نقد و بررسی کتاب استبداد شرقی

صفحه 1:
دانشگاه تحقيقا سا ورتم یل یس انسانی و ۱ ‎a‏ ‏وه جامعه شناسی سی pW Slow! WY ‏بعد سی‎ جلال يوسفى جا ا معه شناسى اقتصادى تو 

صفحه 2:


صفحه 3:
کارآگوست و یف رگل(۱۸۹۶ -۱۹۸۸) : ۱۹۶۸ انتشارات دانشگاه بیل : محسن ثلاثى ‎١ ۱‏ انتشارات ثالث : ۸۵۶ شناسی با تفصیل در بیش از ۶4 صفحه پیشگفتار کوتاه مقدمه ۱۰۰ فصل +یادداشت ها 

صفحه 4:
در پیشگفتار ضمن تأکید بر دو جنبه اثر که مخاطبان را جذب کرده است. 1.تعيين ويزكى نوعى نظام نيمه مديريتى غير جنبه ها كاركرد مفاهيم ساختارى كلان براى بازشناخت الكوهاى سترگ سا< اجتماعى و دگر گونی است 

صفحه 5:
چند قطعه 7" پرداختن به پیشینه محققان غربی در معرفی جامعه شرقی و آسیا ” گفتن از ظهور نوعی استبداد که برای محقق شرقی نا آ شناخت این استبداد نوظهور را منوط به «تحلیل ژرف: جامعه شرقی يا جامعه آب‌سالار ۳ سه دهه مشغول بررسی استبداد شرقی ۲ اهمیت نهادها در جامعه‌های آب‌سالار + مالکیت خصو: فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی 

صفحه 6:
"تاکید بر چشم‌پوشی دولت‌های کمونیستی بر مة شیوه تولید آسیایی ”ازارتباط و تاثیرپذیری خود از ماکس وبر سخن "سه دهه مشغول بررسی استبداد شرقی ۷اهمیت نهادها در جامعه‌های آب‌سالار + مالکیت خصوصی فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی 7 قاکید بر چشم‌پوشی دولت‌های کمونیستی بر مة شیوه تولید آسیایی 

صفحه 7:
:به اقتصاد آب‌سالار همانند اقتصادی مدیریتی و اصالتاً نبه وجود دولتی نیرومندتر از جامعه در جامعه :معرفی استبداد آب‌سالار غیرنیک‌خواهانه با قدرتی و دمو کراسی گدامنشانه 

صفحه 8:
به مقوله‌های کانون و حاشیه و زیرمجموعه این حواشی > های آب‌سالار پرداخته و آنها را ... 1 : : الگوهای پیچید. ‎Sis oie,‏ در جوامع آب‌سالار .تفاوت مالکیت در این جوامع تعریف ن های جوامع غربی : طبقاتی چون حاکمان و فرمانبران و تعارض‌های اجتما و شرایط ترفیع اجتماعی بررسی نظریه شیوه تولید آسیایی : بررسی وضعیت گذار جوامع آب‌سالار 

صفحه 9:
لو و ما کیاول: بررسی اثرات جغرافیایی بر نظام اجتماعی و تأثير شرايط اقليمى بر نظام سياسى و , ش این آن است ‏ جوامع آسیایی(و هم چنین ج آفريقايى) بر خلاف کشورهای اروپایی حکومتی استبدادی قانون دارند, و در آنها پادشاه با سلطان فعال مايشاء است.محو این حکومت استبدادی فقدان مالکیت خصوصی و به دنبال ۲ شکل گیری طبقات اجتماعی و جامعه مدنی مستقل از دولت 1 

صفحه 10:
نگلس: ذهن مار کس و انگلس د لمشغول آن بود که چرا مالکیت در این جوامع آسیایی شکل نگرفته است. ۲ مار کس و اتكلس دو ايده نسبتاً متفاوت در این مورد ارائه كردند ” قبل و د أكتر : تا قبل از انقلاب اكتبر» بحث هاى مفصل » قدرت رسيدن كمونيست ها در روسيه كمرنكك شدن بحث مه شیوه تولید آسیایی نشانگر نوعی حکومت اشتراکی » 7 دستگاه ایدنولوژیک استالینی به نظام تاریخی سرراستی برای تحلیل تاريخ احتياج داشت و شيوه تولید آسیایی مانع آن بود. 

صفحه 11:
ا.حکومت نازی ۲ اشاره به روم از کنار موضوع می گذرد. ۳.هدف حمله به کمونیسم است( لقمه چر خلندن دور 

صفحه 12:
ا. يروان آبراهامیان ۰ یرواند آبراهامیان این ایده را برای دوره قاجار بکار بسته است. در تحلیل آبراهامیان نظر مار کس در باره پراکنده بودن جوامع آسیایی به این دوره نزدیک است. زیرا آنان مستبدانی بودند که ابزار اعمال قدرت خود را نداشتند و بنا براین از شکاف های اجتماعی ایران حکومت خود را حفظ می کردند. عباس ولى هم در کتاب خود( ایران پیشا سرمایه داری) نقدهای مفصلی بر ایده شیوه تولید آسیایی وارد کرده است. همایون کاتوزیان به ایده شیوخ تولید آسیایی دست زده است. 

