نقش مدیریت و فرماندهی پدافند غیرعامل

نقش مدیریت و فرماندهی پدافند غیرعامل

اسلاید 1: نقش مديريت و فرماندهی پدافند غيرعاملدرس : پدافند غیرعامل

اسلاید 2: پدافند غير عامل با توجه به اصول حاكم در مديريت بحران مجموعه از تمهيدات، اقدامات و طرح هايي است كه با استفاده از ابزار و شرايط، حتي المقدور بدون نياز به نيروي انساني و به صورت خود اتكا، از يك سو توان دفاعي مجموعه را در زمان بحران افزايش داده و از سوي ديگر پيامدهاي بحران را كاهش و امكان باز سازي مناطق آسيب ديده را با كمترين هزينه فراهم مي سازد. طرح هاي پدافند غير عامل قبل از انجام مراحل تهاجم و در زمان صلح تهيه و اجرا مي گردند اين قبيل تمهيدات و ملاحظات پدافند غيرعامل علاوه بر كاهش شديد هزينه ها، كارآيي دفاعي طرحها، اهداف و پروژه ها را در زمان تهاجم دشمن بسيار افزايش خواهد داد.

اسلاید 3: استمرار فعاليت هاي زيربناييكاستن از آسيب پذيري مستحدثات و تجهيزات حياتي و حساس كشورتداوم خدمات رساني عمومي و تسهيل‌اداره كشور در شرايط تهديد و بحران تجاوز خارجیحفظ بنيه دفاعي برغم حملات خصمانه و مخرب دشمن از طريق اجراي طرح‌هاي پدافند غيرعاملتأمين نيازهاي حياتي اهداف اصلي پدافند غير عامل

اسلاید 4: قابليت هاي پدافند غير عاملقابليت‌هاي پدافند غيرعامل، ايجاد بستر مناسب توسعه پايدار كشور، هم راستا با سياست‌هاي تنش‌زدايي، پايدارترين و ارزان‌ترين روش دفاع، مناسب‌ترين راهكار افزايش آستانه مقاومت ملي، پشتوانه اقتدار ملي، يكي از مهمترين ابزارهاي بازدارندگي، بهترين و مناسب‌ترين شيوه كاهش مخاطرات و كاهش آسيب پذيري، صلح آميزترين روش دفاع و فطري‌ترين عنصر دفاعي بشر در برابر همه حوادث است. ذكر اين نكته ضروري است كه كشورهايي كه توسعه پدافند غيرعامل را به عنوان يك سياست دفاعي مستمر در دستور كار خود قرار مي‌دهند، هيچگاه در مظان اتهام تهديد عليه كشورهاي ديگر قرار نمي‌گيرند. با اين توضيح، كشورهايي كه پدافند غيرعامل را به عنوان يك راهكار اصلي برمي‌گزينند به شرايطي از نظر كاهش آسيب‌پذيري دست مي‌يابند كه‌مطامع كشورهاي تهديدكننده عليه آنها كاهش مي‌يابد.

اسلاید 5: 1- ايجاد بستر مستمر و پويا جهت اجراي طرح هاي پدافند غير عامل2- قرار گرفتن اصول پدافند غير عامل در متن طرح هاي پدافند غير عامل3- ايجاد ضمانت هاي اجرائي و پاسخگو بودن بالاترين مقام اجرائي هر دستگاه نسبت به رعايت اصول پدافند غير عامل 4- تعيين شاخص هاي اولويت بندي، متناسب با اهميت و حساسيت نقاط هدف (ساختمان ها، تأسيسات، تجهيزات و شريان هاي اصلي كشور كه ممكن است در معرض تهاجم قرار گيرند نقاط هدف ناميده ميشوند.)5- تعيين سطوح ايمني و معيارها و ضوابط فني پدافند غير عامل متناسب با ماهيت نقاط هدف و نوع تهديد.6- كاهش آسيب پذيري نيروي انساني، مستحدثات و مراكز حياتي و حساس موجود و در دست اجرا يا در دست مطالعه كشور از طريق اجراي طرح هاي پدافند غير عاملاصول پدافند غيرعامل درطرح هاي حساس و حياتي

اسلاید 6: اصول كلي پدافند غير عامل اختفا Concealmentاستتار Camouflageفريب Deception پوشش Covering & Obscurationپراكندگي و تفرقه Dispersion & Separationاستحكامات Fortificationاعلام خطر Early Warning مكان يابي Site Selection

اسلاید 7: بحران رويدادي است كه به طور طبيعي يا بوسيله بشر، به طور ناگهاني (Emergency) يا به صورت فزاينده (Crisis) بوجود آيد و سختي و مشقتي را به جامعه انساني تحميل كند كه براي برطرف كردن آن نياز به اقدامات اضطراري، اساسي و فوق العاده باشد. بحران

اسلاید 8: درجه بندي بحرانبحران درجه 1: عبارت است از هر رويداد پيش بيني نشده و غير منتظره اي كه يك واحد به تنهايي و با امكانات معمول خود قادر به مقابله با آن باشد. مانند آتش سوزي . آتش سوزيهاي كه در منازل ايجاد شده و باعث آسيب ديدن منزل يا منازل اطراف خود مي شود .

