صفحه 1:
بسم الله الرحمن الرحیم
صفحه 2:
© کناب روانشناس کودکاق استقایی بر آساس
DSM- 5
* مترجم و مولف: مهدی گنجی
صفحه 3:
* فصل اول تعریف کودک استثنایی
صفحه 4:
۶ مشکل کودکان اسنثنایی
صفحه 5:
٠ مشكل کودکان استثنایی سازگار شدن با
تواناییهای بالقوه خود را ره ام سای
آموزش و پرورش ویژه نیاز دارند.
صفحه 6:
* در این کتاب نیازهای آموزشی ویژه راء که از
استثناهای موجود در گروههای مختلف کودکان
حاصل می شوند و انواع برنامه های آموزشی
رآ أكه مخصوصا براي انها قراهم آمده
است,بررسی ميكنيم .هدف اين خواهد بود كه
تا با دنیای اطراف خود سازگار شود.
صفحه 7:
٠ تعریف کودک استثنایی
٠ اصطلاح کودک استثنایی هم کودکانی را که
اختلالات رشدی دارند و هم کودکانی را که
تواناییهای بسیار بالا دارند در بر می گیرد.
صفحه 8:
کودک استثنایی کودکی است که از کودکان
عادى يا متوسط از جند لحاظ تفاوت دارة:
1- تواناييهاى ذهنى
2- تواناييهاى حسى
3-تواناييهاى ارتباطى
4- رشد رفتارى و هيجانى
5- ويزكيهاى جسمى
صفحه 9:
* این تفاوتها باید در حدی باشند که فعالیتهای
مدرسه نیاز a تغییر داشته باشد یا خدمات
آموزشی ویژه ارائه شود تا کودک بتواند
تواناییهای منحصر به فرد خود را رشد دهد.
صفحه 10:
٠ کودک استثنایی فردی است که به دلیل تفاوت
ویژه يا استثنایی با سایر کودکان از لحاظ
تواناییهای حسی ,فیزیکی,نورولوژیک,ذاتی یا
هوشی و يا از لحاظ طبیعت و دامنه ی تجربه
های قبلی ,به منطبق کردن برنامه های درسی
- مدرسه ای عادی نیاز دارد تا سطح عملکرد
او به حداکثر برسد.
صفحه 11:
٠ تعریف معلولیت
۶ معلولیت به ناتوانی در انجام دادن تمام یا
قسمتی از فعالیتهای عادی زندگی فردی يا
اجتماعی گفته می شود.علت معلولیت معمولا
یک نقص مادرزادی يا اکتسابی در قوای
جسمی يا روانی است.معلولیت چند نوع دارد:
صفحه 12:
1- معلولیت های جسمی
tell تعلولیت ها حتی
ب:معلولیت های حرکتی
ج: معلوليت هاى اندامهاى داخلى
صفحه 13:
٠ 2- معلولیت های ذهنی:
* الف: معلولیت ذهنی
۶ ب: بیماری ها یا اختلالات روانی
صفحه 14:
۶ علل معلولیت ها:
۶ 1- معلولیتهای اکتسابی ناشی از
تصادفات حوادث يا بلاهای طبیعی ,جنگ, آتش
سوزى و ....
۶ 2- معلولیت های مادرزادی: علل معلولیت
مادرزادی به دو دسته تقسیم می شوند:
صفحه 15:
۰ الف:رویدادهای دوران بارداری نظیر عوامل
ژنتیک.سن بالای مادر tg
۶ ب: رویدادهای هنگام زایمان: زایمان مشکل و
طولانی,زایمانهای غیر بهداشتی و....
صفحه 16:
تعریف آموزش و پرورش ویژه:
٠ آموزش و پرورش ویژه عبارنست از ارائه ی
خدمات ویژه به دانش آموزان مبتلا به ناتوانایی
ها و اختلالات از جمله:برنامه درسی و سنجش
و ~
٠ هدف آن کمک به پیشرفت تحصیلی و رشد
شخصی و اجتماعی کودکان استثنایی است.
