نظام تربیتی اسلام

نظام تربیتی اسلام

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحيم

اسلاید 2:  تربيت، عامل فهم و تنظيم رابطه انسان با خداست و راه و رسـم اين ارتباط را به آدمي مي آموزد. مي دانيم رابطه خدا و انسـان از دو ديد و از دو چهره قابل بررسي است. يکي رابطه خدا با انسان و ديگر رابطـه انسان با خدا. تربيت، ما را با خدايمان آشنا کرده و پايبنــد فرمان ها و تعاليم الهي مي سازد. ارزش توکل و توسل به او را نشـان داده و ما را به کيفيت عبادت و ارتباط با پروردگار و دعا و مناجـات و استمرار و استعانت از او آگاه مي سازد. تربيت، مي تواند عامل وصول انسان بـه مقام عبد و عبوديت باشد و تجربه هاي روز از خانواده ها و مردم و مبلغان آن را اثبات مي کند. 1- ضرورت تربيت از لحاظ معنوي را بيان کنيد؟ (تربیت)

اسلاید 3: 2- عوارض فقدان تربيت چيست؟ شرح دهيد. (تربیت) عدم تربيت و يا سوء تربيت موجد عوارض فردي و اجتماعي بسياري است از جمله: در جنبه فردي فقدان يا سوء تربيت سبــب خمــودي و واماندگي، خامي و خشني، سرکشي و جهل و بي خبري و در نهايــت در حالت حيواني زيستن است. * در جنبه اجتماعي، سوء تربيت و يا فقدان آن سبب جرم زايي، انحراف، فساد آفريني، نابساماني در روابط اجتماعي بي توجهي به مسؤوليــت و اخلاق و انسانيت است. * در جنبه اقتصادي عدم تربيت، سبب بيکاري، عدم اتقان در کار، سـوء مصرف و ديگر نابساماني اقتصادي مي شود. * در جنبه سياسي عدم تربيت، سبب بي توجهي به نظام، عدم حکومت صالح، بي بند و باري در استفاده از آزادي، عدم پاي بندي به مليـت و ... خواهد شد.  

اسلاید 4: 3- فطرت چيست؟ شرح دهيد. (تربیت)خدا انسان را آفريد و او را در مسير و در خط هدايت قرار داد. براي وصول او به مراتب رشد و کمال، زمينه ها، امکانات و تجهيزاتـــي در اختيار او نهاد که بخشي از آنها ظاهري و قابل رؤيت هستنــد، مثـل چشم، گوش و بخشي از آنها باطني و مربوط به جنبه هاي دروني انسان است مثل غريزه، وجدان، فطرت. (فطرت به معني شکافتــن، ابــداع آفرينش ابتدايي و بدون سابقـه است. آن را نيرويي مي شناسند کـــه مرموز و پيچيده واســرار آن ناشناخته است و اين نيــرو سبب مي شود که فعاليت انسان به سويي خاص جهت پيدا کند.)  

اسلاید 5: 4- غريزه و فطرت چه تفاوت هايي با هم دارند؟ (تربیت) غريزه، داراي جنبه مادي است و نيروي آن آدمي را به سوي غـذا، آب، انتخاب همسر و ... جهت مي دهد. در حالي که فطرت داراي جنبه غير مادي است و آدمـي را به سوي امور غير مادي مي کشانــد؛ مثل صداقت، امانت دوستي، خير خواهي و ...  

اسلاید 6: 5- آنها که فطرت آدمي را بي تفاوت مي دانند چه نظري دارند؟ (تربیت) آنها معتقدند که فطرت آدمي رنگ ويژه اي ندارد، نه خوب اسـت، نه بد، بعدها در سايه تربيت خوب مي شود يا بد. برخي از اينان چـون « جـان لاک» ذهـن و روان آدمـي را چون لوحي سفيد و نانوشتـــه مي خوانند. عالِم ديگري مي گويـد: « طبيعت انسـان ظرفي خاکــي، بي شکل و بي رنگ است. هرچه از محيط بگيرد، به همــان رنـگ در مي آيد.»  

اسلاید 7: 6- نظر اسلام را در مورد فطرت بيان کنيد. (تربیت)اسلام، در مورد دنياي فطرت آدمي چنين مي گويد: « فطرت و طبيعت آدمي پاک و خوب است و به سوي خير و صلاح گرايش دارد. او از سر ميل و اخلاص، خدا را مي پذيرد و او را آفريدگار آسمان ها و زمين مي شناسد و اين است که نهاد آدمي به سوي خير و فضيلت گرايش دارد.» به گفتــه خواجه نصير الدين طوسي، آدمي را نمي توان به صورت خوب يا بد خواند. زيرا که او موجودي در حال «شدن» است. البته در اثر تربيت فاسد و غلط مي توان او را به سوي شر، جهت داد و بر اثر تربيت خوب به سوي خيـر. در هر دو صورت ، نهاد او بر اساس پاکي و خير است و مي تواند به سـوي آرمان هاي خداپسندانــه بشتابد. از سوي ديگر امکان شــرور شدن در آدمي وجود دارد ولي انسان در سايه خواستن، آگاهي و ايمان مي تواند بر آن غالب شود. آدمي هم مي تواند فرشته باشد و هم حيوان و اين امـــر بستگي به تربيت و ايمان و آگاهي او دارد.  

اسلاید 8: 7- در مورد تربيت پذيري انسان، کلاً چند نظر وجود دارد؟ به اختصار بيان کنيد. (تربیت) گروهي معتقدند، انسان، صد در صد قابل تربيت است و مربي به هر صورتي که بخواهد مي تواند در او تغيير ايجاد کند و او را چــون مومي به دست بگيرد و به هر شکلي که بخواهد، درآورد . ولي ما، در عمل مي بينيم کودکان چنان نيستند که هرچه را بخواهيم بتوانيـم درباره آنها اعمال کنيم. عده اي از علما معتقدند که انسان غير قابل تربيت است زيرا او هم اسير وراثت و هم اسير غرايز است و ايـــن شرايط و عوامل نمي گذارنـد که او از ديگران نفوذ بپذيــرد. به نظر طرفداران عامل محيط و جغرافيا و فرهنگ، شرايط چنان آدمــي را تحت تأثير قرار مي دهد که او قادر به تغيير وضع و سرشت نيست.  

اسلاید 9: 8- تربيت پذيري انسان از نظر اسلام به چه اموري مشروط و محدود است؟ شرح دهيد. (تربیت) - هوش و دانايي خام آدمي، هرچه آدمي باهوش تر باشـد، امکان تربيـت او بيشتر است. - سن، به اين معني که هرچه آدمي در سن پايين تري باشد امکان تربيـت او زيادتر است. - استعداد و توانايي هاي ذاتي و بالقوه. شما مي دانيد در برخي استعداد ادبـي بيشتر است و در عده اي استعداد رياضي. - رغبت و تمايل آدمي هم در تربيت پذيري او نقش دارد. انساني چيزي را کـه بخواهد، در آن زمينه موفق است. - آمادگي و تجهيزات او، به اين معني که انساني اگر بخواهد ببيند و ياد بگيرد، به چشم نيازمند است و آن کس که بخواهد ماشين نويسي کند دست و انگشتان را لازم دارد. - معلم و آموزگار خوب نيز در تربيت آدمي و يا جهت دادن او به سوي تربيت نقش اساسي دارد، گاهــي آموزگار خوب محرک آدمــي به کار و تربيت است و زماني مانع او در اين امر.    

اسلاید 10: 9- جمع بندي ديد اسلام در تربيت پذيري چيست؟ چهار مورد را بيان کنيد. (تربیت) - امکان تربيت در دوران کودکــي بيشتر از ديگر دوره هــاي زندگي است. - در تربيت پذيري و يادگيري، ظرفيت انسان از همه پديده هـا بيشتر است. - برخي از ويژگي ها در محدوده کار تربيت نيست مثل تغييــر رنگ پوست و شرايط ارثي و مادر زادي. - اگر تربيت با شرايط فطرت منطبق باشد، نتيجه و محصـول آن زيادتر است.   .  

اسلاید 11: 10- وراثت را تعريف کنيد. (عوامل مؤثر در تربيت) عبارت است از انتقــال يا سرايت پاره اي از صفـات و خصايص والدين و اجداد به کودک، از طريـق نطفه که بعدها همين نطفــه به انساني تبديل مي شود و بر اين اساس، کودکي که به دنيا مي آيــد، داراي صفات و خصايصــي از پدر و مـادر و اجــداد پدري و نيــز ويژگي هايي از مادر و اجداد مادري است و اين گونه صفات را صفات ارثي مي خوانند.

اسلاید 12: 11- صفاتي که از طريق وراثت به فرزندان منتقل مي شود را نام ببريد. (عوامل مؤثر در تربيت) 1- صفات مربوط به نوع؛ 2- صفات مربوط به جنبه هاي فيزيولوژيک يا جنبه هاي وظايف و… ؛ 3- صفات مرضي؛ 4- صفات مربوط به جنبه هاي هوشي و رواني .

