عوامل موثر در بهره وری سازمان

عوامل موثر در بهره وری سازمان

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم عوامل موثر در بهره وریاستاد :جناب آقای دکتر ودادی دانشجو : سمیه سوری

اسلاید 2: عوامل موثر در بهره وری سازمان

اسلاید 3: عوامل مؤثر در بهره وري عوامل مؤثر در بهره وري سازمان هاي دولتي را مي توان به دو دسته: عوامل برون سازماني و درون سازماني تقسيم كرد. ذيلاً اين دو دسته عوامل بحث خواهد شد. الف- عوامل برون سازماني: عواملي كه خارج از سازمانهاي دولتي مي باشند و بهره وري آنها را تحت تأثير قرار مي دهند، عوامل برون سازماني مي باشند. مهمترين عوامل برون سازماني به قرار زير مي باشند: 1- عوامل فرهنگي: فرهنگ به عنوان عاملي حياتي باعث هدايت رفتارها در اعضاي جامعه مي‌شود. فرهنگ حاكم بر جامعه به عنوان چتري كليه رفتارهاي ما را شكل مي دهد. بحث بهره وري بدون توجه به فرهنگي كه در آن زندگي مي كنيم امري بي فايده است. چنانچه در فرهنگ سازي معيارهايي را ايجاد نمائيم كه در تضاد و تقابل بهره وري قرار گيرند چگونه مي‌توانيم با شعار بهره وري به جلو حركت نمائيم.

اسلاید 4: اگر در فرهنگ جامعه بهره وري معادل استثمار افراد تلقي شود. بنابراين بهره وري در مقابل اهداف فرهنگي قرار خواهد گرفت. ارزش ها، عادات و ساير مقوله‌هاي فرهنگي با كار درست و درست كار كردن ارتباطي تنگاتنگ دارند. جامعه اي كه در آن توفيق طلبي، خلاقيت، نوآوري، جلوگيري از ريخت و پاش ها (سازماني)، دوري از اسراف و تبذير منافع و استفاده بهينه از زمان به عنوان ارزش هاي ماندگار تلقي مي شوند راهي آسان بسوي روزهاي بهتر از گذشته را پيش روي دارد. 2- عوامل اقتصادي: نوسانات و تغييرات اقتصادي كشور، مانند: سطح عمومي پرداخت حقوق و دستمزد در كشور، شرايط عمومي اقتصاد جامعه، مانند: بيكاري و تورم مي توانند در سطح بهره‌وري تأثير داشته باشند. به طور مثال: در شرايط تورمي بدليل كاهش ارزش پول رايج كشور افراد مجبور به كار بيشتر خواهند شد. پديده چند شغلي، موجب كاهش بهره وري خواهد شد.

اسلاید 5: 3 -عوامل اجتماعي: وجود روابط اجتماعي مبتني بر همكاري و مودت، انضباط اجتماعي، سطح آموزش عمومي جامعه، تركيب جمعيت، نرخ رشد جمعيت، سطح سواد و بهداشت و نرخ بيكاري در بهره وري سازمان ها مؤثر مي باشند. ب- عوامل درون سازماني: عواملي كه داخل سازمانهاي دولتي مي باشند و بهره وري آنها را تحت تأثير قرار مي دهند، عوامل درون سازماني مي باشند. مهمترين عوامل درون سازماني به شرح زير مي باشند: 1- نيروي انساني: ارتباط بهره وري سازمان با نيروي انساني انكار ناپذير است. زيرا عوامل مادي در دستان توانمند انسان قالب ريزي مي شوند. انسان صاحب دانش و تخصص است كه مي تواند از منابع سازمان بهترين استفاده را نمايد. بنابراين انسان بهره ور انسان با كيفيت است و انسان با كيفيت، انسان با دانش و تخصص است.

