نحوه انتخاب موضوع تحقیق

نحوه انتخاب موضوع تحقیق

اسلاید 1: 1 نحوه انتخاب موضوعنگارنده: امیر حسین مصباحاستاد : آقای دکتر حسین شیرازی بهار1388

اسلاید 2: 2

اسلاید 3: 3فهرست مطالب :مقدمهتعریف موضوع تحقیقپیش نیازهای لازم در انتخاب موضوعهدف از انتخاب موضوعمنابع برای انتخاب موضوعشرایط لازم برای انتخاب موضوعویژگیهای یک عنوان خوبترتیب مراحل انتخاب موضوعنتایج و پیشنهاداتمنابع

اسلاید 4: 41- مقدمه اولین اقدامی که در راستای انجام تحقیق صورت می پذیرد، انتخاب موضوع تحقیق می باشد. معمولا موضوع تحقیق به صورت سوالی بیان نمی شود بلکه بصورت جمله کامل مثبت دقیق و صریح مطرح می گردد. به عبارتی دیگر موضوع تحقیق بایستی به گونه ای تنظیم و بیان شود که بطور عملی قابل یررسی و تحقیق باشد.انتخاب کلمات باید با دقت و با توجه به مساله و موضوع انتخابی باشد، به گونه ای که کلمات دقیقا معنای مورد نظر را برساند و از لحاظ پژوهشی قابل بررسی عملی و علمی باشد.

اسلاید 5: 52- تعریف موضوع تحقیق:  موضوع تحقيق عبارت است از آنچه كه ما درصدد رسيدن به آن و تحقيق بر روي آن مي باشيم. به نظر می رسد که در انتخاب موضوع پژوهش پاسخ به اين پرسش ها ضروري باشد :     1- موضوع مورد نظر ارزش تحقيق دارد؟        2- موضوع مورد نظر در سطح رساله ي دانشگاهي قرار دارد؟        3-توانایی انجام اين پژوهش را داريد؟        4- نسبت به موضوع مورد نظر، علاقمند مي باشيد؟

اسلاید 6: 62- تعریف موضوع تحقیق(ادامه)در انتخاب موضوع به هيچ وجه نبايد عجله كرد.موضوع انتخاب شده مورد علاقه واقعي دانشجو باشد. دانشجو قادر به انجام تحقيق در آن زمينه باشد. موضوع انتخاب شده، در عنوان و محتواي خود « جديد » باشد. موضوع پژوهش متناسب با رساله ي دانشگاهي باشد. پژوهش براي جامعه فايده ي عملي داشته باشد و از جهت فكري و فرهنگي بر آن اثر مثبت بگذارد.

اسلاید 7: 72- تعریف موضوع تحقیق(ادامه)ويژگي يك رساله ي خوب در پيدا كردن و منتهي شدن به عرصه هاي جديدي براي پژوهش و پيشنهاد آن به پژوهشگران بعدي است. ( لذا مي توان از پيشنهادهاي پژوهش هاي قبلي نيز ياري جست. ) در زمان انتخاب موضوع بايد متوجه مشكلات مادي و محدوديت هاي زماني و توانايي هاي روشي دانشجو بود.

اسلاید 8: 83- پیش نیازهای لازم در انتخاب موضوعالف. خودشناسي ب. موضوع شناسي

اسلاید 9: 93- پیش نیازهای لازم در انتخاب موضوع(خود شناسی)پرسش اول: علاقه ي معطوف به تخصص من در چه حوزه اي است؟چند حوزه ي كلي مورد توجه خود را بر روي كاغذ بنويسيددر ادامه، سرشناس ترين پژوهشگران اين رشته ها را شناسايي نماييد سپس تحقيق نماييد كه مهم ترين اثر علمي هر يك چه بوده و چه تعريفي از رشته ي خود ارائه مي دهند؟ خواندن خاطرات اساتيد برجسته ي هر علم مي تواند كمك بسياري در پاسخ به اين پرسش نمايد. پرسش دوم : توانايي هاي من در حوزه ي پژوهش در چه زمينه هايي است؟توانايي ها ي خود را يادداشت نماييد با تهيه ي دفتر كوچكي، پاسخ هاي خود را تا انتهاي برنامه ي موضوع يابي در آن يادداشت كنيد.

