عوارض مزمن دیابت

عوارض مزمن دیابت

اسلاید 1: زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 2: زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 3: عوارض مزمن دیابت: زهره نجفیکارشناس ارشد پرستاریزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 4: هدف کلی آشنایی با عوارض مزمن دیابتزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 5: اهداف خاص:عوارض مزمن دیابت و انواع آنعوارض میکروواسکولارعوارض ماکروواسکولار نوروپاتی زخم پای دیابتراه های پیشگیری، تشخیص، درمان، عوامل خطر وعلل ایجاد این عوارضزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 6: عوارض مزمن دیابت زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 7: عوارض مزمن دیابت: تقریبا همه اعضای بدن را درگیر می کند.با بالا رفتن سن بیشتر می شود.در هر دو نوع دیابت دیده می شود.معمولا در 5 تا 10 سال اول پس از تشخیص بروز نمی کند.عوارض کلیوی بیشتر در بیماران دیابتی نوع 1 و عوارض قلبی عروقی بیشتر در سالمندان مبتلا به دیابت نوع 2 دیده می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 8: میکروآنژیوپاتی رتینوپاتی (میکروواسکولار) نفروپاتی بیماری های عروق بزرگ CVA و MI عوارض مزمن دیابت (ماکروواسکولار) آرتریواسکلروز نوروپاتی زخم ناحیه پازهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 9: عوارض میکروواسکولار رتینوپاتی نفروپاتیزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 10: عوارض میکروواسکولار: تغییرات آترواسکلروتیک عروق بزرگ هم در بیماران دیابتی و هم در افراد غیر دیابتی دیده می شود اما تغییرات عروق کوچک مختص دیابتی هاست.با ضخیم شدن غشای پایه مویرگ ها مشخص می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 11: رتینوپاتیزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 12: رتینوپاتی:تخریب عروق خونی کوچک که شبکیه را تغذیه می کنند.وقتی عروق خونی در شبکیه آسیب می­بینند ممکن است باعث نشت مایع یا خون شده یا منجر به رشد شاخه­های عروقی شکننده و کلافه مانند شده و باعث تخریب شبکیه شود . در نتیجه تصویری که شبکیه به مغز می­فرستد تار شده یا کج و معوج شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 13: رتینوپاتی:مهمترین علت کوری افراد بین سنین 20 تا 74 سالگی در ایالت متحده آمریکاست.تقریبا همه بیماران دیابتی نوع 1 و بیش از 60% بیماران دیابتی نوع 2 درجاتی از رتینوپاتی را بعد از 20 سال دارند.بیشتر این بیماران، فاقد اختلالات بینایی بوده و احتمال نابینایی آنها در آینده ناچیز می باشد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 14: تظاهرات بالینی در رتینوپاتی:یک فرآیند بدون درد می باشد.برخی از بیماران در اثر ادم ماکولا دچار تاری دید می شوند.بیماران دارای خونریزی داخل زجاجیه قابل توجه هم ممکن است اختلال بینایی شدید نداشته باشند.علائم دال بر خونریزی زجاجیه:مگس پرانیوجود تار عنکبوت در میدان بیناییتغییرات ناگهانی بینایی به صورت لکه سیاه، تاری دید و یا از دست دادن کامل بیناییزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 15: زمینه‌ای انواع رتینوپاتی پره پرولیفراتیو پرولیفراتیو دید طبیعیدید یک فرد مبتلا به رتینوپاتی دیابتیزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 16: رتینوپاتی زمینه‌ای: مرحله زودرس و بدون علامت رتینو پاتی است. عروق کوچک در پرده شبکیه صدمه دیده و مایع یا خون از آنها نشت می­کند. مایع نشت کرده باعث تورم پرده شبکیه و یا تشکیل رسوبات(اگزودا) می شود. در این مرحله، ادم ماکولا باعث اختلال بینایی می شود.