اسلاید 13: 12- صفات نوعي را که از طريق وراثت منتقل مي شوند، شرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربيت) مثلاً از حيواني چون آهو ، آهويي به دنيا مي آيـد که از نظر شکل و صورت و قيافه با ديگر آهوان متفـاوت است. از نسـل انسان نيز آدمي به وجـود مي آيد که از نظر شکـل و صورت و قيافه با گوسفند و شتر و کلاغ متفاوت است. هــر پديده اي در حين ولادت و رشد، داراي صفات نوعي خويش است و انتقال اين صفات از طريق وارثت است.

اسلاید 14: 13- صفات فيزيولوژيک که از طريق وراثت منتقل مي شونــد کدامند؟ بيان کنيد. (عوامل مؤثر در تربيت) اين گونه صفات نيز از طريق وراثت به نسل بعد سرايت مي کند . مثل وضع گردش خون افراد انساني که با سيستم گردش خون کبوتر متفاوت است. فشارخون، طرز کار قلب، طـرز کار غـده ها، معده و روده، طول عمـر، رنگ پوسـت، ضربان قلب، درجه حرارت بدن، وضع بلوغ انسان و حيـوان با ديگران فرق دارد.

اسلاید 15: 14- چه صفات مرضي از طريق وراثت منتقل مي شوند؟ شرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربيت) پاره اي از بيماري ها هستند که از راه نطفه و از طريق وراثــت به نسل بعد سرايت مي کند. مثل مرض قند، بيماري سفليس، بيماري هاي قلبي، شب ادراري و... .  

اسلاید 16: 15- صفات مربوط به جنبه هاي رواني و هوشي را که از طريق وراثت منتقل مي شوند معرفي کنيد. (عوامل مؤثر در تربيت)تحقيقات علمي نشان داده اند پاره اي از اين صفات نيز از طريق وراثت و از کانال نطفه منتقل مي شوند. به عنوان مثال فرزنداني که به دنيا مي آيند، از نظر هوشـي تقريباً معدلي از هوش پدر و مادر را دارند. معمولاً از پدران و مادران باهوش، فرزنداني باهوش و از پدران و مادران کم هوش غالباً فرزندان کم هوش به دنيا مي آيند و کسـي را که به عليت پدر و مادر سياه پوست، با رنگ پوست خاصي به دنيا آمده نمي توان سفيد پوست کرد.

اسلاید 17: 16- غرض از محيط، در تربيت چيست؟ توضيح دهيد. (عوامل مؤثر در تربيت) غرض از محيط، عوامل و شرايطي است که آدمـي را در خـود غوطه ور ساخته و يا به گونه اي او را تحت تأثير قرار مي دهد. مثلاً محيط رحم مادر يک محيط است، زيرا طفل را در خود شناور کرده و هوا هم يک محيط است، زيرا ما را در خود غرفه ساخته است

اسلاید 18: 17- محيط رحم چه تأثيـري در جنين مي گــذارد؟ شـرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربيت)- حجم رحم و شرايط لگن که محيط رشد و پرورش جنين است و کمي یا زيادي آن حجم، در جنين مؤثر است. - فشار رحم از نظر هورمون ها و مواد شيميايي توليد شده به علت حاملگي و امتزاج خون ها؛ -غذاي مادر در دوران حمل از نظر سلامت يا مسوميت، حجم غذا کـه براي زنان باردار بايد کم حجم و از نظر قدرت بايد نيروزا باشد مثــل گوشت، خرما، کره ...؛ - بيمـاري مادر در دوران حمل که اثراتـي بر روي جنيـن دارد مثل تب هاي شديد؛ - دواي مادر در دوران حمل به ويژه داروهاي مسکن که اثري منفي و مسموم کننده بر جنين مي گذارند.  

اسلاید 19: 18- چه عواملي و شرايطي از خانواده در کودک مؤثرنــد؟ شرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربیت) - وضع اخلاقي و انظباطي والدين در کودک مؤثر است. پدر و مادري که درباره فرزندان انظباطي انديشيده و رفتاري بر اسـاس ضوابط و اخلاق اسلامي پياده مي کنند، در فرزندان خود تأثيـري خاص دارند. - شرايط فکري و فرهنگي والدين نيز در تربيت نسل جداً مؤثر است. - شرايط اجتماعي خانواده هم در تربيت فرزندان مؤثر است.  

اسلاید 20: 19- به نظر شما نقش پدر در تربيت کودک بيشتر مؤثر است يا نقش مادر؟ چرا؟ (عوامل مؤثر در تربیت) نقش مادر به مراتب مهم تر و مؤثرتر از نقش پدر است؛ زيرا: -طفل تا مدت 9 ماه در رحم مادر بوده و با او رابطه خوبي داشتــه است. -کودک تا دو سال در دامان مادر بوده و از شير او نوشيــده است. -در شبانه روز بيشترين مدت ارتباط را مادر با فرزندان خود دارد نه پدر. -کودک از نظر انس و معاشرت با مادر مأنوس تر است تا با پدر.  

اسلاید 21: 20- اعضاي خانواده چه کساني هستند؟ (عوامل مؤثر در تربیت) اعضـاي خانواده شامل هر کسي است که در خانواده با کـودک، زندگي مي کند ولي پدر يا مادر او نيست و شامل: برادران و خواهران ، پدر بزرگ و مادر بزرگ ، ديگر افراد خانواده ، خويشان و بستگان.  

اسلاید 22: 21- خويشان و بستگان چه نقش و تأثيري در کودک مي گذارند؟ بيان کنيد. (عوامل مؤثر در تربیت) غرض از خويشان و بستگان، آنهايي هستند که در خانه کودک با او نيستند، بلکه در خانه خود زندگي مي کنند ، ولي با خانــواده کودک آمد و شد و با طفل ارتباط دارنــد. مثل خاله، عمه، دائـي و فرزندان آنها. تجارت علمي نشان مي دهند که نقش اين گــروه در موادي وسيع تـر و مؤثرتـر از نقش پدر و مادر است. چه بسيارنـد کودکاني که پدر و مادر آنها افرادي درست و صالح بوده اند ولـــي کودکان به علت ارتباط دائم و وابستگي با خويشان و بستگان فاسد خود سر از انحراف در آورده و راه و رسم آنها را پذيرا شده اند.  

اسلاید 23: 22-گروه معاشران چه نقش و تأثيري در کودک مي گذارند؟ بيان کنيد. (عوامل مؤثر در تربیت)  از عوامل محيطي مؤثر در تربيت، گروه معاشران هستند يا گروه همسـالان، يعني افرادي قرين، نظير و همتا در آنها هستند که با هم دوستي، معاشرت و بازي دارند و همراز و همدم يکديگر به حساب آمده و جرگـــه اجتماعي را تشکيــل مي دهند. گروه معاشران، نقش فوق العاده و سرنوشت سازي در زندگي يکديگـر دارند. گروه معاشران در سه مورد، نقش و اثري بيش از پدر و مادر دارند: الف) زماني که خانواده از منطقه اي به منطقه ديگر کوچ کرده اند. در آن صـورت فرزندان در محيط جديد پذيراي فرهنگ جديدند. ب) در موردي که فرزندان در مرز سني بلوغ قرار گرفته اند و در آن هنگام، براي بيان رازها در مرزهاي مربوط به آن بيش از آنکه به والدين و مربيان روي آورند به سوي دوستان روي مي آورند. ج) زماني که وضع و محيط خانه آشقته و نابسامان باشد و پدر و مادر کودک با هم درگيري و اختلاف داشته باشند. در آن صورت کودکان به سوي دوستان بيشتــر روي مي آورند و با آنها بيشتر درد دل و معاشرت دارند.  

اسلاید 24: 23- چه چيز معلم در شاگردان مؤثر است؟ توضيح دهيد. (عوامل مؤثر در تربیت) - سر و وضع ظاهر و آراستگي ها و نظافت و آرايش معلـم و رسيدگي هاي عادي و افراطي خود؛ - نظم اداري و وقت شناسي و پاي بندي معلم و مربي به رعايت ضوابط و مقررات مدرسه و جامعه؛ - الگوي عملي بودن او يعني آنچه را که او به شاگردان مي آموزد و دستور اجراي آن را مي دهد، خود نمونه و سمبل باشد. - اخلاق و معاشرت و پايبندي معلم به آداب و سنن، خيرخواهي و انس و صفا و صميمت او؛ - همدلي و همرازي معلم در جهت خيرخواهي ها و حل مشکلات شاگردان و احياناً ديگر افراد جامعه؛  

اسلاید 25: 24- مردم جامعه چه کساني هستند و چه تأثيـري در کودک دارند؟ شرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربیت)  کساني هستنـد که در سازنـدگي و يا ويراني بنــاي اخلاق کودکان و نوجوانان مؤثر هستند. ما موجودي اجتماعي هستيم و در جامعه با مردم زندگي مي کنيم، از آنان تأثير مي گيريـم و در مواردي در آنان تأثير مي گذاريم. جامعـه شامل گروهي از زن و مرد و پير و جوان است که داراي وحدت در فکر و خط و رويه اي روشن است.  

