نقش آب در معماری

صفحه 1:
نقش آب در مسماری ( پاخ موزه آب4 

صفحه 2:
#معماري هنري است که سعی دارد تلاش آدمي را به بال سوق دهد و از آین‌رو ا * بشر براي ساخت خانه, معبد و یا هر بناي ديگري از زمین شروع مي‌کند و به ‎meer years erro] eer noe ery‏ ۱ ‎Row’) 7‏ ۳۳۳ ۳ ۰ ا ی ای ار (re nee ‏طوفان نی بش رای ساخت ادلی تناها و با‎ ee ‏ل ل‎ 1 Eee 3 ۳ ۳ ۰ ۰ a oo Gilgen nie ken oN ee ir eae ae 0 acer sl Ses flo pen leek ine se Us ‏ال‎ ‎AT cular am rn 0 Proved larga bir ec par rare ‏ا ا ال‎ ۰ ۳ ۱ ‏ا‎ omen heron Val peru) Fret] lrg Fe var greorve] by ‏در معماري در اقليمها و فرهتكهاي مختلف نمادي بارز داشتة است.‎ 5 

صفحه 3:
ار ار ما 1 ‎Sig ee‏ ار ار و را ۱۳ ‎he eo Fes eng‏ 0 با تا ‎eo‏ ‎ge‏ ار را 3 را دعوت كردهانم كة در منزل ما باشد و ذودتمابي كد و مشعوفهان سارد, * از همان آغاز ساخت بناي کاخ‌ها و باغ‌هاي واقع در پاسارگاد. طرح ‎Gane‏ 1 ‎eee re] ety‏ ل ‎Poet loca pe rorrares oer‏ هستیم, تنها به‌متظور آب‌رساني باغ نیست, بلکه از حرکت و سکون و صدا ‎Tone Tes] bOIot Tao) ke Te)‏ ا ا ‎LOR onde‏ در برخي از موارد در باغهايي بنا شده كه آب نقش مهمي در زيبايي آنها ‎ones‏ ا ا اا ۱ اینگونه‌اند. 5 

صفحه 4:
*پیش از ظهور | اسلام, 0 52 ‎ol Us‏ و دردامن ‎cn‏ ال از ار را ونقش آب بیشتر نقش تجردي است. نیایش گاه ها و معابد وآتشکده ‏و ‎oe Se‏ گويي آب از ‎oe i ee eee‏ ۳ ‎pel cp] heraer)‏ ا ا ا ۷ آب درطبیعت است وتمام جوهر وخواص آب به صورت مجرد که ظاهرا جنبه نمايشي پیداکرده و در نیایش آب منظور بوده است. ‏*در ايران باستان, معماري به سوي آب حركت مي كند و دركنار آن آرام مي كيرد. ولي در دوره اسلامي آب در معماري حالت كاربردي پیدا مي کند و معماران آگاهانه سعي مي کنند تا به طبیعت تسلظ ‏ يافته و آن را به نظم بكشانند و باشناخت قوانين فيزيكي و رفتار آب را را بکشانند. آب در شکل هاي هندسي در اکثر بناها متجلي مي شود و به نوعي مرکزیت وحدت معماري در آب شکل مي كيرد ‎ ‎ 

صفحه 5:
*نقش آب در معماري ایران باستان ۱ ype opis 0 ‏ا ا ل‎ ip) Frere) 1 ‏ل ا‎ ‏همواره به باغ‌هاي ايراني حیات مي‌بخشيد, اب جاري بود كه در‎ Se ee ee erry See tere are Site an tae) eg ‏در مي‌آمد و هواي باغ را مطبوع و دلپذیر مي‌ساخت. در‎ ‏باغ‌هاي تزييني که به حوض‌ها مي‌پیوست. جدول ها معمولا با‎ 1 sernrey eet ed rae (Pie eh ee | ‏طرح‌هاي مختلف کار مي‌گذاشتند که به موج آب, جلوه زيبايي‎ ‏ی‎ ‏را و‎ eS 0 ‏ا ل‎ 

صفحه 6:
باغ شاهزاده ماه اا ا ا 0 و ا ا ل م دارد. باغهاي شهرهاي خشك و ‎eel emery‏ ی ‎one lame‏ و داشته‌اند که از آن جمله باغ‌هاي 9201 کاشان که از باغ‌هاي معروف دوره ۷۱ re sci Cmr este ree زمان ما است به علت وقور آب چشمه سليماني و حوض و استخر و فواره‌هاي فراوان و درختان کهنسال عمارت‌هاي تاريخي, همواره جزو 010175 بوده است. 

صفحه 7:
0 ea em are a Bene pecrermeretes ‏ا‎ ‏در مقابل عمارت باغ احداث‎ eg oll es aes ‏الت‎ ru] ere emer ier 0 ‏ا ال‎ ‏دايرة يود كاه عي در دائ ل‎ ‏ل اي‎ ‏سا وار‎ Ager Ji ee ‏در رورهاي‎ hi ee | ‏ا‎ emer ar Seg ‏تیمروز, در کنار آب‌تما به آسایش‎ 

صفحه 8:
ا 1۱ ذهن و جسم. همان‌گونه که جسم آدمي به ‎cen Tere ryir ye serovars‏ ‎ese‏ ا ‎Beet‏ جامعه شهري که ساختمان‌هاي بلند و خیابان‌ها و زندگي ماشيني همه جا را احاطه ‎ned Merc eresor ayes‏ 0[ ‎yeaa! able juol yl g aimu> Toy sly oly‏ LU spolis sala la pei 59 0 j9p0l.cuwl Bea areas ergo poem ‏طبيعي (بوشش كياهي) هسنيم. لذا بايد با‎ بكاركيري عناصري كه بافت نرم دارند, ‎Ree ye ele Roca rerS‏ انسان آرامش بخشيد. اين مكانها ميتوانند ‎Breer eer oe nC Le Ie‏ أين عناصر به شمار ميرود و جه در حالت ‎ere‏ 0 = ‎wcuwl Qhuil 79) ori. Yu jlei oSy> ©‏ حرکت و موسيقي آب. در جلوه‌گري | بیشتر قضاي سبز نقشي در خور توجه دارد. ميتوان آب را به صورت جويبار و چشمه براي نقاط آرام و بي سر و صدا وبه ضورت آبشار و قوارهای 00 

