صفحه 1:
كانونيابى حريق
كانون حريق : كانون حريق منطقه اى است
كه حريق از أنجا شروع و كسترش يافته است
فاكتور هايى كه بمنظور كشف كانون بايد در
نظر داشت را ابتدا بصورت فهرست و سيس به
شرح و بسط هر كدام جداكانه خواهيم
يرداخت:
صفحه 2:
جهت و چگونگی گسترش حریق .
* میزان سوختگی در نقاط مختلف حریق (عمق سوزی )
سطح سوزی اجناس »زمانیکه در محل خاصی عمق
سوزی وجود نداشته باشد .
* میزان بار اشتعال در هر نقطه از منطقه حریق (بازسازی
طریقه انتقال حرارت در جهت های گسترش ۰
خصوصیات مواد و عناصر سوخته شده در رابطه با
انتقال حریق و عمق سوزی
صفحه 3:
* جهت وزش باد و بررسی ساختار فیزیکی محل يا
عوارض زمین (وجود تپه یا دره يا شیارها در مناطق باز )
جهت سوختگی اجناس (درختان و وسایل سوخته
شده ).
ذوب شدن لامپ يا شيشه در جهت گسترش حریق .
کاووش شعاع کانون حریق کشف شده در رابطه با
وسعت جريق .
ميزان دودزدكى در قسمتهاى مختلف ديوارها و سقف .
تعداد كانونها .
صفحه 4:
0- جهت و چگونگی گسترش حریق :
* حریق در دو جهت اصلی گسترش پیدا می کند :
الف :عمودی ب :افقی
۳- میزان سوختگی در نقاط مختلف حربق (عمق
سوزی ):
هميشه در کانون حریق عمق سوزی داریم یعنی در کانون
حریق اجناس کاملا سوخته و در پاره ای موارد به زغال
میدل می گردد.
صفحه 5:
9 سطح سوزی اجناس در صورتیکه در محل خاصی عمق سوزی وجود
نداشته باشد :
این پدیده دلیل بر آتش سوزی ناشی از مایعات قابل اشتعال و يا سريع
الاشتعال .خصوصا زمانیکه شروع حریق همراه کپ آنفجار بوده باشد .
راه تشخیص مایعات قابل اشتعال در محل :
: از راه بوی آنها؛ (با استفاده از بو کردن اجناس يا موادییکه در قسمتهای
ف محل حریق وجود دارد .
ب : از طریق بینایی؛ با ریختن آب جوش بر روی اجناس يا موادیکه کمتر دچار
سوختگی گردیده اند يا سوخته نشده اند .
ج :از طریق چشایی؛ با زدن یک تکه نان به مواد و وسیله ای که مشکوک به ربخته
alge Gad قابل اشتعال می باشد
د: از طریق آنالیز کردن بعضی از مواد که در ساختار آنها سرب وجود نداشته » اگر در
اثر آنالیز وجود سرب در آنها کشف شود می تواند دلیلی بر ريخته شدن بنزین و
سوزاندن آن باشد .
توجه : در مواردیکه عامل آتش سوزی بنزین باشد باید دنبال فتیله و يا پرتاب شئ
مشتعل به محل گشت
صفحه 6:
* 6- میزان بار اشتعال در هر نقطه از حریق (بازسازی صحنه ) :
* در کلیه حریقها جهت کشف کانون حریق و نهایتا رسیدن به علت
حریق بازسازی صحنه حریق و دانستن محل دقیق اجناس
قبل از وقوع حریق لازم می باشد ءزیرا بررسی جهت های گسترش حریق
حریق .عمق سوزی در نقطه های مختلف حریق .در غیر اینصورت ممکن
نمی باشد .چون کارشناسی بررسی علت حریق همواره بعد از اطفاءحریق
ودر ياره اى موارد كه بعد از روز از تاريخ وقوع حادثه حريق به محل
مى رسيم و در جريان سوخته شدن اجناسى قرار مى كيريم كه اين
اجناس توسط كروه عمليات جابجا شده و يا توسط مالك از محل خارج
شده اند .
* یکی از راههای بازسازی صحنه حریق استفاده از شهود .مالک محل و
مأموزین اطفاء حریق هی باشدزاه دیگر آثار بجامانده از اجتالن موجود
در محل حریق در نقاط مختلف می باشد ,عمدتا قسمت زیرین اجناس
بدلیل عدم تماس با اکسیژن سالم مانده ودر جاهای مختلف اثر از خود
بجای می گذارد.
شده
صفحه 7:
-طربقه انتقال حرارت در جهت های گسترش :
انتقال حرارت به سه طریق انجام می شود :
الف هدايت : و آن زمانی است که یک سر جسمی مثل میله آهنی
را گرم کنیم «حرارت از مولکولی به مولكول ديكر انتقال مى يابد تا
اينکه آن سر لوله نیز گرم شود و یک سر چوب را آتش زده و آتش
کم .کم به سر دیگر آن انتقال می یبد
ب - جابجایی : در این حرارت و يا شعله از طریق عمودی .از
زاهروها نراه پله:ها و-چاله:های آسانسور به:منطقه دیگر سرایت:می
ج - تشعشع : در این طریقه جسم در حال سوختن هوای اطراف را
گرم کرده و بصورت تشعشعات حرارتی به اجناس مجاور حرارت
انتقال می یابد .
صفحه 8:
©-خصوصيات مواد و عناصر سوخته شده در رابطه با
انتقال حریق و عمق سوزی :
الف : موادی که برای سوختن حتما باید در معرض. شعله قرار
كيرند .مانند : مواد خشک (پارچه . چوب) و یا موادی از جنس
P.V.C
ب: بعضی از مواد در اثر حرارت ذوب می شوند و شعله ور نمی
گردند. مانند: موادی از جنس:)۰۷۰ ۰ شيشه و فلزات از قبیل
آهن» سرب چدن و مس .
ج: بعضی از مواد بخصوص گازها و مایعات سریع الاشتعال در اثر
رسیدن شعله مستقیم به آنها انفجار تولید می نمایند .مانند :
متانء بوتان» بنزین تینرو ۰۰۰
صفحه 9:
۰ راههای بررسی خصوصیات مواد و عناصر سوخته
شده در رابطه با بررسی انتقال و عمق سوختگی :
* - دانستن نوع موادبکار رفته و شکل فيزيكى آنها .
* ۲- بوجود آوردن شرایطی مشابه شرایط حریق در نمونه
های جمع آوری شده از مواد سوخته شده در حریق .
صفحه 10:
۳- جهت وزش باد و بررسی ساختار فیزیکی محل یا عوارض
زمین (وجود تپه .دره یا شیارها در مناطق باز ):
الف :جهت وزش Ob در شب از تپه به سوی دره و در روز برعکس است
ب: حریق هميشه در جهت وزش باد می باشد .
ج: حریق بیشتر در شیارها حرکت می کند .
د: جهت سوختن درختها .اجناس و ستونها مارابه کانون حریق هدایت
می کند .
ه: وجود سد يا موانع در جهت گسترش حریق .
و: در حریقها .ابتدایی ترین نقطه سوخته شده رادرنظر می گیریم .
برای توضیح موارد بیان شده نکاتی وجود دارد که ذیلا به بررسی آنها
می پردازيم.
صفحه 11:
* - در مناطق روباز همواره حریق در جهت وزش باد گسترش
می یابد .باد در اثر جابجایی هوای گرم بوجود می آید .پس در
شبها باد از سمت دریا به ساحل یا قله به دره ودر روز برعکس
می باشد .در جاهای بسته بازبودن پنجره ها و درها و جهت
وزش باد را در نظر می گیریم. باید در نظر داشت که حریق از
جهت فشار مثبت به فشار منفی حرکت می کند .منظور از فشار
مثبت نسبت به منفی جهت وزش باد می باشد .
* ۲-در نظر گرفتن شیارتپه ها يا راههای حرکت در جنگل که
بصورت اختلاف سطح باشند در مناطق روباز اهمیت فراوان
دارند ءزیرا گسترش حریق در این مناطق از طریق شیارها
صورت می گیرد.
صفحه 12:
* ۲-وجود سد یا موانع در جهت گسترش حریق »حریق و
شعله های آتش در برخورد با مونع یا سدها در طرفین
گسترش یافته و در صورت وجود مواد قابل اشتعال سد
یا مانع را دود می زند و همواره میزان سوختگی قسمت
جلوی موانع بیشتر از قسمت پشت آنهاست در مکانهای
باز ابتدایی ترین نقطه سوختگی در جهت وزش باد
احتمالا کانون حریق می باشد .
صفحه 13:
۸- جهت سوختگی اجناس (درخنها ,وسایل سوخته شده):
جهت سوختگی اجناس .ستونهاءدرختان و درختچه ها در جهت
گسترش حریق می باشد و همواره سطحی از آنها که بیشتر سوخته
است در جهت گسترش حریق است .
۹-ذوب شدن لامپ یا شيشه در جهت گسترش حریق :
لامپ : لامپها در اثروقوع حریق اگر گازی باشند در اثر انبساط
حجمی گاز فاحل آنها میترکند ودر صورتبکه از نوع 2
ءشکسته و یا ذوب می شوند .اگر ذوب شوند در
حریق طاولهای درشت ایجاد می گردد.
شیشه: شيشه پنجره ها در مکانهای حریق زده عمدتا شکسته و پا
ذوب می شوند .
صفحه 14:
۰ بررسی علل شکسته شدن و یا ذوب شدن شيشه :
* الف: شیشه در اثر حرارت ترد و شکسته شده است .
9 ب: شکسته شدن شیشه ها در اثر ضربه وارده به آنها
قبل يا بعد از حريق.
* ج: شيشه در اثر موج ناشى از انفجار شكسته شده باشد .
* د: ذوب شدن شيشه ها در جريان وقوع حريق .
صفحه 15:
۰ الف)زمانیکه شيشه ها در اثر شدت حرارت ترد و
شکننده می شوند باید دارای علایم زیر باشند :
* دودزده و كاملا سياه هستند (خود شيشه سياه مى
شود).
براحتى در بين انكشتان مى شكند وخرده شيشه ايجاد
نمى نمايد.
* معمولا بصورت تگه های بزرگ می باشند و شکستگی در
یک خط است و ترکهای جانبی ایجاد نمی کند .
* لبهای«شکستهشنه تیز وربرنقه نمی باشتد .
صفحه 16:
ب)اگر شيشه ها بر اثر ضربه شکسته شده باشند
دارای خصوصیات ذیل می باشند:
شکستگی بصورت ترکهای تار عنکبوتی بوده .که مرکز
آن محل ورود ضربه است .
لبه های قسمت شک سته شده تیز و برنده می باشند .
* با بررسی عرضی قسمتهای شکسته شده در زیر ذره بین
به ترکهای دارای شیب برمیخوريم که سمت بالای شیب
ءسمت ورود ضربه می باشد و قسمت پایین شیب .سمت
خارج را نشان می دهد.
صفحه 17:
2
صفحه 18:
° تذ کر Sh همواره در زمان وقوغ حریق یک سمت شیش دود
زده و سیاه و سمت دیگر روشن است که بررسی انجام شده در
قسمت روشن شيشه صورت می پذیرد .
* قفگو 8۲ اگر شيشه در اثر ضربه به قبل از وقوع حريق
شکسته شده باشد .هیچگونه آثار دودزدگی و سوختگی برروی
آن وجودندارد.
* قفکو 8۳ اگر شيشه در اثر ضربه بعد از وقوع حریق شکسته
شده باشد در یک طرف آن آثار دودزدگی و سوختگی وجود
دارد که در اینگونه موارد همانطور که در تذکر ۱ گفته شد و
بررسی برروی قسمت روشن انجام می گیرد .
صفحه 19:
ج)شکستگی شيشه در اثر موج انفجار دارای خصوصیات
زير می باشد :
۱- بجز قسمتهای لبه های چارچوب پنجره ها بقیه قسمت های
شيشه بصورت تکه های کاملا ریز شکسته می شوتد زیرا در اثر
موج ناشی از انفجار ضربه به تمامی قسمتهای شيشه وارد می
شود .
۲- دفرمه يا کنده شدن چارچوب پنجره ها در بیشتر موارد .
۳- اگر انفجار قبل از وقوع حریق صورت گرفته باشد ءتکه های
شيشه بصورت شفاف می باشد و اگر بعد از وقوع حریق انفجار
صورت گرفته باشد .یک سمت شیشه ها دودزده می باشد .
صفحه 20:
د) شيشه در اثر حرارت زیاد ذوب شده باشد :
اگر ذر حریق شيشه يا اجسام بلورين ذوب شوند
عجهت ريزش مذابها از سمتی است که حرارت
به آن وارد شده است .
