هوش هیجانی (عاطفی)

صفحه 1:
‎a‏ نام خدا م ار ‎ab ۳2۳ oe 57‏ 2 ‏ان دی + ا ری ‏كن باه 1288 

صفحه 2:
@ Q Emotional Quotient 

صفحه 3:
ey Te Te Te ene er Lay fe Cree] ey Ti 

صفحه 4:
> ا ۱ ۱ 16۱ ٠» ‏ال 6ك‎ SS ie ‏ا كت‎ ‏ل و ال ا ا ا‎ ‏باشد.‎ + oy = 4 

صفحه 5:
> با اشاره به تفاوت 663 و 16 اهمیت 26 در رفتار و عملکرد سازمانی افراد بیشتر نمایان خواهد شد : اولاً © تا حد زيادى غير اكتسابى و موروثى است در حاليكه نتايج يزوهشها ۱ راارتقا داد. Pee ‏ا ا ا‎ Hs erase FED) ele ۱ ‏افراد ير رنكك تر است. امروزه كفته مى شود موفقيتهاى‎ Pye ‏ا ا ا‎ yee Ree) See te de el See ‏ال ا‎ NCH ‏م‎ ‏برخورداری از 860) بالا با مدیریت بر احساسات خود برانگیختگی » همدلی و داشتن روابط‎ 1 ‏دسترسی پیدا کند.‎ 

صفحه 6:
مفاهیم كليدي تعریف گلمن عبارتست از : 

صفحه 7:
* در اولیل دهه 1990 دانیل گلصن با انتشار کتاب خود تحت عنوان هوش هيجاني ‎Ue ed ere eee Le )‏ ‎Ce eae] Seed‏ تعریف هوش هيجاني به تعبیر آقاي گلمن عبارتست از : 

صفحه 8:
تاریخجه هوش هیجانی a) ‏ل‎ ee mR IT ym b C0 i ‏امریکا‎ - ۱۹۹۰ مبلادی» پیتر سالووی» دانشگاه ببل(ع۲)؛ امریکا Fee vey Ce) RSC Cares (nw Wanpshie) - Fa a RR AT To Pon EE LT ‏امریکا‎ 

صفحه 9:
ابعاد ۵ گانه هوش هیجانی ۱۹ dele: CoP 

صفحه 10:


صفحه 11:
احساسات ما انعكاسى از احساسات غالب در محيط خانواده مى ene) or eed ar eee ee ae) ee) 52 ‎eda Swe) le‏ ان ‏. انکار یا سرپوش نهادن مشکلات ‎1 ‏با‎ wy. ‎ ‎ ‏مهربانى » حساس بودن ‏عشق »كرمى وحرارت »همدلى الل ‎fee) wt‏ 3( ك2 ‏بیان مستقیم عواطف ‎ ‎ ‎ 

صفحه 12:
See WEP AT FPS) RRC Pee wen ORY aces * احساسات خود را به خوبي هدایت مي کنند . ۱ TOM Lee) p ere ene ‎Bas‏ هرحيطه اي از زندكي ممتازند » خواه روابط عاطفي وخواه شغلي . ‎ 

صفحه 13:
ويژگي افراد باهوش هيجاني پائین * برزندگي عاطفي خود تسلط ندارند , *درگیر کشمکش هاي دروني هستند . * دركار وزندكي عملكرد ضعيفي دارند . * قادر به درك خوب احساسات خود نیستند . * قادر به درك احساسات دیگران نیستند . * بااحساسات ديكران به طور مؤثر برخورد نمي كنند 

صفحه 14:
کود کی سالهای پیش از مدرسه: ‎٠‏ خود بنداره در جند ماه اول زندكى شروع به شكل كتيرى مى ید. ‎| eee oy . ‏شوند‎ ‏1 ‏دراثرتعامل با دنياى بيرون تأثير مى كيرد. ‏| ‏پرورش می یابد. 

صفحه 15:
سالهای مدرسه : اال ل ل ۱ كننده است . به طور كلى ويزكيهايى كه در محيط خانه و خانواده شكل می گیرد در محیط مدرسه تقویت می شود . اگر کودکی با هوش ؛ با اعتماد به تفس و دوست داشتنی باشد احتمال بیشتری می رود که معلمان و سایر دانش آموزان تصور مثبت او را از خودش تقویت نمایند . از سوی دیگر اگر کودکی احساس عدم امنیت نماید ؛ عصبانی باشد و عملکرد ۱ ۱ 

صفحه 16:
0 RCS Tee ces epee Seen tye me eae a sieS OS ICS) SE oe ‏دراین میان تعامل اجتماعی به شیوه ای شایسته‎ He ‏کت رت ا رک‎ ‏وثمر يخثر برای بیشتر مدیران و رهبران به عنوان عنصر کلیدی درمدیریت تغییرات سازمانی‎ ‏ء ای دارد.‎ 0000 اثربخش ونتیجه بخش با منابع انسانی خودارتباط برقرار کنند. دراین زمینه هوش عاطفی یا همان سوت مر بو ‎Sol ae Se‏ تر ند به میراد زیلدی. مراب سدیرال باحصا ‎cs‏ 1 ‎coex] Ie apree eeooe‏ ا ا ل ل هوشى (1©9 براى يكك مدير و رهبر است. امروزه هوش عاطفى به عنوان نوعى هوش تبيين ا ا ا ا ا تت ديكران است .هوش عاطفى فرد را از نظرهيجانى ارزيابى مى كندء به اين معنى كه فرد به جه 5 را( ار ل 2 ا ا 

صفحه 17:
نحوه شكل كيرى هوش عاطفى ل ا ا ا ل ‎ee ee ge‏ ا ا ل ا ‎ee DEO‏ ‎eee iene ee‏ يت ل ا ل ا ‎ea RL Corey‏ شد. آزمون بینه مخصوص دانش آموزان بود. در ۱۹۱۸ با توسعه و اصلاح آزمون بینه نس ‎Nee BBE TOLER CERT‏ ا ‎IT so URL CN‏ 1 ‎CRTC See Rel am mies => eS fer) i kes Ce Ee nee‏ ‎MC Ed ee Tes iene Ee nee‏ ‎Pet are ey eee mares Perr oan rere erry lees)‏ ال ل ‎ORCS IRON Oe‏ ‎eee see Bi CM CPS ye‏ ا ‎Eee ee‏ ‎een eee aro een ruc Ce igees‏ ا 0 ريل دکتر هاوارد گاردنر در کتاب؛ چارچوبهای ذهن » هفت دسته هوش را شناسایی کرده و نام برد: ۱-هوش کلامی: تراای يباك تکار از طرین سوت کرد ر تر شعن ومس من ررك ليخد لكر دنييا الفا ار 