اسلاید 9: بحران درجه 2: هرگونه رويداد غير منتظره اي كه براي مقابله با آن دو يا بيش از دو نهاد با قابليتي بيش از حد معمول لازم باشد. مانند: تصادفات جاده اي. به رغم تمهيدات صورت گرفته از طرف دستگاههاي مرتبط با موضوع حمل و نقل جاده اي اعم از پليس راه، وزارت راه و ترابري ، امداد جاده اي هلال احمر و…. متأسفانه آمار تلفات جاده اي همچنان سير صعودي دارد.

اسلاید 10: بحران درجه 3: هرگونه رويداد غير منتظره اي كه ابعاد آن به حدي باشد كه براي مقابله با آن نياز به تجهيز كليه امكانات و نهادهاي مسئول در سطح شهر و هماهنگ كردن و همكاري اين نهادها و نهادهاي ديگر خارج از اين حوزه باشد. مانند: جنگ تجاوز عراق به ميهن اسلامی در شهريور سال ۱۳۵۹ شروع شد و عراق رسماً  آغاز گر جنگ نابرابر شناخته شد. اين تجاوز تا سال ۱۳۶۷ به طول انجاميد، در طول اين مدت ايران جمعاً ۹۶ عمليات بر عليه نيروهای متجاوز  عراق انجام داد.  

اسلاید 11: فاجعه: فاجعه به حادثه اي گفته مي شود كه همه آحاد جامعه را در بر گرفته، مقابله با آن به مهارتها و روش هاي ويژه اي نياز داشته باشد، و براي جبران خسارات وارده به امكانات فوق العاده اي نياز است كه نوعاً مجبور به استمداد از كشورهاي ديگر مي شويم. فاجعه بم را مي توان نام برد كه طي آن زمين لرزه در سال 1382 بيش از 40000 نفراز هم وطنانمان جان خود را از دست دادند.

اسلاید 12: انواع بحرانها بلاياي طبيعيزلزله سيل بهمن طوفان و ...بحرانهاي تكنولوژيكبحرانهاي اكولوژيكبحرانهاي سياسيبلاياي غير طبيعي

اسلاید 13: ايران يكي از ده كشور حادثه خيز جهان وبعد از هند، بنگلادش و چين، چهارمين كشور بلاخيز به شمار مي‌رود.

اسلاید 14: بحرانهاي تكنولوژيكخطرات تكنولوژيك بر اثر فرايندها و مواد ناشي از زندگي در جهان صنعتي ايجاد مي‌شوند و شامل موارد زير هستند:نقل و انتقال مواد و انسان‌ها (از راه جاده‌ها، راه‌آهن، هوا يا دريا)استفاده از ماشين‌آلات سنگين يا سريعاستفاده از الكتريسيته، دماي بالا، فشار بالا و ...توليد انبوه، ذخيره‌سازي، استفاده و دور ريختن مواد خطرناك

اسلاید 15: در دسامبر سال 1984 در شهر بوپال هند كه مركز فعاليت هاي شيميايي شركت آمريكايي يونيون است، به ناگاه ابري از گازهاي سمي و كشنده متيل ايزوسيانات در آسمان اين شهر پراكنده شد كه منجر به مرگ بيش از 25000 نفر شد در يك مورد ديگر انفجار كارخانه اتمي چرنوبيل در سال 1986 در اتحاد جماهير شوروي سابق نيز نمونه اي ديگر از بحران هاي تكنولوژيك است.

اسلاید 16: بحرانهاي اكولوژيكبحران هاي اكولوژيك: اين بحران ها در نتيجه اقدامات مستقيم بشر و استفاده بي رويه از منابع طبيعي روي مي دهد و موجب تخريب كره خاكي و تخريب جو زمين گشته و بيش از آنكه نسل بشر را مورد تهديد قرار دهد، اثر مستقيمي بر نابودي گياهان، منابع طبيعي و جانداران ديگر خواهد گذارد. تخريب جنگل ها و مراتع و بريدن درختان به منظور سوزاندن و استفاده هاي ناشايست ديگر از محيط زيست، در زمره فاجعه هاي اكولوژيك محسوب مي شوند. برخي از فاجعه هاي تكنولوژيك نظير نشت ضايعات سمي و خطرناك و پخش آن در محيط زيست بشر مي تواند به تخريب اكولوژي و محيط زيست كمك كند.

اسلاید 17: بحرانهاي سياسياقدامات آگاهانه و حساب شده انسان كه موجب از بين رفتن جان انسانها و تخريب كلي جامعه مي شود به نام بحران هاي سياسي شناخته مي شوند. جنگ، آشفتگي سياسي، آشوبهاي اجتماعي و ديگر اقدامات مخرب آگاهانه انسان در زمره حوادث سياسي قلمداد مي شود.