صفحه 17:
* آموزش و پرورش عمومی
* در تعریف آموزش و پرورش معمولا به محتوای
آنچه یاد داده میشود و نحوه یاد دادن آن اشاره
شده است,.یعنی به همان موضوع قمیشیگی
تمایز بين محتوا و روش .
صفحه 18:
یکی از پرطرفدارترین تعاریف, تعریف پیترز
Go oS cul گوید : در فرایند آموزش و
WOH + جيزى ارزشمند (محتوا) به شيوه ای
قابل قبول از لحاظ اخلاقی , با قصد و نیتی
خاص ,انتقال می یابد.
صفحه 19:
* تعریف پیترز بر اين موضوع تاکید دارد که
روش به کار رفته باید از لحاظ اخلاقی قابل
قبول باشد.
صفحه 20:
روش و محتوای آموزش در تعریفی که سوانز
و استيونسون ارائه داده اند به وضوح salle
Wo شود.آنها می گویند که آموزش عبارتست
از رهنمود يا تعلیم ذهنی(عقلی.فکری),اخلاقی
و اجتماعی.
صفحه 21:
٠ در تعریف آنهاء اموزش و پرورش به رشد
فکری می پردازد.
: متودولوژی نیز چنین تعریف می شود: فرایند
دادن يا گرفتن تعلیمات سیستماتیک.
صفحه 22:
به طور خلاصه, در آموزش و پرورش , محتوا
بايد از سوی همه ی دست اندركاران ( د
دهنده و تعليم كيرنده) يذيرفته شده باشد و با
یک روش قابل قبول انتقال یابد و آموزش و
پرورش بايد از شستشوی مغزی و یادگیری
صفحه 23:
۶ طبقه بندی کودکان استثنایی
٠ كودكان زمانی استثنایی نامیده می شوند که
تغییر در برنامه ی آموزشی آنها ضرورت بيدا
* طبقه بندیهای زیر که از کودکان استثنایی به
عمل امده ,نمونه هایی از تفاوتهای میان فردی
صفحه 24:
تفاوتهای هوشی, کودکانی که هوش سرشار
دارند و کودکانی که در یادگیری ضعف نشان
می دهند.
تفاوتهای ارتباطی, کودکانی که به اختلالات
گفتاری و زبانی و معلولیتهایی مثل اختلال
ناتوانیهای یادگیری, کودکانی که در آموختن
دروس مدرسه یا توجه كردن به معلم مشكل
دارند.
صفحه 25:
* تفاوتهای حسی, کودکانی که نارساییهای
شنوایی يا بینایی دارند.
* تفاوتهای رفتاری, کودکانی که نابهنجاریهای
هیجانی دارند یا از لحاظ اجتماعی ناسازگارند.
* معلولیتهای چندگانه و شدید, کودکانی که بطور
همزمان از نارساییهای مختلف رنج می برند
مثل.فلج مغزی به همراه معلولیتهای ذهنی و
رشدی
صفحه 26:
وتهای
j جسمی»
شوند. مت و eats 3 :3
مى
صفحه 27:
* تعامل ورائت و محیط
٠ پیشرفت در پژوهشهای ژنتیک نشان داده است
که بسیاری از شرایط ایجاد کننده ی نیازهای
ویژه با هر دو عامل ,ژن ها و محیط ,ارتباط
دارند.بنظر می رسد که سندروم ایکس
شکننده, معلولیت ذهنی,۸۲۲۱۲, و پریشان
خوانی ,همگی ريشه در ژنتیک دارند.
