گیاهان دارویی ۲

گیاهان دارویی ۲

اسلاید 1: Golsaran.com

اسلاید 2: مرزه نام علمي : Satureia hortensis نام عمومي : Savory نام انگليسي : Garden savory , Savory نام عربي : Nadgh نام فرانسوي : Sarriette نام آلماني : Bohnenkrut نام خانواده : Labiatae ( خانواده نعنا ) Golsaran.com

اسلاید 3: گیاهشناسیمرزه ، گياهي است علفي ،يک ساله و داراي ساقه هاي منشعب به طول تا 30 سانتي متر ، رنگ گياه سبز کدر مي باشد که با همين مشخصه با ديگر گونه ها متفاوت است . ساقه مرزه داراي گره هايي است که از همين گره ها ساقه هاي ديگر منشعب مي شوند و اين ساقه ها نيزبه نوبه ي خود داراي انشعاباتي جديد مي گردند ، به همين دليل بوته گياه به صورت پرشاخه و پرپشت به نظر مي رسد . برگ هاي گياه باريک ، دراز ، نوک تيز ، نرم و پوشيده از تارهاي کوتاه است که مات و کدر به نظر مي رسند . برگ هاي مرزه همچنين داراي يک رگبرگ و غده هاي حاوي اسانس است . گل هاي آن نيز کوچک و به رنگ سفيد ، سفيد مايل به گلي يا گلي رنگ است که در فصل تابستان ظاهر مي شوند . اين گل ها به صورت ضخيم و در طول ساقه قرار گرفته اند . مرزه به دو صورت خودرو و کشت شده وجود دارد . انتشار آن در اروپا به ويژه فرانسه ، سيبري ، جنوب و غرب آسيا و از جمله ايران است . محل رويش مرزه در ايران شامل شمال غرب ، تبريز ، خوي ، ارسباران و قسمت هاي مختلفي از خراسان است . پرورش اين گياه به عنوان سبزي خوراکي بوده و استفاده خشک آن در ادويه جات در نقاط مختلف ايران رايج است . مرزه تابستاني ( برگ خشک ) حاوي حدود يک درصد اسانس مي باشد که شامل اجسامي از جمله کارواکرول ، تيمول ، بتاپي نن ، پاراسيمن ، ليمونن و کامفن است . ترکيبات ديگر آن شامل ويتامين ها و مواد معدني مختلف است . ترکيبات مرزه بسته به شرايط آب و هواي ناحيه رويش ممکن است متفاوت باشد . Golsaran.com

اسلاید 4: Golsaran.com

اسلاید 5: Golsaran.com

اسلاید 6: خواص مرزه به علت داشتن ترکيبات فنلي در اسانس و ترکيبات تانني در برگ ، داراي خاصيت قارچ ، ضد ميکروب ، ضد اسپاسم و ضد اسهال مي باشد . همچنين مرزه داراي خاصيت ضد ادرارآوري بوده و در اروپا از قديم به عنوان ضد تشنگي زياد به خصوص در افراد مبتلا به مرض قند مورد استفاده بوده است . اين اثر را به دليل وجود جسم کارواکرول در اسانس آن مي دانند . به غير از مصرف به صورت سبزي تازه ، مي توان بر روي 1/5 گرم از خشک و خرد شده آن يک استکان آب جوش ريخته و 20 دقيقه براي دم کشيدن آن صبر کرد ؛ بهتر است درب ظرف بسته باشد ، سپس صاف کرده و ميل شود . ميزان مصرف تا 3 قاشق چايخوري گياه خشک در روز مي باشد . در بعضي از کشورها تنتور مرزه وجود دارد . مصرف تنتور آن نيم تا يک قاشق چايخوري 1 تا 3 بار در روز مي باشد . مرزه براي انسان سميت ندارد . با اين حال مصرف بيش از اندازه ممکن است التهاباتي در مخاط ايجاد کند . در بعضي از حيوانات مانند موش ممکن است باعث التهاباتي شود . ضد درد ، ضد آرتريت ، ضد باکتري ، ضد سرطان ، ضد ترشح ادرار ، ضد ويروس تبخال ، ضد التهاب ، ضد کرم ، ضد اکسيدان ، ضد عفوني کننده ، ضد قارچ ، ضد اسپاسم ، معرق ، هضم کننده غذا ، ادرار آور ، خلط آور ، مسهل ، مسکن ، محرک و مقوي معدهGolsaran.com

اسلاید 7: نیازهای اکولوژیکینوع خودروی آن بیشتر در زمینهای خشک آهکی و در محلهای گرم آفتابگیر و نواحی سنگلاخی و مزارع شنی می روید. اصولاً مرزه در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد. بذور در دمای 12 تا 15 درجه سانتی گراد جوانه می زند ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی آنها بین 20 تا 22 درجه سانتی گراد می باشد. گیاهان جوان به درجه حرارت پائین حساس هستند و بطوریکه در 1- تا 2- درجه سانتی گراد دچار سرما زدگی شده و خشک می شوند. رشد مرزه در دمای 10 درجه سانتی گراد متوقف می شود. PH خاک برای کشت مرزه بین 6/5 تا 2/8 مناسب است. پس از برداشت محصول قبل در اولین فرصت کود حیوانی کاملاً پوسیده در صورت نیاز به زمین اضافه می گردد. سپس شخم متوسطی (به عمق 25 تا 28 سانتی متر) زده می شود پس از اینکه کلوخه ها به وسیله دیسک خرد شدند زمین را تسطیح می کنند. پس از تسطیح کودهای شیمیایی مورد نیاز گیاهان به خاک اضافه می شوند.در فصل پائیز هنگام آماده سازی خاک افزودن 50 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و 60 تا 80 کیلوگرم در هکتار اکسید پتاس ضروری است. همچنین افزودن 50 تا 80 کیلوگرم در هکتار ازت در فصل بهار هنگام آماده سازی زمین برای کاشت گیاه در افزایش عملکرد نتایج مطلوبی دارد.اواخر زمستان بستر خاک را برای کاشت بذر آماده می نمایند. مرزه را مانند سایر گیاهان یکساله می توان با اکثر گیاهان به تناوب کشت کرد بطورکلی 2 تا 3 سال پس از برداشت مرزه باید آنرا در همان زمین کشت کرد. دمای مطلوب برای جوانه زنی بذر مرزه 20 تا 22 درجه سانتی گراد است و از آنجائیکه مرزه به سرما نیز حساس است مناسبترین زمان برای کاشت این گیاه فصل بهار (اواخر فروردین – اردیبهشت) است. Golsaran.com

اسلاید 8: کاشت و داشت کاشت ردیفی در زمین اصلی در فصل بهار شروع می شود. فاصله ردیفها در کشت مرزه متفاوت است و بستگی به روش کشت دارد. در سطوح کوچک که عمل کشت به وسیله دست انجام می گیرد فاصله ردیفهای کاشت از یکدیگر بین 25 تا 30 سانتی متر مناسب می باشد. چنانچه این عمل با ماشین بذر کار انجام گیرد فواصل 45 تا 50 سانتی متر برای ردیف ها مناسب تر است. تعداد بذر در هر متر طول ردیف 120 تا 140 عدد مناسب است. عمق بذر مرزه در خاکهای مختلف متفاوت و بین 5/0 تا 5/1 سانتیمتر می باشد. کاشت بذر در اعماق بیشتر مناسب نیست و سبب عدم سبز شدن آنها می شود. برای هر هکتار زمین به 4 تا 8 کیلوگرم بذر نیاز است. توصیه می شود پس از کشت غلتک مناسبی زده می شود زیرا این عمل لایه سطحی خاک را متراکم می کند و تاثیر خوبی دریکسانی جوانه زنی بذر دارد. پس از کشت زمین را باید آبیاری نمود. در صورت متراکم بودن گیاهان در طول ردیف ها آنها را تنک می کنند مرحله 4 تا6 برگی زمان مناسبی برای این کار است. در طول رویش مرزه، مبارزه با علف های هرز ضرورت دارد. قبل از کاشت استفاده از علف کش آرزین (Aresin) به مقدار 3 تا 4 کیلوگرم در هکتار و کار مکس (Karmex) به مقدار 2 تا 3 کیلوگرم در هکتار تاثیر خوبی در از بین بردن علف های هرز دارد.پس از کاشت بذر و قبل از رویش می توان از محلول یک درصد گراماکسون (Gramaxon) برای مبارزه با علف های هرز استفاده نمود. وقتی که طول گیاه به 10 تا 20 سانتی متر رسید می توان از علف کش آرزین به مقدار 1 تا 2 کیلوگرم در هکتار به صورت محلول پاشی استفاده کرد. برای گسترش سطح برگها و افزایش عملکرد استفاده از محلول غذایی 4/0 درصد و اکسال (Waxal) یا محلول غذایی مشابه مفید است.انجام کولتیواتور بین ردیف ها بخصوص پس از اولین برداشت نقش عمده ای در افزایش عملکرد دارد. مرزه کم و بیش به آفات و بیماریها مقاوم است. Golsaran.com

اسلاید 9: برداشت گیاهان در مرحله گل دهی حاوی حداکثر مقدار اسانس می باشند از اینرو برداشت پیکر رویشی آنها از این مرحله آغاز می شود. در صورت مراقبت مناسب از نظر آبیاری رسیدگی به خاک و عناصر موجود در آن جهت رویش مناسب گیاه، می توان در طول سال 2 یا حتی 3 بار محصول برداشت نمود. اولین برداشت همواره در آغاز گل دهی انجام می گیرد. دومین برداشت معمولاً اواخر شهریور – اوایل مهر مناسب می باشد.برداشت محصول توسط ماشین یا داس صورت می گیرد و کلیه اندام های هوایی گیاهان برداشت می شوند. پس از جمع آوری محصول را خشک می کنند. دمای مناسب برای خشک شدن اندام های رویشی مرزه 40 درجه سانتی گراد است. مقدار عملکرد وزن خشک پیکر رویشی بین 4/1 تا 8/1 تن در هکتار است. اگر هدف از کشت مرزه جمع آوری آنها باشد تنها یکبار آن‌هم در هنگامیکه میوهها می رسند،اقدام به برداشت می شود. معمولاً 140 تا 160 روز پس از سبز شدن بذر میوه ها می رسند. زمان مناسب برای جمع آوری بذر دراوایل شهریور ماه است. رنگ بذر از اوایل شهریور بتدریج قهوه ای می شود. تاخیر در برداشت بذر مناسب نیست زیرا بذور کاملاً رسیده با کوچکترین ضربه ای به اطراف پراکنده می شوند مقدار محصول بذر بین 150 تا 300 کیلوگرم در هکتار است. . Golsaran.com