صفحه 9:
۱ تا ار را و ا ا ا لل ‎Epc rer eye: Mem ner‏ ۰ ۳ ا مي‌توان به دو صورت منظم یا غیرمنظم طراحي کرد. *منظم (لسم۳) _ متظور از طراحي منظم, دادن شکل کاملا هندسي به آب‌تماها و ۰ ۳۳ ۳ ۳ سا ۲ ا ۰ ۱ را( تا ای ل ‎eee eee‏ که داراي لبه برجسته باشند, جذابیت بيشتري دارند. چرا که نشستن روي لبه ا ال ا ۱ ‎deo dd‏ را ‎So hs Gano oO‏ 

صفحه 10:
ی ار ‎Fp (os ee Se ee ee‏ ‎Bory re Pe oe ee eee Paral‏ ee ‏ل‎ ‎Pere lr ice ee ieee wip eee ea eas ce eee ee ete ear op Se oe ee ‏و شراط‎ pe ee ee ee ةراجأ‎ Ree rs Foren or sip cane peer ay) ieee ee eee Sec et Rel nc site Ste ee ieew clase ole] ‎ee‏ ل ا ل ا ‎sid iy ce te‏ و إمدحاها اخخصاس ذاذه دو رحست رايط ۳ ۳ ۳ << کج ‎Bosc oe Bae ee ee‏ ‏هماهنگي با دیگر عوامل باغ هم‌چنین سلیقه و ابتکار طراح دارد. 

صفحه 11:


صفحه 12:
ا 1۱ شهرسازى به 0 دسته تقسيم مى شود که عبارتند از: 1 در این شکل استفاده ار آب لك پیشرفته در آب و یا جزایر و شبه ‎tse ve Fees ba‏ ۱ ‎Cresta imermen | FC RCie-Ciry‏ ‎peor) Ieee ee ered ica er ey‏ ‎ee ee‏ 

صفحه 13:
Ree tre) در مورد اين شكل استفاده از آب مى توان رودخانه هايى كه از درون شهر ها می گذرند" کانال های مصنوعی و حوى ها را نام برد ابن شكل استقاده ل ا ‎ore‏ 0 كر كر وان عامل ص كس رد اعضا مختلف يى مجموعه باشد. 

صفحه 14:
”) قطب يى مجموعه: در اين حالت آب عنصر فعال مجموعه است و فورا جلب توچه 00 دعوت می کند. 

صفحه 15:
4 دریاچه های مصنوعی: در واقع همان حوض ها و حوضچه ها هستند که تنوع قابل توجهی در طرح این دریاچه ها به چشم می خورد. 8 محبط ابی 00 باروك در فرانسه و ايتاليا به اوج خود ‎pier arr‏ 00 ‎aryenc ees pierre‏ 000 فکانی که در آن از ات به ‎ie ae‏ ای ام ‎a‏ یکی از کاملترین آبنماهای شناخته شده در آمریکا است: 

صفحه 16:
perce) Rovere vipers) ee erica icy] hey ietl weep pvarrae Trey = 0 در گذشته آب نقش بسزایی در اختراع و به وجود آمدن یک سری با ‎sole es i Gl‏ مکان دیگر" قنات ابداع شد و به همین ترتیب بناهای دیگری نیز به وجود ‎en ier epee ers ya ts seh Cinel|‏ ۱ ‎)١‏ قنات:قنات اختراع ابرانيان است و ده ها قرن هم قدمب دارد. احداد و شيوه ى ابداعى خودشان بوده به حاشيه ى كوير ها مى برده اند. قنات ‎e ae B ROC Y‏ ا ا 2 ل ا ‎Peete‏ ‏كار به سطح زمين مى رساند' كفته مى شود. قنات اختراع ايرانيان ‎0 ‏ا‎ be 

صفحه 17:


صفحه 18:
‎le (a‏ ار هستند که در دو فاصله ی كوتاه از سال فعال بوده اند. یکی چله ی تابستان و دیگری چله ی زمستان. 7 ‎reg‏ ا ا بوده اند. يخجال ها از سه بخش ت شده اند: ‏خشت و ‎۰ ‏ا‎ (el ee trol to easier ‏و در قسمت شمال ساختمان ساخته‎ ‏ل ال‎ ae ‏شرق' غرب و جنوب با ديوارهاى بلند‎ 0 ‏ا‎ reer ewer tele | ‏سردی هوا در زمستان بیافزاید.‎ ‎ ‏ار ‏مي ‏باشد. مخزن ‎oe‏ 0 شود. جدار اين مخزن ست و عمق ‎vars]‏ 1 ا 0 ساختمان است و روى مخزن بخچال را همين كنيد مخروطى تنكل فى يوشاتد- ‏چا ‎ae‏ که مجلی است برای انیا ۱ مستا ‎ 

صفحه 19:
oe ere oe ‏هستند که در نسل جدید مورد‎ ‏بازديد قرار مى كيرند. اين بنا‎ ae a ‏0م‎ ee Ce ee gh ee So oy Uae el Rae Je ‏ا‎ می شده است. 

صفحه 20:
ما ع مورهة آت *باغ موزه آب, از نمونه های معاصرمعماری منظر ایران 1 پارک تاثیر آب در زندگی انسان است و شامل باغ و ساختمان اكواريوم مى باشد. باغ أن به عنوان يى ياركى در 9 ‎cere lee warty Veer oer varalrare]|‏ ۱ 7 است 7 داده شده است. فضاهای متعددی 7 ا زاويه دار نسبت به جداره يارك به هم دوخته شده اند. 