صفحه 28:
٠ یکی از مهمترین پروژه های علمی در سالهای
اخیر پروژه ی ژنوم انسان است.هدف این
پروژه بین المللی, شناسایی کامل سه میلیارد
پایه های 0۱۸ بود زیرا با استفاده از آنها
دانشمندان no توانستند همه ی ژن Sle
انسان را شناسایی کنند و در آینده از آنها برای
پژوهشهای بیولوژیک کمک بگيرند.
صفحه 29:
* پروژه ژنوم انسان در سال 2003 کامل
شد.تعدادی از فعالیتهای فرعی این پروژه
بنیادی, کودکان استثنايى را نیز شامل می شود.
صفحه 30:
۶ درک تعامل پیچیده ی ورائت و محیط معلمان
را وادار مي سازد که بهترین شرایط محیطی
را فراهم آورند و در عين حال ,سهم ورائت را
هميشه در نظر بگیرند.
صفحه 31:
* تعداد کودکان استثنایی
۶ تخمینهای نسبتا صحیح نشان می دهند که در
امریکا باید حدود 6 میلیون کودک استثنایی
وجود داشته باشند.یعنی تقریبا از هر ده
کودک,یک کودک می تواند لیبل استتنایی
دریافت کند.بنابراین SLE تردید باقی نمی ماند
که سیستم آموزشی کشور امروزه باید برای
کودکان استننایی اهمیت ویژه ای قایل شود.
صفحه 32:
* کودکان استثنایی را به ده طبقه تقسیم می
کنند.اما بسیاری از انهایی که در اين طبقات
جای می گیرند به یک اندازه مشکل
ندارند. کودکان مبتلا به استثناهای شیوع - بالا
حداقل 1 درصد جمعیت مدارس را تشکیل می
دهند.
صفحه 33:
* استثناهای شیوع - بالا عبارتند از :اختلال
یادگیری خاص,.معلولیت ذهنی, اختلالات
هیجانی و رفتاری ,اختلالات ارتباطی,اختلالات
صفحه 34:
* تعداد افرادی که در طبقه ی اختلالات یادگیری
قرار می گیرند از تعداد افراد سایر طبقات
بیشتر است.تقریبا 50 درصد کل کودکان
استثنايى در اين طبقه sb می گیرند.دومین
طبقه از نظر تعداد .كودكانى هستند كه
اختلالات گفتاری و زبانی دارند و تقريبا 20
درصد كودكان استثنايى را تشكيل مى
صفحه 35:
٠ دهند.معلولان ذهنی حدود 10 درصد و کودکانی
که ناهنجاری هیجانی و رفتاری دارند حدود 8
درصد کودکان استثنایی را به خود اختصاص
می دهند.
صفحه 36:
* تعريف كودكان مبتلا به معلوليت ها يا نة
تعريف كودكان مبتلا به معلوليت ها يا نقص
|
وتيسم: معلوليت رشدى كه بر ارتباط كلا
us مى و
غير كلامى و تعامل اجتماعى تائير منقى مى
* نقص ارتباطی: ناتوانى در استفاده از زبان
تبص راكب انوانی در استفاده از زبان
صفحه 37:
9 تاخير رشدی: ناتوانی کودکان کم سن(3 تا ٠
ساله) در یادگیری زبان بیانی و يا
... دریافتی, عملکرد فیزیکی و
* نقص هیجانی: ناتوانی در یادگیری که با عوامل
ذهنی,حسی یا سلامتی قابل توضیح نیست.
طوری که تواتایی فیزیولوژیک برای عملکرد
عادی و صحیح به شدت محدود یا ناقص می
شود و به کاهش نیروی جسمی منجر می
شود.
صفحه 38:
۶ نقص ذهنی: محدودیت يا نقص در توانایی
اجرای تکالیف ذهنی, عملکردهای شناختی يا
حل مسئله
٠ نقص نورولوژیک :محدودیت پا نقص در توانایی
سیستم عصبی,استفاده از حافظه وات
۶ نقص فیزیکی: محدودیت ,نقص يا تاخیر در
توانایی فیزیکی حرکت کردن و ...