اسلاید 6: 2- فضاي سازمان: استقرار تجهيزات، ابزارها و ماشين آلات سازمان و طرز قرارگيري افراد در مكان‌هاي سازمان مي تواند در چگونگي انجام كارهاي سازمان تأثيرگذار باشد. 3- حقوق و دستمزد: حقوق و دستمزد پرداختي كاركنان بايد در آنها ايجاد انگيزه لازم را فراهم آورد. به عبارت ديگر كاركنان بايد مقدار حقوق و دستمزد پرداختي را با كار انجام شده خود مرتبط و منصفانه بدانند. معمولاً در نظام پرداخت بخش دولتي افزايش حقوق كاركنان ثابت و يكسان به صورت سالانه انجام مي شود و آن عملاً رابطه اي با عملكرد كاركنان ايجاد نمي كند. تحقيقات بسياري ارتباط بين حقوق و دستمزد و افزايش كارايي و بهره وري را در سازمان نشان داده است. پرداخت هاي سازمان به كاركنان بايد براساس عدالت باشد. آنچه به عنوان معيار انگيزشي در حقوق و دستمزد به حساب مي آيد درك عادلانه و منصفانه بودن حقوق و دستمزد از جانب كاركنان است.

اسلاید 7: وجود نظام پرداختي كه كاركنان منصفانه بودن آن را بخوبي لمس و حس نمايند از اهم امور در جهت افزايش بهره وري به حساب مي آيد. بطور كلي افراد براساس تئوري برابري آدامز كه يكي از تئوري هاي فرايندي انگيزش است، داده‌هاي خود را (تحصيلات، تجربه، كوشش و وفاداري) با ستاده هايي كه از سازمان دريافت مي‌كنند كه مهمترين و مشهودترين آن نزد افراد حقوق و دستمزد مي باشد، مورد بررسي قرار مي‌دهند و بعد با مقايسه ستاده هاي خود با ستاده هاي ديگري و داده هاي خود با داده هاي ديگري، اگر احساس عدالت در آنها انگيزش ايجاد خواهد شد. 4- آموزش كاركنان: آموزش و پرورش كاركنان براي توانمند سازي كساني كه در دستگاههاي دولتي مشغول هستند، امروزه در سراسر جهان يكي از برنامه هاي راهبردي مديريت دولتي شناخته مي شود، اين بدان دليل است كه همه چيز به كيفيت آن گره خورده است.

اسلاید 8: شركت آي بي ام (IBM) در سال 1985 2 ميليارد دلار بابت برنامه هاي آموزش كاركنان خود اختصاص داد، جالب توجه است كه سود خالص آي بي ام در آن سال 6 ميليارد دلار بود. كاركنان ژاپن بطور متوسط ساليانه 28 روز در كلاس هاي ضمن خدمت شركت مي كنند. آمار و ارقام توجه به آموزش نيروي انساني در كشورهاي راقي نشان دهنده اهميت آن در توسعه بهره وري مي باشد. بقول حكيم و دانشمند چيني كنفوسيوس «اگر براي يكسال ميوه مي خواهي گندم بكار اگر براي ده سال ميوه مي خواهي درخت بكار و اگر مي خواهي براي صد سال زندگيت تأمين باشد در فكر ساختن انسان باش» و يا اشاراتي كه انديشمندان ايران زمين در باب اهميت آموزش و فراگيري دانش نموده‌اند، كه نمونه اي از آن به قرار زير است: توانا بود هر كه دانا بود زدانش دل پير برنا بود (حكيم ابوالقاسم فردوسي)

اسلاید 9: بطور كلي آموزش و بالنده سازي كاركنان راهي جاودانه بسوي بهره وري پايدار در سازمان است. 5- تكنولوژي: انتخاب و بكارگيري تكنولوژي مناسب بعنوان ابزار و روشهايي كه انجام كار را موجب مي شوند در افزايش و يا كاهش بهره وري مؤثر هستند. انتخاب ابزار، ماشين آلات، روش‌ها و ساير ابزارهاي توليد كننده كالا و يا ارائه دهنده خدمات در كاهش هزينه ها و افزايش ستاده هاي سازمان مي توانند مؤثر باشند. 6- تشويق و پاداش: كاركنان بايد براي انجام كارها بنحو مطلوب و تداوم در بهتر انجام دادن كار پاداش مناسب دريافت نمايند. مديران در خيلي مواقع به اين موضوع كه پاداش هر چند كوچك بر عملكرد كاركنان تأثير دارد، واقف نيستند. در اين رابطه مثالي از نظر خواهد گذشت: فرض كنيد براي انجام بخشي از كارهاي سازمان از استراحت خود و خانواده تان چشم پوشي نموده ايد و بعد از پايان آن كار جهت تحويل به مدير خود مراجعه مي كنيد.