اسلاید 18: مشخصات و نتايج بحرانهاي سياسي 1- كشته و زخمي شدن جمع كثيري از مردم 2- نابود شدن اموال مردم 3- نابساماني هاي بلند مدت اقتصادي اجتماعي 4- نابساماني هاي بلند مدت اجتماعي

اسلاید 19: نمونه هاي از بحرانهاي سياسيجنگ: طبق آمار رسمي دولت ايران ، طي 8 سال دوران دفاع مقدس 213 هزار نفر شهيد، 335 هزار نفر معلول، 40 هزار نفر اسير و 1 هزار ميليارد دلار خسارت به كشور ايران وارد شده است. تروريسم: تروريسم يكي ديگر از انواع بحران هاي سياسي است كه در صورت گسترش دامنه آن مي تواند به يك فاجعه سياسي تبديل شود. استفاده از سلاح هاي مخرب و مرگبار در مقياس كوچك نمونه اي از اقدامات تروريستي است كه در گوشه و كنار دنيا علي الخصوص در خاورميانه هر روز اتفاقات ناگواري را رقم مي زند. فعاليتهاي خرابكارانه نا آرامي هاي سياسي _اجتماعي : ناآرامي هاي سياسي _اجتماعي در داخل مرزهاي يك كشور اگر به موقع پاسخ داده نشوند، ممكن است موجب يك فاجعه بشود.

اسلاید 20: طبق آمار رسمي دولت ايران ، طي 8 سال دوران دفاع مقدس 213 هزار نفر شهيد، 335هزار نفر معلول، 40 هزار نفر اسير و 1 هزار ميليارد دلار خسارت به كشور ايران وارد شده است.

اسلاید 21: بمباران شيميايي حلبچه در 24 اسفند1366 توسط صدام .در اين بمباران 5000 نفر كشته و 7000 نفر مجروح شدند

اسلاید 22: صدام در این حمله از سه نوع گاز خردل ، گازهای اعصاب ( تابون ، سارین یا سومان ) و سیانوژن علیه مردم بی دفاع استفاده کرد. پنجاه فروند جنگنده عراقی ، هریک چهار بمب شیمیایی را حمل كرده و این منطقه را مورد تهاجم سنگین خود قرار دادند .

اسلاید 23: مديريت بحران در برگيرنده يكسري عمليات و اقدامات پيوسته و پويا شامل برنامه ريزي، سازماندهي، تشكيلات، رهبري وكنترل مي باشد. در واقع مديريت بحران فرآيند كاهش خطرپذيري واقعه رويداده با استفاده از منابع ضد بحران به گونه اي كارا و اثربخش است. مديريت بحران

اسلاید 24: اهداف مديريت بحران پيش بيني خطرات و فاكتورهاي منجر به بحران برنامه ريزي و آمادگي براي مقابله با بحران هاي احتماليمقابله با بحران ها و ارائه راهكارهاي مناسب براي رفع شرايط بحران زا ايجاد شرايط مناسب زيست

اسلاید 25: 1تهدیدشناسی جامع(طبیعی، صنعتی وجنگی)2همه ابعاد تهدیدات3همه فازهای بحران4سیاست گذاری، تهدیدشناسی، برنامه ریزی راهبردی، برنامه ریزی عملیاتی، آموزش وپژوهش، مانورمدیریت جامع بحران

اسلاید 26: سند مدیریت بحران ودفاع غیرنظامی درحوادث جنگی متعارفموشک باران مناطق مسکونیموشک باران زیرساخت های حیاتی وحساس

اسلاید 27: سند مدیریت بحران ودفاع غیرنظامی در حوادث جنگی نامتعارف حوادث بیولوژیکحوادث شیمیاییحوادث رسانه ایحوادث سایبر حوادث کشاورزی وغذاحوادث هسته ای ورادیولوژیکحوادث تروریستیحوادث ناشی از نفت ومواد خطرناکحوادث فاجعه بار ملی

اسلاید 28: اصول پايه براي مقابله با بحران هاشناخت دقيق مفهوم بحران در كليه سطوح و طبقاتتعيين خطر ناشي از بحران سياستگذاري صحيح و كارا جهت تدبير بحران وجود سيستم تشكيلاتيبرنامه ريزيكاربرد بهينه منابع استفاد از سيستم آموزشي استفاده از تخصص هاي خاص

اسلاید 29: روندهای استخراج راهبردهابرنامه ریزی براساس سناریوهای تهاجمبرنامه ریزی کارکردی پدافند غیرعاملبرنامه ریزی براساس توانمندی های پدافند غیرعامل

اسلاید 30: برنامه ریزی براساس سناریوهای تهاجمانفجار هسته ای وعواقب آنهمه گیری یک بیماری بیولوژیک: پاندمی آنفلوآنزاحمله بیولوژیک: آلودگی غذایی، بیماری های مشترک بین دام وانسانحمله شیمیایی: موادشیمیایی صنعتی سمیحادثه طبیعی: زلزله با مقیاس بالاحمله رادیولوژیک: پراکندگی مواد رادیولوژیک دریک منطقهحمله انفجاری: بمب گذاری با بمب های پیشرفته حمله سایبری