صفحه 39:
* نقص حسی: شنوایی - بینایی - نابینا-ناشنوا
۰ اختلال یادگیری خاص: اختلال در یک یا چند
فرایند پسیکولوژیک اساسی در فهم
زبان(شفاهی يا کتبی) یا استفاده از ان نقش
دارند و خود را به صورت نقص در توانایی
گوش دادن,فکر کردن و ... نشان می دهند.
صفحه 40:
* استثناهای شیوع- پایین کمتر از 1 درصد
جمعیت مدارس را تشکیل می دهند و عبارتند
داز:کودکان کم شنوا و ناشنوا, کودکان کم lin
و نابینادکودکان مبتلا به معلولیت های جسمی و
صفحه 41:
* کودکان مبتلا به ۸۱۷۵ با سایر گروههای
کودکان استثنایی ,از جمله کودکانی که از
ناتوانیهای یادگیری یا از اختلالات رفتاری رنج
wo برند.شباهت های زیادی دارند.
صفحه 42:
۰ اصطلاح تاخير رشدی برای توصیف انواع
گسترده و متنوعی از مشکلات کوچک و بزرگ
در اوایل رشد بکار می رود.
٠ زبان بیانی به این موضوع اشاره دارد که فرد
چگونه از کلمات و زبان برای رساندن منظور
خود استفاده می کند.
صفحه 43:
٠ زبان دريافتى به اين موضوع اشاره دارد که
فرد کلمات يا حرفهای دیگران را چگونه درک
مى
صفحه 44:
* تفاوتهای درون فردی و میان فردی
٠ در آموزش وپرورش کودکان استثنایی از دو
اصطلاح استفاده می شود: تفاوتهای میان
فردی و تفاوتهای درون فردی
صفحه 45:
* اگر به دو دانش آموز یک تست یکسان داده
شود و هریک از آنها نمره متفاوتی کسب کند,
از تفاوتهای میان فردی صحبت خواهد شد.
صفحه 46:
* اگر یک دانش آموز در تست پیشرفت خواندن
نمره خوب کسب کند اما در تست پیشرفت
زیاضی نمره بسيا ر پایین تری بدست آورد, گفته
خواهد شد که این دانش آموز ol ow دو حوزه
ی اجرایی یک تفاوت درون فردی دارد.
صفحه 47:
۰ وقتی یک کودک از لحاظ هوشی يا پیشرفت
تحصیلی بسیار خوب عمل می کند آما از لحاظ
هيجانى يا اجتماعی پختگی کافی ندارد نیز از
تفاوتهاى ذرون فردى صحبت مى شود.
٠ تفاوتهاى درون فردى در مورد مشكلات
فيزيكى نيز بكار مى روند.
صفحه 48:
* یکی از دلایل ایجاد و توسعه ی برنامه های
آموزش انفرادی اين است که تفاوتهای درون
فردی مشکلات وپژه ای را برای معلمان بوجود
می آورند که باید آنها را حل کنند.
صفحه 49:
٠ يكى از راههاى موفقيت در اين کار , استفاده
از پیشرفت های تکنولوژیک است كه اجازه مى
دهد بتوانیم یک طرح اموزشی جامع داشته
صفحه 50:
* بافت محیط زندگی کودک استثنایی
۶ وقتی دریاره کودکی صحبت میشود که در حال
یادگیری است, بسیار مهم خواهد بود که تصویر
كاملى از او .مخصوصا تصويرى از بافت محيط
اجتماعى و خانوادكى او ترسيم شود.
