کروم و عوارض بهداشتی

کروم و عوارض بهداشتی

اسلاید 1: كارگاه آموزشي كروم، عوارض بهداشتي، راهكارهاي اندازه گيري و كنترل( با تاكيد بر روش هاي اندازه گيري)دكتر ابوالفظل برخورداريمهندس محمد جواد زارع

اسلاید 2: هدفشناسايي و اندازه گيري كروم ( به ويژه فرم شش ظرفيتي ) در محيط كار و مديريت تماس هاي شغلي مربوطه

اسلاید 3: آنچه در اين كارگاه بيان مي گرددويژگي هاي عنصر كروم و اهميت كرومخطرات و راه ها و منابع تماس با كرومروش هاي اندازه گيري و تعيين مقدار كروم شش ظرفيتيمشكلات روش هاي معمول اندازه گيري كروم شش ظرفيتياندازه گيري كروم كل آشنايي با دستگاه هاي تجزيه اي مرتبطمديريت تماس با كرومپايش پزشكي و کنترل مهندسي

اسلاید 4: مقدمهكروم فلزي است كه حالت هاي اكسيداسيوني آن از 2- تا 6 متفاوت است.اما پايدار ترين حالت آن به شكل 3 ظرفيتي يافت مي گردد. بنابراين سنگ هاي معدني كروميت و فروكروميت همگي در بردارنده فرم سه ظرفيتي اين عنصر مي باشند. شكل شش ظرفيتي دومين فرم پايدار اين تركيب است اما در طبيعت به حالت طبيعي وجود ندارد و تمام منابع آن دست ساز بشر است.

اسلاید 5: مقدمهشكل عنصري كروم و 3 و 6 ظرفيتي آن معمول ترين فرم اين فلز در طبيعت هستند.كروم 3 معمولاً با تركيبات آلي ومعدني كمپلكس ميدهد. اما كروم 6 ظرفيتي عموماً تركيبات اوكسو توليد كرده و ماهيتي اكسيد كننده دارد.منابع كروم اتمسفري هم طبيعي و هم مصنوعي است. منابع مصنوعي مانند صنايع نسوز، لنت ترمز اتوموبيل ها ، صنايع رنگ و ...

اسلاید 6: مقدمهآنچه در هواي بيرون است بيشتر كروم سه ظرفيتي و عنصري است . كروم 6 نيز در اتمسفر طي فعل و انفعالات اتمسفري به اين فرم ها احيا مي شود. نيمه عمر تركيبات كروم در اتمسفر مشخص نيست و روش حذف آنها ته نشين شدن مي باشد. البته نيمه عمر آنها به اندازه ذرات و چگالي آنها بستگي دارد. ( به وي‍ژه براي ذرات 10 ميكرومتر به بالا)

اسلاید 7: مقدمهمنابع كروم در آب شامل شستشوي خاك ها ، ته نشيني اتمسفري و الودگي ناشي از فاظلاب صنايع مي باشد. كروم 3 ظرفيتي به راحتي در آب به اكسيد كروم 3 ظرفيتي مبدل شده و ته نشين مي شود. اما كروم شش ظرفيتي با تشكيل كمپلكس هاي محلول در آب مدت زيادي در آب مي ماند.البته همان گونه كه گفته شد، كروم شش ظرفيتي اكسيد كننده است و در محيط هاي آبي با مواد آلي زياد چون احيا مي شود نيمه عمر كوتاه تري دارد. در خاك نيز كروم شش به علت مواد آلي سريع احيا شده و به فرم نامحلول در مي آيد اما جدا سازي آن از خاك به شيوه فيزيكي است.

اسلاید 8: مقدمه

اسلاید 9: مقدمهدر بدن همواره فرم سه ظرفيتي توسط آسكوربات و يا گلوتاتيون به فرم سه ظرفيتي احيا مي گردد. شواهدي مبني بر تبديل فرم سه ظرفيتي به شش ظرفيتي در بدن وجود ندارد. حذف كروم از خون سريع صورت مي گيرد اما از ماهيچه ها با سرعت كمتري حذف مي گردد. اما در كبد حتي تا سه ماه بعد از تماس 50 درصد بار بدني هنوز وجود خواهد داشت.

اسلاید 10: مقدمهدر بدن نيز كروم سه ظرفيتي به طور طبيعي وجود دارد و به عنوان يك ماده مغذي در تنظيم قند خون مورد نياز است.اما فرم شش ظرفيتي آن يك سرطان زاي قطعي براي انسان قلمداد مي گردد و در مشاغل مختلفي احتمال تماس با آن وجود دارد.بر اين اساس حد مجاز تماس با اين تركيب 5 ميكروگرم بر متر مكعب ارائه شده است.

