نگرش علمی و علوم زیستی

نگرش علمی و علوم زیستی

اسلاید 1: 1

اسلاید 2: 2

اسلاید 3: 3فهرست مطالب فصل اولچرا خطا می کنیم؟برای کم کردن از خطاهایمان چه کنیم؟ویژگی های یک محقق کدامند؟تفکر علمی چیست؟روش علمی چیست؟مثال هایی از کاربرد روش علمیعلوم زیستی و شاخه های آناقای فرانچسکو ردیاقای ون هلمونت

اسلاید 4: 4چرا دچار خطا و اشتباه می شویم؟کمبود دانش و آگاهی. آیا تا به حال پرسیده اید که خرافه چیست ؟ بله! به اعتقادات پوچ و بی پایه و اساس خرافه می گوییم. و دلیل آن هم نادانی و بی دانشی است نه؟!خطای اندام حسی. می دانیم که اندام مهم حسی ما عبارتند از چشم برای بیناییگوش برای شنواییپوست برای لامسه و دمازبان برای چشاییبینی برای بویایی

اسلاید 5: 5به شکل های زیر به دقت نگاه کنید!

اسلاید 6: 6نتیجه گیری اینکه :چشم که سلطان اندام حسی ما است با سادگی دچار خطا و اشتباه می شود.همچنین سایر اندام حسی ما هم دچار خطا و اشتباه می شوند.

اسلاید 7: 7تفکر علمی چیست؟تفکری که بر اساس واقعیت و منطق است و در این تفکر باید برای پاسخ هایی که ارائه می دهیم دلیل کافی داشته باشیم.تفکر علمی نیز یکی از ویژگی های محقق و پژوهشگر است.کسانی که تفکر علمی داند شکاکند ، کنجکاوند و سوال می پرسند ،‌ انتقاد پذیرند ، بی دلیل چیزی را قبول یا رد نمی کنند و ...

اسلاید 8: 8روش علمی چیست؟روشی است منطقی برای یافتن پاسخ درست یک سوال علمی.روش علمی دارای مراحلی پلکان مانند است که معمولا پشت سر هم طی می شوند تا به پاسخ درست برسند.استفاده از روش علمی نیز یکی دیگر از ویژگی های پژوهشگران است.در اسلاید بعدی مراحل روش علمی به ترتیب نشان داده شده است.

اسلاید 9: 9مراحل روش علمی

اسلاید 10: 10مرحله ی اول : تعریف مسئلهدر این مرحله محقق سوال خود را با دقت مشخص و تعریف می کند.

اسلاید 11: 11مرحله ی دوم : جمع آوری اطلاعاتدر این مرحله محقق شروع به جمع آوری اطلاعات در رابطه با جواب سوال خود می کند.محقق برای این کار ممکن است به کتابخانه ها مراجعه کند و در بین مجله ها و کتاب ها و مقالات جستجو کند. امروزه محقق میتواند از شبکه های اطلاع رسانی و ارتباطی مثل اینترنت نیز استفاده کند. همچنین او ممکن است برای جمع آوری اطلاعات دست به آزمایش هایی نیز بزند.او همچنین می تواند از افراد متخصص و آگاه در رابطه با موضوع سوال، پرسش کند و مشورت بخواهد.

اسلاید 12: 12مرحله ی سوم : فرضیه سازیفرضیه چیست؟فرضیه حدس یا گمانی است که بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، در باره ی علت پدیده ای زده می شود.توجه داشته باشیم که فرضیه در حد حدس است و تا آزمایش نشود درستی یا نادرستی آن معلوم نمی شود.

اسلاید 13: 13مرحله ی چهارم : آزمایش فرضیهدر این مرحله ، برای پی بردن به درست یا نادرست بودن فرضیه محقق دست به انجام آزمایش می زند.توجه داشته باشیم که آزمایش باید دقیق و کنترل شده باشد.

اسلاید 14: 14مرحله ی پنجم : ثبت یافته ها در این مرحله ، همه ی اطلاعات و اتفاق های آزمایش به صورت دقیق و کامل ثبت می شود.این ثبت می تواند به صورت نوشتن ، ضبط صدا ، یا فیلم برداری یا ثبت منحنی و نمودار و ... باشد.

اسلاید 15: 15مرحله ی ششم : تفسیر یافته ها ، نتیجه گیری و نظریه سازی در این مرحله ممکن است محقق بارها آزمایش خود را تکرار کند تا مطمئن شود که نتایج آزمایش اتفاقی نبوده است ؛ سپس یافته ها را تعبیر و تفسیر کرده و نظریه می سازند.در این مرحله ممکن است نادرستی فرضیه مشخص شود که در این صورت محقق باید فرضیه ای جدید بسازد.نظریه فرضیه ای است که اثبات شده و همه درستی آن را قبول کرده اند.

