کنترل و پیشگیری مننژیت مننگوکوکی

کنترل و پیشگیری مننژیت مننگوکوکی

اسلاید 1: کنترل و پیشگیری مننژیت مننگوكوكي

اسلاید 2: اهمیتمرگ و میر عوارض نسبتاً شدید بیماری مننژیت تحمیل هزینه های گزاف درمان معلولیتهای ناشی از بیماری اشغال تختهای بیمارستانی اهمیت کنترل بیماری در شرایط اپیدمی و حتی بروز موارد تک گیر

اسلاید 3: اهمیتمشکلاتی نظیر عدم توانایی آزمایشگاه ها در جداسازی پاتوژن مولد مننژیت و عدم ارسال گزارش به هنگام، موثق از سطوح محیطی به میانی و مرکزی از جمله مواردی است که مراقبت از این بیماری را با مشکل مواجه می سازد.

اسلاید 4: مننژیت باکتریال استرپتوکوک پنومونیه هموفیلوس آنفلوانزا تیپ b نیسریامننژیتیدیس اتیولوژی های عمده مننژیت باکتریال بعد از دوران نوزادی به شمار می روند و با مرگ و میر و عوارض شدیدی همراه هستند.همچنین این عوامل از شایعترین علل پنومونی حاد باکتریال نیز هستند که از علل عمده مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه هستند.

اسلاید 5: ايرانبيشترين بروز در فصل هاي زمستان و بهارمردان بيشتر از زنان

اسلاید 6: نایسریامننژیتدیستعداد موارد ابتلاء به مننژیت در دنیا سالیانه 1/2 میلیون نفر و مرگ ناشی از آن 135/000 نفر برآورد می شود.نایسریامننژیتدیس (N.m) براساس آنتی ژن پلی ساکاریدی خود چندین سروگروپ مختلف دارد که عبارتند از A،B ،C ،X ،Y ،Z ، 29-Eو W135.سروگروپ A (مننگوکوک)، علت اصلی اپیدمی بیماری مننگوکوک است و تاکنون در آفریقا، هم در طی اپیدمی و هم به صورت بومی در فواصل بین اپیدمیها، عامل ایجاد کننده غالب بوده است. بیشترین موارد و بار بیماری در منطقه زیر صحرای آفریقا در ناحیه ای بین سنگال و اتیوپی، موسوم به کمربند مننژیت، اتفاق می افتد.

اسلاید 7: نایسریامننژیتدیساپیدمیها به طور نامنظم هر 12-5 سال، اتفاق می افتند. وسعت این اپیدمیها، می تواند در حدود 800-400 مورد ابتلاء درصد هزار متغیر باشد. در سال 1996 به دنبال اپیدمی مننژیت مننگوکوکی با سروگروپ A در منطقه زیر صحرای آفریقا، حدود 200/000 مورد بیماری، گزارش شد که با 20 هزار مرگ همراه بود.سروگروپ B و C، گاهی باعث ایجاد طغیان (Out Break) شده و سروگروپ W135 نیز اخیراً با بروز Out Break در مدت زمان برگزاری حج در عربستان سعودی، همراه بوده است. در شرایط غیراپیدمیک بیماری مننگوکوک در بچه های سنین قبل از مدرسه شایع تر است(60-50% موارد در کودکان 3 ماه تا 5 سال، اتفاق می افتد)، اما در سنین پیش دبستانی، نوجوانان و بالغین جوان بین 30-25 سال نیز دیده می شود. جوانانی که در اجتماعات و محیط های بسته زندگی می کنند (مثل مدارس و امدادگران در ارتش و سپاه) بیشتر از دیگران متاثر می شوند. تماس نزدیک در خانه با بیماران مبتلا به بیماری مننگوکوک، خطر ابتلا به بیماری اکتسابی در جمعیت عمومی را تقریباً 800-500 برابر (بسته به سن) افزایش می دهد.

اسلاید 8: . تاکنون، درمان آنتی بیوتیکی موارد مبتلا شده و در بعضی مواقع شمیوپروفیلاکسی هنگام تماس، تنها راه کنترل مننژیت بوده است. در حال حاضر برای پیشگیری از علل عمده مننژیت باکتریال (Hib,N.m,S.p)، واکسنهای موثر و مناسبی در دسترس می باشد.