رتینوپاتی زمینه‌ای به عنوان یک علامت هشداردهنده محسوب می­شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 17: رتینوپاتی پره پرولیفراتیو:به صورت افزایش تخریب عروق خونی شبکیه تظاهر می یابد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 18: رتینوپاتی پرولیفراتیو (تکثیری) :رشد غیرطبیعی عروق جدید در شبکیهپاره شدن عروق جدید و خونریزی به داخل زجاجیهجلوی عبور نور گرفته می شودبافت جوشگاهی از عروق خونی پاره شده، ایجاد می شودبافت جوشگاهی با اعمال کشش روی شبکیه، باعث کنده شدن آن از لایه های زیرین می شود.رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو اگرچه بدون درد است اما شکل شدیدی از بیماری است و نیازمند توجه پزشکی فوری است.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 19: عوارض دیگر چشمی دیابت:آب مرواریدتغییرات عدسی چشمفلج عضلات خارج کره چشمیآب سیاهزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 20: تشخیص رتینوپاتی دیابتی:بهترین راه برای تشخیص مشاهده مستقیم چشم بوسیله افتالموسکوپ در فواصل منظم توسط چشم پزشک می باشد. چنانچه چشم پزشک رتینوپاتی دیابتی را تشخیص دهد ممکن است آنژیوگرافی با فلوئورسئین نیاز باشد تا مشخص شود که احتیاج به درمان هست یا نه؟ در با آنژیوگرافی با فلوئورسئین یک ماده رنگی به داخل ورید بازو تزریق می­شود و عکسهای مخصوصی از چشم گرفته می­شود.با این روش نوع و میزان فعالیت رتینوپاتی مشخص می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 21: درمان رتینوپاتی دیابتی:برای درمان مسائل زیر را در نظر می­گیرند: سن تاریخچه پزشکی میزان آسیب به شبکیهدر بسیاری موارد احتیاجی به درمان نیست اما بیمار باید بطور مرتب تحت معاینات چشمی قرار گیرد. در دیگر موارد، درمان برای متوقف کردن صدمات ناشی از رتینوپاتی دیابتی و در صورت امکان بهبود دید انجام می­شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 22: درمان رتینوپاتی دیابتی:1) فوتوکوآگولاسیون با لیزر آرگون:درمان اصلی رتینوپاتی در مراحل پیشرفته است. نقاط متعددی از شبکیه به جز ماکولا توسط لیزر سوزانده می شوند تا رشد گسترده عروق خونی جدید و خونریزی از عروق آسیب دیده متوقف می شود.برای درمان ادم ماکولا، انجام فوتوکوآگولاسیون موضعی توصیه می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 23: درمان رتینوپاتی دیابتی:2) ویترکتومی (برداشتن زجاجیه): در رتینوپاتی پرولیفراتیو پیشرفته ممکن است توصیه شود. این جراحی میکروسکوپی در اطاق عمل انجام می­شود. زجاجیه پر شده از خون را برداشته و به جای آن ماده شفافی را جایگزین می­کنند. برای بیمارانی انجام می شود که از قبل بینایی خود را دست داده اند و خونریزی داخل زجاجیه تا مدت 6 ماه برطرف نشده است.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 24: درمان رتینوپاتی دیابتی:3) کرایوتراپی: اگر زجاجیه بدلیل وجود خون کدر باشد جراحی لیزر را تا زمانیکه خون جذب شود نمی‌توان انجام داد. در بعضی موارد خونریزی زجاجیه، کرایوتراپی ممکن است در کوچک شدن عروق خونی غیرطبیعی کمک کننده باشد.4) ترمیم شبکیه: در صورتیکه بافت تخریب شده منجر به جداشدگی شبکیه از پشت چشم شود کاهش شدید دید یا کوری را موجب می­شود ، مگر اینکه جراحی برای چسباندن شبکیه بموقع و با موفقیت انجام شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 25: جلوگیری از پیشرفت رتینوپاتی :رعایت رژیم دیابتی و کنترل قند خون توقف مصرف دخانیاتکنترل فشار خون فعالیتهای فیزیکی معمولاً برای بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی مسئله‌ای نیست. گاهی در بیماران مبتلا به نوع فعال رتینوپاتی پرولیفراتیو محدود کردن فعالیتهای فیزیکی توصیه می­شود. بیماران مبتلا به دیابت بایستی حداقل سالی یکبار توسط چشم پزشک معاینه شوند. