معرفی چند مفرده غذایی و دوایی بر اساس طب حکمی ایران

صفحه 1:
و ‎Wh» se‏ 

صفحه 2:
| غذایی و دوایی 

صفحه 3:
بونج تسش< تسن) به فارسی برنج. به پهلوی برینج يا ورینج. و به عربی )55 نامیده می‌شود که 

صفحه 4:
در درجه ۲ خشک. و در گرمی و سردی معتدل است. در گرم‌مزاجان. حرارت و در سردمزاجان برودت احداث می‌کند لذا برخی اطباء آن را دارای قوای م رکب دانسته‌اند. ظاهراً به جهت این تأثیر بیماران را از مصرف مزوره برنج نهى کرده‌اند. 

صفحه 5:
حکما متفق‌اند بر آنکه برنج باعث طول عمر و صحت بدن است. اقسام پرنج مسدد و قابض است. برنج بتنهایی قلیل لغذا است. ولی با شیر و شکر كثير الغذاء و مسمن بدن می‌شود. خوردن برنج با دوع تازه و سماق. مسکن حرارت است. 

صفحه 6:
اکثار آن مصلح حال بدن و رنگ رخسار و مود خلط صالح. و مورث دیدن خواب‌های خوب. و مولّد قولنج و سدّه مىباشد. مصلحش خیسانیدن آن در آب نخاله و خوردن آل با شیرینی ‎real‏ 

صفحه 7:
جو بصا © جو یا شعیر دانه‌های کشیده و سفید یا کمی-تیره رنگ حاصل از گیاه جو با نام علمی: ازتيره غلات (7ج1 67 ) است كه به علت خوراكى بودن در سراسر دنيا و ايران كشت مىكردد . جو با داشتن دو زائده بلند روی پوشش دانه‌های آن به‌راحتی از گندم قابل شناسایی است . 

صفحه 8:
در درجهٌ اول سرد و خشک است. غذائیت آن از گندم کمتر است. 

صفحه 9:
روش ساخت 

صفحه 10:
ویژگی‌های ماءالشعیر به روایت بقراط: = بارد؛ مسکن عطش - منضج و بیرون‌رانندة اخلاط سوخته بدون تهییج اخلاط فاسد = پاک کننده معده - سهل‌النفوذ به همة بدن - بدون بدمزگی و عفص - معتدل‌الغذا - بدون ایحاد نفخ در معده لذا بهترین غذا در بیماری‌های گرم است. 

صفحه 11:
۹ 2 

صفحه 12:
تمامی گوشت‌ها گرم و تر هستند؛ اما برحسب نوع حبوان. چاقی و لاغری. نر و مادگی, زیادی و کمی حرکت. پیری و جوانی. اختلاف رنگ‌ها. وحشی و اهلی بودن. دريايى و خشكى زى بودن حيوان. طبيعت كوشتها نسبت به هم اختلافاتى دارند. 

صفحه 13:
بهترین و مناسب ترین گوشت از نظر شباهت به مزاج انسان گوشت گوسفند است مخصوصاً گوسفندنری که ستّش كمتر از شش ماه باشد. (برترى كوشت كوسفند نسبت به ساير كوشتها مانند برترى كندم نسبت به ساير 

صفحه 14:
وت دس و مه بهر ار .ران و يشت است 

صفحه 15:
گوشت گوسفند به خاطر گرمی و تری‌اش برای بیماران سوداوی مفید است: 

صفحه 16:
“a 55 

صفحه 17:
در مقایسه با گوشت گوسفند .سرد و خشک است 

صفحه 18:
گوشت گاو تولید خون غلیظ و سوداوی می‌کند و مصرف مداوم آن موجب بیماری‌های سوداوی می‌گردد. مهو صا در افرادی که مستعد بیماری‌های سوداوی باشند). 

صفحه 19:
غذائیت گوشت گاو بسیار است (کثیرالغذاست) و زود هم به تحلیل نمی‌رود (کثیف است) بدین جهت فقط برای ورزشکاران و افرادی که کارهای سنگین انجام می‌دهند مناسب 

صفحه 20:
گوشت ماهی 

صفحه 21:
طبیعت مطلق آن سرد در اول. و تر در دوم ات" بهترین ماهی. ماهی صیدشده از آب شیرین است. ماهی‌های دریا و آب شور سردی و تری کمتری 

صفحه 22:
ماهی نمکسود از هر نوع که باشد گرم و مایل به خشکی است. سب اد كهنه. گرم و خشک. است. 

صفحه 23:
کباب ماهی تازه سریع‌الهضم و صالح‌الکیموس و مرطب و چاق کننده است. 

صفحه 24:
بهتر است اندازهٌ ماهی در بزرگی و كو جكى. متوسط باشد. حركت زياد و فلس بسيار از نشانه‌های ماهی خوب است. 

صفحه 25:
ماهی خوب آن است که همان روز صید شده و بوی بد نیز نداشته باشد. (كوشت ماهی لطیف است و زود دجار عفونت می‌گردد). 