اسلاید 10: مدير شما حتي زحمت لبخند زدن و تكان دادن سر و يا يك ابراز احساسات ساده را نيز به خود نمي دهد. آيا شما در انجام مناسب كارهاي محوله همانند گذشته عمل مي كنيد و يا دلسرد مي شويد؟ بسياري پژوهش ها نشان مي‌دهد عدم دريافت پاداش براي عملكرد شغلي استمرار در انجام كارها به نحو مطلوب را كاهش مي دهد. مديران شايد بر اين باور باشند كه حقوق و دستمزد دريافتي كاركنان پاداشي هميشگي و مناسب براي آنها است. درست است كه حقوق و دستمزد بعنوان يك عامل مهم در نگهداري و عملكرد كاركنان مؤثر است اما كاركنان خواهان دريافت پاداش هاي مختلف و متنوعي در ارتباط با عملكرد خود مي باشند. پاداش مي تواند مادي و غيرمادي باشد. پاداش شامل بسياري موارد ساده همانند: لبخند زدن، تشكر كلامي، سر تكان دادن به معناي رضايت و ... مي باشد. بر مديران است تا با استفاده از مشوق ها و پاداش هاي متنوع و مختلف عملكرد مطلوب در سازمان را توسعه دهند.

اسلاید 11: 7- فرهنگ سازمان: فرهنگ سازمان نقش مهمي در ارتقاء و يا كاهش بهره وري سازمان مي تواند ايفا نمايد. فرهنگ سازمان مي تواند تشويق كننده تنبلي و تن پروري و يا پر كاري و تلاش، كيفيت و دقت در انجام كارها و .... باشد. فرهنگ سازمان مي تواند مانع بهره وري و يا تسهيل كننده آن در مجموعه سازمان باشد. پاسخ به سئوالاتي كه به صورت نمونه ذيلاً مي آيد نشان دهنده توجه و يا عدم توجه فرهنگ حاكم سازمان به بهره وري مي باشد: - نگرش مديران نسبت به افزايش بهره وري چيست؟ - انديشه و نگرش كاركنان نسبت به كار، سازمان و ارتقاء و توسعه جامعه چگونه است؟ - آيا كاركنان نسبت به كار، سازمان و جامعه علاقه اي دارند؟ - آيا روش هاي سازمان در جهت اهميت دادن به نيروي انساني است؟

اسلاید 12: - آيا نيروي انساني سازمان در تصميمات مشاركت داده مي شود؟ - آيا عملكرد خوب در سازمان مورد تشويق قرار مي گيرد و پاداشي به آن داده مي شود؟ - آيا جلوگيري از اسراف و تبذير در كاركنان رواج دارد؟ پاسخ به موارد فوق گوشه اي از جنبه هاي بسياري هستند كه فرهنگ سازمان را تشكيل مي‌دهند. داشتن فرهنگ سازماني كه در راستاي افزايش بهره وري حركت نمايد، مي تواند بهبود بهره‌وري را براي سازمان و ارتقاء سطح زندگي را در جامعه به ارمغان آورد. 8- كيفيت زندگي كاري: كيفيت زندگي كاري اشاره به كوشش روانشناسان، جامعه شناسان و ساير دانشمندان علوم اجتماعي در راستاي توجه به نيازهاي انساني و قرار دادن آنها در محتوي شغلي است. يعني علاوه بر تخصصي كردن كارها كه مرهون زحمات افرادي همچون آدام اسميت و فردريك تيلور مي باشد.