صفحه 13:
یف ‎go a SR‏ 5 فت شده در ‎al‏ ‏وش عبارتندند از: استفاده از کتاب؛ ‎(as pus‏ آینتر 3 و سایر اسناد نوشتاری و نوری 

صفحه 14:
1 نقد و بررسی کلی 2 نقد و بررسی در باره ایران 

صفحه 15:
v v تجربه مستقیم ویتفوگل با نازی ها رژیم نازی نمونه ای از قدرت تام | رژیم نازی بدترین نوع( با 

صفحه 16:


صفحه 17:
" ريشه موضوع به جنگ پارسیان بر گردد. ۲ ارسطو اسکندر را برای مقابله تربیر کرد. ۲ اسکندر متوجه دروغین بودن موضوع sd 

صفحه 18:
" خاک آسیا را( كه به شكل جادويى بد سكا است) را به تز ماركسيستى« ابزار توليد عناصر حيات اجتماعى را تعيين مى كند»ربط مى دهد. ” با اين كار جلوى نظرات جا افتاده همكاران 

صفحه 19:
۲" _ سوراخ دعا گم شده است. هیدرولیکی تداعی ‎iS‏ و ترمز وآسانسور نه وابسته به آبيارى " ترجمه فارسی جوامع «آب سالار» , زبان ارویا جوا هستند که زمین های زراعی به واسطه کانال های آبی | رودخانه يا در یاچه بهره برداری می کنند. ۲ آلمان نازی هیچ چیز مرتبط با « آب سالاری» در آ جود ندارد | 

صفحه 20:
7" کنترل مصنوعی آب در مقیاس وسیع منجر به ایجاد واحدی از استبدا« مبتنی بر مدیریت ارضی » 2.تشکیلات بزرگ مستلزم مدیریت کارآمد و یکپارچه الف. این حرف. راستی است اما در همه زمینه ها, ارتش, زمینی, دریایی و کارخانجات , ارتش و نیروی انتظامی و ساختار تشکیلاتی در زمان ساسانیان است. 

صفحه 21:
1 Bick LL roe ¥ 1 صاحب نظران قرون 916.17 18 هنگام دیدن از شرق» اين را براى تعریف و توصیف رژیم های سیاسی شده بر این سرزمین ها به کار برده اند. 2 اندیشمندانی چون ماکیاول» ژان بدن و هابز هم پادشاهی ‎SL‏ شرقی را در تضاد و یا نقطه مقابل پادشاهی اروپا ‏قرار داده بودند 

صفحه 22:
Vv مار کس با مطالعه آثار منتسکیو آن را به شیوه تولید خود بنا بر پایه فلسفه اقتصادی و سیاسی خود با محوریت » بر گزید. مادم کی ی هن اتكلس ‎a pet‏ بای محهی ما گنس به یی با دهات پراکند ۰ به دلیل پراکندگی دهات نمی توانستند دارای ارباب مستقلی باشند. بنابراین دولت برای استخراج آب وارد می شد و از این طریق اعمال استبداد می نمود. 

صفحه 23:
رژیم استالین > اغراض شخصی سر از بحث آب در ‎whol ale LoS 102591‏ یک نوع تمدن آبیاری است. > مارکس ترسید از اين که یک دیکتاتوری پرولتاریا 

صفحه 24:
نقد و بررسى ( کلم 7 یکسان فرض کردن آسیا و آفریقا و حتی مناطقی از آمریکا 7 شرایط این جوامع با هم متعددند. 

صفحه 25:
نگیی ‎foo‏ دين 9 مردمربيشتر تابع دين و متافيزيكك هستند و لذا کوچکدد شمردن عامل فرهنكى در بيدايش اين نظام ها خطاى فاحشى را به نمايش مى كذارد. اقتصاد و نبرد طبقاتى آن جنان كه درغرب بوده در اين سرزمين ها وجود زهم الككوى ماركسيستى قادر به تبيين اوضاع اجتماعى م نداشته است و اين جوامع نيست. © آيين هاى بوداء هندو و زرتشت متكى به نكاهى فلسفى به زندكى بوده اند وبه شدت رفتارهاى مردم را كنترل مى كردند. بنابراين به هيج وجه نمى توانیم پادشاهان هخامنشی» اشكانيان و ساسانيان را نمونه هايى از استبداد شرقی تلقی کنیم. در آیین زرتش پادشاه ستمكر و بيكانه با قوانين الهى محکوم به فناء است. 

صفحه 26:
قد و ‎Josey‏ کلم ۱ تر جمه «دد > برگرداندن واژه «دسپوتیسم» در فارسی به « استبداد» درست نيست > اين وازه به معنى حكومت مطلقه بوده که دولت در آن قدرت مطلق داشت که قانون وضع کند ولی قدرت مطلق نداشت که خود سرانه(استبدای) رفتار کند. 2 این نظام چهار قرن در کل اروپا حاکم بود. 

صفحه 27:
2 در چین م رکزی مقتدری به وجود آمده تا عامل توزیع آب رودخانه ای بز رگ باشد. در مصر برای اينکه رود نیل وطغیان آن را کنترل کند» دولت وارد عمل شده است. : تعمیم کم آبی را به شه ق هم زده است . معلوم است همچون دیگران همه را به یک چوب رانده است. 

