مبانی جامعه شناسی

مبانی جامعه شناسی

اسلاید 1: منبع اصلی درس : مبانی جامعه شناسی تالیف: بروس کوئن ترجمه : - دکتر غلامعباس توسلی / دکتر رضا فاضل انتشارات : سمت (1388)منبع درس

اسلاید 2: فصل سوم - فرهنگفصل چهارم – پایگاه و نقش محتوی کتابفصل اول و دوم - کلیاتفصل پنجم– پرورش اجتماعی و شخصیتفصل هفتم– نهادهای اجتماعیفصل هشتم – نهاد خانوادهفصل دوازدهم– رفتار انحرافیفصل هفدهم– رفتار جمعیفصل بیستو یکم – جنبش اجتماعیفصل بیست و دوم– دگرگونی اجتماعی و فرهنگی

اسلاید 3: ترجمه نخست به نام ” درآمدي به جامعه شناسي“ نخستين بار در سال1370 توسط انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده است و ترجمه دوم نيز بار اول در سال 1372 از طريق انتشارات سمت منتشر شده است . كليات

اسلاید 4: كتاب در20 فصل تنظيم شده است : دو فصل اول مقدمه و مدخل بحث است كه به تعريف علوم اجتماعي و جامعه شناسي و نيز روش هاي تحقيق علمي در اين رشته اختصاص دارد . كليات

اسلاید 5: در 16 فصل بعدي درباره موضوعات اصلي جامعه شناسي گفت وگو شده است و بالاخره در دو فصل آخر كتاب دو پديده اجتماعي مهم عصر ما يعني ”جنبش هاي اجتماعي“ و ” دگرگوني اجتماعي و فرهنگي ” مورد توجه قرار گرفته است . كليات

اسلاید 6: الف- طرح درس استاد شرح درسجلسه / هفتهردیفمعرفی استاد ، معرفی دانشجویان ، هدف از ارایه درس ، انتظارات از دانشجو، طرح نقشه ذهنی و طوفان مغزی در خصوص موضوع جامعه شناسی جلسه اول1چگونگی پیدایش و خاستگاه جامعه شناسی به همراه ارایه تعاریفی از جامعه شناسی جلسه دوم2معرفی بزرگان جامعه شناسی جلسه سوم3مبانی جامعه شناسی (تعریف جامعه ، کنشگر اجتماعی ، ارزشها ، فرهنگ ، هنجار ، نهاد ، سازمان و گروه و ... )جلسه چهارم4مبانی جامعه شناسی (تعریف جامعه ، کنشگر اجتماعی ، ارزشها ، فرهنگ ، هنجار ، نهاد ، سازمان و گروه و ... )جلسه پنجم5مبانی جامعه شناسی (تعریف جامعه ، کنشگر اجتماعی ، ارزشها ، فرهنگ ، هنجار ، نهاد ، سازمان و گروه و ... )جلسه ششم6آغاز بحث در حوزه مسایل اجتماعی و فرهنگی ایران :فرار مغزها ، دختران فراری ، عقب افتادگی ایران ، کودکان خیابانی و ... جلسه هفتم7ادامه بحث در حوزه مسایل اجتماعی و فرهنگی ایران :فرار مغزها ، دختران فراری ، عقب افتادگی ایران ، کودکان خیابانی و ... جلسه هشتم8ادامه بحث در حوزه مسایل اجتماعی و فرهنگی ایران :فرار مغزها ، دختران فراری ، عقب افتادگی ایران ، کودکان خیابانی و ... جلسه نهم9آزمون میان ترم به همراه بازدید علمی و گروهی ( بوستان نهج البلاغه ) با رویکرد ارتقاء سطح بصیرتی دانشجو از جایگاه نهج البلاغه در تدوین جامعه شناسی اسلامیجلسه دهم10ارایه تجربه ...جلسه یازدهم11ارایه تجربه ...جلسه دوازدهم12ارایه تجربه ...جلسه سیزدهم13ضرورت ارایه یک الگوی مطلوب و بومی در ادبیات امروز جامعه شناسی ایرانی مبتنی بر سند چشم انداز توسعه ایران 1404 جلسه چهاردهم14مروری بر بحث های ارایه شده ، ارایه نمونه سوالات امتحانی ، پاسخ به سوالات دانشجویان جلسه پانزدهم15