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 26: مداخلات پرستاری در رتینوپاتی:معاینات توسط چشم پزشک به طور مرتبکنترل قند خونانجام مراقبت های چشمی توسط خود بیماردادن آموزش های اختصاصی به بیماران و تاکید بر روی اقدامات پیشگیریزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 27: نفروپاتی:به بيماري کليوي ثانويه به بيماري ديابت گفته مي شود .در اثر بيماري ديابت ، کليه ها دچار اختلال در عملکرد شده و پروتئين دفع مي کنند . همچنين کليه ها دچار تغييرات ساختماني و اختلال عملکردي مي شوند . جدار گلومرول ها ضخيم مي شوند و آسيب مي بينند .آسيب به گلومرول ها هم سرعت تشکيل ادرار ، کاهش مي يابد و هم پروتئين ها در ادرار دفع مي شوند . دفع پروتئين در ادرار بيماران ديابتي معمولاً ۱۰-۵ سال قبل از علائم کليوي بيماري ديابت رخ مي دهد .زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 28: نفروپاتی:روش مطمئنی برای پیشگویی احتمال ابتلای فرد دیابتی به بیماران کلیوی وجود ندارد.بلافاصله پس از شروع دیابت، مکانیسم پالایش کلیوی دچار اختلال می شود.افزایش فشار عروق عامل محرک بروز نفروپاتی است.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 29: نفروپاتی:نفروپاتي ديابتي معمولاً همراه با پرفشاري خون است .به تدريج باعث ايجاد اختلالي به نام سندرم نفروتيک مي شود .سندرم نفروتيک با دفع مقادير زياد پروتئين در ادرار و نيز نارسايي مزمن کليه مشخص مي شود .در نهايت نفروپاتي ديابتي باعث بيماري پيشرفته و غيرقابل برگشت کليه مي شود .بيماري کليوي ناشي از ديابت شايعترين دليل نارسايي مزمن کليه و بيماري کليوي پيشرفته غيرقابل برگشت در ايالت متحده محسوب مي شود .زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 30: نفروپاتی:در حدود ۳۰-۲۰ درصد بيماران ديابتي نوع ۱ يا ۲ در نهايت مبتلا به نفروپاتي ديابتي خواهند شد . مبتلايان به ديابت نوع ۲ نسبت به نوع يک کمتر به بيماري پيشرفته کليوي مرحله آخر (‌ غيرقابل برگشت ) دچار مي شوند .  در آغاز بيماري ديابت ، کليه ها زياد آب دفع مي کنند و فرد دچار پرنوشي و ادرار زياد مي شود اما بعد از آنکه بيماري ديابت باعث آسيب کليه ها شد ميزان ادرار کم مي شود و دفع پروتئين در ادرار به تدريج زياد مي شود .زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 31: پيشگيري نفروپاتی:در مراحل اوليه گرفتاري کليوي در بيماران ديابتي و زمانيکه دفع پروتئين هنوز کم است ، کنترل دقيق قند خون وکنترل فشار خون ميتواند از پيشرفت بيماري به سمت نارسايي کليوي پيشرفته جلوگيري کند حتي سبب بازگشت آن ( بهبود آن ) ميشود . در مراحل پيشرفته تر که دفع پروتئين زياد شد معمولاً کنترل دقيق قند خون ، محدوديت مصرف پروتئين ، کنترل فشار خون در کند شدن روند بيماري مؤثر است اما روند بيماري را متوقف نخواهد کرد .زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 32: ویژگی های نفروپاتی:افزايش دفع پروتئين و آلبومين از ادرارفشار خون بالا كاهش فعاليت كليه‌هازهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 33: افزايش دفع آلبومين و پروتئين از ادرار:اولين علامت نفروپاتي ديابتي افزايش ميزان دفع آلبومين از ادرار است(ميكروآلبومينوري )باید به صورت سالانه بررسی شود.