معنویت در محیط کار

معنویت در محیط کار

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم© irmgn.ir

اسلاید 2: مدیریت رفتارسازمانی پیشرفتهمعنویت در محیط کاردانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد© irmgn.ir

اسلاید 3: عناوین وسرفصل مطالب مقدمه واژه شناسي معنویتتعريف معنویت نکته های کلیدی تعریف های مختلف معنویت دلايل توجه سازمان ها به معنویت تعريف معنویت در محیط کاربرداشت های کلیدی از تعریف های مختلف معنویت در محیط کارگرایش های دینی و معنوی در کار و سازمان پیش فرض های معنویت در محیط کارویژگیهای معنویت در محیط کارسطوح معنویت در سازمان معنویت در محیط کار و نتایج آنتوسعه معنویت در محیط کارمعنویت و رهبریمعنویت و رفتار شهروندی سازمانی © irmgn.ir

اسلاید 4: عصری که در آن زندگی می کنیم عصر پیچیدگی و تغییر است، سازمانها در چنین عصری مانند بند بازانی هستند که روی ریسمانی بس نازک و لغزنده راه می روند و همواره نیاز به تغییرات ریشه ای و خلاقیت های کاری، جهت رویارویی با چنین وضعیت آشوب زده و پرتلاطم دارند. در این شرایط با پارادایم جدیدی به نام «پارادایم معنویت»، در حوزه مدیریت وکسب و کار روبرو هستیم. ورود معنویت در سازمان به عنوان تأییدی است بر اینکه کارکنان چشم انداز یکپارچه تری را نسبت به سازمان، خانواده وجامعه خویش به دست آورند در مجموع اهمیت و ضرورت معنویت در محیط کار آن چنان است که می تواند برای سازمانها، انسانیت و برای اجتماع، فعالیت و برای محیط، مسئولیت را به ارمغان آورد. مقدمه© irmgn.ir

اسلاید 5: واژه شناسي معنویت در ترجمه های لاتین spiritualis یا شخص معنوی به کسی گفته می شود که زندگی او را روح القدس نظم می بخشد، یا تحت تأثیر قـرار می­دهد. واژهspiritualitus (معنویت) حداقل از اوایل قرن پنجم به کار می رفته و مدت طولانی همین معنای ناشی از کتاب مقدس را حفظ نموده است. این واژه در قرن هجده و نوزده رو به افول گذاشت و تنها در قرن بیستم دوباره در معنای دینی یا عبادی خود آشکار گشت. واژه معنویت که عمدتاً نویسندگان فرانسوی آن را دوباره رواج دادند، به تدریج در مجموعه گسترده ای از صورت های ویژه به کار رفت. © irmgn.ir

اسلاید 6: تعريف معنویت 1. در اسلام منظور از معنويت برخورداري از ارزشهاي والاي انساني ازقبیل خيرخواهي، رضايت، سپاسگزاري، شجاعت، صبر، صداقت، صرفه جويي، عدم وابستگي، فداكاري و گذشت است. © irmgn.ir

اسلاید 7: تعريف معنویت 2. معنویت نیرویی روح‌بخش و انگیزاننده زندگی است، انرژیی که الهام‌بخش فرد به سمت و سوی فرجامی معین، یا هدفی به سوی ورای فردیت می‌باشد. © irmgn.ir

اسلاید 8: تعريف معنویت3. معنویت اعتقاد به يك حقيقت متعالي و برتر است نظير يك قدرت برتر.© irmgn.ir

اسلاید 9: تعريف معنویت4. در یک تعریف به نسبت جامع‌تر و دقیق‌تر، معنویت را به عنوان: « تلاشی در جهت پرورش حساسیت نسبت به خویشتن، دیگران، موجودات غیرانسانی و (نیروی برتر) خدا، یا کند وکاوی در جهت آن چه برای انسان شدن موردنیاز است، و جست و جویی برای رسیدن به انسانیت کامل دانسته‌اند».© irmgn.ir