اسلاید 10: 103- پیش نیازهای لازم در انتخاب (موضوع شناسي)پرسش اول: در زمينه ي مورد علاقه ي من چه موضوعاتي وجود دارد؟به کتابخانه برویدیاداشت عناوین مقاله های مجلات مطالعه فهرست منابع چند کتاب اصلیاستفاده از فهرست کتابشناسیاز افراد مطلع بپرسیدپرسش دوم: در زمينه ي انتخابي من تا كنون چه كارهايي انجام شده است؟(فصل پیشینه تحقیق و ادبیات موجود)به کتابخانه برویدمطالعه مقالات تعیین شدهشناسایی کتب مرتبطمطالعه کتبی که در سال های اخیر چاپ شده اندپرسش سوم : انجام چه تحقيقاتي ، دوباره كاري و تكرار مكررات محسوب نمي گردد؟ مراجعه به کتابخانه ها ی دانشگاهها یا بازدید سایتها جهت ادامه رساله های انجام شده و عدم تکراری بودنپرسش چهارم: امكانات من با كدام يك از حوزه هاي كار نشده داراي بيشترين هماهنگي است؟

اسلاید 11: 114- هدف از انتخاب موضوعانتخاب موضوع تحقيق يكي از مهم ترين مراحل يك پژوهش علمي و از دشوارترين آن به شمار مي رود. براي درك بهتر جايگاه موضوع يابي، بهتر است تا نگاهي كلي به مراحل تحقيق نماييم: تحقيق را مي توان بر دو مرحله تقسيم نمود:مرحله ي اول ، مرحله ي تحقيق به منظور يافتن پرسشي شايسته و بايسته ي پژوهش است. مرحله ي دوم، تحقيق به منظور يافتن پاسخ پرسش مورد نظر مي باشد.

اسلاید 12: 124- هدف از انتخاب موضوع(ادامه)   مرحله ي مطالعات اكتشافي ـ موضوع يابي به جهت طرح پرسشي براي تحقيق،     مرحله ي غني سازي پرسش هاي تحقيق،      نگارش طرح پژوهش،     بررسي مدارك و منابع،     جمع آوري داده هاي مرتبط با پژوهش،     تحليل داده ها،    نتيجه گيري نهايي،   نگارش و ويرايش گزارش نهايي. ( در قالب رساله ي دانشگاهي، مقاله و مانند آن )

اسلاید 13: 135- منابع براي انتخاب موضوع استفاده از تجارباستنتاج از نظريه ها و فرضيه ها استفاده از متون درسی و مجلات تخصصی دولت ها ، دانشگاه ها وموسسات پژوهشی خصوصی

اسلاید 14: 146- شرايط لازم براي انتخاب موضوعقابليت اجرا: سه شرط نيروی انسانی ماهر ، منابع مالی مناسب و کافی و امکانات مناسب برای انجام هر تحقيقی ضروری است. تازگی و عدم دوباره کاری: تنها در سه وضعيت زير می توان  به انجام تحقيق روی موضوعی که قبلا روی آن کار شده است اقدام کرد. در شرايط زمانی متفاوت در شرايط جغراقيائی مختلف درصورت عدم دستيابی به نتايج کافی

اسلاید 15: 156- شرايط لازم براي انتخاب موضوع(ادامه)تناسب با زمان : تحقيق از نظر زمانی بايد در محدوده ای مناسب صورت پذيرد تا در زمان تعيين شده دستيابی به داده ها و کسب نتايج با مشکلی مواجه نشود. مناسب بودن : دقت کنيد و به دوسوال پاسخ دهيد: وسعت مسئله مورد نظر چقدر است؟ و شدت مسئله به چه ميزان می باشد؟ باصرفه بودن : آيا بلحاظ مفهوم ”هزينه-اثربخشی ” تحقيق و انجام هزينه در مورد آن، اثربخشی کافی خواهد داشت؟ ملاحظات اخلاقی : از جمله مهمترين شرايط برای انتخاب موضوع عدم تضاد و مواجهه آن با ملاحظات اخلاقی است. اصولا رفتن به دنبال موضوعاتی که انجام آن با مشکلات و مسائل اخلاقی زياد مواجه باشد توصيه نمی گردد. در حيطه توانبخشی بواسطه کار با موضوعات انسانی رعايت اين امر بشدت مطرح است. علاقمندی و دانش محقق : نياز به توضيح نيست که اين هردو  برای انجام هر تحقيقی ضروری است و عاملی برای بالارفتن سرعت و کيفيت تخقيق می باشد.

اسلاید 16: 16 7- ویژگیهای یک عنوان خوباز کلمات کوتاه ، رسا ودر حد امکان از يک زبان استفاده شود عبارت گويا باشد و گيج کننده نباشد.ازاختصارات که ممکن است مخفف عبارات مختلفی باشند پرهيز شود. در تحقيقات توصيفی بيان مکان و زمان تحقيق در عنوان ضرورت دارد. در عنوان دقيقا آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود. سعی شود دامنه تحقيق محدود در نظر گرفته شود. عنوان را غير سوالی مطرح نمائيد. از کلمات مناسب ومطلوب استفاده شود.