صفحه 18:
ee eee Re Ter ial ‎nee ee crave re Pe‏ ل ل ‏۵- هوش جسمی/حرکتی: توانایی کنترل حر کات جسمی ‏*- هوش درون فردى: آكاهى از احساسات وعلايق شخصى ‎Ure eae I pel Pore eos ar‏ ا الك ‎SO‏ ا ‎er See Stee‏ | ‎eee ya‏ 1 توسعه دادند. ‎GD pt VI Dee) Sh) FIJI IFS I ‎ ‎re ere 20 ee SOs eee ee oe EY ee ee a ‏كليدى هوش عاطفى را تشكيل مى دهد. توانايى كنترل و اداره لحظه به لحظه احساسات نشان از دركك‎ 0 ‏ما ا‎ ‏به همان صورتى كه بروز مى كند تشخيص دهد. توانابى نظارت بر إاحساسات در هر لحم‎ ‎ ‎ ‎۱ ‏ل ل ار رز‎ eer) ‎ ‎aed ‏سم و ۲ ۰ ‎٩‏ ۲ ۰ 3 ‏ارت در را رده اس ارت ‎ ‎ 

صفحه 19:
به نكته اى از برن اشاره مى شود . اريكك برن » يايه كذار مكتب ۳ ‎eee‏ ا ‎Fy‏ ‎Dike)‏ ‏آ گاهی. آرامش خاطر و صمیمیت. آكاهى ‎rere‏ اصيل و بدون سوكيرى باشد. مثالى كه برن ذكر مى كند به اين ‎aCe apy)‏ ا ا ا ‎PPC Sees‏ ‎oe Sere an Se SCE y eos noe‏ ل 0 ا ا ا ‎see eae termes a CM IC‏ 0 بيان مى كند» آكاهى جهت يبدا مى كند و از حالت اصيل خود خارج مى شود . براى ‎ier eee‏ م ا ‎PRS‏ ‎Pm ess PCED EE‏ ااا ا ‎FCoE‏ ‏درجه اى بالايى از خود آكاهى دارند؛ با خود و ديكران صادق هستند و مى دانند كه جككلونه احساساتشان بر آنهاء ساير مردم و عملكرد شغلىشان تأثير مى كذارد. آنها با يكك ‎re Pe | re Fea EP ea‏ 1 ا ‎PaCS OC‏ ۰ ٩ ‏ب‎ = | 1 

صفحه 20:
Eee pre ‏ل‎ 0 be oe NI p< ‏ا‎ Ne ne ees ۱ ‏آكاهى شكل مى كيرد. اين توانايى عاطفى به ظرفيت شخص براى تسكين‎ ‏اضطرابهاه افسردگی ها و بی حوصلگی های متداول و قابلیت او در به تأخیر انداختن ارضای نیاز‎ | eee aie ‏ا‎ ‏تعدادى از كود كان ع ساله رابراى آزمون انتخاب كرد و از آنها خواست تا يكى ازاين دو‎ ‏ا ا ا و ل ل‎ ‏بكيرند. ميشل نتايج آزمون را ثبت كرد. جهارده سال بعدء وقتى همان كود كان» در سنين نوجوانى‎ ‏مورد ارزیابی قرار گرفتند. دسته ای که توانسته بودند ۲۰-۱۵ دقیقه تحمل کنند» هم از نظر‎ ‏اجتماعی کار آمدتر بودند و هم در آزمون استعداد تحصیلی(/9619)) نمرات بالاتری دریافت‎ ۱ ‏ا م اا‎ ۱ ‏سرعتی گیج کننده تغییر شکل می یابد. فقط افرادی که بر هیجانهایشان تسلط یافته انده قادر به‎ ۱ a Une hs | ee ear re emcee nen er ean Res Oo oreo nT ee SS Pea Se re Reh ese eee ee erin OR TE EE alli 

صفحه 21:
تمابلات آموخته شده و باد گرفته شده. به عبارت دیگر خودانگیختگی نیز ريشه در خودآگاهی دارد. اس لا( و ‎Tern ae‏ ار باشند. رهبران با انگیزه ‎Pee a PM ey tee NE PY Pere eae‏ كليد وارّه اين رهبران» بيشرفت است. رهبرانى كه بالقوه رهبر هستند» ميل به يبشرفت در آنها ‎RETO‏ ا اا ا ‎PU eRe CME ES)‏ است که به وسیله آن عشق به باد گیری دارند به انجام خوب شغل مبادرت می کنند و یک انرژی خستككى نايذير براى بهتر انجام دادن كارها نشان مى دهند. تعهد سازمانى علامت ديكر است. ا ا ا ار ا 0 تعهد می کنند و به طور قابل ملاحظه ای موقعی که علایم بر ضد آنهاست. خوش‌بین باقی می مانند. ۱ Oe Wr Pear COP Eon Se COE Oo Steg Tse ROO ‏است كه نوعى مهارت مردمى محسوب مى شود. همدلى به معنى دركك احساسات» هيجانات و‎ ا ديكران و انجام وأكنش مناسب در ‎Soeur cena ely‏ ‎coe‏ | اما آ گاهی ا ا لات مو اس یز سر زر رویسر زره ‎ ‎ ‎ 

صفحه 22:
حركات. رفتارها و تكانه هاى اندامها و اعضاى او انعكاس مى يابد. آكاهى ازه حالات جهره ؛ به ‎pe‏ ا ل ا ‎Pe‏ ‎ee ce‏ ا و ا ل ل ل ا 700 تصميم كيريها در نظر مى كيرند. امروزه همدلى به عنوان جزئى از رهبرى بسيار مهم است» ‎Tope S)‏ ا ا ا ل ل ا ا ال ا ‎pare‏ ‎Bacar)‏ ا ا ال ‎Screed pesos a nes‏ SS DC eae ae eae ek ol in ae eed ee ea | ‏ل ا ا‎ ea oN Re eC eRe ee nC OS ee ‏م ا‎ I ee Ene a SB Oe ee es eh een ed ae ‏همچنین مهارتها برای ایجاد رابطه تمایل دارند. این افراد در مدیریت گروهها ماهر هستند.‎ ‏مهارتهای اجتماعی می تواند به عنوان کلید قابلیتهای رهبری در اکثر سازمانها در نظر گرفته‎ ۱ | ss SES ee Ey) eee eae eer ose Roe ee Ses ere ae) ۳۳ eee Eee ITY eer ere Ol eee EES Teer) 0 pSts eS eC) nce mPa Terd ۰ 

صفحه 23:
۷ eps 1 ازطريق خود مديريت ىآن را بهبود دهد و ازطريق همدلى تأثي رآن را درك كند واز طريق مديريت روابط» به شيوهايى رفتا ركند كه روحيه خود و ديكران رابالا يبرد ".(كولمن ۱ are eae OSE NE TONE e NC aCe rs mt eT KC) ‏(موش ارتاطی؟‎ ‎-١‏ قابليتهاى فردى: ‎00 ere Oo Doe Pees eso) Cea ‎RCO Ce ee ‏ا‎ ee Ses ne Sole eal ‏موفقیت. ابتکاره خوش بینی)‎ ‏- قابليتهاى اجتماعى: ‎O eCo nO) pe PeeeC‏ 0 ارم ‏۲-۲- مدیریت روابط اجتماعی ( گسترش توانائبهای دیگران رهبری القایی» توانایی سرعت ‎۱ CLOT Ces) Ue) ‎ 