صفحه 21:
۰-کاووش شعاع کانون حریق کشف شده در رابطه با وسعت حریق :
در حريقهایی که وسعت آنها زیاد می باشد مانند ساختمانی که چند طبقه آ
دچاز سوختکین ,شنم است طبقه ای که حریق از آن:بة طبقات دیگز سزایث
نموده (معمولا طبقه پایین تر )شعاع کاووش در ساختمان می باشد و با بررسی
طبقه ای که بعنوان شعاع کاووش ساختمان در نظر گرفته ایم به اتافها و
قسمتهای مختلف بر می خوریم ای با قسمتی که حریق أنجا به سمتهاى
دیگر سرایت کرده در هر طبقه ای بود .شعاع کاووش در آن طبقه است .
در مکانهای باز که وسعت حریق زیاد می باشد منطقه ای که احتمال وقوع حریق
از آن به مناطق دیگر می رود با توجه به فاکتورهای کانون حریق به عنوان شعاع
کاووش در نظر گرفته می شود. همواره در مکانهایی که اختلاف سطح وجود
دارد ,پایین ترین مناطق به عنوان شعاع کاووش در نظر گرفته مي شود OPS.
حریق را معمولا یک مترمربع در داخل شعاع کاووش درنظر می
حبس حرارت (کند سوزی):
در مکانهایی که درب و پنجره بسته باشند و اکسیژن کافی جهت سوختن وجود
نداشته باشد اجناس بصورت کندسوزی سوخته و دودزیادی عمدتا قهوه ای رنگ
در دور درها و جدار پنجره ها از خود بجای می گذارد .که در زمان بازکردن در و
يا پنجره ها بدلیل رسیده اکسیژن کافی جهت سوختن امکان انفجار وجود
anvils اینتحالت (یک درافت )می گویتد.:
صفحه 22:
علائم کندسوزی :
* وجود دود به مقدار چند سانتیمتر برروی اجناس و قسمتهای
مختلف مکان حریق زده است .در حریقهایی مانند اتصالی برق یا
حریقهایی که در اثر انداختن ته سیگار روشن برروی اجناس بوجود
می آید یکی از علائم آن وجود کندسوزی بعنی قشری از دود به
مقدار زياد برروی اجناس است .
فرسوزی :
زمانیکه شعله های حریق به زیر سقف برسند از زیرسقف حرکت
کرده و به نقاط مختلف ساختمان سرایت می کند و اجناس از
قسمت فوقانی آنها فرسوز می شوند . مخصوصا اجناسی که از جنس
۲ می باشد در فرسوزیهااز قسمت فوقانی ذوب می شوند .
صفحه 23:
۰ یافتن کانون حریق در وسایط نقليه :
* نحوه سوختگی قسمتهای متفاوت اتومبیل در جهت یافتن کانون
حریق از داخل اتاق يا بدنه عامل کشف علت حریق می
باشد .«سوختن داخل اتاق در قسمتهای جلوی
داشپرت .صندوقها .سوختن موتور از قسمت جلو یا عقب
آن .سوختن يا سوختن وسایل صندوق عقب بررسی نحوه سوختن
بدنه اتومبیل و چراغها ایجاد تغییرات فیزیکی در وسایل و بدنه
اتومبیل .سوختن یا حرارت دیدگی بدنه اتومبیل .مکان و طرز قرار
گرفتن اتومبیل دره محیط بررسی برروی شيشه های سالم و
شکسته شده همگی اینها فاکتورهایی هستند که کارشناس در
جهت کشف علت حریق باید درنظر داشته باشد . همواره نکته
اساسی دربررسی و پیداکردن کانون حریق آن است که باید
کانونهای فرضی را باجهت های گسترش حریق منطبق کرد.تا کانون
واقعی کشف شود .
صفحه 24:
قفكو 5 تحقيقات جانبى لروز
chy aol حادثه . شرايط منطقه و...)
نيز از فاكتورهاى مهم در علت يابى حريق
صفحه 25:
علل ایسجاد حسریسق
۰ علل ایحاد حریق
* علل ایجاد حریق: علل ایجاد حریق به دو دسته اصلی
تقسیم می شوند :
* ۱- حریقهای عمدی که توسط شخص يا اشخاصی ایجاد
می شوند .
* ؟-حريقهاى غير عمدی که ناشی از عوامل طبیعی یا بی
احتیاطی ها می باشند.
صفحه 26:
حریقهای عمدی :
دررابطه با حریقهای عمدی یعنی عمدی بودن حریقها باید
فاکتورهای ذیل را در نظر گرفت :
۱- چند کانون بودن حریق .
۲- رد تک تک علل آتش سوزیهای تصادفی و غیر عمدی .
۳- فواید و نفعی که از حریق عاید مرتکب می گردد.
۴- در نظر گرفتن شرایط ایجاد سوء ظن .
۵- شبوه هایی که مرتکب جهت ارتکاب حریق از آنها استفاده
صفحه 27:
چند کانون بودن حریق :
در اینگونه حریقها .مجرم برای تسریع در امر آتش سوزی چند نقطه متفاوت از
محل را آتش می زند ببرای تشخیص اینکه کانونهای حریق جدا از هم بوده یا خیر
ابتدا بايد توجه داشت که آیا وقوع حریق در یک کانون می توانسته باعث سرایت
آتش سوزی در کانونهای دیگر باشد یا خیر برای نیل به این مقصود مسیر
گسترش آتش سوزی را در هر کانون بطور مستقل بررسی می کنیم و موقعیت
فيزيکي محل و نحوه سوختن اجناس در حد فاصل دو کانون قابل بررسی می
باشد .گاهی اوقات نیز و جود
کپسولهای اسپری .حشره کشها یا کپسولهای گاز کوچک در کانون حریق و انفجار
آنها باعث يرتاب به نقطه ديكرى از محل برروى اجناس قابل اشتعال و ايجاد
كانونهاى حريق مستقل مى كردد «براى جلو كيرى از اين اشتباه بايد خاكستر
سوخته اجناس را درهرکانون دقیقا بررسي کرده و نیز باید موقعیت فیزیکی محل
دررابطه با انتقال حرارت از یک کانون به کانون دیگر دقیقا بررسی گردد.
در بعضی از حريقها ,حرکت شعله برروی سقف ودر قسمتهای فوقانی باعث شعله
وری و سرایت حریق به قسمتهای دیگر می گرده و در جاهاییکه مخصوصا
اختلاف سطح بین دو کانون وجود دارد امکان اینکه اجناس بین دو کانون سوخته
نشده باشند وجود دارد.
صفحه 28:
۰ شرایط ایحاد یوم
وجود بنزین یا نفت یا دیگر مایعات قابل اشتعال و ظروف محتوی آنها در محل
هاییکه وجود آنها طبیعی بنظر نمی رسد .مثلا اتافها یا کنار اتومبیلهای حریق زده
مي تواند عامل مشکوکی باشد و نیز سطح سوزی اجناس .ورودهای قهری و
شکستگی قفلها .درها و پنجره .شکسته شدن شيشه ها در اثر ضربه قبل از وقوع
حریق افجارات قبل يا بعد آز وقوع حريق در محلهابيكه عار از مواد منفجره با
عوامل ایجاد کنند است .وجود تنها كليد عمارتى كه مورد حريق عمدى
وج ده پیش یک شخص بخصوص .گسترش سریع حریق در مکانهای مختلف
در نظر كرفتن نوع مواد موجود در أنجاء اظهارات شهود در رابطه با ديدن
“C4 ی مشکوک در محل یا شنیدن صداهای مشکوک و غیرطبیعی قبل از وقوع
حریق.
فواید و نفعی که از حریق عاید مرتکب شونده می شود.
برای موفقیت در امر کشف آتش سوزیهای عمدی در صورت امکان باید از علل و
موجباتی که ممکن است کسی را وادار به ارتکاب اين عمل نماید آگاه شد. عللی
که معمولا در اینگونه حریقها در نظر
می گیریم عبارتند از :
صفحه 29:
الف - کلاه برداری از شرکتهای بیمه بعنوان دربافت خسارت ؛
در آتش سوزیهایی که محل توسط شرکتهای بیمه بمبلخ قابل توجهی بیمه
شده است باید وضع مالی صاحب محل را قبل از وقوع حریق مورد رسیدگی
دقيق قرار داد.مثلاً اگر صاحب محل بدهی یا تعهداتی داشته که در همان ایام
بایستی به پردازد یا در آستانه ورشکستگی بوده و یا برای از بين بردن ماشین
آلات کهنه و فرسوده که تعمیر آنها خیلی گران تمام می شود و يا برای اغذ
قیعت:عمارتی که در شرف خرابی است وباید میزان اجتاس سوخته شده و
خسارت وارده نسبت به مبلغ بیمه نامه در صورت امکان بررسی گردد.
ب مخفى كردن و از بين بردن جرم دیکر و یا آثار آن؛
گاهی اوقات برای پنهان کردن جرم جنایت دیگری محل را آتش می زنند. در
مورد قتل ممکن است قاتل پس از ارتکاب عمل محل را جهت از بين بردن
دلایل و مدارک و از بین رفتن جنازه آنرا بسوزاند. در اینگونه موارد باید کلید
فاکتورها حریقهای عمدی و نیز بررسی اجناس سوخته شده در رابطه با
سرقتها بررسی گردد و نیز اجساد سوخته شده در حریق علاوه بر کالبد
شکافی از دید کارشناسی که بعداً شرح آن گفته خواهد شد دقیقاً ببرسی
شود.
صفحه 30:
ج س از بين بردن دفاتر و مدارک ؛
بعضی از تجار متقلب و کلاه بردار ممکن است برای ندادن مالیات و به
دلايل كلاه برداری دفاتر حساب خود را از بین ببرند و برای اين کار اقدام
بایجاد حریق عمدی می نمایند در اینگونه موارد اغلب دفاتر حساب را در
صفحةٌ مورد نظر از می گذارند. زیرا مى دانند دفتر بسته معمولاً بطور کامل
آتش نمی گیرد و قسمتهای داخل آن سالم می ماند.
د تهديد و باج خواهی .
وس رقابت و حسادت تجارتی .
هس جنون آتش زنی ؛ ۱ ۱
کسانی هستند که بدون هیچ دلایلی صرفا بخاطر علاقه به آتش زدن محل
و تماشای شعله های آتش و لذتی که از این عمل می برند . اقدام به ایجاد
حریقهای عمدی می نمایند.
ن- اشخاصى كد جهت مالع شخي ووه ارثيه و 3
مخصوصا در حریقهای عمدی که در جر ey.
فد نلاب و مخالفین نظام در بقهایی که در ساز: مانهاى
دولتى و مراكز نظامى عادر ا رت 0
صفحه 31:
شرایط ایجاد سوء ظن :
پنجره های شکسته شده و ورودیهای شهری احتمالاً نفجارات . که قبلاً توضیح
داده شد.
استشمام بوی بنزین, استون . نفت » فسفر و راههای اثبات آنها که قبلاً گفته شد.
وجود اشیاء قابل احتراق د رمحل مانند؛ روغنهای قابل اشتعال , تراشه های چوب.
کاغذ . گوگرد. کیریت » شمع که بطور معمول در محل وجودشان غیرطبیعی می
باشد.
چند کانونی بودن حریق که قبلاً توضیح داده شد.
باز بودن درب کشوها و قفسه ها و دفاتر و یا مفقود شدن بعضی از اشیاء يا پول.
از کار افتادن وسایل اطفاء حریق .
بمب ساعتی و یا سایر وسایل احتراق که از روی ساعت تنظیم شده و در دقت
معين محترق می شوند و یا ای آنها .
وجود کهنه پا کاغذهای آلوده به بنزین و مایعات قابل اشتعال بخصوص اگر ثابت
شود ساكنين خانه يا مكان كمى قبل أز أنش سوزى خانه را ترك كرده اند. زيرا
در حریقهای عمومی یکی از فاکتورهایی که مجرم سعی در اثبات آن دارد نبودن
در محل, در زمان وقوع آتش سوزی است.
صفحه 32:
شیوه ها روشهایی که معمولاً در ایجاد حریقهای عمدی از
1 استفده می شود:
الف استفاده از شمع ؛
شمع را داخل جعبة مملو از روغنهاى قابل اشتعال يا كاغذ و يا كهنه هاى آلوده
به مواد نفتى قرار مى دهند بطوريكه اين كهنه ها و مواد آلوده به قسمتهاى
انتهایی شمع تماس داشته باشند و قبلا زمان سوخته شدن شمع را محاسبه می
نمایند. زمانیکه شمع به قسمتهای انتهایی رسید در اثر تماس با مواد قابل
اشتعال باعث شعله وری محل می گیردد در اینگونه موارد پیدا کردن پارفینهای
شمع آب شده می تواند کمک موّثری در رابطه با تشخیص علت باشد.
