مبانی جامعه شناسی (گروه ها)

مبانی جامعه شناسی (گروه ها)

اسلاید 1: لطفا جهت مشاهده نتیجه آزمون خودآزمایی به صفحه در اختیار خود مراجعه نمائید. سایت جهت مشاهده و استفاده از مطالب کلاس و اعلام نظر : www.morteza-talaei.com

اسلاید 2: جلسه پنجمشرح درسجلسه / هفتهردیفمبانی جامعه شناسی (گروه ها)جلسه پنجم3www.morteza-talaei.com

اسلاید 3: مقدمه:گروه در زبان و ادبیات فارسی زیاد به کار رفته است چنان که به صورت لغوی از آن به معنی دسته ، فرقه، فوج ، زمره، طایفه، حرفه ، جماعت ، مردم و در زبان عربی به مفهوم قوم یاد می کنند. و در دنیای شعر اشارات زیادی به آن صورت گرفته است.فردوسی: مراگفت رو تا به البرز کوه قباد دلاور ببین با گروه حافظ: غلام همت دردي کشان يک رنگمنه آن گروه که ازرق لباس و دل سيهندنظامی: آهي زد و راه کوه برداشترخت خود از ان گروه برداشت و یا مثلا در کلیله و دمنه آمده است : «مردم دو گروهند ، عاجز و حازم ...» (لغت نامه دهخدا- صفحه 158)www.morteza-talaei.com

اسلاید 4: گروه چیست؟ویژگی های گروه:1- هر گروه مرکب از دو نفر یا بیشتر است.2- در گروه بین اعضا ارتباط مستقیم و دوسویه برقرار است.3- اعضای گروه دارای تفاهم مشترک هستند و از نظر فکری و عاطفی نیز بهم نزدیکند.4-افراد از عضویت در گروه آگاهی دارند.5- اعضا هدف و آرمان مشترک دارند و برای رسیدن به آن با یکدیگر همکاری می کنند.6- ثبات گروه به درجه یکپارچه گی و انسجام اعضا در گروه بستگی دارد.7- هنجار ها و ارزش های گروه عامل موثری در ایجاد یک پارچه گی در میان اعضا هستند.8- هر گروه دارای ارزش ها و هنجارهای خاص خود هستند که این معیارها معلوم می دارد که چه رفتارهایی مورد قبول است و چه موضوعاتی را می توان در درون گروه مورد بحث قرار داد.9- گروه از مجموعه صرف افراد فراتر می رود. گروه ها نه به آن جهت که حضور جمعی افراد آنرا تشکیل می دهد بلکه به لحاظ تمایز ادارکی آن از افراد و قدرت مقایسه اعضای آن با خودمان، از اجتماع صرف افراد متفاوت می گردد.10- واکنش های گروهی بر مبنای نسبی و کاملا غیر اردای و غیر فکری از طریق فرایندهای اجباری و مقوله بندی افکار همبسته بوجود می آید011- گروه ها ممکن است بر اساس روابط خونی(خویشاوندی)، جسمانی(سنی، جنسی، نژادی)، همجواری طبیعی(گروههای موقتی، دائمی و مکانی ) و نهایتا منابع فرهنگی مانند گروه های سیاسی، مذهبی تفریحی و تربیتی تقسیم گردد.تعریف: گروه مجموعه افرادی است(دو یا چند نفر)0 که نسبت به یکدیگر به شیوه غیر مستقیم واکنش(کنش اجتماعی) نشان می دهند و بر حسب چگونگی جذب اعضا ، درجه اتحاد درونی و ابعاد دیگر طبقه بندی می شوند. هر گروه دارای کارکرد یا وظیفه ای است که تا زمانی که آن وظیفه دارای لزومی اجتماعی باشد دوام می آورد.هر فرد در گروه شاید پایگاهی مشابه دیگران داشته یا برخی برتر از وی باشند. اعضا ممکن است که بصورت یکسانی عمل کنند ویا وظایف و نقش های کاملا تخصصی داشته باشندwww.morteza-talaei.com

اسلاید 5: دلایل شکل گیری گروه1- گروه ها نیاز های روانی همچون تعلق داشتن به گروه ها، مورد توجه قرار گرفتن، پشتیبانی عاطفی و... را برآورده می سازند.2- افراد در گروه از احساس امنیت روانی و اجتماعی بیشتری برخوردارند.3- افراد در گروه ها از انگیزه بیشتری برای فعالیت برخوردارند.4- گروه افراد را برای رسیدن به هدف ها و وظایفی که امکان حصول آن به تنهایی مسیر نیست، یاری می دهد.5- در جریان شکل گیری گروه عموما دانشی از مبادله اطلاعات افراد و اعضا شکل می گیرد که خارج از گروه امکان پذیر نیست.www.morteza-talaei.com