اسلاید 10: مرزنجوش وحشی: Oriyganum vulgare گیاهشناسی:گیاهی است چند ساله و منشا آن نواحی مدیترانه می باشد. این گیاه دارای ریشه سطحی بوده و ارتفاع آن  بسته به منطقه رویشی به 100-50 سانتی متر می رسد. ساقه چهارگوش به رنگ قرمز،  پوشیده از کرکهای ترشحی، برگها به طول 5-3 سانتی متر و تخم مرغی شکل، فاقد دندانه و به ندرت کرکدار هستند. میوه فندقه، استوانه ای شکل با سطحی صاف به رنگ قهوه ای و به طول یک میلی متر استGolsaran.com

اسلاید 11: Golsaran.com

اسلاید 12: خواصاندام رویشی این گیاه به عنوان ادویه استفاده می شود. مواد موثره آن سرفه راتسکین داده و در ناراحتیهای تنفسی به عنوان ماده ای خلط آور استفاده می شود از دم کرده اندام های رویشی  به عنوان ماده ای اشتها آور و ضد نفخ استفاده می شود. اسانس این گیاه خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.آب دم کرده آن را بنوشید. ادرار را باز میکند ، ورم مخاط بینی را برطرف می کند ، میگرن را درمان می کند. قولنجی که در اثر نفخ در روده ها باشد را برطرف می کندبرای تسکین دل پیچه موثر است.یک قاشق مرباخوری کوبیده آن را در یک لیوان آب جوش بریزید و بخورید بادشکن است.Golsaran.com

اسلاید 13: دیگر خواصاستنشاق آب جوشانده آن با نمک ، بینی را باز می کند و عفونت سینوس ها را برطرف می سازد.ریختن چند قطره اسانس آن داخل گوش یا گذاردن پنبه تر کرده به اسانس آن در گوش بازکننده و رافع بستگی گوش است و صدای داخل گوش را برطرف می سازد.آب جوشانده آن برای شستشوی زخم ها و ضدعفونی کردن زخم مفید است.جویدن آن با نمک برای جلوگیری از ترشح آب دهان مفیداستGolsaran.com

اسلاید 14: گل گاوزبانGolsaran.com

اسلاید 15: گیاهشناسی گل گاو زبان یک گیاه علفی یکساله از گیاهان دارویی و دارای روغنی است که به دلیل خاصیت شفادهندگی از مدتها قبل از اهمیت خاصی برخوردار است.  این گیاه به احتمال زیاد بومی منطقه مدیترانه است ولی برخی محققان عقیده دارند بومی خاورمیانه است، کشت و کارگاوزبان بوسیله عرب ها در جنوب اسپانیا در قرون وسطی معرفی شد، این گیاه در بسیاری از مناطق اروپا، غرب آسیا و آمریکای شمالی می روید و اغلب بصورت وحشی در محل های لم یزرع و کناره رودخانه ها دیده می شود، کشاورزان این گیاه را از حالت وحشی جمع آوری و برای مصارف خانگی کشت می کنند.  بخش های هوایی این گیاه با اهداف دارویی درابتدای گلدهی از خرداد تا شهریور ماه جمع آوری و در سایه خشک می شوند.  گیاه گل گاو زبان دارای شاخه های تو خالی و آبدار است و ارتفاع آن به ۵۰ سانتی متر می رسد، برگهای این گیاه نسبتا بزرگ و چین خورده به رنگ سبز تیره و تخم مرغی شکل نوک تیزاند که به طور متناوب بر روی ساقه گیاه قرار دارند، تمام سطح گیاه پوشیده از کرکهای سفید و منشعب است، گلهای این گیاه در انتهای ساقه قرار دارد و به رنگ روشن و ستاره ای شکل است، میوه این گیاه به شکل چهار فندق کوچک و به رنگ قهوه ای مایل به سیاه است.  Golsaran.com

اسلاید 16: خواص  گیاه گل گاوزبان در فرانسه شکوفه آبی تندرستی نامیده می شود  این گیاه در فرانسه شکوفه آبی تندرستی نامیده می شود زیرا گلهای آن به رنگ آبی است و داروی خوبی است برای دهقانان که معمولا نیاز به تنفس بیشتر در هنگام کار کردن دارند.  برخی از نویسندگان معتقدند که نام لاتین آن یک اسم تغییر شکل یافته است به معنی قلب و به معنی من آورده ام زیرا اعتقاد بر این است که این گیاه قلب را تقویت می کند.  همچنین امروزه ثابت شده که محصولات حاصل از برگها و پودر این گیاه خاصیت ضد افسردگی دارد و باعث افزایش نشاط روحی می شود به طور مثال شربت ساخته شده از پودر این گیاه خاصیت ضد افسردگی و ضد استرس های روحی و آرامش دهنده و تسکین دهنده قلب است، دم کرده آن برای التهاب مجاری ادرار، روماتیسم و بیماریهای قلبی مفید است.  گل گاوزبان و برگ‌ های آن دارای لعاب فراوان است، این گیاه دارای نیترات پتاسیم، منگنز، منیزیوم، اسید فسفریک و آلانتوئین است. Golsaran.com

اسلاید 17: خواص دیگر خواص دارویی گاوزبان شامل تصفیه ‌کننده خون، آرام ‌کننده اعصاب، عرق‌ آور، ادرارآور، تقویت کننده کلیه ها، برطرف کننده سرماخوردگی، از بین بردن سرفه و در درمان برونشیت موثر است.  همچنین دردرمان بی‌ اختیاری دفع ادرار، التهاب و ورم کلیه و در درمان بیماری سرخک و مخملک و ضماد برگهای گاوزبان برای رفع ورم موثر است.    گاوزبان برای زنان حامله و کودکان مضر است  برگ‌ های تازه گل گاو‌زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C است و همینطور گاوزبان به دلیل داشتن آلکالوئید برای زنان حامله و کودکان مضر است.  Golsaran.com

اسلاید 18: تفاوت گل گاوزبان با گیاه گاوزبانگل گاو زبان براي بيماري‌هاي عصبي بسيار موثر است و در دامنه رشته كوه‌هاي البرز مي‌رويد. گل گاو زبان را نبايد با گياه گاو زبان اشتباه گرفت. گياه گاو زبان در كشورهاي مختلف جهان مي‌رويد كه زادگاهش كشورهاي حاشيه مديترانه بوده و از آنجا به تمام دنيا رفته است. شيوه مصرف اين دو گياه دارويي به صورت دم كردن است و هر دو آن‌ها بنفش رنگندGolsaran.com

اسلاید 19: تفاوتهای دیگرگل گاو زبان داراي گلبرگ‌هاي درشت است و به همين علت تنها گلبرگ‌هاي آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما در گياه گاو زبان به دليل ريز بودن علاوه بر گلبرگ از ريشه و ساقه آن نيز استفاده مي شود و اين امر يكي از علل نامگذاري اين دو گياه است. : گل گاو زبان ايراني خوش خوراك تر از گياه گل گاو زبان است به همين علت كاشت گياه گل گاو زبان در ايران با استقبال مواجهه نشده است. Golsaran.com

اسلاید 20: کاشت داشت برداشتتکثیر این گیاه بوسیله دانه ( یا میوه دانه دار) صورت می گیرد. کاشت گیاه در زمینهای مرغوب، شخم زده و کوددار انجام می گیرد. برای اینکار در پائیز یا بهار دانه گیاه را با دست و یا دستگاههای مخصوص در زمین می پاشند و پس از جوانه زدن و پیدایش گیاه جوان فواصل آنها را نسبت به هم تنک کرده تا فاصله هر گیاه با گیاه بعدی 30 سانتی متر باشد. روش دیگر آنست که دانه ها را به وسیله دستگاههای مکانیکی در امتداد خطوطی به فواصل 60 تا 70 سانتی متر می کارند و پس از آنکه گیاه جوان حاصل شد فاصله آنها را برابر 30 سانتی متر از یکدیگر می کنند. انجام این کار نیز در اواخر فروردین انجام می شود. اولین زمان برداشت محصول در اواخر خرداد صورت می گیرد. از این زمان به بعد تا چند هفته میتوان با توجه به شکفته بودن گل عمر برداشت را ادامه داد. برداشت محصول زمانی صورت می گیرد که گیاه دارای گل باشد در این موقع ساقه گیاه را از قاعده قطع نموده به صورت بسته هایی در می آورند و سپس جهت خشک کردن در جریان هوا آنها را به انبارهای مخصوص منتقل می سازند. از هر هکتار زمین زراعی معمولاً معادل 900 تا 1100 کیلوگرم سر شاخه گلدار خشک شده بدست می آید که می توان گلهای آنرا با دست از سر شاخه ها جدا نمود. Golsaran.com

اسلاید 21: بارهنگ plantago majorGolsaran.com

اسلاید 22: Golsaran.com

اسلاید 23: گیاهشناسی بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشه‌ای کوتاه است. ساقه آن به طول ۷۰-۱۰ سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگ‌ها است. برگ‌های آن تماماً طوقه‌ای، تخم مرغی پهن با ۹-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند. گل‌ها سبز متمایل به قهوه‌ای، کوچک مجتمع در خوشه‌های دراز استوانه‌ای. موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است. دانه‌های این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوه‌ای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانه‌است قرار دارند. دانه‌ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری می‌نمایندGolsaran.com

اسلاید 24: خواصبارهنگ به همراه قدومه و به دانه مخلوطی درست می‌کنند که به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه وخارش‌های گلو مصرف سنتی دارد. خواص درمانی ریشه، برگ و دانه این گیاه اثر نرم کننده دارد و از آن‌ها به عنوان تصفیه کننده خون، آرام کننده ناراحتی‌های آسم مرطوب، اسهال‌های ساده و ورم مخاط دهان استفاده می‌شود. جوشاندهٌ دانه بارهنگ در رفع بیماری‌های التهابی کلیه و مثانه موثر است. اگر برگ تازه بارهنگ به مدت چند ساعت در آب جوشیده قرار بگیرد، سپس قطعات آن بر روی زخم‌های باز قرار گیرد، نه تنها زخم‌ها را از خطر آلودگی حفظ می‌کند، بلکه سرعت بهبود را باعث می‌شود. جوشاندهٌ ریشه گیاه همراه با عسل، اگر به صورت غرغره مصرف شود، ورم حلق را از بین می‌برد. برگ تازه و له شدهٌ بارهنگ اگر در محل گزیدگی زنبور عسل و پشه مالش داده شود درد را تسکین می‌دهد. میزان مصرف جوشانده ۵۰ تا ۱۰۰ گرم ریشه یا برگ بارهنگ در یک لیتر آب به مقدار سه فنجان در روز مجاز است. این گیاه در جاهای مختلفی می‌روید و انواع مختلفی دارد. معمولاً از دانه‌های این گیاه استفاده می‌شود. از این گیاه برای ناراحتیهای تنفسی استفاده می‌شود و یکی از گیاه‌های لعاب دار و دارای ماده سافورین است. دانه‌های آن را در آب خیس می‌کنند. این گیاه عوارض جانبی ندارد. از برگ این گیاه به وفور استفاده می‌شود و برگ آن خاصیت ضد عفونی کننده دارد و همچنین دانه این گیاه هم خاصیت ضد عفونی کننده و خلط آوری خوبی برای دستگاه تنفسی دارد.Golsaran.com