اسلاید 26: 25- مسؤولان اجرايي چه کساني هستند و چه تأثيري در کودک دارند؟ (عوامل مؤثر در تربیت)  غرض از آنها کساني هستند که در مقامـات اجرايي جامعـه نقشي اساسي دارند، مثل وزرا، رؤساي ادارات، بخشداران، پليس و مأموران انتظامي و هر کسي که در پست فرماندهي و رهبــري کشور يا يک منطقه است. نقش و تأثيــر آنها در اصلاح يا فساد يک کشور، اندک نيست. اگر رهبران جامعه افرادي پاک و سالم و در خط صــواب باشند، مردم نيز کم يا بيش همــان راه و روش اصيل شناخته شده مملکت و شيوه پايبندي به ضوابط قانوني را در پيش مي گيرند و برعکس اگر اينان در خط فساد و آلودگي و گناه و يا در خط طاغوت باشنــد مردم نيز همان راه و خط را در پيش خواهند گرفت.  

اسلاید 27: 26- شيطان کيست؟ و چه تأثيري در صلاح و فساد ما دارد؟(عوامل مؤثر در تربیت)  بر اساس بيان قرآن، شيطان آفريده اي از خدا و خلقتي از خلقت هاي اوست و از گروه جنيان است. او خواستار آن شـد تا قيامت زنده بماند و به عزت خدا سوگند ياد کرد که نسـل آدم را گمراه سازد و راه رشد را بر او ببندد.  

اسلاید 28: 27- فرشتگان که هستند؟ (عوامل مؤثر در تربیت)  خـدا آفريـده هاي ديگـري نيز دارد که از جملـه آنهـــا فرشتگانند که مأموران الهي در کارگرداني نظام و برخي در رابطه با انسانند. برخي فرشته وحي اند که پيام را از جانب خدا بــراي پيامبران مي آورند. برخي مراقب و همراه آدمــي و حسابرس و ثبت کننده اعمالند. برخي مأمور باد و بارانند و عده اي مأمـــور ستاندن جان انسان در حين مرگ.  

اسلاید 29: 28- در جهان چه نظاماتي حکومت دارند؟ پنج مورد را بيان کنيد. (عوامل مؤثر در تربیت) - نظام عمل و عکس العمل؛ اگر ستم کني ستم خواهي ديد، اگـــر سيلي بزني سيلي خواهي خورد. - نظام اميد؛ که پايان شب سيه سفيد است، پس از هر دشواري، آساني خواهد آمد. - نظام اسراف و فقر؛ فرجام اسراف و زياده روي فقر و محروميـت است. - نظام عزت و ذلت؛ يعني هرکس زمينه را براي عزت و آبرومنـدي خود فراهم سازد، عزيز خواهد شد و هرکس زمينه را براي ذلت و بد بختــي خود فراهم سازد، ذليل خواهد شد. - نظام مرگ و حساب؛ آدمي اگر هزاران سال هم زنده بماند سرانجــام بايد بميرد و پس از مرگ از او مي پرسند که چه کردي؟ و او بايد حساب اعمالش را ذره ذره پس دهد.  

اسلاید 30: 29- خود انسان در خودش چه نقش و تأثيري دارد؟ بيان کنيد؟ (عوامل مؤثر در تربیت) آدمي، خود تحت تأثير خواسته ها، تصميم ها و باورهاي خويش است. خود مي تواند در سرنوشت سازي خويش مؤثر باشـــد. براي خود عزت و شوکت و سربلندي پديد آورد و يا سببي براي بدبختي ، سقوط و تيره روزي خود باشد. نبايد نقش ِ خواست و اراده آدمـي را در سازندگي يا ويراني خويش ناديده گرفت. آنجا که بتواند خواستـه خود را بـر اساس فرمان خدا تطابــق دهد و آنجا که انسان از روي درک و فهم و حساب چيزي را بخواهدو بالاخره آنجا که اين خواست را با نيروي ايمـان همراه کند، همه چيـز در خط درست و صواب بـه پيش خواهد رفت.  

اسلاید 31: 30- غرض از شرايط شخصي در تربيت چيست؟ شرح دهيد. (عوامل مؤثر در تربیت)  يعني شرايطي که به خود ما و وضعيت ما مربوط مي شونـد و از آن جمله اند شرايط جسمي و بدني ما، از نظر پيشرسـي ولادت کـه خود سبب آمادگي براي آسيب پذيري ها و داشتن حالات بيمار گونه و در نتيجـه بدبينــي نسبـت به خـود و زندگـي، نق زدن هـــا و ترشرويي هاي مداوم است، سلامت و بيماري کودک که برخي از آنها مزمن و گرفتار کننده اند و طفل را نيازمند به پرستار مي سازند.  

اسلاید 32: 31- غرض از شرايط مربوط به جامعه در تربيت چيست؟( عوامل مؤثر در تربیت) ازعوامل و شرايط مؤثر در تربيت و رفتار ما، شرايط مربوط بـه جامعه و امور اجتماعي است که آدمي از تأثيرات و نفوذ آنها دور و بر کنار نيست. اين شرايـط مي تواند عامل سلامت يا بيمــاري فــرد، سازنده خلق و خوي آدمي و يا عامل اسارت و پاي بندي او باشند. از نظر اسلامي جامعه داراي نقش مثبت يا منفي و گاهـي عامل کفــر افراد است. امور جامعه به چهار صورت است: 1- شرايط فرهنگي جامعه؛ 2- شرايط اجتماعي جامعه؛ 3- شرايط سياسي جامعه؛ 4- شرايط اقتصادي جامعه؛  

اسلاید 33: 32- نقش و تأثير فقر و غنا در تربيت افراد کدام است؟ بيـان کنيد.( عوامل مؤثر در تربیت)  عامـل فقر براي آنها که تمرين و تحمـل آن را ندارنـد، سبب شکست روحيه و گاهي سبب کفر است . گاهي فقــر و نداري سبب مي شود که آدمي در شهر و کشور خود غريب باشد. فقر، ممکـــن است انسان تيزهوش را از بيان رأي و نظرات خود باز دارد مگر آنکه اين فرد، طوري تربيت شود که داراي عزت نفس باشد. عامل غنا نيز موجب برازندگي است به شرط آنکه آدمي ظرفيت آن را داشته باشد وگرنه گاهي غنا سبب غرور است و يا سبب فخرفروشي، خودخواهي و خود پرستي.

اسلاید 34: 33-هدف علمي و تحقيقي چيست؟ شرح دهيد.( هدف ) پرورش روحيه تعليم و تعلم در افراد آنچنان که هميشه در پـي کسب علم و افزايش دانش خويش بوده و سعي کند ديگران را نيز به اين کار وادارند. روح بررسي و کنجکاوي افـراد، زنده نگه داشتـه و سعي در کشف و ابداع و اختراع داشته باشند. کنجکاوي فرد نسبت به محيط طبيعي و اجتماعي توسعه يافته و بتواند اطلاعات و مهارت سودمندي را براي زندگي به دست آورد. علاقه مندي به خوانــدن، مطالعه کردن و فهميدن و افزايش آگاهي را در او پرورانده و او را به شکار و کسب اطلاعات تازه وادارد.  

اسلاید 35: 34- هدف در زبان و ادبيات چيست؟ توضيح دهيد.( هدف ) هدف اين است که نسل جديد، قادر به درک و دريافت نثر، نظم، متــون و اشعـار زبان فارسـي باشد، از استعــارات و کنايـات ، از ضرب المثل هاي آن سر در آورد و در عرصه کاربرد زبان قــادر بـه استفاده به جا و مناسب از آن باشد. همچنين هدف اين اسـت که او بتواند افکـار و نظـرات خود را به زبان فارسـي به گونه اي آسـان و سليس و روان، به نگـارش درآورد و در نهايت، از ادب فارســي بـه عنوان مظهر وحدت ملي و در نقشه اي فراتر از وحدت انديشــه اي فارسي زبان هاي جهان که در جاي اين قاره بزرگ زندگي مي کنند ، استفـاده بَرَد و مي دانيم که جامعه شناسـان ، زبان واحد را ، عامـل وحدت به حساب مي آورند.  

اسلاید 36: 35-هدف هنري چيست؟( هدف ) شناخت زيبايي هاي جهان آفرينش و مخصوصاً شگفتي هاي آن به عنوان مظاهر جمال الهي از اهداف تربيتي اسلام و استفاده از آنها براي هدايت و تلطيـف ذوق ها و استعدادها و زيبـا کردن زندگــي، هدفي ديگر است. هدف شناخت هنر از ديدگاه اسلام و استفاده از آن، براي زيبا سازي مناسبات زندگي انسانــي و حفظ صفاي باطـن و جلاي روان است و هنر اسلامي چنين مقصد و رسالتي دارد .