اسلاید 11: مقدمهفاكتور هاي متعددي بر روي جذب كروم در بدن اثر مي گذارد مانند اندازه ذرات، حلاليت آنها و ظرفيت آنها به طور كلي كروم شش ظرفيتي با حل شدن در مايعات بدني راحت تر از فرم سه ظرفيتي جذب مي شود. ( سه برابر )هر چند در مواردي نشانه هايي از وجود كروم سه ظرفيتي نيز در بدن پس از تماس با آن ديده شده است. كروم را پس از جذب در بدن ميتوان در سرم خون و ادرار تعيين مقدار نمود.

اسلاید 12: مقدمهمطالعات بر روي كارگران معادن طلا در كانادا نشان داده است كه نرخ سرطان معده در كارگران اين معدن بيش از ديگران است . البته در اين مطالعه عوامل مخدوش كننده بسياري وجود داشته و ر اين اساس زياد قابل اعتماد نيست. نقش رژيم غذايي نيز در ايجاد اين سرطان مهم دانسته شده است. مطالعات زيادي در زمينه اثر كروم سه ظرفيتي بر روي ريه انجام شده اما هيچكدام نشان دهدنده سرطان زايي نبوده است.

اسلاید 13: مقدمهChromium (VI) or Cr(VI)كروميت : كشور ما با توليد بيش از 3/97 هزار تن كروميت در سال نهمين توليد كننده اين ماده معدني در دنياست، سهم ايران در توليد جهاني كروم 04/1 درصد است . ذخاير معادن كروميت ايران بيش از 7/17 ميليون تن است و 42 معدن كروميت در كشور موجود مي باشد.    كاربرد عمده آن به علت خواص ضد خوردگي ان است

اسلاید 14: مقدمه

اسلاید 15: ليست معادن فعال

اسلاید 16: ليست معادن متروكهwww.ngdir.ir

اسلاید 17: راه هاي تماسدهانيپوستيتنفسيغبارميستفيوم

اسلاید 18: اثرات بهداشتي(خوردن)زخم و التهاب در معدهخونريزي سيستم گوارشي و احتمال مرگدرمان:ترقيق محتويات معده با آب ، شير و يا اسكوربيك اسيدنكته: اعمال فوق بايد توسط شخص با صلاحيتي كه دوره كمك هاي اوليه را گذرانده است اعمال شود.اسكوربيك اسيد باعث تبديل كروم شش ظرفيتي به سه ظرفيتي مي شود. البته اسكوربيك اسيد به جهت تبديل شدن به اگزالات ممكن است باعث مشكلات كليوي گردد.

اسلاید 19: اثرات بهداشتي(پوست)تماس طولاني مدت پوستي ميتواند باعث ايجاد درماتيت و اولسر گردد.در بعضي از كارگران تماس پوستي ميتواند به واكنش هاي آلرژيك منجر گردد. در اين افراد حتي تماس با مقادير بسيار كم اين ماده ميتواند راش هاي پوستي شديدي ايجاد نمايد.تماس هاي شديد پوستي ميتواند باعث عوارض كليوي گردد.درمان: شستشوي پوستي، استفاده از آسكوربيك اسيد 10 درصد و مراجعه به پزشكChrome holes

اسلاید 20: اثرات بهداشتي(پوست)درماتيت تماسي اولين اثر ناشي از تاثير مستقيم كروم بر روي پوست است. اما درماتيت آلرژيك آن مبنايي ايمونولوژيكي دارد. در ماتيت آلرژيك ناشي از كروم دو مرحله اي است و مرحله آن حساس شدن و در مرحله بعد ايجاد واكنش است.به نظر ميرسد حلاليت و ph مهمترين فاكتورهاي ايجاد حساسيت باشند. پس كروم ظرفيتي خطر ناك تر است.Chrome holes

اسلاید 21: اثرات بهداشتي(چشم)تماس مستقيم اسيد كروميك يا غبارات كرومات ميتواند باعث صدمات شديد و دائمي به چشم گردد. در هنگام مواجهه با چنين مواردي سريعاً چشم به مدت 15 دقيقه با آب شستشو داده شود و فرد به پزشك رسانده شود.

اسلاید 22: اثرات بهداشتي (ريه و سيستم تنفسي)كروم شش ظرفيتي ميتواند باعث التهاب بيني، گلو و ريه گردد.تماس طولاني مدت و يا مكرر ميتواند باعث صدمه به غشاء موكوسي، مجراي بيني و اولسراسيون شود.در موارد شديد، تماس ميتواند باعث ايجاد سوراخي در تيغه بيني گردد.