اسلاید 25: روش و میزان مصرفبرگ: روی ۲ تا ۴ گرم برگ خرد یا پودر شده، یک لیوان آب سرد ریخته و تا حد جوشیدن، حرارت دهید و بعد از آن حرارت را خاموش کنید. سپس ۱۰دقیقه صبر کرده و محصول را صاف و میل کنید. فراورده‌های گیاهی‏ برگ بارهنگ، بیشتر به‌صورت تی‌بگ حدود یک گرمی عرضه می‌شود و داروهای گیاهی تهیه شده از برگ، به‌صورت قطره یا شربت، به‌عنوان ضد‌سرفه و خلط‏آور در بازارهای جهان، در دسترس هستند. دانه: منابع مختلف، مصرف روزانه بین ۵ تا ۱۵گرم دانه‏ بارهنگ را توصیه کرده‌اند. دانه‌ها را داخل نصف استکان آب ریخته، مخلوط کرده و میل کنید. مهم‌ترین اثرات گزارش شده بارهنگ: (مربوط به برگ و دانه Major Plantago) ضد‌آلزایمر، ضد‌آرتریت، ضد‌تصلب شرائین، ضد‌باکتری، ضد‌سرطان، ضد‌کرم، ضد‌شکنندگی عروق، ضد‌ادم، ضد‌التهاب، ضد‌اکسیدان، ضد‌تب، ضد‌روماتیسم، ضد‌قارچ کاندیدا، ضد‌عفونی کننده، ضد‌تومور، ضد‌سرفه، ضد‌زخم‏‌های داخلی، قابض، بازکننده برونش‌‏ها، ملین، مسهل، معرق، هضم‌کننده غذا، ادرار‏آور، خلط‏آور، محافظ کبد، محرک ایمنی بدن، شیرافزا، کاهش‌دهنده چربی، مقوی رحم، ترشح‏‌کننده اسیداوریک در ادرار و درمان‌کننده زخم.Golsaran.com

اسلاید 26: نعناع mentha piperataGolsaran.com

اسلاید 27: گیاهشناسینعناع گياهي است علفي و چند ساله كه علاوه بر ساقه زير زميني كه گياه را در خاك مستقر مي سازد داراي ساقه هوايي نيز هست . تز محل گره هاي ساقه كه در تماس با زمين است ريشه هاي خارج شده كه ساقه جديد را درست مي كند بنابراين اگر شما فقط يك ساقه نعناع در باغچه خود بكاريد بزودي تمام باغچه شما پر از نعناع مي شود . برگهاي نعناع بيضي شكل ، نوك تيز و دندانه دار مي باشند . گلهاي آن بسته به نوع نعناع ممكن است قرمز ،‌ارغواني يا سفيد باشد . نعناع در مناطق معتدل و آفتاب گير بخوبي رشد مي كند . نعناع از قديم الايام بعنوان يگ گياه معطر و اشتها آور و براي ناراحتي هاي دستگاه گوارش بكار رفته است بقراط پدر علم طب از نعناع در نوشته هاي خود ياد كرده است در قرون وسطي از نعناع در معالجه بيماريها و براي التيام زخم ها و درمان درد گزيدگي زنبور و سگ هار استفاده مي شود Golsaran.com

اسلاید 28: خواص نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ كه سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی های خوراكی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند كه ساقه جدید را درست می كنند. بنابراین اگر شما فقط یك ساقه نعناع در باغچه خود بكارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می گویند. نعنایی كه به عنوان سبزی خوردن مصرف می كنیم، با نعنایی كه به صورت خودرو در كوه می روید متفاوت است. البته از نظر شكل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای كوهی قوی تر است.  البته خوردن نعنایی كه پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می شود.  در مواردی كه ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی كند، بلكه درمان كننده ی ناراحتی معده هم می باشد.  نعنای كوهی یا نعنای فِری، از نظر كاربرد و خواص از نعنای معمولی كه پروزش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است. Golsaran.com

اسلاید 29: ترکیبات شیمیایی نعناع داراي ماده اي بنام منتول مي باشد كه ايجاد احساس خنكي در دهان مي كند . مقدر منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35% تا 55% تغيير مي كند كه البته اگر نعناع دير كنده شود مقدر منتول آن تا حدود 30% پائين مي آيد .  نعناع از نظر طب قديم ايران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارويي از پونه قوي تر است . از نعناع اسانس ، روغن و تنتور تهيه مي كنند كه مصارف طبي مختلفي دردGolsaran.com

اسلاید 30: نیازهای اکولوژیکینعناع را در اکثر نقاط می توان کشت کرد. اما مناطق خیلی سرد برای کشت این گیاه مناسب نمی باشد مواد و عناصر غذایی فراوان و آب کافی برای رویش آن ضروری است. گیاه در 2 تا 3 درجه سانتی گراد شروع و به رویش می نماید ولی درجه حرارت مطلوب برای رویش نعناع 10 درجه سانتی گراد است درجه حرارت مناسب به منظور تسریع در رشد و نمو گیاه و همچنین افزایش در تولید اسانس 18 تا 20 درجه سانتی گراد است. نعناع گیاهی شب کوتاه است و کشت آن در شرایط بلند روز (از نظر تابش نور) سبب افزایش محصول نعناع شده و در سنتز اسانس آن نیز تاثیر مثبت دارد. از این رو همواره توصیه می شود که این گیاه در دامنه جنوبی تپه ها کشت شود. نعناع دارای ریشه های سطحی است که قادر به جذب رطوبت از اعماق زمین نمی باشد لذا آبیاری مناسب در طول رویش گباه ضروری است. گیاهان از 3 تا 4 هفته پس از رویش تا قبل از گل دهی به مقادیر مناسبی آب نیاز دارند و باید تحت آبیاری منظم قرار گیرند. رطوبت خاک باید در طول رویش معادل 80 درصد باشد، علاوه بر آب و نور کافی، مواد و عناصر غذایی مناسب در خاک برای کشت نعناع ضروری بوده و سبب افزایش عملکرد می شوند. خاک مناسب برای کشت این گیاه ، خاک لوم شنی حاوی مقدار زیادی مواد و ترکیبات هوموسی است. خاک های چرنوزیوم (خاک سیاه) و پیت با ساختمان مناسب و حاوی مواد و عناصر غذایی کافی برای کشت نعناع مناسب می باشد. PH خاک برای نعناع 5 تا 8 مناسباست بطور کلی خاک های اسیدی و زهکشی شده خاکهای مناسبی برای کشت نعناع می باشند. Golsaran.com

اسلاید 31: کاشتتکثیر از طریق ریشه رست این روش مناسب ترین روش برای تکثیر نعناع است پس از بارندگی سبک‏ پایه های مادری 2 تا 3 ساله را از زمین خارج می کنند پایه های انتخابی باید عاری از هر گونه عواملی بیماریزای قارچی یا باکتریایی و علف های هرز باشند. ریشه گیاهانی که برای تکثیر نعناع استفاده می شوند باید دارای مشخصات زیر باشد. الف) ریشه ها سالم و عاری از هر گونه علف هرز باشند. ب) ریشه رستهایی که جهت تکثیر نعناع از پایه مادری جدا می شوند باید حداقل 70 درصد آن سفید و 30 درصد بقیه سبز رنگ باشد که هنگام کاشت این قسمت سبز رنگ خارج از خاک می ماند. ج) رطوبت ریشه رستها از 80 درصد کمتر نباشد. برای تهیه ریشه رستهای سفید رنگ که برای تکثیر مناسبند. 1 تا 5/1 ماه قبل از خارج کردن پایه های مادری روی ریشه رستها را با لایه ای به ضخامت 4 تا 5 سانتی متر از خاک می پوشانند. در این مدت رنگ ریشه رستهای سبز به سفید تغییر می یابد و برای تکثیر آماده می گردند. پس از دومین برداشت اندامهای هوایی، ریشه رستها کیفیت مطلوب تری می یابند. ریشه رستها را می توان بادست (در سطح کم) و یا توسط ماشین برداشت سیب زمینی (در سطح وسیع) جمع آوری نمود. در تکثیر توسط ریشه رست، فاصله ردیف ها از یکدیگر 50 تا 60 سانتی متر و عمق مطلوب برای کاشت 10 تا12 سانتی متر می باشد. پس از کاشت، به منظور ایجاد و تراکم در خاک انجام غلتک مناسبی توصیه می شود اگر زمین خشک باشد باید بلافاصله زمین را آبیاری نمود. برای هر هکتار زمین به 4/1 تا 6/1 تن ریشه رست نیاز است. تکثیر از طریق قلمه های ساقه:در اواخر بهار (خرداد) از شاخه های جوان و سبز پایه مادری، 2 تا 3 قلمه که حداقل دو جفت برگ داشته باشند جدا می کنند (بهتر است از میان گره های پائینی انتخاب شوند). سپس آنها را در خزانه هوای آزاد که بستر آن از خاک نرمی پوشیدو و در سایه قراردارد (آفتاب شدید مانع از تشکیل ریشه در قلمه ها می شود) می کارند. با آبیاری مرتب قلمه ها پس از 2 تا 3 هفته دارای ریشه می شود. سپس آنها را به زمین اصلی منتقل می نمایند. تکثیر به روش قلمه های ساقه روش چندان مناسبی نیست و تنها در سطوح کوچک کشت مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش فاصله ردیفها از یکدیگر بین 50 تا 70 سانتی متر مناسب می باشند. تکثیر از طریق پا جوش:فصل بهار (خرداد) پس از آبیاری گیاهان از پایه های مادری پاجوشهایی که ارتفاع آنها بین 8 تا 10 سانتی متر است جدا می کنند. انتقال پا جوشها به زمین مورد نظر با دست (در سطوح کم کشت) یا به وسیله ماشین نشاء کار (در سطوح کشت انبوه) انجام می گیرد. برای هر هکتار زمین به 112 تا 134 هزار پا جوش نیاز است. پا جوشها در ردیفهایی به فاصله 60 سانتی متر گشت می شوند فاصله دو بوته در طول ردیف 20 تا 30 سانتی متر مناسب خواهد بود. Golsaran.com