اسلاید 10: نکته های کلیدی تعریف های مختلف معنویتمعنویت رسمی، منسجم و سازمان یافته نیست؛ کاملا جامع و فراگیر و پذیرای هر کسی؛ منبع نهایی معنا و هدف در زندگی؛ تقدس هر چیزی؛ منبعی لایزال از ایمان و نیروی اراده؛ هدف نهایی؛ غیرفرقه ای، فراتر از فرقه‌ها؛ جهانی و بدون بُعد زمانی؛ ابهت در حضور وجودی متعالی؛ احساس عمیق ارتباط متقابل با هر چیزی؛ آسایش و آرامش درونی. © irmgn.ir

اسلاید 11: دلايل توجه سازمانها به معنویت1. امروزه به نظر مي رسد، كاركنان در هر كجا كه فعاليت مي كنند، چيزي فراتر از پاداش هاي مادي در كار جستجو مي كنند. آنان در جستجوي كاري با معنا، اميد بخش هستند.2. معنویت در سازمان قاعده ی نوپایی است که می تواند نیرویی قدرتمند و ژرف را برای زندگی افراد به ارمغان آوردبا چنین نیرویی؛ کارکنان تقریباً با هزاران ساعت کاری، می توانند کاری لذت بخش تر و معنادار داشته باشند.3. كاركنان امروزي، در سازمان به دنبال چیزی بیش از ارضای نیاز های مادی اند. بسیاری از ما زمان زیادی را برای کار کردن سپری می کنیم، شرم آور است اگر نتوانیم خدا را در آنجا بیابیم.4. افزایش فشار رقابت جهانی که سبب شده تا رهبران سازمانی درک کنند که خلاقیت کارکنان باید پرورش یابد. © irmgn.ir

اسلاید 12: تعريف معنویت در محیط کار1. معنویت در محیط کار، یک تجربه از ارتباط و اعتماد متقابل در میان افرادی است که دریک فرایند کاری مشارکت می کنند که به وسیله خوش بینی و حسن نیت فردی ایجاد می شود و منجر به ایجادیک فرهنگ سازمانی انگیزشی و افزایش عملکرد کلی می شود که در نهایت تعالی سازمانی پایدار را به همراه دارد. © irmgn.ir

اسلاید 13: تعريف معنویت در محیط کار2. معنویت در محیط کار دربرگیرنده تلاش برای جستجو و یافتن هدف غایی در یک فرد برای زندگی کاری، به منظور برقراری ارتباط قوی بین فرد و همکاران و دیگر افرادی که به نحوی در کار با وی مشارکت دارند و همچنین سازگاری با یگانگی بین باورهای اساسی یک فرد با ارزشهای سازمان است .© irmgn.ir

اسلاید 14: تعریف معنویت در محیط کار 3. معنویت در محیط کار را به عنوان جنبه هایی از محیط کار که افراد، گروه یا سازمان را شامل می شود و احساس رضایت فردی را از طریق تعالی ارتقاء می دهد، ، تعریف کرده اند .© irmgn.ir

اسلاید 15: تعریف معنویت در محیط کار 4. هرچند معنويت در كار، مفهوم فلسفی و فردی عمیقی را در خود دارد، با وجود این، تقریباً تمام تعاریف آکادمیکی در این زمینه اذعان دارند که معنویت در محیط کار؛ دربرگيرنده مفهومي از احساس تماميت و به هم پيوستگي در كار و درك ارزش هاي عميق در كار است.© irmgn.ir

اسلاید 16: برداشت های کلیدی از تعاریف معنویت در محیط کارمعنویت در محیط کار؛ رشد و پیشرفت معنوی تجربه انسان، رشد ذهنی، حل مسئله و یادگیری شخصی، اغلب ابزارهای اصلی بالندگی فردی را شامل خواهد بود.معنویت در محیط کار؛ رشد معنوی، ارضای نیازهای فردی، به ویژه تعلق و نیازهای سطح بالاتر، مانند احساس موفقیت را منعکس می کند.معنویت در محل کار از سوی رهبران سازمان، فرهنگ سازمانی، خط مشی ها و طرح کار ایجاد و تقویت می شود. حساسیت و علاقه به کارمند باید در همه رویکردهای مذکور وجود داشته باشد. © irmgn.ir