اسلاید 31: راهبردهاي مديريت بحرانتدوین و نهادینه کردن الگوی اداره کشور،استان، شهر، دستگاه در بحران ناشی از جنگ تدوین و نهادینه کردن الگوی اداره صحنه حادثه در شرایط جنگیتدوین و نهادینه کردن الگوی اداره دفاع غیرنظامی و مردم یاریتدوین و نهادینه کردن الگوی آموزش مدیران ، کارشناسان و مردم در زمینه تداوم خدمت دستگاه ها ، مدیریت بحران و دفاع غیرنظامیتدوین و نهادینه کردن الگوی پژوهش های راهبردی و عملیاتی در زمینه تداوم خدمت دستگاه ها ، مدیریت بحران و دفاع غیرنظامیتدوین و نهادینه سازی ارزیابی مدیریت بحران و دفاع غیرنظامی با انجام مانوردر زمینه تداوم خدمت دستگاه ها مدیریت بحران و دفاع غیرنظامیتدوین ونهادینه کردن الگوی تهدید شناسی ،ارزیابی آسیب پذیری ها وتدوین سناریوهای تهاجم دشمن در کشور

اسلاید 32: راهبردهای پدافند غیرعامل کشور8- توسعه فرهنگي و ارتقاء باور مدیران و مردم و تقويت عزم و اقتدار ملي نسبت به تأثير پدافند غير عامل در كاهش آسيب‌پذيري‌ها با استفاده از کل ظرفیتهای ملی. 9-تدوین و نهادینه نمودن طرح جامع مدیریت بحران و دفاع غیرنظامی کشور در شرایط جنگی.10-توسعه شاخص های امنیت، ایمنی و پایداری در برابر تهدید در شبکه های اطلاعاتی و ارتباطی با گرایش به فناوریهای بومی و ملی.11-ایمن سازی وپایداری وموازی سازی امکان جایگزینی انرژی های زیر ساخت های حیاتی12-کاهش آسیب پذیری های استان ها در برابر تهدیدات وایجاد پایداری وقابلیت بقاء ومدیریت بهینه واداره امور مردم در شرایط تهدید بصورت خود کفا از مرکز13-ساماندهی و ایجاد ساز و کار مناسب برای استفاده حداکثری از توانایی ها وقابلیت های نیروهای داوطلب مردمی، بسیج در تمامی ابعاد و عرصه های پدافند غیرعامل14-پایش مستمرتهدیدات وآسیب پذیری ها و حفظ اشراف اطلاعاتی بر زیر ساخت های ملی15-حفاظت و امنیت طرح های پدافند غیرعامل ومحروم سازی دشمن در کسب اطلاعات از زیرساخت های طبقه بندی شده کشور با تدوین آئین نامه های حفاظتی متناسب با تهدیدات و توسعه و فرهنگ سازی آن

اسلاید 33: بخش‌هاي مختلف فرايند ارزيابي آسيب‌پذيري الف- تعريف پروژه: اهداف، حوزه فعاليت و زمينه ارزيابي آسيب‌پذيري، فعاليت‌هاي لازم و منابع مورد نياز براي انجام آنها را تعيين مي‌كند. ب- تشكيل گروه برنامه‌ريزي: اين اقدام براي ارزيابي آسيب‌پذيري و برنامه‌ريزي شرايط اضطراري، ضروري است. بدون تشكيل اين گروه، جمع‌آوري اطلاعات لازم، تعهد گرفتن از افراد كليدي و فراهم نمودن امكان مشاركت براي افراد جامعه مشكل خواهد بود.ج- شناسايي تهدیدات: در اين مرحله، تهدیدات موجود در جامعه آشكار مي‌شوند (گرچه مشخص نمودن تمام تهدیدات غيرممكن است).د- توصيف تهدیدات: در اين مرحله، تهدیدات موجود در جامعه تحليل مي‌شوند. تهدیدات مشابه، ممكن است در مناطق مختلف به صورت‌هاي متفاوتي تظاهر يابند، زيرا بين جوامع خاص، محيط اطراف و تهدیدات موجود در آن، تداخل وجود دارد.

اسلاید 34: بخش‌هاي مختلف فرايند ارزيابي آسيب‌پذيريه- توصيف جامعه و محيط اطراف: اطلاعات مرتبط راجع به افراد، ويژگي‌ها يا محيط اطراف را كه مي‌تواند بر تهدیدات تأثير گذاشته يا تحت تأثير آن قرار گيرد، مشخص مي‌كند. در اين مرحله ممكن است تهدیدات بيشتري شناخته شوند.و- توصيف اثرات تهدیدات بر جامعه: اين مرحله نيز جزء‌ آسيب‌پذيري جامعه محسوب مي‌شود وعبارت از آن چيزي است که احتمالاً در يك تصادف، حادثه، فوريت يا فاجعه‌اي كه داراي يك تهدید واحد يا تهدیدات متعدد است، روي خواهد داد.ز- اولويت‌بندي تهدیدات : تهدیداتی را كه در ابتدا بايد مورد توجه قرار گيرند و آنهايي را كه مي‌توان پرداختن بدان‌ها را به آينده موكول نموده يا حتي آنها را ناديده گرفت، بر اساس اثرات احتمالي و ميزان آسيب‌پذيري جامعه مشخص مي‌كند.ح- ثبت: تمام نتايج و تصميم‌ گيري‌ها براي قضاوت درباره كارهاي صورت گرفته و كارهايي كه بايد در آينده جهت آماده سازي صورت گيرد، ضروري است.