صفحه 26:
بهترین روش مصرف ماهی: یاب تردن اد بر انس ات که برای معده سبک‌تر از بریان کردن آن .در روغن می‌باشد 

صفحه 27:
گوشت ماهی برای این گونه افراد بسیار زیان‌آور است: - صاحبان مزاج سرد و تر ‎gS ey ens ee‏ 

صفحه 28:
مصلح آن در مزاج بلغمی؛ .زنجبيل پرورده است 

صفحه 29:
گرم مزاجان بهتر است سای وا با سرك اصرق كك 

صفحه 30:
- آشامیدن آب بسیار بعد از ماهی. بسیار زیان‌آور است و موجب بیماری‌های سرد مزمن می گردد. - مصرف ماهی همراه با شیر و تخم‌مرغ و يا 3 ست ساير حيوانات بسیار زیان‌آور است. 

صفحه 31:
مداومت در خوردن ماهی. .سبب ضعف معده می‌ شود 

صفحه 32:


صفحه 33:
طبیعت زردة آن م رکب القوی؛ و مايل به كرمى تا آخر درجة اول است. .سفيدة آن سرد و تر در درجة دوم است 

صفحه 34:
غذائیت تخم‌مرغ شبیه گوشت است. بهترین تخم‌مرغ. آن است که بزرگ باشد و در همان روز تخم گذاری مصرف شود. گرمای هوا سبب فساد سریع آن می‌شود و برای خلرك ىار ‎aa‏ سن فى ‎Exe oly Ol ul‏ قرار داد. 

صفحه 35:
زرده تخم‌مرغ نیم‌برشت. صالح‌الکیموس و کثیرالغذاء است و فضولات کمی دارد. زردة تخم مرغ در شخصی که خون زیاد از او دفع شده بسيار مفيد است. 

صفحه 36:
زردة تخم‌مرع .مقوی قلب و مغز است 

صفحه 37:
تخم اردک و مرغابی و تخم‌های مشابه آنها غلیظ و دیرهضم‌اند. بوی بدی دارند .و خلط فاسد تولید می‌کنند 

صفحه 38:
مناسب‌ترین و زودهضم‌ترین و خون‌سازترین شکل پخت تخم‌مرغ به صورت نیم‌برشت است. براى تهيه تخممرغ نيم برشت بايد ابتدا آب را جوش آورده. سپس تخم‌مرغ را به مدت سه تا پنج دقیقه در آن بحوشانند. 

صفحه 39:
تخم‌مرغی که بسیار جوشانده شود دیرهضم می‌گردد. ‎als onl 1‏ 3 است .و اصلاح ان با اويشن و فلفل و نمى 

صفحه 40:
تخم مرغ براى مزاج‌های سرد و معده‌های ضعيف مضر ات در صورت ضرورت پهتر است با نمک و فلفل و سر که خورده شود تا لطیف‌تر شود. 

صفحه 41:
عسل (انگیین) ‎Wovev, Del‏ 

صفحه 42:
بهترین نوع آن: صاف مايل به سرخىء قوامدار, با اندکی حدّت و خوش طعم و بىموم. .بعد از آن عسل سفيد 

صفحه 43:
زبون‌ترین نوع آن سبز و سیاه و خشک و تلخ و كهنه است كه بيش از دو سال مانده باشد. در غايت حدت می‌باشد و مورث جنون و محرق اخلاط و مهلک است. عسل کهنه فقط برای استفاده خارجی شایستگی دارد نه برای مصرف داخلی. 

صفحه 44:
عسل در آخر درجه دوم گرم و در اوایل آن خشکد است. 

صفحه 45:
مقوّی جوهر حرارت غریزی. و نگهدارنده قوّت ادویه .و رساننده آنها به اعضاء است 

صفحه 46:
- دوائیت آن ب پیشتر از نوع کف گرفته است. - در جلا و حدّت قوی‌تر از اتش ديده ات - موافق معده و درد و ورم ال است - نفاخ و مهيّج قى است. 

صفحه 47:
عسل کف گرفته 5 5 سس ان بيشتر غدانت در انضاج و غذای بى نفخ مدر بول و مسکن ۶ = 

صفحه 48:
برای رفع آثار ضربه و غرغرة آن برای پاک کردن چرک 

صفحه 49:
مضرّات عسل: ‎ae‏ گرم‌مزاجان سريع الأستحاله به صفرا سردردآور برای گرم‌مزاجان مفسد دماغ حار 

صفحه 50:
مصللحس ‎pe‏ که و کر وارت‌های ترس و آب میوه‌های ترش می‌باشد . 

صفحه 51:
قدر شربتش تا پانزده مثقال است. بدلش دوشاب انگوری است. 

صفحه 52:
موجز: جلآء. مفتح و جاذب است. مانع عفونت می‌شود و زخم‌های چرکین را پاکسازی می‌کند. تاری دید را برطرف نموده مقوی معده: اشتهاآور و مسهل است. 

صفحه 53:
55 سح 

صفحه 54:


صفحه 55:
يس شير كاو كه مدت بارداری آن نیز ‎ele cent ale a‏ نع ند نان و تحص وا کودکان بهتر است. 