صفحه 24:
تعامل و ارتباط متقابل این سه عامل است به عنوان مثال رهیری در سازمان هم در شکل گیری فضا و | ‎ee Sets SES Sek Sree rome) ۳۹‏ بالا برخوردار نباشد نمی تواند سیاستهای منابع انسانی مناسبی را برای بهبود و کا رآ ۱[ بالقوه آنها بنا نهد همچنین فضای سازمان را هم از فضای خلاقانه و نوآورانه دور کرده و به فضایی ‎peep Ce‏ ا ا ‎ra Clear ence CLO‏ زا 99| ‎nr ey‏ ا ا ‎prego‏ ‎R‏ بع انسانی؛ بدون توجه به سبک رهبری حاکم ‎Ewa) 5 are a)‏ ‎rae eee‏ 0 فردی و اجتماعی (گروهی) است ‎SS ee een ١‏ ‎RERUNS SECO Ce MF IG ene CMT Sy Seca cmp ie Ter)‏ تعهد بالا و خلاقیت نمایان می شود ) بدون شک باعث ارتقاء اثر بخشی سازمان خواهند شد. ‎oe Sel Sn, BE ec ene SS ener ee‏ | ولوو و ... مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که قابلیتهای عاطفی ( هوش هیجانی ) در۷۵ درصد موارد عامل اصلی موفقیت این مدیرانارشد بوده است در آزمایشی دیگر گلمن» ۱۸۱ شغل ل 7 سازمانها» قابلیتهای عاطفی آنهاست. + ۰ = 

صفحه 25:
ابعاد هوش عاطفی در مدیریت و رهبری |07 CNTY Ege Se sen | Soe) CMe ee epi OR OD eS CM ee Yer g ۱) شناسایی هیجانات در خود و دیگران: ضروری ترین توانایی مرتبط با هوش عاطفی این ‎Pomme Oe Paes) Oe el rea amc‏ 1 تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و به ارزش خود اعتماد پیدا کنند. مدیران خود آگاه برای ا ا ‎SPS Cy Sey mr Cees‏ مستقیم می دانند که چگونه دیگران را تحت تأثیر قرار دهند. ۲) کاربرد هیجانات: کاربرد هیجانات.توانایی استفاده از هیجانها در کمک به کسب نتایج ‎eres ie neon es Per teeny caer‏ 1 سازمانی است. مدیرانی که از این توانایی برخوردارند. هیجانها و احساسهای دیگران را بیشتر ‎PC Ee‏ ا ‎pete pe ole ee‏ ال 0 ‎eo ee ee ie een u sto rose rod]‏ | ‎eos Cal‏ ا و ‎el re SEP te‏ 0 حساس هستند كه اككر كلام و رفتارشان تأثير منفى داشته باشد آن را تغيبر مى دهند. ا 

صفحه 26:
ه وآكاهى ازعلل آنها © توانایی درك و فهم هيجانات: توانابى درك هيجانات NS eer te nC ae -Ate enone ‏وحِكونكى تغيير هيجانات‎ ‎SP ener aee‏ ا ا ا ل ل شوخى وابراز مهربانى استفاده مى كنند. آنها به كمكك اين تواناييها مى توانند بفهمند كه جه ‎۱ ‎ET ROEM DNS IES Cory‏ م ‎EEE Sen en Te Mae pmb Pre om Tene) | Neen Cay 1 ars ap sentnte tapers a ret IP ra Ca Peon | ede eed A ess) ‏روحیه بد را به محیط کاری و اداره وارد نکنند یا منشأً و علت بروز آن را به شیوه ای منطقی برای‎ ‏مردم توضیح دهند. بنابراین» آنها می دانند که منشا این بدخلقی ها کجاست و چه مدت‎ ‏است به طول انجامد.‎ [۱ eerie a ae re AOL ee OREN snes cea rere) ‏نشان داده اند.‎ ‏* در این مدل بر اساس ابعاد مابر» سالووی و کارسی شاخصهای فرعی تر تبیین و ارتباط آنها با ‎oe on ee ere ne een eg Orr cae Ee Ey on Speen E TY‏ ‎ROP bey Ce) om e een aged m= | ‎ ‎ ‎ ‏ا + 

صفحه 27:
نقش هوش عاطفى در سازمان ی سازمان ها قرار گرفته است و اهمیت آن از توانییهای شناختی و دانشهای تکنیکی بیشتر شده است و دليل اين امر آن است كه. مديران دريافته اند كه از اين طريق؛ بيوستكى درونى و تعادل شخصى و سازمانى افزايش بيدا خواهد كرد. همانطور كه مى دانيم سازمانها مجموعه اى از كروهها هستند که تعاملات موفق آ: 7 شبرات ‎Occ eae)‏ ا ‎RON‏ ‏نرم که مبتنی بر عواطف + استفاده می کنند(۳()106(6). علت این است که ‎Meee eS ae SPA py pe ows Cpe eee Fis epee noe] pear eer] Ne peae Cs Oe‏ | ‎Ne eal‏ ای ی لیا Ps ‏ل ا‎ ton Peover re هابى براى توسعه كارمندان طرحريزى كند و عملكرد افراد و در ند اثر بخشی سازمان با لا ببرد. ‎eens Se oe Sate ae eee)‏ ل 0 بهسازی افراد مستعد و نیز در گزیتش افراد برای احراز شغل و ارتقای شغلی آنان و غیره به اثر ‎OCC) een‏ 0 ار روت درس یه ری لک ‎Crema‏ ‏پرداخته اند که هوش عاطفی را با پیشرفت شغلی مرتبط می سازد: ۳ گه 

صفحه 28:
۱۳ Eo eno SN ere ed Oe ed SOL ae ‏در قالب عبارات رفتاری و به شکل عینی بیان شود و ضرورت دارد تا مهارتهای مورد نیز برای‎ ۱ | ‏ا‎ ‏مرحله دوم- انتخاب ابزار مناسب براى ارزيابى: به كمك يكك توصيف شغلى خصيصه مدار»‎ ‏میتوان ابزار مناسبی را اتخاذ کرد. ارزیابی باید متمرکز بر جنبه هاپی باشد که از طریق شیوههای‎ 0 ‏ا ا‎ ‏مرحله سوم- ارزشیابی و معرفی افراد شایسته: اکثر ارزیابی کنندگان در نهایت افردی را برای‎ ‏ا ا ا ا ل ل ل ا در هنكام معرفى‎ ‏افراد با صلاحيت براى حرا شغل لازم است است ا راهبردهاى موثرى از طرف ارزيابى كتند كان براى‎ ere ‏م ا‎ : CSE ey eer ei Sen Ce Sete ce ‏لس . علاوه براينها هوش عاطفى در كارا بودن سازمان‎ 200 ‏ا‎ eae ess SIN er ce seo ae 1 roy an Te Smee rare Po ‏کارایی نقش بسزایی دارد .بناباراین توصیه می شود که سازمان ها برای اينکه هوش عاطفی‎ ‏مایا عورش ماه گرا اه‎ a 