صفحه 28:
الف. سخنی کار کرد گرابانه که غیر تاریخی است. ب. نوعی طبیعت گرایی و پوزیتویستی که آن هم غیرتاریخی است. توجيه و توت نوعی استعماری و امپریالیستی است . يم >{ > بر وكراسى وبر قفس آهنينى ست كه مدرنته وعقل روشنكرى در آن اسير است (تز او دو سويه انتقادى) نزد ويتفوكل نظريه بروكراسى وبرى محدود به شوروى و تمدن هاى باستانى مى شود Vv 

صفحه 29:
یک ‎Ea‏ > جبر جغرافیایی هر چند اشاراتى به مسايل فرهنگی دارد. + شرق بدون تاريخ مى شود. 2 آیا همه شرق در استبداد بوده است و ایا استبداد ذاتی شرق بوده است؟ 7 نویسنده آن را به ذات می داند و لذا ناگزیر باید از عامل بیرونی کمک بگیرد . 

صفحه 30:
~ ویفوگل برای استبدا شرقی اصالتی مستقل قائل نبود و ريشه آن را در جامعه آب سالاری می دانست. یعنی استبدا برای اعمال قدرت به منظور و با هدف شکل و سازماندهی شبکه های ابیاری به وجود آمده است , 

صفحه 31:
6 . نماینده اروپا و مرکز انگار است . ۴ در این راستا برخی معتقد هستند که نویسنده کتاب استبداد شرقی یعنی پروفسورویتفوگل نماینده تفکر اروپا مرکز انگار است. ما نتوانسته ایم به گونه ای با نظریه شیوه تولید اسیایی برخورد کنیم که بتوانیم از آن بهره ببریم. ما دچار نظریه زدگی ‎seal esau‏ ‎٩‏ می خواهد بگوید که استالینیسم چگونه مارکسیسم را به نفع خودش ویرایش کرد و نظریه و شیوه تولید آسیایی را حذف ‏کرد 

صفحه 32:
‎gob. 1‏ تن قنات « بگیر ها ‏بی اطلاعی ویتفوگل از جامعه ایران ‏آبگیری از قنات هزاران سال در مناطق کویری بدون دولت ‎ 

صفحه 33:
‎wy‏ هوتك ها هوتک در واقع نوعی آب انبار است که به ‎ ‎ 

صفحه 34:


صفحه 35:


صفحه 36:
۲ آبیاری قناتی در مناطق کویری 7" آرنگ سازی:آرنگ سازی به چاله ها و گودال های بيرامون رودخانه می گویند. که به سادگی می توان آنها را به رودخانه وصل کرد ۲ تیلور دادن:(تیره گری) آب, افزودن خاک و گل رس و رسوبات مسیر آب به آن, برای اصلاح زمین های شنی و ایجاد هزاران منفذ در دل اين خاک ها برای حفظ آب در زمان طولانی 

صفحه 37:
امكال فارص ‎lal gs‏ ب. آبيارى سيل بندى 

صفحه 38:
(SS اشکال آبیاری در ایران ۱ پ. ابیاری استخری:نوع پیشرفته ابیاری 

صفحه 39:


صفحه 40:
نفد و بررسی( ۲ ریختن دانه های هندوانه در اطراف کوزه ها ” خيس شدن تدریجی اطراف کوره ۲ سبز شدن دانه ها ۲ پر کردن مجدد کوزه ها 

صفحه 41:
۲ ایجاد حفره هایی در مسیر رودخانه 7" هدایت آب به حفره ها ” كول جين كردن حفرها 

صفحه 42:
اشکال آبیاری 53 ‎glial‏ SS 

صفحه 43:


صفحه 44:
له بررسی( 7 در زاگرس و البرز مناطق زیادی آب رودخانه در شوش شرکت آبياري یک چهارم ‎Lb wl J‏ در ازای اب مصرفی بر دارند. در بهبهان یک ششم شتوی و يك ششّم محصوا محصولات صیفی و یک پنجم محصول باغ ها را مى كيرند 

صفحه 45:
روش آبيارى با آب جاه در نقاطى بسيار يراكنده مثل خوزستان» نواحى ساحلى خليج فارسء ايالت فارس» اصفهان» اطراف بهبهان» يزده خوزستان( حميديه تا سوستكرد و هويزه)؛ كاشمر و در برخى از نواحى شرقى و ساحلى درياجه رضائيه[اروميه] ديده مى شود. 

صفحه 46:
ايران در هر دوره ای که دن گرم ترچ خزاهيع ‎Sag‏ ‏ديكتاتورى و يا استبداد به شيوه ويتفوكل در مناطق بوده است كه ير باران بوده اند. در مناطق كويرى ايران كمتر تمدنى در اين سال ها وجود داشته است و آنجه از قديم مانده نيز به نا به شواهد و مستندات تاريخى مربوط به زمانى بوده است كه اين مناطق آباد و داراى زمين 

صفحه 47:
در بعد ارضی در تاریخ ايران اقسام زمین ها را تقریباً می صورت بر شمرد. زمین های خالصه» وقفی,اربابی» خرده مالی در روستاهای ایران واژه هایی چون بنه‌پست و... امثال آن نشان از وجود نظام يا کشاورزی ‎cowl‏ که بدون دخالت دولت ا در زمینه کشاورزی انواع سیستم بهره اجاره داری و امثال آن نیز از جمله : نشان از دخالت دولت نمی دهد KN 

صفحه 48:
5. روستا های پراکنده هم ارباب مستقل داشته اند و کمتر_درن 

صفحه 49:
6 سیستم گردش آب( می روز بندی) < در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاس» تسوء نيم مه يكك مه و دومه 