اسلاید 32: داشتمراحلی که گیاه باید حتماً تحت آبیاری قرار گیرد عبارتند از : -پس از رویش گیاه وقتی که ارتفاع متوسط آنها به 8 تا 10 سانتی متر رسید -پس از تشکیل شاخه های جدید -در مرحله جوانه زنی -پس از اولین برداشت محصول -پس از رویش مجدد گیاهان ، بعد از اولین برداشت هنگامی که ارتفاع متوسط آن به 8 تا 10 سانتی متر می رسد. مقدار آبیاری بستگی به شرایط آب و هوایی و همچنین نوع خاک دارد در هر مرحله آبیاری نباید از 40 تا 60 میلی متر کمتر باشد. مبارزه مکانیکی و شیمیایی با علفهای هرز باید همواره مد نظر باشد. اوایل بهار زمان مناسبی برای برداشت مکانیکی علفهای هرز و برگردان کردن خاک بین ردیف ها جهت تهویه ریشه می باشد. برای مبارزه شیمیایی با علف های هرز در کشت پائیز، در فصل بهار قبل از رویش گیاه و در کشت بهاره، پس از کشت نعناع می توان از علف کش مرکازین (Merkazin) مقدار 5/3 تا 4 کیلوگرم در هکتار استفاده نمود. در سال دوم و سوم رویش اوایل بهار قبل از رویش مجدد گیاهان کاربرد علف کشهای مرکازین به مقدار 4 تا 5 کیلوگرم در هکتار و آرزین (Aresin) به مقدار 3 تا 4 کیلوگرم در هکتار نتایج خوبی دارد.پس از اولین برداشت می توان از هر دو علف کش فوق الذکر به مقدار 2 تا 3 کیلوگرم در هکتار از هر یک استفاده نمود. برای مبارزه با بیماری قارچی زنگ نعناع (puccinia menthae) از ضد قارچ کرزونیت (krezonit) به مقدار 8 تا 9 کیلوگرم استفاده نمود. ممکن است پس از استفاده از آن شاخه های نعناع خشک شوند این مسئله خطرناک نیست و مجدداً شاخه های جدید تشکیل خواهد شد. ولی اگر پس از رویش شاخه های جدید مجدداً از قارچ کش استفاده شود و برای گیاه خطرناک است. در طول رویش گیاهان آفات ممکن است خسارات زیادی ببار آورند از این رو در فصل بهار می توان از آفت کش و قارچ کش های مناسب بطور مخلوط به صورت محلول پاشی استفاده کرد. در سالهای دوم و سوم رویش گیاه‏، در فصل پائیز کلتیواتوری به عمق 14 تا 16 سانتی متر در فاصله بین ردیف ها زده می شود. سپس مواد و عناصر مورد نیاز گیاهان را که قبلا به مقدار ذکر شده را به خاک می افزایند و خاک بین ردیف ها را صاف کرده، سپس غلتک مناسبی زده می شودGolsaran.com

اسلاید 33: برداشتدر سال 2 تا 3 بار محصول را می توان برداشت نمود. روش و زمان برداشت بستگی به چگونگی استفاده از اندام های جمع آوری شده (استفاده از گیاه بعنوان سبزی یا برای استخراج اسانس) دارد. در صورتیکه نعناع در سطوح وسیعی زیر کشت رفته باشد برداشت اندامهای مورد نظر توسط ماشین انجام می گیرد. در اینصورت گیاهان از فاصله 4 تا 5 سانتی متری از سطح زمین بریده می شوند سپس برای مدتی بر روی زمین می مانند تا حدود 25 تا 40 درصد رطوبت آن تبخیر شود. در صورتیکه گیاهان در پائیز برداشت شوند گذاشتن آنها بر روی زمین امکان پذیر نیستند و باید مستقیماً به کارخانه برای استخراج اسانس منتقل شوند در روش جدید پس از برداشت ابتدا گیاهان را داخل جعبه های مخصوصی می‌ریزند سپس مستقیماً به خشک کنها انتقال یافته و خشک می گردند.زمان مناسب برای اولین برداشت آخر خرداد تا 25 تیر، دومین مرحله 10 مرداد تا 15 مهر، سومین و آخرین مرحله برداشت تا 15 آذر می باشد. عملکرد سالانه وزن تازه گیاه 12 تا 20 تن در هکتار می باشد که از آن 30 تا 60 کیلوگرم اسانس استحصال می شود. در اولین برداشت مقدار محصول 8 تا 14 تن در هکتار وزن تازه است که مقدار اسانس 2 تا 4 کیلوگرم به ازای هر تن می باشد. در دومین برداشت بازده پیکر رویشی و اسانس آن بسیار کمتر از مرحله اول می باشد. یعنی عملکرد وزن تازه گیاه 4 تا 8 تن در هکتار می باشد که به ازای هر تن 1 تا 2 کیلوگرم اسانس استحصال می شود.چنانچه گیاهان را به منظور استفاده از پیکر رویشی آن و به عنوان استفاده سبزی یا ادویه کشت کنند، می توان 3 تا 4 بار در سال محصول را برداشت نمود. اولین برداشت قبل از گل دهی انجام می گیرد و 5/2 تا 3 تن در هکتار وزن خشک گیاه (برگ و ساقه) حاصل می شود.Golsaran.com

اسلاید 34: بومادران Achillea milefoliumGolsaran.com

اسلاید 35: Golsaran.com

اسلاید 36: گیاهشناسیگياهى است علفي، چندساله، ايستا، به ارتفاع ۲۰ تا ۸۰ سانتى‌متر که توسط بذر و ريزوم تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن ساده، باريک و داراى تعداد زيادى برگ مى‌باشد که به‌طور وسيع پوشيده از کرک‌هاى نرم است و در قسمت انتهائى تا حدودى منشعب مى‌باشد. برگ‌ها متناوب، متعدد (۸ تا ۲۰ عدد) و در قسمت قاعدهٔ گياه بزرگتر و به تعداد بيشتر، نيزه‌اى شکل، باريک، دو تا سه بار مرکب و رشته‌اى شکل هستند. برگچه‌ها نيز سرنيزه‌اي، کوتاه و نوک‌تيز هستند. - اندام‌هاى زايشى: گل‌آذين کلاپرک و شامل گل‌هاى زبانه‌اى (شعاعي) و لوله‌اى است. گل‌هاى زبانه‌اى سه تا پنج عدد، به رنگ سفيد، زرد و يا مايل به صورتى هستند. تعداد گل‌هاى لوله‌اى در آن بيشتر ولى کوچکتر و هم‌رنگ گل‌هاى زبانه‌اى هستند. گل‌آذين به‌صورت دسته‌هائى متراکم و مسطح در انتهاء انشعابات ساقه قرار داشته و شبيه کلاپرک و يا چتر مى‌باشند. ميوهٔ اين گياه فندقه و بذرها به رنگ خاکسترى نقره‌اى تا متمايل به زرد، مستطيلى شکل، به اندازهٔ ۸/۱ تا ۲ ميلى‌متر و داراى بال‌هاى جانبى کوچکى است. هر گياه قادر است سه تا چهار هزار بذر توليد کند. جوانه‌زنى اين بذرها حداکثر تا عمق سه سانتى‌مترى خاک صورت مى‌گيرد. Golsaran.com

اسلاید 37: خواصدر قرون اولیه از بومادران برای بند آوردن خون و علاج زخم هایی که با خون ریزی همراه بوده، استفاده می کردند. مردم برخی از کشورها، از پیکر رویشی پخته شده این گیاه برای درمان کبودی ناشی از ضربه در اطراف چشم استفاده می کردند.دم کرده سرشاخه های گلدار آن، در رفع گاستریت های حاد و مزمن، رفع نفخ و ترش کردن، اثر نافذ دارد. همچنین استفاده از دم کرده بومادران، سبب کاهش فشار خون شده و برای نارسایی های کیسه صفرا استفاده می شود. در ازدیاد ادرار و رفع سنگ کلیه نیز موثر است. به علاوه باد شکن و تب بُر نیز می باشد.اسانس آن خاصیت ضد باکتری و ضد تورم دارد. از این اسانس در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی در تهیه کِرم ها و پمادهای محافظ پوست و داروهای ضد تورم استفاده می شود.بومادران به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ عطری، به روی سلسله اعصاب و قلب نیز اثر می گذارد و در مواردی مانند خستگی عمومی، ضعف قلب، ورم ماهیچه های دل، بیماری های عصبی مانند ضعف اعصاب، هیستری، صرع و قلنج های تشنج آور، نتایج مفیدی می دهد. شیره تازه این گیاه در آنژین، احساس گرفتگی ناگهانی و خواب رفتگی سودمند است.همچنین بومادران بر اثر قابض بودن در رفع ترشحات زنانگی، بند آوردن خون و رفع اخلاط خونی، بواسیرهای خونی و اسهال ساده، اثر معالج دارد.این گیاه به طور خاصی تب بُر است. ضماد آن جهت درد سینه مفید است. بخور و جوشانده آن برای درمان زکام مفید است. پس در زمان سرماخوردگی استفاده از آن توضیه می شود.1- ادرار را زیاد می کند، در نتیجه برای سنگ های کلیه مفید است.2- باد شکن است.3-ماساژ دادن محل درد با روغن بومادران یا گذاشتن سوخته آن بر روی محل زخم، موجب 4-تسکین درد و جلوگیری از خونریزی می شود.5-در قدیم ضماد بومادران یعنی برگ های تازه آن را که با روغن ترمس (باقلای مصری) مخلوط بوده، بر روی محل کچلی یا روی صورت مردان جوان برای رویش مو قرار می دادند.6-جوشانده سرشاخه گلدار آن برای رفع دردهای قاعدگی مفید است.ضماد بومادران برای درد سینه و انواع سردرد استفاده می شودGolsaran.com

