کتاب جامعه شناسی انحرافات اجتماعی

کتاب جامعه شناسی انحرافات اجتماعی

اسلاید 1: بسم الله الرحمن الرحیم

اسلاید 2: کتاب جامعه شناسی انحرافات اجتماعیتالیف : دکتر منوچهر محسنی

اسلاید 3: فصل 5 جرم و خشونت

اسلاید 4: مقدمهجرم یک رفتار ضداجتماعی است که گروهی آن را طرد می کند و برای آن مجازات هایی قایل می شوند. بر همین اساس تمامی فعالیت هایی که جامعه برای آن مجازات تعیین می کند جرم نامیده می شود. فعالیت هایی که برای آنها مجازاتی تعیین نمی شود و ممکن است نادرست و گناه آلود باشند نیز جرم به حساب نمی آیند.

اسلاید 5: از نقطه نظر قانون نیز تخلف از قانون جرم است، هرچند که براساس نگرش های جرم شناختی، مجرمیت را باید شامل فعالیت های ضد اجتماعی و ممنوع از نظر قانونی هر دو دانست. با اینکه برای تمامی انواع اقدامات ضداجتماعی ممکن است هیچ مجازاتی تعیین نشده باشد، اما افکار عمومی معمولا این اقدامات را محکوم می کند.

اسلاید 6: بسیار دشوار است که بتوانیم آمار دقیقی از جرایم بدست آوریم، حتی اگر مطالعه خود را به جرم در درون یک کشور محدود کنیم. از آنجا که بسیاری از فعالیتهای مجرمانه حالت مخفی دارد، هرگز به مراجع رسمی گزارش نمی شود و در نهایت در گزارش های رسمی هم انتشار نمی یابد.

اسلاید 7: اگر بدست آوردن اطلاعات از جرایم در درون یک کشور دشوار باشد بررسی در زمینه جرایم بین المللی از آن نیز دشوارتر است. توماس هابز» ( T . Hobbes) از اولین کسانی است که اندیشه های منسجمی را پیرامون خشونت گرایی انسان و موقعیت و تأثیرات آن در جامعه ارائه کرده است.

اسلاید 8: او بر این اندیشه بود که در شرایط اجتماعی خاصی که حکومت وجود ندارد و انسان به حال طبیعی زندگی می کند، هر انسان برای انسان دیگر در حکم گرگ است و طبع انسان به طور غریزی سرکش و درنده خو است. در شرایط ابتدایی هرکس فقط در فکر تأمین منافع خویش است و قصد ضرر زدن به دیگری را دارد. همه مردم پیوسته در جنگ خواهند بود و سرانجام قوی تر پیروز می شود، که به اعتقاد او از نظر طبیعی امری صحیح است. در این وضع تأمین اجتماعی و آسایش خاطر مفهومی ندارد و همواره افراد در بیم تجاوز دیگران زندگی می کنند.

اسلاید 9: «هابز» معتقد بود که با این سابقه، افراد بشر گرد هم جمع شدند، از حقوق طبیعی خود صرفنظر کردند، پیمانی برقرار کردند و قدرتی را به عنوان هیأت حاکمه برای خود پذیرفتند و جمع اختیارات خود را به حاکم دادند. حاکم می تواند به هر نحو که بخواهد رفتار کند. «هابز» در کتاب «لوياتان» ( که آن را در سال ۱۶۵۱ در انگلستان منتشر کرد دولت را تشبیه به «لوياتان» نمود و آن را محصول قرارداد اجتماع بشری دانست (محسنی، ۱۳۸۵ ب: ۵۹]

اسلاید 10: خشونت پدیده ای است که در میان تمامی اقوام و ملت های جهان به اشکال مختلف مشاهده می شود و از قدیم ترین زمانها تاکنون انواعی از آن همواره مشهود بوده است. به عنوان یک نمونه تاریخی دیگر «پولاک» پزشک دربار قاجاریه در سفرنامه خود اشاره می کند: «ایرانی که از هر صاحب مقامی نفرت دارد میداند که چگونه در برابر هرکس سر فرود آورد.

اسلاید 11: خوی جنگیدن و پرخاشگری در او کم است، مدت های مدید شدیدترین فشارها را تحمل می کند ولی سرانجام با مشت محکم آن را در هم می شکند و با هتک حرمت از خانواده طرف انتقام را به وی می چشاند. همواره از تقوا و عدالت دم می زند، نفرت خود را از ظلم و خودسری بیان می دارد، اما همین که دور به دستش افتاد خود جبار بی نظیری می شود و بدان اندیشه ملک و مال دیگران را غصب می کند (پولاک، ۱۳۶۸: ۲۰].