اسلاید 13: توجه به نيازهاي رواني كاركنان را مورد نظر قرار مي دهد. بحث هاي طراحي مجدد مشاغل كه با برنامه هاي گردش شغل، گسترش شغل و غني سازي شغل براي ايجاد كيفيت زندگي كاري معنا مي يابد، همه براي بهبود كيفيت و كميت كارهايي است كه توسط كاركنان صورت مي گيرد. از ديگر برنامه هاي كيفيت زندگي كاري ايجاد محيط كاري بدور از تنش هاي عصبي، ايجاد روابطي مبتني بر صميميت، اجازه ابراز عقيده به كاركنان و مشاركت آنها در تصميمات مي باشد. بطور كلي سازماني كه برنامه هاي كيفيت زندگي كاري را دنبال مي كند، افزايش و بهبود بهره وري را درون خود شاهد خواهد بود. 9- سبك و روش مديريت: سبك و روش مديريت سازمان با بهره وري ارتباطي مستقيم دارد. بطور مثال؛ روش و الگوي مديريت مكانيكي در كوتاه مدت بهره وري را براي سازمان به ارمغان خواهد آورد و شاخص هاي بالاي بهره وري را در كليه عوامل (توليد و خدمات) نشان خواهد داد.

اسلاید 14: اما در اين روش (مديريت) رشد بهره وري پايدار نخواهد بود و بزودي از سرعت و پايداري آن كاسته خواهد شد. در روش مديريت ارگانيكي علي رغم اينكه در ابتدا شاهد رشد چشمگيري در بهره‌وري نخواهيم بود اما در بلند مدت شاهد رشد شاخص هاي بهره وري در سازمان خواهيم بود. پژوهش ها نشان مي دهد اگر خواهان رشد بهره وري در كوتاه مدت هستيم روش مكانيكي پاسخگو مي باشد، اما اگر رشدي مستمر و پايدار در بهبود و ارتقاء بهره وري را مي خواهيم بايد از روش ارگانيكي در سازمان استفاده نمائيم. اين مطلب در دو نمودار شماره 1 و 2 قابل مشاهده است. البته بيان اين نكته لازم است كه تغيير سبك مديريت در سازمان امري دلخواه و تصادفي نمي‌باشد بلكه شرايطي در ايجاد آن دخيل است كه ما را در انتخاب سبك و سياق مديريت هدايت مي كنند. بطور مثال توانايي نيروي انساني، تكنولوژي و ... مي توانند در انتخاب سبك مديريتي تأثيرگذار باشند.

اسلاید 15: عوامل موثر برای افزایش سطح بهره وری بطور کلی عوامل موثر برای افزایش سطح بهره وری را می‌توان چنین برشمرد: ۱- بهبود کیفی عامل کار، با توجه به اینکه نیروی انسانی مهم‌ترین عامل در بهبودی بهره وری می‌باشد لذا می‌توانند با بکارگیری نکات ذیل موجبات ارتقای بهره وری را فراهم نمایند. الف: نگرشهای مثبت کاری، به‌عنوان مثال غرور داشتن در کار و متمایل به پیشرفت مستمر. ب: کسب مهارتهای جدید و ارتقای تخصص با کمک آموزش. ج: کمک به همکاران در مواقع لزوم و اجرای کارها به صورت گروهی و دسته جمعی د: مشارکت در برنامه‌های بهبود بهره وری همچون کمیته‌های بهره وری، طرح پیشنهادها، نظام جامع کیفیت مدیریت و گروههای کنترل کیفی

