مبانی جامعه شناسی (نهادهای اجتماعی)

مبانی جامعه شناسی (نهادهای اجتماعی)

اسلاید 1: نتایج تست خودآزماییکلاس الف - ساعت 13 الی 15:20جمع بندی کلاس : متوسط روبه بالاضرورت : تلاش بیشتر + دقت + همت و همراهی در کار تیمی کلاس ب - ساعت 15:30 الی 17:50جمع بندی کلاس : خوبضرورت : تلاش + دقت + همت و همراهی در کار تیمی تشویق و صد آفرین ولی بدون غرور در موفقیت کسب شده www.morteza-talaei.com

اسلاید 2: لطفا جهت مشاهده نتیجه آزمون خودآزمایی به صفحه در اختیار خود مراجعه نمائید. سایت جهت مشاهده و استفاده از مطالب کلاس و اعلام نظر : www.morteza-talaei.com

اسلاید 3: جلسه ششمشرح درسجلسه / هفتهردیفمبانی جامعه شناسی (نهادهای اجتماعی)جلسه ششم6

اسلاید 4: مفهوم نهاد های اجتماعی نهاد را از تشکیلات ،ارزش معمولا نظامی ها ، شیوه های قومی ، آداب و رسوم و قوانین می دانند که نقش آن استقرار رفتارهای مناسب برای ایفای کارکردهای اساسی جامعه است . در یک نهاد ، آنچه که اهمیت دارد ، سازماندهی به رفتارها یا روشهای است که در رابطه با نیازمندی های مهم مطرح می شود. مفهوم نهاد اجتماعی حالتی انتزاعی دارد و جلوه عینی در مرحله اول ندارد. مثل : نهاد ازدواجنهادها از طریق سازمان یافتن افراد در گروه های اجتماعی خود را نشان می دهند.( دکتر منوچهر محسنی)مقدمهنهاد مندي = فرايند شكل گيري نظام با قاعده اي از هنجارها ، منزلت ها و نقش هاي مورد انتظار جامعه.(بورس کوئن)

اسلاید 5: تعریف نهاد های اجتماعی (دکتر عبدالحسین نیک گوهر) نهاد ساختی است نسبتا پردوام از الگوهای رفتاری ، از نقش ها و روابطی که اشخاص به طرز الزام آور و یکنواخت برای تامین نیازهای اجتماعی پایه ایجاد کرده اند. تعریف نهاد اجتماعینهاد : نظام سازمان يافته و پايداري از الگوهاي اجتماعي با هدف رفع نيازهاي بنيادي جامعه است.(بورس کوئن)تعریف نهاد اجتماعی (بورس کوئن) : نظامی از پایگاه ها ، نقش ها ، گروه ها و الگوهای رفتاری است که نیازهای انسان را برآورده می سازد و برای بقاء جامعه ضروری است . که متشکل از : ارزشها ، هنجارها ، مناسبات اجتماعی است که نقش آن استقرار رفتارهای مناسب برای ایفاء کارکردهای اساسی در یک جامعه است .

اسلاید 6: تعریف نهاد های اجتماعی (دکتر منوچهر محسنی) نهاد اجتماعی نظام سازمان یافته ای از روابط اجتماعی است که در برگیرنده برخی از ارزشها و فرآیندهای مشترک می باشد و برای پاسخگویی به برخی از نیازهای اساسی جامعه به وجود آمده است . (نهاد خانواده ، نهاد دین ، نهاد قضا و ... )عناصر اصلي نهادها : (بورس کوئن)1- سازمان يافتگي الگوها2- پايداري الگوها3- جهت گيري براي نيازمندهاي بنياد