اسلاید 12: باتوجه به اینکه انواع مختلف جرم و رفتارهای خشونت آمیز طیف گسترده ای از انواع رفتارها را شامل می شود آنچه که در این فصل مورد توجه قرار گرفته است فقط چند نوع اصلی از هر دو نوع پدیده را شامل می شود. انگیزه طرح دو مقوله جرم و خشونت در یک فصل نیز علیرغم تفاوت به علت ارتباطی است که میان آنها وجود دارد.

اسلاید 13: جرم و جرم شناسیجرم (Crime) را می توان رفتاری دانست که قوانین مرتبط با جرم را مورد تجاوز قرار می دهد. علاوه بر قوانین جنایی، واژه جرم هر نوع رفتاری را در مد نظر دارد که به تخلف از هر نوع قانون می پردازد، تخلفاتی که مجازات هایی برای کسانی که قانون را نادیده می گیرند در نظر می گیرد. سرانجام باید اشاره کنیم که در مواردی همه رفتارهای ضداجتماعی مضر به حال افراد و گروه ها نیز ممکن است جرم تلقی شوند.

اسلاید 14: واژه جرم شناسی (Criminology) که در یک مفهوم بسیار کلی مطالعه رفتار مجرمانه تعریف می شود به نظر می رسد که اولین بار در نوشته های مردم شناس فرانسوی «توپینار»( P , Topinard ) و در اواخر قرن نوزدهم مطرح شد. ریشه جرم شناسی نوین را باید در رشته های جامعه شناسی، روانشناسی، روانپزشکی و حقوق بدانیم و قلمرو اصلی مطالعاتی آن را باید در زمینه های زیر جستجو کنیم [656 :2000 ,Marsh].

اسلاید 15: ١- ماهیت، شکل و شیوع اقدامات مجرمانه و توزیع اجتماعی، زمانی و جغرافیایی آن۲- ویژگی های فیزیکی و روانی و منشأ تاریخی و اجتماعی مجرمین (خصوصا و نه منحصرا مجرمین دایمی) و رابطه میان مجرمیت و سایر رفتارهای غیر عادی.٣- ویژگی های قربانیان جرم.

اسلاید 16: ۴- رفتارهای ضداجتماعی غیر مجرمانه، به ویژه آن رفتارهایی که در برخی از کشورها جرم تلقی می شوند و در برخی دیگر چنین وضعی ندارند مانند رفتارهای همجنسگرایانه، خیانت به همسر، فحشاء و اقدام به خودکشی

اسلاید 17: ۵- فرآیندهای پلیسی و دادگاههای جرایم و به ویژه رفتارهای تأدیبی و مجازات کننده و نیز نفوذ اجتماعی بر تصمیمات قضات و اعضاء دادگاه ها و برخی از مسائل مرتبط با امر شهادت و گواه آوری.

اسلاید 18: ۶- روش های مجازات، آموزش و رفتار با متخلفین. ۷- ساخت اجتماعی و سازمان دستگاه های تأدیبی. ۸- روشهای پیشگیری و کنترل جرم.

اسلاید 19: جرم شناسی در معنی خاص و محدود آن به مطالعه پدیده جرم و عوامل و شرایطی که بر آن مؤثرند و یا با رفتارهای مجرمانه پیوند دارند و نیز موقعیت کلی جرم می پردازد. البته آنچه که گفته شد تمامی موضوع جرم شناسی نیست و از آن جمله است مبارزه با جرم و از میان بردن کاربردهای عملی جرم [16 :1994 ,Rock.

اسلاید 20: جرم شناسی همواره در طول چند اخیر در کشورهای صنعتی با دو موضوع مهم مواجه بوده است که یکی از آنها جنبه اداری دارد و به اصلاح سیستم تأدیبی و تبدیل آن به گونه ای مؤثر بر می گردد و دومی ابعاد انسان دوستانه دارد و در صدد اصلاح نظام قانونی است. این دو موضوع البته با هم جمع ناپذیر نیستند، خاصه آنکه گرایش های روانی نیز بر اندیشه های جرم شناختی حاکم گشته است و آن تبدیل نظام قضایی به گونه ای مؤثرتر و انسانی تر است [1994 ,Rock.

اسلاید 21: طرفداران مفهوم «جرم شناسی فرهنگی» معتقدند که: جرم یک فعالیت یا یک واقعیت انسانی است که از نظر ماهیت فرهنگی، محصول نظم اجتماعی به حساب می آید، نظمی که همه ما در هر لحظه تاریخی مشخص در آن زندگی می کنیم. به عبارت دیگرجرم در بر گیرنده تجربیات و رفتارهای زندگی روزمره تمام اعضاء جامعه است [Presdee, 2004, 276