صفحه 21:
= eee ‏شهر تهرآن, انگیزه اي برای شهرداری شد ا با ساماندهی و طراحب آن به‎ 1 ord EL yl Ul ojg0 EL Ulgis Fe 2 ‏ل‎ es epee a ‏ا ا ار‎ 0 dente merienren (oe Se ee ie ae sales gee Sern Sar sate eer rye ‏ان مراکزآموزشی مختلف) در حوزه‎ es oes] (sil 0 ‏و ا‎ ‏و‎ ‎Sr Raia a ee Pe area ee ‏ی جنبه استفاده از باغ موزه را تضمين مى كند؛ به طورى كه هر‎ Asie es oe ‏رو های اجتماعی‎ 

صفحه 22:


صفحه 23:
0 ‏ا اا ل ا‎ 0000 ‏ا‎ es ere ieeey Sree [Re eg (errr err Ne nme rae mr ersten ya) ‏است كه در ابتدا داراى 41 اصله درخت و درختجه از اتواع جنار. كاج تهرانء توت. كردو. زبان‎ ‏كنجشك و ... بوده است كه از اين تعداد ۱۹۰ اصله آن استفاده شده است و مابقى كه خشى‎ 10 pee rene acre teres Ree errr pcreae cane aviy me veartt ratrns va epee rent seal Ore See) wre ecnes We) Weve wore] ie Aces] Cire e i ‏و‎ Berar Pare one cere rere res eae ne petro ares bl eran Cart ava Se eee ee ae on ene ee ‏اصلی دسنرسی به باغ (خیابان یخچال) است. بدون حضور این عوامل, قطعه زمین مورد نظر‎ ‏به یکی از پلاک های شهری بدل می گردید, فاقد هر گونه احساس ارزش محیطی و مکانی‎ ‏خاص, كه هيج كونه احساس تعلقى را براى ساكتان منطقه به دنبال نمى داشت. بدين ترتيب»ء‎ ۱ ۱ eel eT ne ee ‏عموم و تداوم حیات در گرو زندگی درختان و رشته قنات و دیگر عوامل‎ oe ‏گردش و‎ نی آن است. 

صفحه 24:
9 repre cmap perianal Pye eee esr recy eoere-s anerere reac ‏ا‎ ‎0 ‏ا‎ Cre SoC PCL ea P aCe a aU eer ply ‏ترسیم گردیدند.‎ ‏لت لت‎ ey SSP ne SS) me) _ Shier ere tae ‏را برای دستیابی به محیطی مطلوب و با نشاط در میان بافت شهری‎ ‏در هم تنیده خاطر نشان می سازد. اين خود برای طراح زمینه فکری‎ 5 ver) meprueesboveg Farey) by oe ۳ 0 pert che. pe ‏عناصر‎ ‎Bes ely cless ae eb lo 2 ‏ا‎ ie ae ‏فته است. آز طرفی جيدمان قضابى عناصر مصنوع ملحق‎ Sete ern ae ‏باغ- همچون‎ Eee se ee es 

صفحه 25:
در قطعه شرقی پارک باشگاه ورزشی خانواده در حال احداث است . ترکیب این ‎Ware Mies ie lenwh corer‏ ها شهروندان_یشتری باشدر ‎ 

صفحه 26:
*محور ورودی به یک آبنمای ریزشی-در انتهای دیواره باغ- ختم می شود که ریزش آب را از ارتفاع نشان مى دهد و به صورت پرده ای از آب شكل كرتي أست و قر من ‎a‏ از پشت پرده آب عبور ويا در محلى كه براى ‎s)‏ 0 9 ‎a‏ ار و فضاهای ۱۳ شاهد باشد. این محور تنها محور عمود بر بدنه باغ است و ساير محور ها بنا به دلیل ‎aoe ane‏ 

صفحه 27:
۱ meena Re dit) pe gee eS ke) ceed am ee ‏و مخور اصلى: از طريق توتلى پلکسی‎ ‏كلاس به سبك مدرن سر يوشيده كرديده‎ 000 0 Se anor ام عبور از زير آن احساس فرو رفتن در داخل آبشارى شيشه اى به وجود مى آید, که صدای تاشی از ريزش آب بر روی ۰ دتبال خواهد داشت. اتفاقى كه در زير اين ‎iPr merpr Careers ra Eres‏ 2 در قرد می شود که با تعبیه نیمکت هایی در زیر تونل امکان نشستن وی میسر می ‎ay meet were‏ ل 0 301 ‎asses at‏ ۱[ چسب بوده است. 

صفحه 28:
*طراح تحت تاثير سبى يست ‎ecrepee‏ 0 كرفتن عناصر نمادين از باغ ‎ys‏ ا اه که رنگ لاجوری کاشی ‎sl‏ ‏داخل سه حوض بزرگ مثلئی ا 0 اصلی قرار دارد. برگرفته از ۱ است اما فرم مثلثى شكل ‎perry‏ 1 آن است. 

صفحه 29:
؟آبتمای مریع شکل که به صورت فواره های مربع شکل ‎RY PRO Sea ee et perere‏ ‎Samo ae Sl‏ ‎los‏ گرفته از میدان پار وی ‎ee‏ سيتروئن در ‎eh‏ ار مرکز دایره ای هستند که با ‎jp SS ‏به همراه آبنمای مجاور خود که‎ 00 ‏در داخل فضاهاى مريع شكلى‎ ‏كه به وسيله درختان شرو ابجاد‎ ‏شده قرار گرفته است.‎ ‎ 

صفحه 30:
*پخش ‎yl‏ ار شده بر روى . ۲ او ‎A ain‏ دودود در باغ است. صدای دلپذیر و هوای مطبوع بر اثر این پودر شدن أب به وجود مى أيد. در اب انيارهاى كهن ایران 5 چشم می خورد. در تمام باغ ‎oe "۳‏ عامل ‎digu‏ دهنده ابتماهاق ‎ro luo jai Walaio 9 Egiio‏ باشد. 

صفحه 31:
مسیر آب قنات موجود در سایت پس از طی یک سوم ‎ae Sano more)‏ رارد مى كند.ء سيس به سمت جنوب ادامه مسیر 0 ا م طراح با استفاده از نهر و برکه مصنوعی که الهام گرفته از باغ ژاینی می باشد, آب را نمایان کرده است. 