اسلاید 37: 36- هدف در جهان شناسي چيست؟ بيان کنيد.( هدف )از اهداف مهم تربيت، ايجاد جهان بيني در افراد و بيـرون آوردن فرد از مرحله جهان احساسي و کشاندن او به عرصه جهان شناسـي است. در جهان احساسي، افراد نسبت به پديده هاي جهان، رابطه و برخوردي سرسري و سطحي دارند که نمونه آن در عالم حيوانات هم به چشـم مي خورد. در جهان شناسـي سعي به درک روابـط علت و معلولي، کشف جهان، شناخت رمز و راز پديده ها و طرز کار آفرينش است و چنين شناختي است که آدمي را به جهان بيني مي کشانـد ، يعني داشتن ديدي کلي نسبت به جهان.  

اسلاید 38: 37- هدف در کسب آگاهي سياسي ما چيست؟ بيان کنيد.( هدف ) هدف ارتقاي بينش سياسي افراد در عرصه حکومت و نـوع آن ، آگاهـي از کيفيت و اهميـت قانون و مشروعيـت آن و تابعيت بـــا متبوعيت انسان در کشور، توجه دادن به حکومت صالح ، اجـــراي قوانين حق و عدل، آگاهي از جريانـات حاکم بر کشــور، وضعيت و موقعيت کشور و جنبه هاي سوق الجيشي آن است. اين مهم است که افراد يک کشور از شرايط سياسي آن، از وقايـع و اتفاقاتي که در جامعه وجود دارد، از سيستم حکومت و از مشروعيت آن سر در آورند و بدانند در چه جامعه اي زندگي مي کنند و چـــه خطوطي در آن حاکم است.  

اسلاید 39: 38- هدف در جنبه قانون و استقلال چيست؟ شرح دهيد.( هدف )  هدف پرورش روحيه قانون پذيــري و احترام به قانـون حق و مشروع و التزام به رعايت آن است. هدف گسترش روحيه ضابطــه داري و نظم و رعايت انظباط در عرصه سياسي است.  

اسلاید 40: 39- ما در پاسداري از مرزها چه اهدافي داريم؟ بيان کنيد.( هدف ) هدف پرورش روح سلحشوري و سربازي در نسل به منظور حفظ و صيانت از سرزمين و مرزهاي اسلامي است و در اين عرصه تقويت بنيه دفاعي کشور، ايجاد آمادگي دفاع نظامي در افراد و تهيه قـواي لازم بر اساس ضرورتهاي روز و حتي به نمايش گذاشتن آن به خاطر ايجاد رعب در ديدگان دشمن و واهمه داري آنان از انديشه حملـه و دستبرد به جامعه اسلامي و منابع و منافع آن است. همچنين هـدف رشد و تقويت روحيه جهـاد و ايثـار و شهـادت، توسعه انديشـــه فداکاري و روحيه شجاعت و شهامت در افراد و مبارزه بي امان عليه خصم و رغبت به اعتلاي نام خدا و حفظ ارزش ها و قداست ها، تحت هدايت و رهبري ولي امر مسلمين است.  

اسلاید 41: 40- هدف از کار و توليد را بيان کنيد.( هدف ) هدف ، توجـه دادن به کار و قـداست آن است. شناخت نـــوع کارهاي لازم در جامعه، پذيرش نوعي از آن و تن دادن به آن و تلاش در جهت کسب معاش حلال است. اصل ، بر اين است که آدمي تن به کار و تلاشي دهد که در سايه آن بتواند استقلال اقتصادي خــود را حفظ کرده و سربار ديگران نشـود. هدف، تن دادن به کاري مفيـد و مشروع، بهره مندي از مواهب و درآمد آن و سعي در کسب مهارت و ورزيدگي لازم براي آن کار است. همچنين هدف اين است که هرکس به تناسب توان و استعـداد خود به پيش رود و با داشتن رغبت هاي لازم ، فنون و مهارت هاي مربوط به آن شکل را به دست آورد.  

اسلاید 42: 41- هدف در آگاهي ديني چيست؟ ( هدف )- آگاهي و معرفت نسبت به اصول ديني و اعتقادي شامل آگاهي نسبت به : - خدا و صفـات جلال و جمال او، خلق و قدرت او، مديريت و کارگردانــي او ، دانايي و شنوايي او، اراده او، توحيد در خلق و امر، مشيت خدا، تضاد و قدر او و ... ؛ - عدل خدا، و قسط او و آگاهي از جبر و اختيار، آزادي انسان در تصميم گيري و عمل؛ - نبوت و ارسال رسل، عصمت آنها، رسالت آنها، صفات و عمل آنها، نبوت عامه و خاصه؛ - امامت و رهبري، مسأله جانشيني و وصايت، امامت عامه و خاصــه ولايت در عصر حضور و غيبت؛ - معاد و رستاخيز، دنياي برزخ، مسأله حشرو نشر، مسأله حساب و ميـــزان، بهشت و دوزخ؛  

اسلاید 43: 42- براي اهداف، چه شرايط و خصايصي است؟ بيان کنيد. ( هدف )- شرايط مذهبــي جامعه به ويـژه از آن جهت که در يک جامعـه مذهبي، دين نقشي مهم و اساسي در سرنوشت سازي در زندگي مردم دارد. - شرايط سياسي جامعه از نظر نوع حکومت و کيفيت کارگردانــي که معمولاً اگر جامعه اي ديني باشد، اين امر در تربيت جامعــه هم نقـش دارد. - شرايط اقتصادي جامعه که فقر و غنا، خط فکـري مردم در مصـرف، داراي نقشي مهم در اجراي اهداف و به کار گيري راه و روشهاي اخلاقي و تربيتي است. - شرايط فرهنگي جامعه و طرز فکر افراد و آداب و سنن و ارزش ها، به ويژه از آن بابت که دريابيـم آن فرهنگ داراي چه نقاط اشتراکــي بـا مذهب است و تا چه حد خالص و ناخالص است.  

اسلاید 44: 43- نوع هدف ها کدامند؟ بيان کنيد. ( هدف )- مسلم و قطعي و تغيير ناپذير باشند، مثل هدف هاي مربوط بـه حلال و حرام که تا قيامت ثابتند. - تغيير پذير و قابل دگرگوني باشند. - عمومي باشند، يعني اهداف براي همه افراد جامعه باشد. - فردي باشند، مثل اهداف در رابطه با رشد و تقويت جسم و ذهن و روان و عاطفه؛ - جمعي باشند، يعني در رابطه با روابط و ارتباطات اجتماعي باشد. - در سطح ملي باشند، يعني براي همه افراد کشور بهتر شود.  

اسلاید 45: 44- منابع اهداف در اسلام کدامند؟ بيان کنيد. ( هدف )- قرآن، يعني همين کتاب آسماني که در دست ماست و خداوند آن را به عنـوان دستورالعمل زندگي ما، توسط پيامبر خود، نازل کرده است. - سنت، که عبارت است از قول، فعل و تقرير پيامبر و حضرات معصومين (ع) که براي ما در عرصه زندگي ديني سند است. - اجماع، که عبارت است از رأي و نظر و نيز عمل آگاهانه به مسائل اسلام و پاکـان و نيکان اسلامي در طول تاريخ حيات اسلام. - عقل و خرد عالمان و صاحبنظران بر مبناي درک و برداشت از حقايق دين و زندگي، با شرط عدم اصطکاک و مخالفت آن با قرآن و سنت. - فطرت، که داراي زمينه اي دروني در همه انسان هاست و در همه نقاط جهان بـراي همه افراد واحد است و مبناي فطري بر صداقت، حقيقت جويي، رشد و تعالي آدمــي است. - تاريخ و دستاوردهاي تاريخي که حاصل بررسي هاي محققان است و رمز رشدهـا و انحطاط ملت ها در آن معين و براي مردم امروز، درس است. - تجارب روزمره عالمان، مديران و صاحبنظران کشور که در خط صداقت و پاکــي و انس و خيرخواهي براي ملت و کشورند.  

اسلاید 46: 45- روش را تعريف کنيد؟ لغات آن را توضيح دهيد . ( روش های تربیت ) روش، عبارت است از مجموعه تلاش ها، فنون و وسايل و ابزاري که وصول ما را به يک هدف، ممکن و تسريع مي کند. - کلمه تلاش است که نشان مي دهد براي وصول به هدف، بايـــد فعاليت و رفتاري را از خود بروز دهيم و تنها با قصد و نيت نمي توان به مقصد رسيد. - کلمه فنون در اين تعريف حکايت از آگاهيهاي عملي و تجربي دارد. - کلمه وسايل و ابزار در تعريف، حکايت از اشياء و وسايل مادي يا غير مادي دارد که براي وصول به مقصد، ما را ياري مي دهند. - کلمه تسريع در تعريف، سخن از اين دارد که از بين راههاي ممکـن براي رسيدن به هدف بايد آن راهي را برگزيد که بتواند زودتر و بهتـر ما را به مقصد برساند.  