اسلاید 38: طرز استفاده 1-دم کرده 10 تا 20 گرم سرشاخه گلدار یا برگ در نیم لیتر آب و مصرف یک تا سه فنجان در روز (این دم کرده چون سریعاً فاسد و تیره رنگ می شود باید همیشه به مقادیر کم تهیه شود) اصلح آن است که برای هر وعده، دم کرده تازه تهیه و مصرف کرد.2-شیره تازه گیاه به مقدار 50 تا 100 گرم در روز.3-تنطور (تنتور) یک پنجم به مقدار 30 تا 50 قطره در روز.2-4 قاشق چایخوری از سرشاخه های گلدار را در یک فنجان آب دم کنید و در طول روز، 3 فنجان مصرف نمایید.5-در استعمال خارج، از جوشانده 30 تا 60 در هزار سرشاخه های گلدار گیاه برای تهیه لوسیون ها، حمام و همچنین به کار بردن بصورت تنقیه استفاده بعمل می آید. شیره تازه گیاه نیز برای قراردادن بر روی زخم و جراحات، شکاف و ترک پستان و محل دردناک بواسیر، مورد استفاده قرار می گیرد. با افزودن 20 گرم اسانس بومادران به 45 گرم پماد کامفره، نوعی پماد برای مالیدن بر روی محل دردناک روماتیسم تهیه می شود.6-دم کرده سرشاخه های گلدار بومادران به مدت 5 روز (صبح یک فنجان و شب یک فنجان) 7-برای رفع زخم معده، مفید ذکر شده و همچنین برای دفع صفرا.برای رفع خارش شدید، 50 گرم گیاه را در یک حلب آب ریخته و بجوشانید و بدن را با آن بشوئیدGolsaran.com

اسلاید 39: کرفس کوهیGolsaran.com

اسلاید 40: خواصجوامع محلي و عشايري كه ساليان دراز از كرفس كوهي به شكلهاي مختلف استفاده كرده‌اند، معتقدند كه اين گياه داراي اثرات ضد درد، ضد التهاب، آرام بخش و ضد سرفه مي‌باشد. يافته‌هاي جديد علمي نيز تأييد مي‌كند كه فلاونوئيدها به عنوان بخش مهمي از تركيبات اين گياه، داراي اثرات ضد التهابي، ضد ويروس، ضد ديابت، ضد سرطان و ضد سم بوده كه به طور عمده در بذر، ساقه و گل آذين گياه تجمع مي‌يابند. فتاليدها گروه ديگري از تركيبات مؤثر اين گياه هستند كه آن را به صورت مكمل غذايي و به عنوان عامل پيشگيري كننده شيميايي از سرطان و زخم معده مطرح مي‌كنند. فتاليدها به طور عمده در بذر كرفس كوهي يافت مي شوند. آزمايشها نشان داده كه اين مواد در مهار كردن تومور معده و كاهش ازدياد آن به ميزان 67 تا 83 درصد تأثير مثبت داشته‌اند. همچنين فتاليدها باعث مي‌شوند گياه داراي اثرات محافظت كبدي نيز باشد. با مطالعه و بررسي بيشتر خواص دارويي و درماني تركيبات كرفس كوهي، اين احتمال وجود دارد كه بتوان از اين گياه به عنوان دارويي موثر در درمان بعضي بيماريها مانند اضطراب، بيماريهاي گوارشي، رماتيسم و نيز به عنوان مقوي معده. اشتهاآور و تامين كننده ويتامين‌هاي مختلف استفاده كرد. مردم و جوامع محلي و بومي نيز استفاده‌هاي گوناگوني از كرفس كوهي مي‌كنند. به عنوان مثال از بذور و ريشه گياه به صورت جوشانده براي درمان سرماخوردگي و سرفه‌هاي شديد و از اندامهاي گياه براي رفع دل درد، درمان رماتيسم و تصفيه خون استفاده مي‌نمايند. در استان كهكيلويه و بويراحمد مردم محلي بيشتر از صمغ كرفس كوهي در درمان چربي خون، فشار خون، ناراحتي‌هاي قلبي و كمردرد استفاده مي‌كنند. علاوه بر اثرات دارويي، اسانس موجود در بذور و ريشه گياه باعث جذب حشرات و تسهيل عمل گرده افشاني، دور نمودن بعضي حيوانات و آفات گياهي و محافظت در برابر آسيبهاي ناشي از افزايش گرما مي‌شود. Golsaran.com

اسلاید 41: مصارف تغذیه ای از زمانهاي قديم مردم محلي از كرفس كوهي به شيوه‌هاي مختلفي در رژيم‌ غذايي خود استفاده مي‌كرده‌اند. در سالهاي اخير اين فرهنگ به جوامع روستايي و شهري نيز منتقل شده و همگام با ازدياد جمعيت، تقاضا براي استفاده خوراكي از كرفس كوهي افزايش يافته است. به طور كلي استفاده‌هاي تغذيه‌اي و خوراكي كرفس كوهي را مي‌توان به دو دسته تقسيم نمود: 1ـ استفاده از اندامهاي‌تر گياه (به صورت غنچه يا برگ، ساقه و گل آذين) جهت تهيه فرآورده‌هايي از قبيل ترشي و شور كرفس كوهي و يا استفاده در پخت غذاهاي از قبيل سوپ، خوراك گوشت، پلوكرفس، خورش كرفس و يا خورش‌هاي ديگر و همچنين پختن اندامهاي گياه براي استفاده در ماست. لازم به ذكر است كه از ساقه و گل آذين گياه بيشتر جهت تهيه ترشي و شور كرفس كوهي استفاده مي‌شود. 2ـ استفاده از اندامهاي خشك گياه به منظور تهيه پودر خشك كرفس براي معطر كردن دوغ. ماست و لبنيات ديگر و يا به عنوان طعم دهنده غذا البته قابل ذكر است كه برخي از مردم محلي نيز در طول سالهاي اخير اقدام به ريشه‌كني كرفس كوهي به منظور استفاده از قسمتهاي مختلف ريشه (مخصوصاً اندام غده مانند در ريشه) مي‌كنند كه اين امر موجب از بين رفتن بسياري از پايه‌هاي كرفس كوهي شده و يكي از عوامل تهديد كننده بقاي آن مي‌باشد. اين شيوه استفاده به هيچ وجه قابل توصيه نيست و بايد به شدت از آن پرهيز كرد. Golsaran.com

اسلاید 42: زراعت کرفس کوهیزراعي كردن گونه‌هاي وحشي يكي از روشهاي جلوگيري از انقراض آنهاست كاشت گياهان وحشي و زراعي كردن آنها نيازمند تحقيق در نحوه گرده‌افشاني، تعيين ساختار ژنتيكي و مقدار تنوع زنتيكي بين گونه‌اي و درون‌گونه‌اي، شرايط مورد نياز براي جوانه‌زني و تعيين نيازهاي محيطي گياه مورد نظر مي‌باشد. بررسي‌هاي ژنتيكي، كرموزومي و مطالعه نيازهاي محيطي و رفتار جوانه‌زني بذر به كشت موفقيت‌آميز گونه‌هاي وحشي كمك شاياني خواهد كرد. در ارتباط با زراعي كردن گياه كرفس كوهي تاكنون مطالعه خاصي انجام نشده اما تجربه‌هاي بدست آمده از كاشت اين گياه توسط مردم محلي (دانش بومي) و نيز تجربه‌هاي حاصل از كاشت اين گياه در راستاي اجراي پروژه پيام سبز را مي‌توان به عنوان الگوي مناسبي جهت كشت اين‌گونه به كار برد. در اين بخش به نحوه كشت كرفس كوهي در زمينهاي كشاورزي (ديم و آبي) از مرحله انتخاب بذر تا مرحله استقرار گياه پرداخته مي‌شود. لازم به ذكر است كه اطلاعات گرد‌آوري شده در اين بخش براساس نتايج زراعت كرفس كوهي در زمينهاي كشاورزي و مرتعي توسط مردم محلي در راستاي اهداف پروژه «مشاركت مردمي در حفاظت از تنوع زيستي منطقه زاگرس مركزي» تدوين گرديده استGolsaran.com

اسلاید 43: تهیه بذر مناسبaaبراي تهيه بذر مناسب در زمان كامل شدن بذر گياه (مرداد ماه) اقدام به جمع‌آوري بذر از پايه‌هاي قويتر نموده و پس از بوجاري و جدا كردن كاه و كلش، آن را در شرايط مناسب تا زمان كاشت نگهداري مي نمايند. بذر خوب بايد داراي قوه ناميه و قدرت جوانه‌زني بالا باشد. بذر گياه كرفس كوهي نگهداري شده در شرايط انبار در سال اول به خوبي جوانه مي‌زند ولي در سالهاي بعد از قدرت جوانه‌زني آن كاسته مي‌شود. به نظر مي‌رسد پس از گذشت 3 سال بذر انبار شده اين گياه در بيش از 80 درصد موارد فاقد قدرت جوانه‌زني ‌باشد.هاشمي (1377) در طرحي با عنوان عوامل فيزيولوژيكي مؤثر بر شكستن خواب جنين بذر در گياه كرفس كوهي، نتيجه گرفت كه بذرهاي اين گياه براي جوانه‌زني نياز به طي يك دوره سرما دارند. به طور كلي بذر بايد در محل سرد و خشك نگهداري شود تا قوه ناميه آن از بين نرود. در مواردي كه درجه حرارت و رطوبت محل نگهداري بذر بالا باشد، قسمت اعظم مواد غذايي ذخيره شده در بذر به علت فعاليت و تنفس يشتر آن مصرف شده و پس از كشت، بذر قادر به جوانه زدن نمي‌باشد. آفت انباري بذر گياه كرفس كوهي نوعي مگس بذرخوار مي‌باشد كه بايد از فعاليت آن توسط سموم مناسب جلوگيري نمود. اين آفت ذخيره مواد غذايي موجود در بذر را مصرف نموده و به اين ترتيب بذر را فاقد قدرت جوانه‌زني مي‌نمايد.با توجه به اينكه بذرهاي جمع‌اوري شده از پايه‌ها قوي و سالم داراي جنين بزرگتر و مواد ذخيره‌اي بيشتري مي‌باشند، توصيه مي‌گردد بذر مورد نياز هميشه از گياهان سالم، قوي و شاداب جمع‌آوري شود. همچنين بذر بسياري از گونه‌هاي وحشي پس از بلوغ احتياج به يك دوره استراحت دارد تا تركيبات بازدارنده جوانه‌زني با گذشت زمان و در شرايط انبار تجزيه شده و گياه آماده جوانه‌زني شود. حال آنكه براساس تجربه‌هاي موجود، بذرهاي كشت شده كرفس كوهي در سال اول به خوبي جوانه زده و به نظر مي‌رسد كه نيازي به دوره استراحت براي بذر اين گياه نباشد. Golsaran.com