اسلاید 16: 16مرحله ی هفتم : انتشار گزارشدر این مرحله در صورت اثبات فرضیه ، محقق نتایج کار و روش های مورد استفاده خود را برای استفاده ی دیگر محققان در مجله یا کتابی منتشر می کند.

اسلاید 17: 17نتیجه :نتیجه ی کلی اینکه برای کاهش خطا و اشتباه باید همانند یک محقق عمل کنیم.ویژگی های یک محقق عبارتند از داشتن تفکر علمی استفاده از وسایل و ابزار ویژه پرسشگر و شکاک بودن استفاده از روش علمی

اسلاید 18: 18مثال هایی از کاربرد روش علمی در علوم زیستیتفکری به نام خلق الساعه از زمان ارسطو تا قرن 17 مورد قبول و توجه بود.این تفکر معتقد به پیدایش خودبخودی جاندار از مواد بی جان است؛ مانند اعتقاد به پیدایش ماهی از گل و لای و لجندر قرن هفدهم یک دانشمند به نام ون هلمونت این تفکر را مورد آزمایش قرار داد.

اسلاید 19: 19کار آقای ون هلمونت در رابطه با خلق الساعهآقای ون هلمونت برای پی بردن به درستی یا نادرستی خلق الساعه دست به انجام یک آزمایش زد.او شنیده بود که طبق خلق الساعه موش ها از مواد چرک و کثیف به وجود می آیند. بنابراین او یک پارچه ی کثیف و مقداری گندم را در جایی قرار داد و 21 روز بعد دوباره به آن سرکشی کرد و موشی را در آن اطراف دید، او نتیجه گرفت که خلق الساعه در این مورد درست است.

اسلاید 20: 20آزمایش ون هلمونت

اسلاید 21: 21اشتباه آقای ون هلمونت چه بود؟شاید شما هم متوجه شده اید که اشتباه آقای ون هلمونت این بود که او آزمایش خود را کنترل نکرد؛ یعنی اینکه آزمایش خود را 21 روز رها کرد و هیچ کنترلی روی آن نداشت!همچنین چون او خود به خلق الساعه معتقد بود دوست داشت آزمایش او خلق الساعه را تأیید کند یعنی اینکه اوعقیده ی شخصی خود را در نتیجه گیری از آزمایش دخالت داد.

اسلاید 22: 22ارزش کار ون هلمونت چه بود؟اگر چه ون هلمونت در کار خود اشتباه کرد ولی کار او از جنبه های زیر ارزشمند بود:او اندیشه ی علمی و ارزشمندی داشت و بعد از قرن ها اولین کسی بود که بالاخره خواست خلق الساعه را بیازماید.کارهای او مبنای کار سایر محققان قرا گرفت.

اسلاید 23: 23درس هایی که سایر محققان از کارهای ون هلمونت گرفتند.دانشمندان پس از ون هلمونت دو درس مهم از کارهای او گرفتند :نخست اینکه باید آزمایش خود را کنترل کنند.نباید عقاید شخصی را در نتیجه گیری از آزمایش دخالت دهند.

اسلاید 24: 24فایده و ویژگی های آزمایش کنترل شدهیک آزمایش کنترل شده دو ویژگی دارد:انجام دو آزمایش هم زمان و یکسانهمه ی عوامل در دو آزمایش مثل هم باشند بجز عاملی که می خواهیم اثر آن را بسنجیم(متغیر).فایده ی کنترل آزمایش ، قابل اعتمادتر شدن نتیجه گیری آن است.

اسلاید 25: 25کار آقای فرانچکو ردیدر قرن هفدهم دانشمند دیگری به نام فرانچسکو ردی نیز سعی کرد خلق الساعه را به روش علمی بیازماید.او تقربیا تمام مراحل روش علمی را به طور کامل طی کرد.مراحل کارهای او به این صورت بود :

اسلاید 26: 26مرحله ی اول : تعریف مسئلهآیا واقعا ممکن است بدون وجود مگس های دیگر ، مگس جدیدی از گوش گندیده به وجود آید یا نه؟

اسلاید 27: 27مرحله ی دوم : جمع آوری اطلاعاتآقای ردی برای جمع آوری اطلاعات دست به چند آزمایش زد.او ابتدا چند قطعه گوش را در هوای آزاد گذاشت و دید که بعد از چند روز جانوران کرمی شکلی در گوشت ظاهر شدند و بعد از چندی به پیله و در نهایت به مگس تبدیل شدند.ردی متوجه شد که پیله ها با هم تفاوت دارند و مگس هایی که از پیله های متفاوت هستند نیز با هم تفاوت دارند.او آزمایش را دوباره تکرار کرد و این بار از گوشت جانوران مختلف استفاده کرد و پیله های مشابه را جدا کرد و دید که مگس های پیله های مشابه مثل هم هستند ولی با مگس های سایر پیله ها تفاوت دارند!