* تعامل کودک و محیط از لحظه ی تولد شروع
می شود و با گذشت زمان گسترش ul wo
صفحه 51:
* به عنوان مثال پل کودکی است که با تواناییهای
ذهنی محدودی به دنیا می اید و این کودک
احساس می کند از جانب خانواده زیاد مورد
حمایت قرار نمیگیرد و wil احساس باعث می
شود که نسبت به تواناییهای خود اعتماد کمتری
داشته باشد و موفقیتهایش زیاد بزرگ جلوه
صفحه 52:
می توان گفت کل عملکرد ضعیف پل علت
زنتیک ندارد ,بلکه محصول تعدادی تعامل بین
عوامل زفي و محيط ردكي اوبحت يتاتراين
بايد به تعاملهای سرنوشت ساز کودک در اوايل
زندگی با خانواده و همسالان و جامعه ای که
در آن زندگی می کند, توجه کنیم.
صفحه 53:
٠ تاثیر خانواده, دوستان و همسالان
۰ بايد به خانواده ها آموزش داده شود تا به رفتار
عجیب و غریب کودک با واکنشهای صحیح
پاسخ دهند .با ایجاد تغییرات جزیی و تدریجی
در محیط اطراف کودک نیز می توان به
سازگار شدن او کمک کرد.
صفحه 54:
٠ رشد هیجانی و خانواده
* یکی از نظریه های نسبتا جدید که برای
توصیف رشد هیجانی کودک مورد استفاده
قرار می گیرد نظریه ذهن( ذهن خوانی
است).اين اصطلاح به اگاه شدن مودک از
احساسات و نگرشهای اطرافیان اشاره دارد.
صفحه 55:
* در کودکان مبتلا ب به اوتیسم نظریه ی
ذهن(توانایی ذهن خوانی) با تاخیر بسیار زیادی
شكل مى گییرد.
صفحه 56:
روبکرد محیطی(اکولوژیک)
رویکرد محیطی ,علاوه بر اينكه تلاش ميكند از
طریق تماس مستقیم با کودک,رفتار و یادگیری
او را اصلاح کند, در این انديشه نیز هست که
محیط اطراف کودک , از جمله خانواده و
همسایگان ,یعنی کلا بافت زندگی او را بهبود
بدانیم از برنامه های مداخله ای چه انتظارات
واقع گرایانه ای می توانیم داشته باشیم.
صفحه 57:
s تاثیر منحصر به فرد خانواده
* یکی از نیروهای اصلی که در کودک استثنایی و
هر کودک دیگر اثر می گذارد سیستم خانواده
۶ علاقه روزافزون برای مطالعه تاثیرگذاری
خانواده احتمالا به علت ظهور یک سری نظریه
درباره کودک استثنايى و خانواده ى اوست.
صفحه 58:
٠ 1- کودکان و خانواده ها بصورت غير قابل
تفکیک به هم بافته شده اند.
۰ 2- درگیر كردن خانواده در پروسه ی مداخله و
حمايت از ان مى تواند باعث تقویت مداخله
شود
٠ 3- اعضای خانواده باید قادر باشند میزان
مشارکت خود در برنامه ریزی ,تصمیم گیری 3
دريافت خدمات را خودشان انتخاب کنند.
صفحه 59:
٠ 4- روان شناسان بايد به ارجحیت های خانواده
در مورد اهداف و خدمات توجه نشان
دهند: حتى كر بين ارجحیت های آنها و خانواده
تفاوت جشمكيرى وجود داشته باشد.
صفحه 60:
* واکنش خانواده ها
* واکنش خانواده بسیار اهمیت دارد زیرا در میزان
موفقیت برنامه های مداخله تاثیر می گذارد.اگر
خانواده دلسوز,دقیق و خوش بین باشد.ممکن است
کودک به آموزش و پرورش ویژه خوب جواب دهد .
اگر خانواده در انکار به سر برد یعنی باور نداشتم
باشد كه فرزندشان مى تواند دروس خود را ياد بكيرد
يا مشکلات رشدی را پشت سر بگذارد ممكن است
کودک از مداخلات زودهنگامی که می توانند برای
موفقیت آینده ی او حیاتی باشند, محروم شود.
