قابلیت زندگی شهری

قابلیت زندگی شهری

اسلاید 1: 1 قابلیت زندگی شهری Urban Liveability درس جامعه شناسی شهریاستاد: آقای دکتر کاظمیانارائه از: مریم سپاهانی

اسلاید 2: 2مقدمه قابلیت زندگی شهری:وابسته است به زمان، مکان، هدف از سنجش و سیستم ارزشی سنجشگر.کیفیت ذاتی محیط نیست، بلکه کارکردی رفتاری است که مبنای آن تعامل بین ویژگیهای محیط و ویژگیهای انسان است.

اسلاید 3: 3مکانهای رتبه بندی شدهرتبه بندی لیورتبه بندی بویر و ساواگوتاثیر انتخاب و وزن دهی به معیارها بر روی رتبه بندیها

اسلاید 4: 4تئوریهای اثر شهریدیدگاه اکولوژیک انسانیدیدگاه خرده فرهنگهادیدگاه بار محیطیدیدگاه محدودیت رفتاریدیدگاه موقعیت- رفتار

اسلاید 5: 5دیدگاه اکولوژیک انسانی The Human Ecological Approachرفتار انسان توسط محیط تعیین می شود؛ فرد یا خود را انطباق میدهد یا اینکه محکوم به شکست است.جایگزینی روابط اجتماعی اولیه gemeinschaft با روابط رسمی، قراردادی، غیر شخصی و بخصوصِ gesellschaftنتایج نهایی رفتاری: ناهنجاری، بیگانگی، انحراف

اسلاید 6: 6دیدگاه خرده فرهنگها The Subcultural Approachاز دیدگاه فیشر محیط شهری، افرادِ با خصوصیات، علایق، ارزشها و تواناییهای متفاوت را قادر می سازد تا دیگر افراد مشابه خود را بیابند. اجتماعات و همسایگی های قومی بر اساس شغل، شیوه زندگی و طبقه اجتماعی شان به عنوان خرده فرهنگها پدیدار می شوند و شهری را ایجاد می کنند که توسط چیدمان فعالیتهای اجتماعی مشخص میشود.

اسلاید 7: 7دیدگاه بار محیطی The Environmental Load Approachشهرنشینان برای جلوگیری از به هدر رفتن انرژی شان در ارتباط با محرکهای محیطی از برخی روابط پرهیز میکنند؛ یعنی به بعضی از افراد نزدیک شده و نسبت به برخی بخشهای خاص شهرشان حساسیت پیدا میکنند، ولی به قیمت بیگانگی از دیگر ابعاد شهر. استراتژیهای فائق آمدن بر محیط

اسلاید 8: 8دیدگاه بار محیطیدر مقابل این دیدگاه دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که کمبود محرکهای محیطی را عامل بروز بسیاری از مشکلات رفتاری- محیطی می داند.مفهوم سطح انطباق (adaptation level)

اسلاید 9: 9دیدگاه محدودیت رفتاری The Behavior Constraint Approachاز دست دادن کنترل در برابر محرک محیطیواکنش - درماندگی یادگرفته(Reactance- learned helplessness)

اسلاید 10: 10دیدگاه موقعیت- رفتار The Behavior- Setting Approachبر اساس این دیدگاه، موقعیت رفتاری یک موجودیت فیزیکی مجزاست که یک الگوی رفتاری ثابت در آن اتفاق می افتد.این دیدگاه مربوط می شودبه محیطهای کوچک مقیاس.

اسلاید 11: 11مدل تنش اثر شهری

اسلاید 12: 12تنش زاهای محیطی چهار نوع تنش زای محیطی شناخته شده اند: وقایع فاجعه آمیز، برای مثال مخاطرات جغرافیایی؛تنش زاهای احاطه کننده، برای مثال آلودگی آب و هوا؛حوادث زندگی تنش زا، برای مثال مرگ در خانواده؛مجادلات روزانه، برای مثال همسایگان پر سر و صدا

اسلاید 13: 13اثرات محیطی فیزیکیرانش زمینزمین لرزهفرونشست زمینآلودگی هواسیلآلودگی صوتی

اسلاید 14: 14رانش زمین

اسلاید 15: 15نشست زمینريزش يا فرورفتگى تدريجى يا ناگهانى در سطح زمين به سمت پائين بدون محدوديت در سرعت، بزرگى يا ناحيه وقوع فرونشست ناميده مى‌شود که در صورت گسترش، عواقب شديد زيست محيطى و اقتصادى در پى دارد. در مناطق جنوبى تهران کاهش سطح آب زير‌زمينى و در مناطق شمالى شهر عدم تناسب جنس خاک با ساخت‌و‌سازها اصلى‌ترين دليل بروز فرونشست هستند.

اسلاید 16: 16اثرات اجتماعی- فرهنگی ازدحامخوانایی شهری

اسلاید 17: 17ازدحامازدحام یک تجربه روانی و ذهنی است که ناشی از دریافت این مطلب است که یک نفر کمتر از میزان مطلوب فضا در اختیار داشته باشد. عواملی که اندازه ازدحام را تبیین می نمایند مربوطند به ویژگیهای: محیط فیزیکی، محیط اجتماعی، محیط وظیفه ای، فردبرای برخی از ساکنان شهری، تنش به وسیله اثرات انزوا ایجاد میشود.