ب س سیکار؛
در انتهای توتونهای سیگار کبریت يا کبریتهایی می بندند و یا گوگرد را در
انتهای سیگار قرار میدهند و سیگار را روشن می کنند زمانیکه آتش سیگار به
انتها رسید باعث شعله وری و احتمالاً انفجار و سرایت به مواد قابل اشتعال می
گردد. در اینگونه موارد ۰ زمان ترک مالکین از محل پنج تا ده دقیقه بیشتر نمی
تواند باشد. وجود انفجار و دیگر عوامل حریقهای عمدی می تواند کمک موثری
باشد.
صفحه 33:
ج س استفاده از فیتبله:
* در این موارد فیتیله هائیکه معمولاً استفاده می شوند در هر دقیقه
ne aa و و
بطور ده متر
ته شده
ان 3
ه بر روی زمین و اجناس می تواند
“tly cle كل ys کیک موی
د- استفاده از وسایل الکتر یکی :
وقتی از جریان برق در آتش سوزیها استفاده می شود معمولا حرارت
حاصل أز لامب الكتريكى كه از سيم أويزان شده و بدون أن يارجه اى
از جنس ابريشم و يا يشم يوشيده شده اس استفاده مى شوده
حرارت لامپ باعث شعله وری پارچه و ریزش آن بر روی مواد قابل
اشتعال و آلوده که در ز آن قرار گرفته است می گیردد. در 0
موارد يافتن لامب سوخته شده که بر روی آن بقایای سوخته شده
پارچه وجود دارد می تواند کمک موثری در کشف علت باشد.
صفحه 34:
۵ روغنها و سایر مواد قابل اشتعال:
اغلب جهت سرايت و كسترش حريق از مواد قايل اشتعال استفاده مى شود. از يخش
آنها در محیط و شعله ور ee برتاب Se Ua Say IA LD co
حریق استفاده می شود. سه راه تشخیص آن قبلاً گفته شد: یکی دیگر از رامهای آن
این است که مقداری از چوبها یا مواد مشکوک به آلودگی که به مواد نفتی را در
ظرف شیشه ای پر آب قرار داده و در آن را محکم می بندیم ودر مقال ۷۰۱۶۰
درجه سانتیگراد حرارت می دهیم وقتی در شیشه برداشته شود بوی ماده مشتعل
Bi, it RSH RAS
ی استفاده از حیوانات :
در بعضی از حریقهای عمدی جهت ایجاد حریق از حیوانات استفاده می شود.
بدینگونه که حیوانات ار مشتعل کرده (مانند موش) و آنانرا بداخل انبار رها مى
کنند. در اثر حرکت حیوان بر روی اجناس حریق به دیگر قسمتها سرایت می نماید.
۵ استفاده از مواد شیمیایی :
از مواد شیمیایی مختلفی جهت ایجاد حریقهای عمدی استفاده می شود. مثلاً از
فسفر در داخل ظرف آبی که از قسمت انتهایی دارای سوراخی جهت خالی شدن
قطره ای آب است و با پرمنگنات دو پتاس با اسید سولفوریک و یا ریختن اسر
نیتریک بر روی مواد اورگانیک مانند کاغذ و چوب.
صفحه 35:
حریقهای غیر عمدی :
عوامل متعددی ممکن است ایجاد حرارت و آتش سوزی نمایند
که در اینجا به ذکر بعضی از آنها بطور مختصر می پردازيم :
آتش سوزیهائیکه که بوسیله جربان برق تولید می شوند ممکن
است بدلیل زیرانجام گیرند:
تحمیل بار بر ظرفیت . یعنی گرفتن با بیش از ظرفیت سیمها.
اتصال های اشتباهی .
جرقه در اثر جریانهای کوتاه.
بی احتیاطی در حمل و نقل و استفاده از دستگاههای الکتریکی
صفحه 36:
اتصال کوتاه :
دراثر اتصالی اتفاقی بین دو نقطه از مدار در یک نقطه از مدار و زمین ایجاد
می گردد. زیرا مدار اصلی کوتاه شده و جریانی بالاتر از جریان عادی بوجود
می آورد که ایجاد سنكين كردن بارو در نتيجه توليد حرارت زياد مى نماید.
جنانجه اين اتصال كامل صورت كيرد جرقه نخواهد زد. فقط بار اضافی
موجب حرارتى خطرناك مى كردد. ولى جنانجه اتصالى كامل نبوده و بين
دو هادی فاصله باشد. جرقة برحرارتى ميزند كه قادر است مواد قابل احتراق
و عايقها را با آتش بکشاند.
قوس الكتريكى
قوس الكتريكى و نقاط داغ بيشتر در كليدها و يريزهاى برق مستعمل و يا
اتصالات سست و شکستگی سیمها است که براثر قوس الکتریکی حرارت
زیادی تولید می كرددء نزديك بودن كابل برق به لوله هاى سوخت مابع و
كاز نيز يكى از دلايل ايجاد آن
صفحه 37:
بررسی علت حریقهای ناشی از برق :
جهت بررسی حریقهای ناشی از برق فاکتورهای ذیل را در نظر می گیریم :
الف - شروع حریق همواره با کند سوزی همراه است.
ب - پررسی سیستم مدار سیم کشی و آثار مذابها بر روی آنها.
د - بررسی فیوزها.
بررسی مدار سیم کشی :
در حریقهای ناشی از اتصالات برق ممکن است با دو نوع اتصالی در سیستم
مدار سيم كشى مواجه شويم ٠ الف ) اتصالى اوليه ب) اتصالى
ثانويه
لازم به ذكر است كه اثر اتصالى سيمها و برخورد رشته سيمهاء ثل وفاز ,
قوس الکتریکی ایجاد شده , سيمها ذوب و بهم متصل مى كردند كه معمولاً
مقدار ذوب شدكى بسه به تقويت فيوزهافرق مى كند.
صفحه 38:
۰ اتصال اولیه :
* منظور اتصالی سیمها و ریزش مذابها یا روکش مشتعل شده آنها بر
روی اجناس است این اتصالی Vol بايد در كانون حريق كه قبلاً
ش تند شده باشد. ثانیا بررسی مواد قابل اشتعال
اطراف مخصوصاً قسمت زير آن و فاصله آن نسبت به محل اتصالی
بررسی شود زیرا در جاهائیکه ارتفاع محل اتصالی از مواد قابل
اشتعال زیاد است در اثر سقوط منآبها بر روی آنهاء مذابه ها سرد
شده و قادر به شعله ور نمودن آنها نمی باشد ودر جاهائیکه در نقاط
مختلف مدار آثار مذابها و اتصالی وجود دارد باید در نظر داشت. Yo)
اتصالى در كانون حريق بوده باشد؛ ثانيا دانستن اين نكته بسيار
اهمیت دارد که همواره دورترین اتصالی نسبت به منبع تغذیه آولین
اتصالی می باشد. همچنین در حریقهای ناشی از اتصال اولیه برق»
محاسبه توان مصرفی ۰ مصرف کنندگان برقی در مدار با در نظر
گرفتن قطر سیمها و توان فیوز بسیار اهمیت دارد.
صفحه 39:
اتصال ثانویه :
در مواردیکه اتصالی سیم برق در مدار وجود دارد و ما علت حریق را چیز
ديكرى غير از برق تشخيص داده ايم. بايد در نظر داشت كه ء اولاً محل
اتصالى خارج از كانون حريق بوده است و نيز اثبات علت حريق جيزى غير
از جريان برق بوده باشد. و نيز مقدار مذابها بسيار ناجيز باشد.
بررسى فيوزها:
معمولا در حریقهای برق فیوزهای روی تابلوی اصلی از نوع پیچی تقویت
شده می باشند و آثار عمل نمودن فیوزها در فاصله زمانی زب 2
آثا ار مذابة ناشی از سیمهای مسی داخل آن و در پاره ای مواقع آثار ذوب
شدن قسمت سطح فشنكى داخل كاملا مشهود مى باشد و نيز نوع انتخاب
نامناسب فيوز با توجه به قطر سيمها و بار كرفته شده از مدار مى تواند
دلیل علت حریق از ناحیه برق بوده باشد.
صفحه 40:
۰ صاعقه یا برق آسمانی :
* صاعقه از نقاط و محلهایی بلند را که با آبهاب زیرزمینی ارتباط داشته باشد
میزند و همچنین ممکن است در یک پا چند محل تخلیه گردد و پااز محلی
به محل دیگر عبور نماید. بیشتر اوقات بوی گوگرد و یا اوزن ( 03 اکسیژن
متراکم ) در آن محل قابل تشخیص است و بعلاوه برق زدگی اغلب با
صدای خش خشی توأم است. آثار برق زدگی روی اشیاء مشخص و قابل
تمیز می باشد. بخصوص روی اشیاء فلزی که آنها را ذوب کرده و یا ذرات
ذوب شده روی آنها بوجود می آید.. همچنین اشیاء آهنی ممکن است
مغناطیسی شده و یا آجرهای روی دیوار خرده شده و روی آنها براق گردد ۰
در صورت سوء ظن باید میله های برق گیر را امتحان نمود تا معلوم گردد
برق با آنها اصابت نموده یا خیر یا آنقدر قدرت داشته که تولید حرارت و
حریق نماید یا خیر. و نیز بر روی دستگاههای الکتریکی مخصوصا
دستگاههایی که دارای آنتن هستند نظیر تلویزیون. آثار ذوب شدگی و
سوختگی سیمها و در آغلب موارد انفجار سیمها و در اغلب موارد انفجار
لامب تصویر آنها می تواند جهت بررسی علت مفید باشد.
صفحه 41:
۰ اشعه خورشید :
* اگر اشعه آفتاب در یک عدسی يا آئینه مقعر و یا هر عامل یا
وسیله ای که بتواند نقش عدسی را بازی کند مانند قطرات
شبتم: متمرکز گردد ودسپس روی مواد قابل اشتعال متعكين
گردد تولید آتش سوزی خواهد نمود و اين آتش سوزیها معمولاً
در محیطهای باز و در ساعتی از روز که اشعه آفتاب بصورت
عمودی بتابد ایجاد می گردد. این عدسیها ممکن است؛ لیوان »
انواع شيشه یا عینک باشند. در اینگونه حریقها پیدا کردن
کانون حریق.» بررسی مواد بجامانده از حریق و نیز ساعت وقوع
نسبت به تابش اشعه آفتاب با توجه به زاویه تابش آن بمحل می
تواند کمک موثری جهت تشخیص علت باشد.
صفحه 42:
جرقه از آتش توليد مي کرد و از دودکشها و اتومبیلها نیز جرقه هایی تولید می
گردد در مواردیکه ادعا می شود آتش ازجرقه ای تولید شده است باید حتماً
تناسبی بین شروع آتش سوزی و پخش جرقه در محل وجود داشته باشد.
مثلاً اگر در خانه ای در اثر جرقة خارج شده از دودکش آن دجار آتش سوزی
شده باشد حتماً بايد مواد بكار رفته در سقف قابل اشتعال باشند . جرقه های
تاشی از جوشکاری و پرتاب گدازه های آنها
می تواند ایجاد آتش سوزی نماید.
در اینگونه موارد انجام عملیات برش یا جوشکاری در محل مکان دقیق انجام آن
نسبت به كانون حريق» امكان پرتاب گدازه ها بر روی کانون و نیز مواد سوخته
شده ادر کانون ( در صورتي اوركانيك يا بارجه بأشند ايجاد حريق نموده ودر
صورتی که مواد از ی وا
شوند ) می تواند فاکتورهای اصلی جهت بررسی علت از ناحیه جوشکاری یا برش
باشد. همچنین جهت جوشکاری يا برش و یا آثار بجاگذاشته شده بر روی وسیله
جوش دادهنشده و یا برش زده شده با سنگک زده شده می"تواند. جهت و چگوز
پرتاب مذابه و جرقه را نسبت به کانون مشخص سازد:
صفحه 43:
قف گو * ممواره در حریقهای ناشی از جوشکاری یا برش کاری حریق پس از مدت چند
ساعت بعد از این عمل به بصورت کند سوزی شروع و شعله ور می شود.
۰ حیوانات :
* بايد در نظر داشت كه تمام حیوانات از آتش ترس دارند؛ بطوریکه از نزدیک
شدن به آن خوددارى مى كنندء باين ترتيب خيلى به ندرت اتفاق مى افتد كه
سبب آتش سوزى شوند ولى بعضى اوقات سك يا كربه در خانه ممكن است
سبب واژگون شدن چراغهای نفتی گردند و یا در اثر حركت آنها شيشه هاى
حاوی مواد شیمیایی شکسته و باعث آتش سوزی گردد. در چند مورد دیده
شده که پرنده ها ا موشها روی دو سيستم لخت نشسته ودر نتیجه انتصالي
برق تولید حریق نموده است. در بعضی از موارد نیز با مشتعل ساختن آنها مثلاً
موش و رها کردن بداخل انبار غلات باعث آتش سوزی شده اند. در تمام موارد
کارشناس باید محل را از نظر تردد حیوانات اهلی و نیز آثار و ردپای آنها و
امکان ایجاد حریق توسط آنها را دقیقا بررسی نماید.