اسلاید 35: مشكلات فرایند ارزيابي آسيب‌پذيري الف- اطلاعات: عدم وجود اطلاعات در مورد برخي تهدیداتعدم آگاهي راجع به صحت اطلاعات موجودعدم وجود اطلاعات بسيار زياد راجع به ساير تهدیداتعدم وجود اطلاعات بسيار زياد راجع به جوامع مشكل بودن تعيين داده‌هاي مرتبطب- آگاهي: عدم آگاهي جامعه يا گروه برنامه‌ريزي راجع به روش‌هاي ارزيابي آسيب‌پذيريعدم آگاهي راجع به تهدیدات خاصج- نگرش‌ها: عدم هماهنگي بين برخي سازمان‌ها، به خصوص سازمان‌هاي پاسخ‌گو كه كار ارزيابي آسيب‌پذيري را تنها به عنوان يك فعاليت آكادميك مي‌بينند.

اسلاید 36: مشكلات فرایند ارزيابي آسيب‌پذيريد- حوزه پروژه: معرفي ضعيف ناحيه‌اي كه در پروژه ارزيابي آسيب‌پذيري تحت پوشش قرار مي‌گيردتلاش براي آناليز بيش از حدتعيين ميزان جزئيات لازم در توصيف جامعه و تهدیداتنشان دادن توصيه‌هاي غيرقابل دسترسي و غيرواقعيه- سفت و سخت گرفتن فرايند: گنجاندن توصيفات موجود درباره جامعه و تهدیدات درون يك چهارچوب بسيار سفت و سختپيگيري مراحل فرايند ارزيابي به صورت غيرقابل تغيير و عدم امكان بازگشت به مراحل قبلي در صورت لزومو- ناكامي فرايند: ممكن است جامعه و گروه برنامه‌ريزي در فرايند ارزيابي آسيب‌پذيري (آناليز مشكل)، ناموفق شوند و خواستار شروع برنامه‌ريزي براي شرايط اضطراري (حل مشكل) باشند. برنامه‌ريزي و انجام جريان كاهش آسيب‌پذيري در شرايطي كه ارزيابي آسيب‌پذيري به ‌طور رسمي آغاز شده اما هنوز كامل نشده است نيز مي‌تواند آغاز شود.

اسلاید 37: انواع زیرساخت ها ومنابع کلیدی کشورزیرساخت های کشاورزی وغذازیرساخت های دفاعیزیرساخت های انرژیزیرساخت های بهداشتی درمانیمراکز باستانی ومقدس کشورمراکز اقتصادی وبانک های کلیدی کشورمراکز مدیریت آب کشورمراکز وکارخانجات پتروشیمی ومحصولات دیگر شیمیایی مراکز مهم بازرگانی کشورسدهامراکز مدیریت بحران کشوردردستگاه های مختلف مراکز هسته ای کشورمراکز مخابرات و فناوری اطلاعات کشورمراکز پست وتلگراف کشورسامانه های حمل ونقل کشورمراکز دولتی کشور

اسلاید 38: اصول اساسی سامانه حفاظت زیرساخت هابرنامه ریزی مبتنی بر مدیریت تهدیداترعایت چارچوب وفرآیند مدیریت تهدیدات زیرساخت هاتوزیع وتشریک اطلاعات در سامانه(شبکه ای) حفاظت امنیت اطلاعات(شبکه ای)فرماندهی واحد وتبعیت از سامانه ملی مدیریت سانحهرعایت اصول هماهنگی هماهنگی با سندهای جامع دیگر مرتبط با پدافند غیرعامل ومدیریت بحران ودفاع غیرنظامیافزایش آگاهی عمومی درزمینه زیرساخت ها واهمیت آنهااجرای برنامه های آموزش ومانورمکرر دراین زمینه درکشورهدایت تحقیق وتوسعه و فناوری دراین زمینهتوسعه، افزایش امنیت و نگهداری سامانه های داده ایبهبود کیفیت مداوم در برنامه حفاظت زیرساخت هاتامین مداوم منابع مالی مطمئن وپایدار

اسلاید 39: عملیاتی نمودن چارچوب وفرآیند مدیریت تهدیدات زیرساخت هافیزیکیسایبرانسانیتنظیم اهداف امنیتیتشخیصسرمایه ها،سامانه ها،شبکه ها وکارکردهای حیاتیارزیابی ریسکشاملعواقب،آسیب پذیری،تهدیداتاولویتبندیاجرای اقدامات حفاظتیاندازه گیری اثربخشیاقداماتبازخوردهای اجرایی

اسلاید 40: فرآيند مديريت بحران مرحله قبل از بحران مرحله حين بحران مرحله پس از بحرانپيش بينيآمادگي توسعه و بازسازي كاهش اثرت مخربپاسخگوييامدادرساني بهبود

اسلاید 41: پيش بینی بحران الف: پيش بینی از بحران: كليه اقداماتي كه موجب پيش بینی وقوع بحران ها و همچنين باعث جلوگيري از اثرات مخرب آن بر جامعه شود در اين بخش مورد بررسي قرار مي گيرد. احداث سدها و يا اقدامات انجام شده جهت جلوگيري از طغيان رودخانه ها مقاوم سازي ساختمان ها براي مقابله با زلزله و... .