صفحه 61:
8 روابط خانواده و روانشناسان
٠ امروزه روانشناسان در شراكت با خانواده ها
كار مى كنند و مداخلات مختلف روى نيازهاى
خانواده متمركز شده اند.اين رويكرد مدل
متمركز بر خانواده يا خانواده - محور ناميده
مى شود كه:
صفحه 62:
٠ 1- رابطه ی روانشناسان و خانواده را بر محور
نیازهای خانواده استوار می سازد
۰ 2- - به روانشناسان انگیزه می دهد تا به
جستجوی نقاط قوت کودک و خانواده اش
بگردند و صرفا روی نقاط ضعف تمرکز نکنند
٠ 3- به والدين كمى مى كند خودكفا و مستقل
شوند و به تواناييهاى خود در رفع نيازهاى
فرزندشان باور داشته باشند.
صفحه 63:
* تعامل کودک- خانواده
* تفاوتهای موجود در نگرشهاءاعمال و حمایتهای خانواده
موجب ایجاد تفاوت در نحوه ی تطابق کودکان استثنایی
یا نحوه مقابله آنها با دشواریهای ویژه خودشان خواهد
شد.بنابراین بسیار مهم است که علاوه بر ارزیابی
هنجارهای رشدی کودکان .متغیرهای خانوادگی و
اجتماعی نیز مورد مطالعه قرار گیرد تا بهتر معلوم شود
که پیش از ورود به مدرسه ,در زندگی خانوادگی آنها چه
وقایعی اتفاق افتاده و حتی در حال حاضر ,در محیط
خارج اژ مدرسه : چه اتفاقاتی در حال روی دادن: است:
صفحه 64:
٠ يكى از روشهای جمع آوری اطلاعات ,مصاحبه
است . حبه مى تواند درباره بافت زندكى
کودک اطلاعات مهمی فراهم آورند.
صفحه 65:
۰ واکنش والدین
* اکثر والدینی که باید با یک کودک استثنایی و با
معلولیت های شدید کنار بیایند,با دو بحران
عمده روبرو می شوند.اولی مرگ سمبلیک
کودکی است که قرار بود انسانی سالم و یکی
از اعضای عادی خانواده باشد.
صفحه 66:
8 بحران دوم و متفاوت از بحران اول اين است
كه بسيارى از والدين كودكان استثنايى در
نگهداری فرزند خود و رسیدگی به او مشكل
دارند.
٠» به همين دليل والدين و ساير اعضای خانواذه
بايد مورد حمايت قرار كيرند و روانشناسان
باید با دلسوزی و همدلی, به آنها توجه حرفه
ای نشان دهند.
صفحه 67:
۶ مسئولیت های خانواده
۶ رابطه کودک استننایی و خانواده یک رابطه
طولانی مدت و پیچیده است که از زمان کشف
و تشخیص استتنا آغاز می شود.
صفحه 68:
* وقتی مسئولیت های اصلی خانواده در نظر
گرفته می شود,گوناگونی خانواده ها نیز باید
مورد توجه قرار گیرد.
صفحه 69:
* مادران شاغل
٠ شايد يزركترين عامل تغيير در نقشهاى
خانوادگی ,حرکت زنان بسوى بازار كار باسد.
٠ افزايش تعداد مادران شاغل نشان مى دهد كه
خانواده ها بايد اين واقعيت را قبول كنند كه به
كار كردن هر دو والد نياز دارند.
صفحه 70:
* توانمندسازی والدین
* توانمندسازی والدین یعنی اینکه خانواده ها
براى تامين نیازهای کودک خود اقدام کنند.
امروزه از والدين انتظار نمى رود كه بدون
درباره مداواى کودک خود 0 9 سس
صفحه 71:
* اكنون از والدين كودكان مشكل دار انتظار مى
رود كه در مراقبت از كودى خود نقش عمده و
تعيين كننده داشته باشند و وظيفه ى
متخصصان اين است كه مشاوره مورد نياز و
اندرزهاى تخصصى را در اختيار والدين قرار
دهند.