صفحه 44:
حودبحود سوزی :
علامت مخصوص اینگونه حریقها عبارتند از: دود ضخیم و گاز
فوادیکه مقتعل شده:و باعث.حرق میگردنه
بعضی از مود هستند که اکسیژن هوا را كرفته و بر روى خود نكه مى دارند و این موضوع
تولید حرارت نموده و بواسطه نبودن جریان هوا ماده را مشتعل می سازد. فضولات وقتی با
eR اشباع آلوده شوند. خودبخود سوخته و بشکل مخصوصی شبیه لانه کبوتر در مى
«ألبته این فضولات در موقح سوختن :دود ضخیم و مخصوصی:
Ley ile lal. ala spat Sas le vote Sle. Kis le Seah روغنی
( روغن نباتى ) كه روى كاغذ یا پبه ریخته شده باشند سمکن آست خودبخود مشتعل شوند.
بعضی از مواد نیز در درجه حرارت پائین تر از حرارت اشتعال معمولی آن ماده و در شرایطی
خاص مشتعل می شوند مانند چوب که دردرجه حرارت ۵۷۰ درجه سانتی گراد مشتعل می
شراب MS pet st دیواری که بواسطه گرم شدن و يا در کنار آجاق برای
خشکیدن چسبیده شود در حرارت خیلی پایین تر (۲۵۰ درجه سانتی گراد) مشتعل می
شود.
در مورد علف خشک علت اشتعال مثل مواد دیگر نیست زیرا در اینجا درجه حرارت بستگی
به عمل تخمیر علف دارد که فقط زمانی صورت می گیرد . که علف قبل از خشک شدن در
یک جا انبار شود در اینونه مواقعه بدلیل عمل فتوسنتز حرارت ابتدا در قسمت زیرین ی
شروع شده و بوی تندی از علف استشمام می شود و طبقات زیرین بارامی شروع به اشتعال
می کند و کم کم آتش به بیرون سرایت می کند.
صفحه 45:
كارشناس بررسى .در ايتكونه حريقها ابتدا بايد مشخص كند علفها وسبريجات
جه مدت است بده شده أند و بطور خشك شده جيده شده اد و يأ ثرو بوى
روز انبا کودن و روز سوزی بدقت پررسی شوند. آیا همسایگان در آن
روزعلف چیده و تحت شرایط یکسان در انبار ديكرى ابنار كرده اند يا خير ؟
بطور كلى اشتعال خود بخود توده علف قبل از 8 الى ٠١ روز بعد از انبار كردن و
بعد از /١ الى 6١ روزء بعد از انبار كردن غير ممكن است. ,
زغال سنگ نیز ممکن است خودبخود مشتعل گردد. مخصوصاً اگر آنرا الک نموده
و مقدار زیادی از آن را در محل جمع کرده باشند. بطور کلی توده زغال سنك ريز
مر ازتناع فوو پا سه مقری.» نود زغال سنگ خرشت در ارتفاغ ۳ الب 8 مقر
خطر اشتعال دارد.
بعضی از مواد مانند زغال معمولی. روغن سگ ماهی » رنگهای روغنی » فرشهای
روغن زده »ابریشم روغن زده و یا مود قابل اشتعال آلوده به اين مواد ممكن است
خودبخود مشتعل می شوند. بعضی از مواد مانند مغز نارگیل, تخم پنبه ؛ غلات
خشک شده. انواع علفهای سب کودها (چه کود آلی و چه کود شیمیایی) . کاغذ
های باطله . پارچه های روغن زده . آهک آب ندیده . پودرهای فلزی» سولفیدهای
آهن در صورتیکه در محلهای نمناک و گرم انبار شوند ممکن است باعث
خودبخودسوزی كردند.
صفحه 46:
1- در تلهای بزرگ زغال سنگ خودبخود سوزی در حدود ٩۰ الی ۱۲۰ روز
بوقوع می پیوندد که نسبت به نوع ریزی و درشتی تل انبار شده و درجه
حرارث و رطويت فوق مى كندء + یعنی درجه حرارت بالا و رطوبت پائین
زمان را از ٩۰ الی ۱۲۰ روز متغییر می سازد پس در اینگونه مواقع؛ میزان
زطوبت مواد انبار شذه هر چه بیشتر باشد خطر بیشتر است:
ارتفاع تل و تراکم آن هر چه ارت
. حرارت بیشتر شده و خطر آتث
۲- ابعاد و مقدار فشار وارده برا
. فشار بیشتر و تراکم نیز بي
سوزی بیشتر می شود.
درجه حرارت محیط. هر چه بیشتر باشد امکان وقوع حریق بیشتر است.
ترکیب مود انبار شده به خصوص از نظر کرین و اکسیژن . در گیاه تزه
بریده شده و زغال سنگ متفاوت است . هر چه میزان کربن بیشتر باشد
امکان مدت زمان آتشگیری خودبخود بیشتر است. البته بالا رفتن درجه
حرارت در روغنها با ناخالص بودن آنها نسبت مستقیم دارد. مخصوصاً اسید
های چرب یا ترکیبات فلزی بخصوص آهن . استعداد زیادی در اين زمینه
دارد.
صفحه 47:
چگونگی بررسی حریقهای جنگل » کوهستان و محوطه های با
بعد از بررسى لازم پیرامون کانون حریق و یافتن آن برای بررسی علت حریق باید فاکتورهایی
که در ایجاد حریق در اینگونه مناطق مثر است . از قبیل ؛ درجه حرارت محیط. میزان
رطوبت گیاهان. تردد افراد و در منطقه . دقیقاً بررسی می شود.
it درجه حرارت محیط؛
درجه حرارت محیط با توجه به زمان وقوع حریق کمک موثری است. زیرا در صورتیکه حریق
در شب و یا در زمانیکه درجه حرارت محیط کم می باشد بوقوع بپیوندد باتوجه به
فاکتورهای گفته شده . علت حریق از ناحیه خود بخود سوزی منتفی است. و اگر حریق در
روز و ساعتی که درجه حرارت محیط بالاست بوقوع بپیوندد با در نظر گرفتن فاکتورهای
دیگر و نیز رد علت حریق ازناحیه های دیگر علت حریق را بررسی می کنیم البته در پاره ای
از موارد یک شیشه عینک یا مقعر یا قطعه شیشه ای که بتواند نقش عدسی را بازی
کند. مى تواند علت حریق را توجیه نماید. باید توجه داشت كه بيدا شدن اين اشياء در
كانون مؤثر است.
ب - ميزان رطوبت كياهان :
همواره باید میزان رطوبت گیاهان را در اینگونه حریق ها در نظر داشت ۰ زیرا عواملی مانند
برفهای باریده شده و مدت زمان خشکسالی محل ۰ ورزش بادهای گرم . نوع گیاهان در
محل عامل موثر در اینگونه حریقها می باشد. لازم به ذکر است هر چه رطوبت کمتر باشد.
امکان:وقوع حریق بیشتر است:
صفحه 48:
ج س تردد افراد در منطقه :
باید در اینگونه حریقها کانون حریق را از نظر تردد افراد
دقيقا بررسی کرد زیرا بارها دیده شده که افرادی از
جامعه جهت گذراندن اوقات فراغت خود به طبیعت روی
آورده و جهت پخت و پز و اجاقهایی روشن می کنند که
بدون اطفاء کامل آن محل را ترک کرده و ذرات آتش
باعث آتش سوزی می شوند و یا افراد سیگاری با
افراختن ته سیگار روشن بر روی علفهای خشک باعث
وقوع حریق می شوند.
صفحه 49:
۰ ته سیگار:
در پاره ای آتش سوزیها علت حریق انداختن ته سیگار روشن می باشد. البته باید
در نظرات داشت حریقهای ایجاد شده توسط ته سیگار باید محیط دارای شرایط
مطلوبی باشد با اینگه در پاره ای از موارد یک ته شیگار روشنن مي تواند تا
۰۰٩درجه سانتی گراد حرارت تولید نماید. اما عمر کوتاهی دارد و نمی تواند در
فاصله زمانی طولانی این درجه حرارت دوام داشته باشد . بتابراین حریقهای ناشی
از ته سيكار براى اشتعال احتياج به زمان نسبتأ طولانی دارد. مثلا اگر فیتیله یا
سيكار روشن داخل نفت بيفتد أن را مشتعل نخواهد نمود زيرا نقطة اشتعال نفت
و درجه حرارت لازم جهت تولید بخارات قابل اشتعال آن بالا و عمر ته سیگار
کوتاه است. اما بنزین در درجه حرارت» صفر هم با شعله یا جرقه مشتعل می
گردد. انداختن ته سیگار روشن در شرایطی خاص مانند زمائیکه بنزین در گردش
باشد و با بدنه ظرف دارای بار الکتریکی شود یعنی بدنه ظرف محتوی آن منفی و
مایع بنزین دارای الکتریسیته مثبت شود در اثر تخلیه بار الکتریکی که گاهی می
gt wid Oly Sls فش در آن نود قطرناک باهد و آرآ معتیل سا
* با توجه به اینکه اگر به ته سیگار روشن روی مواد قابل اشتعال بیفتد ۰ حرارت آن
به اطراف پخش
می شود و نیز همینطور که قبلاً گفته شد عمر آن کوتاه است. فاکتورهای زیر را
در رابطه با بررسی علت حریق از ناحیه ته سیگار در نظر می گیریم ؛
صفحه 50:
الف ) طرز افتادن ته سیگار بر روی مواد قابل اشتعال :
در صورتیکه ته سیگار روی سطح ماده بیفتد انتقال حرارت به مراتب بیشتر
از زمانی است که در مجاور آن بیفتد.
ف ) نقطة اشتعال ماده قابل اشتعال و نیز استعداد ماده از نظر ایجاد کند
سوزی و نیز باید در نظر داشت مواردی از قبیل پنبه . يشم ٠ كاغذء يارجه »
خورده های چوپ و غیره می توانند ایجاد کند سوزی نمایند. اما موادی از
قبیل ۲۰۷/۰6 در اثر حرارت ناشی از ته سیگار روشن بهیچ وجه مشتعل
نمی گردند.
ع ) در نظو كرفتن نقطة اشتعال ماده نيز دز رايطه يا جزارت توليد شده
توسط ته سیگار و مدت دوام آ ن . شرایط محیط از نظر میزان جریان باد.
ت زمان تولید شعله و آتش سوزی نیز فاکتورهای موّثری هستند.
مخصوصاً شرایط فیزیکی محل از نظر امکان تردد افراد سیگاری.
اما همواره بهترین روشی که مورد نیاز می باشد؛ آزمایش نمونه مواد سوخته
شده در اثر ته سیگار روشن در شرایط یکسان بامحیط ( زمان وقوع حریق )
صفحه 51:
قفكو : در مکانهای بسته يا باز علائم کند سوزی در حریقهای ته سیگار
روشن حتما باید وجودداشته باشد.
علل حریقهای وسایل نقلیه :
منظور از وسایل نقلیه در اینجا اتوبوس , کامیون . اتومبیل شخصی و موتور
سیکلت است که سوخت آنهابنزین . گازوئیل و گاز مایع می باشد. ایجاد
حرارت و آتش سوزی در وسایل نقلیه به چند دسته اصلی تقسیم می شوند:
ایجاد حرارت ناشی از الکتربسیته ؛
ایجاد حرارت ناشی از مواد شیمیایی؛
ایجاد حرارت ناشی از تغییرات فیزیکی در ساختار وسایل نقلیه ؛
عمدی بودن:
نوع بار حمل شده توسط وسیله نقلیه ؛
صفحه 52:
ایجاد حرارت ناشی از الکترا
همانطور که می دانید برق اتومبیل توسط باطری و دینام تامين می گردد و بوسیله سیم
کشی به نقاط مختلف اتومبیل منتقل می شود عوامل ایجاد حرارت و آتش سوزی می تواند
اشی از ؛
ألف ) اتصالات سیمهای برق با بدنه اتومبیل یا قسمت بارکش و باصطلاح برق دزدی می
باشد.
اب )) گرفتن بار بیش از حد از برق اتومبیل . یعنی استفاده از چند مصرف کننده که توان
مصرف آنها بیش از ظرفیت سیمها و برق اتومبیل باشد.