اسلاید 42: مزاياي پيش بینی - حفظ جان مردم و كاهش تعداد زخمي شدگان - پيشگيري يا كاهش خسارت هاي مالي - كاهش خسارت به ساختار اقتصادي- به حداقل رساندن جابجايي هاي جمعيتي و فشارهاي اجتماعي - به حداقل رساندن خسارت به زمين هاي كشاورزي - حفظ و آماده نگه داشتن امكانات و موارد مورد نياز در زمان بحران - حفظ امكانات زيربنايي از تخريب - حفظ بهداشت فردي - كاستن از بار تعهدات و مسئوليت هاي قانوني دولت و مسئولان دستگاه هاي همگاني - جلب حمايت ها و پيامدهاي سياسي مثبت براي اقدامات دولت

اسلاید 43: آمادگي آمادگي عبارت است ازكليه عمليات و اقداماتي است كه دولت ها ، جوامع و همچنين افراد را قادر به انجام عكس العمل سريع و كارا در مواقع بروز بحران مي نمايد. آمادگي شامل مجموعه اقداماتي است كه توانايي سازمان را در انجام مراحل مختلف مديريت افزايش مي دهد. اقدامات آماده سازي شامل: تهيه يك برنامه ضد بحرانبرآورد دقيق منابع آموزش پرسنل

اسلاید 44: اولين گام در تنظيم برنامه آمادگي مديريت بحران پيش بيني و تجزيه و تحليل حوادثي كه احتمال وقوع آنها وجود داردارزيابي نيازها تصورات و طرز تلقي جامعهبرآورد منابع و امكانات موجود دست به كار شدن براي اجراي يك برنامه آموزشي همگاني

اسلاید 45: رعايت ضوابط زير درمكان يابي داراي اهميت بوده و در زمان بحران مي تواند در كاهش صدمات و خسارات اثربخش باشد.از اين رو رعايت ضوابط زير درمكان يابي داراي اهميت بوده و در زمان بحران مي تواند در كاهش صدمات و خسارات اثربخش باشد.فاصله مناسب با مراكز ثقل مجاور فاصله مراكز حياتي از شهر شكل ، حجم ، اندازه مراكز حياتي و توجه به حجيم نبودن امكان اجراي ماموريت وسعت لازم مكان به منظور پراكندگي همرنگي و هماهنگي با محيط طبيعي (كوهستاني، كويري، جنگلي، روستايي، شهري، ساحلي و …)

اسلاید 46: دور بودن از مراكز توليد محصولات خطرزا ( مواد شيميايي، انبارها، زاغه هاي مهمات و…) امكان حفاظت فيزيكي باتوجه به شرايط ( سياسي، امنيتي و…) قابليت پدافند هوايي از مراكز استفاده از عوارض طبيعي عمق سرزميني احتراز از نقاط شاخص ناوبري ( جاده اصلي، اتوبان، دكل فشار قوي، خط آهن و...) فاصله مناسب از شهرهاي بزرگ عدم استقرار در دالان هاي هوايي نبود در مسير و بستر رودخانه ها و گسل ها

اسلاید 47: مکانيابي نيروگاهها ازلحاظ ملاحظات پدافند غیر عامل - فاصله مناسب از مرز و استفاده از عمق سرزمینی مناسب جهت تعیین مکان نیروگاه - سازه نیروگا ه های برق – آبی از استحکامات مناسب برخوردار گردد - تجهیزات الکتریکی نیروگاه در محدوده سرباز توسط چتر های محافظ از اثرات تخریبی بمب های گرافیتی محافظت گردد- سازه زیر زمینی نیروگاه از سربار مناسب در برابر بمب های تخریبی طراحی گردد- رعایت پراکندگی نیروگاه در سطح با در نظر گرفتن اولویت قسمتها (هرقسمت با اصول مربوط به خود ایمن گردد نیازی به وجوکل نیروگاه در سازه زیر زمینی نمی باشد).- آب انتقالی از طریق تونل انتقال به توربین های نیروگاه از نفوذآب آلوده مضاف به مواد خورنده دستگاه ها و تجهیزات از جمله توربین ها و .. محافظت گردد

اسلاید 48: - پوشش گیاهی مناسب جهت استتار سازه زیر زمینی و همرنگی با محدوده زمین های همجوار - جلوگیری از انتشار امواج الکتریکی جهت جلوگیری از محل دقیق اجزاء اصلی و قلب نیروگاه- پیش بینی لازم جهت بازسازی سریع قسمت های از کار افتاده و یا فرسوده - پیش بینی کنترل و مدیریت بر صادرات به کشور همسایه- پیش بینی صادرات و واردات برق با کشور همسایه، شناسایی و درگیری منافع همسایگان خارجی و یا گروهکهای داخلی - پیش بینی جایگزینی نیروگاه های دیگر در صورت از مدار خارج شدن نیروگاه- ایجاد انگیزه جهت حفاظت مردم و مقامات محلی با اشتغال و طرح های مختلف با منافع جانبی نیروگاه از جمله کشاورزی ، دامپروری و ... احداث

اسلاید 49: مراحل قبل از بحران بيشترين اهميت را در چرخه مديريت بحران داشته و به همين دليل بايد بيشترين هزينه ها در اين مرحله انجام شود كه 30 درصد هزينه ها از 100% هزينه ها را در بر مي گيرد. هر اندازه كه به مراحل قبل از بحران اهميت بيشتري داده شود، هزينه هاي مربوط به مرحله حين و پس از بحران كاهش خواهد يافت.