اسلاید 9: مننژیت باکتریال در منطقه مدیترانه شرقی

اسلاید 10:

اسلاید 11: مننژیت مننگوکوکی در ناحیه مدیترانه شرقیمننژیت مننگوکوکی، در بسیاری از کشورهای منطقه مدیترانه شرقی بخصوص کشورهای نزدیک کمربند مننژیت آندمیک بوده و طغیانهای ناگهانی آن نیز گاهی در ابعاد کوچک رخ می دهد. اطلاعات گزارش شده، بروز سالانه مننژیت مننگوکوکی را در منطقه مدیترانه شرقی متفاوت و بین یک تا 5 درصد هزار نفر نشان می دهد.سودان، تنها کشور مدیترانه شرقی است که در کمربند مننژیت آفریقا، قرار دارد. این کشور اپیدمی های گسترده ای را تجربه می نماید که هر 8 تا 12 سال اتفاق می افتند. سومالی نیز در سالهای 2001 تا 2002 میلادی شاهد اولین Break Outمننژیت مننگوکوکی بود.

اسلاید 12: مننژیت مننگوکوکی در ناحیه مدیترانه شرقیمننژیت مننگوکوکی، همچنین به عنوان یک مشکل عمده بهداشتی در عربستان سعودی در مقطع زمانی اجرای مراسم حج (که میلیونها مسلمان در فاصله زمانی محدودی، گرد هم می آیند)، و بعد از آن مطرح می گردد.

اسلاید 13: عوامل ایجاد کننده مننژیت باکتریالعلل عمده ایجاد مننژیت باکتریال، هموفیلوس آنفلوانزا، نایسریا مننژیتیدیس و استرپتوکوک پنومونیه هستند که حدود 80% از کل موارد را تشکیل می دهند.در سالهای اخیر، پس از به کارگیری واکسن هموفیلوس آنفلوانزا تیپ b در کشورهای توسعه یافته، میزان بروز بیماری مننژیت کاهش چشمگیری داشته و در حال حاضر مننژیت باکتریال در آن مناطق، بیشتر در بزرگسالان اتفاق می افتد تا در کودکان و نوجوانان.

اسلاید 14: علائم بالینیتب ناگهانی، سردرد و سفتی گردن و علائم عصبی این نوع مننژیت، مشخصه اختصاصی ندارد و با سایر مننژیتها از نظر بالینی تفاوتی ندارد. و تشخیص قطعی آن از طریق بالینی، امکان پذیر نیست.علائم عصبی شامل: کرنیگ، برودزینسکی، تشنج و فونتانل برجسته هستند.کرنیگ (Kernigs Sign): فرد در وضعیت درازکش قرار می گیرد و ران و زانو توسط فرد معاینه کننده خم شده (Flexion) و بر روی شکم قرار می گیرد سپس معاینه کننده مفصل زانو را تدریجاً باز می نماید. در فردی که مبتلا به مننژیت است به همراه کشیده شدن ساق پا مقاومت و درد پشت ران و کمر، ایجاد می گردد.برودزینسکی (Brudzinski Sign): خم کردن غیر فعال گردن فرد مبتلا به مننژیت، منجر به خم شدگی مفصل های ران و زانوی وی می گردد.

اسلاید 15: نایسریا مننژیتیدیس دیپلوکوک گرم منفی، دارای سروتایپ های مختلف به خاطر تفاوت در کپسولهای پلی ساکاریدیمننژیت تک گیر(B) و همه گیر(A , C)بیشتر در کودکان زیر 5 سالمیزان کشندگی 15-5%منطقه زیر صحرای آفریقا(کمربند مننژیت ) بیشترین همه گیریها را دارد(شروع در فصل خشک و خاتمه در فصل بارانی با درگیری چند کشور)عوامل مستعد کنندهبارندگی کمرطوبت پایین، طوفان، گرد و خاکآسیب دیدن سدهای مخاطی طبیعیدر همه گیری میزان بروز می تواند به بیش از 1% و میزان کشندگی در صورت عدم درمان 70 % و با در مان صحیح 10%

اسلاید 16: کمو پروفیلاکسی

اسلاید 17: نایسریا مننژیتیدیس کموپروفیلاکسی در تماسهای نزدیک با بیماران مبتلا به بیماری مهاجم مننگوکوکی ضروری است.در 10% موارد عفونت سابقه تماس با مورد شناخته شده وجود دارد.شیوع ناقلین در آمریکا در شرایط غیر اپیدمیک 10-5% در مراکز تجمعی بسته(سرباز خانه ها) میزان انتقال 90-40% است.در تماسهای خانگی ریسک ابتلا 800-500 برابر و حتی 4-3 هزار برابربیماری ثانویه در 80-70% موارد در مدت 2 هفته بعد از تماس اولیه و اغلب در مدت 5 روز بعد از شناخته شدن فرد مبتلا

اسلاید 18: نایسریا مننژیتیدیسموارد کموپروفیلاکسیتماسهای خانگی(افراد خانواده و هم اطاقی در خوابگاه)مراکز نگهداری روزانه( مربیان و همکلاسی ها)تماس مستقیم با ترشحات بیمار( بوسیدن، احیا دهان به دهان، انتوباسیون، دستکاری لوله تراشه، غذا خوردن مشترک)افراد ارتشي با فضاي خواب مشتركپنی سیلين با دوز بالا و کلرامفنیکل قادر به ریشه کنی حالت ناقلی نیست.( قبل از ترخیص درمان)در 24 ساعت اول تماس( بعد از آن تاثیر کمتر)سفتریاکسون عضلانی در بالغین با عوارض ریفامپین(در مدت 2 هفته باعث حذف 97% موارد سروگروپ A)سفتریاکسون مناسبترین و سالمترین دارو در زنان بارداردر تماسهای با ریسک کم در سطح وسیع انجام نشود تا مقاومت میکربی رخ ندهد.