اسلاید 7: ب- کارخواسته های دانشجویی- وظایف دانشجو شرح اقدام دانشجویان – کارخواسته جلسه / هفتهردیفدر جلسه اول : ترسیم نحوه تدریس توسط استاد و بیان وظیفه دانشجویان حاضر در کلاس از جلسه دوم تا پنجم : آغاز سمینارهای دانشجویی (هر سمینار 10 دقیقه و هر جلسه 3 نفر ) تنظیم موضوع : بر اساس مسایل مبتلا به جامعه از منظر دانشجویان با نگاهی راهبردی و رویکردی آینده پژوهی نحوه ارایه : به صورت شفاهی و با ارایه متن مکتوب گزارش با قابلیت مستند سازی (عکس ، فیلم ، پاورپوینت و ...)ضرورت : می بایست استاد در پایان هر ارایه دقایقی به تبیین مسئله به صورت اکادمیک و عینی سازی بپردازد . جلسه اول تا پنجم1جلسه ششم : آزمون میان ترم و بازدید از بوستان نهج البلاغه از جلسه هفتم تا یازدهم: ادامه ارایه سمینارهای دانشجویی (هر سمینار 10 دقیقه و هر جلسه 3 نفر ) تنظیم موضوع : بر اساس مسایل آموخته شده در کلاس و ایجاد شبهات و هدایت دانشجو به سمت پاسخ یابی موثرنحوه ارایه : به صورت شفاهی و با ارایه متن مکتوب گزارش با قابلیت مستند سازی (عکس ، فیلم ، پاورپوینت و ... )ضرورت : می بایست استاد در پایان هر ارایه دقایقی به تبیین مسئله به صورت اکادمیک و عینی سازی بپردازد .جلسه ششم تا یازدهم 2جلسه دوازدهم تا چهاردهم : ادامه ارایه سمینارهای دانشجویی (هر سمینار 10 دقیقه و هر جلسه 3 نفر )تنظیم موضوع : بر اساس شناخت حداقلی از مسایل جامعه شناسی با هدف ترسیم مدل های مفهومی حل مساله نحوه ارایه : به صورت شفاهی و با ارایه متن مکتوب گزارش با قابلیت مستند سازی (عکس ، فیلم ، پاورپوینت و ...)جلسه دوازدهم تا پانزدهم 3

اسلاید 8: جلسه دومشرح درسجلسه / هفتهردیفچگونگی پیدایش و خاستگاه جامعه شناسی به همراه ارایه تعاریفی از جامعه شناسی جلسه دوم2

اسلاید 9: جامعه شناسی مسایل و مفاهیم اجتماعی مانند : اشیاء ، پول و ... قابل لمس نیستند . همچنانکه ، هوش یک مفهوم روانشناسی است و برای کسی قابل روئیت نیست ، در این حال همه از پول برداشتی تقریبا شبیه به هم دارند ولی در تعریف جامعه شناسی این موضوع از منظر متخصصین امر با تعاریفی متفاوتی آمده است .

اسلاید 10: جامعه شناسی چیست؟تعریف:جامعه شناسی مطالعه علمی زندگی اجتماعی، گروهها و جوامع انسانی و کنش های متقابل آنها است.ویژگی های جامعه شناسی:1- جامعه شناسی به اعتبار تجربی بودن، نظم داشتن، تعمیم پذیری، قدرت تبیین کنندگی، علم بحساب می آید.2- جامعه شناسی علم مطالعه رفتار انسان در ارتباط با گروه ها و نیروی های موثر بر رفتار انسان است.اهداف جامعه شناسی:1- شناخت بهتر زندگی اجتماعی انسان؛2- رهایی از پیشداوری ها و سازگار شدن با الگوهای رفتاری تازه؛3- بینش و نگاه نو یافتن نسبت به مسایل اجتماعی؛4- پیشبینی و برنامه ریزی اجتماعی.

اسلاید 11: جامعه شناسی چیست؟قلمرو جامعه شناسی:1- جامعه انسانی و نیاز های آن؛2- روابط اجتماعی، کنش های متقابل، شخصسیت فردی؛3- حرکات و دگرگونی های جمعیت در رابطه با علل اجتماعی؛4- عدالت اجتماعی و مقولات مرتبط با حوزه رفاه و برخورداری های جمعی؛5- گروه های اجتماعی و انواع آنها و همچنین نهادها و ارزشهای مسلط اجتماعی؛6- آسیب ها و انحرافهای اجتماعی و کنترل اجتماعی؛7- کوچ نشینی، روستا نشینی و شهر نشینی.8- و موارد متعدد دیگری که به نوعی با حیات و زیست اجتماعی بشر در ارتباط است.