اسلاید 7: ویژگی های نهادهای اجتماعی (دکتر نیک گوهر- دکتر وثوقی)1- نهادها، اموری ذهنی و فاقد وجود خارجی هستند؛2- نهاد دارای هدف هستند ( به جهت تامین خواسته های گروه ایجاد می شوند.)3- نهادها در مقابل دگرگونی ها مقاومت می کنند؛ (مقاومت مردم ایران در مقابل از بین رفتن نهاد خانواده )4- نهادها به یکدیگر وابسته اند؛ (میزان ازدواج و ثبات خانواده بر رشد جمعیت و رشد جمعیت بر سیاست های آموزشی و اقتصادی کشور )5-نهادها معمولا با هم تغییر می کنند؛ ( تاثیر انقلاب اسلامی بر نهادهای سیاسی ، اجتماعی جامعه )6-نهادها دارای نمادهایی هستند که برای حفظ وفاداری و همبستگی افراد به کار می برند؛ (سبک نماز خواندن مسلمان به صورت جمعی و یا انجام حج )7-نهادهای اجتماعی بر اثر نیازهای اجتماعی و برای متبلور ساختن ارزشهای غایی اعضاء جامعه به وجود می آیند. (نهاد خانواده، پلیس) (بورس کوئن)8-نهادهای اجتماعی دارای تنوع زیادی هستند (انواع نهادهایی که برای رفع نیازهای مختلفی به وجود آمده اند.) (بورس کوئن)9-نهادهای اجتماعی مورد پذیرش اکثریت اعضاء جامعه هستند .(نهاد آموزش، نهاد دولت) (بورس کوئن)10-نهادها دارای اجزای هستند که از آن تشکیل می شوند .(نهاد مدرسه از دانش آموزان، مربیان، خدمت کار و ... تشکیل شده است )11- هرنهاد به صورت یک مجموعه مستقل عمل می کند.(نهاد آموزش می تواند بدون وابستگی به نهاد اقتصاد وظایف خویش را انجام دهد)12- نهادها بر اساس ارزشها و هنجارهای خود عمل می کنند.( قواهد و ارزش های حاکم بر نهاد خانواده وظایف خانواده و اعضای آن را مشخص می کند)

اسلاید 8:

اسلاید 9: انواع نهاد اجتماعی نهاد اجتماعی به دو گونه تقسیم می شود :1- نهاد های نخستین (اصلی) : عمومی / جهانی / که در هر زمانی و در هر جامعه ای فعال می باشند. مثل : نهاد خانواده ، اقتصاد ، دین ، سیاست ، آموزش و پرورش 2- نهاد های دومین (فرعی) : در تمامی جوامع بشری عمومیت ندارند / در همه مقاطع تاریخی دیده نمی شوند / ظهور و بروز آنان به ضرورت کارکرد آن بستگی دارد / کارکرد آنان بر اساس نیاز جامعه می باشد . مثل : نهاد بانکداری ، نهاد علم و تکنولوژی ، دانشگاه و ... در برخی از جوامع نهادهای دومین در حال تبدیل به نهادهای نخستین هستند . مثل : نهادهای علم و تکنولوژی در جوامع پیشرفته

اسلاید 10: طبقه بندی نهادهای اجتماعی1- نهاد خانواده: ازدواج ، زاد و ولد، نامزدی،روابط خویشاوندی 2- نهاد آموزشی – پرورشی :مدرسه ، محل های آموزش ، مسابقات ورودی 3- نهاد اقتصادی : بانک ها، بیمه ، شرکت های بازرگانی4- نهادسیاسی : مجالس قانونگذاری،پلیس،احزاب، انتخابات و ... 5-نهاد دین:مساجد، قربانی کردن ،متبرک کردن اشیاء و ...بورس کوئن :

اسلاید 11: 1- کارکرد آشکار : چنانچه نهاد دقیقا همان نتایج مورد نظر بنیانگذاران آن را به بار بیاورد ، که بر اساس فلسفه شکل گیری نهاد تدوین شده است؛ کارکرد آشکار می گویند. مثل : مجازات شدید قاچاقچیان مواد مخدر منجر به کاهش سطح قاچاق مواد مخدر و کاهش معتادان می گردد. 2- کارکرد نهان (ضمنی) : چنانچه نتیجه دیگری غیر از آنچه مورد نظر برنامه ریزی آن باشد بروز کند می گویند ، کارکرد ضمنی صورت پذیرفته است که معمولا غیرقابل تشخیص است و مقاصد اصلی نهاد را تقویت کرده و البته احتمال آن نیز وجود دارد که این کارکرد به نتایج زیان بخش رسیده و مغایر اهداف و وظایف نهاد باشد .مثل : یک طرفه کردن خیابان ولیعصر (عج) و نتایج مثبت (کاهش بارترافیک و تسریع در تردد ) و نتایج منفی ( کاهش سود دهی و فرصت های اقتصادی صنوف خیابان )کارکردهای مثبت نهادهای اجتماعی

