همسر آزاری

همسر آزاری

اسلاید 1: همسر آزاریاستاد گرامی:محقق :بهار 92

اسلاید 2:

اسلاید 3: خانواده از ارکان مهم هر جامعه ای محسوب می شود . این بنیاد ضمن اینکه کانون آرامش است محل عقاید و نگرش های زوجین نیز می باشد . تخمین زده شده است که یک سوم از زوج هایی که ازدواج کرده اند خشونت را در رابطه زناشویی تجربه نموده اند . علت اهمیت مساله همسر آزاری و خشونت زناشویی این است که این نوع آزار در چارچوب خانواده و یک محیط بسته صورت می گیرد . همسر آزاری به گونه ای موضوعی خصوصی تلقی می شود و حتی افشای اسرار مربوط به آن تحریم می شود . گاهی شکایت از همسر به دلیل همسر آزاری می تواند به وخامت رابطه زن و شوهر بیفزاید و جدایی و مشکلات آن را برای زنان به همراه آورد . به گزارش خبرنگار ایسنا منطقه اصفهان براساس آمارهای اداره کل بهزیستی در شش ماهه نخست سال جاری 258 مورد تماس در خصوص همسر آزاری با اورژانس اجتماعی برقرار شده است .

اسلاید 4: تعریف همسرآزاریهمسر آزاری به هر نوع سوء رفتار فیزیکی ، جسمانی ، جنسی ، بی اعتنایی ، کم توجهی ، تحقیر ، توهین و ناسزاگویی و به طور کلی به هر نوع رفتاری گفته می شود که فرد با قصد ونیت قبلی برای ایجاد صدمه جسمی یا روانی و یا پایمال کردن حقوق همسر خود به کار می گیرد ( اسمیت ، 1990 ).در بیانیه سازمان ملل متحد در مورد خشونت علیه زنان اینگونه آمده است:خشونت علیه زنان هر نوع عمل خشونت آمیز وابسته به جنس می باشد که پیامد آن آسیب جسمی ، جنسی و روانی است و در نهایت منجر به انواع تهدید ها و سلب آزادی زنان هم در زندگی خصوصی و هم در زندگی اجتماعی شان می شود (ایالت متحده ، 1995 به نقل از ربانی و جوادیان ، 1386 ) .خشونت خانوادگی family violence گاهی اوقات تحت عنوان همسرآزاری spousal abuse، خشونت زناشویی marital violence، زن آزاریconjugal violenc e ، شریک آزاری partner abuse توصیف شده است 0( استراوس ، 1993 )

اسلاید 5: انواع همسر آزاری آزار روانی لورینگ (1994) خشونت عاطفی را به عنوان یک فرآیند که در طی آن یک فرد از نظر روانی از سوی شخص دیگر به صورت تدریجی دچار آسیب می شود تعریف می کند . آزار عاطفی شامل رفتارهای کلامی و غیر کلامی زورگویانه همسر است که ابراز آنها در بدن دیده نمی شود . از مصادیق این نوع آزار می توان به مواردی چون محدود کردن آزادی ، خرده گیری بی جا و ناروا ، تحقیر وتوهین ، فحاشی و ناسزا گویی ، تهدید به جدایی و طلاق ، کناره گیری خصمانه ، تحقیر شریک زندگی ، محدود کردن آزادی همسر و جلوگیری از دسترسی او به منابع حمایتی ، انتخاب نام های نامناسبی چون احمق برای او ، دست انداختن همسر به هنگام ناتوانی و ادای او را در آوردن اشاره کرد . همسر بد رفتار همچنین ممکن است به تحقیر دوستان ، اعضای خانواده همسر ، بی ادبانه رفتار کردن با دیگران جهت شرمساری همسر بپردازد و در روابط اجتماعی همسر محدودیت هایی ایجاد کند .