صفحه 50:
(.53>. jay cs ‏ات 3 ۳ آب(‎ 6 < در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاسء تسوء نيم مه يكك مه و دومه 

صفحه 51:
< در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسيم آب واحدهاى مختلفى در نظر كرفته اند كه عبارتند از: كن» تاس» تسوء نيم مه. يكك مه و دومه 

صفحه 52:
۰ ۰ ۰ ۰ qe he ‏در نظام «می رو بندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب‎ (os Got oS Blake ‏واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که‎ ‏نیم مه یک مه و دومه‎ معادل زمانی هر کدام از واحدهای مذ کور به شرح زیر است: کنت: واحد تقسیم آب و معادل ۵ دقيقه قاس: واحد تقسیم آب و معادل ۳۰ دقیقه قسو: واحد تقسیم آب و معادل۲ساعت ( به منظور تقسیم آب چشمه و قنات به کار می رفته است). فیم مه: واحد تقسیم آب و معادل ۶ ساعت یکت مه: واحد تقسیم آب و معادل ۱۲ساعت دو مه: واحد تقسیم آب و معادل ۲۴ ساعت 

صفحه 53:
شهر . بؤوهشكران غربي از ابن كروه كه آنها بدان بعد سوم مى كويند» و نقش آن ها در تحولات ايران غافل شده اند. ایلات و عشایر ایران تا دوره پهلوی در مت ها حرف 1 زدند. مت تن تشکیل می دادفد؛ ‎OPS toe ey‏ از مرزهای کشور هم دفاع کرده اند . از ایلام تا پایان ساسانیا حکومت ها منشاء ايلي دارند پس امپراطوری اسلامی نیز حکومت هی داخلی( محلی ) اغلب از ایلات برخاستة آند. حکومت هایی چون غزنويان» سلجوقيان ؛ ليموريان و. ...از همه مهمتر حکوست مغول که دربست ابلى بود . جس از دوه ساساني نا دوره صفؤيه ادران حكومت ملى ندارد. صفويه نيز با ك ایلات بر سر کار آمد.افشاره همینطور, زنديان نيز ايلى بودندو آخرين حکومت ایلی هم قاجاریان بودند که از ایل قجر بودند. بنابراين نقش ايلات ناديده كرفته شده و ايران منهای تحولات ابلات و عشایر تقریبا از تاریخش چیزی باقی نمی ماند 

صفحه 54:
7 نادیده انگاشتن زندگی کوچ aw, 

صفحه 55:


صفحه 56:
ايران هميشه داراى دين و ايين خدا يرستى بوده است . دين زردشت حکام را به درستکاری رهنمون می کردند و از ظلم آنها را بر حذر می داشتند. مردم ایران نیز نسبت به دین پایبند بوده اند. در همه دوران دين در مناطق آب سالار وجود داشته است. مصر, بابل, کوروش, ساسانی, هند, جين , ازتك هاء همه برای خود دین داشته اند و دين انها در سرنوشتشان دخیل بوده است و از طرفى دين شرقى تابع فرد نبوده است أن طور كه در غرب اتفاق افتاد . 

صفحه 57:
ا سل 0 7 طبقات در كل تاريخ ايران در سلسله مراتب حكومت ها وجود داشته است. . ” اما طبقات در ايران متفاوت با طبقات با كشور هاى ارويايى است ¥ پیشدادیان ‎v‏ هخامنشیان ‏۲ اشکانیان ‏۲" وسایر ‎ 