اسلاید 44: اماده کردن زمینموفقيت در زراعت كرفس كوهي بستگي زيادي به چگونگي آماده كردن زمين دارد كه بايد در زمان صحيح و با وسايل مناسب انجام شود. براي تهيه بستر مناسب براي كاشت كرفس كوهي بايد تيمارهاي زير را بر روي زمين اعمال نمود:-شخم چپ و راست زمين با استفاده از دنده يا شخم با گاوآهن و تراكتور به منظور اصلاح رابطه آب و خاك و از بين بردن علف‌هاي هرز -تقويت خاك با استفاده از كودهاي شيميايي حاوي تركيبات فسفر (مانند فسفات آمونيوم) و يا با كودهاي حيواني. براي اين كار در شرايط كشت آبي 20 كيلوگرم و در شرايط كشت ديم 10 كيلوگرم كود فسفات‌دار به ازاي هر جريب (1000 مترمربع) توصيه مي‌شود.-زدن ديسك يا دنده و سپس ماله به ميزان كافي به منظور خرد كردن كلوخه‌ها به طور كامل و تسطيح زمين. البته اگر عمليات شخم در شرايط مناسب رطوبتي خاك (گاورو) انجام شود، كلوخه‌هاي زيادي ايجاد خواهد شد. به هر حال حذف كلوخه‌ها نقش مؤثري در جوانه‌زني بهتر بذر اين گياه دارد.-ايجاد شيارهايي به عمق حداقل 15 سانتي‌متري و با فاصله 50 سانتي‌متر با استفاده از دستگاه شيار زن. تجربه كشت‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه در اين روش كاشت علاوه بر آبياري راحت‌تر (در كشت آبي) و يا نگهداري بهتر آب (در كشت ديم) كنترل علفهاي هرز نيز ساده‌تر است.در كشت ديم ممكن است انجام مراحل فوق با محدويت روبرو باشد ولي توصيه مي‌شود تا حد امكان در آماده‌سازي زمين به موارد فوق توجه شود.Golsaran.com

اسلاید 45: میزان بذر مورد نیازميزان بذر مورد نياز در هر هكتار تابعي از درصد خلوص بذر، قوه ناميه بذر، وزن هزار دانه (يا تعداد در يك كيلوگرم بذر)، تراكم كشت (فاصله رديف‌ها و فاصله كشت در هر رديف)، روش بذركاري، كيفيت زمين، نوع كشت و درصد استقرار بذر مي‌باشد. براساس نمونه‌گيريهاي انجام شده وزن هزار دانه كرفس كوهي به طور متوسط 35 گرم است. بنابراين تعداد بذر در يك كيلوگرم بذر خالص و داري قوه ناميه آن، حدود 28500 عدد مي‌باشد. با توجه به اينكه قطر متوسط تاج گياه كرفس كوهي 40 سانتي‌متر است، فاصله مناسب كاشت در هر رديف 50 سانتي‌متر توصيه مي‌گردد تا از ايجاد رقابت بين پايه‌هاي اين گياه جلوگيري شود. با فرض استقرار كامل بذرهاي كشت شده، كاشت بذر كرفس يه صورت تك‌كشتي در رديف‌هايي با فاصله 50 سانتي‌متر و قرار دادن 4 عدد بذر در هر گودال حفر شده، ميزان بذر خالص و سالم مورد نياز براي ايجاد يك هكتار زراعت كرفس كوهي تقريباً 3500 گرم است. بايد توجه نمود كه در صورت كاهش كيفيت بذر (قوه ناميه و درصد خلوص) ميزان بذر مورد نياز به همان نسبت افزايش مي‌يابد. اگرچه در كشت ديم براي جلوگيري از رقابت پايه‌هاي گياه بايد تراكم كاشت كمتر گرفته شود، اما بايد ميزان بذر بيشتري را براي هر گودال حفر شده استفاده نمود تا درصد موفقيت و استقرار بذرهاي كشت شده افزايش يابد. روشن است كه در كشت مخلوط به نسبت كاشت كرفس با بذر گياهان ديگر، ميزان بذر مورد نياز كاهش مي‌يابد. ميزان بذر مورد نياز در كپه‌كاري مرتع يا كاشت در قالب نظام جنگل زراعي نيز به همين ترتيب و براساس تراكم كاشت قابل محاسبه مي باشدGolsaran.com

اسلاید 46: گیاه دارویی آویشنThymus Vulgaris LGolsaran.com

اسلاید 47: آویشن با نام علمی Thymus یکی از گیاهان دو لپه است. اسم این گیاه از لغت یونانی Thymus گرفته شده که به معنای جرات و قدرت است و می‌تواند نمادی برای اثر دارویی و شفابخشی این گیاه باشد. این گیاه از خانواده نعنائیان ( Lamiaceae ) و منشاء پیدایش آن مناطق دریای مدیترانه است. این گیاه از گیاهان چند ساله بوده و تا ارتفاع 40 سانتیمتر رشد می‌کند و بر روی شاخه‌های کوچک و چوبی‌اش ، برگهای نوک تیز به رنگ سبز تیره می‌رویند.گونه‌های بی‌شمار و متفاوتی از انواع این گیاه وجود دارد. عصاره این گیاه عطر تندی دارد و نوع تازه آن از عطر بیشتری برخوردار است. این گیاه در مصر باستان نقش عمده‌ای در مومیایی کردن اجساد ایفا می‌کرد.این گیاه در قرون وسطی به عنوان نمادی از قدرت و جرات مطرح می‌شد و سربازهای آن موقع ، قبل از جنگ خود را با این گیاه می‌آراستند.مقدمه و تاریخچهGolsaran.com

اسلاید 48: خصوصیات گیاهشناسیآویشن باغی گیاهی خشبی ، چند ساله و متعلق به خانواده نعناع (Lamiaceae) می‌باشد. ارتفاع این گیاه متفاوت و بین 20 تا50 سانتی‌متر است. برگها کوچک ، متقابل و کم و بیش نیزه‌ای شکل بوده و پوشیده از کرکهای خاکستری رنگ است. گلها کوچک ، سفید ، ارغوانی یا صورتی است که در قسمت فوقانی ساقه‌هایی که از بغل برگها خارج می‌شوند روی چرخه‌هایی به صورت مجتمع پدیدار می‌شوند. میوه دراین گیاه فندقه به رنگ قهوه‌ای تیره بوده و طول آن یک میلی‌متر است. داخل میوه‌ 4 دانه به رنگ قهوه‌ای تیره وجود دارد. وزن هزار دانه 0.25 تا 0.28 گرم است.Golsaran.com

اسلاید 49: آویشن گیاهی مدیترانه ای است و در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد .  این گیاه ، خشکی دوست بوده و به سهولت قادر به تحمل کم آبی و خشکی است . آویشن به آب ایستایی حساس است به طوریکه این امر می تواند سبب خشک شدن آن شود . خاک های سبک حاوی ترکیبات کلسیم و با ضخامت زیاد سطح الارض ، خاکهای مناسبی برای کشت آویشن است و خاکهای سنگین مناسب نیست زیرا این نوع خاکها سبب کاهش شدید عملکرد پیکر رویشی و اسانس آن می شود ./ پی اچ / مناسب خاک نیز برای کاشت آویشن بین 5/4 تا 8 است . به زمینهای تهی از مواد و عناصر غذایی در فصل پاییز ( هنگام اماده ساختن زمین )20 تا 30 تن در هکتار کودهای حیوانی کاملاً پوسیده اضافه می شود . از سال دوم رویش ، همه ساله در فصل بهار 30 تا 50 کیلو گرم در هکتار ازت در اختیار گیاهان قرارمی دهند.شرایط اکولوژیکیGolsaran.com

اسلاید 50: کاشت آویشن از طریق بذر یا از طریق رویشی امکان پذیر است . نیمه دوم اسفند زمان مناسبی برای کاشت بذر  آویشن در خزانه هوای آزاد است و در این صورت بذور در ردیفهایی به فاصله 25 تا 30 سانتی متری با ید کاشته شوند . هنگامی که ارتفاع نشاء ها به 10 تا 15 سانتی متر رسید ( اواخر شهریور ) آنها را می توان به زمین اصلی ( فاصله ردیف ها از هم 50 سانتی متر و فاصله دو بوته 25 سانتی متر ) منتقل کرد . زمان مناسب برای کاشت بذر در زمین اصلی اوائل بهار ( فروردین ) می باشد . در این صورت بذور در ردیفهایی به فاصله 40 تا 50 سانتی متری کشت می شوند . عمق بذر نباید از 0/5 سانتی متری تجاوز کند و برای هر هکتار زمین نیز به 5 تا 6 کیلوگرم بذر احتیاج است .کاشت ، داشتGolsaran.com

اسلاید 51: تکثیر رویشی آویشن از طریق تقسیم بوته انجام می گیرد.فصل پاییز یا اوایل بهار ( قبل از رویش گیاهان ) زمان مناسبی برای تکثیررویشی آویشن است . بوته ها باید در ردیف هایی به فاصله 50 سانتی متر ( فاصله دوبوته در طول ردیف 25 سانتی متر ) کشت شوند.آبیاری منظم و وجین علفهای هرز سطح خزانه ضرورت دارد . از آنجائیکه تهویه خاک نقش عمده ای در افزایش عملکرد پیکر رویشی گیاهان دارد توصیه می شود در طول رویشی چند بار خاک بین ردیفها توسط کولتیواتور برگردان شود .آویشن گیاهی مقاوم است و تا کنون آفت و یا بیماری خاصی برای این گیاه گزارش نشده است . کاشت ، داشتGolsaran.com

اسلاید 52: Golsaran.com

اسلاید 53: ترکیبات و خواص داروییاسانس این گیاه زرد رنگ بوده و مقدار آن بین 1 تا 2 درصد متغیر است. مهمترین اجزاء تشکیل دهنده اسانس را تیمول ، کارواکرول ، پاراسیمول، لینالول و سینئول تشکیل می‌دهد. پیکر رویشی همچنین حاوی تانن ، فلاونوئید ، ساپونین و نیز مواد تلخ می‌باشد. استفاده امروزی و ثابت شده گیاه آویشن برای درمان آسم، سرفه‌های خشک مکرر، آمفیزم و برونشیت است. چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می‌کنند، عصاره آویشن حاوی ماده‌ای به نام «تیمول»است که برای بیماری آسم مفید است. حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید است. ضماد آویشن برای نیش و گزیدگی حشرات موثر است .در حاملگی مصرف این گیاه ممنوع است اما در دوران شیردهی منعی ندارد. آویشن برای جلوگیری از ریزش مو نیز موثر است. ۲۰ گرم اویشن را در یک لیتر آب جوشانده شود و هرچند روز یک بار به سر مالیده شود.Golsaran.com