6 شل بودن بستها و فیشها در اثر حرکت یا شل بودن.
۵ وجود اتصالی در مصرف کننده های داخل اتومبیل مانند ضبط صوت و رادیو و چراغها.
۵ ) ایجاد جرقه در اثر اتصالهای کوتاه در نقاطی از اتومبیل که بخارات مواد قابل اشتعال
تجمع
كرده اند مانند فضاهاى داخل موتور و در مواقمی نگهداری بنزین در صندوق عقب اتومبیل .
البته برای بررسی علت حریق در این موارد می توان فاکتورهایی نظیر؛ فرسودگی یا عدم
فرسودگی سیم کشی داخل تومبیل شل بودن بستها مانند ضبط صوت در اثر حركت
اتومبیل » زمان توقف اتومبیل در محل مزبور, پیدا کردن کانون حریق و وجود آثار مذابه های
ناشی از اتصالات برق و سابقه اتصالی برق در سیم کشی داخل اتومبیل را در نظر داشت.
صفحه 53:
ایجاد حرارت ناشی از مواد شیمیایی :
سوخت وسایل نقلیه موتوری همانطور که قبلاًگفته شد عموماء بنزین , گازوئیل و گاز مایع
است .که همگی انا ال شتعالبوده و تحت شرايط كوناكون مى توانند موجب بروز حريق
گردند. یکی از عوامل اساسی در اين موارد ریزش بنزین از قسمت کار براتور sr سیلندر
و دیگر قسمتهای موتور اس ( فلوت كردن ) که در این مورد آثار سوختگی و گدا
iat از سوختن بنزین بر روی سیلندر و قسمت زیرین کاربراتور می تواند فاکتور موثری
نگهداری بنزین در داخل ظروف در صندوق عقب اتومبیل و ریزش آنها در کف صندوق و
ایجاد جرقه در اتومبيلهاي در حال حركت عامل ديكرى است كه بيدا كردن كانون حريق در
صندوق عقب آثار كداختكى بنزین در قسمت کف صندوق عقب و احتمال بقایای ذوب شده
ظرف پلاستیکی حامل آن می تواند دلایل مهمی در رابطه با این علت باشد.
و پادر آمدن شیلنگ بنزین از قسمت كاربراتور و ريزش بنزين بر روى سيائدر می تواند علت
وقوع حریق باشد. در حال حرکت بودن اتومبیل . خاموش شدن ناگهانی آن . گداختگی روی
سیلندر فاکتورهای این علت است. بطور کلی فاکتورهایی از قبیل : كانون حريق ٠ مدث زمان
روشن نگه داشتن اتومبیل . وجود ظرف بنزین صندوق عقب. حضور یا عدم حضور
رآننده در محل. محل توقف , مدت زمان توقف در محل ۰ ساعت وقوع حریق » گداختگی
ناشی از بنزین در قسمت کانون حریق می تواند در رابطه با رسیدن به علت حریق از عوامل
موثر باشد.
صفحه 54:
و ناشي ي از بوجود آمدن تغییرات فیزیکی
در سا
در پاره ای از موارد تصادغات و ایجاد جرقه و فشارهای ناشی از آنها
می تواند سبب وقوع حریق در اتومبیل گردد. هرگونه ضربه ای به
قسمت عقب و موتور اتومبیل می تواند باعث خروج بنزین و سوخت
ويا در اتومبیلهای گاز سوز نشت گاز و ایجاد جرقه در اثر ضربه و
آتش سوزی در اتومبیل شود و نیز در رفتن چرخها در هنگام
حرکت و ضربات و فشارهای ناشی از آن به منابع سوخت اتومبیلها و
يا واژگون شدن اتومبیل باعث ایجاد حریق و آتش سوزی می گردد.
عمدى بودن :
در ياره اى از مواقع اتومبيل را عملاً بوسیله مایعات قابل اشتعال به
می کشند. پیدا کرده کانون حریق در قسمت بدنه اتومبیل و
یک عواملی که در خزیقهای عمفتی کفته ند می نواند درب
کردن علت حریق موثر باشد.
صفحه 55:
آتش سوزی در قسمت بار وسیلة نقلیه :
يافتن كانون حريق در قسمت بار و باتوجه به نوع مواد بار زده شذه و عوامل
و فاكتورهاى كفته شده در حريقهاى مختلف مانند؛ خودبخود سوزی ته
Kew عمدى يا حريقهاى مواد شيميايى مى تواند عامل مؤثر در كشف
علت باشد.
قذكر أس بعضى مواقع فيوز عمل نمى كند كه بدلايل ذيل است :
۱ فاصله محل اتصالى تا منبع تغذيه زياد باشد.
۲ خراب بودن كليد مينياتورى يا فيوز اتوماتيك .
۲ تقویت کردن فیوزها,
تذکر ۲-علل ایجاد اتصالی :
۱-بار بیش از حد در مدار
۲ شل بودن محل اتصال
؟'- بهم خوردن سيم فاز ونول _
۴ لخت بودن سیم فاز و چسبیدن آن به فلزات
۵ اتصال در وسیله برقی .
صفحه 56:
انفجارات :
تعریف انفجار : انفجار نتیجه آزاد شدن یکباره انرژی با سرعت زياد مى باشد
و فرق آن در زمان آزاد سازی آنرژی است نه مقدار آن.
انواع انفحارات :
انفجارات را جهت سهولت در بررسی آنها به چهار دسته اساسی تقسیم می
نمائیم ؛
الف ) انفجارات مواد منفجره و دستگاههای انفجاری ؛
) انفجارات هسته ای ؛
چ ) انفجارات محیطی ناشی از گازهای قابل انفجارء بخارات مایعات سریع
الاشتعال .
۵) انفجارات فیزیکی ناشی از فشار. ( ترکیدن سیلندر یا منابع تحت فشار)
قفگو * دو فاکتور اصلی در زمان وقوع انفجار؛ صدا ( صوت ) ۰ تخریب
( موج انفجار ) و آتش سوزی است که بررسی و تعقیب آنها کمک موثری
در رابطه با نوع انفجار و کانون انفجار می باشد.
صفحه 57:
انفجارات مواد منفجره و دستگاههای انفجاری :
در این انفجارات که با صدای مهیب و تخریب همراه است ( بجز
بمبهای صوتی ) با اوار برداری و انتقال مواد و دستگاهها و بقایای
مواد سوخته شده در محیط زیر آوار و نیز آثار ناشی از ترکشهای
دستگاههای انفجاری بر روی اجناس و دیوارها در لابراتوار مشخص
می شود و بیشترین ضربه و تخلیه موج انفجار در قسمتهای بالایی و
فوقانی دیوارها است. و همواره د رکانون انفجار چاله هایی ایجاد می
گردد.
انفجارات هسته ای :
اینگونه انفجارات ناشی از شکافهای هسته ای در اثر برخورد
نوترونهای کم سرعت صورت می گیرد. مراحل تخریبی آنها طی
چند مرحله گوناگون از قبیل ؛ موج انفجار » ایجاد حرارتهای
جهنمی . ریزشهای اولیه و ثانویه اتمی صورت می گيرد.
صفحه 58:
علائم کشفت انفجارات هسته ای :
کلیه اجناس و مواد قابل اشتعال خاکستر شده و فلزات
ذوب می شوند.
تخریب ساختمانها در سطح گسترده .
تشعشعات مواد راديواکتیویته در سطح گسترده .
شنکل آتتجار بصورت:قارچی است:,
صفحه 59:
٠ انفجارات محيطى و شیمیایی ناشی از کازها و بخارات مايعات قابل
اشتعا
۰ كازها وبخارات مايعات قابل اشتعال در فضا يا هوا مخلوط شده و تشکیل یک
مخلوط قابل انفجار را می دهند که دارای یک حد مینیمم و ماکزیمم می
باشد .تخریب و ایجاد آتش سوزی و سوختن جداره و درزهای دیوارها و وسایل
وايجاد موج انفجار و صداى مهيب مى تواند علائم مشخصه اين نوع انفجارات باشد .
* جهت بررسی نوع انفجار ,سوختگی روی وسایل ,درزها ,دیوارها ونیز میزان
سوختگی در قسمت های مختلف دیوارها با توجه به جرم حجمی گاز می تواند
كمك مؤثر داشته باشد .مثلا اكر انفجار همراه آتش سوزى و سوختن جداره ها و
منافذ و:ديوارها وبوسايل باشب مى تواند ناشى أز كاز يا بخارات مايعات سريع
الاشتعال باشد و نيز اكر ميزان سوختكى در قسمت داخل جداره هاى ديوارها دو
قسمت پایین بیشتر از قسمت بالای آن باشد می تواند ناشى از كازها و بخارات
مایعات سریع الاشتعال با جرم بیشتر از جرم حجمی ها باشد «مانند جرم
حجمی گاز عایع که ۶۵ برابر سنگیر تر از قوانست وب حال اگر آثار
سوختگی در قسمت کف زمین ویا احتمالا حرکت مایعات قابل اشتعال و آثار
سوختگی آنها بر روی کف زمین وجود داشته باشد می تواند بنزین یا مایع سریع
الاشتعال باشد..
وف نفجار و سوختگی در درزهای دیوارها در قسمت فوقانی محل می توق
ناشی از گاز طبیعی باشد که جرم حجمی آن تقریبا نصف جرم حجمی هوا است
صفحه 60:
بررسی درصد اختلاط گاز در صورت امکان می تواند در رابطه با
علت انفجار کمک موّثر می باشد .البته شکل آنفجار گاز روی زمین
در شرایط عادی و غیرطوفانی بصورت مقطعی از یک گره می باشد
که شعاع قاعده آن همواره بیشتر از ارتفاع آن .وحجم شعاع تخریب
حدود پنجاه برابر حجم گازهای رها شده می باشد .مخصوصا در
محوطه های باز می شود این حجم تخریب را محاسبه نمود .مثلا
اگر یک کیلوگرم گاز مایع در فضایی رها شود نیم مترمکعب فضا
اشغال می نماید و این نیم مترمکعب در هنگام انفجار با بیست وپنج
مترمکعب هوا مخلوط می شود و فضای معادل ۵/۲۵ مترمکعب
اطراف خود را تخریب می نماید .
قوضیح : باتوجه باینکه در انفجارات
انفجار خواهد بود .البته بجز در موارد ا >
فیزیکی محل براحتی می توان کانون انفجار رآ تشخیص داد. همواره
باید در نظرداشت که میزان تخریب و تخلیه موج انفجار طی دو
مرحله .رانش و مکش مولکولهای هوا صورت می گیرد و همواره
میزان تخلیه آن در سطح افق بیشتر از سطح عمود است .
صفحه 61:
نام فرمل شیمیایی
وروم 0 6
الکل متیلیک
وه
65
85
استیلن
مان
Shige
54
متان
515
Gt
450
درصد پایین حد انفجار
36
19
9/7
75
5/36
15
4/12
درصد بالای حد انفجار نقطه خودبخودسوزی
4/1
7/6
3/3
3/1
8/1
5/2
16
NH,
C ,H,OC,H,
CH,
CoH.
صفحه 62:
* برويان 2/1
486
9/1 بوتان *
4/8 oe
340
* ينقان 4/1
5
c vH 96 نفت سفید *
* هیدروژد فوره 4
oat سولفور
5/2 saul ®
13 استون
932
5/9
Yee
SH,
CH, COCH ,
صفحه 63:
تشخیص محل نشت كاز و عامل ايجاد جرقه :
بايد توجه داشت همواره محل نشت كاز ممكن است در كانون
انفجار باشد .بلکه در بیشتر مواقع شرایط فیزیکی محیط
خصوصیا .جرم حجمی آن ونیزمسیر انفجار عامل تعیین کننده
تشخیص نشت گاز خواهد بود .درمورد گازهای
1 تر از هوا .اختلاف سطح در محیط جهت جریان هوا می
تواند کمک موتری باشد درمناال یا در اماکش که از سیستم وله
کشی گاز مایع یا کازشهری استفاده می نماید .کنترل نشتی گاز
بوسیله مایع صابون وبررسی وسایل گازسوز وذ فاکتورهایی که در
بالا توضیح داده شده درجهت محل نشت گاز کمک
موثری می باشد قطع جربان گاز از کنتور اصلی وتوجه به گردش
صفحه کنترل کنتور در صورت بسته بودن شیرهای گاز داخل منزل
وامکان پاسخگوی نشر یا عدم نشر گاز است .همواره باید در کانون
انفجار محل نشت مشخص گردد زیرا با توجه به میزان تخریب
قسفت:های مختلف و ضرایط فیزیکی محل می وان براقی محل
نشت را مشخص نمود.