صفحه 29:
هوش عاطفی و رهبری بر طبق گفتههای فلدمن (۱۹۹۹) هوش عاطفی شامل مهارت های پایه ای و مهارت های دستوری می ‎en Cee ate ho nes‏ ا ا ا 1 ارتباطات همراه با انعطاف پذیری مي باشد و مهارت های دستوری شامل: مسئولیت پذیری؛ 1 | یک نوع ها بش در مرفمتهای مستلف را نشان می دهد در سال ۱۹۹۹ بر ‎Boer Ge eon ronn‏ ‎eC eal‏ | es rience ‏ا‎ dal ‏مهارت هاى امنيتى و مهارت هاى محيطى مى باشد.‎ [۱ es Nee MP STS Pete es tee ene Sad) eae pas ese) RIP TOSS BCs Serene Onn IOS Ce Res al 

صفحه 30:
ملاحظه کردن تئوری فلدمن در مورد هوش عاطفی و طبقه بندی ۳ گانه ی شایستگی های رهبری ‎ne Ter ae nto ed‏ ا ‎SEC CCIE TOS he ot‏ ‎Sy eet ed ns ORB Se oe ieee Oe cy‏ ۱ Ce SEO ee aCe OT pera ‏ل‎ ‎eee ‏ا ا‎ ‏می باشد پس منطقی است که انتظار داشته با شیم که رابطهی مثبتی بین هوش عاطفی و رهبری‎ . ‏وجود داشته باشد‎ 

صفحه 31:
۱-اعادهوش‌هیجانی در محیط انازی.هارتل وهو پر, ۱۱۹۹۹ 

صفحه 32:
هوش هیجانی و اثر بخشی سازمان ete tere er an 0 0 ‏ا‎ ep Ie WEEE ee TERED EOL Oc Peery CIP | hg) em ‏م‎ re Raia ‎ce‏ وافضا و فرهنگ سازمانی اسشت نکته مهم 