اسلاید 6: به طور کلی آزار عاطفی و روانی توسط مورفی و هاور ( 2001 ) در چهار طبقه مطرح شده است :1 – رفتارهای سلطه و ارعاب که شامل تهدید نسبت به همسر و یا اموال او می باشد . 2 – رفنارهای خصومت و عقب نشینی ( برای مثال غیر صمیمانه عمل کردن یا خودداری از صحبت کردن راجع به مشکل ) . 3 – بی ارزش خواندن همسر ( مثل اسم روی همسر گذاشتن ) 4 – محدود کردن ارتباطات اجتماعی همسر ( مثل جدا کردن او از خانواده و دوستان ) .در حقیقت ماهیت نا محسوس و موذیانه خشونت عاطفی اغلب آسیب ها و آشفتگی روانی بیشتری نسبت به خشونت جسمی دارد . در پژوهشی در زمینه خشونت خانگی در مراجعان زن و قربانیان خشونت در مراکز مشاوره خانواده نشان داده است که 85 درصد زنان بر این باورند که بدترین و وحشتناک ترین جنبه کتک خوردن از مرد تنها خشونت فیزیکی نیست بلکه خشونت روانی ، حالت ترس و احساس سرخوردگی است که آنان در حین کتک خوردن تجربه کرده اند ( امین الاسلامی ، 138 ) .

اسلاید 7: آزار فیزیکی این نوع آزار به شیوه های متعددی صورت می گیرد مثل کتک زدن ، شکنجه و قتل . در ضمن به هر نوع بد رفتاری غیر اجتماعی نیز اطلاق می شود که از لمس کردن بدن شروع می شود و گاهی به مرحله تجاوز جنسی هم می رسد . بد رفتاری فیزیکی به دو صورت مطرح شده است : قسمت اول بد رفتاری جسمی شدید یا هراس آفرینی مردانه است که در آن شدت رفتاری پرخاشگرانه ، وجود خطر زیاد آسیب دیدن و درجه بالایی از ترس دیده می شود . قسمت دوم بد رفتاری جسمی خفیف می باشد که کمتر به ترس یا جراحت بدنی می شود اما این قسم در بین زوجینی که تازه ازدواج کرده اند و در ابتدای زندگی زناشویی هستند نسبتا رایج است مثل هل دادن ، سیلی زدن و ....( داگلاس ، 2003 ) . بیشترین نوع آسیب های این آزار عبارتند از : شکسته شدن استخوان ها ، شکسته شدن دندان ها و آسیب دندن سر ، بهای این نوع بد رفتاری علاوه بر شکستگی ها ، پارگی ها ، زخم ها و بریدگی ها جراحات داخلی ، ضربه مغزی ، سقط جنین ویا مرگ قربانی بر اثر شدت آسیب است . در این نوع بدرفتاری علاوه بر جراحات فیزیکی و بروز مشکلات جسمانی اختلالاتی نیز در سلامت روان دیده می شود مثل افسردگی ، PTSD ، آسیب های شناختی و سوء مصرف مواد

اسلاید 8: آزار جنسی آرار جنسی به هرنوع رفتار آزارگرانه ای اطلاق می شود که منجر به سوءاستفاده و صدمه جنسی می شود . مصادیق رفتاری در آزار جنسی عبارتند از :ایجاد فشار جسمی بر همسر برای بر آورده شدن خواسته های جنسی ، تهدید و استفاده از زور برای مهار همسر در ارضای خواسته های جنسی ، درخواست کلامی و جسمی از همسر برای انجام نوعی فعالیت جنسی که از نظر او نامطلوب و ناخوشایند است ، انتقاد از همسر به دلیل سرد مزاجی ، ضعف یا ناتوانی جنسی ، تهدید به خودداری از رفتاری جنسی با همسر در آینده ، تهدید به ترک همسر ، تهدید به برقراری رابطه جنسی با فرد دیگر ، بارداری اجباری و .... عموما آزار جنسی همراه با بد رفتاری جسمی و روانی اتفاق می افتد .