اسلاید 28: 28مشاهده ی مهم ردیردی با دقت بیشتر در آزمایش ها متوجه شد که مگس ها ذرات ریزی را بر روی گوشت قرار می دهند.

اسلاید 29: 29مرحله ی سوم : فرضیه سازیآقای ردی در پایان آزمایش ها و جمع آروی اطلاعات این فرضیه را مطرح کرد که :نوزادان کرمی شکل از ذرات ریزی که مگس های قبلی روی گوشت فاسد بر جای می گذارند به وجود می آیند.

اسلاید 30: 30مرحله ی چهارم : آزمایش کنترل شده ردی برای آزمایش فرضیه ی خود مقداری گوشت را به قطعاتی تقسیم کرد و در چند ظرف شیشه ای قرار داد، او سپس در بعضی از شیشه ها را با پارچه پوشاند و در بعضی دیگر را باز گذاشت.

اسلاید 31: 31

اسلاید 32: 32مرحله ی پنجم: ثبت یافته هاآقای ردی تمام اتفاق ها و رخداد ها در آزمایش های خود را ثبت و نگهداری می کرده است.

اسلاید 33: 33مرحله ی ششم : تفسیر و نتیجه گیری و نظریه سازیآقای ردی بارها آزمایش خود را به شکل های مختلف مثل پنهان کردن گوشت در زیر خاک تکرار کرد.او سرانجام نتیجه گرفت که فرضیه اش درست است یعنی موجودات کرمی شکل از ذرات ریزی که مگس ها بر روی گوشت بر جای می گذارند به وجود می آیند.

اسلاید 34: 34مرحله ی هفتم : انتشار گزارشآقای ردی سرانجام نتیجه ی نهایی کار های خود را در سال 1668 در کتابی به نام « آزمایش هایی درباره ی پیدایش حشرات » منتشر کرد.

اسلاید 35: 35علوم زیستی چست؟به مجموعه ی علومی که منجر به شناخت علمی ما از جانداران و عوامل موثر بر آن ها می شوند ، علوم زیستی گویند.حاصل کارهای علمی پژوهشگران علوم زیستی دانش علوم زیستی را به وجود می آرود.به عبارت دیگر دانش علوم زیستی یعنی مجموعه آگاهی هایی که پژوهشگران علوم زیستی با استفاده از روش علمی در آزمایشگاه یا محیط زیست طبیعی موجودات زنده به دست آورده اند.

اسلاید 36: 36شاخه های مهم علوم زیستی

اسلاید 37: 37ادامه ی شاخه های مهم علوم زیستی

اسلاید 38: 38گروه های اصلی علوم زیستیشاخه های مختلف علوم زیستی را می توان در دو گروه اصلی قرار داد.1- علوم زیستی پایه ای که به کشف قوانین حاکم بر پدیده های زیستی توجه دارد.مانند کشف قوانین حاکم بر وراثت و ژنتیک.2- علوم زیستی کاربردی که به استفاده ی انسان از پدیده ای زیستی برای زندگی بهتر توجه دارد. مانند استفاده از قوانین وراثت برای تولیدگیاهان با محصول بیشتر

اسلاید 39: 39چند نکته!پژوهشگران علوم زیستی هنگام کار در زمینه ی علوم زیستی کاربردی ، از علوم زیستی پایه ای استفاده می کنند.(کاربردی ها وابسته ی به پایه ای ها هستند) با روش علمی نمی توان به همه ی پرسش ها پاسخ داد چون : روش علمی فقط برای موضوعاتی کاربرد دارد که قابل مشاهده، آزمایش و اندازه گیری باشند. مثلا علم در رابطه با مسئله ی روح هیچ پاسخی ندارد.دو علمی که بیشترین کاربرد را در علوم زیستی دارند عبارتند از 1- فیزیک و 2- شیمی

اسلاید 40: 40پایانتهیه کننده : نیما شیبانی