اسلاید 23: اثرات بهداشتي (سرطان)كروم شش ظرفيتي سرطان زاي قطعي در انسان است.كروم شش ظرفيتي باعث سرطان ريه در انسان مي گردد.مشاغلي كه در معرض تماس با كرومات ها هستند مانند آبكاري، توليد رنگ، جوشكاري و ... در معرض ابتلا به سرطان هستند.خطرناك ترين ماده، كرومات هاي نامحلول مانند كرومات روي است.دوره كمون آن 20 سال است.

اسلاید 24: پرسشبه نظر شما ريسك سرطان زايي كدام تركيب بيشتر است؟الف) بنزنب) آبستج) كروم شش

اسلاید 25: پاسخريسك ابتلا به سرطان در اثر كروم شش ظرفيتي بر اساس استاندارد هاي امروزي تماس از بنزن و ازبست بيشتر است.بنزن: 10 مرگ در هر 1000 كارگرآبست : 6.7 مرگ در هر 1000 كارگركروم شش : 10 تا 45 مورد سرطان ريه در هر 10000 كارگر

اسلاید 26: مهمترين اسلايدريسك ابتلا به سرطان ريه در اثر كروم بيش از بنزن و آزبست است.

اسلاید 27: مشاغل در معرض خطر و منابع جوشكاريفولاد ضد زنگكربن استيل ( در فضاي بسته)رنگ زني و اسپري رنگرنگ هاي به كار رفته در صنايع هواييRemoving primersآبكاري با كروماسيد كروميكسيمان پرتلندآفت كش ( مواد نگه دارنده چوب)

اسلاید 28: مشاغل در معرض خطر و منابع مطالعات نشان داده است كه مشاغلی مانند جوشكاري و رنگ زني ، بيشترين ميزان تماس با كروم را با عث مي گردند. در پاره اي از صنايع رنگ زني به ويژه آنهايي كه با روش اسپري كار مي كنند تماس تا حدود 1000 برابر حد مجاز نيز گزارش شده است.عمده تمركز در ايالات متحده تا چندين سال پيش بر روي آبكاري ها بوده است اما امروزه اين تمركز به جوشكاري و صنايع رنگ تغيير يافته است.

اسلاید 29: مشاغل در معرض خطر و منابع سيمان پرتلند توليد امريكا در هر گرم كمتر از 5 ميكروگرم كروم دارد . بنابراين اين ميزان كروم تهديدي براي سلامتي محسوب نمي گردد.علاوه بر اين مطالعات نشان داده است كه غالب درماتيت هاي كارگران صنايع سيمان عاملي غير از كروم داشته است.

اسلاید 30: مواد حاوي کروم 6

اسلاید 31: جوشكاريحدود نيمي از افراد در معرض كروم جوشكار هستند. كروم موجود در فلز و الكترود در دماي بالا اكسيد شده و به فرم شش ظرفيتي تبديل مي گردد. هر چه دما بالا تر و اكسيژن بيشتر ، توليد فيوم و كروم شش ظرفيتي بيشتر خواهد بود.

اسلاید 32: جوشكاري جوشكاري روي فولاد ضد زنگفولاد ضد زنگ يعني چه؟اگر آلياژي بيش از 12 درصد كروم داشته باشد ، ضد زنگ نام داردروش شناسايي فلزات بر اساس نام تجاريغالب کروم توليدي در طي فرايند جوشکاري، ازنوع Cr2O3بوده اما CrO3 نيز توليد مي گردد.

اسلاید 33: جوشكاري SMAWحدود 50درصد از كل كروم توليدي، شش ظرفيتي است.

اسلاید 34: جوشكاري SMAW

اسلاید 35: جوشكاري آرگونحدود 4 درصد از كل كروم توليدي، شش ظرفيتي است.

اسلاید 36: جوشكاري آرگون

اسلاید 37: جوشكاريبه طور كلي تمام جوشكاري هايي كه بر روي فولاد ضد زنگ انجام مي شود و همچنين جوشكاري هايي كه بر روي كربن استيل انجام مي گردد احتمال تماس با كروم وجود دارد.وظعيت سر جوشكار نسبت به محل جوشكاري عمده ترين فاكتور در ميزان تماس مي باشد. در شرايطي كه ممكن است به جاي جوشكاري برق از TIG استفاده شود.

اسلاید 38: آبكاري با كرومدر فرايند آبكاري با كروم ، ميست هاي اسيد كروميك ايجاد مي گردد. و به بالاي محوطه تانكر آبكاري وارد مي گردد.سيستم هاي تهويه عموما ناكارآمد هستند.

اسلاید 39: سوال و ابهام

اسلاید 40: با تشكر از توجه شما