صفحه 32:
© اصلى رين ار ساختمان موزه است كه به كفته 1 ‎touul ails 2979 Ul wll sly‏ ‎Pe epeee ares) var sr ror nee)‏ ‎erro) seer er etry error re |‏ درختان با ارزش باغ وارد ايد و از ‎Erte Brora recy.‏ ‎eyes ere aracey ery‏ 0 بازدید کنندگان را به کل مجموعه باغ 0 را محدود می ساخت. بلکه مخفی ا تواند عاملی برای هدایت مردم به داخل باغ و چرخاندن آنها در فضاهای محوطه باز جلوی ساختمان باشد. 

صفحه 33:
* موزه و نماشگاه آب, ساختمانی است سه عع الك وو زا ۶۰ متر. در طبقه ‎eel‏ 0 ‎pate Coe eee‏ ا کت ارآ فنات سوه كه يخيشم 5 شمالى طبقة أول به داخل أر سس م فته شد است. ‎ee on 2‏ میت جح مرکزی قرار خواهد | x ۱. ‏سنعی‎ ge open ras ar be axl ‏با‎ ‏نا برآیآجاد‎ Ceres ‏بودهائد‎ ‏بر من‎ ‏رك ب أ قطعات بحي را‎ ‏یگرند, تداشی‎ CRA EM ‏كه دي‎ ‏جرخشى تسيت به‎ ‏تاديد عن شود‎ repeat 9 رودق اصلى ره : یک را ‎ss‏ ‏و ار رف گر ارت ای ‎Se‏ Dies ere en ‏به ساختمان موزه برقرار سازد”‎ 