اسلاید 17: گرایش های دینی و معنوی درکار و سازمان براساس تحقیقاتی که توسط دنتون ومیتروف انجام گرفته، پنج شیوه گوناگون معنوی یا دینی بودن سازمان ها یافت شده است. این پنج مدل، شیوه هایی است که سازمان ها می توانند بر اساس آن، دینی و معنوی یا اخلاقی شوند. 1. سازمان مبتنی بر دین: یا گرایش آن به دین و معنویت مثبت است، یا به دین مثبت و به معنویت منفی است. 2. ساز مان تکاملی: این سازمان در ابتدا از طریق برقرار کردن ارتباط قوی به وسیله دین به خود هویت می بخشد؛ ولی با گذشت زمان ، به سوی موقعیت جهانی تر گام بر می دارد. © irmgn.ir

اسلاید 18: گرایش های دینی و معنوی درکار و سازمان 3. سازمان بازپروری: بیشتر برنامه های این سازمان ها اجتماعی و معنوی است. مثل مدیران سازمان هایی که در حال بهبود دادن افراد از اعتیاد و مانند اینها هستند. 4. سازمان با مسئولیت اجتماعی: رؤسای سازمان، با اصول وارزش های قوی که مستقیماً برای بهبود و اصلاح در جامعه بکار می گیرند، هدایت می شوند. در این مورد، رؤسای سازمان بیشتر با سهامداران در ارتباطند تا باکارکنان خود. 5. سازمان مبتنی بر ارزشها: این سازمانها از الگویی مرتبط با دین یا معنویت که برا ی مؤسسان سازمان باشد، پرهیز می کند. © irmgn.ir

اسلاید 19: دینمعنویتنگرش منفی نگرش مثبتنگرش مثبت نگرش منفی© irmgn.ir

اسلاید 20: پیش فرض های معنویت در محیط کارامروزه معنویت در محیط کار به گونه ای مثبت بر هر جنبه ای از زندگی سازمانی ما تأثیر گذاشته است، از این رو در قلمرو کاری افراد سه فرضیة اثر گذار بر معنویت در محیط کار در جدول زیرلحاظ گردیده است. معنویت پدیده ای فراگیر و همگانی است و از ماهیت درونی انسان، که در تمام ابناء بشر یافت می شود. محتوی کار اگر برای افراد به گونه ای باشد که بتوانند تجربه های معنوی مثبتی به دست آورند، به شکوفایی معنوی منجر خواهد شد. امروزه زمینه کاری در حال تغییرات فزاینده است این تغییرات همیشه به سوی بالندگی و بهبود در کار نبوده است، بلکه در حال وخیم شدن وضعیت و شرایط کاری در ابعاد مختلف است. مثل عدم رضایت شغلی و...، شرایط کاری این چنینی مسلماً برای روان یک فرد در محیط کارش زیان آور خواهد بود.© irmgn.ir

اسلاید 21: پیش فرض های معنویت در محیط کار© irmgn.ir

اسلاید 22: پیش فرض های معنویت در محیط کار بنابراین، پیش فرضهای معنویت در محیط کار مبتنی بر این اصول است؛ که اولاً، کارکنان در سازمان براساس ماهیت درونی شان، ذاتاً زمینه های معنویت در آنها وجود دارد. ثانیاً؛ محتوی کاری افراد به گونه ای مثبت می تواند در شکوفایی معنویت در محیط کار کمک کند. ثالثاً؛ زمینه ی کاری برای شکوفایی معنویت در محیط کار ضروری است. توجه به این نکته لازم است که ورود معنویت به کار، بسترهایی را بوجود می آورد که زمینه های کاری مناسب را ایجاد خواهد نمود. بنابراین، وجود معنویت در محیط کار و زمینه های کاری مناسب، لازم و ملزوم یکدیگرند و هریک می توانند همدیگر را پشتیبانی کنند. © irmgn.ir

