيچ مي كنيم 26 ساختاردهي پائين-به-باال ‏ ‏ با شناسايي نقاط قوت و ضعف هر يك از گزينه ها آغاز مي كند .الزم نيست فهرست كاملي تهيه شود چون هدف نهايي شناسايي اهداف است .البته مستند نمودن فهرست كامل به دفاع در مقابل نقدها كمك مي نمايد. در مثال ”تغييرساعت كار“ براي هريك از ايده ها با استفاده از بسته نرم افزاري Team Expert Choiceبراي هر ايده اقدام شد .مثال: 27 از ويژگي گزينه ها تا اهداف ‏ با استفاده از فهرست كامل نقاط مثبت و منفي استخراج شده و فهرست اهداف در يك چارچوب ممكن است بتوان با تفسير برخي نكات اهداف جديدي استخراج نمود. 28 ارزيابي گزينه ها و انتخاب ‏ نمایش خوشه ای و درختی اهداف 29 ارزيابي و انتخابAHP - 30 جمع بندی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ اهمیت خلق ایده های جدید نکات کاربردی مهم در طراحی فضای فیزیکی و روانی جلسه مجاز نبودن انتقاد در گام اول عجله نکردن در حذف ایده ها در گام دوم اشکاالت استفاده از روشهای رای گیری و امتیازدهی برای انتخاب روشهای باال-به –پایین و پایین-به-باال برای شفاف سازی ارتباط اهداف با گزینه ها شناسایی اهداف جزئی و تکمیل فهرست اهداف 31 با سپاس از توجه شما 32