صفحه 64:
عامل ابجاد جرقه :
در مواد منفجره ,چاشنی ها(الکتریکی -فتیله ای )دربعضی از موارد زدن
کلید برق «روشن کردن کبریت يا سیگار .ایجادجرقه دراثرتخلیه بارالکتریکی
(الکتریسیته ساکن) می تواند عامل ایجاد جرقه باشد.
البته عوامل دیگری ازقبیل کنداکتور در یخچال یایجادجرقه دراثرکارکردن
وسایل برقی نیز می تواند عامل ایجادجرقه باشد. برای مشخص کردن عامل
ایجاد جرقه باید کلید کلیدها ویاجعبه کنداکتور بخچال باز شده ونشانه
اينکه درکدام قسمت جرقه ها .انفجار تولیدشده سوختگی جزئی یادودزدگی
درقسمت سیمهااست.باتوجه به مطالب گفته شده :
) تشخیص اینکه آیاانفجار صورت گرفته یانه .
۲ نوع انفجار ودرصورت امکان قدرت انفجار .
۳ عامل انفجار .
۴ محل نشت گاز درانفجارات محیطی .
۵ عامل ایجادجرقه یا چاشنی ءچاشنی را باید دقیقا بررسی کرد.
صفحه 65:
ناگفته نماندکه انفجارات کپسولهاوسیلندرها وبطورکلی منابع حاوی
گازومایعات که دراثرنبساط حجمی گاز یامایع داخل آنهاصورت می گیرد.
أواربردارى وبررسی و کشف منبع وسیلندرتخریب شدهعلت رامشخص می
نمايد.
بررسى جسدسوخته شده درحريقها:
وقتی شخصی در سوخته وفوت نماید.از چهارنظرجسدرامورد بررسی قرارمی
دهیم :
الف) شخص سوخته شده قبل از وقوع حریق فوت کرده یا کشته شده
وبرای آزبین بردن مدارک وبقایای جرم اقدام بسوزاند جسدومحل نموده اند.
ب)شخص سوخته شده قبل از وقوع حریق توسط دارویا ضربه بیهوش شده
و سپس برای از بین بردن مدارک و شوآهد .سوزانده شده وقوت نموده است
چ)شخص سوخته شده درجریان وقوع حریق درمحاصره آتش قرارگرفته
وسوخته وفوت نموده است.
۵)شخص سوخته شده خود اقدام به خودسوزی کرده است.
صفحه 66:
مشخصات مورد الف:
۱)عدم سوختگی یکنواخت درقسمتهای مختلف بدن
متوفی :مخصوصا قسمتهایی که در تماس با زمین بوده است که
بدلیل عدم رسیدن اکسیژی به آن ن قسمتها میزان سوختگی بسیار
کمتر از قسمتهای دیگر است .
۳)عدم آثار حرکت ورفلکس بدن در هنگام سوختن .
۴)نبودن آثار دودزدگی درقسمتهای داخل بینی وحلق وریه ها .
۴آثار سوختگی مایعات قابل اشتعال برروی لباس واطراف
متوی . ۱
۵آثار ورود قهری به محل حریق ونیز آثار حریقهای عمدی ومورد
سوءظن
۶)اظهارات شهود .
صفحه 67:
مشخصات 0 آثار مورد Se
آثار دودزدگی درقسمت بینی .حلق .ریه متوفی .
رفلکس جزئی بدن در پاره ای موارد (گاردینگ دستها) ودر پاره ای
aay ها داخل شکم جمع می شوند که در إين مورد مقعد شكافته و
فو از آن خارج می شود .
ie جزئی وعدم سوختگی یکنواخت قسمتهای مختلف بدن .
آثار ضرب وشتم برروی سر وگردن وقسمتهای دیگر بدن وبا بررسی محتوی
معده متوفی
آثار سوختگی مایعات قابل اشتعال .
آثارحریقهای عمدی .مانند: ورودهای قهری ودیگر علائم حریقهای عمدی
وموارد سوء ظن .
آثار ترکهای افقی روی پوست بدن درقسمت سینه که نشانه تنفس متوفی
در هنگام سوخته شدن وخشک شدن پوست است واین نشانه در صورتی
است که اولا متوفی فاقد لاس ود یا جنس لباس و نخی باشد ونیا
يزان تگی در قسمت سینه در حد خشک شدن پوست بوده بات
صفحه 68:
مشخصات با آثار مورد ج:
1( سوختگی یکنواخت کلیه قسمتهای بدن متوفی با توجه به میزان
بار اشتعال قسمتهای مختلف .
۲ دودزدگی و سوختگی در قسمتهای داخل بینی .حلق وریه
متوفی .
۳ آثار ترکهای افقی برروی بدن متوفی درصورتیکه فاکتورهای
گفته شده درمورد قبلی (بند۳ قسمت ب )را دارا باشد .
۴ آثار حرکت كت وآنش بتوریهای کوچک وبقایای ببوشته شنده
قسمتهای مختلف لباس متوفی در نقاط مختلف محل حریق .
۵ رفلکس متوفی باحرکت دستها بصورت گاردینگ وبا حرکت
ارادی در پاره ای مواقع پاها بداخل شکم جمع شده ومقعد شکافته
شده ومدفو خارج می گردد(در سوختكيهاى زياد ) ودر سوختگی
های کم از قسمتهای پشت و مقعد دراثر بریدگیهای مویرگها ابجاد
خونریزی می گردد .
صفحه 69:
مشخصات و آثار مورد ۵ :
علاوه بر کلیه موارد بند سوم :
!)انگیزه متوفی ونیز سابقه بیماری روانی و بیماریهای عصبی .
Gel دست يا راست دست بودن متوفی و میزان سوختگی
تفای مضتلقدیدن..
۴)سوختگی در قسمت پشت گردن و میزان سوختگی سر و
گردن .
۴)بررسی فاکتورهایی از قبیل عدم آثار ضرب وشتم برروی بدن
متوفی .دست رسی آزادانه متوفی به مواد سوزانده شده توسط
خودش (نفت ,بنزین ( منبع آتشزنه وبقایای بجامانده از
أن .تحقيقات جانبى واظهارات شهود .
صفحه 70:
۰ اب ۰
روانشناسی:
* داشتن اطلاعات درمورد روانشناسی وشناخت بیماریهای روات
دررابطه با برخورد کارشناس با افراد و شهود در صحنه های آتش
سوزی کمک موثری می باشد .زیرا دررابطه با اظهارات شهود و
شناختن دلایل آرتکاب ایجاد حریق توسط افراد مظنون و انتخاب
صحيح روش الخو در اشخاص مختلف بواسطه ءسن نژاد ء«مذهب
وجنس امرى ضرورى است . يك كارشناس بررسى باتجربه وزيركى
و صبر و حوصله ودر ياره اى مواقع مهربانى مى تواند به حقايقى
ارزشمند درراب علت حریق دست یابد .دقت در طرز
گفتار وحرکت افراد و نسبت آنها با یکدیگر در رابطه با شناخت افراد
از نظر روحیه آنها موثر می باشد .بررسی سوابق پزشکی شهود از
نظر روانی بیماریهای سادپسم .ناقص العقلی .سابقه
دروغگویی تقلب کاری وتند مزاجی را باید در بازجوییها درنظر
داشت .اظهارات اینگونه شهود در بعضی مواقع می تواند بی اعتبار
بوده و باعث منحرف نمودن کارشناس بررسی گردد .
صفحه 71:
۲ ‘ ۰
شهود وطرز صحیح باز جویی :
شهودى كه دررابطه با حريق از آنها بازجويى مى شود يا درمحل حريق حضور داشته
اند ويا در رابطه با حریق جهت بررسی آن از آنها بازجویی می شود همانطور که قبلا
گفته شد بازجویی از شهود باید متناسب با روحیه و موفعیت آنها در نظر گرفته
3
بعضی از شهود بنا به ملاحظاتی عمدا .یا بعلت عدم آگاهی مطلبی را پنهان و یا
اطلاعات غلط و گمراه کننده ای می دهند .
کم هوشی و بی سوادی و بیماری می تواند عاملی باشد که شاهد با وجود ميل
که به اظهار > حقیقت دارد باز هم اطلاعات غلطی به کارشناس بدهد. از اشخاص
خجول وعصبانی اطلاعات را بایستی کلمه به کلمه گرفت ولی شهادت این قبیل
۳2۳ چندان قابل اعتماد نیست بازجویی از شهود اگر ممکن باشد . بهتر است در
محیط و مزلم خودشان انجام و سئوال و جوابها بقدر امکان صورت رسمی نداشته
باشد باگر در بازجونی نگذاريم شاهه مطلب خود را أنطور كه خود مى خواهد بيان
کند ممکن آست از اظهار شهادت خودداری کند و یامطلبی را بزرگ جلوه دهد و یا
به سئوالات بدرستئ ياسخ ندهد. افرادغیر قابل اعتماد ودووغكو را يايد اجازه داد هر
چه می خواهند بگوبند و حرف بزنند و خودشرح و تفسیر بدهند و ماجرا را بزرگ
جلوه دهند .اما اینگونه افراد دروغگو نمی توانند مطالب را به یکدیگر ارتباط دهند و
بالاخرة دز گفته مایشان ضدوتقیضهانی پیدا می شود وخود مجبور به “فتن حفيقت
می شود
صفحه 72:
اشخاص مسن گاهی درضبط جزئیات ودیده های خود قدرت خوبی دارند :مخصوصا
اكر اتفاق پیرامون آنهابوقوع پیوسته باشد . امادر هرصورت هميشه تا اندازه اى بايد
تههاى-شئيده. شده سوءظن داشت .بطو ركلئ كارشناس: بررسى «ابتذاً
بايد اجازه دهد شهود جيزهاييكه شنيده و ديده است بیان کند(البته بهتر آست از
شهود بطور جداكانه بازجویی شود ) وبعد از شنیدن اظهارات تمامی شهود «سئوالات
را بطور دقیق وزیرکانه طرح نماید «درمورد نحوه طرح سئوالات باید به گونه ای باشد
که در شاهد احساس ترس و وحشت ننماید وبا بعد آز شنیدن سئوال توسط شاهد در
ذهن أو نا لاحتى در رابطه با گرفتارشدن slau! ننماید .سئوالات باید روشن و بدون
ايهام مى باشد :از ستوالات القايى كه شاهد راوادار به جواب دادن بصورت فرمولى مى
كند واو را بسمت يك جواب معلوم مى كشد بايد خوددارى شود .
در حين سئوال نمودن و شنيدن جواب شهود بايد به علائمى در ظاهر قيافه اشخاص
إز قبيل:سرخ شدن صورث ٠» تغيير صدا تغيير حالك:مردمك جشع »عرق نمودن»
i در طن صدا و ساير عوارض طبيعى توجه كافى داشت تا در كفتن حقيقت و
دروم توسط شاهدان و نیز تاثیر سئوالات متفاوت در آنهابررسی کافی انجام شود Lab
این نکته را نباید فراموش کرد که بهترین زمان برای گرفتن شهادت از شهود زمانی
است که اطلاعات کارشناس بررسی علت با بررسی صحنه حریق تقریبا کامل شده
باشد و نیز همواره باید یافته های کارشناس با اظهارات شهود منطبق باشد .
* قف كر : بازجوبی در دو مرحله انجام می شود یکی قبل از بررسی و دیگری بعد از
يروسى tole
صفحه 73:
* عکاسی و عکس برداری از صحنه حریق :
* _ انتخاب عدسی از نظر عکس برداری اهمیت زیادی دارد .عدسی نباید پیچیده و کچ باشد همچنین
رنگها در عدسی نباید پراکنده و بی نظم دیده شوند بزاویه ۸۰ الی ۹۰ برای عکسبرداری مناسب است
و در مواقعه ای که زاویه ٩۰ کمتر باشد دوربین را باید در فاصله خیلی دوری قرار داد . در فاصله ای
نزدیک که قصد داریم از محوطه بزرگی عکسبرداری کنیم بهتر است از عدسی های مخصوص با زاویه
گشادتر استفاده نمیيم بعضی اوقات لازم می شود که روی عکس بعضی جزئیات از قبیل کانون
حریق و غیره مشخص شود و يا لكه هاى مايعات قابل اشتعال برروی زمین یا فرش را نشان داد در
اين مواقع برای انجام لین منظور قبل از رداری ,باگچ ,دست يا علامتی روی نقطه مذبور را
مشخص نماییم . هدف از عکاسی در صحنه حریق . ثبت تصویر حقیقی و کامل با تمام نقاط مهم آن
درروی عکس است .