دانشگاه علوم و تحقیقات تهران دانشکده علوم انسانی و اجتماعی گروه جامعه شناسی نقد و بررسی کتاب استبداد شرقی جالل یوسفی جامعه شناسی اقتصادی و توسعه معرفی کتاب عنوان اصلیA Camprative study of total power Oriental: ‏Despotism بررسی تطبیقی قدرت تام« استبداد شرقی» نویسند :کارآوگوست و یتفوگل()1988-1896 سال انتشار 1968 :انتشارات دانشگاه بیل مترجم :محسن ثالثی سال ترجمه ، 1391 :انتشارات ثالث تعداد صفحه856 : سایر مشخصات :پیشگفتار کوتاه+مقدمه 10+فصل+یادداشت ها و کتاب شناسی با تفصیل در بیش از 69صفحه معرفی کتاب پیشگفتار در پیشگفتار ضمن تأکید بر دو جنبه اثر که مخاطبان را جذب کرده است. .1تعیین ویژگی نوعی نظام نیمه مدیریتی غیر غرب .2تفسیر توتالیتاریسم کمونیستی جن2به ها کارکرد مفاهیم ساختاری کالن برای بازشناخت الگوهای سترگ ساخت2ار اجتماعی و دگر گونی است. مقدمه کتاب چند قطعه پرداختن به پیشینه محققان غربی در معرفی جامعه شرقی و آسیا گفتن از ظهور نوعی استبداد که برای محقق شرقی نا آشناست شناخت اين استبداد نوظهور را منوط به «تحليل ژرف‌نگرانه جامعه شرقي يا جامعه آب‌ساالر سه دهه مشغول بررسي استبداد شرقي اهميت نهادها در جامعه‌هاي آب‌ساالر +مالكيت خصوصي فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی مقدمه کتاب دولتهاي كمونيستي بر مفهوم ‌ چشمپوشي ‌ ‏تاكيد بر شيوه توليد آسيايي ‏ازارتباط و تاثيرپذيري‌ خود از ماكس وبر سخن ‏سه دهه مشغول بLررسي استبداد شرقي ‏اهميت نهادها در جامعه‌هاي آب‌ساالر +مالكيت خصوصي فعال وجود بدون تهدید رژیم استبدادی دولتهاي كمونيستي بر مفهوم ‌ چشمپوشي ‌ تاكيد بر شيوه توليد آسيايي فصل های کتاب آبساالر از چهار فصل اول :كتاب محيط طبيعي جامعه ‌ بخش آبساالر همانند اقتصادي مديريتي و اصالتاً سياسي فصل دوم :به اقتصاد ‌ فصل سوم :به وجود دولتي نيرومندتر از جامعه در جامعه آب ساالر آبساالر غيرنيكخواهانه با قدرتی فصل چهارم :معرفی استبداد ‌ تام و دموكراسي گدامنشانه نظامها چون ارعاب تام ،اطاعت فصل پنجم :به برخي مظاهر اين ‌ تام و تنهايي تام در آنها فصل های کتاب فصل ششم :به مقوله‌هاي كانون و حاشيه و زيرمجموعه این حواشی در جامعه آبساالر پرداخته و آنها را .... های ‌ آبساالر .تفاوت مفهوم فصل هفتم :الگوهاي پيچيده تملك در جوامع ‌ مالكيت در اين جوامع تعریف های جوامع غربي فصل هشتم :طبقاتي چون حاكمان و فرمانبران و تعارض‌هاي اجتماعي ناشي از آن و شرايط ترفيع اجتماعي فصل نهم :بررسي نظريه شيوه توليد آسيايي آبساالر فصل دهم :بررسی وضعيت گذار جوامع ‌ سابقه موضوع ارسطو و ماکیاول :بررسی اثرات جغرافیایی بر نظام اجتماعی و سیاسی هیوم و منتسکیو :تأثیر شرایط اقلیمی بر نظام سیاسی و اجتماعی ‏دوره مدرن ( منتسکیو): پیش فرض این آن است که جوامع آسیایی(و هم چنین جوامع آفریقایی) بر خالف کشورهای اروپایی حکومتی استبدادی و بدون قانون دارند ،و در آنها پادشاه یا سلطان فعال مایشاء است.محور اصل این حکومت استبدادی فقدان مالکیت خصوصی و به دنبال آن عدم شکل گیری طبقات اجتماعی و جامعه مدنی مستقل از دولت است. سابقه موضوع مارکس و انگلس :ذهن مارکس و انگلس د لمشغول آن بود که چرا مالکيت در اين جوامع آسيايي شکل نگرفته است. مارکس و انگلس دو ايده نسبتاً متفاوت در اين مورد ارائه کردند قبل و بعد انقالب اکتر :تا قبل از انقالب اکتبر ،بحث های مفصل ،قدرت رسیدن کمونیست ها در روسیه کمرنگ شدن بحث چون: شیوه تولید آسیایی نشانگر نوعی حکومت اشتراکی ، دستگاه ایدئولوژیک استالینی به نظام تاریخی سرراستی برای تحلیل تاریخ احتیاج داشت و شیوه تولید آسیایی مانع آن بود. سابقه موضوع ‏آرنولد تون بی(: )1889 -1975 .1حکومت نازی .2اشاره به روم از کنار موضوع می گذرد. .3هدف حمله به کمونیسم است( لقمه چرخانLدن دور سر) سابقه موضوع محققان ایرانی .1یروان آبراهامیان یرواند آبراهامیان این ایده را برای دوره قاجار بکار بسته است. در تحلیل آبراهامیان ،نظر مارکس در باره پراکنده بودن جوامع آسیایی به این دوره نزدیک است .زیرا آنان مستبدانی بودندکه ابزار اعمال قدرت خود را نداشتند و بنا براین از شکاف های اجتماعی ایران حکومت خود را حفظ می کردند. عباس ولی هم در کتاب خود( ایران پیشا سرمایه داری) نقدهای مفصلی بر ایده شیوه تولید آسیایی وارد کرده است. همایون کاتوزیان به ایده شیوخ تولید آسیایی دست زده است. روش گردآوری در این تحقیق از روش اسنادی بهره گرفته شد. تکنیک های به کار گرفته شده در این روش عبارتندند از: استفاده از کتاب ،نشریه ،اینترنت و سایر اسناد نوشتاری و نوری نقد و بررسی .1نقد و بررسی کلی .2نقد و بررسی در باره ایران نقد و بررسی( کلی) ‏ ‏ ‏ ‏ .1ویتفوگل و رژیم نازی تجربه مستقیم ویتفوگل با نازی ها رژیم نازی نمونه ای از قدرت تام است رژیم نازی بدترین نوع( بهترین ) برای مطالعه از این سنخ نقد و بررسی( کلی) .2احیای اسطوره های یونانی ها در 5قرن ق.