پروژه انسان ،طبيعت ،معماري  معماري هنري است كه سعي دارد تالش آدمي را ب ه ب اال س وق ده د و از اين‌رو مق دس است. بشر براي ساخت خانه ،معبد و يا ه ر بن اي ديگ ري از زمين ش روع مي‌كن د و ب ه س مت آسمان پيش مي‌رود .از زمين به آسمان رسيدن ،ب ه معن اي قدس ي ش دن و همنش ين ب ا خدايان بودن است. هر بنايي كه بشر مي‌سازد يادآور كوه نيز هست ،كه رابطي اس ت مي ان زمين و آس مان. كوهي كه جايگاه خدايان ب وده و ن اجي نس ل بش ر در اس طوره طوف ان نوح.بش ر ب راي ساخت اولين بناها و يا بهتر است بگوييم اولين خانه‌ها ،از در دس ترس‌ترين مص الح به ره برده است ،از آب و خاك 2 .عنصر مقدس از چه ار عنص ر اولي ه ب ا هم آميخت ه ش دند ت ا بعدها نيز آتش و ه وا در ك ار داخ ل ش وند و مس كن و معب د آدمي ش كل بگيرد.بن ابراين گزاف نيست اگ ر پيون د آدمي ب ا معم اري را ،م يراث كهن انس ان ب ا چه ار عنص ر اولي ه طبيعت بدانيم. در اين ميان هرچند ك ه نقش خ اك پ ر رنگ‌ت ر اس ت ،ام ا وج ود آب ،هم ان عنص ري ك ه همواره به سويش بر‌مي‌گرديم ،مثل هميشه لطافت را در اين هنر به ارمغان مي‌آورد.اگر كه خانه مكاني است براي پناه گ رفتن و آرامش ي افتن ،تم اس اين خان ه ب ا آب هم واره آرزوي امكان حياتي تازه را به همراه خواهد داشت و تخيل انسان را ب ه ش كلي م اورايي تسخير مي‌كند.از ديرباز نقش آب در معماري در اقليم‌ها و فرهنگ‌هاي مختلف نمادي بارز داشته است.  وجود آب در معماري باعث مي‌شود كه انسان ،عالوه بر ظرافت‌هاي بنا، طبيعت اطراف را ببيند و با تحريك شدن قواي بينايي ،شنوايي و المسه‌اش آن را دقيقا حس كند و هنگامي‌كه آب در نزديكي ماست ،معناي مكان را با تركيب‌ها و تضادهايي كه با طبيعت مي‌سازد ،بيشتر درك مي‌كنيم. اگر نظري به كشور خودمان بيندازيم متوجه مي‌شويم كه ايرانيان از ديرباز با زيبايي‌ و حالت آرامش‌بخش آب آشنا بوده‌اند .ما در معماري آب گويي او را دعوت كرده‌ايم كه در منزل ما باشد و خودنمايي كند و مشعوفمان سازد. از همان آغاز ساخت بناي كاخ‌ها و باغ‌‌هاي واقع در پاسارگاد ،طرح چهارباغ‌ها براساس آب و نقش آن شكل گرفت .آب در باغ‌هاي ايراني، همانگونه كه در باغ‌فين‌كاشان و شازده ماهان و ايل‌گلي تبريز و ...شاهدش هستيم ،تنها به‌منظور آب‌رساني باغ نيست ،بلكه از حركت و سكون و صدا و كف آن بهره‌برداري‌هاي لذت‌بخش مادي و معنوي‌شده است.كاخ شاهان در برخي از موارد در با‌غ‌هايي بنا شده كه آب نقش مهمي در زيبايي آنها دارد .كاخ چهلستون اصفهان و كاخ فتحعلي‌شاه در چشمه علي دامغان از اينگونه‌ا‌ند.  پيش از ظهور اسالم ،در ايران ،معماري در كنار آب و دردامن طبيعت بدون آنكه آن را مخدوش سازد ،حضور خودرا اعالم مي كند ونقش آب بيشتر نقش تجردي است .نيايش گاه ها و معابد وآتشكده ها دركنار آب و درنهايت احترام به وجود آب شكل گرفت .گويي آب گذزگاه انسان براي ورود به دنياي ديگر بود .آب نقش معنوي خود را در معماري ايران نشان داد ،به گونه اي كه گردش آب نمايش تجردي آب درطبيعت است وتمام جوهر وخواص آب به صورت مجرد كه ظاهرا جنبه نمايشي پيداكرده و در نيايش آب منظور بوده است. در ايران باستان ،معماري به سوي آب حركت مي كند و دركنار آن آرام مي گيرد .ولي در دوره اسالمي آب در معماري حالت كاربردي پيدا مي كند و معماران آگاهانه سعي مي كنند تا به طبيعت تسلط يافته و آن را به نظم بكشانند و باشناخت قوانين فيزيكي و رفتار آب و درك نقش و تمثيل و ارتباط آن با انسان آب را به درون معماري بكشانند .آب در شكل هاي هندسي در اكثر بناها متجلي مي شود و به نوعي مركزيت وحدت معماري در آب شكل مي گيرد. نقش آب در معماري ايران باستان ‏در سده‌هاي گذشته ايرانيان باغ‌ها را بيشتر در زمين‌هاي شيب‌دار احداث مي‌كردند و با ايجاد پلكان در مسير آب ،جريان ماليم آب ،تند و پر سر و صدا مي‌شد.اصلي‌ترين عاملي كه همواره به باغ‌هاي ايراني حيات مي‌بخشيد ،آب جاري بود كه در چهارباغ‌ها ‌،جويبارها و جوي‌هاي كم‌شيب و مارپيچي به حركت در مي‌آمد و هواي باغ را مطبوع و دلپذير مي‌ساخت .در باغ‌هاي تزييني كه به حوض‌ها مي‌پيوست ،جدول ها معموال با سنگ و آجر ساخته مي‌شد .در كف آب‌نماها و بيشتر جاهايي كه آب در جريان بود ،اغلب تخته سنگي با تراش سفيدرنگ يا با طرح‌هاي مختلف كار مي‌گذاشتند كه به موج آب ،جلوه زيبايي دهد.باغ‌هاي قديمي ايران اغلب در مناطق گرم و خشك و كم‌آب ساخته شده‌اند و دليل احداث آنها در چنين مناطقي، وجود چشمه‌هاي طبيعي و يا كاريز است. باغ شاهزادهماهان وسعت هر ب اغ بس تگي ب ه حجم و مقدار آب موج ود ب راي آبي اري آن دارد .باغ‌ه اي ش هرهاي خش ك و ك ويري ب ه علت گ رمي ه وا در تابس تان ،هم واره اهميت خاص ي داش ته‌اند ك ه از آن جمل ه باغ‌ه اي كاشان را مي‌توان نام برد .باغ فين كاشان كه از باغ‌هاي معروف دوره صفويه ،زنديه ،قاجاريه و هم‌چنين زمان ما است به علت وفور آب چشمه سليماني و حوض و استخر و فواره‌هاي فراوان و درختان كهنسال و عمارت‌هاي تاريخي ،همواره جزو معرف ترين و پرجاذبه ترين باغ‌هاي كشور ما بوده است. آب‌نم ا ك ه از ض روري‌ترين عناص ر ايجاد باغ محسوب مي‌شد ،بيش تر در مقابل عمارت ب اغ اح داث مي‌ش د و بع د اص لي آن در جهت ط ول ساختمان و ب ه ش كل‌هاي مس تطيل، مربع ،چند ضلعي و دايره بود .