*_ عکسهای گرفته شده می تواند مثلا برای نشان دادن کانون حریق یا جهت های گسترش آن و يا
ورودهای قهری از دریا پنجره ها .مدارک موجود در صحنه حریق جهت اثبات علت »کانون انفجار یا
محل نشت گاز و یا طريقه سوخته شدن اجناس و متوفی باشد . درهر صورت .هر عکسی باید گویای
مطلبى در رابطه با پررسی صحنه حریق باشد . عکسها باید روشن و تا حدی از تکنیکهای عکاسی در
آنها استفاده شده باشد . این قبیل عکسها در دادگاهها .ماجرای آتش سوزی وچگونگی وقوع .علت و
گسترش آنراروشن می نماید وحتی در پاره ای مواقع عکسها را می توان طوری گرفت و پشت سرهم
ردیف کرد که جریان آتش سوزی و منظور ازعکس وجهت های گسترش را بطور وضوح نشان دهد.
صفحه 74:
۳ 58 ۳
ترسیم نقشه وکروکی محل حریق :
نقشه برداری و ترسیم کروکی جه هت استفاده در اثبات علت حریق نقش
مهمی دارد و می توان آنرا به سه نوع تقسیم کرد :
) نقشه جزئیات حریق : اين نقشه عبارت است از مثلا اتاقی که در él
حریق بوقوع پیوسته و ترسیم جزئیات و اجناس داخل آن
۲) نقشه خانه با محلی که حریق در آنجا بوقوع پیوسته است .مثلا نقشه
خانه و حياط و دیگر قسمتها و طبقات آن و یا نقشه کارخانه یا کارگاه يا
ترسیم دیگر قسمتهای آن که حریق در آنجا بوقوع پیوسته است .
۳ نقشه و ترسیم کروکی محل . این نقشه شامل محل وقوع حریق و
اطراف آن از قبیل ساختمانها و خیابان و دیگر اماکنی آست که در مجاورت
آن قرار SB وبدين طريق مى توان نحوهأكسترش نش سوزی ر از يك
ساختمان به ساختمان دیگر را نشان داد.
در هر صورت استفاده از هر نوع نقشه وکروکی بسته به نوع حریق و میزان
گسترش آن ویا مطالب مندرج در گزارش و اثبات علت حریق انتخاب می
شود ونیز بکاربردن مقیاس صحیح برای نقشه ها اهمیت بسزایی دارد .
صفحه 75:
شیمی حریق
صفحه 76:
اتم از چند قسمت تشکیل شده است :از دوقسمت .هسته و پوسته
تعریف مولکول : پیوند دو یا چند اتم یک مولکول را تشکیل می دهند
تعویف ماده : در اثر بهم پیوستن مولکولها ماده تشکیل می شود .
عناصر به چند دسته تقسیم می شوند ابه دو دسته ۰ ۱-فلزات . ۲-غیر فلزات
خواص فلزات : رساناى برق .شفاف و براق .جكش خوار .خاصيت الکترون دهی .
خواص غير فلزات : نارسانا حالت چکش خواری ندارند مخاصیت الکترون گیری دارند.
تعریف عدد اقمی : تعداد پروتونهای هر عنصر را عدد اتمی گویند و آنرا با حرف 2 نمایش می دهند
تعداد پروتونها 22
تعریف عدد جرمی : مجموع پروتونها و نوترونها را عدد جرمی می گویند که آنرا با حرف ۸ نمایش
می دهند .
تعداد نوترونها + تعداد پروتونها - عدد جرمی A=P+Z
عدد اتمی - عدد جرمی - تعداد نوترونها N=A-Z
مثال : سدیم ۱۱23-11-12
تعداد الكترونها -تعداد بروتونها e=p
صفحه 77:
جوم اقمی : جرم اتمی برابر است با عدد جرمی . عدد
جرمی - جرم اتمی
جرم مولکولی چیست ؟ مجموع جرم اتمی .اتمهای تشکیل دهنده یک
مولکول را جرم مولکولی گویند.
مثال : مولكول )2*1(+18=16 ۲۱20 - جرم ملکولی
تعريف جكالى ( 0) : نسبت جرم مولكولى هركاز به هوا را جكالى آن كاز
فرمول شیمیایی چیست ؟
نمايش ترکیب ماده بوسیله نشانه های شیمیایی را فرمول شيميايى كويد
مثلا فرمول شیمیایی آب 120! است .
تعریف ابرالکترونی یااوربیتال: ۱
محل با فضایی از اتعم که بیشترین احتمال حضور الکترون در آن وجود دارد.
ابر الکترونی نامیده می شود.
قف گو * در هر اوربیتال تنها دو الکترون جا می گیرد.
صفحه 78:
1 انرژي یونش افزایش مي یابد.
2 فعالیت شيميايي کاهش مي یابد.
3- شعاع اتمي كاهش مي يابد.
4 الكترون كاتيوي افزايش مي يابد.
| انرژي یونش کاهش پیط مي کند.
2 فعالیت شيميايي افزایش مي یاب
3- شعاع اتمي لفزایش مي یابد.
4 الكترونگاتيوي کم مي شود.
صفحه 79:
٠ تعريف كروه:
* عناصرى كه تعداد تك الكترون لايه آخر آنها مساوى است در يك كروه قرار
aS se
۰ تعریف دوره:
* عتاصری که تعداد لایه های اصلی آنها برابر است در یک دوره قرار مى
diet
٠ مثال : ليتيم ( أ ا) در كدام كروه و كدام دوره قرار دارد؟
Li 157 , 2s!
گروه ۱ و دورد ۲
- تعریف آرایش الکترونی polis :
* طریقه قرار گرفتن الکترونها در لایه ها را آرایش الکترونی آنها می گویند.
٠ 152 252 206 392 306 5
۴ 4010 2و5
۰ 652 4۳4 500 606 752 564 6019 ۴
صفحه 80:
۰ تعریف عناصر واسطه :
* كلية عناصری که خانه 0 آنها در حال پر شدن است عناصر
واسطه امیده می شوند.
: تعریف ظرفیت عناصر ٠
تعداد تک الکترون لایه آخر هر عنصر را ظرفیت آن عنصر
گویند.
: تعریف انرزى يونش ٠
* مقدار انرى لازم Gly جدا كردن سست ترين الكترون هر
عنصر را انرزى يونش كويند.
صفحه 81:
انرژي یونش افزایش مي یابد.
© فعاليت شيميايي كاهش مي يابد.
© شعاع اتمي كاهش مي يابد.
© الكترون كاتيوي افزايش مي يابد.
0- انرزي يونش كاهش بيدا مي كند.
© فعاليت شيميايي افزايش مي يابد.
© شعاع اتمي افزايش مي يابد.
“6 الكترونكاتيوي كم مي شود.
صفحه 82:
: اسيد» باز و نمك ٠
اکسید غیر فلز ۰ +-- اكسيزن +غيزفلز *
إسيى +--- آب +اكسيد غيرفلز *
۰ (هيدروكسى ) باز +-- آب + اكسيد فلز *--- و اكسيد فلز
اکسیژن + فلز
۶ ۳۲۱:؛ میزلرق دی تلسیدیی اب ازیی کماده بوسیله ۳۱ نماد
شيو se
* !۳ لسیدی۱ تا۷ Vol PH, تا؟١ میباشد
* توجه : در ۳۳۱-۷ محیط خنثی است.
۰ تعریف نمک :
* بنیان یک اسید اگر بایک فلز واکنش دهد تولید نمک می نماید.
۰ آب +نمک عم باز + اسید
۰ ۲۱ + ۱۱۵0۱۲۱ —WNacl + 0
صفحه 83:
* معرفها :
* برای شناسایی اسیدها . بازها و نمکها از معرفهای شیمیایی
استفاده می کنند.
* معرفهای شیمیایی مانند ؛ تورنسل - متيل اورانؤ - فئل فتالئین
Ae 3 3 a
سي 5 متيل اورنؤ
ون ss أ فتل ptt
صفحه 84:
محاسبه مقدار بخارات قابل انفجار:
صفحه 85:
* قوجه : هر ملكول . كرم از هر كاز در شرایط متعارف ۴/۲۲ لیتر
فضا اشغال مى كنند.
* مثال : جه مقدار بنزين (برحسب كرم ) براى انفجار يك اتاق باطول
جهار مترء عرض سه متر و ارتفاع سه متر مورد نياز مى باشد؟
حجم اتاق ۰ ۳۶-
۴ ۶ ۲ ۶ ۲
m3 5/0 = 14 * 36 8
6 * 4/190
* (یعنی نیم مترمکعب ازحجم اتاق اگر بنزین»باشه منفجر می شود.)
جرم بنزین- ( ۸#۱۲) +۱۸ 2 ۱۱۴ هد CoHig *
* مقدار گرم بنزینی که جهت انفجار اتاق مورد نیاز است 54/2 9۲
114*5/0 4/22 -
صفحه 86:
* پیوند یونی یا الکترو والانسی:
* بین فلز و غیرفلز بصورت اشتراکی تشکیل می گردد که یکی الکترون از دست
داده و دیگری الکترون می گیرد.
* مثال : در مورد دو عنصر ۱3 و ۰۱2 ان) در مدار آخر خود یک تک الکترون
دارد و در مدار آخر خود هفت الکترون دارد که 13 با از دست دادن تک
الکترون خود. مدار ماقبلش تکمیل می شود و پایدار مي 09,5 و ام) با گرفتن یک
الکترون مدار آخرش تکمیل می کرد یعنی در پیوند 13 . Nacl الکترون از
دست داده و به يون مثبت و أن) الكترون كرفته و به يون منفى تبديل مى كردد.
وى جاذبه الكترو استاتيك بين يونهاى داراى بار مخالف عامل ييوند
- پیوند کووالانسی:
بین دو عنصر فلز هم نام برقرار می گردد. بصورت اشتراکی الکترونهای ظرفیت
این دو اتم با يكديكر جفت شده و بين دو هسته بطور مشترك قرار مى كيرد ٠
انند:
* (CIl-Cl) :Cl..Cl: » (H-H) H..H
صفحه 87:
پیوند کووالانس کوردینانس (پیوند داتيو) :
بین دو عنصر فلز بصورتیکه یکی از آنها الکترون باشتراک گذاشته و دیگری
استفاده می کند یا اشتراک یک جانبه و یا نیمه اشتراکی برقرار می گردد و
شرط آن این است که یکی از مولکولها جفت الکترون غیرپیوندی و دیگری
اوبیتال خالی داشته باشد. مانند : و[01100) و
پیوند فلزی :
شامل یک شبکه منظم سه بعدی از ذرات منظمی است که در دريايى از
الکترون های غیرمستقر در محلهای ثابتی ثسسبت به یکدیگر در شبکه بلور
فلز استقرار یافته اند .الکترونهای غیر مستقر همان الکترونهای ظرفیت فلز
هستند که بطور آزادانه در سرتاسر شبکه بلور فلز حرکت می کنند.
الکترونگاتیوی چیست ؟
تمایل عناصر در جذب الکترون با الکترون خواهی را الکترونگاتیوی گویند.
در هر گروه از جدول تناوبی (مندلیف) الکترونگاتیوی از بالا به پائین کاهش
و در هر دوره از چپ به راست افزایش مییابد.
صفحه 88:
پیوند قطبی :
نوعی از پیوند کووالانسی بین دو غیرفلز غیرهمنام است که تفاوت
ی آنها زیاد باشد و جفت الکترون پیوندی بسمت یکی از
تیوی قویتری است کشیده شده و آنسر منفی و سر دیکر که
جفت الکترون غیرپیوندی از آن دور می شود سر مثبت نامیده می
HCl ast. شود.
مولكولهاى 120! و داالا] نیز قطبی هستند.
بين دو يا جند غيرفلز غيرهمنام که برآيند بارهاى الكتريكى بين
جفت الکترونهای اشتراکی آنها صفر باشد پیوند غیرقطبی بوجود مى
آید. مانند. دا 86 ياو اع ظ یامال
thai lid aia TAR دوب نلگری تسب بپیندهای
غیرقطبی دارد.
صفحه 89:
واکنشهای حرارت زا و حرارت گیر:
طور کلی وقتی یک واکنش شیمیایی انجام می شود مقداری انرژی صرف شکستن پیوند در
يك تركيب و مقدارى انرزى نيز در آثر تشكيل يك ييوند حاصل مى كردد. اكر مقدار انرزى”
یا حرارت داده شده جهت شکستن یک پیوند بیشتر از مقدار انرژی تولید شده در اثر تشکیل
aa جدید باشد واکنش را حرارت گیر و در غیراینصورت (برعکس) واکنش حرارت زا
ws
شناخت واکنشها و ترکیبات حرارت زا در رابطه با وقوع حریق ۰ توسط کارشناس امری
ضروری است . چند واکنش حرارت زا را در ذیل بیان مى نمائيم .
۱- ترکیب سدیم و پتاسیم با آب
۲- ترکیب پرمنگنات دو پتاس با اسید سولفوریک.