م نقد و بررسی( کلی) .2احیای اسطوره های یونانی ها در 5قرن ق.م ریشه موضوع به جنگ پارسیان بر می گردد. ارسطو اسکندر را برای مقابله تربیت کرد. اسکندر متوجه دروغین بودن موضوع شد. نقد و بررسی( کلی) .3تشبیه خاک آسیا با تز مارکسیستی خاک آسیا را( که به شکل جادویی بد سگال است) را به تز مارکسیستی« ابزار تولید عناصر حیات اجتماعی را تعیین می کند»ربط می دهد. با این کار جلوی نظرات جا افتاده همکاران مصرشناس ،آشوری شناس و هندی اش می ایستد. نقد و بررسی( کلی) که .4پیدایش رژیم های استبدادی در جاهایی پیدا کشاورزی با آب باران تغذیه می شود. سوراخ دعا گم شده است .هیدرولیکی تداعی کننده مته و ترمز وآسانسور نه وابسته به آبیاری ترجمه فارسی جوامع «آب ساالر» ،زبان اروپا جوامعی هستند که زمین های زراعی به واسطه کانال های آبی از رودخانه یا در یاچه بهره برداری می کنند. آلمان نازی هیچ چیز مرتبط با « آب ساالری» در آلمان و جود ندارد نقد و بررسی( کلی) .5در هند ،عراق و مصر ،کنترل آب مصنوعی در مقیاس وسیع منجر به ایجاد شکل واحدی از استبداد مبتنی بر مدیریت ارضی کنترل مصنوعی آب در مقیاس وسیع منجر به ایجاد شکل واحدی از استبدا« مبتنی بر مدیریت ارضی » .2تشکیالت بزرگ UمUستلزم مدیریت کارآمد و یکپارچه هستند. الف .این حرف Uراستی است اما در همه زمینه ها ،ارتش Uهای زمینی ،دریایی و کارخانجات ،ارتش Uو نیروی Uانتظامی و ساختار تشکیالتی در زمان ساسانیان است. نقد و بررسی( کلی) .6اصطالح « استبداد شرقی» ساخته و پرداخته برخی از گردشگران صاحب نظر قرون 16تا 18میالدی .1صاحب نظران قرون 16،17و 18هنگام دیدن از شرق، این را برای تعریف و توصیف رژیم های سیاسی چیره شده بر این سرزمین ها به کار برده اند. .2اندیش2مندانی چون ماکیاول ،ژان بدن و هابز هم پادشاهی های شرقی را در تضاد و یا نقطه مقابل پادشاهی های2 اروپا قرار داده بودند نقد و بررسی( کلی) . 7مارکس بعد ها با مطالعه کتاب منتسکیو به فکر شیوه تولید آسیایی افتاد. مارکس با مطالعه آثار منتسکیو آن را به شیوه تولید خود بنا بر پایه فلسفه اقتصادی و سیاسی خود با محوریت « شیوه تولید به شیوه تولید آسیایی» برگزید. اعتقاد مارکس و هم انگلس به شیوه تولید آسیایی منتهی مارکس به سرزمین هایی با دهات پراکنده ،به دلیل پراکندگی دهات نمی توانستند دارای ارباب مستقلی باشند. بنابراین دولت برای استخراج آب وارد می شد و از این طریق اعمال استبداد می نمود. نقد و بررسی( کلی) . 8اغراض شخصی ویتفوگل با استالین حذف شیوه تولید آسیایی توسط رژیم استالین اغراض شخصی سر از بحث آب در آورده ،گویا علت اصلی یک نوع تمدن آبیاری است. مارکس ترسید از این که یک دیکتاتوری پرولتاریا نقد و بررسی( کلی) . 9یکسان فرض کردن آسیا و آفریقا یکسان فرض کردن آسیا و آفریقا و حتی مناطقی از آمریکا شرایط این جوامع با هم متعددند. برای این ادعا ،مستندی ارایه نمی کند. نقد و بررسی( کلی) . 10نادیده گرفتن موارد فرهنگی مثل دین مردم بیشتر تابع دین و متافیزیک هستند و لذا کوچک شمردن عامل فرهنگی در پیدایش این نظام ها خطای فاحشی را به نمایش می گذارد. اقتصاد و نبرد طبقاتی آن چنان که درغرب بوده در این سرزمین ها وجود نداشته است و هنوز هم الگوی مارکسیستی قادر به تبیین اوضاع اجتماعی این جوامع نیست. آیین های بودا ،هندو و زرتشت متکی به نگاهی فلسفی به زندگی بوده اند و به شدت رفتارهای مردم را کنترل می کردند .بنابراین به هیچ وجه نمی توانیم پادشاهان هخامنشی ،اشکانیان و ساسانیان را نمونه هایی از استبداد شرقی تلقی کنیم .در آیین زرتش پادشاه ستمگر و بیگانه با قوانین الهی محکوم به فناء است. نقد و بررسی( کلی) . 11ترجمه « دسپوتیسم» برگرداندن واژه «دسپوتیسم» در فارسی به « استبداد» درست نیست این واژه به معنی حکومت مطلقه بوده که دولت در آن قدرت مطلق داشت که قانون وضع کند ولی قدرت مطلق نداشت که خود سرانه(استبدای) رفتار کند. این نظام چهار قرن در کل اروپا حاکم بود. نقد و بررسی( کلی) . 