اسلاید 18: 18خوانایی شهریبر اساس دیدگاه لینچ یک منظره و چشم انداز موفق شهری باید دارای دو ویژگی باشد:قابلیت تصویر سازی (imageability)خوانایی (legibility)

اسلاید 19: 19خوانایی شهری

اسلاید 20: 20خوانایی شهری

اسلاید 21: 21طراحی مکان و رفتار اجتماعی طبق نظر زیسل (1975)، دیدگاه رفتاری به طراحی شهری میتواند شش نیاز اصلی انسانی را تحت پوشش قرار دهد:امنیت- نیاز به احساس امن بودن در محیط سکونت؛وضوح- نیاز به محیط خوانا و سهولت جابجایی؛حریم خصوصی- توانایی نظامدار کردن میزان ارتباطات با دیگران؛تعاملات اجتماعی- نیاز به محیطهای اجتماعی- سیاسی که تعاملات مطلوب را تسهیل می­کنند؛آسودگی- سهولت انجام وظایف در حیطه خانگی، همسایگی و شهر؛ وهویت- رابطه بین خود و محیط گنجانده شده در مفهوم حس مکان.

اسلاید 22: 22Pruitt- Igoe Project

اسلاید 23: 23تحقیقات نیومن و مفهوم فضای قابل دفاعفضای قابل دفاع (Defensible Space) به عنوان مدلی برای محیطهای مسکونی در نظر گرفته شده است که با ایجاد جلوه فیزیکی از بافت اجتماعی از خود دفاع کرده و مانع از بروز جرم و جنایت می شود. هدف ایجاد محیطی است که قلمروگرایی پنهان و حس اجتماع بودن در ساکنین بتواند امنیت، مولد بودن و حفاظت از محیط زندگی را تضمین نماید.

اسلاید 24: 24The Brownsville and Van Dyke projects

اسلاید 25: 25رضایت از محل سکونتاینگلیش: خانه ها بر آپارتمانها، نواحی مرکزی بر نواحی حاشیه ای، منازل مدرن بر منازل قدیمی و همسایگی های محترمانه بر همسایگی های خشن ارجحیت دارند.فرانسسکاتو: ساکنین ارزش زیادی برای حریم خصوصی بصری و شنیداری خود، فرصتهای خصوصی سازی داخل و خارج واحد مسکونیشان ، دسترسی آسان به زمین و وسائل نقلیه و برای قطعه ای زمین که آن را از آن خود بدانند قائلند .

اسلاید 26: 26خرده مناطق شهریخرده مناطق شهری ساختارهای اجتماعی هستند که به علت ارزشها و عقاید مشترک سربرمی آوردند.این مناطق اجزای مهمی از قابلیت زندگی شهری هستند زیرا که میتوانند حرکت و جابجایی افراد را محدود کرده و رفتارها را هدایت کنند.

اسلاید 27: 27زنان در شهرنقش جنسیت در استفاده از فضای شهرینقش جنسیت در تحرک شهرینقش جنسیت در بهره گیری از اوقات فراغت

اسلاید 28: 28افراد سالخورده در شهر موضوع اصلی در رابطه با قابلیت زندگی محیط، میزانی است که الگوهای فعالیتی در آن نتیجه ترجیحات فردی هستند یا اینکه توسط محدودیتهایی مانند نداشتن دسترسی به ماشین، نبود وسایل حمل و نقل عمومی یا ترس از جنایت اعمال می شوند.

اسلاید 29: 29کودکان در شهردانش فضایی در چهار مرحله پیش می رود:مرحله حسی- حرکتی (تا دو سالگی)مرحله پیش عملیاتی (بین 2 تا 7 سالگی)مرحله عملکردی (از 7 تا 11 سالگی)مرحله تفکر عملکردی رسمی (11 سالگی به بعد)نحوه استفاده نوجوانان از فضا در محیط شهری عاملی اساسی در توسعه فرهنگ جوانان است.

اسلاید 30: 30افراد معلول در شهروضعیتهای قراردادی شهری مشکلات بخصوصی برای افراد معلول ایجاد می کنند.شکست در برآورده ساختن نیازهای خاص ساکنان معلول شهر می تواند به عنوان تبعیض نهادی تعبیر شود یا انعکاسی باشد از موقعیت گروهی در اقلیت درون ساختار اجتماعی.

اسلاید 31: 31به سوی شهر قابل زندگیبرای اینکه به اهداف یک شهر قابل سکونت برسیم، یک رشته وسیع از عوامل اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی را باید برآورده سازیم. همه این فاکتورها در حیطه قدرت و اختیار جغرافی دانان، طراحان و برنامه ریزان شهری نمی گنجد.بسیاری از مباحث در خصوص قابلیت زندگی شهری و کیفیت زندگی در چارچوب سیستم سیاسی شهری صورت می پذیرد.