اسلاید 23: ویژگیهای معنویت در محیط کار 1. معنویت در محیط کار، به طور برجستجه یک پدیده امریکای شمالی است: مطالعه ها، در قلمرو معنویت در مدیریت و سازمان، چه در حوزه های نظری و تجربی، در قالب مطالعات و تحقیقات کنونی، از حوزه های علمی و آکادمیکی امریکای شمالی سر بر تافته است. 2. تأکید بر هوشیاری و آگاهی درونی دارد: معنویت در محیط کار برای کارکنان زمینه های خوبی برای یافتن خویشتن خویش فراهم می آورد. کارکنان می توانند با خودکاوی، خود را بشناسند و توانمندیها و قابلیت های خود را به منصه ظهور برسانند. © irmgn.ir

اسلاید 24: ویژگیهای معنویت در محیط کار3. تأکید بر ارزش های انسانی و کمال جویی کارکنان: در مکاتب مدیریت مثل نئو کلاسیک ها توجه به انسان صرفاً برای برآوردن نیازهای مختلف و رضایتمندی آنها برای بهره کشی بیشتر بود. اما معنویت در محیط کار به این نکته تأکید دارد که انسان ها باید در عمر سازمانی خویش، به انسانیت خویش نایل آیند و برای رسیدن به کمال انسانی همواره تلاش کنند، این امر میسر نمی شود د مگر با ورود معنویت به محیط کار. 4. تأکید بر وجود و حضور نیرویی برتر(خدا) در محیط کار: حضور یک نیروی برتر در محیط کار برای افراد زمینه های هدفمندی و معنا بخشی را در کار فراهم می آورد.© irmgn.ir

اسلاید 25: سطوح معنویت در سازمان معنویت در کار، یعنی معنویت در شغل یا حرفه ای که فرد آن را به انجام می رساند اما معنویت در محیط کار، معنویت در یک مکان یا فضایی است که فرآیند در آن صورت می پذیرد. بنابراین معنویت در کار به سطح فردی، و معنویت در محیط کار به جنبه های سازمانی آن اشاره دارد. گی بنز(2002) در تجزیه و تحلیل سطوح معنویت در سازمان؛ به دو سطح اصلی تحت عنوان «معنویت فردی در محیط کار» که یک راه و مسیری فردی به سوی یکپارچه ساختن کار با زندگی معنوی و «معنویت سازمانی در محیط کار» یک راه و مسیری سازمانی به سوی معنویت است که می‌تواند شامل تلاش‌های سازمانی برای پرورش معنویت فردی در محیط کاردر جهت رسیدن به اهداف و توانایی های سازمانی خود است. © irmgn.ir

اسلاید 26: © irmgn.ir

اسلاید 27: معنویت در محیط کار ونتایج آنفواید سازمانیفواید معنویت در محیط کارفواید شخصیتی معنویتفواید سازمانی معنویتتکامل شخصیخلاقیت و تصمیم گروهیاحترام و مقتدر سازی زایندهکارگروهی و هوشیاریزندگی کاری متعادل تر و سالم ترارتباط با دیگرانرشد شخصیظرفیت متغیرغلبه بر بدبختیبهره وری و عملکرد فزاینده© irmgn.ir

اسلاید 28: توسعه معنویت در محیط کارتشویق و ترویج معنویت در محیط کار را می توان در دو سطح فردی و سازمانی بررسی کرد مدیران می توانند با اقداماتی از قبیل غنی سازی شغلی و توانمندسازی کارکنان، ادراک کارکنان از احساس معنا در کار را بهبود بخشند. ایجاد یک جو دوستانه و مبتنی بر همکاری به جای رقابت نیز می تواند باعث کاهش استرس کارکنان و ایجاد نوعی سرمایه گذاری در سازمان شود و احساس همبستگی کارکنان را افزایش دهد. © irmgn.ir

اسلاید 29: توسعه معنویت در محیط کارتبیین واضح رسالت و چشم انداز سازمان برای کارکنان، نظرسنجی از کارکنان درباره ارزش های سازمان و تلاش برای توجه به روحیه و شرایط زندگی کارکنان نیز می تواند به پذیرش بیشتر اهداف و ارزش های سازمانی از سوی کارکنان منجر گردد، لذا مدیران هم باید به نیازهای معنوی افراد توجه داشته باشند و هم باید جهت ایجاد یک جو سازمانی پویا و انگیزاننده تلاش کنند. با چنین اقداماتی می توان امیدوار بود که کارکنان از انجام دادن وظیفه در سازمان لذت می برند، و سازمان شرایط لازم جهت توسعه معنوی در محیط کار را ایجاد می کند. © irmgn.ir