به نام خدا ت دمرييت آموزش ،شكيالت و بهبود روشها طف هي طف ن هي ه ن ي) (عا ي جا وش هوش جا ي (عا ي) ح م ت ك اراهي كننده :د Cر مد رضا عابدي م كان ربزگاري :سالن اجتماعات كتابخاهن رمزكي بهم ن ماه 1388 Q ‏Emotional Quotient ?EQ ?What is that ارائه نگرش مثبت ،احترام و رفتار مناسب به خود و دیگران 2 2 ‏E هوش هيجاني (Emotional )Intelligence هوشبهرQuotient Intelligence( : ) • نتايج پژوهش ها نشان دهنده اين بود كه هوشبهر پيش بيني خوبي براي عملكرد شغلي نيست. 3 مقايسه IQو EQ • ضريب هوش عاطفی – ثابت نيست – در طول زندگی قابل افزايش است • IQ – در حدود 15سالگی تثبيت می شود – قابل افزايش نيست – می تواند به اندازه 10تا 20درصد در موفقيتها نقش داشته باشد. 4 تفاوت EQبا IQ با اشاره به تفاوت EQو IQاهميت EQدر رفتار و عملكرد سازماني افراد بيشتر نمايان خواهد شد :اوالً IQتا حد زيادي غير اكتسابي و موروثي است در حاليكه نتايج پژوهشها نشان مي دهد با دادن آموزشهاي الزم و فراهم كردن بستر تربيتي مناسب مي توان EQافراد را ارتقا داد. ثانياً با توجه به اهميت روابط اجتماعي در سازمانها بدون ترديد نقش EQدر موفقيت شغلي افراد پر رنگ تر است .امروزه گفته مي شود موفقيتهاي افراد در سازمانها % 80وابسته به EQ و تنها % 20در گرو بهره مندي از IQباالست به عنوان مثال فردي با توانايي هاي منطقي و بهرة هوشي باال كه نتواند احساساتش را كنترل كند يا روابط اجتماعي خوبي را بنا كند در محيط كاری اش با مشكل روبرو مي شود ،ولي فردي با بهرة هوشي عادي و در عين حال برخورداري از EQباال با مديريت بر احساسات خود برانگيختگي ،همدلي و داشتن روابط اجتماعي مطلوب در سازمان با احتمال بيشتري مي تواند به جايگاههاي بهتر و موفقتيهاي بيشتر دسترسي پيدا كند. 5 هوش هيجاني (Emotional )Intelligence ) مفاهيم كليدي تعريف گلمن عبارتست از : .1خود ( ) Self .2ديگران ()Others .3آگاهي ()Awareness .4اقدام ()Action 6 هوش هيجاني (Emotional )Intelligence هوشبهر هيجاني : در اواي ل ده ه 1990داني ل گلم ن ب ا انتشار كتاب خود تح ت عنوان هوش هيجاني ( )Emotional Intelligenceب ه تاكي د برجنب ه هاي غي ر شناخت ي هوش ب ا اين اصطالح رسميت بخشيد. تعريف هوش هيجاني به تعبير آقاي گلمن عبارتست از : “ ظرفي ت درك احس اسات خود و ديگران و آگاه ي از آ ن به منظور انگيختن خود و مديريت هيجان ها در خويشتن و روابط خود ” 7 تاريخچه هوش هيجاني 1983ميالدي ،هوارد گاردنر ،دانشگاه هاروارد)Harvard(،امريكا 1990ميالدي ،پيتر سالووي ،دانشگاه ييل( ،)Yaleامريكا 1991ميالدي ،جان مي ير ،دانشگاه نيو همشاير ()New Hampshire 1995ميالدي ،دانيل گولمن ،دانشگاه هاروارد(،)Harvardامريكا 8 8 ابعاد 5گانه هوش هیجانی ;يPersonal Competence 1- : Selfقاب;ليته;ايف;رد آگاهيAwareness ( ;ود )خ ;ديريتي Self Management ( ;ود م )خ ;گيزش Motivation ;گيز ( ;ن )ا ش ;تماعيSocial Competence :2- ;ج ;ای ;ليته ا ق;اب ;ي Empathy )همدل ( ;تماعي( Social Skills ;ج ;اي ;ه ا ;ت ;ار )م;ه 9 9 هنر برقراري ارتباط مؤثر خود آگاهي مديريت هيجانها پنج حيطه اصلي توانايي هاي هوش هيجاني توان همدلي باال 10 توانايي برانگيختن خود احساسات ما انعکاسی از احساسات غالب در محیط خانواده می باشد: ;وش هیجانی • والدینی با ه پایین: .1 .2 .3 .4 .5 بیان غیر مستقیم احساسات نظیر سکوت عیب جویی کردن ،احساس گناه انکار یا سرپوش نهادن مشکالت عدم مسئولیت عاطفی بدرفتاری ،خشونت 11 11 • والدینی با هوش هیجانی باال: .1 .2 .3 .4 .5 مهربانی ،حساس بودن عشق ،گرمی وحرارت ،همدلی شادی ،سرزندگی ،حق شناسی اعتماد به نفس داشتن ،پر هیجان و خوش بین بودن بیان مستقیم عواطف ويژگي افراد با هوش هيجاني باال احساسات خود رdا به خوبي مي شناسند . احساسات خود را به خوبي هدايت مي كنند . احساسات ديگران را نيز درك مي كنند . با احساسات ديگران به طور مؤثر برخورد مي كنند . در هرحيطه اي از زندگي ممتازdند ،خواه روابط عاطفي وخواه شغلي . 12 ويژگي افراد باهوش هيجاني پائين ‏برزندگي عاطفي خود تسلط ندارند . ‏درگير كشمكش هاي دروني هستند . ‏دركار وزندگي عملكرد ضعيفي دارند . ‏قادر به درك خوب احساسات خود نيستند . ‏قادر به درك احساسات ديگران نيستند . ‏بااحساسات ديگران به طور مؤثر برخورد نمي كنند 13 کودکی سالهای پیش از مدرسه: • • • • خود پنداره در چند ماه اول زندگی شروع به شکل گیری می نماید. نوزادان پس از تولد ،ویا حتی پیش از آن درگیر احساسات می شوند . تمام احساسات از محیط خانواده ریشه می گیرد،وسپس دراثرتعامل با دنیای بیرون تأثیر می گیرد. همان طور که عزت نفس شکل می گیرد هوش هیجانی نیز پرورش می یابد. 14 14 سالهای مدرسه : • محیط مدرسه در رشد عواطف و عزت نفس بسیار باال ،پر اهمیت و تعیین کننده است .به طور کلی ویژگیهایی که در محیط خانه و خانواده شکل می گیرد در محیط مدرسه تقویت می شود .اگر کودکی با هوش ،با اعتماد به نفس و دوست داشتنی باشد احتمال بیشتری می رود که معلمان و سایر دانش آموزان تصور مثبت او را از خودش تقویت نمایند .از سوی دیگر اگر کودکی احساس عدم امنیت نماید ،عصبانی باشد و عملکرد ضعیفی داشته باشد ممکن است معلمان و دانش آموزان دیگر او را طرد نموده و منجر به احساس حقارت شود . 15 15 امروزه بسياري ازسازمانها دستخوش تغييرند وهرگونه تغيير ،نيازمند کارکنان ومديراني است که انطباق پذير بوده وباتغييرات سازگار شوند .دراين ميان تعامل اجتماعي به شيوه اي شايسته وثمربخش براي بيشتر مديران و رهبران به عنوان عنصر کليدي درمديريت تغييرات سازماني اهميت فزاينده اي دارد. بررسيها نشان داده است که گوي رقابت آينده را مديراني خواهند برد که بتوانند به طور اثربخش ونتيجه بخش با منابع انساني خودارتباط برقرارکنند .دراين زمينه هوش عاطفی یا همان هوش هیجانی یکي ازمؤلفه هايي است که مي تواند به ميزان زيادي درروابط مديران با اعضاي سازمان نقش مهمي ايفا کند و به گفته گلمن ()1998شرط حتمي واجتناب ناپذير درسازمان به دريافتهاند که هوش عاطفی بااهميت تراز بهر ه ‌ حساب مي آيد .اخيراً برخي ازدانشمندان نيز هوشي ( )IQبراي يک مدیر و رهبر است .امروزه هوش عاطفی به عنوان نوعي هوش تبيين شده است که هم شامل درک دقيق هيجانات خود شخص وهم تعبير دقيق حاالت هيجاني ديگران است .هوش عاطفی ،فرد را از نظرهيجاني ارزيابي مي كند ،به اين معني که فرد به چه ميزاني ازهيجانات واحساسات خود آگاهي دارد وچگونه آنها راکنترل واداره مي کند .