اسلاید 16: ه: انجام درست کارها از بدو امر و: حفظ سلامت جسمانی و تغذیه مناسب افراد ز: انگیزش مناسب کارکنان از طریق اعطای پاداشهای مادی، تفویض اختیار، ایجاد محیط دوستانه و روابط غیررسمی بین کارکنان ح: بالا رفتن سطح آموزش مستمر و مداوم نیروی کار ط: انجام پژوهش و تحقیقات متناسب با کار ی: سپردن کار به کاردان و گماردن افراد در مشاغل متناسب ک: ایجاد شرایط خوب کاری و تفریحات سالم برای کارکنان ل: بهبود روشهای انجام کار م: استفاده از سیستم مکانیزه و روش خودکار ن: حذف مراحل زاید ۲- بهبود روابط حاکم بین مدیر و کارکنان الف: بکارگیری سبک مدیریتی صحیح و علمی ب: توجه مدیریت به مشکلات کاری و زندگی کارکنان

اسلاید 17: ج: ایجاد سیستم اطلاعاتی مدیریتی صحیح جهت استفاده مدیران از اطلاعات و آمار درست و دقیق درباره عملکرد سیستم و عملیات انجام شده و سایر اطلاعات مورد نیاز. د: ایجاد روابط دوستانه و صمیمی مدیریت با کارکنان ه: دادن آگاهی و شناخت به کارگران و کارکنان درباره اهداف و وظایف سازمانی و جایگاه افراد درآن. ز: ایجاد روحیه همکاری و مشکل گشایی در سازمان و باور داشتن آن توسط مدیران و کارکنان. ج: کوشش و پشتیبانی مدیریت در زمینه مدیریت مشارکتی و بهره وری. ی: بهره‌گیری از سرمایه‌های درونمرزی و برونمرزی در فعالیتهای تولیدی و دارای ارزش افزوده و پرهیز از مصرف در امور غیر ضروری غیر تولیدی. ۳- بهبود در بکارگیری رهاوردهای فناورانه الف: استفاده از ماشین آلات و تجهیزات بهتر و سرمایه گذاری بیشتر در تجهیزات و ماشین آلات.

اسلاید 18: ب: اهمیت دادن و استفاده از قدرت نوآوری و خلاقیت کارکنان و پژوهشهای کاربردی آنها ج: تحولات و پیشرفت فنی و دگرگونیهای فناورانه د: استفاده صحیح و کامل تجهیزات فنی و فناوری‌ها ه: ایجاد واحدواحدهای تحقیق و توسعه و اهمیت به جایگاه آنها و: انجام پژوهش جهت دستیابی به فناوری برتر و کاهش هزینه‌های تولید و ابداع محصولات جدید و کیفیت برتر و افزایش تولید. ز: یکپارچه کردن صنایع و ایجاد واحدهای عظیم و تولید هنگفت جهت صرفه جویی ناشی از تولید انبوه. ج: تغییر و دگرگونی در کیفیت مواد اولیه و بهبود آن ط: تغییر دگرگونی در فرآیند ساخت و عملکرد سیستم و بهبود شیوه‌ها و فنون مهندسی صنایع. ی: استفاده از تدابیر ارگونومی (مهندسی انسانی یا دانش هماهنگ سازی میان انسان، محیط و ماشین) به منظور سلامتی، شادابی، رفاه و ایمنی کودکان

اسلاید 19: عوامل مؤثر بر افزايش بهره وري 1- عوامل داخلي 2- عوامل خارجي * عوامل داخلي بهره وري بنگاه عوامل داخلي بهره وري بنگاه در دو گروه قابل تقسيم مي باشند. گروه اول عوامل سخت افزاري يا عواملي كه به آساني و در كوتاه مدت قابل تغيير نيستند. اين عوامل شامل محصول بنگاه، تكنولوژي توليد، ماشين آلات و تجهيزات، مواد خام و انرژي است. گروه دوم عوامل نرم افزاري با عواملي است كه تقريباً به آساني قابل تغييرند. اين عوامل شامل افراد سيستمهاي سازماني، روشهاي كار، و روشهاي مديريت است.