اسلاید 47: 46- ديد قرآن و اسلام درباره روش چيست؟ توضيح دهيد. ( روش های تربیت ) اسلام به عنوان آخرين و کامل ترين اديان الهــي در امر تربيت و سازندگي نسل، به اين نکتــه خوب واقف است کـه قابليتها به خودي خود رشد و پرورش نمي يابند. هيچ حرکتي را نمي توان صورت داد جز آن که ما در آن به آگاهي و معرفت و راه و روشي نياز داريم. در تربيت، ما به دنبال روشي هستيم که ما را زودتر، بهتر و بيشتر به هدف برساند.

اسلاید 48: 47- روش الگويي چگونه روشي است؟ آن را بيان کنيد.( روش های تربیت ) روش الگويي از مهم ترين روش هاي سازندگـي در تربيت است که در اسلام راجع به آن سفارش و تأکيــد بسيار شـده است.  

اسلاید 49: 48- اثر ورزش در رفتار چيست؟ ( روش های تربیت ) ورزش در رفع فشارهاي رواني، بهبود کار رگ ها و عـروق، قلب و ريه ، افزايش سوخت و ساز و بالا بردن روحيه شـادي و نشاط به انسان کمک کند. وقتي، قلب و ريه با حداکثر ظرفيت و در هواي آزاد عمل کنند، عمل غده ها تنظيم و از فشارهـاي رواني کاسته مي شود.  

اسلاید 50: 49- اثر مدرسه در رفتار چيست؟ ( روش های تربیت ) پس از خانه، مدرسـه از مهم ترين عوامل رشد فکــري ، اجتماعي و عاطفي کودکان به شمار مي رود. آموزش، به طـور کلي در تغيير يا ايجاد رفتـار ، نقش تعيين کننــده دارد . در مدرسه، کودک با همسالان و ديگر شاگـــردان از گروه هاي گوناگون جامعه و نيز با معلمان و اولياي مدرسه مواجه است و زمان نسبتاً چشم گيري را در مدرسه مي گذراند. با فراگرفتن خواندن و نوشتن و معلومات جديد، پايه رشد علمي، ادبــي، هنري و فکري کودک پي ريزي مي شود.  

اسلاید 51: 50- تأثير وراثت و محيط در رفتار را توضيح دهيد؟ ( روش های تربیت ) ويژگي هاي جسماني ، بيشتر تحت تأثيــر وراثت قرار دارند ، ماننــد رنگ پوست، گروه خوني، استعداد بلندي يا کوتاهي قد و مانند آنها. چنانکه اگـر پدر و مادري هر دو بلند قد باشند کودکان آنها استعداد بلندي قد دارند. نکتـه مهم اين است که رفتار، به طور کلي ارثي نيست. آنچه از راه ارث به ما مي رسد ، ساختمان بدني و قابليت آنها براي واکنش نشان دادن در محيط هاي گوناگون است. زمانـي که رفتار، از ساختمان و نيروهاي بدني مايه مي گيرد، از وراثت پيروي مي کنـــد وگرنه تابع يادگيري است. رفتار به طور مستقيم از راه ارث انتقال نمي يابد بلکـه در مسير تکامل فرد، ادراک و آموخته مي شود. آنچه هر کودکي به ارث مي بــرد ژن هايي هستند که در ساختمان، رشد و شکل دهي اعضاي بدن و طرز کار آنهـا مؤثرند. اساس آن هدايت و جهت دهي افراد به سوي مقصدي معين، آموزش راه و رسم حيات، اصلاح اخلاق و رفتار است. اساس اين روش، استفاده از توان مشاهده افراد و ايجاد انگيـــزه و علاقه در فرد براي همانند شدن است. اين همانند سازي در برگيرنده همــه حرکات، افعــال و مواضع آدمي است.  

اسلاید 52: 51- تأثير وراثت و محيط در رفتار را توضيح دهيد؟ ( روش های تربیت )1- انبياي الهي که بندگان پاک و صالح خدا بودند. 2 - عترت رسول الله که نمونــه و سمبل آن حضرت علــي(ع) و فاطمه (س) و حسن (ع) و حسين (ع) هستند. 3- بندگان صالح خدا از پدران و مادران شايسته و در خط عبادت خداوند از علما و فقهاي شايسته و با تقوا که نگهبان دين، نگهـدار خود در برابر گناهان و آلودگي ها، مخالفان هواي نفس و مطيـــع اوامر پروردگار باشند و هر انسان شايسته اي که بنده صالح خداوند و به دور از گناهان و انحرافات باشند اينان الگوهاي نسل هستند و ما بايد از راه و روش آنها تبعيت کنيم.  

اسلاید 53: 52- وعظ و موعظه را در چه مواردي به کار مي برند؟ چهار مورد را شرح دهيد.( روش های تربیت )- براي قيام و حرکت: به اين معني که از خواب غفلت بيدار شويم، تنبلي و تن پروري را به کناري نهيم، از جاي خود بجنبيم و براي حال و آينده خــود حرکتي را آغاز کنيم. - براي اداي امانت: مي دانيم که در بينش اسلامي همه آنچه را که داريـــم امانت هايي از خداوند در دست ماست. جان ما، مال ما، وجــــود ما، قدرت و توانايي هاي ما و ... همه سرمايه هاي خدادادي و به عنوان امانت او در درسـت ما هستند و ما بايد پاسدار اين امانتها و به کار گيرنده آنها در راهي باشيم کـه صاحب آن امانت از ما خواسته است. - ترک گناه و حرام: گاهي موعظه براي آن است که آدمي را از فعل حـرام و از گناهي باز داريم. اگر فردي را در خط گناه مي بينيم بايد او را موعظه کنيـم تـا دست از آن بردارد و خود را جهنمي نسازد. - ترک زورگويي و ستم: که آن نيز يک گناه و عمـل حرام است و حرمت آن زماني بيشتر است که آن زورگويي و ستم به اهل خانه، خويشان و نزديکـان و کلاً به مؤمنان باشد.  

اسلاید 54: 53-چه کسي واعظ باشد بهتر است؟ ( روش های تربیت ) بهتر است خود انسان براي خود واعظ باشد. با استفاده از وقايع و جريانات، با عبرت آموزي ها، با استفاده از قرآن و از کلام حضرت معصومين مي توانيم خود را موعظــه کنيم و اگر خواستيم بــراي ديگران واعظ باشيم لازم است که خود را به ابزار علم، ايمان، تقوا ، عمل اسلامي و خيرخواهـي و اخلاص و صفـا و دوستـداري مردم مجهز کنيم.  

اسلاید 55: 54-تشويق داري چه مفهومي دارد؟ شرح دهيد.( روش های تربیت ) تشويق به معني به شوق افکندن فرد براي انجـام دادن يک رفتار و يا بيان يک سخن است. اساس مسألـه اين است که سعي داريم با زنده کردن آرزو و رغبتي، با ايجاد روح اميد در افـرادي براي وصول به يک نعمت، لذت يا خيرخواهي، آنان را به کــاري واداريم که به خير و صلاح آنها در مورد خواست و نظر ماست.  

اسلاید 56: 55- فوايد تشويق در تربيت چيست؟ ( روش های تربیت )در تعليـم و تربيت ، نقش و اثر تشويق ، به مراتب مهم تر از نقش تنبيه است. کودک و حتي فرد بزرگسال در سايه تشويق ، بهتر به پيش مي رود تا در سايه ملامت، توبيخ، کتـک زدن و ... در فوايد آن گفته اند : تشويق، استعدادهـاي دروني را بيــدار مي سازد؛ سببي براي اعتماد به نفس است؛ عامل خوش بيني به زندگي و کار و تحصيل است؛ باعث تکرار و تداوم عمــل است ؛ سبب نشاط و شادابي عمل است؛ عامل احساس توانمندي در کار و تلاش است.  

اسلاید 57: 56- تشويق، به چه صورت هايي است؟ چهار مورد را بيان کنيد.( روش های تربیت)- تشويق کلامي، مثل مرحبا و آفرين گفتن؛ - به صورت جايزه دادن؛ - به صورت نزديک کردن به خود، فرد را در نزد خود نشاندن، به احترامش از جاي برخاستن؛ - به صورت دادن مقام و رتبت به فـرد ، مثلاً در مدرســه او را مسئول کلاس کردن؛  

اسلاید 58: 57- تشويق ، بايد بر اساس چه شرايطي باشد ؟ چهار مورد را شرح دهيد.( روش های تربیت) تشويق بايد به تناسب جنس باشد. تشوق بايد به تناسب حالات و نيازمندي ها باشد. تشويق بايد به تناسب ميزان کار و فعاليت و به تناسب استحقاق باشد. تشويق بايد در حد و مرزي باشد که بعداً اگر کار بهتري انجــام داد بتوانيم بر مقدار و ميزان آن بيفزاييم.  