اسلاید 17: 17مرحله اول: ملاحظات و نكات اوليهمرحله دوم: بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوعمرحله سوم: تصميم گيري كليمرحله چهارم: محدودكردن دامنه موضوعمرحله پنجم: انجام ساير گامهاي پژوهش8- ترتيب مراحل انتخاب موضوع

اسلاید 18: 188-1 ملاحظات و نكات اوليه مطالعه اجمالي در برخي زمينه هاي مورد علاقه و مهمجستجو در برخي پايگاهها و نيز اينترنت تحت عبارت research topics و يا research priorities و يا issues for research در حوزه هاي دلخواه براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسبمطالعه و وارسي پيشنهادهايي براي پژوهشهاي بيشتر در فصل آخر پايان نامه ها براي آگاهي از موضوع هاي بالقوه مناسبصرف وقت بيشتر و مطالعه عميق تر و تحليلي تر در باره موضوع هاي مطرحمشورت با استادان و ساير دانشجويان آگاه و منتقد در مورد موضوع هاي قابل قبول و مطرح

اسلاید 19: 198-2 بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع علاقه مند بودن به موضوعدر نظر گرفتن توانايي ها و امکانات فردي مثلاً قدرت تجزيه و تحليل، توانايي تحليل آماري، توانايي برقراري ارتباط با جامعه ي مورد تحقيق، و...نو بودن موضوع (تكراري و يا تقليدي صرف نباشد)ارزشمند بودن موضوعمطرح بودن در سطح ملي يا منطقه اي يا جهانيمنطقي بودن و نه فريبنده بودن (در اين مورد بايد فرهنگ جامعه اعم از دانشجو و استاد به گونه اي اصلاح شود که دريابد ظاهر و کلمات زيبا و فريبا بدون توجه به واقعي، کارآ و منطقي بودن آن نه تنها پژوهش مفيد و گره گشايي نمي آفريند بلکه مشکل ساز هم هست)كاربردي بودن (در مورد پژوهشهاي غيربنيادي): امكان استفاده از نتايج در كوتاه مدت يا ميان مدت (بتواند به يك نياز مهم پاسخ دهد)مطرح بودن به منزله مسئله (امكان تعريف يك مسئله جديد مبتني بر پيشينه پژوهش يا تجربيات حرفه اي و شخصي)امكان تعريف سؤال يا فرضيه بر اساس مسائل عملي يا نظري

اسلاید 20: 208-2 بررسي و تحليل مقوله ها و نكات مورد توجه در انتخاب موضوع(ادامه)سؤالهاي مشخص، عيني و هدفمندي را بتوان طرح كردبراي پاسخ به سؤالها، راه حل علمي و روش مناسب وجود داشته باشدامكان عملي اجراي پژوهشانجام مراحل تحقيق با دشواري غيرعادي همراه نباشدمراحل كار به لحاظ طول زمان مورد نظر (حداكثر يك سال) قابل انجام باشدمطالعات نظري و دستيابي به منابع امكان پذير باشدنمونه معرف (نماينده) جامعه پژوهش قابل دسترس بوده و افراد مايل به همكاري باشدشيوه گردآوري اطلاعات (توزيع پرسشنامه و يا مصاحبه و يا راه هاي ديگر) در مدت زمان مشخص قابل انجام باشداطلاعات مورد نياز قابل دسترس و گردآوري باشدامكان انجام پژوهش، به لحاظ روش تحقيق (وجود يك يا چند روش براي آزمون كردن) وجود داشته باشدامكان ادامه پژوهش هاي بيشتر در همان زمينهپيشنهادهاي جديدي را بتوان از دل پژوهش براي پژوهش هاي آتي مطرح كردامكان استخراج و چاپ چند مقاله در آن زمينه (توليد دانش جديد)

اسلاید 21: 218-3 تصمیم گیری کلیتدوين يك فهرست از موضوع هاي مناسب بر اساس توجه به معيارهاي مرحله دومبررسي مجدد تك تك موضوع ها با نگاه منطقي و واقع بينانهحذف برخي از موضوع ها كه امكان انجام تحقيق و رسيدن به نتيجه مطلوب در آنها دشوار استانتخاب حداكثر دو يا سه موضوع مناسب براي تحقيقبررسي هر يك از موضوع ها به لحاظ وجود منابع اطلاعاتي و وجود استاد راهنما (موضوع در حوزه توجه به تخصص و علاقه حداقل يكي از استادان باشد)مشورت با يك يا دو استاد در باره موضوع هاي پيشنهادي و مسائل مرتبط با آنهاگرفتن تائيد اوليه از يك يا دو استاد در مورد مناسب بودن يكي از موضوع ها