گ اهي در داخل عمارت‌هاي باغ‌هاي ق ديمي ن يز آب‌نم ا س اخته مي‌ش د ك ه در اص طالح ب ه آن مح ل ،حوض خانه مي‌گفتن د .س اكنان ب اغ در روزه اي گرم تابستان ،به ويژه هنگام نيمروز، در كن ار آب‌نم ا ب ه آس ايش مي‌پرداختند. ي ناس آبوروانش انسان مجموعه‌اي است پيچيده از روح و ذهن و جسم .همان‌گونه كه جسم آدمي به غذا نيازمند است ،ذهن و روح او نيز طالب عناصري است كه به او آرامش ببخشد .در جامعه شهري كه ساختمان‌هاي بلند و خيابان‌ها و زندگي ماشيني همه جا را احاطه كرده است ،جلوه‌هاي زيبايي و هنر ،بهترين پناه براي روح خسته و آرامش‌طلب آدمي است.امروزه در شهرها شاهد عناصري با بافت سخت مثل بتن و ...به جاي عناصر طبيعي (پوشش گياهي) هستيم .لذا بايد با به‌كارگيري عناصري كه بافت نرم دارند ،گوشه عزلت و زيبايي فراهم كرد تا به روان انسان آرامش بخشيد .اين مكان‌ها مي‌توانند پارك‌ها و باغ‌هاي شهري باشند .آب يكي از اين عناصر به شمار مي‌رود و چه در حالت سكون و چه در حالت حركت نوازش‌دهنده روح انسان است. حركت و موسيقي آب ،در جلوه‌گري بيشتر فضاي سبز نقشي در خور توجه دارد .مي‌توان آب را به صورت جويبار و چشمه براي نقاط آرام و بي سر و صدا و به صورت آبشار و فواره‌هاي بزرگ براي نقاط پرازدحام و شلوغ طراحي كرد. ختلف بكهايم : طراحيآبدر س ‌ جذابيت آب از ديگر عناصر موجود در پارك بيشتر است .آب‌نما عنصري است كه اگر در پارك‌ها خوب و كامل طراحي شود .تركيب مناسبي ايجاد مي‌نمايد و اگر به طور صحيح مورد استفاده قرار نگيرد .باعث ضايع شدن شيوه طراحي خواهد شد .براي احتراز از بروز چنين مشكالتي بايد با احتياط عمل كرد.آب‌نماها را مي‌توان به دو صورت منظم يا غيرمنظم طراحي كرد. منظم ( _ ) Formalمنظور از طراحي منظم ،دادن شكل كامال هندسي به آب‌نماها و آبراهه‌هاست .اين نوع آب‌نماها وقتي در يك چشم‌انداز كه به شيوه منظم طراحي شده است ،قرار گيرند ،بهترين نماي خود را نشان مي‌دهند .اشكال به حالت قرينه و كالسيك به كار مي‌روند .چشمه‌ها و مجسمه‌ها شكل مشخصي دارند و مواد به كار رفته ،سنگ و بتن‌هاي صاف و منظم است .البته از فايبرگالس هم در اندازه‌هاي دلخواه و به فرم منظم مي‌توان استفاده كرد .آب‌نماهاي منظم وقتي كه داراي لبه برجسته باشند ،جذابيت بيشتري دارند .چرا كه نشستن روي لبه برجسته استخر جالب است و از طرفي براي كودكان امنيت دارد .در باغ‌ها و پارك‌هاي كوچك شهري ،بهتر است كه آب‌نما به شيوه منظم طراحي شود . غيرمنظم ( - )Informalآب‌نماهاي غيرمنظم مي‌تواند از اجسام قالب‌ريزي شده و ظروف با اشكال غيرهندسي و خيالي و يا سنتي ساخته يا به فرم آزاد با پيروي از آبگيرهاي طبيعي طراحي شود .در اين صورت آب‌نماها داراي گوشه‌هاي راست و ديوارهاي عمودي و حاشيه‌هاي منظم و دست‌ساز نيستند .يا دست كم در ظاهر اين طور به نظر مي‌آيند. براي ساخت آنها ،بيشتر از سنگ و خاك و گياهان بومي استفاده مي‌شود .براي ايجاد آب‌نماهاي طبيعي بايد فضاي كافي وجود داشته باشد .پس از مشخص شدن سبك طراحي پارك ،مساحت و فرم استفاده از آب (جاري -ساكن) تعيين مي‌شود .وسعت كل آب بستگي به مساحت پارك و شرايط اقليمي منطقه دارد.در مناطقي كه آب و هواي خشك دارند ،بايد پرش آب (فواره ،آبشار) بيشتر باشد .در صورتي كه براي آب و هواي مرطوب ،ريزش و پرش آب حتي‌االمكان بايد كمتر شود .در مناطقي مثل تهران بهتر است حدود 25درصد از مساحت كل پارك به آب و آب‌نماها اختصاص داده شود.برحسب شرايط ،توپوگرافي زمين و هدف‌هايي كه از ايجاد آب‌نما وجود دارد ،اشكال مختلفي از آن ساخته مي‌شود .شكل و تعيين محل آب‌نما خود بستگي به موقعيت زمين و هماهنگي با ديگر عوامل باغ‌ ،هم‌چنين سليقه و ابتكار طراح دارد. مجموعه فرهنگيفرشچيان اصفهان  اشکال استفاده از آب در معماری و شهرسازی به ۵دسته تقسیم می شود که عبارتند از: )۱ بستر مجموعه: در این شکل استفاده از آب اجناسی مثل پل ها و بنا های پیشرفته در آب و یا جزایر و شبه جزایر تبدیل به یک نقطه ی کانونی و فضای فعالیت می شوند ٬به طوری که آب کل زمینه است نه این که فقط جزئی از آن باشد.  )2 ستون فقرات: در مورد این شکل استفاده از آب می توان رودخانه هایی که از درون شهر ها می گذرند ٬کانال های مصنوعی و جوی ها را نام برد .این شکل استفاده از آب می تواند مردم را به فضای مشخص شده ای هدایت کند و در ضمن می تواند عامل جدا کننده بین اعضا مختلف یک مجموعه باشد.  )۳ قطب یک مجموعه: در این حالت آب عنصر فعال مجموعه است و فورْا جلب توجه کرده و مردم را به سمت خود دعوت می کند.  )4 دریاچه های مصنوعی: در واقع همان حوض ها و حوضچه ها هستند که تنوع قابل توجهی در طرح این دریاچه ها به چشم می خورد. )۵ محیط آبی: این طرز استفاده از آب در رنسانس و باروک در فرانسه و ایتالیا به اوج خود رسید و به طور کلی در این حالت از آب در طراحی فضاها استفاده می شود .اولین مکانی که در آن از آب به این شکل استفاده شد ٬پرتلند آمریکا بود که یکی از کاملترین آبنماهای شناخته شده در آمریکا است. ــ در اینجا به بررسی هنر معماری سنتی و نقش آن در مدیریت آب می پردازیم. در گذشته آب نقش بسزایی در اختراع و به وجود آمدن یک سری فضاها داشته است .