اسلاید 12: جامعه شناسی چیست؟تقسیم بندی جامعه شناسی: جامعه شناسی را از لحاظ روش، سطوح تحلیلی، هدف و موضوع مورد پژوهش به بخشهای مختلفی تقسیم می کنند. الف- تقسیم بندی جامعه از نظر روش مطالعه: اولین بار توسط اگوست کنت بنیانگذار دانش جامعه شناسی بوجود آمد که در آن جامعه شناسی به دو شاخه ی:1- جامعه شناسی ایستا: در بررسی جامعه شناختی ایستا، جامعه به مثابه یک ارگانیسم در نظر گرفته می شود که کارکرد یک عضو در رابطه با کل ارگانیسم که خود جزء آن است بررسی می شود. در این سبک همبستگی های منظمی را که نهاد ها و پدیده های اجتماعی با یکدیگر دارند، مورد نظر است و به بررسی در حالت سکون و ثبات و در یک لحظه معین می پردازد.2- جامعه شناسی پویا: در این سبک جامعه در زمان و در حال حرکت مورد بررسی قرار می گیرد و نشان می دهد که جامعه چگونه شکل می گیرد، توسعه می یابد و به مرور زمان چه تغییراتی در آن حاصل می گردد.ب- تقسیم بندی جامعه شناسی از نظر سطوح تحلیل:1- جامعه شناسی کلان: نظام های اجتماعی گسترده و پردامنه مانند شهر، سازمان های اجتماعی و ساختار های اجتماعی را مورد مطالعه قرار می دهد.2- جامعه شناسی خرد: با برخوردهای رودروی اجتماعی در زندگی و رفتار های بین اشخاص در گروه های کوچک سر و کار دارد(خانواده ها، اتحادیه ها، گروه های دوستی، انجمن ها).

اسلاید 13: جامعه شناسی چیست؟تقسیم بندی جامعه شناسی از لحاظ هدف پژوهش:1- جامعه شناسی نظری:هدف آن شناسایی پدیده های اجتماعی و کشف علل، آثار و نتایج آن است.2- جامعه شناسی کاربردی: هدف آن حل مسایل زندگی اجتماعی و نه پاسخگویی به کنجکاوی های گسترده علمی می باشد. مسائلی چون مهاجرت روستائیان، ترافیک، طلاق، بزهکاری و ...3- جامعه شناسی بالینی: شاخه از جامعه شناسی کاربردی است که هدف آن حل مسائل زندگی اجتماعی از طریق گزارشهای روان پزشکان اجتماعی در جهت حل مشکلات ناشی از انطباق افراد با شرایط شغلی و بطور کلی محیط انسانی، اجتماعی و زیستی پیرامون می پردازد.تقسیم جامعه شناسی از لحاظ موضوع: تنوع موضوعی جامعه شناسی به حدی است که نمیتوان برای آن مرزی قائل شد. سرعت رشد تکنولوژی و پیدا شدن افق جدیدی در عرصه حیات بشری موضوعات جدیدی برای جامعه شناسی خلق می کند که برخی از این موضوعات عبارتند از: جامعه شناسی شهری، روستایی، کار، خانواده، آموزش و پرورش، ادبیات، حقوق، جنگ و ...

اسلاید 14: جامعه شناسی به مثابه ابر، باد ، دود مبهم است و قابل دیدن می باشد ،اما نمی شود آن را لمس کرد ، پس باید ابتدا روش های لمس آن را یافت.باید معنی و مفهوم هر پدیده اجتماعی را به طور کامل مشخص کرد چرا که در عمل برداشت ها از مفاهیم تا حد زیادی متفاوت است . پس ما یک تعریف بیرونی نیاز داریم .

اسلاید 15: باید جامعه را تعریف و سپس مانند یک تقسیم سلولی در آناتومی از عناصر تعریف ، بقیه مراحل را اشتقاق کنیم. به نظر می رسد در تعریف هر مجموعه 3 بخش زیر وجود دارد:اجزاءارتباط خاص برای رسیدن به یک هدفجامعه را به طور کلی اینطور تعریف می کنند.یعنی انسان ها برای اینکه نیازهایشان را بهتر ارضاء کنند به روابط متقابل و کمک انسان های دیگر احتیاج دارند .

اسلاید 16: این تعریف یک انتظار ایده آل از یک جامعه ایده آل است . اما دانشمندان پیرو تئوری تضاد معتقدند در درون جامعه در پی علائق مختلف انسان ها و گروه ها ، تضادهای گوناگونی وجود دارد . فلذا روابط انسان ها همواره در جهت کارکرد مناسب جامعه نیست . لذا باید تضادها را به عنوان هسته اصلی مطالعه در جامعه شناسی در نظر داشت . در بررسی جامعه سه عنصر اصلی وجود دارد. انسانروابطنیاز