اسلاید 54: برای مصرف این گیاه، ۱ تا ۴ گرم پودر خشک گیاه را در یک لیوان آب جوش دم کرده (به مدت ۲۰ دقیقه) بریزید. پس از صاف کردن محلول را شیرین کرده و ۳ بار در روز مصرف شود.در التهاب حنجره و لوزه‌ها و برای درمان آفت به صورت غرغره کردن استفاده شود. برای این منظور، یک استکان از پودر گیاه را در چهار استکان آب جوش آهسته به مدت ۲۰ دقیقه جوشانیده و پس از صاف کردن، برای شست وشوی دهان استفاده شود.- فرآورده‌ها :از این گیاه داروهایی به شکل شربت ، قرص مکیدنی ، بخور ، قرص ، اسانس و همچنین ترکیبات آروماتراپی تهیه می‌شود. از عصاره‌های آبی ، آبی – الکلی و پروپیلن گلایکولی آویشن باغی نیز در تهیه شامپو ،‌کرم، پماد و دیگر فرآورده‌های استفاده فراوان می‌شود.ترکیبات و خواص داروییGolsaran.com

اسلاید 55: شیرین بیان glycyrhiza glabraGolsaran.com

اسلاید 56: Golsaran.com

اسلاید 57: Golsaran.com

اسلاید 58: گياهان تيره پروانه آسا داراي گونه هاي فراواني حدود 12000 گونه مي باشند.شيرين بيان يكي از قديمي ترين گياهان دارويي است.بيش از 4000 سال پيش بوميان دره ها و دشتهاي بين النهرين آسياي صغير و جنوب آسيا ريشه شيرين بيان را به پيشگاه فرمانروايان خود به نشانه عرض عبوديت تقديم مي كردند.ديوسكوريد حكيم يوناني در قرن اول ميلادي در كتاب خود شيرين بيان را براي صاف كردن صدا و نرم كردن مزاج اشاره كرده است.ابوعلي سينا در كتاب خود از خواص درماني شيرين بيان اشاره كرده است.گليسيريزا گلابرا يك نام يوناني بوده و از دو وا‍‍ژه گليكيس به معني شيرين و ريزا به معني ريشه ميباشد وگلابرا به معني صاف وبدون كرك ميباشد..تاريخچه:Golsaran.com

اسلاید 59: ارتفاع آن بين 100 تا 200 سانتي متر داراي شاخ و برگهاي انبوه و فراوان برگهاي مركب و داراي چهار تا هفت جفت برگچه و يك برگچه انتهايي و رنگ برگچه سبز تيره و گلها نا منظم و به رنگهاي زرد ارغواني و يا بنفش وبه صورت مجتمع در انتهاي ساقهاي گل دهنده مشاهده مي شوند. وطول گلها به بيش از يك سانتي متر مي رسد .گياه اواخر بهار و اوايل تابستان {خرداد-تير} به گل مي رود. ميوه به طول دو تا سه سانتي متر و خرمايي رنگ مي باشد. طرفين ميوه باريك وكم وبيشتر نوك تيز مي شود .طول ريشه متفاوت بوده وبه نوع گياه و شرايط اقليمي محل رويش بستگي وبين 30 تا 60 سانتي متر. Golsaran.com

اسلاید 60: واريته تيپكا: اين گياه به شيرين بيان اسپانيايي معروفواريته گلاندوليفرا: اين گياه به شيرين بيان رو سي معروف واريته ويولاسه: اين گياه به شيرين بيان ايراني معروفواريته پاليدا: اين گياه به شيرين بيان تركيه اي معروف اين ماده 50 مرتبه از شكر شيرين تر وبين5تا 20 درصد مي باشد. اين ماده در نوع روسي 10تا 14 درصد و در نوع اسپانيايي 6تا 8 درصد يكي از محققان معتقد است كه شيرين بيان ايراني از بيشترين مقدار اسيد گليسيريزيك برخوردار است. مقدار اين ماده با افزايش سن گياه افزايش مي يابد.از هيدروليزاسيد گليسيريزيك دو مولكول اسيد گلوكورونيك ويك مولكول اسيد گليسيرتيك ريشه شيرين بيان داراي اسيد 2-بتا-گلوكورونوزيل-گلوكورونيك وايزوليكيريتيجنين-4-گلوكوزيد وهمچنين ساپونين واسيدهاي تانيك ريشه شيرين بيان شامل نشاسته %3 گلوكز%8/3 ساكاروز%4/2تا%5/6 چربي%8/0 و رزين مانيتول و مواد تلخ و همچنين وجود ويتامين ب نيز گزارش شده. مهمترين ماده مؤثره ريشه شيرين بيان اسيد گليسيريزيك“انواع واريته:Golsaran.com

اسلاید 61: از آنجا كه منشآ اين گياه نواحي مديترانه است در طول رويش به هواي گرم و آفتاب كافي نياز دارد. ريشه اين گياه در خاكهاي شني با ضخامت زياد گسترش زيادي داشته و عملكرد آن نيز افزايش مي يابد.شيرين بيان در دماي 6 تا 25 درجه سانتيگراد مي رويد. شيرين بيان گياهي نورپسند بوده و نور كافي سبب افزايش مواد مؤثره ريشه اين گياه به آب و مواد وعناصرغذايي كافي نياز دارد. در مرحله گلدهي آب كافي بايد در اختيار گياه قرار بگيرد. شيرين بيان معمولا در مناطقي كه بارندگي سالانه بين 400 تا 1160 ميلي متر باشد مي رويد. محققان معتقدند براي كاشت اين گياه بايد از زمينهاي شني با لايه هاي ضخيم خاك و غني از تركيبات كلسيم استفاده شود.. خاك براي شيرين بيان بين 5/5 تا 2/8 مناسب است PHنيازهاي اكولوژيكي:

اسلاید 62: چون شيرين بيان براي چند سال {10 تا 15 سال} در يك منطقه باقي مي ماند و رويش اوليه اين گياه بسيار كند است. از اين رو آن را بايد با گياهاني به تناوب كشت كرد كه سبب گسترش علفهاي هرز نشوند. گياهان وجيني گياهان مناسبي براي تناوب كشت با شيرين بيان هستند. مواد و عناصر غذايي كافي نقش عمده اي در افزايش عملكرد ريشه و مقدار مواد مؤثره آن دارد. فصل پاييز افزودن 30 تا 40 تن در هكتار كودهاي حيواني كاملا پوسيده به زمينهايي كه شيرين بيان كشت مي شوند مناسب است ،وسبب افزايش عملكرد ريشه مي شود. در پاييز هنگام آماده سازي زمين بايد 50 تا 60 كيلو گرم در هكتار اكسيد فسفر به خاك اضافه شود. تناوب كاشت:مواد وعناصر غذايي مورد نياز:Golsaran.com

اسلاید 63: چون شيرين بيان ريشه طويلي دارد براي كشت آن از زمينهايي كه از ضخامت زيادي برخوردارند بايد استفاده كرد .در پاييز پس از افزودن كود حيواني شخم عميقي به عمق 40 تا 70 سانتي متر زده مي شود. پس از اضافه كردن كود فسفره زمين را تسطيح كرده و بستر را براي كشت آماده مي كنيم. اوايل بهار {فروردين} زمان مناسبي براي كشت مستقيم بذر در زمين اصلي است.فاصله رديفهاي كاشت از يكديگر 60 سانتي متر و عمق بذر موقع كاشت 2 تا 3 سانتي متر مناسب است.بذر مورد نياز براي هر هكتار زمين 12 تا 15 كيلو گرماوايل بهار {فروردين-ارديبهشت} نيز زمان مناسبي براي كاشت بذر در خزانه هواي آزاد {كشت غير مستقيم } است فاصله رديفها از يكديگر در خزانه 30 تا 40 سانتي متر مناسبعمق بذر در موقع كاشت بايد 2 سانتي متر باشد. آماده سازي خاك:تاريخ وفواصل كاشت:Golsaran.com

اسلاید 64: عمق بذر در موقع كاشت بايد 2 سانتي متر باشد.در كشت غير مستقيم بذر مورد نياز براي هر هكتار زمين 5/0 تا 1 كيلو گرم اواسط پاييز {آبان} هنگامي كه ارتفاع نشاء ها به 20 تا 25 سانتي متر رسيد آنها را بايد در رديفهايي به فاصله 60 تا 80 سانتي متر در زمين اصلي كشت كرد. فاصله دو بوته روي رديف كاشت 40 تا 50 سانتي متر مناسبزمان مناسب براي تكثير رويشي شيرين بيان اواسط پاييز {آبان}فاصله رديفها از يكديگر 60 تا 80 سانتي متر و فاصله دو بوته در طول رديف 30 تا 40 سانتي متر عمق مطلوب براي كاشت قطعات ريشه اي متفاوت و به بافت خاك و رطوبت محيط بستگي دارد. در خاكهاي سبك 15 تا 20 سانتي متر و در خاكهاي سنگين 10 تا 12 سانتي متر توصيه مي شود. تكثير رويشي شيرين بيان اقتصادي تر بوده و اغلب از اين روش براي تكثير اين گياه استفاده مي شود. Golsaran.com

اسلاید 65: تكثير رويشي : از طريق تقسيم ريشه انجام مي شود گياهان 3 تا 4 ساله را بايد از خاك خارج كرد .پس از تميز كردن ريشه قطعاتي به طول 15 تا 25 سانتي متر از آن جدا كرده و در عمق مناسب كشت مي شود. در هر هكتار زمين به 40 تا 70 هزار قلمه ريشه نياز است. محققان در تحقيقات خود نشان داده ند كه بيشترين عملكرد هنگامي مي باشد كه براي كاشت از قطعات ريشه به طول 21 تا 30 سانتي متر و به ضخامت 4/1 تا 2 سانتي متر باشد. پس از كشت بلافاصله بايد زمين را آبياري كرد. رويش گياهان از اواسط بهار آغاز مي شود .رشد شيرين بيان در سال اول رويش كند و بطيي است و علفهاي هرز مي توانند بدون رقابت و به سرعت توسه يابند. لذا كنترل علفهاي هرز قبل از كاشت و نيز تهيه بستر فاقد علف هرز ضرورت دارد .از اين رو در سال اول رويش علفهاي هرز را به طور مكانيكي (با دست يا كولتيواتور) بايد وجين كرد. در فصل بهار به منظور توسعه ريشه قبل از ريزش برگها ، ساقه هاي شيرين بيان را از فاصله 10 سانتي متري سطح زمين بايد قطع و از زمين خارج كرد .تا كنون آفت يا بيماري خاصي بر روي شيرين بيان مشاهده نشده است. مراقبت و نگهداري:Golsaran.com