اسلاید 50: كاهش اثرات مخربكاهش اثرات مخرب: كليه عمليات و اقداماتي كه تحت يك برنامه منسجم و جامع جهت كاهش اثرات بحران در يك كشور و يا براي منطقه خاصي انجام مي گيرد را مي توان به عنوان كاهش اثرات بحران نام برد. تهيه و كاربرد كدهاي ساختماني به منظور كاهش خسارات و آسيب هاي ناشي از زلزله براي ساختمان ها

اسلاید 51: امداد رساني: فعاليت هاي مربوط به امداد رساني معمولاً كليه عمليات و اقداماتي كه قبل و بعد از وقوع بحران مي بايد صورت بگيريد را شامل مي شوند. عمليات و اقداماتي كه در جهت حفاظت از جان مردم ، تأسيسات و دارايي هاي موجود صورت مي پذيرد. امدادرساني

اسلاید 52: وظايف مدير بحران، حين بحراناجراي برنامه هاي طراحي شده از قبل فعال نمودن سيستم هاي ضد بحران عمليات نجات و جستجو تمهيدات اضطراري براي غذا ، سرپناه و كمك هاي پزشكي و غيره بررسي، ارزيابي و برآورد فاجعهاقدامات مربوط به تخليه جمعيت و مكان ها

اسلاید 53: زماني كه بحران اتفاق افتاده براي اتخاذ تصميم صحيح، به داده ها، اطلاعات، امكان پردازش و تحليل نياز داريم اما متاسفانه منابع اصلي همه اين موارد تنها قبل از بروز بحران در اختيار ما مي باشد و اگر دو مرحله قبلي يعنـــي پيش بيني / آمادگی ، برنامه ريزي / آموزش را انجام نداده باشيم، شاهد بروز بحران جديدي در دل بحران رخ داده، خواهيم بود كه مــــرتباً با تصميم هاي عجولانه و نسجيده نه تنها بر وخامت اوضاع مي افزاييم بلكه بحران هاي جديدي مي آفرينيم كه حتي قابل شناسايي نيستند و فقط عوارض ناشي از آنها مرتباً در كنترل بحران اصلي خلل ايجاد مي كند.

اسلاید 54: بهبودي: اين بخش از چرخه مديريت بحران شامل كليه عملياتي است كه به منظور عادي سازي شرايط وقوع بحران صورت مي پذيرد. مرحله بهبودي و عادي سازي اوضاع معمولاً توأم با بهسازي و بازسازي نيز مي باشد. بهبودي

اسلاید 55: بازسازي: توسعه فزاينده عمراني و مدرنيزه شدن جوامع داراي رابطه في مابين با بحران و مديريت بحران مي باشد چرا كه بحران به عنوان عامل اصلي تهديد كننده برنامه هاي توسعه عمراني كشورها همواره تأثير بازدارنده اي بر روند توسعه كشورها داشته و بخشي از منابع و امكانات كشورها را از مسير تخصيص به برنامه هاي توسعه باز داشته و اين منابع و امكانات را جهت مقابله با بحران ها و خرابي هاي ناشي از آن اختصاص مي دهد. بازسازي

اسلاید 56: هماهنگي و اطلاع رساني در مديريت بحران1- مركز مديريت بحران بايد برآوردي نسبتاً درست از خطر داشته و منابع سازماني موجود را براي اقدامي يكدست و هماهنگ در برابر خطر، هم سو و هم جهت نمايد. 2- مركز مديريت بحران بايد از اين موضوع اطمينان يابد كه سازمان هاي امدادگر به خوبي در كنار يكديگر كار كرده و همه با وظايف، مسئوليت ها و رسالت يكديگر آشنا هستند.

اسلاید 57: اطلاعاتتوده هاي مردمپول و اعتباراتفضاي فيزيكي موجودتجهيزات مورد نيازمنابع اصلي كمك كننده در مراحل مختلف مديريت بحران

اسلاید 58: اطلاعات همواره به عنوان مهمترين دست مايه تصميم گيري در هر زمينه اي و در هر كشوري، از جايگاه ويژه اي برخوردار است. فناوري اطلاعات يكي از پايه هاي اساسي اقتدار كشورها محسوب شده و زير بناي ثبات اقتصادي، سياسي، فرهنگي كشورها را تشكيل مي دهد. مديريت بحران فرآيندي است كه طي آن براي رويارويي با وضعيتي دشوار، همه برنامه ريزي ها، سازماندهي ها و كنترل هاي گروهي بسيج شده و با توجه به وضعيت موجود و اطلاعات در دسترس بهترين و مناسب ترين تصميم توسط مديران بحران اتخاذ مي شود. نقش اطلاعات در مديريت بحران

اسلاید 59: پيش نياز هر يك از مراحل چهارگانه مديريت بحرانتهيه اطلاعات جامع و كامل از وضعيت موجودارائه يك برآورد عملياتي جهت ارائه فعاليت هاي امدادرساني ايجاد يك شبكه ارتباطي جهت اطلاع رساني سريع و صحيحبا توجه به گسترشIT در تمام زمينه ها و نيز فوايد بي شمار استفاده از آن، خصوصاً در مواردي كه حجم داده ها و پردازش آنها بسيار بالا است، استفاده از آن در مديريت بحران بسيار حياتي است.