نکته 16 قابل توجه در راستاي هوش عاطفي اين است که "تواناييهاي هوش عاطفي ذاتي نيستند ،بلکه از نحوه شکل گیری هوش عاطفی ديرباز ،سنجش توانائيهاي ذهني و هوش انسانها براي محققان و دانشمندان جالب توجه بوده است . مدتها تصور مي شد كه قابليتهاي انتزاعي فقط منحصر به توانائيهاي منطقي ،استداللي و رياضي مي شود .با همين ديدگاه مي توان گفت اولين آزمون هوش ( )IQتوسط آلفردبينه در 1900طراحي شد .آزمون بينه مخصوص دانش آموزان بود .در 1918با توسعه و اصالح آزمون بينه نسخة بازنگري شدة آن در ارتش امريكا استفاده شد .تا سال 1985تالشهاي متعدد ديگري در زمينة ارزيابي بهره هوشي انجام گرفت (مثل مطالعات اوهايو ،تالشهاي وكسلر ،نظريات ثرندايك و)... در اين سال ديويد وكسلر مقياس معروف بهرة هوشی خود را ابداع كرد كه به WAISشهرت دارد .آزمون و كسلر باتوجه به درجة دشواري براي 3گروه سني ،كودكان ،نوجوانان و بزرگساالن ،طراحي شده است .امروزه آزمونهايي نظير استنفورد -بينه (شكل جديدتر آزمون بينه اي ريون) ، WAIS ،ریون آزمون كتل و 000براي سنجش بهرة هوشی افراد به كار مي رود .در همين سالها ،به تدريج نظر دانشمندان به جنبه هاي ديگر هوش معطوف شد .تا اينكه در سال 1983 دكتر هاوارد گاردنر در كتاب« چارچوبهاي ذهن » هفت دسته هوش را شناسايي كرده و نام برد: -1هوش كالمي :توانايي بيان افكار از طريق صحبت كردن و نوشتن. -2هوش منطقي رياضي :توانايي استدالل منطقي و كاركردن با ارقام و اعداد. 17  -3هوش تجسمي :توانايي درك و تجسم تصاوير ذهني. -4هوش موسيقيايي :توانايي شنيدن و بازنوازي آوا يا آهنگ -5هوش جسمي /حركتي :توانايي كنترل حركات جسمي -6هوش درون فردي :آگاهي از احساسات و عاليق شخصي -7هوش ارتباطي :توانايي ايجاد ارتباط مطلوب و مناسب با ديگران در 1990سالووي و ماير ،با تكيه بر طبقه بندي گاردنر ،واژة هوش هيجاني(عاطفی) را براي اولين بار به كاربردند .آنها با تركيب دو دسته هوش درون فردي و هوش ارتباطي ،مفهوم هوش هيجاني را توسعه دادند. از ديدگاه سالووي و مايرهوش هيجاني شامل 5عضو مي شود: )1خودآگاهي :خودآگاهي يا تشخيص احساس در همان زمان كه در حال وقوع است ،بخش مهم و كليدي هوش عاطفی را تشكيل مي دهد .توانايي کنترل و اداره لحظه به لحظه احساسات نشان از درک خويشتن و بصيرت روان شناسانه دارد .در واقع خود آگاهي به اين معني است كه فرد هر احساسي را به همان صورتي كه بروز مي كند تشخيص دهد .توانايي نظارت بر احساسات در هر لحظه براي به دست آوردن بينش روان شناختي و ادراك خويشتن ،نقش تعيين كننده دارد .ناتواني در تشخيص احساسات راستين نیز ،فرد را به سردرگمي دچار مي كند .در مورد واقعي بودن احساسات 18 به نكته اي از برن اشاره مي شود .اريك برن ،پايه گذار مكتب تحليل رفتار متقابل ،در كتاب بازيها ،در بخش تسط بر خود 3 ،عامل را براي مسلط شدن فرد برشخصيت خود بر مي شمرد: آگاهي ،آرامش خاطر و صميميت. آگاهي از ديدگاه برن ،بايد اصيل و بدون سوگيري باشد .مثالي كه برن ذكر مي كند به اين صورت است كه كودكي در حال تماشاي پرندگان و مناظر بيرون ،از پنجرة اطاق خود است .درك كودك از محيط خارج ،آگاهي و دركي اصيل و راستين است .به محض اينكه يكي از والدين ،براي كمك به آگاهي كودك ،اسامي پرندگان و درختان رابراي او بيان مي كند ،آگاهي جهت پيدا مي كند و از حالت اصيل خود خارج مي شود .براي تسلط بر خود ،از ديدگاه برن ،و براي ارتقاء هوش هيجاني از ديدگاه سالووي و ماير ،فرد نيازدارد كه از احساسات و درون خود آگاهي راستيني داشته باشد .مديران و رهبراني كه درجه اي باالیی از خود آگاهي دارند ،با خود و ديگران صادق هستند و مي دانند كه چگونه احساساتشان بر آنها ،ساير مردم و عملكرد شغلي‌شان تأثير مي گذارد .آنها با يك احساس قوي از خودآگاهي ،با اعتماد به نفس و در استفاده از قابليتهايشان كوشاهستندو مي دانند چه وقت درخواست كمك كنند. 19  )2خودنظم دهي (خود مدیریتی) :كنترل و اداره احساسات مهارتي است كه برپايه خود آگاهي شكل مي گيرد .اين توانايي عاطفي به ظرفيت شخص براي تسكين دادن خود ،دور كردن اضطرابها ،افسردگي ها و بي حوصلگي هاي متداول و قابليت او در به تأخير انداختن ارضاي نياز بستگي دارد .آزمايش جالبي در اين زمينه توسط والتر ميشل ،روان شناس آمريكايي انجام شد .او تعدادي از كودكان 4ساله رابراي آزمون انتخاب كرد و از آنها خواست تا يكي از اين دو وضعيت را برگزينند :يا االن ،يك قطعه شيريني دريافت كنند و يا 20-15دقيقه بعد ،دوقطعه بگيرند .ميشل نتايج آزمون را ثبت كرد .چهارده سال بعد ،وقتي همان كودكان ،در سنين نوجواني مورد ارزيابي قرار گرفتند ،دسته اي كه توانسته بودند 20-15دقيقه تحمل كنند ،هم از نظر اجتماعي كارآمدتر بودند و هم در آزمون استعداد تحصيلي( )SATنمرات باالتري دريافت كردند .مديران و رهبران قادرند محيطي از اعتماد و انصاف خلق كنند .عامل خود نظم دهي به داليل رقابتي بسيار مهم است ،زيرا در محيطي كه سازمانها مستهلك مي شوند و فناوري كار با سرعتي گيج كننده تغيير شكل مي يابد .فقط افرادي كه بر هيجانهايشان تسلط يافته اند ،قادر به انطباق با اين تغييرها هستند. )3خود انگيزشی :هدايت احساسات در جهت هدفی خاص براي تمركز ،توجه و ايجاد انگيزه در خود بسيار مهم است .هر فرد براي رسيدن به اهداف ،نياز دارد خود را برانگيخته كند و الزمه خودانگيختگي اين است كه فرد از احساسات و عاليق واقعي خود آگاه باشد ،نه از عاليق و 20 تمايالت آموخته شده و ياد گرفته شده .به عبارت ديگر خودانگيختگي نيز ريشه در خودآگاهي دارد .كنترل احساسات زمينه ساز هر نوع مهارت وموفقيت است و كساني كه قادرند احساسات خود را به موقع برانگيزانند ،در هر كاري كه به آنان واگذار شود ،سعي مي كنند مولد ومؤثر باشند .رهبران با انگيزه براي رسيدن به ماوراي انتظارات خود و هركس ديگر حركت مي كنند. كليد واژه اين رهبران ،پيشرفت است .رهبراني كه بالقوه رهبر هستند ،ميل به پيشرفت در آنها دروني شده و براي رسيدن به پيشرفت برانگيخته مي شوند .شور ،اولين عالمت رهبران با انگيزه است كه به وسيله آن عشق به يادگيري دارند ،به انجام خوب شغل مبادرت مي كنند و يك انرژي خستگي ناپذير براي بهتر انجام دادن كارها نشان مي دهند .تعهد سازماني عالمت ديگر است. وقتي افراد شغلشان را براي خودش دوست دارند ،به سازماني كه در آن مشغول به كارند ،احساس تعهد مي كنند و به طور قابل مالحظه اي موقعي كه عاليم بر ضد آنهاست ،خوش‌بين باقي مي مانند. )4همدلي :توانايي ديگري كه براساس خودآگاهي هيجاني شكل مي گيرد ،همدلي با ديگران است كه نوعي مهارت مردمي محسوب مي شود .