در صورتی که در دو آزمون متوالی از 30 میلی گرم در 24 ساعت فراتر رود، درمان ضرورت می یابد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 34: فشار خون بالا: افزايش ميزان دفع آلبومين از ادرار با فشار خون بالا همراه است.به طور معمول در افراد مبتلا به ديابت نوع 1 فشار خون در هنگام تشخيص طبيعي است، درحالي كه در بسياري از بيماران مبتلا به ديابت نوع 2، فشار خون در زمان تشخيص ممكن است بالاتر از حد طبيعي باشد. در ابتدا، افزايش فشار خون كم است و فقط با اندازه‌گيري فشار خون مستمر در 24 ساعت مي‌توان به آن پي برد. در مراحل ابتدايي نفروپاتي ديابتي، عدم كاهش فشار خون در شب ممكن است يكي از علائم اوليه باشد.هم زمان با افزايش ميكروآلبومينوري، فشار خون نيز افزايش مي‌يابد. فشار خون حتي اگر كم باشد حائز اهميت است. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 35: كاهش عملكرد كليه:كاهش به طور معمول در مراحل پيشرفته‌ي ميكروآلبومينوري و يا مرحله ي پروتئينوري رخ مي‌دهد. زماني كه فيلتراسيون كليوي شروع به كاهش مي‌كند پيوسته و ماندگار است، اگرچه سرعت آن ممكن است در بيماران با يكديگر متفاوت باشد. درمان نارسايي كليه، نيازمند درمان جايگزيني كليه‌ها (پيوند كليه و يا دياليز) است. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 36: دیگرعلائم و نشانه ها ی نفروپاتی:ورم صورت ، اندام ها ( پاها )اضافه وزن غيراراديکاهش اشتهااز دست دادن وزن غيرارادي ( بخاطر از دست دادن پروتئين بدن و مصرف پروتئين عضلات و … )تهوع ،‌ استفراغخستگي ، حال عمومي بد ، سردرد ، سکسکه هاي مکرر ،‌ خارش بدنتشنگي ، پرنوشي ، زياد ادرار کردن ( در مراحل ابتدايي بيماري )زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 37: تشخيص نفروپاتی:آزمايش نمونه ادرار و بررسي پروتئين در آن مي بايد صورت بگيرد .وجود پروتئين در ادرار نشانه آسيب کليوي در اثر ديابت مي باشد .گاه براي اندازه گيري مقدار پروتئين دفع شده ، نياز به جمع آوري ادرار ۲۴ ساعته است .در آزمايش تجزيه ادرار علاوه بر پروتئين ، ممکن است قند نيز يافت شود که نشانه کنترل ضعيف قندخون توسط بيمار است .اندازه گيري مقدار کراتينين سرم و نيتروژن اوره خون براي فهميدن ميزان آسيب کليوي و نارسايي کليوي صورت مي گيرد . زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 38: زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 39: عوارض ماکروواسکولار: در اثر تغییر در بافت زمینه ای عروق خونی بزرگ ایجاد می شود.جدار عروق ضخیم و اسکلروزه و مجرای آن بوسیله پلاک مسدود می شود.در نهایت جریان خون متوقف می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 40: عوارض ماکروواسکولار CVA و MI آرتریواسکلروززهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 41: عوارض ماکروواسکولار: میزان بروز انفارکتوس میوکارد در مردان دیابتی 2 برابر و در زنان دیابتی 3 برابر بیشتر از افراد عادی است.یکی از ویژگی های مهم بیماری عروق کرونر در دیابتی ها، فقدان علائم مشخص ایسکمی است.بیمارن دیابتی 2 برابر بیشتر در معرض بیماری های عروق مغزی قرار دارند.بیماری عروق محیطی به صورت کاهش نبض محیطی و لنگیدن متناوب تظاهرمی کند. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 42: پیشگیری از عوارض قلبی عروقی:کنترل چربی خون بالاکنترل قند خونکنترل فشار خونقطع سیگارافزایش فعالیت فیزیکیکاهش وزن (در صورت وجود افزایش وزن)زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 43: نوروپاتی:يكي از عوارض ديابت است كه سبب تخريب اعصاب ميشود.