اسلاید 60: افزايش دقت تصميمات مديريتي شبيه سازي نتايج حاصل از تصميم گيري هاي مختلفاستاندارد بودن اطلاعاتاطلاع رساني سريع به مسؤلان و امدادگرانكاهش ميزان تلفاتافزايش سرعت ساماندهي بحران اهميت استفاده از IT در مديريت بحران

اسلاید 61: مقاومت در مقابل تغييرعدم توجه کافي به آموزشعدم آگاهيمحدوديت منابعسيستم هاي برپايه تکنولوژي هاي منسوخصرف هزينه هايIT جهت كارهاي معمولينه بحرانيسازگاري با انواع مختلف استانداردهاچالش هاي مديريتي استفاده از IT در مديريت بحران

اسلاید 62: مهمترين عناصر در پياده سازي سيستم اطلاعاتي 1- زير ساخت ها: مديريت بحران يک فعاليت اطلاعاتي و به شدت نيازمند ارتباط است، زيرساخت اطلاعات، کليد اصلي تمام جنبه هاي مديريت بحران مي باشد. 2- ذخيره ، جستجو و بازيابي اطلاعات : پروسه تصميم سازي در تمام بخش هاي اين سيستم ، بر پايه مقدار بسيار زياد اطلاعات مي باشد كه همواره در حال افزايش و روزآمد شدن مي باشند . 3- سازگاري با قالب ها: اطلاعات به اشتراك گذاشته شده مي توانند با قالبهاي مختلف ارائه شوند. تفاوت در اين قالبها به دليل وجود قوانين و نيازهاي مختلف در هر سازمان، تفاوت معاني در ارائه هاي مختلف يك داده را بوجود آورد. 4- اشتراك داده ها: استفاده از تكنولوژي اطلاعات و نيز امكانات الكترونيكي، موانع موجود در همكاري، اشتراك داده ها و نيز ارتباطات را كاهش داده است.

اسلاید 63: اطلاعات مورد نياز از پهنه مناطق بحران زده 1- موقعيت منطقه 2- بررسي ابعاد خسارات و محدوده خسارت ديده و ميزان خسارات وارده 3- بررسي راههاي ارتباطي 4-تعداد و وضعيت نيروهاي امدادي در منطقه 5- تعداد تخت هاي بيمارستاني 6- اقدامات بهداشتي لازم جهت پيشگيري از توسعه بيماريها 7- ميزان كمكهاي مردمي ، پايگاههاي امدادي 8- تعداد جمعيت ساكن در منطقه 9- تهيه نقشه هاي مربوط به مناطق مسكوني 10- بررسي راه هاي دسترسي، 11- بررسي منابع موجود در منطقه از قبيل آب ، غذا ، پوشاك ، چادر ، 12- تعيين محل اسكان موقت خسارت ديدگان و ....

اسلاید 64: مراحل مختلف يك سيستم اطلاعاتي تجزيه و تحليلنياز كاربرجمع آوري اطلاعات ذخيره سازي عمل كاربرمحصولات خروجيطراحي

اسلاید 65: سامانه جمع آوري ، نمايش و تحليل اطلاعات داده ها و نقشه هاGISمديريت داده هانمايشتحليل لايه ها

اسلاید 66: جهان واقعيعکسهاي هوايي و ماهواره ايخيابانهاهيدرولوژيمحدوده هاي شهريساختمانهامنطقه بنديخدمات شهريايستگاههاي پليساطلاعات جرمنمايي از يك سيستم اطلاعات جغرافيايي

اسلاید 67: طراحي و نقشه كشي (CAD)

اسلاید 68: كاربردهاي GIS تهيه نقشه هاي حوادث و بلاياي طبيعينقشه هاي مکان يابي( (Siteselectionفراوري هاي متنوع زمين شناسيتحقيقات اکتشافي در زمينه شناسايي روابط متقابل مکاني ميان مجموعه داده ها  منابع آب و آبخيزداريکشاورزي و برنامه ريزي براي کاربري اراضي جنگلداري و مديريت حيات وحشتجارت صنعت حمل و نقل، ارتباطات و ... سازمانها سرويسهاي اضطرارينظاميتعليم و تربيت

اسلاید 69: کاربرد تصاوير ماهواره ای در جمع آوري اطلاعات استراتژيک

اسلاید 70: مدل سازي سه بعدي

اسلاید 71: تهيه تصوير نقشه هاي مختلف

اسلاید 72: منابع :برگرفته از کتاب دانستنیهای پدافند غیر عامل ، دکتر محمد محمدی