اسلاید 6: عوامل موثر در بقا یا انحلال گروه ها1- مشخص بودن(یعنی نقطه ابتدا و انتهای گروه مشخص باشد)2- کوچکی و بزرگی گروه3- همگنی و تجانس(وجود اشتراکات یا مغایرات گسترده به جهت ارزشها و هنجار های مشترک)4- خود کفایی یا وابستگی5- چگونگی روابط درون گروهی(همدلی یا تنفر)www.morteza-talaei.com

اسلاید 7: 1- ابعاد گروه:ملاک کوچک یا بزرگ بودن گروه از نظر تعداد اعضا است2- امکان عضویت در گروه: ملاک،حدودی است که بر اساس آن یک فرد می تواند به یک گروه اجتماعی بپیوندد.3- درجه سازمان دهی: ملاک بررسی میزان و درجه همبستگی و سازماندهی روابط ومناسبات حاکم میان اعضای یک گروه است.4- کارکرد گروه: بر اساس این معیار گروه بر اساس کارکردی که از آن سر میزند شناحته می شود.5- میزان صمیمیت گروه: ملاک نوع برخوردهایی است که بین اعضا بر مبنای رسمی بودن یا غیر رسمی بودن روی می دهد.www.morteza-talaei.comملاک های طبقه بندی گروه های اجتماعی

اسلاید 8: 1- گروه های نخستین : خانواده ، خویشاوندان ، همبازی ها (این گروه ها به منزله پرورشگاه طبیعت انسانی شناخته می شوند که در آنها احساسات بنیادی و ضروری، وفاداری به گروه و صمیمیت و توجه به دیگران آموخته می شود )0ویژگی ها: تعداد کم اعضا، روابط احساسی و ارتباط چهره به چهره ی اعضا ، کنش ها و واکنش های عاطفی ،موثر در تربیت و رشد 2- گروه های دومین : سازمان های اداری و تجاری(گروه هایی هستند که بیشتر حالت رسمی دارند و روابط میان افراد کمتر مبتنی بر احساس، عاطفه و صمیمیت است)ویژگی ها: وجود اعضای متعدد، روابط رسمی و خشک ، منطقی و محدود و شکل گرفته بر اساس نیاز و ضرورت های خاص اجتماعی و نهایتا نبود التزام عاطفی میان اعضا )انواع گروه های اجتماعی(بر حسب ابعاد)

اسلاید 9: 2- گروه های غیر رسمیبعضی از گروه های اجتماعی خود بخود و بر اثر گرد آمدن افراد ایجاد می گردند و مبتنی بر مراتب و نقش قبلی نیستند(گروه مسافران داخل بی آرتی)1- گروه های رسمیبرخی از گروه های اجتماعی با آگاهی افراد ایجاد می گردد و دارای سلسله مراتب معینی هستند که اصطلاحا رسمی خوانده می شوند(سازمان های اداری و تجارتی).انواع گروه های اجتماعی ( بر حسب درجه سازمان دهی)

اسلاید 10: گروه ارادي ) عضویت در انجمن ها ، تشکل های غیر دولتی و احزاب ) گروه غيرارادي (سربازان وظيفه در ارتش، بيماران يک بيمارستان روانى و زندانيان يک زندان)گروه خودي (خانواده ، گروه های نژادی و ... ) گروه غير خودي (گروه هایی که همدیگر را رقیب می پندارند- مافیا )www.morteza-talaei.comانواع گروه های اجتماعی (كاركرد)

اسلاید 11: گروه نخستين (خانواده) گروه دومين(همکلاسی)گروه رسمي(سازمان ها) گروه غير رسمي (مسافران در هواپیما) گروه همدرد (معلولین ) گروه تفاهم متقابل(خویشاوندان)www.morteza-talaei.comانواع گروه های اجتماعی (كاركرد)

اسلاید 12: 2- گروه های بیگانه(برون گروه)به گرو هایی گفته می شود که بدان تعلق نداریم به خصوص وقتی که به چشم رقیب به آن نگاه می کنیم، آنرا گروه بیگانه یا برون گروه می نامیم(گروه های سیاسی یا اقتصادی یا مذهبی رقیب). در جوامع ابتدایی معمولا عاملی که برون گروه یا درون گروه فرد را تعیین می کند« گروه خویشاوندی» است.1- گروه های خودی(درون گروه)به گروه هایی گفته می شودکه ما در آن عضویت داریم و با پسوند «من» برچسپ می زنیم و برای ما حالت درون گروه دارند و همواره احساس می کنیم که به آنها تعلق داریم (مانند همکاران من، همکلاسی های من، دوستان من)انواع گروه های اجتماعی ( بر حسب میزان صمیمیت)