اسلاید 59: 58- براي تشويق، چه ضوابطي را بايد در نظر داشت؟ ( روش های تربیت)علت تشويق براي او روشن باشد، به موقع و به هنگام، صورت گيرد، از سوي کسي عرضه شود که مورد علاقه و احترام اوست، گاهي در حضور جمع باشد تا در او اثر بيشتري داشته باشـــد، تشويق گاه به گاه باشد نه هميشه و پي در پي که در آن صورت اثر تشويق از ميان مي رود، تشويق براي کارهاي عالي و ممتـاز باشد، از تأييد دروني برخوردار باشد، فرد معني و مفهوم و لذت آن را لمس کند، اعمال تشويق همراه با ابـــزار بيان و احساس باشد.  

اسلاید 60: 59- در تشويق، از چه اموري بايد پرهيز کرد؟ بيان کنيد.( روش های تربیت)تشويق ما نبايد فرد را به غرور و خودبينــي بکشاند و يـــا تشويق يکي مايه تحقير ديگري نشــود. تشويق براي زيبايــي صورت که امــري خدادادي است روا نيست. تشويــق را بـراي کارهايي بايد انجـام داد که او در آن تلاش و فعاليتــي کـرده و چيزي را کسب نموده است. تشويـــق شما به اندازه اي نباشد که او احساس کنــد ديگـر مسئوليتي ندارد و يا به خود رها شــده است. تشويق شمــا به اندازه اي نباشد که او احساس کند ديگر مسئوليتي ندارد و يا به خود رها شده است.  

اسلاید 61: 60- چرا بايد براي انسان ها تنبيه باشد؟ شرح دهيد. ( روش های تربیت) فطرت انسان پاک داراي رنگ و هواي الهي است. ولي در او تمايل به شر و خواسته هايي است که اگر نتواند بدانها دست يابد ممکن است از غير طريق مشروع وارد آن شده و تن به گنــاه و فساد دهد. شک نيست که هدايت ها و ارشادات والدين و خيرخواهي هـا و نصايح معلمان و مربيان عامل خوبي براي سالم داري او و نيـز در مواردي کنترل و مراقبت از او است و اگر اين نصايح کارساز نبود ناگريز بايد از روش تنبيه استفاده کرد.  

اسلاید 62: 61- مراحل تنبيه کدامند؟ شرح دهيد. ( روش های تربیت)مرحله آگاه کردن: کودک بداند و دريابد چه کارهايي خوب يا بد است. مرحله تذکر: اگر فردي آگاهانه خطايي و گناهي مرتکب شد سعي بر اين است از راه تذکر و يادآوري او را آگاه کرد. مرحله اخطار: اگر تذکرات، چند بار اتفاق افتاده و مؤثر واقع نشوند، سعي شود به او اخطار کنند و به او بفهمانند. مرحله تحکم: غرض اين است که فردي را به جبر، از عملي باز داريم و يا او را به عملي وادار کنيم. مرحله توبيخ: در برخي از موارد با ذکر کلمات درشت و اهانت آميز ممکن است و او را به کاري وادار کرده و يا از کاري باز داريم. مرحله ملامت: غرض، سرزنش است و اين به هنگامي است که مراحل قبلي در او مؤثر نباشد. مرحله قهر: بريدن پيوند عاطفي از يک فرد را قهر گويند. مرحله تهديد: در اينجا به تناسب سن و ظرفيت روحي کودک، او را تهديد خواهيم کرد. مرحله زدن: در آخرين مرحله، از زدن استفاده مي کنيم. اما زدن، شرايطي دارد و هر کسي حق ندارد کودک را بزند.    

اسلاید 63: 62- محبت به چه معناست؟ ( روش های تربیت) عبارت است از اين که رحمت خود را بر فردي گسترده کنيـم و به سوي او بکشانيم. همه انسانها در هر وضع و شرايطي که باشنــد دوست دارند محبوب و مورد علاقه ديگران باشند. رابطه اي عميق از انس و صفا بين او و ديگري برقرار باشد و در سايه آن احساس آرامش و لذت نمايند.  

اسلاید 64: 63- بين محبت و تبعيت چه رابطه اي است؟ ( روش های تربیت) يعني هر انساني در خط پيروي از راه و روش کســي است که محبوب اوست. دوستداري خدا سبب پيــروي و دنباله گيري راه و دستور او مي شود.  

اسلاید 65: 64- بين محبت و هدايت چه رابطه اي است؟ ( روش های تربیت) يعني دوستي هرکسي سبب مي شود که آدمي راه و روش او را پيدا کرده و خود را در حفظ هدايت او قرار دهد.  

اسلاید 66: 65- بين محبت و اصلاح چه رابطه اي است؟ ( روش های تربیت ) محبت به فردي سبب مي شود که او تذکرات محبـــوب را در اصلاح عيوب خود بپذيرد و خود را در همان خط و طريقي قرار دهد که او مي خواهد.  

اسلاید 67: 66- نظم و نظام را تعريف کنيد . (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)چند مداد کودک و بزرگ را به تربيت قد در کنار يکديگر چيده ايد. شما در واقع آنها را نظم داده ايد. در خانه خود هر چيـز را در جاي خود قرار مي دهيد. مثلاً جاي کفش، لباس، کتاب و ... معيـن است. در اين صورت شما در زندگي خود نظـم را رعايت کرده ايد. نظام شامل مجموعــه اي متناسب و مرکب از نظـم ها و قاعــده هاست.  

اسلاید 68: 67- اسلام داراي چه نظاماتي است؟ بيان کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  اسلام داراي نظام سياسي است و در سايــه آن روابط متقابـل مردم را با دولت تعيين مي کند. داراي نظام اقتصادي است و در آن، روابط کار و توليد و ضوابط مالکيت و مصرف را معين مي کند. داراي نظام اجتماعي است و در آن، براي خانواده، اخلاق، قضاوت، حقـوق، ضابطه و نظمــي را اعلام کرده و داري نظام تربيتـي است و در آن، براي شکوفايي استعدادها، رشد و تعالــي بشر، ساختن و به عمـل آوردن افراد، قواعد و دستوراتي را معين فرموده است.  

اسلاید 69: 68- منبع قواعد و نظامات اسلامي چيست؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  منبع اين قواعد و نظامات قرآن است که پديد آمــده از جانب خدا و از طريق وحي است. راه و روش آن برگرفته از سنت رســول الله و ائمه معصومين (ع) است و در راه اجرا و عمل از ره آورد و عقل و تجارب صاحبنظران و يافته هاي روز نيز بهره مي گيرد.  

اسلاید 70: 69- نظام تربيتي اسلام الهي است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) نظام تربيتي اسلام داراي جنبه الهي است. يعني رنگ و هواي خدايي دارد و از جانب آفريدگار بشر، براي او معين شده، همان آفريدگاري که داناي اسـرار و تواناست و آفرينش و کارگرداني آن را بر عهده دارد. بر اين اساس، اين نظـام با نظامات بشر ساخته و نظامات پديد آمده از سوي فلاسفه و دانشمنـدان و هم با نظاماتي که قائــل به خالق و آفريدگاري براي جهان نيستند، کاملاً متفـاوت است. نظامات تربيتي ديگري ممکن است وجود داشته باشند که آنها نيز الهـي به حساب آيند مثل نظام تربيتي يهود، يا نظام تربيتي مسحيت. ولي نظام اسلام با آنها نيز متفاوت است، زيرا اولاً دست تحريف و جابه جايـي و تغيير در قرآن ما دخالت نداشته و احکام را وارونه نکرده است و ثانيــاً اسلام دين کاملي است و پس از يهود و مسيحيت پديد آمده و خداوند به علت رشد و تکامل انديشه ها و لياقت انسان به حفظ و نگهداري ميراث ديني و فرهنگي آن را دين خاتم قرار داده و تا روز قيامت بايد قادر به اداره بشر و تأمين سعادت او باشد.  

اسلاید 71: 70- نظام تربيتي اسلام توحيدي است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  به اين معني که براي خلق و امر، يا آفرينش و کارگرداني، يک خدا قائليم و خط ثثليت (سه خدايي) يا ثنويت (دوگانه پرستي) در انديشه هاي تربيتي اسلام مردود است.  

اسلاید 72: 71- نظام تربيتي اسلام، اسلامي است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) ما به دنبال آن خدا و الهي هستيم که اسلام، معرف آن است و صفاتي که براي خدا قائليم بر اساس وصفي است که قرآن و نسبت از آن سخن گفته اند. خداي ما واحد، عليم و خبير، سميع و بصير ، قادر و مريد و مدرک وحي و صمد و سرمد است.  