اسلاید 22: 228-4 : محدودكردن دامنه موضوع مطالعه متون علمي براي پي بردن به فضاهاي خالي براي تحقيق در آن موضوعبيان موضوع محدود شده در قالب عبارت (عنوان پايان نامه)مشورت مجدد با استادان مربوطه در مورد موضوع محدود شدهتائيد موضوع نهايي پس از انجام اصلاحات لازم در عنوانمطالعه مجدد متون علمي براي يافتن و تدوين مسئله پژوهشنوشتن سؤالها و يا فرضيه هاي مناسب براي تحقيق (در واقع سؤال (اصلي و فرعي) و فرضيه هر دو براي يک تحقيق ضروري هستند)مشورت با استادان مربوطه و تائيد مسئله ها و يا فرضيه ها

اسلاید 23: 238-5 : انجام ساير گامهاي پژوهش مشخص كردن روش تحقيقمشخص كردن جامعه پژوهشمشخص كردن شيوه نمونه گيريمشخص كردن ابزار گردآوري اطلاعاتدر صورتي که از پرسشنامه استفاده مي شود تعيين چگونگي پيدا کردن روايي و اعتبار آنمشخص کردن روش آماري و آزمون هاي مورد استفادهاجراي مراحل عملي كارتدوين گزارش تحقيقتدوين نتايج همراه با تجزيه و تحليل نهايي آن هاتدوين محدوديت ها و مشکلات تحقيقارائه پيشنهادها براي پژوهش هاي آتي

اسلاید 24: 249. نتایج و پیشنهادات9-1 چند توصيه براي شروع انتخاب موضوع پايان نامه9-2 توصيه‌هاي مهم در تدوين پروپوزال 9-3 توصيه‌هاي مهم در انجام پروژه

اسلاید 25: 259- 1 چند توصيه براي شروع انتخاب موضوع پايان نامه موضوع پايان نامه خود را با توجه به معيارهاي انتخاب موضوع تعیین نمائید. سابقه تحقيق را بررسي کنيد. يک فرم پيشنهاد پروژه از دانشکده دريافت کنيد و آن را به دقت تکميل کنيد يکي از استادان که در زمينه مورد نظر از تخصص کافي برخورداراند را به عنوان استاد راهنما انتخاب کرده و پروپوزال خود را با ايشان درميان بگذاريد در صورت جلب نظر استاد راهنما، در مورد استاد مشاور و همچنين مشاور صنعتي خود با ايشان مشورت کنيد.مدارک مورد نياز دانشکده را فراهم و اقدام‌هاي قانوني را براي شروع تحقيق انجام دهيد.توجه داشته باشيد که تصويب پايان نامه تاره شروع کار است

اسلاید 26: 269-2 توصيه‌هاي مهم در تدوين پروپوزال عنوان پايان نامه را طوری انتخاب نمائید که کوتاه باشد.چکيده یک پاراگراف است که مشکل ، روش حل آن و نتایج حاصله را بیان می نماید.شيوه‌ي انجام تحقيق ،ابزار مورد نیازوچگونگی اندازه گیری متغیرها را به دقت بیان نمائید.

اسلاید 27: 279-3 شيوه‌ي انجام تحقيق هفته‌اي يک بار استاد راهنماي خود را ملاقات کنيد و گزارش پيشرفت ارائه کنيد.وقت زيادي بر روي مطالعه سابقه تحقيق قرار دهيد. تمام مطالبي را که تهيه مي‌کنيد شماره گذاري کنيد تا بعدا در فهرست مطالب از آن کمک بگيريد. در اولين زمان ممکن فصل‌بندي پروژه خود را به استاد راهنما پيشنهاد و پس از انجام اصلاحات مکتوب کنيد. براي اثبات صحت آنچه در تحقيق خود به آن مي‌رسيد فکري بکنيد چند کتاب در مورد شيوه نگارش و ادبيات گزارش نويسي مطالعه کنيد. در تايپ گزارش خود نکات تايپ را رعايت کنيد.

اسلاید 28: 2810. فهرست منابع 1- راهنمای عملی فراهم سازی طرح تحقیق - نویسنده دکتر عزت الله نادری، دکتر مریم سیف نراقی2- ابزار عمومی تحقیق – دکتر علی فاخر3- راهنمای مقدماتی استفاده از خدمات شبکه اینترنت – مرکز انفورماتیک دانشگاه تهران4- اینترنت