اسلاید 9: آزار مالی آزار مالی ممکن است در اشکال متفاوتی اتفاق بیفتد . مرد ممکن است زن را از دسترسی به پول نقد محروم کند ، کارت اعتباری و حسابش را چک کند ، اختیاراتش را محدود کند ویا او را مجبور کند هر طور که خودش می خواهد زن پول خرج کند . مصادیق آزار مالی بحث های مکرر راجع به هزینه کردن پول و چگونگی پس اناز پول توسط همسر ، اظهارات انتقادگرانه راجع به بدست نیاوردن پول کافی توسط همسر ، سوء ظن راجع به همسر در این رابطه که او بطور مخفیانه پول را خرج می کند و یا در جایی غیر از خانه و خانواده خرج می کند ، حساب پس گرفتن از تمام منابع مالی و در آمد همسر بطور دقیق ، اهمیت قائل نشدن نقش اقتصادی برای زنان خانه دار این نوع آزار در خانواده های دارای طبقه اقتصادی – اجتماعی پایین بیشتر از خانواده های دارای طبقه اقتصادی بالا و متوسط است .

اسلاید 10: میزان شیوع خشونت و آزار خشونت خانوادگی علیه زنان همواره در تمام کشورها و جوامع اقتصادی و اجتماعی گزارش می شود ولی دست یابی به آمار و اطلاعات دقیق آن بسیار مشکل است . طبق آمار منتشر شده به وسیله سازمان بهداشت جهانی W.H.O از هر سه زن یک زن در طول زندگی خود مورد خشونت خانوادگی واقع می شود . حدود چهار میلیون از زنان آمریکایی در طول دوازده ماه حداقل یکبار مورد ضرب و شتم شدید همسرانشان قرار می گیرند . خشونت مردان علیه زنان در ایران در مقایسه با سابقه آن در غرب از عمر چندانی برخوردار نیست . اما این به معنای عدم نبود خشونت در جامعه کنونی ما نیست از جمله میزان همسر آزاری در کردستان 90 درصد و در تهران 41 درصد گزارش شده است . شایع ترین اشکال آزار بر روی زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی در شهر تهران عبارت بودند از قهر و کم محلی از جانب همسر 61/3 درصد ، تحقیر و سرزنش 37/5 درصد ، فحش و ناسزا 30درصد که از گسترش اشکال آزار عاطفی و روانی همسر آزاری در جامعه حکایت دارد . شیوع همسر آزاری در اصفهان در سال 1378-79 ، 34 درصد گزارش شده است. به طور کلی در خانواده های ایرانی آزار عاطفی،آزارهای کلامی و جنسی از خشونت جسمانی شیوع بیشتری دارد .

اسلاید 11: عوامل زمینه ساز مرتبط با خشونت 1 – حاکمیت فرهنگ مردسالاری و بینش های رایج در جامعه2 – ضعف قوانین و سیستم های خاص حمایتی زنان 3- کمبود مراکز مشاوره و دادگاههای خاص خشونت علیه زنان4- عدم آشنایی زوجین نسبت به حقوق و تکالیف قانونی خود 5- نیازمندی اقتصادی زنان به مردان و تامین مخارج زندگی6- تفسیر غلط تعالیم دینی 7- رواج خشونت در رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی 8- قبح مساله طلاق و اعتقاد به تداوم زندگی مشترک در هر شکل ممکن 9- ضعف بنیان های مذهبی و ارزش های دینی و اخلاقی در خصوص رفتار انسانی با زنان .

اسلاید 12: عوامل مهم مرتبط با همسر آزاری :جنساغلب تحقیقات در مورد آزار بر زنان تمرکز یافته است ؛ گر چه ممکن است زنان و مردان در برخی نمونه ها پرخاشگری مشابهی از خود نشان دهند اما محققین عنوان می کنند که پرخاشگری اعمال شده از سوی زنان و مردان از لحاظ کیفی متفاوت است . انجام یک عمل پرخاشگرانه از سوی زن ممکن است تهدیدی شدید تلقی شود ولی انجام همان عمل از سوی زن شدید قلمداد نشود . مردان احتمال بیشتری دارد که از انواع شدید تر و حادتر آزار عاطفی در مورد همسرانشان استفاده کنند در حالی که زنان بیشتر احتمال دارد که انواع خفیف آن را در مقابل همسرشان به کار ببرند . یافته ها به طور کلی از این فرضیه حمایت می کند که پرخاشگری ابزاری ، بیشتر مختص مردان است و اشکال احساسی آن خاص زنان است . معمولا مردان آغاز گر خشونت هستند و احتمال ارتکاب به جرم های متعدد توسط آنها بسیار بیشتر از زنان است .