اسلاید 20: عوامل خارجي بهره وري بنگاه عوامل خارجي شامل عواملي نظير سياستهاي دولت، مكانيزم هاي نهادي و بنياني، شرايط سياسي، اجتماعي و اقتصادي، محيط كسب و كار دسترسي به امكانات مالي، برق، آب، حمل و نقل، ارتباطات و مواد اوليه است تمام اين عوامل در بهره وري بنگاهها تأثير دارند. گروه اول- عوامل ساختاري تغييرات ساختاري جامعه در بهره وري ملي و بهره وري سازماني، به طور مستقل از مديريت سازمان، تأثير مي گذارند. الف- تغييرات اقتصادي مهمترين تغييرات اقتصادي در الگوي اشتغال، تركيب سرمايه و تكنولوژي، اندازه بنگاه و رقابت اتفاق مي افتد

اسلاید 21: ب- تغييرات اجتماعي و جمعيتي تغييرات ساختاري در نيروي كار هم اجتماعي و هم جمعيتي است. نرخ زاد و ولد و نرخ كاهش يابنده مرگ و مير. ب- تغييرات اجتماعي و جمعيتي تغييرات ساختاري در نيروي كار هم اجتماعي و هم جمعيتي است. نرخ زاد و ولد و نرخ كاهش يابنده مرگ و مير. گروه دوم ولي متأسفانه غالباً ناديده گرفته مي شود در زير به هر يك از منابع طبيعي اختصاراً اشاره مي گردد: الف- نيروي انساني انسانها با ارزش ترين منابع طبيعي جامعه هستند چندين كشور پيشرفته نظير ژاپن، سويس و هلند كه فاقد زمين كافي، مواد سوختي و مواد معدني هستند كه به خوبي دريافته اند كه تنها مهمترين منابع طبيعي توسعه و رشد آنان انسانها و مهارت آموزش، طرز تفكر و انگيزه هاي آنان است.

اسلاید 22: ب- زمين زمين به مديريت صحيح، احيا و سياستهاي ملي نياز دارد و گسترش صنايع و افزايش جمعيت و استفاده بيش از حد، عوامل تخريب زمين مي باشند فشار براي افزايش بهره وري كارگر شاغل در زمين و يا هر هكتار زمين به نابودي خاك كمك مي كند.

اسلاید 23: گروه سوم- دولت و زيربنا سياستها، استراتژيها و برنامه هاي دولت اثر مهمي بر بهره وري سازمانها از راههاي زير مي‌گذارند: - عملكرد و كارآئي دستگاههاي دولتي - مقررات دولتي نظير سياستهاي كنترل قيمت، ماليات، مزد و حقوق و - حمل و نقل و ارتباطات - انرژي - اقدامات مالي و بانكي نظير نرخ بهره، تعرفه ها، مقررات واردات و صادرات - رقابت بنگاههاي عمومي و دولتي با ساير بنگاهها - كنترل ارزي - مقررات محيط زيست

اسلاید 24: دو شيوه مديريتي براي افزايش بهره وري: روش نوآوري (Innovation) (غربي) در اين روش، بهره وري بيشتر از طريق اضافه كردن وروديهاي جديد و نو دنبال شده و بر افزايش چشمگير بهره وري تأكيد مي شود. در اين روش تأكيد سخت افزاري به پديده بهره وري دنبال مي‌شود. روش بهبود تدريجي (Kaizen) (ژاپني) در اين روش براي افزايش بهره وري بيشتر به بهره گيري از ظرفيتهاي بلااستفاده اي كه در وروديهاي فعلي است توجه مي شود و از طريق تغييرات جزئي، افزايش بهره وري دنبال شده و بيشتر بر جنبه هاي انساني تأكيد مي شود.