گلسیرین: EL
el OF نیتر یک oly آوزگانیک مانند» کاغلا و چوب::
۵ اسید سولفوریک با پودر مواد قابل اشتعال
ع اسيد سولفوريك با نيتراتها و يودر فلزات قابل اشتعال
۲ اسید نیتریک با پودر فلزات ۰ کاربیت و سولفید هیدروژن .
۸ اکسیژن تحت فشار در داغل سیلندر با روغن و گریس.
اسيم كلسيوياآب
صفحه 90:
٠ برم با مواد ديكر.
۱- مخلوط پراکسید پتاسیم و مواد قابل اشتعال و مواد آلی
و مقدار کمی آب.
۲-پراکسید سذیم پا آب:
۳ پراکسید اکسیژن ( آب اکسیزنه 1۵/۲۷ تا ۵۲ 1
حجمی ) با موادی که سریع اکسید می شوند.
۴ پنتا سولفید سدیم در اثر ترکیب با رطوبت.
8 تراكسيد كزم .در تماس با استون يا اسيد استيك وريا
الكل.
۶-روی (2۳ ) و بخارات آن در رطوبت گرم شده و در
معرض هوا مشتعل می گردد.
۷- فلوئور بامواد اکسید شونده .
صفحه 91:
ماده دارای انرژی است. مثلا اگر مقداری نفت یا چوب را با اکسیژن
بسوزانیم حرارت تولید می گردد. که انرژی حرارتی صورتی از انرژی
است.
مولکلو ممکن است دارای دو نوع انرژی باشد:
۱- انرژی جنبشی
۲- انرژی ذخیره یا پتانسیل
که مجموع این دو انرژی را انرژی درونی آن نمونه یا ماده گویند.
واکنشهای گرمازا:
در واکنشهای گرمازا برای آنکه یک پیونده تشکیل گردد مواد Adal
سطح انرژیشان کمتر از مواد حاصل است یعنی در هنگام تشکیل
آن پیوند مقداری انرژی آزاد می شود.
صفحه 92:
* مثال : انرژزی تشکیل مولکول ۳۱2 و ۳۱20:
انرژی
( سطح لنرؤواوليه) عا 2H
432kj
oljles it) 28(
H-H_ E,
(سطح لنرژیب عدو)
صفحه 93:
انرژی *
20۲ ۲۱ , 169۲ 0 E,
286kj
18gr H,O
E,
> يع - ر] ع 2
1
0
صفحه 94:
۰ واکنش های گرماگیر:
* در واکنشهای گرماگیر برای آنکه یک ترکیب یا
پیوند شکسته شده و مواد دیگری تولید گردد
مقداری انرژی بصورت گرما به واکنش می دهیم
که در اینجا سطح انرژی انویه مواد حاصل بیشتر
از سطح انرژی مواد اولیه می باشند. آنتالپی اين
واکنش به صورت مثبت نوشته می شود.
صفحه 95:
مقال ۶ شكسته شدن مولكول و0300 و تبديل آن به
مولكولهاى 030 و 002 ؛
انرزي ‘i
Cao + Co, E,
© < ر]
0 < رع درع
E, H
صفحه 96:
ase es|C-H] H-| H-| H-/Ha] O-] N-[ He} EEF] cl] Br] 1-1
F| CL] Br H| H| H cl] Br
۴۱۰ |] دع۵ | ۴۳۲۸| yer} vaa] Foal raat fry] yao] yf] ya.) 14) ۴۹۴ ۲
صفحه 97:
مثال «مشخص نماییدکه واکنش-2۳۱01 — H,+CL,
: گرمازا است یا گرماگیر
—-H-H +CL-CL 2H-CL
Y(FYA)
— ry 4 ۰
۶۷۳۲
بد رع LE
E, -E,>0
184=672-856 E,-E,
( جدول گرمای تشکیل چند جسم مرکب دردما و فشار اتاق بر حسب
(Kg/mol
صفحه 98:
نوع ماده
CO(g)
COL)
209(
NaOH(g)
HF(g)
۳09
HBr(g)
HI(g)
H 0G)
H, 0,0)
SO,
NH.)
نرژی
2-۰
۳
FV
لاع
YY)
۹۲
۳۶
۵۶+
نك
2-۸۸
-vay
۴۶
صفحه 99:
خواص بعضی از ترکیبات شیمبایی آتشزا :
) آب aml > 0 و ۲۱ : از ۸۳۵ به بالا خاصیت اکسید کنندگی دارد ودر ترکیب با اکسید شونده های مایع
یاگاز تولید حرارت وآتش سوزی می نماید ونیز اگرآهن «مس برنج سرب نقره ومنگنز ترکیب شود تجزیه شده
اکسیژن آزاد می نماید ودر صحنه های آتش سوزی این فعل و فعلات به توسعه [تش کمک می کند
۴ آرسین م ATH قابل اشتعال وانفجار است ویه آرامی می سوزد یامنفجر می شود.
۲) آلیاژ سدیم پتاسیم 816 : بصورت مایع در مجاورت هوا ورطویت خودبخود می سوزد وا
تماس با آب تجزیه شده وگاز هیدروژن متصاعد می نماید که قابل الفجار است .
؟) آمونياك و 1 الا]: مخلوط آمو
۵ آهنِ Fe پودر آهن در مجاورت مواد روغنی .قابل اشتعال وقابل انفجار است ونیز تماس آب يا بخار آب با
پودر آهن یا آهن داغ .هیدروژن متصاعد می کند که هیدروژن قابل انفجار است
۶ اتر و او 606و او 6 : شدیدا ببهوش کننده است وبسیار قابل اشتعال ویکبار آتش می گیرد 11۸۵/۱
8/72 آن در مجاورت هوا قابل آتفجار می باشد
۷ تیلن باون : قابل اشتعال و قابل انفجار است ومخلوط گاز اتیلن و گازکلر در مجاورت نورخورشید خودبخود
منفجر می شود
اتیلن گلیکول ۳۷,0۳ ۲۱۵6۳۷ : مایمی است قابل اشتعال و1۲۸۳ بخار آن در مجاورت نور هوا منفجر می
شود
استات اتیل و ام 6006 ۰0۳ شدیداقابل اشتعال می باشد ودر ۸۲ تا 1۵/۱۱ بخارات استات اتیل در
مجاورت با هوا و اکسیژن قابل اتفجار است
۰ استالدئید 0140 24 : با مواد شيميايى اكسيد کننده بشدت ترکیب شده ,فعل و انفعالات حرار
دهند وایجاد آتش سوزی می کند
)١ استون 000119 ان : مایع استون قابل اشتعال وبخار آن فابل انفجار است
می گیرد ودر
اک وهوا چنانچه گرم شده وتحت فشار باشد منفجر می شود
wh
صفحه 100:
فرمول بدست آوردن حداکثر و حداقل حد انفجار گازهای مخلوط:
با توجه به اینکه حدود انفجار هر گاز در حالت خلوص با حدود انفجار آن در
مخلوط اختلاف دارد برای محاسبه حدود اشتعال مخلوط چند گاز از فرمول زیر
استفاده می کنیم . 100 L
وج
ess یم سا ی
9
که دای فزمول فا حناکتر Lilie facil > (BL ig
.ج188 007 و م48 درصد حعمى مرقاودر مخلوط اليه
۰ ,۰60 ,() و () حداکثر و حداقل حد انفجار در هوا برای هر گاز بطور جداكانه
حال چنانچه منظور بدست آوردن حداقل انفجار باشد باید در فرمول حداقل در انفجار
هر كاز را بجاى (1) قرار داد و چنانچه منظور بدست آوردن حداکثر حد انفجار باشد بايد
در فرمول ۲ حداکثر حد انفجار هر گاز را بجای (1) قرار داد.
صفحه 101:
* مثال ۱:می خواهیم حداقل انفجار مخلوطی که ۸۷۰ حجمی آن
بوتان و ۳۰/ حجمی آن پروپان است را محاسبه کنیم .
100 100
9 > سر
P 70 30
N 2/37 1786
P
ال
N
صفحه 102:
* مثال ۲:می خواهیم حداقل انفجار مخلوطی که ۰ حجمی آن
متان و ۸۱۵ اتان و ۸۴ پروپان و ۸۱ بوتان است را بدست آورید.
* حداقل حد انفجار مخلوط ia
5/3 3/22 2/37 6
100
L=——__—_—_- =14/6
15 12 9/5 8/41
صفحه 103:
۰ شعاع انفجار گاز مابع رها شده در محوطة باز :
بن محدودیت برای هوای مورد نیاز مخلوط در انفجار وجود
اکترین حالت انفجار آن است که ماکزیمم درصد هوا با گاز
منفجر گردد و گاز مایع در حداقل شرایط قابلیت انفجار قرار
كيرد. در اینصورت رت آنجه که از گاز مایع در محوطه رها شده است در موقع
انفجار 60/١ / مخلوط با هوا را تشكيل مى دهد و حجم هوای مخلوط شده
حدود 8١ برابر حجم بخار كاز است . از اين رو حجم فضائى كه در مركز
انفجار قرار مى كيرد قابل محاسبه می کردد!
* اكر در جائى از يك محوطه باز كاز مابع رها كردد مثلاً ؟ كيلوكرم كاز مايع
رها شود از آنجائیکه حجم تبخیر شده ۴ کیلوگرم گاز مایع برابر دو _
مترمکعب است هنگام انفجار با ۱۰۰ مترمکعب یعنی ۵۰ برابر حجم گاز رها
شده با هوا مخلوط شده و فضائی معادل ۱۰۲ متر مکعب اطراف خودش را
خطرناک میکند و شعاع انفجار ۱۰۲ مترمکعب است که شکل انفجار گاز
روی زمین در شرایط غیرطوفانی بصورت مقطعی از کره بوده که شعاع J
بیشتر از ارتفاع و حجمش حدود ۵۰ برابر حجم بخار گاز رها شده است"
مخلوطگاز و هوا درانفجار
صفحه 104:
مخلوط گازوهوا درانفجار
انث كاز مايع
“يايد
سس
زمين
صفحه 105:
* فرمول سوختن كاز بوتان با اكسيزن هوا جنين اسسته:
+ C, Hy + 5/60, 4Co, + 5H,O
+ 4/22 + 5/6 (4/22) 4Co, +
5H, O
می بینیم که در سوختن معمولی ۰ یک حجم مولکولی بوتان با ۵/۶ برابر حجم
ملکول اکسیژن ترکیب می شود و چون اکسیژن خود حدود هوا را تشکیل می
دهد بنابراین در سوختن معمولی ۵/۶ * ۵ و یا ۵/۳۲ برابر از حجم هوا برای
سوختن لازم است
٠ وبا + 5/6 0, 4Co, + 5H,O
۰ و۵۸0 +۴۱۲۲(۵) 7 ۴(وزنملکول وتان +
5H, O
صفحه 106:
در فرمول مشاهده می شود که ۵۸ گرم بوتان در زمان سوختن با
۵ لیتر اکسیژن هوا ترکیب می شود و چون اکسیژن حجم هوا
را تشکیل می دهد پس برای سوخته شدن ۵۸ گرم بوتان حداقل
2-۶-۵۵ ۷۲۸ لیتر هوا لازم است.
ارزش حرارتی لا ۲۰ . 8 :
هیدروکربنهای نفتی به ترتیب سنگین بود نشان در حجم مساوی
ل ارزش حرارتي نفت پیشتر
ش حرارتی بنزین بیشتر از گاز مایع و از آن گاز ین
طبیعی است. اینکه ما در مصارف معمولی در عمل
از كاز مايع نسبت به مواد نفتى سنكين تر مى
آنست كه كاز مايع خوب تبخير مى شود و كاملتر مى
سوزد. . ارزش حرارتى يك جسم عبارتست از كل حرارت حاصل از
سوختن کامل هر واحد آن جسم در فشار اتمسفر.
صفحه 107:
۰ جدول ارزش حرارتی بعضی از این مواد در صفحه بعد نشان
داده شده است .
ارزش حرارتی در بک گرم وزن مخصوص نسبت به آب ارزش حرارتی دریک لیتر نام هيدروكرين
۴ ۹ ۳۷ تفت سا
7 ۳۸ ۸ كازوثيل
Lice ۳۳۵ var 7
۲۶ ۶۵ يفم بتزین هوپیما
vr 0 ۳۳۵ بنزین موتور
or 1 امعد كاز مايع
صفحه 108:
وزن مخصوص نسبت به هوا
۵۸۴
Yel,
۶۶
vi
ارزش حرارتی درمتر مکعب
Waar
۹۰۳۳۸
۱
roves
۱۷۶۸
ira
۱۵-۸
ary
نام هیدروکرین
پرویان