12تعمیم و سیع سه چهارم جهان( حتی اسپانیا و آمریکای التین) را مشمول« دسپوتیسم شرقی» در چین مرکزی مقتدری به وجود آمده تا عامل توزیع آب رودخانه ای بزرگ باشد. در مصر برای اینکه رود نیل وطغیان آن را کنترل کند، دولت وارد عمل شده است. تعمیم کم آبی را به شوروی سابق هم زده است . معلوم است همچون دیگران همه را به یک چوب رانده است. نقد و بررسی( کلی) . 13شرق شناسی و اندیشه غرب محوری( تکمیل نLوعی نظریه استعماری است) الف .سخنی کارکردگرایانه که غیر تاریخی است. ب .نوعی طبیعت گرایی و پوزیتویستی که آن هم غیرتاریخی است. پ .توجیه و مکمل نوعی نظریه استعماری و امپریالیستی است . اشاره به وبر دارد که: بروکراسی وبر قفس آهنینی است که مدرنیته و عقل روشنگری در آن اسیر است (تز او دو سویه انتقادی) نزد ویتفوگل نظریه بروکراسی وبری محدود به شوروی و تمدن های باستانی می شود نقد و بررسی( کلی) . 14جبر جغرافیایی یک نوع جبر جغرافیایی هر چند اشاراتی به مسایل فرهنگی دارد. شرق بدون تاریخ می شود. آیا همه شرق در استبداد بوده است و آیا استبداد ذاتی شرق بوده است؟ نویسنده آن را به ذات می داند و لذا ناگزیر باید از عامل بیرونی کمک بگیرد . نقد و بررسی( کلی) . 15عدم قایل بودن بLه استبداد شرقی= ریشه در آب ساالری ویفوگل برای استبدا شرقی اصالتی مستقل قائل نبود و ریشه آن را در جامعه آب ساالری می دانست .یعنی استبدا برای اعمال قدرت به منظور و با هدف شکل و سازماندهی شبکه های آبیاری به وجود آمده است . نقد و بررسی( کلی) . 16نماینده اروپا و مرکز انگار است . در این راستا برخی معتقد هستند که نویسنده کتاب استبداد شرقی یعنی پروفسورویتفوگل نماینده تفکر اروپا مرکز انگار است .ما نتوانسته ایم به گونه ای با نظریه شیوه تولید آسیایی برخورد کنیم که بتوانیم از آن بهره ببریم .ما دچار نظریه زدگی شده ایم. می خواهد بگوید که استالینیسم چگونه مارکسیسم را به نفع خودش ویرایش کرد و نظریه و شیوه تولید آسیایی را حذف کرد نقد و بررسی( ایران) . 1نادیده گرفتن قنات ها و آبگیرها بی اطالعی ویتفوگل از جامعه ایران آبگیری از قنات هزاران سال در مناطق کویری بدون دولت ها نقد و بررسی( ایران) ب .هوتک ها هوتک در واقع نوعی آب انبار است که به صورت روباز است. نقد و بررسی( ایران) پ .خوشاب ها نوعی فعالیت آبی -خاکی نقد و بررسی( ایران) ت.بندسار حوضچه های خاکریز نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران الف .آبیاری قناتی آبیاری قناتی در مناطق کویری آرنگ سازی:آرنگ سازی به چاله ها و گودال های پیرامون رودخانه می گویند .که به سادگی می توان آنها را به رودخانه وصل کرد تیلور دادن(:تیره گری) آب ،افزودن خاک و گل رس و رسوبات مسیر آب به آن ،برای اصالح زمین های شنی و ایجاد هزاران منفذ در دل این خاک ها برای حفظ آب در زمان طوالنی نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران ب .آبیاری سیل بندی نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران پ .آبیاری استخری:نوع پیشرفته آبیاری سیل بندی است. نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران ت .آبیاری کوزه ای نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران ریختن دانه های هندوانه در اطراف کوزه ها خیس شدن تدریجی اطراف کوره سبز شدن دانه ها پر کردن مجدد کوزه ها نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران ث .آبیاری کولی ایجاد حفره هایی در مسیر رودخانه هدایت آب به حفره ها کول چین کردن حفرها نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران ج .آبیاری پاکوبی نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران چ .آبیاری از رودخانه در زاگرس و البرز مناطق زیادی آب رودخانه نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران2 چ .آبیاری از رودخانه در زاگرس و البرز مناطق زیادی آب رودخانه در شوش شرکت آبیاری یک چهارم محصول آبی را در ازای آب مصرفی بر می دارند .در بهبهان یک ششم شتوی و یک ششم محصوالت صیفی و یک پنجم محصول باغ ها را می گیرند نقد و بررسی( ایران) اشکال آبیاری در ایران چ .آبیاری از چاه روش آبیاری با آب چاه در نقاطی بسیار پراکنده مثل خوزستان، نواحی ساحلی خلیج فارس ،ایالت فارس ،اصفهان ،اطراف بهبهان، یزد ،خوزستان( حمیدیه تا سوسنگرد و هویزه)،کاشمر و در برخی از نواحی شرقی و ساحلی دریاچه رضائیه[ارومیه] دیده می شود. نقد و بررسی( ایران) .3استبداد در مناطق پرباران بیشتر است. ایران را در هر دوره ای که بدان بنگریم متوجه خواهیم بود که دیکتاتوری و یا استبداد به شیوه ویتفوگل در مناطق بوده است که پر باران بوده اند .