اسلاید 25: چه عواملي در بهره وري مؤثر مي باشند؟ عوامل مؤثر در بهره وري را مي توان به چند دسته تقسيم نمود: 1- عوامل مربوط به نيروي انساني (مقدار نيروي انساني، متخصص آموزش، حقوق و مزايا ...) 2- عوامل مربوط به مديريت (تخصص، روابط مديريت با كاركنان، ...) 3- عوامل وابسته به دولت (قوانين و مقررات، سياستها، ...) 4- امكانات و تسهيلات (تجهيزات، ماشين آلات، زمين و ساختمان، تأسيسات، ...) 5- تكنولوژي (نوع فرايندها، كيفيت محصولات، دانش فني طرح، ...) 6- عوامل محيطي (بازار محصولات، جاذبه هاي محيطي، عوامل زيست محيطي، ...) 7- مواد و انرژي (مواد اوليه، مواد مصرفي، انرژي)

اسلاید 26: چه ارتباطي بين بهره وري و مشاركت كاركنان (مديريت مشاركتي) وجود دارد؟ وقتي كه سازمان با مديريت مشاركتي از روش هائي مثل كنترل كيفيت جهت دخالت دادن كاركنان در حل مسائل استفاده كند يقيناً مشاركت كاركنان عميق تر مي گردد. زماني كه فرصتهايي در اختيار كاركنان قرار داده شود تا توانائيهاي خود را آزمايش كنند، سطح رضايت آنها ارتقاء پيدا كرده و بر ميزان اثربخشي تكنولوژي مي افزايد. چه عواملي باعث افزايش بهره وري مي شوند؟ شيوه هاي گوناگون براي افزايش بهره وري وجود دارد كه به برخي از اين شيوه ها اشاره مي شود. 1- رضايت مصرف كننده (پاسخگوئي نسبت به درخواست هاي مصرف كننده و توانائي برآورد ساختن خواستارها و نيازهاي آنان)

اسلاید 27: 2- بكارگيري نيروي انساني (بكارگيري توانائي هاي بالقوه افراد كه منتهي به مشاركت آنان مي‌شود و امكان ادامه بهبود را فراهم مي كند) 3- كيفيت كالاها و خدمات (كيفيت محصولات براساس اندازه هاي عيني از طرف سازمان مورد توجه مي باشد) 4- رهبري (تا چه اندازه مديران براي حفظ كيفيت موجود از نظام عيني استفاده مي كنند) 5- برنامه ريزي راهبردي (برنامه ريزي سازمان براي حفظ كيفيت كالاها و خدمات) به منظور تهيه سند ارتقاء بهره وري در سازمان ضروري است دريابيم سازمان ما از نظر بهره وري در كجا قرار دارد؟ مكانيسمي كه به اين منظور به كار گرفته مي شود ارزيابي محيط داخلي و خارجي ناميده مي شود.

اسلاید 28: فرايند ارزيابي محيط داخل و خارج سازمان اغلب به تحليل SWOT اشاره دارد. با اين ابزار نقاط قوت و ضعف در محيط داخلي سازمان و فرصت ها و تهديدها در محيط خارجي سازمان مورد تحليل قرار مي گيرد. شناسائي نقاط قوت و ضعف سند ارتقاء بهره‌وري را براي پاسخگوئي به مشكلات آينده غني تر نموده و شناسائي فرصت ها و تهديدها در واقع شناسائي عواملي است كه مي تواند در ارتقاء بهره وري و نهايتاً سازمان ما را ياري نموده و در دور نمودن يا تبديل عواملي كه ممكن است در بهره وري سازمان اثر منفي داشته باشد مفيد واقع شود. رضايت شغلي و بهره وري محيط كار انسان به مثابه منزل دوم او مي باشد و چه بسا كساني عمده ساعات شبانه روز خود را در محيط كارشان به سر مي برند. بنابراين بديهي است كه محيط كار نيز بايستي همچون خانه برآورنده حداقلي از نيازهاي روحي و رواني افراد باشد تا آنها ضمن كسب درآمد و ارتقاي سطح دانش و مهارت حرفه اي خود به خدمتي صادقانه و مؤثر بپردازند.