اسلاید 13: 2- گروه مرجع:به گروهی می گویند که فرد در آن عضویت نداشته ولی ارزش ها و هنجار های آن گروه برای او پذیرفته شده و مقبول است. این گروه ها که به القاب مختلفی چون استنادی و گروه داوری نامیده می شوند از این نظر اهمیت دارند که که رفتار ها؛ آگاهی ها، ایدئولوژی ها و افکار معینی را فرد منتقل می کنند( پیروی از سبک خاص نوشتن گروه استادان توسط دانشجویان، یا پیروی از آموزه های مذهبی گروه روحانیون مذهبی توسط جامعه)1- گروه عضو:گروه عضو گروهی است که فرد به طور رسمی یا غیر رسمی در آن عضویت دارد(دانشجویان کلاس جامعه شناسی و...) این اصطلاح معمولا در ارتباط با اصطلاح گروه های مرجع شناخته می شود برای اینکه بتوان گروه مرجع را توضیح دادانواع گروه های اجتماعی ( بر حسب مرجعیت)

اسلاید 14: علاوه بر مواردی که ذکر گردید، گروه های اجتماعی را نیز می توان برمبنای اشتراکات طبقه بندی کرد : 1- گروه های اجتماعی مبتنی بر نیاکان مشترک (خانواده ،طایفه ، ایل و ... )2- گروه های اجتماعی مبتنی بر سرزمین مشترک (تعاونی های محلی ، بچه محل بودن ،اکیپ های ورزشی و ... )3- گروه های اجتماعی مبتنی بر مشخصات جسمانی مشترک (گروه پرخوران سنگین وزن تهران ، باشگاه پژوهشگران جوان و ... )4- گروه های اجتماعی مبتنی بر منافع مشترک (انجمن های حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ، باشگاه های سیاسی ، انجمن های نیکوکاری و ... )www.morteza-talaei.com

اسلاید 15: سنخ شناسي تونيس : 1-گمينشافت (يا اجتماع/ محله) 2-گزلشافت (يا جامعه )فرديناندتونيس جامعه شناس آلماني(اواخرنوزدهم )جوامع را برحسب نوع روابط به دو گروه تقسيم مي كند: در گمينشافت يا اجتماع كوچك (محله) آشنايي زياد پيوند هاي نزديك،صميميت، همكاري و تشابه وجود دارد. درحاليكه درگزلشافت گمنامي، رقابت،نفع شخصي و تنوع و تخصص حاكم است.گروهwww.morteza-talaei.com

اسلاید 16: هرچه جامعه ساده تر و غيرصنعتي تر باشد وضعيت گمينشافتي و غلبه گروه هاي نخستين درآن بيش تر است و در مقابل هر چه جامعه به طرف صنعتي تر شدن برود از اهميت گروه هاي نخستين در آن كاسته مي شود و با پيدايش وضعيت گزلشافتي بر اهميت گروه هاي دومين در آن افزوده مي شود. گروهwww.morteza-talaei.com

اسلاید 17: انواع رهبري گروه : سازمانده 1- از نظر ساخت روحيه بخش اقتدارگرا2- از نظر سبك دموكراتيك بي تفاوتگروهwww.morteza-talaei.com

اسلاید 18: جامعه شناس می بایست : با چشمانی باز تمامی اجزاء کنشگر و واکنشگر جامعه را رصد کرده و همانند پزشک اجتماعی درصدد عارضه یابی و ارایه راهکارهای به روز در جهت حل مسائل مبتلا به جامعه باشد و یا نقاط قوت و قدرت جامعه را تحکیم ببخشد. www.morteza-talaei.com

اسلاید 19: جمع بندیشبکه های اجتماعیآینده از آن گروه ها و نهادهای اجتماعی شبکه محور میباشد . محور : تعامل + آموزش+ اعتماد= مشارکت پایداری www.morteza-talaei.com

اسلاید 20: کار کلاسیدر خصوص فعالیت های گروهی کلاس درس با استفاده از آن چه که از این درس اموختید، یک گزارش با محور های زیر برای هفته آینده ارائه دهید:1- هدف از تشکیل گروه درسی2- نوع گروه3- فواید گروه4- آسیب ها و چالشها موجود5- پیشنهادات