صفحه 72:
* والدین: همکاران فعال در آموزش کودکان
۶ بسیاری از برنامه های مداخله ای را یک تیم
چندرشته ای طراحی و نظارت می کند.این تیم
می تواند از معلم کودک,پزشکان ,درمانگران و
والدین تشکیل شود.والدین ,به عنوان همکاران
در برنامه آموزشی کودک سه کار اصلی انجام
می دهند.
صفحه 73:
* اولا مشاهدات آنها از کودک منبعی غنی از
اطلاعات باارزش برای متخصصان است.
* تانیا والدین بویژه والدین کودکان پیش دبستانی
,معمولا در فرایند آموزش نقش فعال دارند.
* ثالثا والدین تعلیم دیده می توانند یادگیری
کودکان را تقویت کنند.آنها می توانند بکارگیری
مهارتهای عملی کودک را که در مدرسه یاد می
گیرد,در خانه نیز مورد مشاهده قرار دهند.
صفحه 74:
* والدین: مدافعان حقوق کودکان استثنایی
٠ به رسمیت شناختن اینکه فرهنگ و جامعه و
نیزز مدارس در مقابل کودک استثنایی
مسئولیت دارند ,تا حد زیادی از فعالیتهای
والدین کودکان استثنایی ريشه گرفته است.
صفحه 75:
۶ خواهران و برادران
was, ۰ تحقیقات نشان می دهند,خواهران و
برادران کودک مشکل lo هر چند تعداد
بیشتری از کارهای خانه را انجام مى
دهند,حداقل همان مقدار زمان را با مادرشان
می گذرانند و همان نوع تربیت و انضباط
دریافت می کنند که کودک مشکل دار دریافت
می کند
صفحه 76:
* کسی که بیشتر از همه در مقابل مشکلات
سازگاری آسیب پذیر بنظر می رسد ,خواهر یا
برادر بزرگی است که والدینش بعضی
مسئولیتهای ویژه نگهداری کودک را به او
واگذار کرده اند.
صفحه 77:
* تاثیر همسالان
* در فراگیری روند «عضو شدن» , به عنوان
عنصر اصلی در آموزش کودکان مشکل دار
بسیار مهم خواهد بود که مربیان a ساختار
اجتماعی کلاس توجه داشته باشند.زیرا ترکیب
شبکه های اجتماعی کلاس مى تواند برای
دانش آموزان مشکل دار دستاوردهای
اجتماعى مثبت به همراه آورد يا ویژگیهای
مشكل زايا ضد اجتماعى أنها را تقويت كند.
صفحه 78:
مربیان و آموزگاران باید ساختار اجتماعی را a
فهرست مواردی که در کلاس درس به توجه
ویژه نیاز دارند اضافه کنند و ترکیب کلاس می
تواند نقش کلیدی در تصمیم گیریها داشته
باشد.
صفحه 79:
۰ در تعلیم و تربیت کودکان استثنایی, فرهنگ
یعنی نگرشها,ارزشها,اداب و زبانی که خانواده
و دوستان به کودک انتقال می دهند.
صفحه 80:
٠ شاید تصور شود که تفاوتهای مدرسه و خانواده
.به علت برخى رفتارها و عادات متفاوت و
نحصر بفرد تک تک خانواده ها باشد,در حالی
که بازتاب تاریخ طولانی هر خانواده ,در پیشینه
ی فرهنگی والدین و اجداد است.
صفحه 81:
ريشه ی باورهای مذهبی خانواده,نحوه بزرگ
كردن بچه ها و . .. را اغلب می توان در هویت
فرهنگی آنها پیدا کرد.بنابراین مدارس بايد
پیشینه ی تاریخی را درک کنند تا بتوانند با
خانواده های کودکان استثنایی رابطه خوبی
بوجود آورند.