اسلاید 73: 72- نظام تربيتي اسلام، فطري است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) يعني الله و معبودي که براي ما تربيتي معين کرده، همان الله و خالقي است که ما را آفريده و فطرت ما را پديد آورده است. فطرت نيرويي در عمق وجود ماست که پيچيده و مرموز است و ما را بــه سوي حقيقت دوستي، عدالت خواهي، زيبايي، آزادي طلبــي و ... سوق مي دهد.  

اسلاید 74: 73- نظام تربيتي اسلام، معنوي است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  يعني نظام الهي تربيت در اسلام تنها به ماديـات عنايت ندارد که معنويت نيز رکني از ارکان حيات انساني است. در همه امـور، در همه رفتار و گفتار و کردار بايد خدا مورد نظر باشد. در همه اعمـال که در اسلام رنگ و هواي عبادت دارد بايد مقصد رضـاي خداونــد باشد.  

اسلاید 75: 74- نظام تربيتي اسلام جاودانه است يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  بالاخره نظام الهي، نظامي جاودانه است، زيرا از سوي خداونـد بر پيامبر ما نازل شده که او خاتم پيامبران است. به فرمـوده قـرآن و به اعتقاد همه مسلمين پس از او پيامبري نخواهد آمـد. پس از او پيامبري نخواهـــد آمد. پس حکم اسلام، دستورات قـرآن، جهت دهي هاي سنت اسلامي براي هميشه تا قيــام قيامت براي بشريت جاري خواهد بود.  

اسلاید 76: 75- دين را تعريف کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  مجموعه قواعد و مقررات، تعاليم و احکامي است که از جانب خدا براي هدايت بشر به زندگي سعادتمندانه فرستاده شده است.  

اسلاید 77: 76- خداوند چند گونه هدايت قرار داده است؟ شرح دهيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) يکي راهنمايي ذاتي و سرشتي که خاص انسان نيست، گيـاه و حيوان و حتي ذرات عالم وجود نيز از آن بهره مند هستند. اينکــه انسان، حيوان و گياه رشد مي کنند، خود نمونه اي از هدايت ذاتي و تکويني است. ديگر ، هدايت تشريعي است که آن مخصوص انسان است و اسـاس آن دين است که خداوند براي راهنمايي بشر به خوب زيستن و نيکو اداي وظيفه کردن، پيامبراني را براي افراد عاقل اعزام داشته تـا راه و روش زندگي را به او بياموزد.  

اسلاید 78: 77- هاديان در نظام تربيتي اسلامي چه کساني هستند؟ بيان کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  خداوند که خالق و آفريدگار بشر است، هادي و راهنماي او بـه زندگي سعادتمندانه و خط صواب است. پيامبران الهي نيز براي هدايت بشر آمده اند. معلماني بي مزد و بـي منت که دستــور کار و هدايت خود را از خدا گرفته و آن را به امت خويش ابلاغ نموده اند. قرآني که امروز در دست ماست، از جانب خـدا و براي هدايت مردم نازل شده است. در نظام تربيتي اسلام معلمان و مربيــان، پدران و مادران و واعظان و دانايان ، دعوت کنندگـان به معروف و نهــــي کنندگان از منکر، در واقع هاديان و راهنمايان افرادند. فطرت بشر ، هادي او به سوي خير، صداقت، پاکي، عدالت و تقوا است.  

اسلاید 79: 78- نظام تربيتي اسلام پوياست، يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  پويا به مفهوم رفتن، حرکت کردن، دويدن و شتاب کردن است و نيز حرکت توأم با چالاکي است و وقتي صفت پويا را درباره کسي به کار مي بريم غرض آن است که او ايستا و متوقف نيست، پيوسته در حرکت و تلاش براي يافتن به دست آوردن و راه و رسم جديد را شناختن است.  

اسلاید 80: 79- امام علي (ع) فرموده: به گوينده ننگريد بلکه به گفتار بنگريد يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  اين سخن خود حکايت از پويايي دارد. مي خواهد بگويد درباره سخن بينديشد و جوانب و ابعاد آن را خوب در نظر آوريد.  

اسلاید 81: 80- حکمت يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  حکمت شامل دانش استوار، فهم و سخن محکم است. در بينش اسلامي گمشده مؤمن است و هرکس که آن را يافت مالک و صاحب آن مي گردد و بر اين اساس، بايد به جستجوي حکمت رفت و آمـد آن را به دست آورد.  

اسلاید 82: 81- عقل در اسلام داراي چه ارزش و بهايي است؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  عقل از نظر اسلام ، پايه و مايه پذيرش ها، طردها، راهنمـــاي آدمي به سوي سعادت و وادارنده آدمي به طي طريق در راهي است که فرجام آن خير و نجات است. اين عقل ماست که ما را وا مي دارد بپذيريم و باور کنيم که جهان را صانعي است که همان خداي بزرگ است

اسلاید 83: 82-کار عقل در زمينه کليات و جزئيات امور چيست؟ بيان کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  کار عقل ادراک کليات است و در درک مسايل جزئي و جنبـي هميشه نمي تواند رأي و نظر بدهد. مثلاً عقل حکم مي کند که بايـد جهان را آفريدگاري باشد، انسان بايد خالقي داشته باشد، انسان در اين جهـان، بدون تکليـف و مسئوليت نيست. اگر مسئوليتـــي و تکليفي باشد حساب و کتابي لازم است.  

اسلاید 84: 83-اسلام يک آيين انقلابي است، يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) اسلام يک مذهب و يک آيين انقلابي است و به گفته يکــي از بزرگان جهان اسلام محال است اسلام وارد ذهن و انديشه اي شود و در آن دگرگوني انقلاب پديد نياورد و شما نمونه ها و موارد آن را در صدر اسلام و در زمان شخص پيامبر (ص) و پس از او در عصــر خلفا و امامان معصوم مي بينيد.  

اسلاید 85: 84- اسلام در زندگي اجتماعي مردم چه تحول بنيادي پديد آورد؟ بيــان کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) نظام تربيتي اسلام، در اين عرصه نيز تحولي بنيادي پديد آورد. خانواده را مقدس معرفي کرد و براي تشکيل آن سفارش و توصيـه بسيار کرد . زن و شوهـر را در دست يکديگر چون امانت خدايــي معرفي کرد و با همين نيت و انديشه دستشان را در دست يکديگـر قرار داد.  

اسلاید 86: 85-نظام تربيتي اسلام در عرصه اقتصادي چه تحولي پديد آورد؟ بيان کنيد. (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت)  نظام تربيتي اسلام در جنبه هاي اقتصادي نيز انقلاب و تحـول بنيادي پديد آورد. کار و توليد مشروع را امري مقدس و وظيفـه اي همگاني معرفي کرد، مالکيـت درآمد را محتـرم و مقـدس شمرد و مردم را بر مال خود مسلط دانست. مصرف را تحت ضابطـه قرار داد آن چنان که مصرف ها در عين مشروعيت منبع، از اسراف و زيـاده روي دور و برکنار باشد، در آن تبذير به معني ريخت و پاش نباشد.  

اسلاید 87: 86- نظام تربيتي اسلام تزکيه را بر تعليم مقدم کرد، يعني چه؟ (ويژگي هاي نظام تعليم و تربيت) يعني شرف را بر کسب مدرک و عنوان تحصيلي تقدم دارد. اگر امر زندگي و تحصيـل انسان بين دو مسألـه داير باشـد، با مدرسـه رفتن و کسب معلومــات ولي به بهاي از دست دادن شرافت وعفت و تقوا و يا سالم ماندن شرافت و عفت و تقواي آدمي ولي به بهــاي عدم کسب علم و مدرک تحصيلي. نظام تربيتي اسلام افراد را چنان تربيت مي کند که براي شرف و تقواي خود بهاي برتري قائل باشند و در سطـوح بالاي علم و تحصيــل، نخست خود را از آلودگي ها و مفاسد برهاننـد و خويش را تزکيـه کنند و آنگـاه به کسب علــم بپردازند که علم هميشه چون اسلحه و چراغ است و چون به دست نااهل افتد خطرآفرين خواهد شد.  

اسلاید 88: 87- نظام تربيتي اسلام داراي جنبه همگاني است يعني چه؟ (همگاني بودن تعليم و تربيت)  تعاليم و احکام نظام تربيتي اسلام براي همه انسان هايي است که در کران تا کران جهان زندگي مي کنند و براي همه افـراد تا روز انقــراض نسل بشر است. ديني است خاتـم، که پس از آن آييــن ديگري از ســوي پروردگار براي انسان ها نمي آيد. اين تعاليــم و دستور العمل ها هم داراي جامعيت و کمالنــد و هم داراي جنبــه ظرافت، رشد و زايندگي. براي همــه جنبه ها و ابعاد زندگي آدمـي برنامه و دستور العمل دارند و هم براي امور انسان در زندگي، شامل جنبه هاي مربوط به حکومت و اقتصاد، اجتماع و فرهنگ، قضاوت و اخلاق.  