اسلاید 19:

اسلاید 20: نایسریا مننژیتیدیسکشت اوروفارنکس و نازوفارنکس در تعیین نیاز به پروفیلاکسی کمک کننده نیست.3 داروی گفته شده 95-90% در کاهش حامل بودن موثرند.

اسلاید 21: ایمونوپروفیلاکسی

اسلاید 22:

اسلاید 23:

اسلاید 24: اپيدميدر صورت بروز اپيدمي واكسيناسيون تمام افراد در تماس نزديك با 0/5 سي سي واكسن 2 ظرفيتي A, C زير جلديدر كو دكان 3 ماهه تا 2 ساله با 2 دوز واكسن تك ظرفيتي A به فاصله 3 ماهواكسيناسيون افراد در مكانهاي پر تجمعتهويه خوب اماكن پر تجمع

اسلاید 25: برنامه مراقبت مننژیت در ایراندر ایران، سابقه گزارش دهی موارد مننژیت، از سال 1360، وجود داشته و از سال 1375 نیز جمع آوری موارد به تفکیک دانشگاههای علوم پزشکی، آغاز شده است. حداکثر میزان بروز بیماری مننژیت از 3 مورد در هر صدهزار نفر در سال 1362 به 5/0 مورد در صد هزار نفر در سال 1367 رسیده است. در سال 1375 جمع آوری موارد به تفکیک دانشگاههای علوم پزشکی صورت گرفته و میزان بروز مننژیت افزایش داشته است که می توان دلیل آن را بهبود کیفیت گزارش دهی دانست.

اسلاید 26: برنامه مراقبت مننژیت در ایرانهر ساله 2000 مورد جدید مبتلا به مننژیت از طریق مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستانهای سطح کشور، گزارش می شود که حدود 10% آن، مننژیت مننگوکوکی است. از تعداد موارد مشکوک (که مایع نخاع آنها مورد آزمایش قرار گرفته) و نسبت موارد قطعی به مشکوک، اطلاعات دقیقی در دست نمی باشد. در سال 1380، تعداد موارد به 8/3 مورد در صدهزار نفر رسیده و از آن پس تا سال 1382، تعداد موارد گزارش شده کاهش داشته که خود می تواند ناشی از کاهش ابتلاء یا عدم گزارش دهی دقیق و کامل باشد. داده های مراقبت مننژیت تاکنون بر اساس مننژیت مننگوکوکی و غیر مننگوکوکی گزارش شده است.

اسلاید 27:

اسلاید 28:

اسلاید 29:

اسلاید 30: دو سال< يك سال < زير يك سال

اسلاید 31: 40/6% مونث و 59/4% مذكر

اسلاید 32:

اسلاید 33:

اسلاید 34:

اسلاید 35: گزارش دهي فوري

اسلاید 36: مراقبت در اپیدمیهادر طی اپیدمی اگر برنامه واکسیناسیون همگانی درست انجام شود می تواند در مدت چند هفته اپیدمی مننگوکوکی A , C را متوقف کند.قبل از همه افراد تیم بهداشتی صرف نظر از سنشیر خواران بالای 3 ماه با واکسن گروه Aتمام مردم و در صورت کمبود گروههای سنی در معرض خطر

اسلاید 37: تعریف و میزان آستانه

اسلاید 38:

اسلاید 39:

اسلاید 40:

اسلاید 41: درمانLP روتین امکان پذیر نیست و لذا هر حالت مشکوک به مننژیت را باید مننژیت مننگوکوکی دانست و درمان روتین را شروع کرد.وجود پورپورا با تب شدید (سپتی سمی مننگوکوکی= مننگوکوکسمی)

اسلاید 42: جداسازي تنفسي بيمار حداقل تا 24 ساعت پس از شروع درماندرمان: آمپي سيلين و در صورت مقاومت همراه با نسل سومتجويز ريفامپين قبل از ترخيص

اسلاید 43: کموپروفیلاکسیدر زمان بروز اپیدمی برای افرادی که با بیماران در یک محل زندگی می کنند مناسب نیست.