به عنوان مثال برای هدایت آب از یک مکان به مکان دیگر٬ قنات ابداع شد و به همین ترتیب بناهای دیگری نیز به وجود آمد که در زیر به بررسی مختصر نمونه هایی از آن می پردازیم. ) ۱قنات:قنات اختراع ایرانیان است و ده ها قرن هم قدمت دارد .اجداد ما آب های شیرین دامنه ی کوهستان را با کمک فن قنات سازی که شیوه ی ابداعی خودشان بوده به حاشیه ی کویر ها می برده اند .قنات به یک رشته چاه که آب یک مادر چاه عمیق را برای شرب و کشت و کار به سطح زمین می رساند ٬گفته می شود .قنات اختراع ایرانیان برای غلبه بر خشکسالی بوده است.  )۲ یخچال :این بناها سازه های ساده ی خشت و گلی هستند که در دو فاصله ی کوتاه از سال فعال بوده اند .یکی چله ی تابستان و دیگری چله ی زمستان .در زمستان برای انبار کردن یخ و در تابستان فرح بخش و گوارای وجود بوده اند. یخچال ها از سه بخش تشکیل شده اند: الف) حوض یخ بند که یک محوطه ی مستطیل شکل بزرگ با عمق کم است و در قسمت شمال ساختمان ساخته می شود به طوری که از جهت های شرق٬ غرب و جنوب با دیوارهای بلند احاطه شده است تا سایه های دیوار بر سردی هوا در زمستان بیافزاید. ب) مخزن یخ که محلی است برای انبار کردن یخ در زمستان و قیفی شکل می باشد .مخزن یخ در داخل زمین کنده می شود .جدار این مخزن کاهگلی است و عمق آن به حجم یخ مورد نیاز بستگی دارد. ج) گنبد بزرگ که اصلی ترین بخش ساختمان است و روی مخزن قیفی یخچال را همین گنبد مخروطی شکل می پوشاند. این گنبد دارای دیوارهای زخیمی است که از یخ ها نگهداری می کنند.  )۳ آب انبار:عمارت های قدیمی هستند که در نسل جدید مورد بازدید قرار می گیرند .این بنا شامل یک مخزن هدایت و بادگیر خنک است و توسط یک شیر و با طی کردن پله های متعدد ٬توسط کوزه ها و صبوها که مردم در آب انبار آن ها را پر از آب می کرده اند ٬آب به منازل و مغازه ها منتقل می شده است. باغ موزهآب ‏باغ موزه آب ،از نمونه های معاصرمعماری منظر ایران است که در سال های اخیر در قلهک ساخته شده .تم پارک تاثیر آب در زندگی انسان است و شامل باغ و ساختمان آکواریوم می باشد .باغ آن به عنوان یک پارک در مقیاس محله قلهک نیز عمل می کند .جلوه های آب در این باغ به شکل آبنماهای مختلف که برگرفته از معماری سایر ملل است نشان داده شده است .فضاهای متعددی که در کنار آبنماها به وجود آمده است به وسیله محور های زاویه دار نسبت به جداره پارک به هم دوخته شده اند.  قرارگیری یک قطعه باغ قدیمی در میان انبوه ساختمان های قسمتی از شهر تهران ،انگیزه ای برای شهرداری شد تا با ساماندهی و طراحی آن به عنوان باغ موزه آب ،این باغ قدیمی را حفظ و به عنوان بخشی پویا از شهر در خدمت شهروندان و بازدید کنندگان قرار دهد .باغی که تا قبل از این زمینه های ناامنی را به دنبال داشت. قیمت باالی زمین در این ناحیه و همچنین کمبود زمین های باز در اطراف آن ،به ویژه زمین هایی با چنین موقعیت شاخص ،بر اهمیت این قطعه می افزاید .از طفی وجود پتانسیل های باالی زیست محیطی(درختان ،قنات ،باغ اطراف) و اجتماعی( قرار گرفتن در میان مراکز آموزشی مختلف) در حوزه اطراف باعث اهمیت بیشتر تصمیم گیری برای کاربری این قطعه بود. قرار گیری این قطعه باغ قدیمی در حاشیه خیابان سرزنده و فعال«یخچال» ،محوری که در آن گروه های مختلف اجتماعی به چشم می خورد ،خود جنبه استفاده از باغ موزه را تضمین می کند؛ به طوری که هر چه تنوع گروه های اجتماعی بیشتر گردد ،میزان استفاده آنها از مجموعه رشد فزاینده ای به خود می گیرد.  باغ موزه آب به وسعت ۸۲۵۶متر مربع در ناحیه شمال شهر تهران و در باغی در خیابان یخچال قرار دارد احداث شده است که پس از اعمال اصالحی ها ،مساحت باغ مذبور به ۷۱۶۱.۹متر مربع رسیده است .این باغ دارای شیب عمومی ۲.۸۵در صد از شمال به جنوب است که در ابتدا دارای ۳۸۲اصله درخت و درختچه از انواع چنار ،کاج تهران ،توت ،گردو ،زبان گنجشک و ...بوده است که از این تعداد ۱۹۰اصله آن استفاده شده است و مابقی که خشک و بیمار بوده اند ,حذف گردیده اند .یک جوی آب ،منشعب از یک رشته قنات از زاویه شمال غربی وارد باغ شده است و پس از طی یک سوم طول زمین با چرخشی به سمت شرق ،عرض باغ را طی می کند.این پروژه در تابستان ۱۳۸۰پس از ۵سال به بهره برداری رسید. به طور کلی در طراحی مجموعه و قرار گیری عناصر مختلف در کنار همدیگر ،عواملی تاثیر گذار بوده اند که مهمترین آنها درختان قدیمی با ارزش ،رشته قنات جاری در باغ و خیابان اصلی دسترسی به باغ (خیابان یخچال) است .بدون حضور این عوامل ،قطعه زمین مورد نظر به یکی از پالک های شهری بدل می گردید ،فاقد هر گونه احساس ارزش محیطی و مکانی خاص ،که هیچ گونه احساس تعلقی را برای ساکنان منطقه به دنبال نمی داشت .بدین ترتیب، زندگی و ارزش حیاتی این قطعه زمین در این است که مکانی است برای بازدید ،تفریح، گردش و استفاده عموم و تداوم حیات در گرو زندگی درختان و رشته قنات و دیگر عوامل مکانی آن است. طبق گفته طراح مجموعه در اولین گام کارشناسی دقیقی به منظور شناسایی گونه های موجود در باغ صورت گرفت و درختان مریض و نیازمند اطالح همراه با درختان دارای ارزش نگهداری و بر روی نقشه ترسیم گردیدند. ‏حضور این درختان با ارزش در کنار آب جاری در باغ ،توانایی بالقوه ای را برای دستیابی به محیطی مطلوب و با نشاط در میان بافت شهری در هم تنیده خاطر نشان می سازد .