اسلاید 12: کارکردهای منفی نهادهای اجتماعی1-ایجاد مانع بر سر پیشرفت اجتماعی : از آنجا که نهادها در جهت حفظ ارزشهای جوامع به وجود می آیند و به سختی می توان آنها را تغییر داد ، هرگونه تغییرات و نوآوریهای اجتماعی به سختی رخ می دهد (مقاومت در برابر دگرگونی های اجتماعی)2- نهادها گاهی باعث سرخوردگی شخصیت فردی می شوند : افرادی که در جامعه به نااهلان شهرت دارند در برابر مقاومت و انعطاف پذیری کم نهادها ، ایستادگی کرده (خواه اصلاح طلب باشند و یا جنایتکار و بزه کار ) و چون با آزادی مطلق فردی مخالفت دارند و از آرامش مراقبت شدیدی می کنند ، عرصه برای رشد دوگانگی شخصیت را فراهم کرده و جامعه را به سوی محافظه کار شدن و سستی در روابط اجتماعی سوق می دهند. 3- تنزل دادن حس مسئولیت اجتماعی : رفتارها و روابط سنتی که می بایست به حق از جامعه زدوده شوند اگر در قالب نهادهای اجتماعی باشند ، اقدامی سخت می باشد ، زیرا هیچکس مسئولیت تغییر دادن آنها را نمی پذیرد . به عبارت دیگر یک نهاد ممکن است موجبات بی عدالتی در جامعه باشد ، اما به دلیل اینکه مدت ها پیش به وجود امده دارای مشروعیت عمیقی گردیده که هرگونه اقدام در جهت حذف ان ممکن است بسیار گران تمام شود. (دکتر عبدالحسین نیک گوهر)

اسلاید 13:

اسلاید 14: حقایقی در خصوص نهادهای اجتماعی 1- انجمن ها بخشی از نهادهای اجتماعی فعال در جامعه هستند. 2- نهادها از پیش طراحی نمی شوند .3- نهادها پدیده هایی با ثبات و ماندنی هستند و تغییرات در آنها به تدریج انجام می شود . 4- نهادهای اجتماعی با یکدیگر در ارتباطند.

اسلاید 15: تعریف سازمان اجتماعی (دکتر منوچهر محسنی) مجموعه ای از عناصر مختلف است که دارای موجودیتی قابل تشخیص و خصلت های ویژه است . سازمان های رسمی یکی از انواع سازمان های اجتماعی است (وزارتخانه ها و ... )ویژگی های سازمان اجتماعی : 1- سازمان ها گونه ای از اختراعات اجتماعی هستند و برپایه تقسیم کار شکل می گیرند. 2- به دو گروه رسمی و غیر رسمی تقسیم می شوند .3- سازمان های وسایلی جهت تحقق برنامه های نهادهای اجتماعی هستند . 4- در سازمان ها باید میان دو مفهوم مقام و نفوذ تفاوت قائل شد. (رئیسی که در جایگاه مدیر است ولی دامنه نفوذ دستوراتش کم است.)سازمان های اجتماعی فرهنگ سازمانی : باورها و ارزشهای مشترک موجود در یک سازمان است که بر نگرشها و رفتارهای اعضاء آن سازمان موثر است.رابطه نهاد اجتماعی و سازمان اجتماعی: سازمان های اجتماعی به منظور برآورده کردن نیازهای نهادهای اجتماعی به وجود می آیند .

اسلاید 16: کار کلاسیاز میان پنج نهاد اصلی جامعه، با توجه به این که جلسه آینده به کارکردها نهاد خانواده مربوط است، گروه ها در خصوص یک نهاد خانواده با توجه به موارد زیر گزارشی میدانی آمده کنند :1- توصیف نهاد خانواده مورد نظر( ابعاد، شغل والدین، تعداد فرزندان، وضعیت اقتصادی و تحصیلات و...)2- نقش ها و قواعد رفتاری این نهاد و اعضای آن(والدین؛ فرزندان و...)3- تاثیر الگو های بیرونی بر قواعد رفتاری و هنجاری اعضاء خانواده(ماهواره، اینترنت, تحصیلات و...)4- نماد نهاد خانواده5- کارکرد های نهاد خانواده6- مناسبات نهاد خانواده با دیگر نهاد های موجود در جامعه( مذهب: مسجد، آموزش: مدرسه و دانشگاه، حکومت: نهاد های دولتی مثلا شهرداری، اقتصاد: بازار، بانک، بورس )