اسلاید 13: سنبین سن ازدواج زنان و خشونت در ابعاد مختلف آن رابطه منفی معنی داری وجود دارد . به عبارت روشن تر هر چه سن زنان بیشتر باشد احتمال تجربه ی خشونت در میان آن ها کمتر می شود . سهم قابل توجهی از قربانیان همسرآزاری در دامنه سنی 39-20 سال قرار دارند.میزان تحصیلات بسیاری از پژوهش ها اشاره دارند که تحصیلات بالاتر مردان وزنان با خشونت کمتری همراه است . به این علت که تحصیلات بالاتر موجب شکل گیری خودپنداره مثبت ، خودشکوفایی ، بهتر کنار آمدن با تعارض ، استفاده از شیوه های حل بهتر مسئله هنگام مواجه با مشکل می شود . بیشترین میزان خشونت توسط زنان ومردان زیر دیپلم رخ داده است . شاهد آزار والدین بودنمواجه بودن با خشونت در خانواده اصلی یک فاکتور خطر برای مرتکب شدن خشونت در روابط زوجین جوان است . تجربه خشونت در دوران کودکی موجب می شود که کودک یاد بگیرد در برخی موقعیت ها اعمال خشونت امری طبیعی است . آواکام (1998) شواهدی یافت که شاهد پرخاشگری والدین بودن و تنبیه فیزیکی در خانواده اصلی با اعمال آزار عاطفی در زندگی زناشویی مردان ارتباطی وجود ندارد اما تنبیه فیزیکی از سوس پدر در کودکی عاملی برای آزار عاطفی مرد علیه همسر در زندگی آینده می باشد .

اسلاید 14: خصوصیات شخصیتی و اختلالات روانی الف )ویژگی های شخصیتی افرادآزارگر:شخص آزارگر تلاش می کند تا تکنیک های قدرت و کنترل را برای تاثیر گذاشتن ، مجاب کردن با آزار همسرش و مجبور کردن او به انجام کار ها و رفتار ها ، به روش هایی که خود او می خواهد مورد استفاده قرار دهد . از جمله ویژگی های افراد آزارگر اعتماد به نفس پایین ، مصرف مواد ، میل زیاد به کنترل همسر و کنترل شخصی کم در زندگی می باشد . تحقیقات دای و دیویس (2003) نشان داد که آزار عاطفی با نیاز به کنترل همبستگی مثبت داشت و هسته مرکزی آزار عاطفی بود . همچنین افرادی که بیان کرده اند میل به کنترل همسر خود دارند در کودکی به وسیله والدین خود بگونه ای شدید تنیه شده اند و سبک دلبستگی اطرابی دارند که نتیجتا احتمال ارتکاب به همسرآزاری در رابطه زوجی را در آنان افزایش می دهد . کلینگ من (1998 ) وابستگی به خشونت ورزی را با ناتوانی در توانمندی های زندگی مطرح می کند . ضعف در توانمندی های اجتماعی ، پایین بودن عزت نفس و بکار نگرفتن راهبردهای درست کنار آمدن و سازگاری با مشکلات از جمله عواملی هستند که فرد را آماده پرخاشگری می کنند .

اسلاید 15: مردان همسر آزار علائم بیشتری از جسمانی کردن ، وسواس جبری ، افسردگی ، خصومت ، اختلال فوبیک ، افکار پارانوئیدی و روان پریشی دارند و در ضمن حساسیت بین فردی بیشتری از خود نشان می دهند و احتمالا بیشتر نسبت به مردان غیر خشن از اختلال شخصیت مرزی رنج می برند .ولی با این حال نمی توان یک نیمرخ قطعی در ارتباط با افراد آزارگر ارائه داد و رفتار شخص آزارگر از هیچ الگوی مسخص و منطقی پیروی نمی کند .