اسلاید 30: توسعه معنویت در محیط کاردنیس و همکارانش در تحقیقاتی که انجام داده اند برای معنویت در سازمان، شاخص هایی را بدست آوردند شاخص های پنجگانه فوق در آرامش روانی، یکپارچگی در توانمندی فردی، خلاقیت و شکوفایی یک فرد در محیط کار مؤثر است. درباره ی دو شاخص اول، تحقیقات گسترده ای انجام گرفته است، در نتیجه به کارگیری آن در محیط کار آسان تر است. اما تحقیقات سه شاخص دیگر در مرحله طفولیت است این شاخص ها که به عنوان شاخص های توسعه و رشد معنویت در محیط کار می باشد. در جدول اسلاید بعدی شده است. © irmgn.ir

اسلاید 31: © irmgn.ir

اسلاید 32: معنویت و رهبریرهبری عبارتست از تأثیر و نفوذ در خصوصیات فکری و رفتاری یک گروه انسانی از سوی فردی که وی را رهبر می نامند. رهبری را می توان جذبه و حالت معنوی فرد دانست که او را نسبت به دیگران متمایز می کند.اخیراً محققان زیادی به این نتیجه رسیده اند که رهبری و معنویت چنان می توانند در هم تنیده باشند که حتی بتوان یک نوع رهبری را رهبری معنوی نامید در واقع رهبران معنوي ايمان، اشتياق و نتايج كار خودشان را بروز مي دهند كه جان وسلي از اين سه چيز به عنوان ويژگي عمده و نماد رهبري معنوي ياد مي كند. © irmgn.ir

اسلاید 33: معنویت و رهبریدلیل اصلی برای به کارگیری شاخص های معنویت در موفقیت رهبری را می توان چنین بیان کرد که رهبران در سازمان های معنوی، نسبت به رهبرانی که در سازمان های عادی فعالیت می کنند(هنگامی که موفقیت آنها را در سازمان ها اندازه گرفته اند)، امتیاز بالاتری را از پیروان خود دریافت کرده اند.شاخص های معنویت برای کاربرد در شیوه رهبری را می تواناعتماد، گذشت، خوب گوش دادن به پیروان، رفتار عادلانه، صبر وتحمل، تواضع دانست. © irmgn.ir

اسلاید 34: معنویت و رفتار شهروند سازمانی رفتار شهروندی سازمانی، شامل رفتار های اختیاری کارکنان است که جزئی از وظایف رسمی آن ها نیست و مستقیماً از سوی سیستم پاداش رسمی در نظر گرفته نمی شود؛ ولی میزان اثربخشی سازمان را افزایش می دهد. از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی می توان به وجدان کاری، نوع دوستی و جوانمردی را اشاره کرد .با توجه به مطالعات انجام شده کارکنانی در کارشان احساس معنا و مفهوم می کنند دارای وجدان کاری زیادی هستند و نسبت به همکاران خود همبستگی عمیقی دارند . © irmgn.ir

اسلاید 35: از سویی معنویت در محیط کار، از عوامل ایجاد کننده نگرشهای شغلی از قبیل رضایت شغلی، تعهدسازمانی، مشارکت شغلی، کاهش نیات خروج از خدمت و... می باشد. در تحقیقات مختلف نیز ثابت شده است که نگرشهای شغلی، خود از عوامل ایجادکننده رفتارشهروندی سازمانی می باشند.بنابراین می توانیم بگوییم که معنویت در محیط کار به طور غیر مستقیم و از طریق نگرشهای کارکنان توان بالقوه ای جهت اثرگذاری بر رفتار شهروندی سازمانی دارد. معنویت و رفتار شهروند سازمانی© irmgn.ir

اسلاید 36: . ازتوجهعزیزان حاضر متشکرم.© irmgn.ir