اسلاید 17: در تئوری کارکرد گرایی نتیجه روابط علی فوق به کارکرد و نتیجه مناسب و مطلب برای همه اعضاء جامعه منتهی می شود. از دیدگاه تئوری تضاد ، در فرآیند فوق انسان ها و گروه ها بر سر منافع با یکدیگر در تضادهای مختلف خواهند بود . مفهوم شناسی که به عنوان پسوند نام علوم است در همه رشته ها یک مفهوم مشترک دارد . 1- شناختن همه ابعاد یک موضوع یا مسئله 2- به طور قابل اطمینان3-قابل قبول برای دیگرانشناختن همه ابعاد مسئله خود شامل 3 بخش است : 1- شناخت مسئله در همه اجزاء آن 2- شناختن علل یا روابط علی یا تبیین مسئله (چرایی بروز مسئله)3-شناختن عواقب و پیش بینی و آینده نگری علل مسئلهعواقب

اسلاید 18: پس منظور از جامعه شناسی آن است که :الف- بتوانیم جامعه و تمام اجزاء و فرآیندها و جریان های درون آن را با روشهای دقیق و قابل اعتماد و اطمینان بشناسیم : شامل رفتارهای انسان ، روابط آن ها با یکدیگر و اهداف و نیازهای آن هاب- علل این رفتارها ، روابط و نیازها و ارتباط آنها را با هم بطور سیستماتیک تبیین کنیم. ج- عواقب فرآیند اجتماعی را نیز تحت شرایط خاص موجود و با در گرفتن تغغیرات تا حدود پیش بینی نمائیم.

اسلاید 19: حوزه های تخصصی جامعه شناسیجامعهشناسی فرهنگ روان شناسی اجتماعی جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی دین جامعه شناسی هنر جامعه شناسی ادبیات جامعه شناسی صنعتی جامعه شناسی شهری جامعه شناسی پزشکی جامعه شناسی قشرها و نابرابریها جامعه شناسی روستایی جامعه شناسی سازمانها جامعه شناسی کار جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی بررسی مسائل اجتماعی جامعه شناسی تغییرات اجتماعی جامعه شناسی انحرافات جامعه شناسی ارتباطات جامعه شناسی انقلاب

اسلاید 20: ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر معمولا علوم را به دو شاخه عمده تقسیم می کنند که یکی را علوم طبیعی و دیگری را علوم اجتماعی می گویند. علوم طبیعی با بررسی پدیده های مادی سر و کار دارند ولی علوم اجتماعی عرصه پهناور رفتار انسانی را بررسی می کنند. جامعه شناسی یک علم اجتماعی است.

اسلاید 21: علوم اجتماعی دیگر عبارتند از: روان شناسی (بررسی رفتار فردی)؛روان شناسی اجتماعی(بررسی روابط افراد با گروه)؛علوم سیاسی(بررسی حکومت،فلسفه سیاسی،و تصمیم گیری دولتی)؛اقتصاد(بررسی تولید،توزیع و مصرف کالاها و خدمات در جامعه)؛و انسان شناسی (شامل باستان شناسی که به مطالعه بقایای تمدن های از بین رفته می پردازد،زبان شناسی که بررسی زبان است،انسان شناسی جسمانی که کارش بررسی تکامل انسان است و انسان شناسی فرهنگی یا اجتماعی که با بررسی شیوه های زندگی در میان اجتماعات سراسر جهان سرو کار دارد.)ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر

اسلاید 22: رشته های جامعه شناسی و انسان شناسی فرهنگی و اجتماعی مفاهیم مشترک بسیاری دارند. جغرافیا (که به بررسی نقش مشخصات اقلیمی در فراگرد های گونا گونی چون رشد،انحطاط و جنبش اجتماعات جهان می پردازد)و تاریخ(که رویدادهای گذشته را بر حسب فعالیتهای بشری ثبت و تعیین می کند)،نیز با جامعه شناسی ارتباط دارند.ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر

اسلاید 23: درباره تفاوت میان علوم اجتماعی و رشته های جامعه شناسی دو نظریه مطرح می باشد: نظر اول این است که هر یک از رشته های علوم اجتماعی بطورذ کلی به تحلیل امور و مسائل مربوط به موضوع خود می پردازند. نظر دوم این است که هر یک از علوم اجتماعی به یکی از ابعاد مختلف واقعیت اجتماعی توجه دارد و رشته های جامعه شناسی هم همین کار را انجام میدهند ، اما با این تفاوت که در این حد توقف نمی کند بلکه سعی دارد در تحقیق و مطالعه از یک لایه اجتماعی آنرا به لایه های دیگر ارتباط دهد و بصورت یک کل واحد در نظر بگیرد و تبیین نماید. ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر

اسلاید 24: منابع تکمیلی جهت مطالعه بیشتر