اسلاید 89: 88- برنامه تربيتي اسلام چه ساعاتي از عمر ما را شامل مي شــود؟ شرح دهيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت)  صبحگاهان از همان لحظه اول که از خواب بيدار مي شويـم و هوشيار مي گرديم براي ما راهنمايي و برنامه دارد، تا زمان صبحانه خوردن ما، لباس پوشيدن ما، از خانه خارج شــدن ما، به سر کـار رفتن ما، نحــوه کار و توليد ما، معاشــرت و برخورد ما با مـردم، بازگشت به خانــه، معاشرت ما با اهل خانــه، عبادت ما، خواب و استراحت ما، مصرف ما، ذخيره ما، ذکر و زمزمه هاي ما، کيفيــت خفتن ما و ...  

اسلاید 90: 89- خداي اسلام و رابطه او را با انسان معرفي کنيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت)  خداي اسلام هيچگاه دور از دسترس نيست و دمي هـم از مـا غافل نيست. هر آنگاه او را بخوانيم سخن ما را مي شنود و هر عملي که انجام دهيم ما را مي بيند و اين مسأله اي نيست که خاص فردي و يا جمعي معين باشد. همگان در چنين وضع و شرايطي هستند.  

اسلاید 91: هر فردي از افراد بشر، در هر نقطه و منطقه اي که زندگي کند، در هر وضع و موقعيتي که باشد، در هر سني که زندگــي را در آن بگذراند، مي تواند تحت پوشش نظام تربيتــي اسلام قرار گيــرد. درست است که تعداد افراد در جامعه بسيارند و هر فردي براي خود دنياي ويژه است ولي در پيشگاه خداوند براي هر انسانــي دفتري جداگانــه و پرونده اي خاص است و آدمي در عين بهره گيــري از کليات مربوط به نظام تربيتي اسلام، از جنبه هاي مربوط به شرايـط اختصاصي بهره مي گيرد.   90- کليات تعاليم اسلامي شامل همه افراد است يعني چه؟ (همگاني بودن تعليم و تربيت)

اسلاید 92: شامل سه مرحله عمده است: 1- هفت سال اول عمـر را دوره سيـادت (آقايي) يا دوران حريــت (آزادي) نامگذاري کرده اند. 2- هفت سال دوم را دوره عبوديت نام گذارده اند. 3- هفت سال سوم، دوران وزارت نام دارد. غرض آن است که آدمي در آن سن و سال بايد ملازم و همراه باشد.   91-مراحل تربيت در اسلام شامل چه قسمت هايي است؟ بيان کنيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت)

اسلاید 93: 92- در هفت سال اول عمر چه اصولي بايد مورد نظر باشند؟ پنج مــورد را بيان کنيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت) - اصل مراقبت و پاسداري از کودک، بدان خاطر که او به رعايت مصالح خويش آگاه نيست. - اصل توسعه خودشناسي و آگاهــي افراد از ابعاد وجــودي و به کارگيري مناسب اعضا و حواس. - اصل توسعه جهان شناسي و آشنايـي او با پديده هاي جمــادي، گياهي، جانوري، مايعات. - اصل خداشناسي و توجه دادن او به خالقيت و رازقيت و شاهــد بودن خداوند در امور. - اصل آشنايي با مسؤوليت در برابر والدين، مردم، پديده ها و در نهايت پروردگار.  

اسلاید 94: 93- براي هفت سال اول عمر، چه برنامه هايي مورد نظر است؟ پنج مورد را بيان کنيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت)  برنامه هاي بهداشتي: شامل نظافت، ششتشوي دست و صورت و ...؛ برنامه هاي معاشرتي: شامــل طرز برخورد با پدر ، مادر ، اعضــاي خانواده ...؛ برنامه هاي ايمني: مثل عــدم خطر آفرينــي با چاقــو، کبريـت؛ برنامه هاي مربوط به ايمني در خيابان؛ برنامه هاي ديني. 

اسلاید 95: 94- اساس تربيت در 7 سال دوم عمر کدام است؟ پنج مــورد را بيــان کنيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت) - رشد و پرورش تن، توسعه مهارت هاي بدني، آموزش شيــوه هاي حفظ سلامت، ايجاد عادات بهداشتي؛ - رشد و پرورش ذهن، پرورش تفکر و توسعه، گستــرش استدلال، پرورش حافظه و بازشناسي و تشخيص؛ - رشد و پرورش عاطفه، اصلاح ترس هاي موهوم، تعديل خشـــم، جهت داري عواطف، علاقه مندي به يادگيري؛ - رشد و پرورش روان، توسعه وجــدان، ميل به حقيقت جويي ، به کارگيري از آزاديهاي مشروع و مشروط؛ - اصلاح و توسعه رفتار تکلـمي، تقويت زبــان و ادبيات، آمـوزش خواندن و نوشتن، توسعه توان تفهيم و تفاهم؛  

اسلاید 96: 95-اساس تربيت در 7 سال سوم عمر را شرح دهيد؟ (5 مورد) (همگاني بودن تعليم و تربيت) - زمينه سازي و هشداردهي براي داشتن تعادل رواني، تعديـل تمايلات، ارضاي متعادل هوس ها؛ - آشنا کردن به اسرار طبيعـت و کشف روابط انســان با طبيعت و کيفيت بهره گيري و استخدام آنها؛ - توجه دادن به اخلاق و پاکي و فضيلت و زمينه سازي براي انطباق با ارزش ها و داشتن رفتاري اخلاقي؛ - توجه دادن به ارزش هاي ديني و ايجاد فهم و عادت به رعايــت تعاليم و موازين آن و پاي بندي به مذهب؛ - آموزش مفاهيم روابط و ارتباطات بين المللي و اهميت آن و علاقه مندي به استقلال و عدم وابستگي؛  

اسلاید 97: 96-آيا تربيت در ديگر مراحل عمر هم وجود دارد؟ (همگاني بودن تعليم و تربيت)  تربيت همگانـي در اسلام، ديگر مراحــل عمر را نيـز در بــر مي گيرد. آدمي پس از گذر از دوران کودکي و نوجواني ، به مرحلـه جواني و سپس به مراحل ميانسالي، بزرگسالي و پيري و سالمنـدي مي رسد و چنان نيست که در آن مراحل، از تربيت بي نياز باشــد. اصولاً يکي از مرزهاي بعثت انبيا براي همه افراد در سنين مختلـف اين است که انسان ها در هر سن و سالي و در هر مرحله اي از عمر که باشند باز هم نياز به تربيت مداوم و پي در پي دارند.  

اسلاید 98: 97-اصل بازسازي و سازندگي را شرح دهيد. (همگاني بودن تعليم و تربيت)  اصل بازسازي و دوباره سازي شخصيت، به اين معني که اگر در مسير زندگي از خط صواب، دور منحرف شده دوباره از راه استغفار و توبه و ششتشوي گناهان خويش، را در خط صواب، قرار دهد. اگر نارسايي و نقصي در کار و برنامه زندگي اوست آن را اصلاح و ترميم کند.  

اسلاید 99: 98-معلمان اين راه چه کساني هستند؟ (همگاني بودن تعليم و تربيت) در طريق تربيتي همگاني و حرکتي عام به سوي مقصود، ما را به معلماني نياز است که بدون اشاره و همراهي آنها نمي توان به سوي مقصد حرکت کرد . ما به دنيا آمديم، در حاليکه از نظامات و از راز و رمزهاي اين جهان خبر نداشتيم. خداي مهربــان، وسايل و ابــزار شناساگر را در اختيار ما قرار داده که همان چشم و گوش و ديگــر حواس و نيز فهم و عقل و توان درک است و نيز مربي و معلمي براي ما معين کرد که به شرايط و اوضاع اين جهان پيش از تولد ما آگـاه بوده و توانسته است ما را راهنمايي کند.  

اسلاید 100: 99-معلم از نظر اسلام داراي چه وظايفي است؟ (همگاني بودن تعليم و تربيت) - تعليم که در آن آموزش هاي گوناگــون از قرآن، از دانش هــا، از تاريخ و کلاً دستورالعمل زندگي صورت مي گيرد. - تزکيه به معني پيراستن آدمي از عوامل فساد و انحراف و آراستن او به فضايل و پاکي ها. - رهايي از همه عوامل و شرايط که آدمي را در بند مي کنند و ســد راه رشد و پيشرفت او هستند. - امامت به معني رهبري و الگويي که افراد از راه و رسم و عمل والدين و مربيان درس مي گيرند. - رسالت و در آن انجام وظيفــه دعوت به پاکي ها، ابلاغ حق و قيـــام آموزي در انجام وظايف. - مراقبت و نظارت و نصيحت و وعظ و امر به معروف و نهي از منکر. - حرکت بخشي به سوي مقصد و هدف الهي و عبوديت که رمز آفرينش است .