در مناطق کویری ایران کمتر تمدنی در این سال ها وجود داشته است و آنچه از قدیم مانده نیز به نا به شواهد و مستندات تاریخی مربوط به زمانی بوده است که این مناطق آباد و دارای زمین های حاصلخیز بوده اند. نقد و بررسی( ایران) .4مالکیت خصوصی وجود داشته است( انواع مالکیت وجود داشته است) در بعد ارضی در تاریخ ایران اقسام زمین ها را تقریبا ً می توان بدین صورت بر شمرد. ‏ زمین های خالصه ،وقفی،اربابی ،خرده مالی ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ وجود زمین های اربابی و خرده مالکی نشان از استقالل مالکیت داشته و در حقیقت این دو نوع زمین به صورت مالکین خصوصی بوده اند. در روستاهای ایران واژه هایی چون بنه ،حراثه ،پاگاو ،صحرا و ...امثال آن نشان از وجود نظام یا نظام های پیچیده امر کشاورزی است که بدون دخالت دولت انجام می شده است. در زمینه کشاورزی انواع سیستم بهره برداری مثل مزارعه، اجاره داری و امثال آن نیز از جمله نشانه هایی است که نشان از دخالت دولت نمی دهد نقد و بررسی( ایران) .5روستا های پراکنده هم ارباب مستقل داشته اند و کمتر در خطر دولتی ها بوده اند. نقد و بررسی( ایران) .6سیستم گردش آب( می روز بندی) در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که عبارتند از :کن ،تاس ،تسو ،نیم مه ،یک مه و دومه نقد و بررسی( ایران) .6سیستم گردش آب( می روز بندی) در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که عبارتند از :کن ،تاس ،تسو ،نیم مه ،یک مه و دومه نقد و بررسی( ایران) .6سیستم گردش آب( می روز بندی) در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که عبارتند از :کن ،تاس ،تسو ،نیم مه ،یک مه و دومه نقد و بررسی( ایران) .6سیستم گردش آب( می روز بندی) در نظام «می روزبندی» منطقه سیستان به منظور عملیات تقسیم آب واحدهای مختلفی در نظر گرفته اند که عبارتند از :کن ،تاس ،تسو، نیم مه ،یک مه و دومه معادل زمانی هر کدام از واحدهای مذکور به شرح زیر است: کنت :واحد تقسیم آب و معادل 15دقیقه تاس :واحد تقسیم آب و معادل 30دقیقه تسو :واحد تقسیم آب و معادل3ساعت ( به منظور تقسیم آب چشمه و قنات به کار می رفته است). نیم مه :واحد تقسیم آب و معادل 6ساعت یک مه :واحد تقسیم آب و معادل 12ساعت دو مه :واحد تقسیم آب و معادل 24ساعت نقد و بررسی( ایران) .7نادیده انگاشتن زندگی کوچ نشینی( بعدسوم) ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ در اروپا زندگی به دو صورت روستانشینی و شهر نشینی است. پژوهشگران غربی از این گروه که آنها بدان بعد سوم می گویند ،و نقش آن ها در تحوالت ایران غافل شده اند. ایالت و عشایر ایران تا دوره پهلوی Lدر تغییر حکومت Lها حرف اول را می زدند. حکومت تشکیل می دادند ،یا در تشکیل حکوت دخیل بوده اند و از طرفی از مرزهای کشور هم دفاع کرده اند . از ایالم تا پایان ساسانیا حکومت Lها منشاء ایلی دارند L.پس امپراطوری Lاسالمی نیز حکومت Lهای داخلی( محلی ) اغلب از ایالت برخاسته اند ،حکومت هایی چون غزنویان ،سلجوقیان ،تیموریان و....از همه مهمتر حکومت Lمغول که دربست ایلی بود . پLس از دوره ساسانی تا دوره صفویه ایران حکومت ملی ندارد .صفویه نیز با کمLک ایالت بر سر کار آمد.افشاریه همLینطور ،زندیان نیز ایلی بودندو آخرین حکومت ایلی هم قاجاریان بودند که از ایل قجر بودند. بنابراین نقش ایالت نادیده گرفته شده و ایران منهای تحوالت ایالت و عشایر تقریب ًا از تاریخش چیزی باقی نمی ماند نقد و بررسی( ایران) .7نادیده انگاشتن زندگی کوچ نشینی( بعدسوم) نقد و بررسی( ایران) .7نادیده انگاشتن زندگی کوچ نشینی( بعدسوم) نقد و بررسی( ایران) .8 ‏ ‏ ‏ ‏ نادیده انگاشتن عناصر فرهنگی چون دین در ایران ایران همیشه دارای دین و آیین خدا پرستی بوده است . دین زردشت حکام را به درستکاری رهنمون می کردند و از ظلم آنها را بر حذر می داشتند. مردم Uایران نیز نسبت به دین پایبند بوده اند. در همه دوران دین در مناطق آب ساالر وجود داشته است .مصر ،بابل ،کوروش ،ساسانی ،هند، چین ،آزتک ها ،همه برای خود دین داشته اند و دین آنها در سرنوشتشان دخیل بوده است و از طرفی دین شرقی تابع فرد نبوده است آن طور که در غرب اتفاق افتاد . نقد و بررسی( ایران) .9وجود طبقات و سلسله مراتب در تمام حکومت ها ( حکومت های ملی ،محلی) طبقات در کل تاریخ ایران در سلسله مراتب حکومت ها وجود داشته است. . اما طبقات در ایران متفاوت با طبقات با کشور های اروپایی است پیشدادیان هخامنشیان اشکانیان وسایر