تمام انواع اعصاب (اعصاب محیطی، خودمختار و نخاعی را درگیر می کند.بسته به محل درگیری سلول های عصبی، چهره بالینی این بیماری ها متنوع است.مکانیسم عروقی، متابولیکی یا هر دو در پاتوژنز نوروپاتی دخالت دارند.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 44: انواع نوروپاتی دیابتی:پلی نوروپاتی حسی – حرکتینوروپاتی اتونومینوروپاتی سودوموتورنوروپاتی موضعیپلی نوروپاتی حسی - حرکتی و اتونومی شایع ترین انواع نوروپاتی دیابتی می باشند.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 45: پلی نوروپاتي حسي- حركتي:بي حسي وكرختي يا عدم احساس درد وحرارتدرد شديدوگرفتگي دراندامهاحساسيت بيش از حدبه لمسازبين رفتن تعادل بدن لازم به ذكراست كه اين علامتها معمولا شبها بارزتر هستند. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 46: نوروپاتي اتونومی:در اين حالت اعصابي كه قلب واندامهاي دروني راتامين مي كند گرفتار مي شود. علامتهاي آن عبارتند از:اشكال دركاركردمثانه(عدم تخليه كامل مثانه وتكررادرار)کاهش توان جنسيتخليه كندمعدهمشكلات گوارشي اختلال دربلع غذااسهال يا يبوست افت فشارخون وضعيتياختلال تعريق زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 47: نوروپاتي سودوموتور:با کاهش یا فقدان تعریق در اندام ها و افزایش جبرانی تعریق در بالا تنه مشخص می شود.خشکی پوست پاها، خطر بروز زخم های پا را افزایش می دهد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 48: نوروپاتي موضعي:اين نوع نوروپاتي معمولا بصورت ناگهاني بروز مي كند و روي اعصاب خاصي اثرمي گذارد. علائم آن شامل: درد در ناحيه رانهادردشديددرناحيه لگندردقفسه سينه, معده يا پهلوهاناتواني درديدن اشياء دوبينيبي حسي يك طرفه صورتمشكلات شنواييزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 49: علائم هشداردهنده آسیب عصبی در دیابتی‌ها :در صورت بروز این علائم بیمار باید سریعا به پزشک مراجعه کند:بی‌حسی، به خصوص در انگشتان دست یا پادرد‌های ناگهانی یا احساس مورمورزخم‌های یافته‌شده روی پاهاضعف در عضلاتاحساس سوزش در هر جایی از بدناختلال نعوظ در مردانزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 50: نوروپاتي چه زماني رخ مي دهد؟  افرادديابتي ممكن است درهرزماني به نوروپاتي دچارشوند اما علامتهاي آشكارآن معمولاحدود 10 سال پس از تشخيص ديابت آشکار می شود. بسیاری از مبتلايان به ديابت نوروپاتي دارند ولی علامتي ندارند.نوروپاتي بطورمعمول درافرادسيگاري بالاي40سال وكساني كه در كنترل قندخون خوددچارمشكل هستند رخ مي دهد. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 51: علل ايجاد نوروپاتي ديابتي چيست؟ 1) فشارخون بالاممكن است سبب ازبين رفتن وتخريب عروق خوني كه اكسيژن وموادغذايي رابه اعصاب حمل ميكند شود. 2) قندخون بالاروي بعضي فعاليتهاي شيميايي اعصاب اثر مي گذارد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 52: نوروپاتي چگونه تشخيص داده مي شود؟ تشخيص نوروپاتي بر پايه علامتهاومعاينه باليني توسط پزشك انجام مي گيرد. روشهاي تشخيصي ديگري مانند نوارعصب نيزوجود دارد .زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 53:   نوروپاتي ديابتي چگونه درمان مي شود؟ هدف از درمان رهايي از مشكلات ايجادشده وپيشگيري از تخريب بيشتر اعصاب است. نخستين گام كنترل قندخون است زيراازپيدايش مشكلات جديد وبدترشدن عوارض قبلي پيشگيري مي كند. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 54:   روش های کنترل نوروپاتي ديابتي:1- بهبود درنحوه كنترل ديابت 2- گاهي قرص هايي كه براي درمان افسردگي استفاده ميشوند براي درمان نوروپاتي ناشي از ديابت بكار مي روند وداراي اثر مفيد دربهبود كيفيت خواب نيزهستند. 3-هنگام شب می توان از مسکن ها استفاده کرد.4- براي بهبودعلائم گوارشي پيشنهاد مي شودتعدادوعده هاي غذايي راافزايش دهيدوميزان غذاي مصرفي درهروعده راكم کنید. همچنين از مصرف غذاهاي پرچربي وپرفيبرپرهيزكنيد.5 - براي جلوگيري از ضعف وسرگيجه تغییر وضعیت ايستادن ونشستن راآهسته انجام دهيد. گاهی براي بهبودضعف اندامهاممكن است فيزيوتراپي توصيه می شود. 6- بدليل استعدادابتلا به عفونت ادراري درمبتلايان به نوروپاتي ديابتي لازم است مبتلايان به ديابت آب ومايعات بيشتربنوشند و اگر دچارتكررادرارهستندسعي كنند به فواصل منظم مثلاهر3ساعت يكبارادراركنند.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 55: دليل اهميت مراقبت ازپا در نوروپاتي ديابتي؟  اغلب بيماران نسبت به نوروپاتي آگاه نيستند. نكته مهم كه بايد بخاطرسپرداين است که افرادي كه ازكاهش حس پاهاي خود مطلع هستند، بايد مراقبت كافي از پاها را بعمل آورند وبصورت دوره اي توسط پزشك معاينه شوند. مهمترين عامل در پيشگيري از مشكلات پاكنترل صحيح قندخون و رعايت نكات بهداشتي در مراقبت از پاها است.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 56: زخم پای دیابتی:زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 57: پای دیابتی:پای دیابتی به هر گونه آسیب و پاتولوژی که نتیجه مستقیم دیابت و یا عوارض دراز مدت (و یا مزمن) دیابت در پای بیمار است گفته می‌شود. حضور آسیب‌های دیابتی مختلف در پا٬ سندرم پای دیابتی نامیده می شود. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 58: جدی‌ترین عوارض دیابت بر پاها :زخم‌های دیابتی در پاعفونت‌های دیابتی در پااستئوآرتروپاتی پاهازهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 59: عوامل خطر پای دیابتی:سابقه ابتلا به دیابت بیش از ۱۰ سالکنترل نکردن قند خون سابقه مصرف سیگارنوروپاتی فقدان حساسیت محافظتی به سبب نوروپاتیجنس مذکرنارسایی شریانی تغییر شکل پا و تشکیل کالوس در نتیجه فشارهای مرکزی محدود شدن حرکت مفاصل چاقیپوشش نامناسب پاادم زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 60: درجه‏بندی واگنر در تشخیص شدت پای دیابتی:  Grade 0 عدم وجود زخم در پای مستعد زخم دیابتی Grade 1 زخم سطحی كه ضخامت كل پوست را درگیر كرده ولی بافت‏های زیرجلدی را درگیر نكرده است. Grade 2 زخم عمقی كه به لیگامان‏ها و عضلات نفوذ كرده ولی بادرگیری استخوانی و یا ایجاد آبسه همراه نیست.  Grade 3  زخم عمقی همراه با سلولیت و تشكیل آبسه كه اغلب همراه با استئولیت می‏باشد. Grade 4  كانگرن لوكالیزه Grade 5  كانگرن منتشر كه كل پا را درگیر كرده است. Grade 1,2  را می‏توان بصورت سرپایی درمان نمود ولی از Grade 3 به بالا اغلب نیاز به بستری و استفاده از آنتی‏بیوتیك وریدی می‏باشد. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 61: عوامل افزایش دهنده خطر قطع عضو:نوروپاتی محیطی و از دست دادن حس محافظتیتغییر در بیومكانیک پا(به همراه نوروپاتی)افزایش فشار بر پا و ایجاد میخچه و کالوس(قرمزی و خونریزی در زیر پینه)بونیون(برآمدگی غیر طبیعی بر روی سطح داخلی اولین استخوان متاتارس که همراه با تشکیل بورس بوده و موجب جابجایی انگشت بزرگ پا می‌شود) یا تغییر شکل استخوان انگشتان پابیماری عروق محیطی (کاهش یا نبودن نبض)آسیب جدی به ناخن انگشتان پازهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 62: تشخیص پای دیابتی:وضعیت عروقی باید همیشه مورد ارزیابی قرار گیرد. معاینه ساده با گرفتن نبض دورسالیس پدیس و پوپلیته‌آل، نشانه‌های خوبی برای اثبات جریان شریانی در پا می‌باشند. سونوگرافی داپلر نیز برای بررسی‌های کلینیکی بیشتر به‌کار گرفته می شود.