صفحه 56:


صفحه 57:
قوام معتدل دارد. سفيد و صاف افك طعم شیرین دارد. و بدون بوی بد می‌باشد. 

صفحه 58:
و برای مالیخولیا. افسردگی. وسواس: شیر موجب تقویت قلب می‌شود. 

صفحه 59:
براى سوداویان و صاحبان مزاج سرد وخشک. و معتادين به ترياك .مفيد است 

صفحه 60:
مصرف همزمان شیر با چیزهای ترش و شور. گوشت و تخم‌مرغ و ماهی. ترب و پیاز. و میوه‌های تازه و سبزیجات و برخی حبوبات زیان‌آور است. 

صفحه 61:
‎A‏ معد به مم ‎ee | 2 ‏ر معد ‏رده 7 ‏سود. ‏۲ به همه مصرف 9 0 طور دا ۱ عت یسرک ۳ روزه ۱ ۱ ع ‎he‏ ‏۲ مصلحات مصرف شود. ۱ 

صفحه 62:
در مناطق گرم (مخصوصاً در جوانان در فصل تابستان) شیر پس از مصرف در بدن تبديل به صفرا می‌شود. 

صفحه 63:
در حوانان. بهار و در ييران. تابستان می‌باشد 

صفحه 64:
مداومت در خوردن شیر .موجب تولید سنك كليه و مثانه مى شود 

صفحه 65:
در افراد با مزاج گرم: شکر در سردمزاج: عسل 

صفحه 66:
به اندازه یک چهارم شیر. آب شیرین به آن افزوده. سيس با حرارت ملایم حوشانده شود تا آب افزوده شده تبخیر گردد. 

صفحه 67:


صفحه 68:
MQ دار جين گرم و خشک در اخر درحة دوم ات" 

صفحه 69:
عوج ی مفرح. گشايندة گرفتگی‌های کبد .و مقوی معده است 

صفحه 70:
به‌غایت لطیف است. مدر بول و حیض و سقطآور است. 

صفحه 71:
مصدع محرورین و مضرّ مثانه است. مصلح آن کتیرا و اسارون است. قدر شربتش از دو مثقال تا ينج مثقال است. 

صفحه 72:


صفحه 73:
‘Diagber vf Fictcde 

صفحه 74:
ul we * تر و تازه آن در سوّم گرم و در اوّل خشک اك * خشک آن در دوّم خشك و سوم كرم است. 

صفحه 75:
مقوی قوت حافظه مقوی قوت هاضمه مقوی قوت معده و کبد ez محلل رياح غليظه معده و امعاء رافع تشنكى كاذب بلغمى است. 

صفحه 76:
مضر حلق مصلح آن عسل و روغن بادام است. مقدار شربت آن تا دو درم است. بدل آن دارفلفل است 

صفحه 77:
نکته فلفل و زنجبیل و شونیز برانگیزانندة حرارت و خشك كنندة دماغ هستند. 

صفحه 78:
* ابازیر معروف نزد اطباء و طباخین: مک مرک فقل رل ری تال رلا زيرة كرما کنر نی كرو مر اسان کاشم. نانخواه. باديان» شبت. زعفران. اشترغار, زنجبیل. قرنفل شونیز 

صفحه 79:
قدر شربتش تا دو درهم است و سه درهم آن کشنده به تفریح مفرط است. 

صفحه 80:
Cul ee (Pious varica ‏انجير تازه بستانى در اوّل كرم و در دوم تر‎ ‏است.‎ كثير الغذاتر از ساير میوه‌ها ات 

صفحه 81:


صفحه 82:
انجیر خشكد. در دوم گرم و در اوّل تر است. در همه مراتبش ضعیف تر از انحیر تازه است. معطش و ثقيل و مليّن طبع است. 

صفحه 83:


صفحه 84:
شیرین آن در سردی نزدیک به اعتدال و در آخر اوّل تر است. ترش آن .در اوّل سرد و در دوم خشک است 

صفحه 85:
مدر بول. و مقوّی معده و قلب و دماغ و مفرح و مسرّت‌افزای روح حیوانی و نفسانی است. 

صفحه 86:
“به ترش در تتوی 0 به شيرين است. 

صفحه 87:
eer ew! (slats 9 777 

صفحه 88:
خوردن ان جهت تفريح و رفع وسواس و كسالت و خفقان رن ی هک خر 

صفحه 89:
ل لت 0 در مضرّت‌ها قوی تر از آب. به است. مرن یو تاک هت ان داعم ان 

صفحه 90:
مضرات به: قصبة ریه را خشن می‌کند و رعشه و سرفه و و مصلحش عسل و انیسون است. قدر شربتش از آب آن در درمان تا حدود ۱۰۰ 2 ie ol ‏مه‎ ٩ 

صفحه 91:
به دانه به دانه در دوم سرد و تر است. لعاب آن برای خشونت حلقوم و حلق و سرفٌ گرم و خشک و تسکین حرارت معده و تب‌ها و سوزش زبان و دهان و خشکی آن مفید