اسلاید 29: چرا كه آرامش افراد در محيط كار و اطمينان كاركنان به سازمان چه از نظر درآمد و چه از نظر رواني تأثير بسيار زيادي بر بهره‌وري كاركنان دارد. پس سازمان مي تواند با تأمين نيازهاي مالي و رواني كاركنان تا حد زيادي بهره وري خود را بالا ببرد. گامهاي شناسايي مشكل عدم بهره وري و حل آن 1- شناسايي همة زمينه هاي مشكل 2- تعيين و رتبه بندي فعاليتهايي كه با عدم بهره وري همراهند 3- تعيين زمينه اصلي مشكل 4- توسعة برنامه هاي عملي با توجه به زمان و هزينه مورد نياز 5- اجراي برنامه 6- ارزيابي نتايج 7- اجراي مستمر

اسلاید 30: كليدهاي بهبود بهره وري 1- دانش خود را در مورد كليدهاي اصلي بهبود بهره وري و با آنچه هم اكنون وجود دارد يا پيشنهاد شده مقايسه كنيد. 2- سهم فرايندهاي گروهي را در بهبود بهره وري بررسي كنيد. 3- امكان پذيري كاربرد روشهاي بهبود بهره وري را بررسي كنيد. 4- برنامه هاي افزايش بهره وري را توسعه دهيد. منابع بهبود بهره وري 1- فعاليت هاي جاري و تكراري كه مي توانند ساده شوند. 2- بكار گرفتن بجاي استعدادها و تخصصها. 3- تأكيد بر زمينه هايي كه احتمال امكان بهبود در آن بيش از پنجاه درصد است. 4- شناخت مشتري و ارباب رجوع 5- شناخت زمان 6- تعهد كاركنان در همه سطوح 7- آموزش كاركنان

اسلاید 31: 8- ايجاد تعادل بين نياز به تغيير سازماني؛ توانايي نيروي كار و سازمان در پرداختن به تغيير 9- تغييرات فني و ساختاري 10- پشتيباني مديريت عالي 11- استفاده از شيوه مناسب مديريتي با توجه به اقتضائات 12- استفاده از سيستم پيشنهادها؛ ارائه بازخور و اصلاح تصميمات 13- استفاده از فرايندهاي گروهي نظير گروههاي مستقل كاري؛ حل مسأله؛ تقسيم كار؛ تشكيل تيم گروه هاي بهبود 14- استفاده بهينه از فناوري؛ آگاهي مداوم از ظرفيتهاي فعلي؛ ارزيابي جامع عملكرد 15- استفاده از ساختار ارتباطي مناسب 16- تأمين منافع ذينفعها 17- بهبود فرهنگ سازماني 18- بهبود عوامل انساني

اسلاید 32: فواید بهره وری - صرفه جوئی در هزینه ها - افزایش کیفیت (مرغوبیت و مطلوبیت ) خدمات - ثبات قیمتها و یا حتی کاهش آن - افزایش سطح رفاه عمومی جامعه - افزایش درآمد و سود - رضایت عمومی افراد - افزایش تولید و ارائه خدمات - توسعه پایدار ساختارهای اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،علمی و بهداشتی

اسلاید 33: موانع بهره وری -عدم وجود انگیزه کافی در مسئولین - نا آگاهی عمومی نسبت به مفاهیم و جایگاه بهره وری ، میزان اهمیت آن و نقش و وظایف افراد در این راستا - بی توجهی به فکرهای خلاق و مبتکر - مقاومت افراد در مقابل تغییرات و عدم تمایل به ترک برخی عادات - ناهماهنگی و نبود هدایت و نظارت مناسب - ضعف تعهد اجرائی - عجله در حصول نتیجه - عدم وجود کارشناسان خبره و یا عدم انگیزش آنها در ارزیابی سیستم و تجزیه و تحلیل و اندازه گیری بهره وری - طراحی نا مناسب شغل - آموزش غیر اثربخش یا ناکافی کارکنان

اسلاید 34: پایان منابع: کتاب مدیریت بهره وری ، تالیف : دکتر غلام رضا خاکی مقاله دکتر حسن گیوریان (بهره وری در نظام ایران) fa.wikipedia.org daneshnameh.roshd.ir www.mums.ac.ir