رادیوگرافی در اغلب بیماران با زخم‌های مزمن و عمیق باید انجام گیرد. اما حساسیت بالایی برای عفونت استخوانی حاد ندارد. هنگامی که حدس بالینی، التهاب استخوانی را مشخص کند و رادیوگرافی منفی باشد، اسکن‌های لکوسیتی و استخوانی برای مشخص کردن درگیر بودن استخوان مفید می‌باشند. در نهایت بیوپسی استخوان برای تشخیص قاطع التهاب استخوانی ضروری به نظر می‌رسد. ارزیابی کامل زخم بسیار مهم است. این ارزیابی باید اتیولوژی زخم را مشخص نماید و بررسی کند که آسیب ایسکمیک، نوروپاتیک و یا نوروایسکمیک است. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 63: درمان پای دیابتی:بيمار دچار نوروپاتی با استفاده از کفش مناسب باید از فشار وارد بر پای خود کاسته و فشار را بر تمامی سطح کف پا تعدیل کند.كالوس بايد بوسیله دبريدمان و توسط متخصص حذف شود.عروق محیطی و راه رفتن بيمار بررسی و نبض پا لمس شده و اندکس مچ پا اندازه‏گیری شود و در صورت نیاز دارو درمانی و يا جراحی انجام شود.بیمارانی که سابقه زخم پا داشته‏اند، بايد از نظر عوامل مساعد کننده بررسی شوند.بيمار از نظر خشکی پوست و عفونت قارچی بررسی شود.درمان‌های جایگزین اسید آلفا لیپوئیک، اتیل کارنیتین، بنزومتامین، متیل کوبالامین، از موارد جایگزین برای درمان نوروپاتی محیطی می‌باشند. ویتامین c و انواع دیگر ویتامین‌ها و سبزی‌ها سلامت عمومی را ممکن است بهبود بخشند. زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 64: پیگیری های ضروری در پای دیابتی:همه افراد دیابتی، باید سالیانه از نظر تشخیص گروه پرخطر، معاینه شوند، كه شامل بررسی حس محافظتی، ساختمان پا، بیومکانیک آن، بررسی وضعیت عروقی و پوست پا می‏باشد.بيماران دچار نوروپاتی در هر ویزیت پای آنها کنترل شود.برای افراد كم‏خطر٬ وضعيت نورولوژیک توسط آزمون مونوفیلامان صورت می‌گیرد.بيماریابی برای عروق محیطی شامل گرفتن شرح حال و بررسی راه رفتن بیمار(از نظر لنگیدن) و بررسی نبض‏ پا و نیز تعیین اندکس مچ پایی- بازویی می باشد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 65: تست منوفیلامنت:جهت بررسی آستانه حس به کار می رود.ابزار تست منوفیلامنت به آرامی در 5 نقطه پا استفاده می شود.در این تست، مونوفیلامان 10 گرم، را به مدت 1 تا 2 ثانیه با پوست کف پا در تماس قرار می دهند و در صورتی که توسط بیمار حس نشود، حس محافظتی بیمار مختل تلقی می شود.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 66: اصول مراقبت از پای دیابتی:زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 67: اصول مراقبت از پای دیابتی:زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 68: اصول مراقبت از پای دیابتی:1- مراقب ديابت خود باشيد جهت حفظ قند خون در محدوده قابل قبول با گروه بهداشتي خود همکاري کنيد2- روزانه پاهاي خود را مشاهده کنيد روزانه پاهاي عريان خود را از نظر وجود بريدگي، تاول، نقاط قرمز رنگ و تورم مشاهده کنيددر صورتي که مشاهده کف پاها برايتان دشوار است با استفاده از يک آينه آن را بررسي کنيد يا از يکي از اعضاي خانواده کمک بگيريد. از نظر تغيير دما آنها را بررسي کنيد.3- پاهايتان را هر روز بشوييد. روزانه پاهايتان را با آب گرم (نه داغ) بشوييد. پاهايتان را به دقت خشک کنيد. مطمئن شويد که بين انگشتان پا را خشک کرده ايد. پاهاي خود را خيس نگه نداريد. براي کنترل حرارت آب از پاها استفاده نکنيد بلکه از ترمومتر يا آرنج استفاده کنيد.