همدلي به معني درك احساسات ،هيجانات و نيازهاي عاطفي ديگران و انجام واكنش مناسب در برابر آنهاست .معموالً درك احساسات افراد برون گرا راحت تر از افراد درون گراست ،اما آگاهي از زبان بدن در شناخت و فهم احساسات 21 واقعي ديگران ،به ما كمك مي كند ،زيرا معموالً تمام احساسات فرد ،به طور ناخواسته در حركات ،رفتارها و تكانه هاي اندامها و اعضاي او انعكاس مي يابد .آگاهي از« حاالت چهره » به عنوان مهمترين عضو انعكاس دهندة احساسات نیز مي تواند مؤثر باشد .رهبران همدلي سعي مي كنند همه را راضي كنند .آنها با مالحظه و فكر ،احساسات كاركنان را همراه با ساير عوامل در تصميم گيريها در نظر مي گيرند .امروزه همدلي به عنوان جزئي از رهبري بسيار مهم است، رهبران همدل بيشترين همدردي را با افراد اطرافشان نشان مي دهند .آنها از دانش خود را براي پيشرفت سازمانشان به روشهاي ظريف اما با اهميت استفاده مي كنند. )5مهارت هاي اجتماعی يا تنظيم روابط با ديگران :هنر ارتباط با مردم به مقدار زياد، مهارت كنترل و اداره احساسات ديگران است .اين مهارت نوعي توانايي است كه محبوبيت، قوه رهبري و نفوذ شخصي را تقويت مي كند .رهبران داراي سطوح باالي تواناييهاي هيجاني مي باشند و اغلب با روحيه هستند .افراد ماهر از نظر اجتماعي به حوزه وسيعي از آشناييها و همچنين مهارتها براي ايجاد رابطه تمايل دارند .اين افراد در مديريت گروهها ماهر هستند. مهارتهاي اجتماعي مي تواند به عنوان كليد قابليتهاي رهبري در اكثر سازمانها در نظر گرفته شود ،زيرا وظيفه رهبر انجام كار از طريق ديگرافراد است .در اين راستا رهبران به مديريت موثر روابط نياز دارند ومهارتهاي اجتماعي آن را ممكن مي سازد. دانيل گلمن نيز از ديگر صاحبنظراني است كه در زمينه هوش عاطفی به تالشهاي قابل توجهي دست زده است .در حاليكه ديدگاه سالووي و ماير ،بيشتر جنبه روان شناختي دارد ،مفاهيم ارائه شده توسط گلمن به مفاهيم مديريتي نزديكتر است .البته اساس هر دو 22 تعريف كام ً ال مشابه است .در ذيل،تعريف گلمن از هوش عاطفی به اختصار آمده است: "مهارتي که دارنده آن مي تواند از طريق خود اگاهي روحيات خود را کنترل کند و ازطريق خود مديريتي آن را بهبود دهد و ازطريق همدلي تأثير آن را درک کند و از طريق مديريت روابط ،به شيوهايي رفتار کند که روحيه خود و ديگران راباال ببرد"(.گولمن .)2001 EQاز ديدگاه گلمن -1 :قابليتهاي فردی (هوش درون فردي) -2قابليتهاي اجتماعي (هوش ارتباطي) -1قابليتهاي فردي: 1-1خوداگاهي (شناخت احساسات ،تمايز احساسات ،اعتماد بر قابليتها) 1-2خود مديريتي (خود كنترلي ،پذيرش مسئوليت ،انعطاف پذيري ،اشتياق براي كسب موفقيت ،ابتكار ،خوش بيني) -2قابليتهاي اجتماعي: -1-2آگاهي اجتماعي (همدلي ،آگاهي سازماني ،آگاهي از نيازهاي ديگران) -2-2مديريت روابط اجتماعي (گسترش توانائيهاي ديگران رهبري القايي ،توانايي سرعت بخشيدن به تغيير ،تأثير گذاري ،مديريت تعارضات ،كارگروهي و همكاري) 23 تعامل و ارتباط متقابل اين سه عامل است به عنوان مثال رهبري در سازمان هم در شكل گيري فضا و فرهنگ سازمان موثر و فرهنگ سازمان موثر است و هم با اتخاذ سياستهاي نيروي انساني ،بر عملكرد سيستم منابع انساني سازمان اثرمي گذارد رهبري كه از هوش هيجاني باال برخوردار نباشد نمي تواند سياستهاي منابع انساني مناسبي را براي بهبود و كارآيي افراد و استفاده از توانايي هاي بالقوه آنها بنا نهد ،همچنين فضاي سازمان را هم از فضاي خالقانه و نوآورانه دور كرده و به فضايي خشك و رسمي تبديل خواهد كرد با توجه به تعامل اين سه عامل بايد توجه داشت كه هر تالشي در جهت بهبود هوش هيجاني در سازمان (كه نتيجه ارتباطات است) بايد بر هر سه قسمت تمركز كند؛ تغيير سيستم منابع انساني ،بدون توجه به سبك رهبري حاكم بر سازمان و فضاي سازمان به نتايج مثبتي منجر نخواهد شد .حال ارتباطات منباني خوش هيجاني در هر دو زمينه فردي و اجتماعي (گروهي) است .هوش هيجاني نيز در ارتباط مستقيم با اثر بخشي سازمان قرار دارد ولف بيان مي كند كه گروههاي كاري متشكل ازافرادي با EQباال ( كه درهمكاري مطلوب تعهد باال و خالقيت نمايان مي شود ) بدون شك باعث ارتقاء اثر بخشي سازمان خواهند شد. محققي به نام مك بر در آزمايشي صدها مدير را در 15سازمان برجسته نظير پپسي ،آي بي ام، ولوو و ...مورد بررسي قرار داد و به اين نتيجه رسيد كه قابليتهاي عاطفي ( هوش هيجاني ) در75 درصد موارد عامل اصلي موفقيت اين مديرانارشد بوده است در آزمايشي ديگر گلمن 181 ،شغل را در 121سازمان ارزيابي كرد و بهاين نتيجه رسيد كه تفاوت اصلي ستاره ها و افراد عادي در سازمانها ،قابليتهاي عاطفي آنهاست. 24 ابعاد هوش عاطفی در مديريت و رهبري ماير،سالووي وکارسو ()1990نيز براي هوش عاطفی چهاربعدتشخيص داده اند که عبارتند از: )1شناسايي هيجانات در خود و ديگران :ضروري ترين توانايي مرتبط با هوش عاطفی اين است كه از هيجانات و احساسات خودآگاه باشید .توانايي خودآگاهي به مديران اجازه مي دهد تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند و به ارزش خود اعتماد پيدا كنند .مديران خود آگاه براي آزمون دقيق روحيات خود از خود آگاهي استفاده مي كنند و به طور شهودي و از راه درك مستقيم مي دانند كه چگونه ديگران را تحت تأثير قرار دهند. )2كاربرد هيجانات :کاربرد هيجانات،توانايي استفاده از هيجانها درکمک به کسب نتايج مطلوب ،حل مسايل واستفاده ازفرصتهاست .اين مهارت شامل توانايي مهم همدلي و بينش سازماني است .مديراني كه از اين توانايي برخوردارند .هيجانها و احساسهاي ديگران را بيشتر عملي مي سازند تا اينكه آنها را حس كنند .آنان نشان مي دهند كه مراقب هستند .عالوه بر اين، آنان در زمينه شناخت روند سياستهاي اداري تخصص دارند .بنابراين ،مديران برخوردار از آگاهي اجتماعي دقيقاً مي دانند كه گفتار و كردارشان برديگران تأثير مي گذارد و آن قدر حساس هستند كه اگر كالم و رفتارشان تأثير منفي داشته باشد ،آن را تغيير مي دهند. 25  )3توانايي درک و فهم هيجانات :توانايي درک هيجانات پيچيده وآگاهي ازعلل آنها وچگونگي تغيير هيجانات ازيک حالت به حالت ديگر را درک هيجانات مي نامند .مديراني كه از اين توانايي برخوردارند ،از اين مهارتها در جهت گسترش شور و اشتياق خود و حل اختالفهااز طريق شوخي و ابراز مهرباني استفاده مي كنند .