اسلاید 66: چنانچه شيرين بيان به روش رويشي تكثير شده باشد ،سه تا چهار سال ولي اگر تكثير توسط بذر باشد پنج تا شش سال پس از كاشت مي توان ريشه را برداشت كرد. زمان مناسب براي برداشت ريشه فصل پاييز پس از خشك شدن اندامهاي هوايي بر اثر سرماست. ريشه ها را در سطوح كوچك با دست ولي در مقياس وسيع با ما شينهاي مخصوص ، برداشت مي كنند. از آنجا كه مواد مؤثره ريشه شيرين بيان در آب حل مي شود لذا ريشه ها را خيلي سريع و با آب جاري بايد شست. پس از تميز كردن ، پوست ريشه ها را بايد جدا كرد و سپس آنها را به قطعات 10 تا 15 سانتي متري تقسيم و خشك نمود. براي خشك كردن ريشه ها نبايد از نور مستقيم يا درجه حرارت بالا استفاده كرد. چنانچه از خشك كنهاي الكتريكي استفاده شود دماي مناسب 40 درجه سانتي گراد مي باشد. ريشه هاي خشك شده ترك خورده وشكاف بر مي دارد. عملكرد ريشه خشك در گياهان سه ساله به 5/1 تا 2 تن در هكتار مي رسد. نسبت ريشه هاي تازه به خشك 5/3 به 1 مي باشد. برداشت محصول:Golsaran.com

اسلاید 67: بابونه Matricaria chamomilaGolsaran.com

اسلاید 68: گیاهشناسیارتفاع بوته بین ۴۰ تا ۸۰ سانتی متر، ریشه ها مخروطی و سطحی و برگ ها کشیده هستند. گل ها در بابونه در انتهای ساقه قرار گرفته، گلچه ها نیز به دو بخش تقسیم می شوند: الف- گلچه های زبانه ای: که سفیدرنگ هستند و تعدادشان به ۱۲ تا ۱۸ عدد می رسد و از نظر جنسی ماده اند و پس از شکفتن، گل به سمت پایین خم می شود و گل به شکل چتر باز یا نیمه باز قرار می گیرد. ب- گلچه های لوله ای: این گلچه ها زرد هستند و از نظر جنسی نر و ماده می باشد. این گل ها پس از باز شدن شکل استوانه ای به خود می گیرند. دانه بابونه زرد تیره تا خاکستری و ۱ تا ۵/۱ میلیمتر طول دارد، وزن هزار دانه آن بین ۰۶/۰ تا ۰۳/۰ گرم می باشد.بابونه به سرما نسبتا مقاوم است، اما اگر سرما در مرحله گل دهی بروز کند، سبب کاهش عملکرد می شود. صفر فیزیولوژیکی بابونه، ۶ تا ۷ درجه سانتی گراد استو بذر این گیاه برای جوانه زنی به نور احتیاج دارد. در دوره رشد هم این گیاه به نور نیاز مبرم دارد و تامین نور مورد نیاز، سبب افزایش عملکرد و افزایش میزان اسانس می شود. خاک های رسی- شنی و لومی، خاک های مناسبی برای بابونه هستند. Ph مناسب هم در حدود ۶ الی ۸ می باشد. این گیاه تا حدی مقاوم به شوری است ولی بروز شوری سبب کوچک شدن گل ها می شودGolsaran.com

اسلاید 69: Golsaran.com

اسلاید 70: پراکنشاین گیاه در رودبار، خرمشهر، مرزهای جنوبی، بوشهر، کونک بین دزفول و شوشتر و در ارتفاعات ۴٠٠ متری قصر شیرین یافت می شود. در بلوچستان و در دره حری رود، به طور خودرو رشد کرده و به نام های محلی پین فولی و پیون فولی شناخته می شودکه پراکنش آن ذکر شده است. در تهران، تبریز، بین قم و اراک، بین خوی و تبریز، مناطق شور رضائیه و بین اهواز و شوشتر می روید. در کرمان، در ارتفاعات البرز، اراک و اشتران کوه، رضائیه و تبریز رشد می کند. در آذربایجان، چهار محال و بختیاری و کوه شری یافت می شود. در مزارع بین کرمانشاه و بیستون و کردستان می روید . بیشتر در کردستان مشاهده می شود.Golsaran.com

اسلاید 71: خواصیکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم معده و ورم معده است و این گیاه به آسانی این مرض را درمان می‌کند و آنهایی که سالهاست با این مرض دست بگریبان هستند و از قرصهای مختلف گران قیمت نظیر Lozac و Zantac استفاده می‌کنند می‌توانند با استفاده از بابونه خرج داروی خود را پس انداز کنند و همچنین سلامتی خود را بازیابند. برای درمان زخم معده یک لیوان چای غلیظ بابونه درست کنید. قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آبجوش و یا چهار تا چای کیسه‌ای بابونه در یک قاشق لیوان آب جوش و صبح ناشتا هستید این لیوان چای را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از یکربع ساعت می‌توانید صبحانه خود را میل کنید. این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید تا زخم و ورم معده بکلی شفا یابد. بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت می‌کند.بابونه مقوی مغز است. بابونه ادرار آور و قاعده آور است. این گیاه ترشح شیر را در مادران شیر‌ده افزایش می‌دهد. درمان کننده سردرد و میگرن است. استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می‌کند. اگر کسی قطره قطره ادرار می‌کند به او چای بابونه دهید تا درمان شود. بابونه درمان کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است. برای درمان چشم درد ، بابونه را در سرکه ریخته و بخور دهید. برای تسکین دردهای عضلانی چای بابونه بنوشید. جویدن بابونه برای التیام زخمهای درمان مفید استGolsaran.com

اسلاید 72: نیازهای اکولوژیکیبابونه از گیاهان مناطق معتدله و دارای نیازهای حرارتی متوسطی است. جوانه زنی در دمای ۶ تا ٧ درجه سانتی گراد آغاز می گردد ولی دمای اپتیم برای جوانه زنی ٢٠ تا ۲۵ درجه سانتی گراد مناسب است. در طول رشد میانگین ١٩ تا ٢٠ درجه مطلوب می باشد. برای تولید حداکثر اسانس و کامازولن در گیاه دمای ٢۵ درجه سانتی گراد در روز و ١۵ درجه سانتی گراد در شب لازم است. به طور کلی دما یکی از عوامل اکولوژیکی مؤثر بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیو شیمیایی گیاهان است. نتایج مطالعات نشان می دهد که افزایش دما مقدار ماده تر، وزن تک گل و تعداد روزها از مرحله جوانه زنی تا مرحله باز شدن کامل گل را کاهش می دهد. مقدار اپی ژنین و اسانس با افزایش دما افزایش می یابد. بابونه در مرحله زرت به سرمای زمستانه حساس نیست ولی سرمای بهاره در مرحله ضخیم شدن ساقه به آن آسیب می رساند و رشد آن را متوقف کرده و تشکیل گل را کاهش می دهد. این گیاه به نور زیادی نیاز دارد و حتی در مرحله سبز شدن بذر نیازمند نور می باشد .نیاز نوری گیاه در طی دوره تشکیل جوانه های گل به حداکثر می رسد. اگر مقدار نور کافی نباشد، مقدار پروکامازدلن کاهش خواهد یافت. نتایج تحقیقات نشان می دهد که همبستگی مثبتی بین طول دوره روشنایی و میزان اسانس در بابونه وجود دارد و افزایش طول روشنایی از ١۴ ساعت به ١٨ ساعت باعث افزایش میزان اسانس و کامازولن و بیسابولول می گردد. همچنین بررسی ها نشان داده است که کاهش نور در طول دوره رشد سبب کاهش تعداد گل، اندازه گلها و همچنین میزان اسانس و کامازولن می شود.Golsaran.com

اسلاید 73: کاشتبابونه می تواند به صورت یک باره کشت گردد در رویشگاههای طبیعی در مراتع شور بابونه به شکل خودرو سبز شده و در همان محل گل می دهد . محققین شوروی سابق و چکسلواکی سابق و آلمان کشت بابونه را طی چند سال در دهه ١٩۵٠ مطالعه نمودند. به عقیده آنان بابونه آلمانی می تواند برای دو تا سه سال از طریق ریزش بذر در یک محل کشت شود اما علف های هرز به آن اجازه رشد نمی دهند. طبق تجربیات اخیر در مجارستان بابونه می تواند برای چهار تا پنج سال و یا حتی بیشتر، به کمک تکنیک های صحیح زراعی در یک زمین زراعی کشت گردد. هنگامی که یک گیاه هرز به علف کش ها مقاوم گردید زمین کاشت بایستی عوض شود. یک مزیت دیگر نیز برای کشت بابونه آلمانی وجود دارد. یعنی بابونه آلمانی به صورت گیاه هرز دیگر گیاهان ظاهر نخواهد شد و بذور ریزش کرده برای سالها سبب ادامه ظهور بابونه آلمانی می گردند. یکی از شرایط لازم جهت تولید بابونه مرغوب آماده کردن بستر کاشت مناسب است. در تولید یکساله بقایای گیاهی باید به وسیله دیسک به خاک برگردانده شود. کشت بابونه به دو طریق مستقیم و غیر مستقیم خزانه کاری صورت می گیرد. کاشت مستقیم به دلیل مشکل علف هرز چندان توصیه نمی شودGolsaran.com

اسلاید 74: روش خزانه کاریقطعه زمینی را به صورت گلخانه ای احداث می کنند. به خاک مقداری کود آلی پوسیده، مقداری ماسه و همچنین کود شیمیایی فسفات آمونیوم اضافه می کنیم. بذر را به طور سطحی در بستر آماده شده گلخانه می پاشیم و یک لایه نازک ماسه یا ١ میلی متر شود. از خاک برگ روی آن می ریزیم به طوری که عمق کاشت بذرها از لحاظ مقدار بذر مورد نیاز، ۵٠٠ تا ٨٠٠ گرم بذر تمیز با درصد جوانه زنی بالا برای نشای یک هکتار زمین اصلی کافی است. هر ٣ گرم بذر را در یک متر مربع زمین آماده شده می پاشیم.در کشت های پاییزه، در شهرهایی مانند اصفهان معمولا اولین گل ها در اواخر فروردین (پس از ۲۰ فروردین) مشاهده می شود و حداکثر میزان گل دهی، ۲۰ روز بعد از این تاریخ مشاهده می شود. برداشت هم باید زمانی انجام بگیرد که ۸۰ تا ۸۵ درصد مزرعه به گل رفته باشد. برداشت در این هنگام، به صرفه ترین زمان است. Golsaran.com