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 69: اصول مراقبت از پای دیابتی:4- پوست پاها را نرم و لطيف نگه داريد. يک لايه پوششي نازک از ماده نرم کننده روي پوست پا (بجز لاي انگشتان) بکشيد.5- روی پینه ها و میخچه ها را به ملایمت صاف کنید. برای این منظور از سنگ پا استفاده کنید.6- هر هفته (یا در صورت لزوم زودتر) ناخنهای پا را بگیرید. ناخنهای پا را به طور صاف بگیرید و سپس لبه های آن را با سوهان ناخن گرد کنید.7- همواره جوراب و کفش به پایتان باشد. هرگز پا برهنه راه نروید. کفشهای راحتی بپوشید که کاملاً مناسب پاهایتان باشد و از آنها حفاظت کند. هر بار قبل از پوشیدن کفشها، داخل آنها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که سطح داخلی آنها صاف است و چیزی داخل آنها قرار ندارد.8- پاهای خود را در برابر سرما و گرما محافظت کنید. در ساحل دریا یا روی سطح داغ خیابان با کفش راه بروید. اگر هنگام شب پاهایتان احساس سرما می کند جوراب بپوشید.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 70: اصول مراقبت از پای دیابتی:9- به حفظ جریان خون پاها کمک کنید. به هنگام نشستن پاهای خود را بالا نگه دارید. روزانه 3-2 بار و هر بار به مدت 5 دقیقه مچ پا و انگشتان خود را به طرف بالا و پائین تکان دهید. برای مدت طولانی پای خود را روی پای دیگر قرار ندهید. سیگار نکشید.10- با پزشک خود پاهایتان را کنترل کنید. از پزشک خود بخواهید که پاهای شما را (بدون پوشش) معاینه کند و از نظر مشکلات جدی ارزیابی نماید. به خاطر داشته باشید که بیمار دیابتی ممکن است درد مربوط به ضایعات پا را احساس نکند. در صورت بروز زخم، بریدگی، تاول یا ساییدگی روی پایتان که روند التیام آن پس از یک روز آغاز نشود، به پزشک خود اطلاع دهید. دستورات پزشک خود را در باره نحوه مراقبت از پا رعایت کنید. جهت مشکلات پا خود درمانی نکنید و یا از داروهای بدون نسخه یا درمانهای خانگی استفاده نکنید.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 71: جمع بندی مطالب:عوارض میکروواسکولار(رتینوپاتی، نفروپاتی) ، عوارض ماکروواسکولار( CVA ، MI ، آرتریواسکلروز)، نوروپاتی و زخم پا از عوارض مزمن دیابت نوع 1 و 2 می باشند. این عوارض تقریبا همه اعضای بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. مرگ و میر ناشی از عوارض قلبی عروقی و کلیوی به طور چشمگیری افزایش یافته است. برای مراقبت بیمار دیابتی از این عوارض، پیشگیری و درمان عوامل خطر شناخته شده توصیه می شود. کنترل قند خون و فشار خون در پیشگیری از این عوارض و حتی جلوگیری از پیشرفت این عوارض نقش مهمی دارند.زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 72: منابع:اسملتزر سی ، سوزان و دیگران . پرستاری داخلی – جراحی برونر و سودارث ، غدد و کبد و مجاری صفراوی و هپاتیت . ترجمه : دبیریان ا ، شبان م . تهران : انتشارات اندیشه رفیع ، 1389 .بانک جامع مقالات پرستاری ایران (INADB)سایت انجمن دیابت ایران سایت مركز تحقيقات غدد ومتابوليسم بيمارستان قائم ،دانشگاه علوم پزشكي مشهدسایت بیمارستان چشم پزشکی نورhttp://www.tebyan-zn.ir/healthy_safe_life.htmlhttp://www2.irib.ir/health/زهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری

اسلاید 73: با تشکر از توجه تانزهره نجفی - کارشناس ارشد پرستاری