اسلاید 16: ب ) ویژگی های افراد قربانی و آزاردیده : وجود برخی ویژگی ها در فرد قربانی می تواند شرایط را برای قربانی همسرآزاری تسهیل کند از جمله سن پایین ، وابستگی مالی به همسر ، بیکاری و مشکلات اقتصادی ، مصرف مواد و الکل و ... یکی دیگر از این ویژگی های فردی وروانشناختی وجود وابستگی در قربانی است که باعث سوء رفتار و آزار او می شود . همچنین می توان عوامل خود کم بینی ، خود آزاری ، مشکلات پزشکی را در ایجاد واستگی موثر دانست . در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که زنان آزار دیده در نمره کلی هوش هیجانی و تمامی مولفه های آن مانند هوش بین فردی ، درون فردی ، سازگاری ، تحمل استرس و خلق عمومی ، همدلی ، انعطاف پذیری ، خوش بینی و.... در مقایسه با زنان عادی پایین تر بودند .

اسلاید 17: استفاده از الکل و مواد مخدر در بسیاری از افرا اعتیاد به عنوان یک عامل مهم دفاعی استفاده می شود که به دلیل از بین رفتن تعادل روان ، نا آگاه بودن نسبت به اعمال و رفتار ، دگرگون شدن شخصیت واز بین رفتن اعتماد به نفس می تواند موجب رفتارهای آزارگرانه و پرخاشگرانه به خصوص در مردان شود . به نظر می رسد استفاده از الکل و مواد مخدر قضاوت را ناقص ، بازداری را کاهش و پرخاشگری را افزایش می دهد .درآمد ، وضعیت اقتصادی – اجتماعیمشاهده برخی همبستگی ها میان فقر اقتصادی و خشونت خانگی باعث گردیده که عده ای خشونت مردان در خانه را پدیده ای خاص طبقه پایین جامعه بدانند . به نظر ان ها خانواده مکان مهمی برای تخلیه سرخوردگی های میق ناشی از وضعیت نا مناسب شغلی می باشد . اشتراوس (به نقل لز پورنقاش ،1384 ) در یک پژوهش نشان داد که احتمال وقوع خشونت نسبت به زنان در خانواده هایی که زیر خط فقر زندگی می کنند 50 درصد بیشتر از احتمال وقوع ان در خانواده های متمول است .

اسلاید 18: عوامل فرهنگی در پاره ای از فرهنگ ها خشونت پدیده ای پذیرفته شده اجتماعی شناخته می شود در حالیکه در فرهنگ های دیگر خشونت رفتاری غیر قابل قبول و زشت به حساب می آید . عوامل فرهنگی موثر در خشونت:1- خشونت در رسانه های گروهی 2- نابرابری جنسی3- نگریستن به زنان به عنوان اموال

اسلاید 19: واکنش زنان نسبت به همسر آزاریاکثر زنان اعمال خشونت نسبت به خود را افشا نمی کنند زیرا اگر زنی خشونت همسرش را به مراجع قضایی گزارش کند ، ادامه زندگی خانوادگی از وی سلب می شود لذا اغلب زنان مورد خشونت قرار گرفته علیه مردان خود شکایت نمی کنند . زنان در مواجهه با خشونت سه نوع تصمیم از خود نشان می دهند :1- تصمیم به ترک همسر بد رفتار 2- تصمیم به تهدید همسر بد رفتار 3- تصمیم به مقاومت در برابر خشونت همسر بد رفتارچندین گزارش نشان دادند که زنان درست مثل مردان از خشونت استفاده می کنند اما انگیزه های متفاوتی با مردان دارند . این انگیزه ها عبارتند از :انگیزه دفاع از خود انگیزه تلافی کردن انگیزه کنترل انگیزه دفاع از کودکان انگیزه ترس