آنها به كمك اين تواناييها مي توانند بفهمند كه چه چيزي موجب برانگيختن يا عدم برانگيختن افراد يا گروهها مي شود و در نتيجه مي توانند همكاري بهتري را با ديگران برنامه ريزي كنند. • )4مديريت هيجانات :مديريت هيجانات،توانايي کنترل واداره کردن هيجانها درخود و ديگران است .مديراني كه اين توانايي را دارا هستند ،اجازه نمي دهند بدخلقي هاي گاه و بيگاه در طول روز از آنها سربزند .آنان از توانايي مديريت هيجانها به اين منظور استفاده مي كنند كه بدخلقي و روحيه بد را به محيط كاري و اداره وارد نكنند يا منشأ و علت بروز آن را به شيوه اي منطقي براي مردم توضيح دهند .بنابراين ،آنها مي دانند كه منشا اين بدخلقي ها كجاست و چه مدت ممكن است به طول انجامد. «جردن»« ،اشانازي»« ،هارتل» و «هوپر» ( )1999ابعاد هوش عاطفی در محيط كار را به صورت مدل نشان داده اند. • در اين مدل بر اساس ابعاد ماير ،سالووي و كارسو ،شاخصهاي فرعي تر تبيين و ارتباط آنها با هوش عاطفی مرتبط با خود و ديگران كه تشكيل دهنده هوش عاطفی محيط كار است .به صورت شكل 2بيان شده است (شكل شماره دو). 26 نقش هوش عاطفي در سازمان يرخي از صاحب نظران براين نظر هستند که امروزه هوش عاطفي به سرعت مورد توجه شرکت ها و سازمان ها قرار گرفته است و اهميت آن از توانايي­هاي شناختي و دانش­هاي تکنيکي بيشتر شده است و دليل اين امر آن است که ،مديران دريافته اند که از اين طريق ،پيوستگي دروني و تعادل شخصي و سازماني افزايش پيدا خواهد کرد .همانطور که مي دانيم سازمانها مجموعه اي از گروه­ها هستند که تعامالت موفق آميز این گروه ها به انعطاف پذيري سازماني وانطباق پذيري و اعمال تغييرات در سازمان کمک مي­کند .بنابر اين سازمانها براي اينکه اثربخشي سازمان را باال ببرند از مهارت هاي نرم که مبتني بر عواطف مي­باشند ،استفاده مي کنند( .)brooks،2003علت اين است که سازمان براي اينکه به توانمندي برسد بايد يکسري از متغيرها را مورد توجه قرار دهد که بعضي از اين متغير ها از کنترل ما خارج هستند و با تجزيه و تحليل اين متغيير ها نمي­توان آينده سازمان را پيش بيني کرد .بنابراين سازمان مي­تواند از مهارت هاي عاطفي در اين زمينه کمک بگيرد تا برنامه هايي براي توسعه کارمندان طرح­ريزي کند و عملکرد افراد و در نتيجه اثر بخشي سازمان با ال ببرد. البته هوش عاطفي با تاثير بر زمينه­هايي چون بکارگيري ،حفظ و نگهداري کارکنان ،توسعه و بهسازي افراد مستعد و نيز در گزيتش افراد براي احراز شغل و ارتقاي شغلي آنان و غيره ،به اثر بخشي سازمان کمک مي­کند .اخيرا ً کارسو و ولف در سال 2000به معرفي يک فرايند 3مرحله اي پرداخته اند که هوش عاطفي را با پيشرفت شغلي مرتبط مي سازد: 27 مرحله اول -توصيف شغل :در هنگام توصيف شغل الزم است که تمامي شرايط و الزامات شغلي در قالب عبارات رفتاري و به شکل عيني بيان شود و ضرورت دارد تا مهارت­هاي مورد نيز براي احراز آن شغل به صورت دقيق و يک به يک گفته و فهرست شود .به عنون بخشي از تحقق اين مرحله مشاوران بايد به خوبي پژوهش­هاي مربوط به شخصيت و عملکرد را مرور کنند. مرحله دوم -انتخاب ابزار مناسب براي ارزيابي :به کمک يک توصيف شغلي خصيصه مدار، مي­توان ابزار مناسبي را اتخاذ کرد .ارزيابي بايد متمرکز بر جنبه هايي باشد که از طريق شيوه­هاي گزينشي فعلي (چک ليست ها يا مصاحبه ) شناسايي شده اند . مرحله سوم -ارزشيابي و معرفي افراد شايسته :اکثر ارزيابي کنندگان در نهايت افردي را براي احراز يک شغل مناسب ميدانند ،در­جه­بندي نموده و اسامي آنان را اعالم مي­کنند .در هنگام معرفي افراد با صالحيت براي حراز شغل الزم است تا راهبردهاي موثري از طرف ارزيابي کنندگان براي رشد فردي و افزايش شايستگي هاي حرفه اي کارکنان جديد پيشنهاد شود .در اينجا هوش عاطفي عامل مهمي در گزينش افراد براي احراز شغل و ارتقاي آنان محسوب مي شود ،البته به شرطي که بخشي از يک جريان و رويکرد فراگير باشد .عالوه براينها هوش عاطفي در کارا بودن سازمان نقش بسيار بسزايي دارد زيرا نتايج حاصل از پژوهش­هاي انجام شده پيرامون هوش عاطفي و کارايي مديريت نشان مي­دهد که در بين معيارهاي هوش عاطفي ،معيار "مهارت هاي اجتماعي " در بروز کارايي نقش بسزايي دارد .بناباراين توصيه مي شود که سازمان ها براي اينکه هوش عاطفي مديران خود را باال ببرنند 6روش پيشنهاد ويزينگر را مورد استفاده قرار دهند. 28 هوش عاطفی و رهبری بر طبق گفته­هاي فلدمن ( )1999هوش عاطفي شامل مهارت هاي پايه اي و مهارت هاي دستوري مي باشد .مهارت هاي پايه­اي خود شامل :خود آگاهي ،خود کنترلي ،درک ديگران به درستي و ارتباطات همراه با انعطاف پذيري مي باشد و مهارت هاي دستوري شامل :مسئوليت پذيري، توانايي توسعه انتخاب ،پذيرش ديدگاه ديگران ،جرات داشتن و بيان و شرح دادن تصميم مي­باشد. ترکيب مهارت هاي پايه اي و دستوري به رهبري اثر بخش منجر مي­شود چون که اين مهارت ها يک نوع آگاهي از ديگران و احتياجات آنها و توانايي پاسخگويي به نيازهاي ديگران به طور اثر بخش در موقعيتهاي مختلف را نشان مي دهد .در سال 1999پريست شايستگي هاي رهبري را در 3نوع طبقه بندي کرد: -1مهارت هاي سخت :اغلب به مهارت هاي تکنيکي برمي گرددکه شامل مهارت هاي عملي و مهارت هاي امنيتي و مهارت هاي محيطي مي باشد. -2مهارت هاي نرم :اغلب به مهارت هاي ميان فردي برمي گردد که شامل مهارت هاي آموزشي و سازماني مي باشد. -3مهارت متا :شامل مهارت هاي حل مسئله ،تصميم گيري و قضاوت مي باشد. 29 مالحظه کردن تئوري فلد­من در مورد هوش عاطفي و طبقه بندي 3گانه ي شايستگي هاي رهبري نشان مي دهد که هوش عاطفي مي­تواند يکي از اجزاي مهم مهارت هاي متا در کمک به رهبري باشد تا رهبران اثر بخش تر عمل کنند .دردهه­ي 1990تمرکز تحقيقات انجام شده برروي مهارت هاي متا و ميان فردي از قبيل مهارت­هاي ارتباطات ( ، )chase and priest ،1990قضاوت ( ) ckement1996، teeters1994و توانايي هاي تصميم گيري(Galloway )2003بود .باتوجه به اينکه مفهوم هوش عاطفي شامل مولفه هاي درون فردي و ميان فردي مي باشد پس منطقي است که انتظار داشته با شيم که رابطه­ي مثبتي بين هوش عاطفي و رهبري وجود داشته باشد . 30 31 هوش هیجانی و اثر بخشی سازمان هوش هیجانی فردی اثربخشی سازمان فضا و فرهنگ سازمانی رهبری ارتباطات هوش هیجانی گروهی عملکرد منابع انسانی شکل -1رابطه هوش هیجانی و اثربخشی سازمانی همانگونه كه در شكل 1نشان داده شده ،مفهوم هوش هيجاني در قالب ارتباطات معني پيدا مي كند. اگرارتباط وجود نداشته باشد بررسي هوش هيجاني ممكن نيست ارتباطات در سازمان تحت تأثير سه عامل رهبري ،عملكرد منابع انساني و فضا و فرهنگ سازماني است نكته مهم 32 32