این خود برای طراح زمینه فکری را در پی دارد ،تا شکل گیری استخوان بندی اصلی طرح بر پایه این عناصر نمادین و دارای بار خاطرات ویژه ،رقم بخورد .به ترتیب است که محور اصلی طراحی ،بر مسیر حرکت آب دائما جاری در داخل باغ منطبق گردیده و دروازه ورودی اصلی نیز در محل دروازه قدیمی باغ شکل گرفته است .از طرفی چیدمان فضایی عناصر مصنوع ملحق شده در باغ -همچون ساختمان موزه ،آالچیق، سرویس ها و -...به گونه ای است که کمترین آسیب ممکن متوجه درختان موجود گردد. در قطعه شرقی پارک باشگاه ورزشی خانواده در حال احداث است .ترکیب این دو مجموعه یعنی باشگاه خانواده و آکواریوم باغ موزه آب می تواند دعوت کننده شهروندان بیشتری باشد. مح ور ورودی ب ه ی ک آبنم ای ریزشی-در انته ای دی واره ب اغ- ختم می شود ک ه ری زش آب را از ارتف اع نش ان می ده د و ب ه ص ورت پ رده ای از آب ش کل گرفته است و فرد می توان د از پشت پرده آب عبور کند و یا در محلی ک ه ب رای نشس تن تعبی ه شده است قرار گیرد و از داخل پرده آب فضاهای ب از و ح رکت مردم را شاهد باشد .این مح ور تنه ا مح ور عم ود ب ر بدن ه ب اغ است و س ایر مح ور ه ا بن ا ب ه دلیل نامعلومی چرخیده اند.  محل تالقی طوالنی ترین محور مورب که تریا را به ساختمان اکواریم وصل می کند و محور اصلی ،از طریق تونلی پلکسی گالس به سبک مدرن سر پوشیده گردیده است .با ریزش آب بر روی این تونل ،هنگام عبور از زیر آن احساس فرو رفتن در داخل آبشاری شیشه ای به وجود می آید ،که صدای ناشی از ریزش آب بر روی پلکسی گالس ،تجربه ای شگفت آور را به دنبال خواهد داشت. اتفاقی که در زیر این تونل پلکسی گالس می افتد باعث مکثی در فرد می شود که با تعبیه نیمکت هایی در زیر تونل امکان نشستن وی میسر می شود .هدف طراح سبز کردن ابتدای تونل به صورت نرده های پوشیده از گیاه و چسب بوده است. طراح تحت تاثیر سبک پست مدرنیسم سعی در وام گرفتن عناصر نمادین از باغ کالسیک ایرانی دارد.هر چند که رنگ الجوری کاشی های داخل سه حوض بزرگ مثلثی شکل که در ابتدای محور اصلی قرار دارد، برگرفته از رنگ کاشی حوض ایرانی است اما فرم مثلثی شکل کشیده آنها به شدت متضاد با آن است. آبنمای مربع شکل که به صورت فواره های مربع شکل هستندکه تجربه حرکت روی آب و خیس شدن را به وجود می آورد برگرفته از میدان بارتولی و پارک سیتروئن در پاریس می باشد .این فواره ها مرکز دایره ای هستند که با کفسازی اجرا گردیده است و به همراه آبنمای مجاور خود که ترکیبی از سنگ و فواره است در داخل فضاهای مربع شکلی که به وسیله درختان سرو ایجاد شده قرار گرفته است. پخش آب پودر شده بر روی قلوه سنگ ها نیز یکی دیگر از جلوه های آب موجود در باغ است .صدای دلپذیر و هوای مطبوع بر اثر این پودر شدن آب به وجود می آید. در آب انبارهای کهن ایران استفاده از ِآن جلوه آب به چشم می خورد .در تمام باغ صدای آب شنیده می شود و عامل پیوند دهنده آبنماهای متنوع و متفاوت نیز صدا می باشد.  مس یر آب قن ات موج ود در سایت پس از طی یک س وم زمین به صورت عرض ی ب اغ را رد می کن د ،س پس ب ه س مت جن وب ادام ه مس یر می ده د .در مس یری ک ه عرض زمین را طی می کند. ط راح ب ا اس تفاده از نه ر و برک ه مص نوعی ک ه اله ام گرفت ه از ب اغ ژاپ نی می باش د ،آب را نمای ان ک رده است. ساختمان آکواریوم اصلی ترین ساختمان مجموعه ،ساختمان موزه است که به گفته طراح مجموعه، حساسیت زیادی برای جاینمایی آن وجود داشته است؛ زیرا این توده یکپارچه باید در مکانی احداث می گردید که کمترین زیان به درختان با ارزش باغ وارد آید و از طرفی هم نمی توانست در جبهه ورودی باغ شکل گیرد زیرا نه تنها دید بازدید کنندگان را به کل مجموعه باغ مسدود می کرد و میدان مشاهده آنها را محدود می ساخت ،بلکه مخفی بودن ساختمان در دل درختان باغ می تواند عاملی برای هدایت مردم به داخل باغ و چرخاندن آنها در فضاهای محوطه باز جلوی ساختمان باشد.  موزه و نماشگاه آب ،ساختمانی است سه طبقه با سطح مقطع مربع شکل با ابعاد ۲۱.۶۰متر .در طبقه همکف آن که ۰.۴۵متر از کف طبیعی پارک پایین تر است ،آبنمایی شیشه ای و مخروطی شکل پیش بینی شده که بخشی از آب قنات موجود را از قسمت شمالی طبقه اول به داخل آن هدایت می کند. آب سپس ،از زیر کف این سطح به خارج منتقل می شود .در قسمت شمالی آبنما یک سالن چند منظوره در نظر گرفته شده است. در هسته مرکزی طبقه اول گالری مرکزی قرار خواهد گرفت که محل نمایش بخش های تصویری و تجسمی از جلوه ها و ویژگی های طبیعی است( ..صفوی – صنعتی)۱۳۸۱ ، ایده طراحی فرم ساختمان موزه ،از فرم یخچال های قدیمی که به شکل مخروطی بودهاند و دیواره ای در مقابل آنها برای ایجاد سایه قرار می گرفته ،برداشته شده است. بدنه شیشه ای آن نمادی از قطعات یخی را که در حال لغزش بر روی یکدیگرند ،تداعی می کند و این احساس با چرخشی نسبت به شبکه بتنی نما تشدید می شود. ورودی اصلی موزه از طریق یک رامپ که در امتداد محوری قرار گرفته که از تریا تا آنجا کشیده شده است و در زیر این رامپ ورودی آبنمایی بی شکل جاینمایی شده تا رامپ همچون پلی ارتباط شخص را از محوطه باغ به ساختمان موزه برقرار سازد.